ZUIDHOLLANDSCH DAGBLAD
jIargang
dinsdag
19 SEPTEMBER Ï944
I
')e luchtlandingen in Nederland EE^ zwenking OM AKEN
•No. 195
waarin opgenomen: DE LEIDSCHE COURANT, NIEUWE DELFTSCHE COURANT en DE WESTERBODE
tJ|ï Papengracht 32 - Giro 103003 Leidfche Editie Telef. Adm. 20935 - Telef. Red. 20015
'Tt o De sterke Duitsche af weerposi
Amerikaansche bommenwer
pers ondernamen gisteren een
terreuraanval op Boedapest. Des
nachts wierpen vijandelijke
vliegtuigen bommen op Bremen,
in het gebied van Dortmund en
op Debreczen in Hongarije".
'gfe strijd bij Neerpelt
5 DUÏTSCH
(O<RMACHTSBERICHT.
'ehet Nederlandsche ge-
iet de vijand gistermid-
ioi$a voorafgegane sterke
veEnvallen, valscherm ja.
ouen luchtlandingstroepen
>nT ons front met het
iaJepunt in het gebied
jpinhem, Nijmegen* en
oven neer. Des mid-
jing hij vervolgens tus-
«Antwerpen en Maas-
het tot den- aanval over,
EI} Verbinding met zijn
Inlaten formaties tot
He brengen. Vooral in
■bied van Neerpelt ont
wilden zich daarbij hevige
18 ti ten, in het verloop
Dijan de vijand geringe
«winst naar het Noor-
NTion behalen. Tegen de
ielijike luchtlandings-
traohten worden geoon.
i ierde tegenaanvallen on-
v. jnen. Tusschen Maas-
riij en Aken, alsmede in
orfcbied van Nancy, staan
uitroepen nog altijd in
.jdö. afweerstrijd met ster-
ftndelijke strijdkrachten,
ligle andere sectoren van
(estelijke front werden
tuie vrij zwakke aanva't-
den Vijand uiteenge-
gT De in Luneville bin-
iJtrongen vijand werd
®6ven. Ten Zuiden der
naakt onze tegenaanval
ietf vorderingen,
s Je puinhooipen van Brest
leilaafde zich de heldhafti-
ffiettinig, samengedrongen
b« smal terrein, nog altijd
Ztde zwaarste vij andelijke
jrlilen. Ook om de vesting
gne woeden zware ge-
ün. Hier kon de vijand
tretilange luchtaanvallen
(iet Westen uit een penc-
j bereiken, die afgegren-
(werd. Vijandelijke aan-
t, die op Duinkerken
in ondernomen, misluk.
d«V. I vergeldingsvuur op
l(l3n werd voortgezet.
het Italiaansche front
gin vijandelijke aanvallen
n sector Lucca-Pistoia
Ir succes. Met krachtige
rdgsteuning van artillerie
rfitmabht, viel de vijand
eheelen dag ten Noorden
U Florence aan. In met
verliezen gepaard gaan-
vechten werden al zijn
raakpogingen verijdeld.
,3p de Servisch-Bulgaar-
«rens ontstonden ver-
- len-e plaatselijke ge
beten, in het verloop waar-
ij ien Buigaarsche tanks
p( ;n stukgeschoten,
pet Zuidelijke deel van
aburgen zijn ook gisteren
lelijke, door tanks on-
'tunde aanvallen, mis-
P1 Evenzoo werden bij Sa
sten Krosno hernieuwe he-
lOianvallen der bolsjewie.
n afgeslagen. Penetratie-
K»en werden in tegenaan-
L afgegrendeld.
Letland en Estland
met uiterste felheid
hten. De groote aanval
olsjewieken, die zich ook
la it gebied Van Dor.pat uit-
e, ie, werd in zware ge-
|a en opgevangen.' Forma.
lagviiegers ondersteun-
ïiet succes onze afweer-
711 ten in het Baltische
d. Des nachts vielen ge
el s- en des nachts ope-
I inde slagvliegtuigen Sov-
ussische troepenconcen-
met goede uitwerking
I In luchtgevechten en
n luchtdoelartillerie wer-
|e Bisteren 75 bolsjewisti-
I vliegtuigen neergescho-
het Peipus-meer braoh-
•yRiarine-artillerie-lichters
I( bolsjewistische kanon-
13 öot tot zinken en be-
I, igden een andere boot.
