ublieme o-trip van oody Allen Onderhuidse spanning bedreven bloot gelegd inderkost, humor, science-fiction, een zwangere olifant Kundig filmspel op valse noten Wat is er aan de hand in Donald Duckf dust Memories De bende van hiernaast ^Jlongaties reprises Gelukkig Nieuwjaar Nieuwe boeken Donald Duck. Een vrolijk weekblad. RH lG 19 DECEMBER 1980 TROUW/KWARTET PS It a i Wielek-Berg >33SI irdust Memories de nieuwste film van en met Woody wederom in zwart wit en prachtig gefotografeerd door n Willis l heet de hoofdpersoon Sandy Bates, maar T" or moet niemand zich om de tuin laten leiden. Sandy 5 is Woody Allen, de film is zo autobiografisch (of doet onsi autobiografisch voor. want Allen is een vos die wel zijn ™sn rerliest maar niet zijn streken) dat je het gevoel hebt 51 [n gespeelde documentaire tekijken. door D. Ouwendijk Het roemruchte jongensboek over de schelmenstreken van het Rotterdamse schoffie Pietje Bell ontmoette, jaren gele den, nogal wat bezwaren bij pedagogen. Maar vergelijk je die streken van de nauwelijks tien a twaalf jarige Pietje, met wat de dertien-, veertien jarigen in Karst van der Meulens jongste speelfilm „De bende van hiernaast" uithalen, dan lijkt het Rotterdamse „lieverdje" een volstrekt onschuldig, braaf knaapje te zijn geweest. |k gingen al zijn films over 21 over zijn neuroses, zijn lief- i 7 nn. lelijkheid- zijn pogingen om le blijven met grappen en '°5'maar vroeger situeerde hij ifateie il eens in vreemde, verre stre- s een het prachtige intermezzo „In- j waarin hij niet meespeelde. -DSC *ds nader bij huis, bij Man- gekomen en zichzelf steeds de huid gerukt. Nu is hij 20-2lware met zijn hoofdpersoon Markt len een beroemd regisseur. een lastige populariteit i niet wil missen, geteisterd voorkeur voor gecompli- >f. tel aantrekkelijke, onmogelijke END. i Zijn lelijkheid interesseert 63 kbaar niet meer: vrouwenbe lg is daartegen een probaat is oa non« OUCJS tl hn9' |d =g«' is klas Vs ning Zeer bijzondere griezel- str i meester Stanley Kubrick. >0 2? k week in Tuschinski 5, Am- Metropole 4. Den Haag. Al- 1, Rotterdam en verder in theaters, overal in het land. Film van en met Woody tol grappen en droefenis. De (Tr; reek in Desmet. Amsterdam. KUS im' Fihn van Hal Ashby naar 2i tile van Jerzy Kosinski met s a htige hoofdrol van de overle- "*wr Peter Sellers. De gehele De Uitkijk, Amsterdam; Ba- Jen Haag; Calypso 3. Rotter- wrder in elf theaters, overal cotle n(j uit Marmer Magistrale film zej Wajda over de speurtoch arbeider die in marmer werd en in de vergetelheid ver- 20 dec Filmhuis Delft: 22 de Vest, Alkmaar Rouge Aangrijpende film ik Cassenti over een verzets- de oorlog, waarbij heden en bijna onmerkbaar in elkaar tien 21 dec. Eksit. Rot- ites Fugues Bijzonder char- Switserse film van Yves Yer- !r een oude boerenknecht die brommer de vrijheid verkent. De Laat. Leiden gel Mysterieus meesterwerk Irei Tarkowski. een Sowjet- in zijn vaderland niet wordt FIE120 t.e.m. 24 dec. Kijkhuis, Den in Os 1033 ra77,a Intrigerend opgezette glen r bedaagde linkse intellectue- rachi Ettore Scola. De gehele week 254? io K„ msterdam. vos mouchoirs Zeer amu- itirische Franse komedie van d Blier, met prachtige hoofd- an Gerard Dépardieu en Pa- lewaere. De gehele week in Leeuwarden, n Ja nrt[en heten Ali Een van de Tel ilms van Rainer Werner Fass- >71S. over de liefde tussen een jon- >l 3^ irbeider en een oude werkster. o.t.k Dat ..Stardust Memories" is gebor duurd op het stramien van Fellini's „8(de overeenkomsten zijn te veel om op te noemen) doet aan de eigen heid van de film niets toe of af: Allen heeft de neiging om werk van regis seurs die hij bewondert naar eigen believen te varieren, hij is in het ge heel niet bang om van plagiaat te worden beschuldigd, ..Interiors" speelde in de Bergman-zone. Hij is wat dat betreft overigens in goed gezelschap; Brecht deed het ook, vaak zelfs. Hij blijft bij dit alles ge heel zichzelf. Voor sommigen mis schien een beetje te veel. Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn, die bevangen worden door een zeker on geduld bij het zien van zijn laatste film. die denken; ..Ja. nu weet ik het onderdehand allemaal wel." Ik be hoor niet tot hen. In de eerste plaats heeft elke kunstenaar zijn eigen stijl, waar je al of niet van houdt. In de tweede plaats wordt er in de kunst toch nooit iets nieuws verteld, maar als het goed is wordt er iets nieuw verteld en dat heeft Allen voor de zoveelste maal weer eens klaarge speeld. Hij heeft voor en na een onfeilbare feeling: als zijn zelfmedelijden te pe netrant dreigt te worden, boort hij het vernietigend de grond in: in „Stardust Memories" via een gesprek met ruimtewezens (zij praten met Al- lens vervormde stem) die hem aanra den nu maar eens op te houden met dat ingewikkelde gezeur en betere grappen te verzinnen. Schitterend is de eerste scène: Woody zit in een trein vol trieste, lelijke, vervallen, aange vreten mensen. Geen karikaturale Fellini-monsters, maar gewone men sen die door de last van hun overstel pende. universele ongeluk, een ondra gelijke druk uitoefenen. Parallel met dat vehikel vol treurnis rijdt een an dere trein, met mooie, lachende, jon ge mensen die plezier maken en champagne drinken. Woody wil over stappen, maar hij kan niet. alles is verzegeld. Ach, wat maakt het uit: beide treinen hebben hetzelfde eind punt, een immense, stinkende vuil nishoop. Droom en werkelijkheid. Jessica Harper en Woody Allen in „Stardust Memories" fantasie en realistisch ster-leven wis selen elkaar af. vloeien bijna onmerk baar in elkaar over: de helft van de tijd weet je niet wat wel en niet echt is (maar wat is overigens echt? Niets natuurlijk.) Voor Aliens filosofie hoef je niet naar de film te gaan; die biedt geen nieuwe gezichten. Wel om de genialiteit, waarmee hij zijn bloedeigen potje, samengesteld uit talloze ingrediën ten, mengt, kookt en opdient. Hij geeft je het gevoel dat alles wat hij doet heel eenvoudig is, dat je het misschien, wie weet. zelf ook zou kun nen. dat hij maar wat „aanrotzooit". maar ook, dat alles behoort te gaan zoals het gaat en niet anders, zelfs dat het al bestond voor hij eraan begon. Kortom: het is fijn, je laat je met een groot gevoel van welbehagen mee voeren op het ritme. Zodat je wenst, dat die film nog minstens drie uur doorgaat: groter compliment bestaat er niet. Ondanks alle verwarringen, gerom mel, gestommel, geklaag, gejeremieer en gektes, ondanks de chaos van ver leden, heden en toekomst, ondanks de vuilnishoop in het verschiet, heeft Woody Allen een warm wereldje ge schapen, waar het, tussen de welig tierende neuroses, goed toeven is. Ze ker. Charlotte Rampling in het krankzinnigengesticht, bezorgt je een mild schokje, maar de liefde waarmee haar impressieve gezicht wordt geob serveerd biedt een zekere troost. En als een van Aliens toehoorders onder het mompelen van de zin „Ik ben een groot bewonderaar van u" de revolver op hem richt en schiet, schrik je wel, maar dat komt omdat je John Len- non nog onder de leden hebt. Allen is een „survivor", wel pessimistisch maar met vertwijfeld. Het leven wat hij