ZUIDHOLLANDSCH DAGBLAD
rte
id-
ik.
le JAARGANG
No. 154
DINSDAG
AUGUSTUS 1944
waarin opgenomen: DE LEIDSCHE COURANT, NIEUWE DELFTSCHE COURANT en Ut WcbfERBODE
antoor: Papengracht 32 - Giro 103003 - leidsche Editie Tetef. Adm. 20935 Telel. Red. 20015
KOWNQ PRUSüËGEVEN
DUITSCH
WEERMACHXSBERICHT.
,,De vijand breidde in Norman-
lië zijn met groot gebruik van
ïateriaal gevoerden grooten
anval gisteren uit tot het ge-
eele front van ten Zuid-Westen
an Caen tot aan de Westkust
an het schiereiland Cotentin. De
evechten worden aan beide
anten met steeds toenemende
erbittering gevoerd. Ten Zui
van Hottot werden alle
iiandelijke aanvallen uiteen
eslagen. Aan weerszijden van
aumont kon de vijand een vrij
iepe penetratie in ons front be-
erken. Eigen tegenaanvallen
ijn daar gaande. Noord-Weste-
jk en Westelijk van Torigni-
ir-Vire mislukten hevige door-
raakpogingen der Amerikanen,
tet buitengewone felheid woed
en de gevechten Zuidelijk van
ourdeval en Cerences. Pantser-
irmaties zijn overgegaan tot
en aanval op den ver binnen-
edrongen vijand. Uit het ge-
ied ten Noorden van Sourde
al baande zich een pantserge-
echtsgroep der Waffen-SS, die
jdelijk van haar verbindingen
as afgesneden, een weg naar
et gros onzer strijdkrachten,
es nachts vielen formaties
evechtsvliegtuigen scheeps-
oncentraties voor den mond
an Orne en Seine aan. De vij-
nd verloor elf vliegtuigen.
I In het Fransche gebied wer
én 97 terroristen in gevechten
ïrnietigd.
Duitsche torpedomotorbooten
leien in den afgeloopen nacht
;n vijandelijk convooi onder de
ngelsche kust ten Oosten van
astbourne aan en plaatsten tor-
sdotreffers op drie groote sche
en.
Londen ligt vrijwel ononder-
roken onder zwaar vergeldings-
ïur.
In Italië heeft de vijand zijn
rooten aanval op Florence ten
-volge van de geleden verlie
:n gisteren niet voortgezet. Hij
ïcd alleen hevige plaatselijke
invallen Zuidelijk en Zuid-
ostelijk van de stad. die met
rare verliezen ineenstortten.
In het Oosten duurt de strijd
sschen de Karpathen en de
nsche Golf met de uiter-
felheid voort.
In het voorterrein der Karpa-
en mislukten talrijke vijande
ke aanvallen. Bij Sambor
noot een pantserdivisie 20 van
30 aanvallende tanks stuks. In
■rschillende sectoren wierpen
ize troepen den vijand in den
fenaanval terug.
In het gebied van Warschau
erd in zware gevechten een
lorbraak van sterke vijandelij
strijdkrachten naar de stad
Thinderd.
Na herhaalde Sovjetaanvallen
Siedlce te hebben afgeslagen
stancieerden onze troepen zich
aar nieuwe stellingen verder
ar het Noorden.
Tussehen den middenloop van
n Boeg en Olita werd het
ont gehandhaafd. Bij Kowno
tten de bolsjewisten hun aan-
llen voort en konden zich in
eerwil van hardnekkigen te-
instand van onze troepen van
stad meester maken.
In Letland wordt hevig ge-
chten om Mitau en bij Birsen.
estelijk van Ostrof werden
Isiewistische aanvallen
lofdzaak afgeslagen. On de
ndengte van Narwa verijdel
n onze divisies in samenwer-
ïg met afdeelineen der mari-
ook gisteren alle doorbraak-
gingen van sterke Sovjet-
•ijdkrachten in zware gevech-
De vijand leed buitenge-
GOEBBELS OVER DE TOTALE
MOBILISATIE DER
ARBEIDSKRACHTEN.
n.
aon zware verliezen aan men
nen en materiaal.
