Plv. Hoofdred.! I. W. de Vries, Deo Haa#
Red. Buitenland; Mr, H. Geise, Leiden; Red
Binnenland, Stad en Sport: M. Zonderop, Lelden.
Red. Omgeving: L, Rooien, Leidfcn. Verantwoor
delijk voor de adv.: C. de Helden, Lelden. K 1669
Abonnementsprijsvoor Leiden, per kwart oh'
12.63; per weelc 20 cent. Per agent, per kwartaa
i2„73; per week 21 cent. Franco per post f3;10
Losse nummers 5 cent.
J. W. de Vries, afwezig.
VERDUISTERINGSTIJDEN
van 20 tot en met 26 Aug. van
20.45 tot 6.30 uur.
Zon od en onder:
Zond. 20.8: 6.30 op, 20.55 onder
Maand. 21.8: 6.32 op, 20.53 onder.
Dinsd. 22.8: 6.34 op, 20.51 onder
^MAANSTANDEN:
Zond. 20.8: 7.50 op, 21.55 onder.
Maand. 21.8: 8.58 op, 22.13 ondes.
Djnsd. 22.8: 10.03 op, 22.31 onder.
Op Uw toiletzeepbon kunt
U nog Adelaar-Kinderzecp
krijgen van oude
kwaliteit!
'n ADELAAR-PRODUCT PRIMA!
ZEEMAN ZIJN
8ETEEKSNT EEN
BEROEP HEBBEN
INLICHTINGEN BIJ gjp
HARIHE AHNAHMïSTIflÊ
WEST
rWEIGSTEUE nieofruhdc
TE utrecht
IN 6II ALLE HATEN. EN
ORISKOHMANDANTUREN
IN 44 ANNAHMESÏEUEM
Nu de graanoogst In vollen gang Is,
woiden de bergplaatsen, waar straks
het koren droog bewaard moet wor
den, nagezien en waar noodig. her
steld. Rietdekkers bezig met het ver
vaardigen van zulk een bergplaats,
-paiaplu genaamd
CNF/Hartgeriuk/Pex m
VEREDELDE BRAMEN.
Nieuwe bron van inkomsten
op de zandgronden.
Als oogstmaand voor de helft
voorDij as, weten de kinderen op
het paauelanö, dat ae pramen-
ti.)d aanstaande is en menige
struik langs de wegen tusschen
scnool en nuis worat des mid-
aags naarstig afgezocht. Benai-
ve dat de braam lekker is, is zij
ook een gezonde vruent. Niet al
leen de jamfabrieken, doch obk
de natuurwiihfabrieken, zöoais
er in ens land -eenige zijn. en de
pharmaceutische industrieën we
ten de braam te waardeeren,
want zij bevat veel belangrijke
voedingsstoffen en bezit boven
dien, evenals bijvoorbeeld de
boschbes, geneeskundige kracht.
Dit alles heeft een inwoner
van de wijde Veluwe aan het
denken gebracht, aldus het
„Hbld." Het is de heer W. Koop
man, die een landgoed beeft aan
den straatweg tusschen voort-
huizen en Apeldoorn, „Kieft-
veen" geheeten en die zoodoen
de bijzondere belangstelling
heeft gekregen voor de braam.
Bovendien was hij bekend met
het feit, dat nu ongeveer "tien
laar geleden in Nederland op
drie verschillende plaatsen, te
weten in Zeeland, in de Bangert
(I^-H.) en op het Centrale se-
lecüeproefveld ,De Bommeler-
waarri" te Zaltbommei, begon
nen is met het nemen van pioe-
ven met een veredelde bramen
variëteit, de „Himalaya", uit
Amerika geimporteerd De heer
Koopman neeft zoowel Zeeland
als Zaltbommei bezocht en aan
de hand van de daar bereikte re
sultaten is hij zelf, ongeveer vijf
jaar geleden, gaan experimen
teeren met deze veredelde bra-
mensoört te Voorthuizen.
Dezer dagen waren wij in de
gelegenheid het resultaat van
vijf jaar proefnemingen te be
wonderen. Hieruit kunnen wij
vaststellen, dat de teelt van ver
edelde bramen op hooge zoowel
als lage zandgronden een vrij
groote bron van inkomsten kan
oeteekenen voor den boer of
tuinder, die er mee begint. Want
een opbrengst van 10.000 per
hectare op zandgrond is werkelijk
niet fantastisch, maar met een
beetje zorg gemakkelijk te be
reiken.