DE GEALLIEERDE ACTIE IN
HET NEDERLANDSCHE
GEBIED.
Sinds dagen ziet de vijand
zich aldus het D.N.B. in
Noord-België gebonden door
den taaien tegenstand der Duit-
sche troepen in het bruggen
hoofd aan de Westerschelde en
door energieke tegenaanvallen
aan het Maas-Scnelde-kanaal,
die Zondag werden voortgezet.
Ook zijn sterke aanvallen tus
schen Maastricht en Aken naar
het Noorden brachten hem
slechts onbeteekenende plaat
selijke voordeelen. Tusschen
Aken, en Stolberg werd de vij
and door tegenaanvallen van
Duitsöhe tanks verder terugge
drongen en Zuidelijk van Stol
berg bleven de vorderingen der
Amerikanen als gevolg van de
Duitsche wiggen die in het vij
andelijke aanvalsfront waren
gedreven, ook Zondag minimaal.
De krachtige stormloop van drie
vijandelijke legers in het Bel-
gisch-Nederlandsche grensge
bied is daarmede sinds dagen
zonder tastbaar succes geble-
ven.
Om dezen sterken grendel
open te breken en zijn bewe
gingsvrijheid terug te krijgen,
begon de vijand in de yroege
middaguren van Zondag in het
Nederlandsche gebied luchtlan
dingstroepen neer te laten. De
actie was aangekondigd door
hevige luchtaanvallen op vlieg
velden en verkeerswerkèn in
de betrokken gebieden. -Vanaf
14.30 uur verschenen verschei
dene honderden vrachtzweef-
en transportvliegtuigen boven
het Zuidelijke deel van Neder
land ep de Rijndelta. Nog ter
wijl de vijand zijn landingen
uitvoerde, gingen reeds eigen
sterke strijdkrachten tot oen
tegenaanval over. Talrijke
vrachtzweefvliegtuigen werden
door het luchtdoelgeschut neer
gehaald, andere werden door
het afweervuur gedwongen lan
dingen te verrichten in de ge
ïnundeerde gebieden. Teneinde
de vijandelijke valschermsprin
gers en luchtlandingstroepen af
te weren, grendelden Duitsche
troepen de verspreid uit elkaar
liggende landingsplaatsen af en
verhinderden in de eerste plaats
het vormen van groote gesloten
gevechtsgroepen. Andere tegen
maatregelen worden genomen.
Teneinde de verbinding tot
stand te brengen met zijn in
het gebied van Eindhoven neer
gelaten strijdkrachten, viel de
vijand tegen den avond aan het
Maas-Schelde-kanaal uit Neer
pelt naar het Noorden aan.
Duitsche tegenaanvallen, die
ook op deze plaats terstond
werden ondernomen, leidden
tot harde, den geheelen nacht
voortdurende gevechten, die
ook in de ochtenduren van
Maandag nog aan den gang wa
ren.
In het Midden-Belgische,
Luxemburgsche en Lotharing-
sche grensgebied, waren de ge
vechten van Zondag plaatselijk
beperkt. Succesvolle .tegenaan
vallen drukten den vijand in
den sector van Pruem en in zijn
bruggenhoofd aan de Sauer te
rug. In het gebied Pont Amous-
son-Nancy-Luneville werden de
wisselvallige gevechten voort
gezet. Hierbij drong de vijand
met sterke strijdkrachten van
het Zuiden uitLuneville bin
nen, maar werd weer eruit ge
dreven.. Ten Zuiden daarvan
moest hij ook de stad Chatel-
sur-Moselle als gevolg van Duit
sche tegenaanvallen weer prijs
geven. Aan den versperrings-
grendel voor de Bourgondische
Poort bleef de toestand onge
wijzigd. .i
ties in het strijdgebied Oostelijk
van Aken hebben de geallieer
de legerleiding gedwongen, de
aanvalsrichting van hun in de
zen sector strijdende formaties
naar het Noorden te verande
ren, aldus meldt het D.N.B. Ten
Zuiden van Stolberg zijn Duit
sche tegenaanvallen gaande.