Eskaders slagvliegtuigen stel
'n bij aanvallen in scheer-
ucht talrijke vijandelijke tanks
i kanonnen buiten gevecht en
rnielden verscheidene hon-
jrden voertuigen.
Een formatie Amerikaansche
mmenwerpers viel gisteren
t gebied van Boedapest en
nige andere plaatsen in Hon-
riie en Kroatië aan. Duitsche
Hongaarsche luchtverdedi
Onder voorzitterschap van den
chef der Rijkskanselarij. Reichs-
minister dr. Lamimers, is te
Berlijn een bespreking gevoera
door de Rijksministers, de lei
ders der hoogste rijksautoritei-
ten, de chefs van het burgerbe-
stuur in de bezette gebieden en
de staatssecretarissen der Rijks
ministeries, in het middelpunt
van welke besprekingen uiteen
ze+tingen stonden van den rijks-
ge v olm aebtigde voor het totale
gebruik van arbeidskrachten
voor dan oorlog, rijksminister
dr. Goeboels.
Ir, zijn inleiding wees Rijks
minister dr. Lammers op het
verband tussehen de eerste
maatregelen, die in het voorjaar
van 1943 ten uitvoer werden ge
legd om te komen tot totalisee-
-ing van het gebruik der natio
nale arbeidskrachten voor den
corloe. en de fundamenteele uit
breiding die de toenmalige op
dracht van den Fuherer, welke
gericht was aan een commissie
van drie van het Rijkskabinet,
gekiegen heeft door de thans
geschiede aanstelling van een
rijksgevolmachtigde. Reeds dooi
de toen genomen, aan de inder
tijd bestaande omstandigheden
aangepaste maatregelen, zijn
mnlioenen Duitsehers ter aan
vulling gemobiliseerd voor weer
macht en bewapening. Door de,
met den huidigen algemeenen toe
stSnej, van den oorlog in over
eenstemming zijnde nieuwe en
omvattende volmachten, die de
Fuehrer met zijn decreet van 25
Juli 1944 verleend heeft aan den
rijksgevolmachtigde voor het to
tale gebruik van - arbeidskrach
ten voor den oorlog is thans een
instrument in het leven geroe
pen. dat de volslagen concen
traties der krachten en een to
tale uitbuiting der reserves van
het Duitsche oorlogspotentieel
waarborgt en bovendien de dy
namiek van een krachtige met
de volksleiding en de leiding
van menschën vertrouwde per
soonlijkheid in actie brengen.
In uiteenzettingen, die meer
dan een uur duurden en diep op
het onderwerp ingingen, waar
bij hij ook talrijke belangrijke
afzonderlijke problemen belicht
te, gaf Rijksminister dr. Goeb-
bels een overzicht over de be
ginselen en methodes, waarmede
hij voornemens is zijn opdracht
als Rijksgevolmachtigde voor
het totale gebruik van arbeids
krachten voor den oorlog ten
uitvoer te leggen. Hij zeide o.m.:
„Onze vaste wil om den huidi
gen oorlogstoestand meester te
worden dwingt ons er toe in-grij-
IDende maatregelen te nemen.
Moedig en zonder voorbehoud
moet er een begin mee gemaakt
worden het geheele staatsappa
raat uitsluitend op den oorlogs-
noodzaak in te stellen. Werk
zaamheden die niet rechtstreeks
met de oorlogsbehoeften in vel
band staan, moeten stopgezet
worden. Ook met de stopzetting
van heele arbeidsgebieden van
den openbaren dienst moet re
kening worden gehouden, aan
gezien «vooral door zulke diep
ingrijpende maatregelen groote
krachtreserves voor het recht-
streeksche .oorlogsoptreden aan
het font en in de bewapening
worden vrijgemaakt. Rijksminis
ter Goebbels legde in dit ver
band opnieuw den nadruk op
het beginsel, dat alle offers en
lasten die het Duitsche volk
daarbij zullen treffen, gelijkma
tig en zonder onderscheid moe
ten worden verdeeld over alle
lagen der natie en door hen ge
meenschappelijk gedragen moe
ten worden.