De heer Koopman heeft het
derde jaar voor het eerst van zijn
planten geoogst en thans zijn de
planten geheel „volwassen". Zij
bereiken een hoogte van twen
meter en een breedte van soms
meer dan vijf meter. De afstand
tusschen {le twee planten moet
ten minste 2.25 meter zijn, daar
men anders moeilijkheden on-
derVindt met het plukken. Op
het oogenblik hangen de takken
der planten off „Kieftveen" zoo
zwaar beladen, dat zij onge
bonden moesten wordei).
De teelt van deze veredelde
bramen biedt vele vooraeelen.
Vooral op de zandgronden,
want de braam is b>i uitstek een
zandvrucht. De braam is de
eenige kleine vrucht, die be
stand is tegen vorst. Tot 12 gra
den kan de bramenplant zonder
de minste reactie verdragen.
Vorst van meer dan 12 graden
kan van invloed zijn op de
vruchtzetting. Om dit te voor
komen, kan men bij strenge
vöïst de planten afdekken met
stroo or blad. Het voordeel va^i
teelt op zand is nog, dat de groei
op zand veel rustiger is dan op
de klei. hetgeen een aanmerke
lijke besparing van arbeids
krachten beteekent (snoeiing
e.cL)
Oe veredelde - braam begint
reeds in Juni te bloeien en bloeit
door tot de eerste nachtvorst
komt. In 1943 geschiedde dit op
10 October. De pluk kan om
streeks midden Augustus begin
nen en men kan. blijven plukken
tot de nachtvorsten komen. Dik
wijls oogst men derhalve nog in
October bramen!
De bemesting en de bestrij
ding van ziekten zijn precies de
zelfde als bij het andere klein
fruit. De veredelde braam is
evenwel met v/einig mest tevre
den.
Volgeng den heer Koopman
zal de teelt van veredelde bra
men mogelijk zijn op de zand
gronden zooals op de Veluwe, in
Drente. Noord-Brabant e.d. Voor
vele boeren en tuinders zit er
een zeer belangrijke bron van in-
t komsten in, in de eerste jalaats
omdat de veilingprijs vrij hoog
is en voorts omdat «de afzetmo-
NED. KRIJGSGEVANGENEN
IN JAPANSCHE KAMPEN.
Het informatiebureau van het
Nederl. Roode Kruis, Korte
Voorhout 14 te 's-Gravenhage,
ontving bericht omtrent de vol
gende krijgsgevangenen in Ja-
pansohe kampen. Landmacht. Of
ficieren. Kapiteins: r reijers, wk
leyn, re ungere, luitenants: b al-
laart, th den daas, d hogan, rhm
koes, aj landsdop, es tupang, off.
v. gez.: jf ort, cadet: r toorpp.
militairen beneden den rang van
officier: wfk anemaet, cd baans,
hh baart, cj de bakker, th barend,
fwk berg, pwj bernard, g de bou-
ville, am bouwmans, g camphui-
sen. jhv capellan, gh certenbach,
el dezentje, donlt, af dorrius. j>g
driessen, jp van drongelen, ja
emmel, cj evers, hj van eyden,
gj gersen jp gersen, ve van
geuns, aj grohe, tjf de grood, r
guldenaar, ch heetkarnp, chh
heynen, aj hillebrandt, irm hool-
boom, jat hoott, h hopman, jg
humme, jj huyses, jj jonckhun.