Daarbij zijn felle gevechten ont
brand tusschen Zweifall en
Mausbach. Deze plaatsen wis
selden herhaaldelijk van bezet
ter.
In militaire kringen te Berlijn
is men van opvatting, dat de ge
allieerde zwenking naar het
Noorden in dit gebied het doel
beoogt Aken te omsingelen.
FINSCHE BEZETTING VAN
HOGLAND MET DUITSCHERS
IN STRIJD.
Naar het Internationale Infor
matiebureau verneemt, naderden
Duitsche formaties op 15 Sept.
het in de .Finsohe Golf gelegen
eiland Hogland, dat volgens de
door de Sovjet bepaalde wapen
stilstandsvoorwaarden door Fin
land aan de Sovjet-Unie moest
worden afgestaan.
Van Duitsche zijde achtte men
het gewenscht. met het oog op
de belangen van het tot dusver
verbonden Finland alsmede met
het oog op een versperrings
gordel ter bescherming van de
Estlandsche bevolking, dit
eilanid in bezit te nemen. Tegen
de verwachtingen ontzegde de
Finsche bezetting echter met
geweld van wapens den Duit-
schen formaties den toegang tot
het eiland.
FINSCHE RIJKSDAG
PLOTSELING BIJEEN.
On vijf uur Finschen tijd zijn
Dinsdagochtend vroeg de afge
vaardigden van den Finschen
rijksdag gealarmeerd en bijeen
geroepen voor een buitengewo
ne zitting, die om 6 uur 15 bij
oen zou komen.
Aan deze zitting nam de ge
heele Finsche regeering deel.
De in de Finsche hoofdstad
verschijnende dagbladen hebben
instructie gekregen zich gereed
te houden om extra edities uit te
geven.
AAN HET FRONT IN
ESTLAND.
Terwijl ten Westen van Mo-
dohn harnekkige doorbraakpo
gingen der bolsjewisten afgesla
gen werden, kon een vrij groo
te penetratie ten Noorden van
Walk na verbitterde gevechten
in de bosschen afgegrendeld
worden. Zware gevechten zijn
ten Zuiden van het Wirzmeer
aan den gang. waar de bolsje
wisten een geringe terreinwinst
konden behalen. Bij Dorpat zijn
de bolsjewisten Zondag, na
voortdurende aanvallen van ver
soheidene honderden vliegtui
gen, tot den verwachten groo-
ten aanval overgegaan. Ten
Noord-Westen van de stad wer
den zij door het Duitsche ver
sperringsvuur bedwongen. Daar
entégen konden zij ten Oosten
van de stad de Embach overste
ken en vrij diepe penetraties in
de stellingen van Estlandsche
formaties tot stand brengen. De
verbitterde gevechten met Duit
sche reserves duurden tot laat in
den nacht voort.
DE STRIJD BIJ WARSCHAU.
In het gevechtsgebied van
Warschau hebben de bolsjewis
ten hun enkele dagen geleden
gestaakte groote offensief niet
meer hervat, doch zij voeren ver
sterkingen aan, ten einde hun
verzwakte stootdivisies aan te
vullen, In de puinhoopen. van
Praga hielden de Sovjets zich
rustig.
BOLSJEWISTISCHE
AANVALLEN IN
ZEVENBURGEN.
Het Internationale Informa-
tionsbuero meldt:
In het Zevemburgsche bek
ken hebben de Bolsjewistisch-
Roemeensche formaties na het
aanvoeren van versterkingen hun
aanvallen in Noordelijke^ rich-
BINNENLAND
ELECTRIC1TEITSRANTSOEN
TOT DE HELFT BEPERKT.
Electrische verlichting
uitsluitend gedurende officieele
verduisteringsuren.
De secretaris generaal van het
departement van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart maakt be
kend, dat het met ingang van
heden verboden is buiten de
uren. waarop officieel verduis
terd moet worden, electriciteit
voor verlichting te gebruiken.
