ZUIDHOLLANDSCH DAGBLAD
Leidsche Editie
Sterke geallieerde druk iu gebied
Leuven-Sedan
77r^U JAARGANG
8 No. 186
VRIJDAG
8 SEPTEMBER 1944
waarin opgenomen: DE LEIDSCHE COURANT. NIEUWE DELFTSCHE COURANT en DE WESTERBODE
Papengracht 32 Giro 103003
Telel. Adm. 20935
Tefel. Red. 20015
II
an eèij
L EEN DAG VAN
met. SPANNING
t zuin
wasc^ed. Correspentie-dienst
3aar0!SPree^:woorc' ze2t, 8at al-
-•* Jsterke beenen de weelde
dragen. De grootste
die een man ten deel
llen, maar die bijgevolg
!t moeilijkste te dragen is
der verantwoordelijkheid
a dagen van spanning, zoo-
j nu beleven, blijkt, waar
erantwoordelijkheid inder-
sterke beenen rust en
ij ten onrechte gedragen
floor lieden, die klaarblij
tegen hun taak niet opge-
waren.
®®^Be oorlog onze Nederland-
ïenzen genaderd is en nu
ICiniaatste dagen 'zelfs geruch-
'Vjidgingen, dat de gevechts-
heejngen onze zuidgrens op
'r- f punten gepasseerd wa-
1 en|i was het oogenblik geko-
:kh, daarop blijken zou, in hoe-
lan (vele dappere woorden, in
Deferleden uitgesproken, ge-
j werden door den wil,
'e gef deze woorden zoo noodig
te stellen en in hoeverre
"woorden maar leege, holle
i a?e praatjes voor den vaak
Kri<rJpann'n", verwekt door ge-
j Ti, die inmiddels -zijn te-
ren.jproken en door een rusti-
k op de zaken zijn achter-
heeft intusschen toch dit
esultaat gehad, dat zij een
lik de schalen van het lot
jweging bracht, en op de
pielende schalen van het
)ben verschillende tot dus
vooraanstaande figuren in
pde door hun houding ge
lwat zij nu eigenlijk, wan-
het er op aankomt, wel
izijn.
moet dan geconstateerd
dat verschillende hun-
iwogen en te licht bevon-
jn. Wat anders kan men
zeggen van lieden in
jnstaande functies als de
lur-generaal van Winter
Volksdienst, van hoogere
igste departementale ge-
gers, lieden, die in woord
rift en achter een veili-
rofoon altijd zoo dapper
CEN&e nieuwe orde wisten te
maar die, nu het er mis-
op aan zou kunnen ko
voor dat vurig beleden
persoonlijk iets te riskee
lings de beenen nemen?
r de vraag te stellen, ne-
zij het antwoord al in den
het antwoord, dat bestaat
enkele korte kernachtige
laatsten tijd nogal popu-
karakteristiek: labbekak-
VAR
zou na een enkelen dag
overigens ongemotiveerde
ing gelijk het schudden
|C wan het kaf van het ko-
-ajpeft gescheiden, rustig weer
orde van den dag kunnen
lan, ware het niet, dat de
die louter en alleen voor
rucht, als een kleine jon-
toor een schaduw, op den
fijn gegaan, juist omdat zij
I ^onrechte verantwoordelijk-
Ruit na den arbald
CNF/NAD/D. Vriai/Pax m
heid hebben gedragen, verschil
lende anderen, die blind op hun
woorden en nu ook op hun da
den hebben vertrouwd, nu ook
door hun voorbeeld hebben aan
gestoken.