c jut, c kaman, van der kemp,
ho kentgens, g kersedoom, olinar
ketting, c keyser, kiliaar kolmus,
jpj korver, kraayenhdrinb, ac
kraagendrumb, ja krabbe, kret-
ger, e de krey, h kriegenberg, ht
kuypers, laberts, dj laeg ten be
leg, hwa van leersum, dr van
iglen, dwf van lilgten, j van der
loos, wg loppies, mafficidi, x del
lastelleto, wch mallien, mander-
sloat, mai-lan brokket, gn mar-
raes, in marsinb, marten freebjj,
marters, Ith martes, fg masius,
awp mauwer,, g mejaer, fl mente,
hq mesker, r meyaer, jl moen.s,
jta monch, a monteire, jc mont-
fils, jw mulder, j namijsl, wa
nelten, mjf meijenhuis, vg nie-
raeth, e notenboom, gj van oene,
b oostra, ffr oostvogels, pj van
os, j paul, gb paulus, rb peeters,
j pieters, stf planten, vdjs pol, gl
portier, r van prehn, cj proyers,
de la pruyssennen, jj van der
putte, de raad, raaglang, jc caipr,
jc raipr, 1 rambonnet, fa rand, a
randkeer, hjl raudyr, e de rang,
jj rayder, cm reechenburg, ree-
chipwer awel, gh reeume, c van
de der reh, f reinders, cl remeris,
gaj van rent, fcj retelhelmrich,
al reus, om van rhee, de ridder,
j riedl, jjk rietwijk, fth rigten,
v. d. rónde, wt ringelink, je rlei-
veld, pa roelofs, gr roestenburg,
roeten, ja ronkes, rooeriks, ap
roostee, gh de., rooy, j rosbak,
Iq rozema, rubackl, am rudolph
jf ruurs, hpj rynardus, awg rijn-
ders, 1 v. d sar, hd sayers, vma
schaegen, te scheffelaar, fg
scheffelaar, fg scheffmann. ejg
schermerhon, ca schiotling, fh
schrama, jc schrendeo, jn Schu
mann, hwi sie'oenhaar, f simon,
fw simon, 1 smith, hth sprey,
fwgp steinert, gah van swany, cj
thein. cjh theys, ja tinjes, j veen,
ph de veer, d veerman, a van
der velden, vh veringa a ver-
maes, ho vermeeren, m vermee-
ren, a vleeschdraager, jg vogt-
lander, lg voll, t van der voort,
fc dearies, jg de vries, f van der
vrijhoef, h vd waard, aci was-
sink, a wattendorff, gpd de
weert, w wensen, ej westeman,
edl westenberg, sh wiersma, wk
wilson, wg witte, jw wittersen,
1 woereman. dc wout. tes wijch-
gel, j van wij he, je wijnhaman,
aj'h zeermeijer, we zeiidel, j Zim
merman, ja zimmerman, ha zit-
ter, jn van zuilen, afh v. zijder-
veld.
Zeemacht. Militairen beneden
den rang van officier: m pronk,
ar van raemdonck, jj ravenstijn,
ech reynder, kpg reyndert, 1 de
ridder, ach rieboch, j riedijk, h
van riemsdijk, we riemvis, sv
rodrigus. hcj roeby, m roesier,
Iw rondel, chn ronkes, jje rookus,
hw roos, hw roos, wa de rooy, r
rouwenhorst, ba ruehland, h rij
ke, 1 rijnenberg, w schaafsma, c
scheffers, apg schel 1, wfp schel-
lings, w schnur, the schoonder-
wald.
Zij, die inlichtingen kunnen
verstrekken omtrent deze perso-
nenl^elieven zich te wenden tot
de le afdeeling van het Informa
tiebureau van het Nederlandsche
Roode Kruis, Korte Voorhout 14,
te 's-Gravenhage ondei; opgave
van de6 geboortedatum en het
naaste familieadres hier te lande.
GEÏNTERNEERDE NED.
BURGERS IN INDIë.
Het Nederlandsche Roode
Kruis ontving wederom opgaven
van in Nederlandsch-Incttë ge-
gelijkheden van bramen verze
kerd zijn (jam. en wijnfabrieken
en pharmaceutische indus
trieën).
Evangelie-verklaring
TWAALFDE ZONDAG
NA PINKSTEREN
(Luc. X, 23-37)
De leer van de parabel van den
barmharligen Samaritaan is over
bekend; de plicht van naaslenliet-
de, die in dot Evangelie is vast
gelegd, wordt door niemand geloo
chend. En toch, ondanks het teit,
dat iedereen hiervan op de hoogte
is, is het goed, uitermate nuttig,
ja zells noodzakelijk om nauwkeu
rig te vertellen wat het zeggen wil:
naastenliefde.