Aan het slot van zijn uiteen
zettingen richtte hii een bijzon
der beroep op alle chefs der
hoogste rijksinstanties om met
eigen initiatief voort te gaan in
de ontwikkeling van Duitsch-
land tot een waar „volk in den
oorlog". Wij hebben, zoo zeide
rijksminister dr. Goebbels na
drukkelijk, de doeltreffendste
panden der overwinning in de
hand. wanneer wij ze slechts vol
slagen mobiliseeren. Ik ben er
van overtuigd, dat wij ook het
nieuwe, door den Fuehrer aan
gegeven doel bereiken en dat dit
in den waren zin van het woord
beslissend voor den oorlog zal
zijn.
Rijksminister dr. Lammers gaf
in aansluiting op de uiteenzet
tingen van den rijksgevolmach
tigde voor het totale gebruik van
arbeidskrachten voor den oorlog
uitdrukking aan den wil der le
den van het rijkskabinet en alle
aanwezigen om rijksminister
dr. Goebbels in aaneengesloten
eensgezindheid te steunen
zijn eischen met alle energie in
de daad om te zetten. Hij her
innerde aan het voorbeeld, dat
de Fuehrer met zijn wilskracht
aan alle Duitsehers geeft en be
sloot de bijeenkomst met een
trouwgelofte aan Adolf Hitler
en met de uitdrukking van on
buigzame vastberadenheid tot
den strijd tot aan de overwin
ning van de rechtvaardige Duit
sche zaak.
15 vijandelijke vliegtuigen, waar
onder elf viermotorige bommen
werpers.
Duikbooten hebben drie koop
vaardijschepen met een geza-
menlijken inhoud van 22.000 ton
twee bewakingsvaartnifen en
een mijnenveger tot zinken ge-
ngsstrijdkrachten vernietigden bracht."
BINNENLAND
Vergunningen voor aankoop
van kantoormeubelen. Blij
kens een publicatie in de Staats
courant van 28 Juli 1944 moe
ten, in afwijking van het eerder
bekend gemaakte, Nederland
sche particuliere koopers, mits
niet behoorende tot de categorie
slachtoffers van oorlogsgeweld,
aanvragen om vergunningen tot
hetkoopen van kantoormeube
len indienen bij het Rijksbureau
voor glas, keramiek en houtpro
ducten te 's-Gravenhage op bij
dit rijksbureau verkrijgbaar ge
stelde formulieren. Vergunnin
gen tot het koopen van kantoor
meubelen moeten dus door be
doelde gebruikers niet bii de
gemeentelijke distributiedien
sten worden aangevraagd.
Vervaardiging electrotechnisch
installatiebuis. Volgens een in
de Staatcourant van 28 Juli 1944
opgenomen beschikking is met
ingang van 29 Juli 1944 de ver
vaardiging van electrotechnisch
installatiebuis. bekend als schuif-
buis, in iedere uitvoering ver
boden.
Vervaardigingsbeperking van
gelijkrichters. Blijkens de
„Beschikking vervaardiging ge
lijkrichters". opgenomen in de
Staatscourant van 28 Juli 1944.
is het met ingang van 29 Juli
1944 verboden, gelijkrichters
voor het laden van de tractie-
batterijen van niet op rails loo-
pende door electriciteit voortbe
wogen voertuigen in andere ty
pen en uitvoeringen te vervaar
digen dan in de bijlage dier be
schikking zijn aangegeven.
Gemeente Driel wordt Maas-
driel. Bij besluit van den se
cretaris-generaal van het depai"
tement van binnenlandsche za
ken is met ingang van 1 Augus
tus 1944 de naam der gemeente
Driel gewijzigd in Maasdriel
WEGENS COMMUNISTISCHE
ACTIE TERECHTGESTELD.
Het Duitsche Obergericht in
het bezette Nederlandsche ge
bied heeft als Sondergericht den
Nederlander Jan Postma ter dood
veroordeeld.
