ZUIDHOLLANDSCH DAGBLAD
Zware aanvallen bij Caen
en St. Lo
N
VIERING VAN DEN REMBRANDTDAG
rging
7517
lc JAARGANG
i No. 141
MAANDAG
17 JULI 1944
waarin opgenomen: DE LEIDSCHE COURANT, NIEUWE DELFTSCHE COURANT en DE WESTERBODE
Kantoor: Papengracht 32 - Giro 103003 LeidscllS Editie Telef. Adm. 20935 Telef. Red. 20015
tG:
g 10
raak
r
:ht
»l.
Gevechten bij
schijnwerperlicht
duitsche
weermachtsberichten.
Van Zaterdag.
„In den sector van Caen ver-
ep de dag zofider bijzondere ge-
echtshandelingen. Op grond van
e op vorige dagen geleden zware
rerliezen ondernam de vijand
[echts plaatselijke aanvallen,
lostelijk en Noordoostelijk van
it. Lo. alsmede in den sector tus-
chen Pont Hebert en Saint-Eny.
lij werd overal met aanzienlijke
erliezen afgeslagen. AfdeeLia-
en slagvliegtuigen steunden de
evechten van het leger op het
kndingshoofd en vielen vijande-
[jke garnizoensplaatsen en con-
entraties met goed gevolg aan.
p luchtgevechten werden 21
'ijandelijke vliegtuigen neerge-
choten. In het Fransche gebied
rerden wederom 37 terroristen
n gevechten vernietigd.
Londen ligt onder een zwaar
'ergeldingsvuur.
Aan het Italiaansche front her.
atte de vijand met sterke gecon
centreerde strijdkrachten zijn
jrooten aanval op onze stellin-
en tusschen de Ligurische kust
n| !n Poggibonsi. In verbitterde ge
ul 'echten weken onze troepen en-
iele kilometers naar het Noor-
ar (en uit. Poggibonsi ging na zwa-
•e straatgevechten verloren. In
jen sector ten Zuidoosten van
Lrezzo en aan weerszijden van
j len Tiber werden hevige vijan-
lelijke aanvallen deels in den te-
»ur renaanval afgeslagen. Noordelijk
'an Fabriano en Westelijk van
filottrano werden onze gevechts-
i roorposten op de hoofdstelling
jeruggenomen. Bewiakingsvaar-
>5 luigen der marine brachten in de
3olf van Genua een Britsche
ir iorpedomotorboot tot zinken.
In den Zuidelijken sector van
giet Oostelijk front gingen de
bolsjewieken in het gebied van
Tarnopol en Loetzk over tot den
n rerwachten aanval. Zij werden
listeren in zware gevechten,
g ivaarbij talrijke tanks vernield
(verden, afgeslagen. Enkele pe
ietraties werden afgegrendeld.
I" i In den centralen sector weer-
len zich onze hardnekki* vech-
lende divisies tegen de voortge-
lette bolsjewistische doorbraak-
logingen door energieke tegen-
lanvallen.
In het merengebied Noordelijk
'an Wilna, aan- weerszijden van
le Duna, alsmede in het gebied
'an Oportjka werden de over
breed front voortgezette
ioorbraakpogingen der Sowjets
n hoofdzaak bloedig afgeslagen.
Jnze troepen zuiverden enkele
>enetratieplekken.
De luchtmacht mengde zich op
ie brandpunten met sterke af-
ieeljngen slagvliegtuigen in den
trijd en vernietigde in scheer-
'luchten talrijke Sowjettanks,
tanonnen en voertuigen. Door
achtvliegers en luchtdoelge-
chut werden 87 vijandelijke
'liegtuigen neergeschoten. Des
ïachts opereerden gevechts- en
ïachtslagvliegtuigen met goed
gevolg tegen den vijandelijken
aanvoer en troepenconcentraties.
Een formatie Amerikaansche
lommenwerpers heeft een ter-
reuraanval ondernomen op Boe-
lapest. Door Duitsche en Hon-
[aarsche luchtverdedigingsstrijd-
crachten werden 12 vijandelijke
vliegtuigen vernield. In den afge-
oopen nacht lieten afzonderlij-
le Britsche vliegtuigen bommen
>p het gebied van Hannover
vallen".