Indie'n afwijking van dit voor
schrift wordt geconstateerd, 2al
zonder meer tot afsluiting wor
den overgegaan.
Voorts is bepaald, dat even
eens met onmiddellijken ingang
de tot op heden toegewezen elec-
triciteitsrantsoenen tot de helft
zijn verminderd.
Belegen kaas duurder. Het
rijksbureau voor de voedsel
voorziening deelt mede, dat
evenals vorig jaar binnenkort
kaas uit voorraden van het in-
en verkoopbureau voor zuivel
zal worden vrijgegeven. Uitslui
tend voor deze kaas mogen de
voor verkoop aan den detaillist
en aan den consument geldende
prijzen worden verhoogd, en
wel voor volvette boerenkaas
en 40+ kaas met ten hoogste
f 0.45 per kg., voor 20-1- kan
ter en 20+ boeren Leidsehe
kaas met ten hoogste f 0.40 per
kg. en voor de overige 20
kaas (dus Goudsche en Edam
mer) met ten hoogste f 0.35
per kg. Voor alle andere kaas.
onverschillig of deze belegen of
oud is, mag deze verhooging
niet worden toegepast.
Postverkeer met Roemenië en
Frankrijk. Het geheele post
verkeer met Roemenië en Frank
rijk is gestaakt. Alleen zendingen
bestemd voor krijgsgevangenen
kunnen als voorheen worden
aangeboden
Lodewijk van Deyssel 80 jaar.
Deze week wordt de bekende
literator dr. Karei Alberdingk
Thijm te Haarlem, beter bekend
onder zijn pseudoniem Lodewijk
van Deyssel 80 jaar.
Karei Joan Lodewijk Alber-
dingk-Thijm werd den 22sten
September 1864 te Amsterdam
geboren als jongste zoon van
prof. J. A. Alberdingk Thijm. Na
de R. K. Gymnasia te Rolduc en
Katwijk-Binnen te hebben be
zocht, v/as hij gedurende eenigen
tijd in den boekhandel werk
zaam, doch al spoedig ontwaakte
in hem de lust tot schrijven. De
..Dietsche Warande", waarin het
eerste artikel onder het pseudo
niem Lodewijk van Deyssel. in
1881 verscheen, en de .Amster
dammer" boden hem daartoe de
gelegenheid. Hij schreef een
menigte critieken en essays over
literatuur, tooneel en schilder
kunst, waarvan zijn aanval op
Frans Netscher (over literatuur}
overbekend is en hem tot een
der voormannen van de bewe-
ing van 1880 maakte. Van 1885
tot 1894 werkte hij mede aan
,,De Nieuwe Gids". Het door hem
tezamen met Albert Verwey in
laatstgenoemd iaar opgerichte
Tweemaandeliiksche Tijdschrift'
werd later herdoopt in ..De 20e
Eeuw" en in 1910 vereenigd met
„De Nieuwe Gids".
Het Fransche naturalisme vond
in hem aanvankelijk een vurig
bewonderaar, doch na 189Ö
verliest het voor hem zijn beko
ring en gaat hij meer aandacht
schenken aan mystisehe levens
waarden, Ook wordt zijn critiek
rustiger. Zijn roman ..Een Lief
de", die zooveel stof deed op
waaien en waarvan een latere
iruk een gekuischteren vorm
af, stond sterk onder den in
vloed van het naturalisme. Zijn
kostschooltijd beschreef hij op
impressionistische wijze in het
werk „De kleine Republiek".
Tusschen 1894 en 1911 ver
schenen een elftal bundels „Ver
zamelde opstellen", later kwa
men nog eer acht deelen „Ver-
amelde werken" uit, waarin het
voornaamste oeuvre van den
auteur is bijeengebracht, terwijl
hij in 1943 zijn medewerking ver
leende aan de samenstelling van
een bundel „Proza" van Lode
wijk van Deyssel. en onder eigen
naam een inleiding daarvoor
schreef. Zijn „Gedenkschriften",
herinneringen aan zijn jeugd,
sluiten aan bii de biografie van
zijn vader, welke hij in 1893 on
der het pseudoniem A. J. uitgaf.