Postma was een der leidende
figuren van de C.P.N. en heeft
op een vooraanstaande plaats ge
durende de jaren 1942 en 1943
leirïen(d functionaris der ille
gale C.PN. en als uitgevër van
een communistisch opruiend ge
schrift geijverd.
Het vonnis is na onderzoek van
de mogelijkheid van gratie vol
trokken.
De Nederlanders:
1) Albert Huisman .kolenhan
delaar te Zaandam,
2) Josephus Swolfs, laborant
te Zaandam.
3) Willem van den Burgh.
politiebeambte te Amsterdam,
zijn bij vonnis van het Duitsche
Obergericht als Sondergericht ter
dood veroordeeld.
De veroordeelden zijn op ille
gale wijze werkzaam geweest in
dienst van de verboden commu
nistische partij en wel Huisman
en Swolfs door deelneming aan
aanslagen op verkeersinstallaties
en installaties der Duitsche weer
macht, van den Burgh door het
doorgeven van vuurwapenen.
Het vonnis is na onderzoek van
de mogelijkheid van gratie vol
trokken.
Gemengde Berichten
Doodelijk tramongeluk.
Zondag is te Ter Apel een doo
delijk tramongeluk gebeurd. De
42-jarige heer G. Ploeger te Win
schoten wilde van een kort opont
houd van de tram gebruik maken
om voor zijn familie een paar ijs
jes te koopen. De tram zette zich
inmiddels weer in beweging. De
man wilde instappen, viel; ge
raakte onder de tram en was op
slag dood.
Tragisch ongeval. Onder
de gemeente Kloetinge vond in
den trein een tragisch ongeval
plaats." De 14-jarige jongen P.
van' Vlijmen, die met 'zijn moe
der van Vlissingen naar Kapelle
reisde, stond voor een coupé
raampje te kijken toen een goe
derentrein 'passeerde. Van eeif
der wagons stond een deur open,
waarvan de knaap een klap te
gen het hoofd kreeg. Twee ge-
neesheeren, die zich in den trein
bevonden, verleenden de eerste
hulp. waarna de iongen van Ka
pelle uit naar het "ziekenhuis te
Goes werd overgebracht. Bij
aankomst bleek hij reeds te zijn
overleden.
Het puikje der Nederlandsche dravers
kwam Zondagmiddag te Duindigt op
de baan om het Nederlandsche kam
pioenschap over 2400 meter te ver
rijden. De eindspurt tussehen den
'winnaar .Freddy Scot" en .Evelyn",
die tweede werd CNF/Meijer/Pa* m
STADSNIEUWS
Prof. dr. E. C. Wiersma t.
Op 42-jarigen leeftijd is giste
ren in het Academisch Zieken
huis te Leiden overleden prof. dr.
E. C. Wiersma, hoogleeraar in de
afdeeling der algemeene weten
schappen aan de Technische Hoo-
geschool te Delft. Grooten naam
heeft prof. Wiersma verworven
dror zijn in nauwe samenwer
king met en onder leiding van
prof. dr. W. J. de Haas verrichte
onderzoekingen in. het Kamer-
lingh Onnes laboratorium te Lei
den.
Eliza Cornelis Wiersma' is ge
boren te Naaldwijk den 29en
September 1901. Hoewel de heer
Wiersma zijn doctoraal examen
in de wis- en natuurkunde, met
als hoofdvak natuurkunde, den
8en October 1926 aflegde, werd
hij reeds twee jaar eerder, na
melijk op 1 Januari 1924, aange
steld als assistent van prof. Ka
merlingh Onnes, wiens laatste as
sistent hij is geweest. Zijn weten
schappelijke studie richtte zich
in deze jaren in hoofdzaak tot de
bepaling van het magnetisch mo
ment van gasvormige zuurstof
van hooge dichtheden, vervol
gens van het magnetisch moment
van zuurstof en stikstofoxyde bij
lagen druk, van anhydrisch ijzer-
oxyde en van samarium oxyde.
Zijn wetenschappelijke werk
met betrekking tot het magnetis
me verrichtte de heer Wiersma
in hoofdzaak tezamen met dr. H.
