er 'Tsjaad'
'Iran gaat te ver'
Syrische troepen slaags
met militia in Libanon
rm en rijk bakkeleien over verdeling macht
Cubanen willen met
christenen werken
Britten willen van
Noord-Ierland af
nfrika bezorgd
0,0 ring dreigt
nPolen door
m >sgebrek
"Ierdenking John Lennon
aboe in Rusland
VS vraagt om Verkeerd
terugkeer van
burgemeesters
Castro bang voor Amerikanen
\G 22 DECEMBER 1980
BUfTENLAND
TROUW/KWARTET
IS (AFP) Soedan en Kenia hebben een oproep gedaan
igtrekking van alle buitenlandse troepen" uit Tsjaad,
zij niet met zoveel woorden worden genoemd, worden
Libische militairen bedoeld.
e
st
n ti
van Kenia en Soedan
uidelijk hoe groot de onge-
van deze twee landen over
•sectie betrokkenheid ln Tsjaad
hoogst ongebruikelijk dat
i de Organisatie van Afri-
'nheld uitspraken doen over
erne aangelegenheden" van
k
ms en Libië hebben de diploma-
etrekkingen volledig verbro-
!ljd{
^"JiCHAU (AFP, Reuter)
ut v brek aan vlees en kerst-
;rin zijn de oorzaak van een
txti e stakingsdreiging in
jft De plaatselijke alde-
,art an de vrije vakbond So-
eei eit in Piotrkow was gis-
bezig met de voorberei-
j i voor een staking uit
of i it tegen het uitblijven
jo\s Ktra voorraden vlees, die
de Poolse autoriteiten
toegezegd aan de arbei-
Ori D deze plaats.
cad<
ks idelljk bestuur van Solidariteit
ld ik stakingen elders niet uit. Dit
Srd! snlelding van het verbod van
all nisterie van cultuur de film
ers '80 in het openbaar te ver-
mi De film werd ln augustus opge-
tijdens de grote stakingen in
t Het bestuur van de vrije
nd heeft ook bezwaar gemaakt
de stopzetting van de opnamen
en film naar aanleiding van de
sonlusten in 1970. Als men er
3 i slaagt op korte termijn over-
k|* nmlng over deze zaken te be-
jmet het ministerie van cultuur
ind tot staking over moeten
Idus een woordvoerder van
ie N'
■'s
'3, heeft ln
beweging van dissidenten,
een verklaring de ka-
e kerk in het land beschuldigd
t verspreiden van valse infor-
De katholieke kerk betuigde
n week geleden openlijk steun
Poolse machthebbers en be-
gde KOR en andere disslden-
geen verantwoordelij k-
lef te hebben en het gezond
niet te gebruiken als het
om „gevaren die het land be
aring is volgens het KOR
it ln tegenspraak met de ge
mis van de Rooms-katholleke
ln Polen ln de afgelopen dertig
waarin zij is opgekomen voor de
liging van de waarheid, waar-
ld en vrijheid van de mens".
ken, nadat Libië zou hébben gepro
beerd president Noemeri ten val te
brengen. Soedan grenst zowel aan
Tsjaad als aan Libië en blijft be-,
vreesd voor president Khaddaffl. Het
land, dat al veel vluchtelingen uit
onder meer Eritrea heeft moeten op
nemen, wordt op het ogenblik over
stroomd door vluchtelingen uit
Tsjaad. „Er zijn grenzen aan onze
gastvrijheid," verklaarde gisteren
een hoge ambtenaar. De angst be
staat dat Libië zal proberen misbruik
te maken van de aanwezigheid van
een grote Tsjaadse gemeenschap ln
Soedan.
De president van Zaire, Moboetoe,
heeft verklaard dat „Frankrijk
Tsjaad nooit had mogen verlaten",
omdat het daar de „verantwoorde
lijkheid had, een situaüe zoals die nu
is ontstaan, te voorkomen". Moboe
toe, die een bezoek bracht aan Parijs,
sprak over een „begin van destabili
sering" ln dit deel van Afrika, en
maakte vergelijkingen met de situa
tie in Afghanistan. Behalve Kenia,
Soedan en Zaire hebben ook Niger,
Senegal, Egypte en Tunesië in meer
of minder bedekte termen hun be
zorgdheid uitgesproken over de ont
wikkelingen in Tsjaad.
