Mogelijk verbod tuinbouwvergif twaalf presleys op de planken tl delen in tegenspoed Gevaarlijk gas ontsnapt uit kassen in Westland k delen in tegenspoed (2) ir r i Ik slaap lekker rustig. Ik slaap op zwakstroom: de valige zwakstroom- deken van Inventum Ik: Inventum! normaal leven geen behoeften au J^jpÉRDAG 18 DECEMBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5- icr Albeda vindt dat het in van enige afstand tussen en sociale uitkeringen 'be- iar moet zijn'. De minister niet bij dat hij hier doelt op taande volledige koppeling netto minimumloon en laag- ;iale uitkeringen. Toch kan enige zijn waarop de minis- want boven het niveau het minimum is er al ruim tussen lonen en uitke- hta|W ''ziei ntspraak van Albeda kan te- opzienbarend worden ge- In de omgeving van de in G s,er Probeercle men de °Pw'n' n ''wat af te zwakken. Toch kun niet onttrekken aan de indruk proces in gang wordt gezet r. re< bedoeld om de geesten rijp te ,daj n voor l°slaten van de koppe- 'i, met name die tussen mini- loon en laagste uitkeringen. ^Wonderlijkste in Albeda's uit- till; is de argumentatie. Nog net een jaar geleden voerde werkgeversverbond VNO ver campagne voor het maken een flinke afstand tussen laag- onen en laagste uitkeringen, het ontbreken van verschil en vooral in de lage inkomens werklozen onvoldoende ilans ondervinden om een te aanvaarden. Financieel zij er immers niet of nauwe- op vooruit. Het VNO kwam loc het vermaarde 'dossier' van een ten van ondernemers die voor niemand konden vinden, schap luidde: de sociale en daarom willen te weinig mensen nog werken. Deze VNO-geluiden zijn inmiddels verstomd. Dat is begrijpelijk. Ruim een jaar geleden waren er 200.000 werklozen en naar schatting van het VNO 100.000 onvervulde vacatu res. Thans zijn er 300.000 werklo zen en 30.000 vacatures. Daarmee is meteen aangegeven dat de VNO- boodschap van vorig jaar nogal betrekkelijk was. Maar welke houding nam Albeda aan tegenover de VNO-campagne? De minister betoogde dat het ver schil tussen uitkering nu en loon als je gaat werken, stellig van invloed zal zijn op de bereidheid tot wer ken. Maar om wezenlijke invloed op die bereidheid uit te oefenen, zou je verschillen van enkele tien tallen procenten moeten doorvoe ren. Gegevens uit het buitenland voerde de minister aan als bewijs voor deze stelling. En omdat zulke grote verschillen in ons land door niemand worden gewenst, ook niet door het VNO. kunnen we het VNO-dossier bijzetten op de boe kenplank. zo ongeveer eindigde Al beda's verweer. door Hans Schmit DEN HAAG Een verbod op het grondontsmettingsmiddel methylbromide lijkt onafwendbaar nu uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid (RIV) is gebleken dat het in het drukbevolkte Westland op grote schaal toegepaste middel een gevaar vormt voor de bevolking en het milieu. oerd niet rvan kelij net heat heid is in Nederland te goed. 4 er d ling Nu echter blijkt de minister ineens dezelfde argumentatie aan te han gen als vorig jaar het VNO. „Het BIllSmiddGl inbouwen van enige afstand, met name waar dit nodig is om de mobiliteit te vergroten,'' zo zei Al beda in het vraaggesprek. Het is van tweeën een: óf de Albeda van december 1979 heeft gelijk, óf de Albeda van december 1980. Het tot vloeistof verdichte gas komt niet alleen ln te hoge concentraties ln de buitenlucht rondom de tuinbouw kassen voor, maar vervuilt ook de sloten rond de kassen waardoor regel matig vissterfte optreedt. Een af- braakprodukt van het gas, bromide, verspreidt zich in het water en komt in verder gelegen vaarten en polder sloten nog in zo hoge mate voor dat melk van koelen die uit die sloten drinken, niet geschikt is voor con sumptie vanwege te hoge bromide- gehalten. Verdenkingen tegen methylbromide bestaan reeds lange tijd en minister Ginjaar (volksgezondheid en milieu