Wie de laatste dagen eens een
kijkje heeft genomen op en na
bij de stations in de groote ste
den, heeft de treurige gevolgen
kunnen zien van een verkeerd
voorbeeld, gegeven door valsche
leidslieden. Duizenden en nog
eens duizenden zijn, bevangen
door paniek, aan het trekken
geslagen. Mannen en vrouwen,
kinderen, ouden van dagen, in
validen, allen opgeschrikt door
het bericht, dat nu déze beken
de figuur, dan diè bekende po
litieke leider de beenen had ge
nomen, waanden zich in hun
eigen omgeving niet langer vei
lig en gingen trekken. Waar
heen? De meesten wisten he$
niet. En terwijl de sneltreinen en
de auto's met de bonzen en hun
gezinnen snel oostwaarts rolden,
zaten die duizenden hunner vol
gelingen verlaten, hulpeloos op
de perrons, een triest, beklagens
waardig schouwspel.
Wij willen er dit keer niet
meer over zeggen. Er zal metter
tijd nog genoeg op gezegd wor
den. Aileen nog dit: juist die lie
den, die nu de eersten waren, om
met de noorderzon te verdwij
nen, hebben in de vier afgeloo-
pen jaren in alle toonaarden af
gegeven op de Nederlandsche re
geering, die in de Meidagen van
1940 naar Londen vertrok. Neen,
dan wisten wij, de dapperen, be
ter wat een mannelijke houding
was. Zij wisten het beter. Ja, met
hun mond!
Deze korte crisis, veroorzaakt
door het falen der verantwoor
delijkheid, is thans weer snel
overwonnen. Nu de nevels, die
het verschiet kortstondig ver
duisterden, zijn opgetrokken en
er weer duidelijk tusschen een
feit en een gerucht wordt onder
scheiden, nu is ook de orde en
rust weer allerwege terugge
keerd. Wij weten, dat ons land
thans onmiddellijk achter het
front ligt en wij begrijpen, dat
dit nog ernstige gevaren met
zich mee kan brengen. Maar een
gevaar wordt al dadelijk minder
groot, als men het rustig onder
'het oog durft zien. Orde en dis
cipline is het parool, dat zoowel
door de Duitsche bezettende
overheid als door het geallieerde
opperbevel werd uitgegeven.
Wanneer orde en discipline door
een ieder worden gehandhaafd
zijn ook ons aller belangen het
best gewaarborgd, in de eerste
plaats de belangen der voedsel
voorziening, die onder alle om
standigheden moeten worden
ontzien. Vooral onze boeren kun
nen daarom, door juist thans rus
tig door te werken en de bevol
king te voorzien van hetgeen zij
voor haar eerste levensbehoeften
noodig heeft, land "en volk voor
groote rampen behoeden.
Wij kunnen thans rustig erken
nen, dat zulke rampen zich een
oogenblik als de dreiging van
een donderwolk boven onze hoof
den schenen samen te pakken.
Wij kunnen dat erkennen, om
dat deze donderwolk nu weer
voorbij gedreven is. Nog is de
toestand ernstig, maar toch kan
er allerwege een opklaring wor
den vastgesteld, nu de lieden, die
getoond hebben, dat de verant
woordelijkheid vier jaar lang ten
onrechte aan hen was toever
trouwd, tenminste zijn verdwe
nen. Dat zij, hoe de ontwikkeling
ook verder verloopt, weg mogen
blijven is een wensch, die men
thans allerwege kan hooren en
die de vier jaar lang schijnbaar
zoo brandende kwestie van de
tegenstelling tusschen pro en
anti plotseling tot haar ware ver
houdingen terugbrengt. Want nu
dè nood aan den map scheen te
komen, bleek ook deze branden
de kwestie maar een poover
stroovuurtje.
De Haagsche Courant, die
Woensdagavond in bovenstaan-
den geest een artikel publiceer
de. schreef gisteravond:
OP HUN POST!
„Ons artikel „geruchten" van
gisteravond heeft blijkens de
talrijke telefoontjes en brieven,
die wij thuis en op de redactie
ontvingen, niet nagelaten indruk
te maken. Verscheidene N. S.