Neutraal
Frankrijk heeft gedurende de negen
maanden durende burgeroorlog ln
Tsjaad een „neutrale" houding aan
genomen. „Het is", aldus minister
van buitenlandse zaken, Frangois-
Poncet „nogal tegenstrijdig Frank
rijk in het verleden zijn interventie-
politiek te verwijten en nu zijn neu
traliteit".
In Parijs wordt kritiek van de hand
gewezen dat Parijs de Libische aan
val op de hoofdstad van Tsjaad,
N'djamena, had moeten voorkomen.
„Dat is een zaak voor Afrika". Frans
ingrijpen ln Afrikaanse landen is in
het verleden vaak verdedigd met het
argument dat Franse staatsburgers
ln gevaar waren. In Tsjaad zijn op het
ogenblik 285 Fransen, maar voor het
merendeel, ln het zuiden van het land
waar (nog) niet wordt gevochten.
Frankrijk en Libië onderhouden goe
de economische betrekkingen. Tripo
li krijgt wapens uit Parijs, en omge
keerd wordt er olie geleverd. De olie-
leveringen zouden zelfs kunnen toe
nemen als de oorlog tussen Iran en
Irak voortduurt.
Libië houdt vol dat het geen militai
ren in Tsjaad heeft, maar slechts
„technische adviseurs". Anderzijds
heeft het bij herhaling te kennen ge
geven te willen komen tot een „isla
mitische revolutie" in Afrikaanse lan
den. Onlangs heeft ook Senegal Libië
er van beschuldigd onrust te stoken
in het land.
President Khaddaffl heeft verklaard
dat het niet nodig is een conferentie
te houden over Tsjaad om te praten
over een bestand. „De oorlog is im
mers voorbij". Dinsdag komen in La
gos (Nigeria) twaalf Afrikaanse lei
ders bijeen om over Tsjaad te praten.
de.
de
giJ )SKOU (AP) De Russische
ude ïtle heeft gisteren een einde
J «fnaakt aan een samenkomst
enkele honderden jongeren,
in de omgeving van de univer-
»it in het zuidelijk deel van
t cJ»skou waren bijeengekomen om
onlangs vermoorde ex-Beatle
m Lennon te herdenken. Zes
rsonen werden door de politie
igehouden, toen zij weigerden
ioor te geven aan een bevel om
li te verspreiden.
ort nadat de menigte bijeen was
komen, verzocht een politieman
Jongeren uiteen te gaan. Zijn
•k werd echter in de wind
geslagen. Daarna arriveerden
twee busjes met veertig politie
mensen, die et wel in slaagden de
menigte uiteen te drijven. In een
van de platenzaken van Moskou
die Westerse popmuziek voorradig
hebben, verklaarde een verkoop
ster dat tot nog toe geen run is
geweest op de muziek van Len
non. „Maar mensen weten het nog
niet," zei ze.
Het nieuws van de moord op Len
non werd eerder deze maand ver
spreid door het officiële persbu
reau Tass, dat echter weinig bij
zonderheden over de musicus ver
schafte.
TEHERAN Iran dwingt de
Verenigde Staten opnieuw te
zoeken naar andere en verder
gaande mogelijkheden, voor
de oplossing van de meer dan
een jaar oude gijzeling in Te
heran. „Iran is nu te ver ge
gaan," verklaarde gister
avond een diplomaat. „De
Iraniêrs overschatten Ameri-
ka's geduld. Dit antwoord
kunnen de Verenigde Staten
onmogelijk aanvaarden."
Zelfs de Algerijnse bemiddelaars wa
ren verbijsterd en buitengewoon te
leurgesteld over de nieuwe eisen. Vol
gens een van hun vrienden zelden zij
bij hun vertrek: „Het lijkt zo langza
merhand een ordinaire ontvoering. Je
betaalt, of anders
Iran heeft zich, zo wordt ln Teheran
gezegd, met het publiceren van de
volledige tekst van zijn antwoord in
een moeilijk parket geplaatst, waar
het niet makkelijk weer uit kan ko-
door James Dorsey
men. Het probeert nog meer Algerijn
se druk voor een oplossing te voorko
men, en heeft iedere verdere matiging
in zijn houding, zo niet onmogelijk
dan toch moeilijk gemaakt, aldus een
ambassadeur.