Van Zondag.
,,In Normandië zijn hevige
Britsche aanvallen op een Duit
sche heuvelstelling ten Zuidwes
ten van Caen met zware verlie
zen voor den vijand ineengestort.
Een tijdelijke penetratie werd in
an verwijlden tegenaanval opge
ieven.
Sterke Amerikaansche aanval
len mislukten bij St. Lo, Pont He
bert en aan den weg Carentan
I
9
Periers, waarbij talrijke tanks
werden stukgeschoten. Op een
penetratieplek ten Westen van
de Vire duren dé verbitterde af-
weergevechten nog voort.
Op het Westelijk deel yan het
schiereiland Cherbourg werden
verscheidene aanvallen op onze
nieuwe stellingen afgeslagen.
Strijdkrachten gevechts- en slag
vliegers vielep vijandelijke troe
penconcentraties, alsmede bezette
plaatsen en vliegvelden in het
landingshoofd met goede uitwer
king aan.
In de gevechten om Caen heb
ben zich de negende SS-pantser-
divisie Hohenstaufen onder bevel
van SS-Standartenführer Stadler
en de tiende SS-pantserdivisie
Frundsberg onder bevel van SS-
Oberführer Harmei tezamen met
troepen van het leger door bij
zondere dapperheid onderschei
den. In verdediging en aanval
brachten beide divisies den
vijand zware verliezen toe aan
menschen en materiaal. Daarbij
werden door deze divisies teza
men 140 tanks stukgeschoten.
Het zware vuur der V. 1 op
Londen duurt voort.
De groote afweerslag in Mid-
den-Italië woedde gisteren met
bijzondere hevigheid in het ge
bied van Peccieli en Arezzo. Na
een verbitterden strijd hebben
onze troepen zich hier naar nieu.
we heuvelstellingen gedistan-
cieerd. Aan den Tiber zijn ver
scheidene vijandelijke aanvallen
mislukt, terwijl in het gebied van
Sassoferrato de vijand door suc
cesvolle plaatselijke ondernemin
gen van onze bergtroepen gevoe
lige verliezen leed. Vechtveer-
booten van de Duitsche marine
beschadigden in de wateren der
uitmonding van de Arno ver
scheidene Britsche motorbooten.
In de strijdgebieden van Tar
nopol en Loezk sloegen onze di
visies de door sterke pantser
strijdkrachten ondersteunde aan
vallen der bolsjewieken af. In
een tegenaanval werden enkele
penetratieplékken met vernieti
ging van talrijke tanks opgehe
ven of verkleind.
Tusschen Pripjet en Njemen
alsmede bij Grodno hebben onze
troepen in hevige gevechten
doorbraakpogingen van den
vijand verijdeld. Ten westen van
Wilna zijn aanvallen van Sow-
jet-Russische verkenningsstrijd
krachten mislukt. In het meren
gebied ten Zuiden van de Duna
zijn bolsjewistische aanvallen
niet zware vijandelijke verliezen
ineengestort. Ten Noorden van
de Duna sloegen onze troepen in
verbitterde gevechten talrijke
aanvallen der bolsjewieken af en
brachten den vijand zware ver
liezen aan tanks toe. Op een pe
netratieplek duren de zware ge
vechten voort. Eskaders slagvlie
gers brachten den vijand zware
verliezen toe aan menschen en
materiaal.
In den centralen sector van het
Oostelijke front werden overdag
en des nachts 83 Sowjetrussische
vliegtuigen vernietigd. Lichte
Duitsche zeestrijdkrachten brach
ten in het Oostelijke deel van de
Finsche Golf een bolsjewistischen
mijnenveger tot zinken, schoten
een twearffe vaartuig in brand en
beschadigden twee patrouille
schepen. Voor de kust van Noor
delijk Noorwegen brachten be
veiligingsvaartuigen van een
Duitsch konvooi twee Sowjetrus
sische torpedomotorbooten tot
zinken en maakten krijgsgevan
genen.