De naastenlielde omvat alle men-
schen, de mannen en vrouwen uit
eigen omgeving, de vrienden, fa
milieleden, bekenden, landgenoo-
ten, met wie meh is verbonden,
maar óók de vijanden. Voor zijn
naaste omgeving moet de mensch
nu eenmaal alles over hebben. Als
medemenschen honger hebben en
kou lijden, dan is hel een ernstige
plicht om te helpen. Als vaders en
moeders in angst verkeeren over
het lot van hun jongen in den
vreemde, dan mag men dien niet
achteloos voorbijgaan, neen, dan
moet men, zooveel als men kan,
troost geven en bemoedigen. Als
arbeiders en dienstboden in stille
plichtsbetrachting diensten ver
richten, dan moet men niet alleen
aan hen een rechtvaardig loon uit
betalen, maar ook door hartelijk
heid en genegenheid hun aantoo-
nen dat men hun toewijding wcar-
deert. Inderdaad, men komter niet
alleen door kerksgezind le zijn.
Onder kerksgezind dan verstaan:
bijwonen van de godsdienstoelenin-
gen, ontvangen van de sacramen
ten, Hó zijn van ik weet niet wat
voor godsdienstige genootschappen.
Dat is alleen het beleven van het
eerste gebod: „Gij zult den Heer
uw God liefhebben uit geheel uw
hart." Voor het volkomen christen
zijn Ontbreekt nog dat andere, even
noodzakelijk en even gewichtig
als het eerste: „Gij zult den naaste
beminnen gelijk uzell." En daarom
is pas de mensch die zich om God
qpell voor zijn omgeving, een vol
komen christen.
Niet alleen moet de mensch zich
getrokken gevoelen tot zijn omge
ving, ook zijn vijanden hebben
recht op zijn lieldey Vijanden zijn
menschen, die persoonlijke schade
toebrengen, ot die het den mensch
onmogelijk maken gemeenschappe
lijke en noodzakelijke goederen te
gebruiken. In het eerste geval
spreekt men van een persoonlijke,
in hel tweede van een landsvijand.
En nu is het plicht om ook den per
soonlijken en ook den landsvijand
in de Helde te betrekken. Het
klinkt misschien heel erg vreemd
in dezen tijd, nu de haat de harts
tochten van den mensch be-
interneeDÖe burgers van Neder
landsche nationaliteit.
Van de navolgende geïnter
neerden konden tot op heden de
adressen der naaste familiebe
trekkingen of van andere be
langhebbenden hier te lande niet
worden opgespoord.
Achter de namen vindt men
een korte aanduiding omtrent
leeftijd en beroep.
Arie Boele, 53, gepensionneerd;
C. E. Boer, 54, gepensionneerd;
A. B. Boogmans, 43, handelaar;
H. L. W. Bo.othman, 44, werk
zaam op fabriek; G. F. Bordes,
39, werkzaam bij maatschappij;
Theodoor Bosman, 18, zonder be
roep; H. Bouwmeester, 47, bouw
kundig ingenieur; Jacobus Box
hoorn, 52, gepensionneerd; J. J.
P. Brakker, 35, onder-inspecteur
van politie; M. D. Braspot, 49, di
recteur gevangenis; C. W. du
Breuil, 53, onder-inspecteur van
politie; Abel Brink, 52, politie-
inspecteur; Hubertus Brittyn, 59,
werkzaam department van fi-
nancian; P. H. Broekman, 46, po-
litie-inspecteur; A. van den
Brom, 55, werkzaam in zieken
huis; S. P. Brouwer,. 45, school
hoofd; Arnoud de Bruine-Groe-
neveldt, 43, inspecteur; Abraham
de Bruyn, 18, zonder beroep;
Gijsbert Bruyn, 50, leeraar; H.
M. Bruyn, 37, werkzaam bij
maatschappij; Willem Bruyn, 43,
stuurman: F. W. Buitendijk, 46,
restaurant-beheerder; Harm
heerscht, maar het is en blijlt i0 jetr
waar. Het is misschien begrijpej se,
als men, het beginsel van de rtai v'
tenlielde even zuiver vaststelt, j .f
menschen nu vormen over de hei e.u
wereld een groot gezin met (j
als vader; alle menschen dus, t
uil de naaste omgeving, maar j jjj
de vijanden, zijn in zekeren i v£
broeders en zusters van elkait Di
en hebben dus recht op lielde bt<
hoogachting. In de Bergrede ht :u
Christus dit zoo duidelijk mogej 3J
voorgehouden, toen Hij zeide: j
hebt gehoord, dat er gezegd is: I
naaste zult gij beminnen en je
vijand zult gij haten, maar Ik i jj
u: Bemin uw vijanden en bidt Vi pe
wre u lasteren en vervolgt ii<
(Matth. V, 43-44). Dit gedeelte i v
het gebod der naastenliefde is 5
moeilijk te vervullen, ja, volgt
sommigen zells onmogelijk in
praktijk door te voeren. Men 1
toch immers niet alles over i jj.