In een vraaggesprek met een Arabi
sche krant zei de Iraanse premier
Rajal: „Dit is ons laatste antwoord.
WIJ zien geen enkele reden hier verder
over te gaan onderhandelen. Dit zijn
onze voorwaarden." Op grond van
een persconferentie van waarnemend
minister van buitenlandse zaken en
hoofd van de speciale commissie voor
de gijzeling, Nabawl, menen diploma
ten dat Iran de belangstelling voor
verder overleg heeft verloren. „Het is
geen probleem voor de gijzelaars hier
nog vele Jaren te blijven en voor de
rechter te komen," aldus Nabawi.
Kerstavond
„De gijzelaars kunnen ondervraagd
worden op de Iraanse televisie op
kerstavond. U zult dan zien dat ze in
goede gezondheid zijn. ZIJ wonen
goed en komen niets te kort".
Nabawi leek eerdere Iraanse sugges
ties uit te sluiten dat als de VS op
enkele van de Iraanse eisen inging,
een deel van de gijzelaars zou worden
vrijgelaten. „Als aan alle voorwaar
den wordt voldaan, zullen de gijze
laars op vrije voeten komen. Als dat
niet gebeurt, geven we de zaak over
aan de rechter."
„We chanteren de Verenigde Staten
niet", aldus Nabawi, „maar er is geen
ruimte voor onderhandelingen."
Premier Rajai zit op dezelfde lijn. In
een interview voor de radio zei hij dat
Iran geen centimeter meer zal toege
ven. „We gaan woord voor woord uit
van de voorwaarden die zijn gesteld
door de Majils (het Iraanse parle
ment) en zolang niet aan alle onder
delen van die voorwaarden is vol
daan, zullen de gijzelaars Iran niet
verlaten."
Volgens diplomaten betekenen de
nieuwe eisen het volslagen falen van
wat wordt genoemd „de meest serieu
ze poging tot nu toe" om de gijzeling
van 52 diplomaten op de lossen. Zij
wijzen erop dat de Algerijnse bemid
delaars de Iraanse boodschap op de
telex naar Washington hebben gezet,
in plaats van haar persoonlijk te
brengen. „Zij beseffen dat dit, zeker
voor het ogenblik, het einde van de
weg is."
De verwachting is dat de Verenigde
Staten nu met nadruk zullen wijzen
op alle pogingen die zijn gedaan: via
de Algerijnse bemiddelaars, via het
Internationaal gerechthof in Den
Haag en via een speciale commissie
van de Verenigde Naties, om „het
psychologische klimaat te scheppen
voor meer drastische acties".
Rajai verklaarde in het gesprek met
de Arabische krant dat „van Ameri
kaanse kant alles mogelijk is. Wij
stellen eisen. Als er iets gebeurt is dat
niet onze schuld. Wij zijn niet verant
woordelijk voor Amerikaanse
daden".
BEIROET (AFP, AP, Reuter, UPI) lil de Oost-Libanese stad Zahle zijn hevige gevechten
uitgebroken tussen Syrische soldaten en leden van de rechtse christelijke militie van majoor
Haddad. Een woordvoerder van de rechtse falangistische partij in Beiroet deelde mee dat
enkele duizenden Syrische soldaten de christelijke stad in de Libanese Bekaa-vallei hadden
omsingeld en met zware artillerie en mortieren stellingen onder vuur namen. De militie vocht
terug met lichte en middelzware wapens, zei hij.
Zaterdag lrwamen ln Zahle vijf Syri
sche soldaten om het leven en werden
er twee gewond. De Syrilrs namen de
stad onder vuur nadat de termijn
waarbinnen degenen die voor de
dood van de soldaten verantwoorde
lijk waren, uitgeleverd hadden moe
ten zijn, was verstreken.