Een Amerikaansche formatie
bommenwerpers vloog gisteroch
tend Roemenië binnen en wierp
bommen op het gebied van
Ploesti. Strijdkrachten der Duit
sche en Roemeensche luchtverde
diging vernietigden 12 vijandelij
ke toestellen.
In den afgeloopen nacht wier
pen afzonderlijk vliegende Brit
sche vliegtuigen bommen op het
gebied van Berlijn en op het
Rijnlandsch-Westfaalsche ge
bied".
in de zoeklichten der
oorlogsschepen.
Het Internationale Informatie
bureau meldt van het invasie-
front: In den nacht van Zater
dag' op Zondag zijn de Britten
ten Zuidwesten van Caen na een
artillerie voor bereiding van v^r
scheidene uren uit talrijke bat
terijen, waaronder ook van de
slagschepen, tot den verwachten
aanval op de domineerende
Duitsche stellingen op den heu
vel 112 ten Noordoosten van Es-
quay en de aangrenzende strijd
gebieden overgegaan.
Om den aanval voor hun for
maties te vergemakkelijken, lie
ten zij door de groote zoeklich
ten der oorlogschepen het geslo
ten wolkendek boven het ge
vechtsterrein bestralen. Door het
van daar reflecteerende licht
was het geheele gevechtsgebied
in een grijs-wit-licht-donker ge
huld, zoodat de contouren van
het terrein eenigszins te onder
scheiden vielen. De Britten had
den echter niet bedacht, dat de
verlichting van het gevechtster
rein ook den Duitschen verdedi
gingsstrijdkrachten te goede
kwam. daar zij nu ook van hun
kant de aanvallende Britsche
tanks en infanterieformaties
den witachtigen weerschijn van
het wolkendek duidelijk konden
onderscheiden. Er ontstond een
verbitterde strijd van verschei
dene uren, waarbJj alle recht-
streeksche aanvallen op de hoog
te 112 weliswaar bloedig ver
ijdeld werden, doch waarbij de
Duitsche verdedigers een pene
tratie voorbij den heuvel niet
konden verhinderen, zoodat de
Britten tijdelijk tot den Noorde
lijken rand van Esquay konden
optrekken. Hier trof hen toen de
krachtige tegenaanval van Duit
sche reserves met zulk een fel
heid, dat het grootste deel der
Britsche aanvalseenheden ver
nietigd werd. De rest moest zijn
heil in een snelle vlucht zoeken,
waarbij het achtervolgingsvuur
de Engelsch gelederen verder
dunde. In de eerste ochtenduren
van Zondag bevond zich het ge
heele gevechtsterrein weer ste
vig in Duitsche handen. Talrijke
Engelschen werden gevangen
genomen.
In den sector van het tweede
Engelsche leger kan men uit den
langen duur der aanvalspauzë
sinds den lOen Juli opmaken, dat
de vijand zich op een nieuwen
grooten aanval prepareert, die
waarschijnlijk gericht is op een
doorbraakpoging over de Orne.
De Duitsche troepen bieden bij
St. Lo fanatiek verzet, zoo meldtt
United Press volgens Nye Dag
licht Allehanda in een bericht
uit het geallieerde hoofdkwar
tier. Hierdoor zijn de gevechen
tusschen Lessay en St. Lo in een
kritieke phase gekomen en moe
ten zij als bijzonder hard en kost
baar beschouwd worden. Vooral
ten Noordoosten van St. Lo
oefenden de Amerikanen met
nieuwe formaties druk uit op de
Duitsche stellingen. Bijna alle
aanvallen bleven reeds voor de
Duitsche linies steken. Bijzonder
zware verliezen leden de aan
vallende formaties ter weerszij
den van de wegen, die van Vil-
liersFossard en Pont Hebert
naar St. Lo leiden. Alleen ten
Zuiden van Les Champs de Los-
que, dus op den uitersten linker
vleugel van dit front, behaalden
de'Amerikanen een penetratie in
de Duitsche stellingen, die echter
tegenaanvallen opgeheven
werd. Ook in het aan de Westzij
aansluitende terrein tusschen St.