B.'ers hebben ons onomwonden
verklaard, dat zij zich met den
inhoud volkomen konden ver
eenigen en enkelen hunner heb
ben' openlij hun afschuw geuit
over de meer dan zonderlinge
houding van de zoogenaamde
„bonzen", die blijkbaar hun
overtuiging over boord wier
pen en alleetn maar bezorgd
schenen het toppunt van
egoisme in dezen tijd zich zoo
snel mogelijk uit de voeten te
maken. Wij hebben daarbij
het bijzonder gewezen op twee
officieele instanties, n.l. het De
partement van Volksvoorlichting
en Kunsten yen den Nederland-
schen Volksdienst. Wat de eerste
instelling betreft, heeft in het
bijzonder de afdeeling perswezen
een allerdroevigst figuur ge
maakt. De daar werkzame volks
voorlichters hebben zelfs niet
eens den tijd genomen orde op
hun zaken te stellen. Zij lieten
alles in den steek.
Is het wonder, dat in breeden
kring een dergelijk optreden
de noodige critiek heeft uitge
lokt, waarvan v/ij deels de tolk
zijn geweest? Van ons werd
door deze zelfde menschen bij
kans dagelijks vaak het onmo
gelijke geëischt. Een simpel ge
ruchtje is voldoende om hen
naar het Noorden te doen vluch
ten, waar zij zooals een N. S.
B.'er ons smalend zeide, toch
nog „departementje" zouden
gaan spelen
Intusschen zijn er nog altijd
menschen, die blijkbaar niet kun
nen lezen. Wij zouden geschreven
hebben, dat a kl e N. S. B.'ers
zouden zijri gevlhcht. Dat staat
nergens. Wij weten zeer goed
de sensatie gaat niet van ons,
maar van de naar elders ver-'
trokkenen uit dat tal van over
tuigde N. S. B.'ers op hun post
zijn gebleven, er niet aan den
ken heen te gaan. Zij weten heel
goed, wat zij, bij een mogelijken
omkeer, riskeeren. Zij dragen de
consequentie hunner overtuiging
en blijven op hun post. Daar
voor kan men respect hebben.
Zoo is vanochtend het Depar
tement van Volksvoorlichting en
Kunsten wederom geopend on
der leiding van Ed. Gerdes. De
afd. perswezen schittert echter
door afwezigheid, maar de za
kelijk leider van het persgilde en
van het verbond van journalis
ten die geen oogenblik er aan
gedacht heeft het slechte voor
beeld van de verdwenen depar
tementsambtenaren te volgen,
heeft de regeling der pèrszaken
op zich genomen. Ook de Kul
tuurkamer is grootendeels nog
intact. Het college van B, en
W. is tévens „au grand com
plet" aanwezig. En zelfs afdee-
lingen van den Volksdienst
(kraamverzorging enz.) hebben
het slechte voorbeeld van „ka
meraad van Vloten", de directeur
generaal, niet gevolgd. Zoo zou
den wij kunnen doorgaan met
het geven van een lijst van na
men, maar daar ging het niet om
in ons artikel van gisteren. Niet
de beweging als zoodanig gold
deze critiek, doch wel dengenen,
die bij voortduring in woord en
geschrift en per radio het over-
groote deel van ons volk he
kelden, dat er intusschen niet toe
te bewegen was, geloof te hech-.
ten aan de door hen geponeerde
levenswijsheid.-Wat moet er niet
in de jeugd omgaan, die telkens
weer als het ware geprest werd
zelfs haar ouders ontrouw te
worden? Zij moet zich nu toch
wel bedrogen voelen door der
gelijke voorlichters, die ook
zelfs voor alle overtuigde N. S.
B.'ers hebben afgedaan.
Zelfs onder de nationaal-socia-
listische journalisten, die telkens
weer met groot misbaar op de
De strijd om Brest
DUÏTSCH WEERMACHTS-
BERICHT.