in zijn films verbeeldt past hem als een handschoen. Zij doen vermoe den dat hij zo verschrikkelijk onge lukkig niet is. Amsterdam-Alhambra 2 en Tu schinski 2; Eindhoven-Rembrandt 3 Den Haag-Metropole 3; Leiden-Stu- dio; Rotterdam-Lumière 2; Gronin- gen-Movies, a.l. Laat ik beginnen met te zeggen, dat de film qua jeugdfilm vlot en met verve is gemaakt. Zoals we trouwens van Karst van der Meulen gewend zijn. In het spel van kinderen en erbij Van films die uit Oost-Europa afkomstig zijn wordt veelal verwacht, dat zij hoe dan ook een maatschappelijk kritische inslag hebben. Aan die verwachting wordt dikwijls tegemoet gekomen. Alleen mag niet verwacht worden, dat het maatschappij kritische ook tegelijkertijd een politieke strekking zal hebben, in de zin van een anticommunisme. Als er in films met een directe of indirecte maatschappij kritische in houd verwijten worden gemaakt aan communistische regimes, dan richten die verwijten zich nooit principieel op het systeem, maar op de praktijken van individuele communisten. Hierin is in de loop van de jaren een grote, op tact gebaseerde, bedrevenheid be reikt. Zoals ook weer te zien is aan de film „Gelukkig Nieuwjaar" van de Hongaar Reszo Szörény. De film schildert de viering van oude jaarsavond door een clubje vrienden. door vak en werkkring nauw met elkaar verbonden. De werkkring is een chemische fabriek, het vak is chemisch ingenieur. Twee mannelij ke ingenieurs. Laci en Gyula, twee vrouwelijke ingenieuws, Kati en Re- ka. Het viertal heeft maanden lang, aan een inspannend project gewerkt. Het einde van het jaar, op zich al een feestelijke gebeurtenis, is tevens het moment van succesrijke afsluiting» van het project. Een tweevoudige re den voor het vieren van de avond. Maar er zijn complicaties, die vooral Uitgeverij Kok te Kampen stuurde vier gedichtbundeltjes: Als reuk werk voor Uw aangezicht, van drs H. Muijs (48 blz ƒ8.90). Een schuil plaats in de tijd (48 blz blz 7.90), Gevlochten bloemen van E. Griffioen -van Wuijckhuijse (28 blz 7.90). Geef mij uw hand. door J. Alberts- Hofman (32 blz 7.50). En Als ik jong- zal sterven (de gedachten van een jong meisje dat de realiteit van haar eigen dood onder ogen ziet) door M. Woodson (120 blz 16.90) Acht tien, ondertitel geen tijd te verlie zen van M. Johnson. Hierin vertelt een moeder over de tragische dood van haar dochter (104 blz 14.90). Zes deeltjes in de lantaarn-reeks: Va ren door de lucht, van N. Baaijens, Melk-waarom?, door G. Kerst. Mi- chiel de Ruyter van J. Voogt. Bagge raars van J. van Maaren. Planten op reis, door M. Spee. Speelgoed van vroeger, door W. Oranje-van Rij. Per deeltje van 27 pagina's: 5.35. Ankh Hermes te Deventer stuurde de volgende boekjes: De piramide, ener giebron in deze tijd van P. Liekens (93 blz. 8.50). Yoga en geboorte, van R. Beintema (142 blz 29.50) Woordenboek Papiaments-Neder- lands/Nederlands-Papiaments, door M. Dijkhoff met medewerking van Ku Kopershon di Magalis Vos de Je sus. Uitg. Walburg Pers, Zutphen. 310 blz 19.50. te voorschijn komen wanneer door het vele gebruik van alcohol de nor male reserves worden doorbroken. De ijver waarmee aan het project is ge werkt blijkt, bij allemaal, niet in de laatste plaats te berusten op verlan gen naar positieverbetering. De oud ste en naar het schijnt bekwaamste, Laci, wordt nogal koel gepasseerd voor Gyula, die zich bijtijds heeft aangemeld als lid van de Partij. De kracht van de film schuilt vooral in de aanwezigheid van al die per soonlijke en maatschappelijke span ningen, maar op de achtergrond. Door