André en St. Georges kwam het
opnieuw tot felle gevechten, in
den loop waarvan de Duitschers
een volledig afweersucces behaal
den. Dit kan ook gezegd worden
van de gevechten in het gebied
tusschen Prairies Marecageu-
ses de Gorge en Lessey. waar de
Duitsche troepen na succesvolle
afweer van alle Amerikaansche
doorbraakpogingen ten slotte
volgens de plannen naar het Zui
den zich distancieerden. In de
veronderstelling, dht de Duit
schers zich uit dezen geheelen
sector terugtrokken, drongen de
Het Departement van Volks
voorlichting en Kunsten heeft
ter herdenking van den geboor
te dag van onzen grootsten schil
der 'n Rembrandt-dag georgani
seerd, die door de omstandighe
den aan beperkingen was gebon
den en geen mogelijkheid over
liet om de werken van den
meester in het licht der belang
stelling te plaatsen, maar eens.
volgens departementale bedoe
ling, zal moeten uitgroeien tot
een schoone, natuurlijke tra
ditie.
In een sobere plechtigheid in
de aula van het Koloniaal In
stituut te Amsterdam vond de
Remlbrandt-d-ag een zijner hoog
tepunten.
Rede jhr. de Ranitz.
Nadat leden van het Concert
gebouworkest onder leiding van
Jan Koetsier dv. Intrada voor ko
perinstrumenten van Joh. Wa
genaar ten gehoore hadden ge
bracht. nam de waarn. secretaris
generaal van het Departement
van V. en K., j'hr. mr. S. M. S.
de Ranitz, het woord. Hij wees
er op. dat door de wereldge
beurtenissen der laatste jaren
de belangstelling van vele Ne
derlanders op 't verleden is ge
richt. Door het heden gestoord,
hebben zij hun troost in het ver
leden gezocht. Zij hebben zich
afgewend van hef heden en te
ruggegrepen naar het verleden.
In dien geest wordt Rembrandt
thans niet herdacht. Want in
deze oogenblikken, waarin de
strijd om het zijn of niet-zijn van
Europa wordt gestreden, kan en
mag men zich niet afkeeren van
het heden. Uit de geschiedenis
echter moet men leering trek
ken voor het heden om zoo da
den te kunnen stellen. Daarom
is deze Rembrandt-dag er ook.
Want thans kunnen wii ons be
zinnen op de cultureele waarden,
juist nu de Europeesche cultuur
uit het- Oosten en hét Westen
wordt bedreigd.
Amerikaansche gevechtstroepen
scherp op en leden daarbij bij
zonder zware verliezen aan doo-
den en gewonden. Zij bleven
steken in de handig gecamou
fleerde mijnvelden.
het finsche legerbericht
Fet Finsche legerbericht van
Zondag meldt o.m.:
„Op de Karelische landengte
ondernam de vijand de laatste 24
uur, ondersteund door hevig ar
tillerievuur en tanks, aanvallen
bij Vuossalmi. In de harde en
wisselvalige gevechten werden
de vijandelijkeaanvallen overal
afgesiagen, met uitzondering van
een penetratieplek, waar de ge
vechten Zondagochtend nog
gaande waren.
Ten Noordoosten van het Lado-
gameer probeerden sterke vijan
delijke strijdkrachten met onder
steuning van luchtstrijdkrachten
onze verdediging in de richting
Pitkaeranta fen val te brengen.
In zware gevechten, die in eeni-
ge sectoren nog voortduren, wer
den de hevige vijandelijke aan
vallen afgeslagen en werden de
afdeelingen, die onze stellingen
waren binnengedrongen, in een
tegenaanval verdreven. In het
gebied van Suojaervi, waar het
den vijand Zaterdagochtend ge
lukte, onze stellingen binnen te
dringen, werd hij verdreven en
werden zijn hernieuwde aanval
len afgeslagen".
OVERVAL OP FINSCH DORP.