Fidel Castro en Humberto Ortega, lid van de junta van Nicaragua,
tijdens de toespraak op het Plein van de Revolutie.
HAVANA (AFP, DPA, Reuter) De communistische partij
van Cuba is vastbesloten ln de toekomst nauwer samen te
werken met „progressieve en revolutionaire christenen" in
Latijns-Amerika. Dit blijkt uit een resolutie die het algelopen
weekeinde in Havana werd aangenomen op het tweede con
gres van de Cubaanse communistische partij.
De resolutie spreekt zich uit voor een
„strategische alliantie" met deze
christenen. Volgens de resolutie heb
ben christelijke groeperingen en or
ganisaties belangrijk bijgedragen in
de strijd voor nationale bevrijding en
sociale gerechtigheid, zoals die ln Ni
caragua gestreden is en ln El Salva
dor nog gestreden wordt. De commu
nistische partij toont zich ingenomen
met het ontstaan van oecumenische
centra die een „samengaan van revo
lutionaire christenen en marxisten"
mogelijk maken.
President Fidel Castro die geheel vol
gens de verwachtingen voor vijf Jaar
werd herkozen als hoogste leider, zei
zaterdag tijdens een toespraak ter
gelegenheid van congres dat de Cu
banen niet verbaasd moeten opkij
ken als de Amerikanen in de komen
de vier Jaar het eiland binnen vallen.
De angst komt voort uit de verkiezing
van Ronald Reagan tot president van
de Verenigde Staten. „We zullen
fondsen moeten vinden voor de aan
koop van wapens. We kunnen niet
vertrouwen op de realiteitszin van de
vijand. We moeten een volk van ar
beiders en soldaten worden", aldus
Castro tot ongeveer een miljoen toer
hoorders op het Plein van de Revo
lutie.
De twee buitenlandse sprekers, pre
mier Maurice Bishop van het eilandje
Grenada en Humberto Ortega van de
sandinistlsche Junta die Nicaragua
leidt, beloofden de Cubanen te hulp
te schieten als dat nodig zou blijken.
Tijdens het congres had Castro al
gedreigd: „Als de Yankees binnen
durven te vallen, zullen er meer Yan
kees sterven dan tijdens de Tweede
Wereldoorlog".
NEW YORK (AP. AFP) De Ver
enigde Staten hebben hun eerdere
standpunt gewijzigd en te zamen met
de overige veertien landen van de
Veiligheidsraad van de Verenigde Na
ties een resolutie aanvaard, waarin
Israël wordt opgeroepen twee uitge
wezen Arabische burgemeesters te la
ten terugkeren naar de bezette weste
lijke Jordaanoevers. De in New York
aanwezige burgemeesters kondigden
meteen na de stemming aan dat zij
bij het VN-hoofdkwartler in honger
staking zouden gaan om hun eis om
te mogen terugkeren te onderstrepen.
Het is de eerste keer in negen maan
den dat de Verenigde 8taten met de
meerderheid van de veiligheidsraad
stemden voor een resolutie, gericht
tegen de activiteiten van Israël in de
bezette Arabische gebieden.
De Israëlische ambassadeur Yehuda
Blum, die de veiligheidsraad
„huichelachtigheid" verweet, noem
de het „betreurenswaardig" dat de
„Verenigde Staten de terugkeer van
de burgemeesters Mohammed Mil-
hem van Halhoul en Fahd Al-Qawas-
me van Hebron steunden. In mei ont
hielden de VS zich bij twee soortgelij
ke resoluties van stemming.
De Israëlische autoriteiten beschul
digden de twee Palestijnse burge
meesters ervan de onrust op de West
oever te hebben aangewakkerd. Op
hun beurt beweren de burgemeesters,
dat Israël probeert de bewoners van
de bezette gebieden te schelden van
plaatselijke leiders, die voorstander
zijn van een Palestijnse staat.
'Wanhoopsdaad'
Burgemeester Milhem sprak tijdens
een persconferentie over een „wan
hoopsdaad". „Wij zullen de honger
staking voortzetten totdat uitvoering
is gegeven aan deze resolutie van de
Veiligheidsraad."