al bij feestvertoon van oude jaarsavond viering heen voel je de vermoeidheid en de verborgen af gunst bij de feestvierenden. Het zijn en blijven, met de hint van kritiek op bevoordelen van partijgenoten, indi viduele spanningen: spanningen die onvermijdelijk zijn in een op onder linge concurrentie gebaseerde sa menleving. Daar heeft politieke sig natuur slechts in verwijderde zin mee te maken. De kern van het conflict moet gezocht worden in de menselij ke geaardheid als zodanig. Die men selijke geaardheid is het zeer bezie lende thema van „Gelukkig Nieuw jaar". D. O. Amsterdam-Cinecenter, 16 jr. (vanaf 24 december) betrokken volwassenen weet Van der Meulen steeds meer „natuurlijkheid" aan te brengen. De geestelijke en sociale „kloof" tussen volwassenen en kinderen (uitgedrukt in neerbui gendheid of onredelijke geïrriteerd heid van volwassenen tegenover kin deren) wordt steeds amaller Dat is al één positieve kant aan Van der Meulens filmwerk. Een tweede positieve kant is. de verzorging van het beeldmateriaal in de film. De op bouw van de diverse scènes is, over het geheel genomen, wat de drama tiek betreft verantwoord uitgevoerd, met gevoel voor de soms indringende maar meestal betrekkelijke waarde van het detail. Wat het verhaal betreft, dat is geba seerd op onsportiviteit en leugenach tigheid. Een groepje flatkinderen van om en nabij de veertien jaar heeft de brommer te pakken gekregen van de broer van een van hen. Ze maken er rondjes op door de omgeving en een van hen is er de schuld van. dat een automobilist zijn auto zwaar bescha digt door op een andere auto te rij den. die total loss raakt. Dat de kin deren aanvankelijk de zaak willen verheimelijken is begrijpelijk. Zelfs tot aan het ogenblik toe, dat de poli tie hen op het spoor schijnt te komen en de brommer weet te achterhalen. Die wordt in beslag genomen en dan bedenken de kinderen een middel om de eigenaar van die brommer schade loos te stellen. Ze hebben een muzi kaal showtje bedacht en ingestu deerd en om de uitmonstering zo goed mogelijk te maken jatten ze thuis en bij buren allerlei zaken als lampen, microfoons en lakens. Het gaat er niet om, de moralist te willen uithangen, maar als zelfs tegen het einde van de film de vader van de jongen die schuldig is geweest aan de enorme schade van twee autobezit ters, met de waarheid geconfron teerd, niets anders weet te zeggen dan „mondje dicht houden" verkeert de gein toch wel in ongein. Kortom, in „De bende van hiernaast" levert Van der Meulen als jeugdfilmer kundig filmspel op valse noten. Amsterdmm-City 6 en Nöggerath; Den Haag-Cineac 2 en Odeon 4; Rot terdam-Cineac N.R.C.; Utrecht-Ca- tharijne 3; Amersfoort-Cinema 2; Hilversnm-Bijou; Nijmegen-Scala 2, aJ. ADVERTENTIE De Sloof, Heerenveen. Er gebeurt van alles in Duckstad. Daarom staat Donald Duck iedere week boordevol spannende en grappige avonturen. Maar er is méér aan de hand! Want Donald Duck is een blad vol verrassingenLet maar 's op! Binnenkort is het blad weer extra dik. Dan zit er in het midden als gratis bijlage een Super Computer! Stel je voor: je bouwt je eigen computer, bedient 'm zelf en maakt je eigen programma's. Da's niet mis! Je zult verbaasd zijn over wat die slimme computer tallemaal weet! Let op de laatste twee Donald Duck's van december (nrs. 51 en 52) en de eerste twee van januari (nrs. 1 en 2). Haal die feestelijke nummers, zodat je de Computer niet misloopt Donald Duck is overal verkrijgbaar. Of neem meteen 'n abonnement bel dan 023-319420. Piet Römer als een van de vaders in „De bende van hiernaast" Lin iscM -2Ö 2ien het volgende vrij- roo( erstmis is, komt er geen uit en dus ook geen iTsiibriek. Deze pagina n ifdarom voor twee weken, het allergrootste deel Ie films gaat reeds deze in. van de twee uitzonderingen The Aristocats". een bijzon- tiige Disney-film, die nu geheel ands wordt gesproken door on- ïdere Wieteke van Dort, Louis Joost Prinsen en Willem Duyn. s en dialoog werden vertaald larris Geelen, die ook de regie iGezien zijn succes met „Jung- vorig jaar mag worden aan- in dat hij dat uitstekend heeft I0U 11 ie: BS e voor het bekje, van het jonge e jft die „Aristocats". Niet speciaal an de jeugd, maar zeer lachens- p ls ..Flying High", het regie- it van David Abraham en David LME fry Zucker. die als scriptschrij- jbs van onder andere ..Kentucky d Movie" hebben bewezen dat ze 00 fkend kunnen dollen. Het is een op rampenfilms la ..Airport" dam Zichzelf ook weer om te lachen •41 ri naar dan onbedoeld). Sommige Biers en de gehele bemanning vliegtuig worden door visver- n? geveld. Een oorlogsvlieger ten trauma grijpt het roer en 31 letterlijk badend in het zweet m irden in „Flying High" veel zegs- 1 letterlijk genomen), de kist op w ond te zetten en en passant zijn vC' te herwinnen it dat in rampenfilms 'beeld in „Zero Hour", terecht. vergeten melo- uit 1957. dat de regisseurs heb- iplunderd. Een non-stop vuur- ■s van het een en ander het gevolg, vol paroditische en soms ook venijnige gags (een zieke passagiere kreunt: „Zo ziek ben ik niet meer geweest sinds we die Ronald Reagan- film zagen"). Allerlei clichés van suc cesfilms („Jaws", „Saturday Night Fever", „From here to Eternity") wor den in het absurde getrokken, zwarte humor wisselt af met kolder en alle effecten zijn efficiënt geplaatst. Abrahams en de Zuckers hebben vijf jaar aan de film gewerkt, het budget was klein, het succes in Amerika groot en welverdiend. Bij ons zal hij het ook wel doen. Bijzonder aardig is eveneens „The Secret Policeman's Ball", zoals reeds eerder op deze pagina vermeld een complete weergave van het derde en meest succesvolle .Amnesty Interna tional Comedy Gala", ter ondersteu ning van een organisatie die deze steun alleszins waard is. Het is een aaneenschakeling van scetches, bijna allemaal goed en geestig in de beste traditie van de „Monty Python Show", waarvan de leden duchtig hebben meegewerkt (John Gleese voert de regie). Het publiek in de zaal van „Her Majesty's Theatre" in Lon den. dat bij tijd en wijle ook in het beeld komt. lacht voor een goed doel en dat gebeurt niet alle dagen. Geluk kig is niet geprobeerd de zeer ernstige zaken waarmee „Amnesty" zich be zighoudt, in meer of minder humoris tische vorm te parafraseren, dat zou ontactvol zijn geweest. Bitter en fel is alleen het navrante homo-lied „Glad to be Gay", gezongen door Tom Ro binson. De rest is licht vertier. Mijn favoriete nummers waren, naast „Glad to be Gay", „Schoolmaster", waarin Rowan Atkinson een gruwelij ke schoolfrik neerzet; „Four Yorkshi- remen", waarin naar aanleiding van de woningnood de draak wordt gesto ken met de ndstalgie naar de goede oude tijd; „Two Scotsmen in Rome", een waanzinnig verhaal over twee Schotten, die zich in Rome te buiten gaan aan crème de menthe. de lieve lingsdrank van de Paus, opgediend in bierpullen. De onderwerpen zijn be kend van mlddelbare-school-feestjes. maar de uitvoering is perfect en dat scheelt een slok op een borrel. Elk op zichzelf en allemaal samen bieden de scetches voortreffelijk en zeer gevari eerd amusement. Een pluim op de hoed