Naar het Finsch persbureau
van officieele zijde verneemt, is
een 80 man sterke bolsjewisti
sche partisanenbende Vrijdag
middag binnengedrongen in een
afgelegen dorp in de gemeente
Sodankylae (Noord-Lapland)
waar zij een terreuroverval op
de weerlooze burgerbevolking
ondernam. Negentien bewoners
werden omgebracht, zeven ge
wond, de meeste huizen werden
in brand gestoken. Van Finsche
zijde zijn tegenmaatregelen ge
nomen.
Jhr. de Ranitz schetste ver
volgens de groote eigerischappen
van Rembrandt, waartoe behoo-
ren zijn trouw en strijdvaardig
heid. In heel dit leven treffen
ons die eigenschappen. Rem
brandt was trouw aan zichzelf
en aan zijn levenstaak. Hij groei
de in zijn strijd en hij stierf als
een eenzame reus.
Rembrandt was een toonbeeld
van trouw. Kij heeft de groota
Italianen gekend en bestudeerd,
maar hij bl<>- zijn eigen aard
trouw. Hij was een verzamelaar
van alle vreemde dingen. Hij h^d
Italiaansche, Fransche en Duit
sche meesterwerken, hij bezat
uitheemsChe schatten. Hij speur
de naar het ongekende en haal
de het naar zich toe. Maar des
ondanks bleef hij altijd zich zelf.
In zijn leven en werken toonde
hij een typisch-Germaansch ka
rakter. maar toch kan men Rem
brandt alleen als Hollander zien.
Hij hoorde thuis in het dynami
sche Amsteixlam, waar hét hart
van Nederland klopte.
Uitvoerig schetste spr. hoe Ne
derland in de Gouden Eeuw in
de wetenschappen en in de cul
tuur een eerste rol speelde, hoe
onze zeelieden, technici en boe
ren bovenaan stonden en hoe
van alle kunsten ook hier weer
de schilderkunst als de meest re
presentatieve kunst voor de Ne
derlanders mocht gelden. Deze
schilderkunst kwam voort uit
het Nederlandsche volk. dat liet
schilderen en dat werken kocht.
Alles wat Nederlandsch was en
wat van onzen aard en onze
grootheid sprak, werd vastgelegd
in een ongeëvenaard aantal
meesterwerken en dit alles was
volksverbonden en uitzonderlijk
Nederlandsch.
Vervolgens schetste jhr. de Ra
nitz den teruggang, veroorzaakt
door de verzadigde koopmans
mentaliteit. In ons volk zijn ech
ter altijd de krachten, die kun
nen leiden tot een nieuwe cultu-
reelen bloei, blijven leven. Sinds
de Haagsche school is wel geble
ken. dat er nog scheppende
kracht bestaat. Op litterair ge
bied zijn er belangrijke dingen
geschied sinds de Tachtigers. Wij
hebben belangrijke componisten
en ons muziekleven bloeit.
Sprekend over de laatste vijf
tig jaren wees ihr. de Ranitz er
op, dat de kunstenaars zich dik
wijls hebben laten inspireeren
door krachten, die vreemd zijn
an ons volk. Sinds 1940 is ech
ter de omheining doorbroken. Er
is een cultuurwende gekomen,
die eens een tweede renaissance
zal blijken te zijn en die onge
kende krachten zal ontwikkelen.
In deze cultureele wende speelt
prof. dr. Jan de Vries een groo
te en voorname rol. Door zijn
scheppend en herscheppend ver
mogen mag men zijn levens
werk met Europeesche maat me
ten. Hij is een volksvoorlichter.
Hij bracht tot het volk wat voor
het volk verborgen is geweest.
Hij werkte voor de geestelijke
toekomst van ons volk.
Jhr. de Ranitz wilde de Rern-
brandtlegpenning aan prof. dr.
Jan de Vries aanbieden, in het
BIJ luchtalarm onmid
dellijk dekking zoeken.
In het Twentsche stadje Rijssen, waar
men nog vele oude gebruiken in eere
houdt, is een schaapherder, die er
dagelijks met een groot eantal sche
pen, die het eigendom xijn van ver
schillende boeren, op uit trekt, ons
de dieren op de uitgestrekte heide
velden te hoeden. Hij doet dit reeds
veertig jeer CNF/HartgerInk/Pax as