De Israëlische Arbeiderspartij heeft
ontkend dat leider Sjimon Peres de
burgemeesters zal laten terugkeren
als zijn partij in november de verkie
zingen wint. Burgemeester Fahd Al-
Qawasme had gezegd dat Peres deze
belofte had gedaan in een gesprek
met de Oostenrijkse kanselier Bruno
Kreisky.
Eerder werden drie Syrische soldaten
gedood tijdens Israëlische aanvallen
op guerrillakampen ln Zuld-Llbanon
„omdat zij zich op de verkeerde
plaats bevonden". De Israëlische
chef-staf Raphael Eltan heeft dat ver
klaard. „De Syriërs waren op een plek
waar vandaan op onze militairen
werd geschoten. Dat vuur hebben we
beantwoord". Bij de aanval, kwamen
verder tien tot vijftien Palestijnen
om het leven.
De dood van de drie militairen lokte
een Syrische vergeldingsactie uit.
Dorpen in het zuiden van Libanon
werden zwaar gebombardeerd, waar
bij een onbekend aantal burgers werd
gewond. Waarnemend minister van
defensie ln Israël, Mordechai Zipori,
probeerde olie op de golven te gooien
met een opmerking dat „Israël leder
conflict met zijn buren probeert te
vermijden. Wij proberen alleen het
hoofd te bieden aan (Palestijnse) ter
roristen". Het laatste treffen tussen
Sylsche en Israëlische troepen in Li
banon vond plaats in augustus, toen
Israël een Syrische straaljager neer
schoot.
Radio-Damascus meldde dat bij de
vergeldingsactie behalve christelijke,
dorpen ook Israëlische tanks, „die
zich op Libanees grondgebied bevon
den" waren beschoten. Een leger-
woordvoerder in Tel Avlv heeft dat
bericht ontkend. De secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties, Kurt
Waldheim, heeft zijn bezorgdheid uit
gesproken over de „ernstige inciden
ten" in het zuiden van Libanon. Hij
sprak van „goed voorbereide plan
nen" van Israëlische troepen en chris
telijke militie in Libanon.
Waldheim roept alle betrokkenen op
zich te onthouden van daden „die
onvermijdelijk zullen lelden tot hefti
ge reacties". Hij noemde aanvallen
tegen dorpen in de Ierse Unifil-zone
(Unifil is de troepenmacht van de
Verenigde Naties, waarvan ook Ne
derlandse militairen deel uitmaken)
en de moord op een vijftienjarige
jongen door christelijke milities van
Haddad.
Ook Noorse Unifil militairen zijn be
schoten. Volgens een woordvoerder
werden 20 raketten afgeschoten door
„gewapende elementen". Hiermee
worden in het VN-jargon Palestijnse
guerrillastrijders bedoeld samen met
hun linkse medestanders in Libanon.
Er vielen geen slachtoffers, maar au
to's van de Unlfiltroepen werden be
schadigd.
Wat betreft beschietingen van chris
telijke bolwerken in het zuiden van
Libanon, liet een Unifil-woordvoerder
weten dat er geen enkele aanwijzing
is dat hierbij Syrische troepen be
trokken zijn. Het gebied ten noorden
van de Unlfilsector wordt beheerst
door Palestijnse guerrillastrijders. Zij
worden gesteund door ongeveer der
tigduizend Syriërs.
BELFAST (AFP, Reuter, UPI) De meeste Britten zijn
Noord-Ierland liever kwijt dan rijk. Dit blijkt uit een opinie
peiling die werd gehouden nadat de gevangen leden van het
Ierse Republikeinse Leger (IRA) hun bijna twee maanden
durende hongerstaking hadden opgeheven.
Woordvoerders van de ongeveer vijf
honderd IRA-leden die in Britse ge
vangenissen vast zitten hebben ver
klaard dat ze zullen stoppen met de
protestacties, die erop waren gericht
de status van politieke gevangene te
krijgen. De bekendmaking werd ge
daan omdat de Britse regering aan
alle eisen heeft toegegeven, aldus de
Sinn Fein, de politieke vleugel van de
IRA.