Dezelfde schuilnaam dekte een
studie over Multatuli. In 1935
eerde de Amsterdamsche Uni
versiteit hem door het verleenen
an het doctoraat hon. causa in
de Ned. Letteren.
van Thorenburg konden vrij
sterke afdeelingen in het Hon-
gaarsche front binnendringen.
Enkele uren later werd hun op-
marsch tot staan gebracht.
NIEUW DUITSCH
STRIJDMIDDEL.
Een marinedeskundige heeft
gisteren voor vertegenwoordi
gers der buitenlandsche pers te
Berlijn een uiteenzetting gege
ven over een nieuw Duitsch
strijdmiddel, de vernietigings
boot, een klein vlak vaartuig, dat
in vorm overeenkomt met een
renboot, en van een "commando
boot uit radiografisch wordt be
stuurd, zoodra zij gebracht
naar de plaats, waar zij moet
optreden. Ook de vernietigings
boot heeft' slechts één man aan
boord, welke zich door een druk
op een hefboom, op een afstand
van ongeveer 220 meter van
het doel en nadat hij de ontste
king heeft ingesteld, door mid
del van een slingerapparaat uit
de boot laat. werpen. Van dat
oogenblik af komt de radiogra
fische besturing in werking, wel
ke het mogelijk maakt de ver-
nietigingsboot van de comman
doboot uit in de nabijheid van
STADSNIEUWS
Zweminrichting „De Zijl".
In het tijdvak van 15 Mei t/m 16
Sept. jl. zijn in bovengenoemde
inrichting in totaal 82493 baden
genomen tegen 85629 baden over
het tijdvak 17 Mei t/m 11 Sep
tember van 1943.
Geboren: Hendricus Da
vid, zn. van P. J. Preenen en J.
Mieremet; Adriana Jacoba, dr.
van C. J van Dongen en de
Ru; Cornelia Catharina, dr. van
J. Sinteur en A. van Kooperen;
Jeantine, dr. van H. J. M. van
der Wedden en M. A. W. van
Iterson; Hendrik, zn. van A. van
Varick en S. J. C. Leget; Jan. zn
van L. Tinbergen en T. P. J.
Frensdorf; Jacobus, zn. van D.
Labrujère en P. Onvlee; Francis-
cus Maria Gerardus, zn. van A
P. van Bers en M. E. C. Arnold;
Frits, zn van H. C. F. SelieT en
A. J. Vermeulen; Johanna Maria,
dr. van W. P. C. Vermeij en A.
C. Snieder; Wobbelina, dr. van J.
van Zeist en W. Tilstra; Tennis,
zn. van W. van Straaten en S. v.
Loef. Getrouw d:C S. Klein-
man jm. en J. Stouten jd.
Overleden: M. van Diik,
man, 35 j.; J. van den Hoed, zn.
14 j.; J. Q A. van der Berg. man
42 j.: A. van der Veen. wc-d. van
K. Nieland, 77 j.; T. Stolp, huisvr.
van D. Warring 74 j.
Jd A. J
tins hervat. Ten Zuid-Westenhet vijandelijke schip te brengen. W. Das 43 jaar.
OMGEVING
LEID SCHEND AM. Gebo
ren; H. C. A., d. v. W. A. v. d.
Pijl en J. J. Verhagen; H. A. D„
z. v. P. Teunissen en Th. M. de
Hoogh; "P. J. M„ z. v. L. N. de
Jong en H. M. v. d. Geest: J. C.
M„ z. v. J. v. Riek en J. Uiter-
wjjk-Winkel; C. J. M„ d. v. J.
H. Groenewegen en C. S. Dobbe;
S. J. M., d. v. B. van Logchem
cn I. P. v. Heiningen; W„ d. V.
M. G. v. Buuren en M. W. Stoop;
M. J. M„ d. v. J. den Elzen en
M. J. Janssen. Ondertrouwd:
N. J. de Jong 32 j. en E. C. M.
Hooijmans 25 j. Getrouwd:
J. v. d. Hulst 25 j. en Adr. J. A
Borsboom 22 j. Overleden::
J. A. Romijn, ongch. 22 j.: H. P.
Besjes eohtg. v. J. Klooker 32
Aartman echtg. v. C.