hygiëne) constateerde ln september dat de toelaatbaarheid van het mid del onder grote druk is komen te staan. Met het ministerie van land bouw en visserij Is afgesproken te proberen het gebruik van methylbro mide de komende vijf Jaar drastisch terug te dringen. Verwacht wordt dat voor de komende zomer, wanneer op grond van de bestrijdingsmiddelen wet opnieuw over de toelaatbaarheid moet worden beslist, tenminste aan zienlijk strengere eisen aan het' ge bruik zullen worden gesteld. dit najaar niet de eerste keer ïe" worden getrakteerd op een tlijke merkwaardige ommekeer igumentatie van de minister. ies hetzelfde heeft zich voorge niet de jeugdlonen, waarover de Tweede Kamer debat-' Al jarenlang wordt van werk- zijde betoogd dat die jeugd- ie hoog zijn, met als gevolg art ndernemingen minder jonge- aanstellen. dus hoge werkloosheid. Albeda's voor- ff Boersma verdedigde zich ues i hiertegen, en opnieuw door stiiii de feiten" uit het buitenland )mPj te dragen. In landen met bedui- (lagere jeugdlonen is de ont- st ehng van dc jeugdwerkloos- itmJc vrijwel dezelfde als in Neder- zo luidde de argumentatie. blisü ca van Albeda's argumenten dit lepei ar voor verlaging van-de jeugd- ie R i is echter, dat het de kansen !mbk jongeren op werk kan vergro- U ot Ook hier weer èf Boersma gelijk, öf Albeda. luit, lijkt het beste het er maar op te 'en dat geen van beiden geheel heeft. Waarschijnlijker lijkt at voorop heeft gestaan dat er bespaard moest worden, en msil« vervolgens nog wat argumen- «ig bij worden gezocht, rtshi H' zou de politieke leiders sieren neer zij voortaan zich de tijd het zoeken naar valse of on lelijke argumenten besparen, i rechtuit zeggen dat naar hun atting de hoge. gekoppelde so- uitkeringen niet meer zijn op gen Althans dat zij niet Pol£id zijn de prijs daarvoor te in van hun kiezers. Dan weet een tenminste waar hij aan toe ei :k ii van I. ff scha /oor >ohn Onze mening is dat de koppeling tussen mihimumloon en laagste uit keringen gehandhaafd moet wor den, niet ondanks, maar juist tij dens de economische problemen die op ons land afkomen. Het gaat niet aan om, als het slechter gaat. de ellende af te wentelen op dege nen die niet in staat zijn zelf hun inkomen via de arbeidsmarkt te verwerven en zijn aangewezen op sociale zekerheid. Nu ontkoppelen betekent het zetten van een stapje in de richting van een economische jungle waarin iedereen probeert te pakken wat hij pakken kan, en het recht van de economisch sterksten zegeviert. Uitgerekend nu het slechter gaat is het zaak gezamenlijk en naar draagkracht de gevolgen van de teruggang te verdelen. Dat wil al lerminst zeggen dat de laagste inko mens «n uitkeringen mogen rekenen op behoud van hun koopkracht. Als het niet snel beter wordt, kan er een tijd komen dat ook hun koop kracht moet delen in de achteruit gang. Waar niet is verliest ook de keizer zijn recht. Als de lonen in koopkracht teruggaan, vloeit uit de koppeling vanzelf ook een terug gang voor minimumloon en laagste uitkeringen voort. Handhaven van de koppeling bete kent dat de werkers zich in hun Ionen en inkomens moeten inhou den. Anders valt die koppeling im mers niet te betalen. Wordt door de werkenden, de economisch sterk sten. wel zelfbeheersing betracht, dan is ook de financiering van de koppeling niet moeilijk. Het is allemaal eenvoudig een kwes tie van eerlijk delen, niet alleen in voorspoed, maar juist ook in tegen spoed. Methylbromide werd voor het eerst ln de tweede wereldoorlog gebruikt, voornamelijk als brandblusmiddel ln onder meer jachtbommenwerpers. Rond de Jaren zestig kwam het ln gebruik als grondontsmettingsmid del. Ten gevolge van de Intensieve teelt in de tuinbouwkassen ontstaan verschillende ziekten, die de wortels van de gewassen aantasten. Door methylbromide eens ln de drie vier Jaar ln de grond te