De regering in Londen blijft echter
ontkennen dat er belangrijke conces
sies zijn gedaan ln de gesprekken met
de hongerstakers, die donderdag hun
actie beëindigden. Noordierse protes
tanten hebben de Britse regering ver
weten te zijn gezwicht voor de chan
tage van terroristen. Dominee Ian
Paisley betitelde de handelwijze van
de regering als „uitverkoop aan de
mensen van het geweld".
Paisley had over de kwestie vEin de
IRA-gevangenen een ontmoeting met
premier Thatcher, waarbij het vol-
/gens zijn zeggen stormachtig aan toe
was gegaan. Mevrouw Thatcher zou
hem voortdurend in de rede zijn ge
vallen en met haar vuist op de stoel
leuning hebben geslagen.
r Nico Kussendrager
[meningen over de stand van zaken in het Noord-Zuidoverleg zijn
Beeld. In New York bestaat pessimisme over het doorgaan van
leldwijde onderhandelingen tussen rijk en arm, terwijl in Den Haag
voorzichtig optimisme overheerst.
zltter van de Algemene Vergadering
f de Verenigde Naties, de Westduitser
liger von Wechmar, zei vorige week dat
veliswaar „vooruitgang" was geboekt,
ir hij kon geen concrete voorstellen
in om tot een ontwikkelingsmarathon te
nen. De Amerikaanse vertegenwoordi-
Ibij de Verenigde Naties, Donald McHen-
fging nog verder. „We hebben niet veel
Vuitgang geboekt. De verschillen zijn te
pot". De agenda voor het Noord-Zuldge-
k had moeten worden opgesteld tijdens
I speciale zitting van de Verenigde Na-
in september. Toen bleek al dat over-
ng niet mogelijk was.
verdeling
►'int is de herverdeling van macht
1 industrie- en ontwikkelingslanden.
^meeste internationale organen werden
Icht in de tijd dat wat tegenwoordig
kelingslanden worden genoemd, nog
niën wren. Zij hadden niets in de melk
brokkelen. Het internationale geldfonds
T) en de handelsorganisatie (GATT) zijn OfimOCjGIIJK
lelden van dergelijke op het westen
fnte organisaties.
ff derde wereld voelt er daarom niets voor
beslissingen over het geldverkeer en inter
nationale handel te laten nemen door IMF
en GATT. Zij meent dat de Verenigde Na
ties waar de ontwikkelingslanden ln de
meerderheid zijn meer zeggenschap moe
ten krijgen.
Tevens zou binnen de Veiligheidsraad de
invloed van de derde wereld moeten worden
vergroot. Terwijl Nederland doorgaans niet
tegen het overhevelen van macht van de
derde wereld is, en geen bezwaar maakt
tegen een grotere rol van de VN, ten koste
van IMF en GATT, maakt het wel bezwaar
tegen uitbreiding van de Veiligheidsraad.
„Dat ligt anders", verklaart men op het
ministerie van buitenlandse zaken in Den
Haag. „De Veiligheidsraad is een bijzonder
orgaan, dat een afspiegeling vormt van de
machtsverhoudingen in de wereld. Daar
gaat het meer om macht, dan om verdeling
van de rijkdom". Zo is het precies.
Zij weigeren op voet van gelijkheid met
ontwikkelingslanden aan de tafel te gaan
zitten. De speciale zitting van de Verenigde
Naties mislukte. De voorbereiding van het
Noord-Zuidgesprek en de vorm waarin dat
zou moeten gebeuren, werd doorgeschoven
naar de gewone Algemene Vergadering van
de VN, die de afgelopen maanden vergader
de in New York.
Zij is er als gezegd niet uitgekomen,
ondanks naarstige pogingen van voorzitter
Von Wechmar. De Amerikaanse krant de
New York
Times wist vorige week beslag te leggen op
een „vertrouwelijke" document, waaruit
blijkt hoe groot de tegenstellingen zijn. De
olielanden blijven mordicus tegen harde
afspraken over de olieprijzen en olieleve
ring, terwijl westerse landen blijven weige
ren het IMF meer te betrekken bij de ontr
wikkeling van de derde wereld.