„Een vijandelijk bruggenhoofd
ten Noorden van Antwerpen
werd in een tegenaanval uiteen
geslagen. De sterke vijandelijke
druk in het gebied van Leuven-
Sedan duurt voort. Ten Zuidoos
ten van Sedan drong een gepant
serde aanvalsgroep verrassend de
stellingen van den vijand bin
nen en rolde ze op. Ër werden
gevangenen gemaakt. Ten Oosten
van Verdun, bij Pont a Mousson
en bij Toul zijn sterke vijandelij
ke aanvallen mislukt. Bij Baume-
les Dames kon de vijand tijdelijk
op den Noordelijken oever van
de Doubs vasten voet krijgen. Hij
werd echter terstond in een te
genaanval teruggeworpen.
Na zeer krachtige voorberei
ding door artillerie en lucht
strijdkrachten zetten de Ameri
kanen gisteren hun grooten aan
val op de vesting Brest voort.
P— na uiterst z war en strijd kon
de vijand tegenover den verbit
terden tegenstand van onze troe
pen en met zware verliezen in
eenige sectoren het voorterrein
van de vesting binnendringen.
De penetratieplekken werden af
gegrendeld.
De gevechten om de paswegen
in het Fransch-Italiaansche.
grensgebied nemen na het optre
den van Marokkaansche troepen
in hevigheid toe. Herhaalde po
gingen van den vijand, zich in
het bezit van de grensversterkin-
een te stellen, mislukten.
Aan de Adriatische kust lijdt
de vijand bij zijn dagenlangen
vergeefschen stormloop op ons
afweerfront zware verliezen, die
hem dwingen, steeds nieuwe
strijdkrachten in den slag te wer
pen. Onze troepen behaalden
daar ook gisteren weer na zeer
hevige gevechten een volledig
afweersucces en schoten dertig^
vijandelijke tanks stuk.
In het Zuidelijke deel van Ze
venburgen maakten de Hongaar-
sche tegenaanvallen tegen ver
sterkten weerstand van de Roe
menen verdere vorderingen In
het Zuidoostelijke deel van Ze
venburgen en in de Oostelijke
Karpaten werden aanvallen van
de bolsjewieken uiteengeslagen.
Aan de overige deelen van het
Oostelijke front ontstonden
slechts aan den benedenloop van
de Naref- zware gevechten. De
plaats Ostrolenka ging na har
den strijd verloren. In Warschau
werd thans ook de geheele
Weichselwijk van benden gezui
verd.
Des nachts bestookten sterke
formaties gevechts- en slagvlie
gers Sowjet-Russische concentra
ties in het Baltische gebied.
Luchtaanvallen van den vijand
waren gericht op eenige plaatsen
in Servië en Hongarije.
Overdag drongen vijandelijke
jachtformaties in Westduitsch
gebied door. Vijandelijke bom
menwerpers ondernamen onder
bescherming van het wolkendek
een terreuraanval op Emden. Er
ontstond schade aan gebouwen
en de bevolking leed verliezen.
Des nachts wierpen eenige vij
andelijke vliegtuigen bommen op
Hamburg".
hun post verlaten. Zij, die tel
kens weer het heengaan van de
Koningin en de toenmalige regee
ring in de Meidagen van 1940
hekelden, hebben, terwijl er
tttans geen direct gevaar dreig
de. hetzelfde gedaan. Een
dergelijke mentaliteit dient aan
de vergetelheid te worden ont
rukt. Wij weten nu, dat het niet
de ware broeders waren en ver
heugen ons inmiddels er over,
dat er een zuiveringsactie heeft
plaats gevonden, die er toe kan
leiden, dat er inderdaad een
gemeenschapszin ontstaat van
niet bij de beweging aangeslo- I mannen van sta-vast, zooals wij
ten collega's afgaven, zijn ook van werkelijk goede Nederlan-
nju reeds deserteurs. Zij hebben Iders gewend zijn."
LANGS MIDDEN-MAAS EN
ZUIDELIJKE ARGONNEN.