spul ten, worden de ziekten uit de glazen warenhuizen geweerd. Momenteel wordt per Jaar 2500 ton methylbromide in Neder land gebruikt, waarvan het grootste deel (2000 ton) in het Westland. De ontsmettingen vinden plaats van eind augustus tot eind december. Methylbromide, dat vla Rijnmond en Terneuzen uit Frankrijk, Israël en de Verenigde Staten wordt geïmpor teerd, is ln meer opzichten een ge vaarlijk gas. Het tast bij inademing het zenuwstelsel aan alsmede orga nen als longen, nieren en lever. Het opgelopen letsel is meestal langdurig of blijvend. Een extra gevaar is de reukloosheid van het gas, terwijl de verschijnselen pas enkele uren na de blootstelling optreden: wie aan met hylbromide wordt blootgesteld, merkt dat niet eerder dan te laat. Bovendien is er slechts een gering verschil tussen de concentraties die geen. blijvend of dodelijk letsel ver oorzaken: de overgang van ongevaar lijk naar gevaarlijk is zeer abrupt. Onvoorzichtig Met methylbromide wordt niet altijd even voorzichtig - omgesprongen: vaak wordt gewerkt met een eenvou dig systeem van slangen en verbin dingen, die gemakkelijk los kunnen raken. Ook bij het vervoer en de opslag kunnen zich (zeker ln het Westland waar de kassen dicht bij woonwijken staan) ernstige ongeluk ken voordoen Vrijkomend methyl bromide zet sterk uit: één liter vloei baar methylbromide levert 422 liter gas op. zelfs uit betrekkelijk kleine tanks kan. wanneer deze lek raken en leeglopen, een grote wolk vrijkomen, die zich over honderden meters ver spreidt. Wanneer in een opslagplaats meer containers van tien ton lek ra ken (bijvoorbeeld door brand) kan tot op tien kilometer afstand schade ont staan en worden 20.000 mensen aan te hoge concentraties blootgesteld. In het Westland zijn een twintigtal op slagplaatsen, die zich vaak in woon gebieden bevinden. De afgelopen ja ren is gewerkt aan centrale opslag bulten woongebieden. Inmiddels zijn In het Westland wordt het grondontsmettln?smiddel methylbromide op grote schaal gebruikt. Een groot deel van het gevaarlijke gas ontsnapt uit de kassen, die vaak dicht bij de woonbebouwing zijn gelegen. Uit dit najaar door TNO verricht onderzoek blijkt dat de concentraties van het gas in de lucht rond de kassen veel te hoog zijn. vier van deze plaatsen aangewezen. Hoe weinig men de gevaren van met hylbromide onderkent, bleek ander halve maand terug, toen de politie in s-Gravezande een illegale opslag plaats met een tank van achtduizend liter aantrof. Het methylbromide wordt doorgaans via een verdampingsinstallatie onder een over de bodem gespannen laag plastic gespoten. Tachtig procent van het gas komt daarbij in de lucht en, omdat de kassen nooit luchtdicht zijn, in de buitenlucht. Onderzoek naar het optreden van het gas rond de kas is tot dit najaar nooit verricht. ADVERTENTIE Spannende" vraag: wat voor 'n elektrische deken kiest u? Natuurlijku kiest een Inventum zwakstroomdeken. Een deken met veiligheidstransformator, die van 220 volt veilige zwakstroom maakt. 7 op de 10 deken- kopers kiezen voor Inventum en ontdekken hoe fijn het is om in een lekker warm bed te slapen. Dat wordt verwarmd door 'n veili ge, regelbare Inventum zwakstroomdeken. De hele nacht door. Er zijn zeven uitvoe ringen in royale maten. Éénpersoons en tweepersoons onder- of bovendekens. Slaap op zwakstroom. De veilige zwak stroomdeken van Inventum. maar uit het eerder genoemde TNO onderzoek is duidelijk geworden dat rond de behandelde kassen ontoe laatbaar hoge concentraties methyl bromide voorkomen. Een extra na deel is dat het zware gas niet via hoge schoorstenen wordt geloosd, maar op leefniveau. Volgend jaar zullen de metingen in de buitenlucht door het Rijksinstituut voor de volksgezond heid op grotere schaal worden voort gezet. Totaal komt in het Westland in vier maanden tijd zo'h 650 