Aanvankelijk bestond de hoop dat belan
gen van de industrielanden en de ontwikke
lingslanden tegen elkaar zouden kunnen
worden „geruild". Het westen is gebaat bij
een zekere olielevering tegen voorspelbare
prijzen, terwijl de derde wereld alle belang
heeft bij meer steun. Die hoop is ijdel ge
bleken.
Volgens de onder-secretaris generaal van de
VN ontwikkelingsorganisatie (Unctad), Jan
Pronk, is het onmogelijk om in de organen
Voorzitter Rudiger von Wechmar, met
op de achtergrond Kurt Waldheim.
van de „oude" economische orde te praten
over de „nieuwe" economische orde. Maar
dat is nu precies wat de Verenigde Staten.
Groot-Brittannië en West-Duitsland willen.
Overeenstemming
In ambtelijke kringen in Den Haag bestaat
desondanks de hoop dat de opeenvolging
van discussiestukken, ideeën, teksten, voor
stellen van Von Wechmar uiteindelijk zul
len leiden tot overeenstemming. „We zijn
een eind in de goede richting", zo wordt
gezegd. De verwachting is dat de wereldwij
de onderhandelingen over ontwikkelingssa
menwerking toch zullen beginnen.
Pas in de loop van de mammoetconferentie
die acht maanden gaat duren zal dan
blijken welke beslissingen genomen moet
worden binnen IMF en GATT de door het
westen beheerste instellingen en welke
besluiten kunnen vallen binnen de Verenig
de Naties. In feite wordt het probleem dus
op de lange baan geschoven.
Veel hangt af van de houding van de Ameri
kaanse regering van Ronald Reagan. De
verwachting zijn echter niet hoog gespan
nen. De nieuwe president zal nog minder
dan zijn voorganger geneigd zijn een stukje
macht van het westen uit handen te geven.
Achterdeur
Reagan zal een van de belangrijkste deelne
mers zijn aan een topconferentie van
staatshoofden en regeringsleiders, die vol
gend jaar in Mexico wordt gehouden. Zij zal
niet meer dan een paar dagen duren. Behal
ve Reagan zal daar een beperkt aantal
andere presidenten en eerste ministers aan
wezig zijn. Het „neusje van de zalm" van de
internationale politiek zal daar het overleg
tussen Noord en Zuid uit het slop moeten
halen. Of dat lukt is gezien de slechte
ervaringen van de laatste tijd een levens
grote vraag. Bovendien dreigt het gevaar
dat men bij de Verenigde Naties in New
York nu gaat wachten op wat de topconfe
rentie oplevert, zodat er tot die tijd hele
maal niets meer gebeurt.
Nederland zal in Mexico hoogstwaarschijn
lijk niet van de partij zijn. Er is internatio
naal alles geprobeerd alsnog een uitnodi
ging te krijgen. Een ambtenaar op het mi
nisterie van buitenlandse zaken verklaart
echter „er niet te sterk op te rekenen dat
Nederland er bij zal zijn".
De enige mogelijkheid loopt nu via een
achterdeur. Ons land is de eerste zes maan
den van het volgend jaar vooreitter van de
Europese Gemeenschap. Er is een mogelijk
heid dat de EG wel uitgenodigd wordt naar
Mexico.
Tijdens de Algemene Vergadering van de
Verenigde Naties heeft Nederland nog een
initiatief genomen om rechtsregels op te
stellen voor de internationale economische
orde. Er bestaat een „internationaal hand
vest over rechten en plichten van staten".
De tijd voor een verdergaand akkoord is
volgens zegslieden in Den Haag „zeker niet
rijp" maar er moet binnen VN-verband wel
een „open discussie" over worden gehou
den. Het voorstel sluit aan bij de ideeën van
minister Jan de Koning (ontwikkelingssa
menwerking) over internationale rechtsze
kerheid en een wereldwijd „sociaal stelsel",
zoals dat binnen afzonderlijke landen als
Nederland bestaat. „Er moeten rechtsregels
komen waarop het hele bouwwerk van de
wereldeconomie wordt gefundeerd", zo
wordt in Den Haag gezegd. Van dat bouw
werk bestaat echter niet meer dan een vage
blauwdruk.