van Coot van Doesburgh, die het hels moeilijke, met dialect en alle mogelijke tongvallen doorspekte En Een scène uit „Flying High" gels, in smakelijk Nederlands wist om te zetten. Uit een geheel ander vaatje wordt getapt in „The Final Countdown" van Don Taylor. Door een lus of een bocht of iets soortgelijks in de tijd (science-fiction-fans niet onbekend) wordt het enorme, nucleaire vlieg- dekschip „Nimitz", dat op 7 decem ber 1980 uitvaart in de Pacific terug geworpen op 7 december 1941 in de buurt van Pearl Harbor. Wie nu „Nou en...?" zegt, moet spoorslags zijn schoolgeld terugha len, iedereen dient te weten wat er daar en toen gebeurde. Tja, dat is me een dilemma. Moet de „Nimitz" met hypermoderne middelen ingrijpen om een oude zeeslag ten goede te doen keren of niet? De jappen mores leren of niet? Het verleden en daar mee het heden veranderen of niet? Kopzorg voor de bemanning met voorop een bonestaak-magere Kirk Douglas, wiens verse face-lift hem sterk belemmert in zijn mimiek. Enfin, er wordt wat gerommeld en gered en vernietigd in de marge, maar daar blijft het natuurlijk bij, anders zouden wij nu wel anders piepen. Of niet. Het einde klopt overigens noch voor, noch achter, noch boven, noch onder, noch opzij. De science-fiction- wetten (waarschijnlijk ook de scien- ce-wetten, maar daar ben ik niet zo goed in thuis) botsen frontaal op de Hollywood-wetten, die voorschrijven dat in een amusementsfilm een hond, in tegenstelling tot een mens, altijd moet worden gered en een prille, ro mantische liefde nooit in de knop mag worden gebroken. De Holly- wood-wet heeft gewonnen, uiteraard. Eigenlijk is het immense schip (dertig verdiepingen hoog, vier voetbalvel den lang en één breed, heb ik uit betrouwbare bron vernomen) nog het interessantst. Voornamelijk voor lief hebbers van afschrikwekkend oorlogstuig, dat wel. Want enig ge- praal met Amerika's militaire over macht is de film niet vreemd. En dan is er nog „Smokey and the Bandit deel 2". Het eerste deel heb ik nooit gezien (zeker ziek of lam ten tijde van de vertoning) dus moet ik het vervolg, wederom geregisseerd door Hal Needham, op zijn eigen me rites beoordelen. Daarmee ben ik dan snel klaar. De avonturen van Beau Darvelle alias „the Bandit", die met wat ongeregeld goed (onder andere een vroegere geliefde, in vol bruidsor- naat weggevlucht van de huwelijks voltrekking met een onvoorstelbare oen van een knappe man) en voor veel geld een zwangere olifant dwars door Amerika moet zien te laveren, zijn zelden grappig, zeer zwaarvoetig en worden hinderlijk overschaduwd door de koketterie van Burt Reynold in de hoofdrol. De aardigste figuur is nog de dikke Dom Deluise als krom pratende buitenlandse dokter die wordt gecharterd als olifanten- knecht. Grappig en origineel is alleen de aftiteling, waarmee de hele film over de hekel wordt gehaald, maar daarop moet je wel lang wachten. W. Wielek-Berg The Aristocats: Amsterdam-City. Ci neac Reguliersbreestr. en Alhambra; Rotterdam-Lumière en Cineac A.D.; Den Haag-Odeon, Cineac en verder in elf theaters overal in het land. a.l. (vanaf 24 december). Flying High: Amsterdam-Cinema In tern. en Calypso; Rotterdam-Calyp so; Den Haag-Babyion en Studio 2000 en verder in tien theaters, overal in het land, a.l. The secret policeman's ball: Amster dam-Movies 1 en Cinecenter; Den Haag-Odeon, 16 jr. Smokey and the Bandit: Amsterdam- Cineac Damrak 1; Den Haag-Metro- pole 2; Rotterdam-Corso en verder in 9 theaters, overal in het land, a.l.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 17