kant laten gaanl En toch, het i ig)
minnen van de vijanden, dat is 5:
zuivere leer van het Evi
<)elie. Misschien kan men beter h
gebod op het punt van het bert
nen der vijanden aanvaarden, li
men onderscheid maakt tussch
de vijandige zaak en den persoi f
De vijandige zaak op zich mag s f
verafschuwen, vol verontwaa
ging afwijzen, maar de vijand k«
persoon moet men met lielde na
behulpzame hand toereiken. 1 ïn
bedoelde ook de apostel Paul01
toen hij met betrekking tot n.'
naastenlielde schreet aan de I f1
meinen: „Laat u niet overmans jel
door het kwaad, maar overwin l^£
kwade door het goede" (Rom. I hi
21). 1U
De parabel van den barmhartig >c
Samaritaan, die wij dezen Zont i
in onze kerken hooren voorles i
laat niets aan duidelijkheid te vit 'n
schen over. Wij nemen ons vo
de naastenlielde beter te bele\ j?
en te handelen overeenkomstig 1 r'
beginsel, door Paulus uit deze J
rabel getrokken. „Blijlt aan s jr
mand iets schuldig dan wederkt iti
rige lielde' (Rom. 13, 8). ff
Kapelaan B. VOETS, J
LITURGIE
g<
A
Dinsdag 22 Aug. Octaa ii
dag van Maria's ten hemelopi
ming. Mis: Gaudeamus. Glot
2e gebed v. d. H.H. Timothe
en Gezellen, Martelaren; 3e vo
den vrede. Credo. Prefatie i
Maria (invullen: En U om de
hemelopneming). Kleur: Wit
Kerken Paters Franciscaneapc
Dinsdag. FEESTDAG V.
DE ZEVEN SMARTEN V.
MARIA. Mis: Ego autem. 2e
bed (alleen in stille H.H. Missi
v. d. H.H. Timotheüs en Ge;
len; 3e voor de vrede. Sequt-
In de Prefatie van Maria invi
len: En U om de Vreugde).
Bulthuis, 46, gepensionneerd;1
Burker Burer, 30, onder-inspi11
teur van politie; C. Burger,
werkzaam bij maatschappijA
dreas van der Burgh, 47, i
van Burken, 48, ambtenaar; f!
L. Busscher, 44, ambtenaar;
C. Canninga, 44, ambtenaar, M,
rinus Carlquist, 34, inspecteii
Johannes van Charldorp, 53, i
specteur van politie; J. H.
Claassens, 37, onderwijzer; P„
Clercx, 40, ambtenaar; E. M. IC
lose, 38, werkzaam bij mal
schappij; Jacob van Dam,
werkzaam bij politie; M. Davi e
son, 55, directeur van een maa !j
schappij; J. J. de Jong, 49, ha
delsman; J. J. de Jong, a50, gl
pensionneerd; J. W. Klok, 5-
werkzaam bij maatschappij;
Ptasnik, 48, employé bij maa
schappij; S. Reindersma, ami)
tenaar; J. H. A. van Rensse vl C
Duivenbode, 25, ass. politie-i
specteur; H. A. Richart, 40, en
ployé bij boschwezen; Evert vl i
Riel, 18, zonder beroep; v.W. 11
van Riel, 51. leeraar; M. P. Rif
mersma, 38, hoofd politiekal i
toor; J. Rietveldt, 50, werkzaal i
op fabriek; Marinus Roda-Wei
sel, 47, loods; Leonardus Rof
ring, 51, werkzaam op postkal J
toor; C. C. M. Romondt, 49, d 1
recteur gevangenis; Karei Rol
chetti, 25, schepeling: F. L. D
de Ronde, 49 ass. politie-inspe1
teur; L. de Ronde, 53, werkzla
bij maatschappij; J. van Roon,*