R. Woltjer, destijds conservator
aan het natuurkundig laborato
rium te Leiden (het tegenwoor
dige Kamerlingh Onnes labora
torium). In 1929 volgde zijn be
noeming tot hoofdassistent en in
1930 na de benoeming van dr.
Woltjer tot hoogleeraar te Ban
doeng volgde hij dezen te Leiden
als conservator op.
Ondanks de vele werkzaamhe
den. die reeds toen op de schou
ders van den jongen geleerde wa
ren gelegd, wist de heer Wiersma
ook nog tijd te vinden om aan
zijn proefschrift te werken. Hij
promoveerde aan de Leidsche
universiteit den 23en Februari
1932 op proefschrift getiteld:
Eenige onderzoekingen over pa-
ramagnetisme.
Hoewel dr. Wiersma reeds toen
onder de natuurkundigen eenige
bekendheid had verworven, da
teert zijn groote naam vanaf den
5en Januari 1933, toen hij in nau
we samenwerking met en onder
leiding van prof. dr. W. J. de
Haas en de andere medewerkers
aan het Kamerlingh Onnes la
boratorium zijn onderzoekingen
begon over de magnetische af
koeling. Aan de triomfen, die het
Kamerlingh Onnes laboratorium
de laatste jaren bp het gebied van
den weg naar het absolute nul
punt heeft gevierd, is de naam
van dr. Wiersma onafscheidelijk
verbonden.
Van dr. Wiersma zijn tal van
artikelen verschenen, voorname
lijk in wetenschappelijke tijd
schriften o.a. Hf de Communica
tion van het Kamerlingh Onnes
laboratorium, in de mededeelin-
gen van de Kon. academie van
Wetenschappen, in Phvsica enz.
Op 1 September 1935 werd dr.
Wiersma benoemd tot gewoon
hoogleeraar in de afdeeling der
algemeene wetenschappen aan
de Techn. Hoogeschool te Delft
om onderwijs te peven in de
theoretische en toegepaste na
tuurkunde, welk ambt hij op 23
November van dat jaar aanvaard
de met een rede. getiteld: „Eeni
ge punten uit de ontwikkeling
van het temperatuurbegrip".
H. Uur voor Priesterstudenten.
- As. Donderdagmiddag van
3.30 tot 4.30 uur zal het H. U"r
voor Priesterstudenten worden
gehouden in Huize Elisabeth,
Haagweg 49, te Leiden.
Aanmelding verzocht. De
korpscommandant van politie
hier ter stede verzoekt de dame.
te wier nadeele op Vrijdagmid
dag 28 Juli op de Haarlemmer
straat een rijwiel werd wegge
nomen, welk rijwiel door den
dief op de Stille Riin werd weg
geworpen. zich ten spoedigste tot
het geven van inlichtingen te
willen vervoegen aan het bureau
van politie. Zonneveldstraat 10,
afd. recherche.
Bij het gehouden examen
door den Bond van Leeraren bii
het modevakonderwijs slaagde
voor het diol. coupeuze M. God-
dijn Rijswijk: voor het diploma
costumière (B.) de dames Bon
tje, Langeraar. J. v. Mil, Zoeter-
woude, T. Griffioen, Leiden. K.
Geene. Leiden; voor dioloma
costuumnaaien CA) G. Boom,
Leiden, allen leerlingen van mej.
H. M. Goddijn. alhier.
RECHTSZAKEN
Over den diefstal van een var
ken. In ons nummer van
Woensdag 18 Juli rtaat een ver
slag over de berechting van een
diefstal van een varken te Lei
den. Daarbij staat vermeld, dat
de benadeelde, de heer Kranen
burg. het varken zou hebben ver
voerd in strijd met de voorschrif
ten. Hoe dit mogelijk is. is ons
een raadsel. Want het varken
werd uit de schuur van K. ge
stolen toen deze nog sliep.
LITURGIE
Donderdag 3 Aug. Mis v.
Vinding v. d. H. Stephanus,
Martelaar: Sederunt. Gloria, 2e
gebed A Cunctis; 3e (naar keuze
d. priester: 4e) voor den vrede
Gewone Pretfatie. Kleur: Rood.