Het zwaartepunt der gevech
ten aan het Westelijke front
lag Woensdag volgens een
bericht van het D. N. B in
Noord- en Midden-België aan de
Midden-Maas en in de Zuide
lijke Argonnen. Andere hevige
vijandelijke aanvallen waren ge
richt op de vestingzone van
Pas de Calais, op Le Havre en
Brest. Ook in de Fransch-Ita
liaansche Alpen versterkte de
vijand zijn druk. Aan het Pas de
Calais vielen Britsche, Cana-
deesche en Poolsche formaties
in algemeen Noordelijke richting
aan. Van het Zuid-Oosten op
het voorterrein van Boulogne
ondernomen vijandelijke aanval
len stortten in tegenaanvallen
ineen, waarbij zware kustbat-
terijen van de Duitsche marine
weer vijandelijke pantserspitsea
en geconcentreerde aanvals-
strijdkrachten uiteensloegen. In
den sector Lys won de vijand,-
die weer met benden terroristen
samen opereerde, een smalle
kuststrook, die hij echter met
zeer zware verliezen moest be
talen. In het mondingsgebied
van de Schelde leverden de
Duitsche tanks een nieuw be
wijs van hun ongebroken stoot
kracht. Hier hadden de Brit
ten het vlak aan den Noordelij
ken rand van Antwerpen in de
Schelde uitkomende Albert-,
kanaal gepasseerd. Duitsche
troepen bestormden evenwel het
stadje Merxem en ruimden
daarmede het door den vijand
gevormde bruggenhoofd op. Tal
rijke Engelsche tanks werden
vernietigd of buitgemaakt en de
overlevende Britten gevangen
genomen. Uit het gebied van
Leuven lieten de Britten ver
kenningsstrijdkrachten optrek
ken naar de Gette, zonder te
gen het verzet van de Duitsche
troepen eenige van belang zijn
de terreinwinst te behalen.
De Amerikanen oefenden druk
uit op den Noordelijken oever
van de Sambre tegen Namen.
Hier en ten Noord-Westen van
de. stad werd den geheelenn dag
verbitterd' gevochten. Aan de
Maas tuss'chen Namen en Se
dan hernieuwde de vijand na
het aanvoeren van sterke strijd
krachten zijn pogingen, de ri
vier in Oostelijke richting over
te steken. De vijandelijke troe
pen, die op verscheidene plaat
sen onder bescherming van ge
concentreerd vuur de rivier wa
ren overgekomen, werden on
verwijld aangevallen Eeniga
overgangsplaatsen werden in
felle gevechten opgeruimd. El
ders zijn Duitsche tegenaanval
len aan den gang. Evenals aan
de Maas, verhoogden de Ame
rikanen ook hun druk aan de
Moezel. Aan weerskanten van
Pont a Mousson wisselden den
geheelen dag overzetpoeingen,
aanvallen en tegenaanvallen in
snelle volgorde elkaar af. zon
der dat de vijand een succces
behaalde. Hier en in het gebied
van Midden-België liggen op het
oogenblik de zwaartepunten van
den slag in het Westen.
Na opneming van de tot dus
ver in Zuid- en Zuid-West-
Frdnkrijk vechtende Duitsche
formaties in de veredidgiingszo-
ne tusschen Saone en Maas,
hebben de achterop komende En.
gelschen en Amerikanen een
opmerkelijke zwenking gemaakt.
In plaats van. zooals tot dusver,
naar het Noorden te stooten,
draaiden zü in de Midden-Fran-
sche Jura naar het Noord-Oosten
in algemeene richting van de
Bourgondische Poort. Tevens
versterkte de vijand ook in het
Fransch-Italiaansche grensge
bied zijn druk langs de paswe
gen aan den kleinen St. Bern-
hard en aan den Mont Genevre.
In de Jura en in de Alphen du
ren de gevechten om steunpun
ten en versperringstellingen nog
voort.