miljoen liter methylbromide in de lucht. Bladgroenten Slechts een klein deel van de gebruik te methylbromide (twintig procent) komt in de bodem, waar het wordt afgebroken tot bromide. Dat bromide echter werd een Jaar of vijf terug in te hoge concentraties in bladgroenten als sla en andijvie teruggevonden, waarna werd aangeraden de grond na het gebruik goed met water schoon te spoelen. Omdat zeer grote hoeveelhe den methylbromide per hectare moe ten worden gebruikt (duizend liter), moet de grond langdurig met „dou ches" worden doorgespoeld. Dat doorspoelen begint doorgaans twee tot drie dagen na de ontsmetting, wanneer nog niet alle methylbromide is afgebroken. Via de drainering spoelt dan methylbromide in de wa tergangen naast de kassen, waar tij dens de maanden van ontsmetting gehalten van enkele milligrammen methylbromide per liter worden ge meten voldoende om vissen te doen sterven. De uitspoeling van bromide is echter veel aanzienlijker: in de ontsmet tingsmaanden worden in de water gangen naast de kassen gehaltes van zestig tot zeventig milligram per liter gemeten; in het polderwater zijn de gehaltes tien tot veertig milligram per liter en in het boezemwater vier tot twintig milligram. In de rest van het jaar bevindt zich in het polder- en boezemwater één tot twee milligram bromide per liter. Ter vergelijking: de ecologische norm voor waterorganis men is twee milligram per liter; de gevarengrens voor vissen bedraagt veertig milligram per liter. 'Rondpompen' Het uitspoelen van de ontsmette grond met water begint overigens steeds minder effectief te worden. Door het uitspoelen vervuilt het wa ter met bromide, maar uit de water gangen rond de kassen wordt veel water opgepompt voor de beregening van de gewassen. Het gevolg is dat de verontreiniging in steeds sterkere mate wordt „rondgepompt": van de honderd kilo bromide die een tuinder uitspoelt, komt zestig kilo weer terug. Het effect van de uitspoeling wordt zo ten dele teniet gedaan, waardoor het bromidegehalte ln bladgroenten weer zal stijgen. Er zijn reeds scher pere controles aangekondigd: een tuinder die groente met een te hoog bromidegehalte aanbiedt, is straf baar. Er bestaan voor het gebruik van me thylbromide verschillende alternatie ven. Het meest voor de hand ligt vruchtwisseling: het beurtelings met andere gewassen beplanten van de grond om het optreden van ziekten en bodemuitputting te voorkomen. Deze naturlijke methode is echter weinig aantrekkelijk, omdat er nu eenmaal grote vraag is naar gewassen in jaargetijden dat ze hier niet groei en. Een andere mogelijkheid is het stomen van de grond: door drainage- buizen wordt stoom gejaagd, waar mee de grond tot zeventig graden wordt verhit en gesteriliseerd. Deze methode wordt nu al toegepast, maar stuit op bezwaren vanwege extra energiekosten. Die kostenfactor speelt ook een rol bij andere chemi sche stoffen waarmee de grond kan worden ontsmet en die minder ge vaarlijk zijn dan methylbromide. Een geheel nieuwe ontwikkeling tenslotte is het kweken op een bodem van kunststof, waardoorheen de voeding wordt getransporteerd. ADVERTENTIE NOU EENS GEEN HAPJE KOMKOMMER MAAR EEN SAPJE KOMKOMMER rauwkost en fruit eten Maar drinken mag ook Daarvoor is nou die sapcentrifuge van k Philips (HR 2277. bruto- 149.-). Proost' it betekent gezondheid f^ilips Dan is Igoed HAAL ER UIT WAT ER INZIT MET DE PHIUPS SAPCENTRIFUGE. PHILIPS g E U) 3 In Theater Kunstmin in Dor drecht zullen de zaterdagmiddag na kerst zeker twaalf Elvissen op het toneel verschijnen, Presleys in glitterpakken dus. Er zullen er ook een hele hoop zijn die zich als Kate Bush presenteren en zo mo gelijk nog meer die zich tot de Nederlandse Blondie willen laten uitroepen, zich dus als zodanig uitmonsteren en de bijbehorende liederen zo Blondle-achtig moge lijk ten gehore brengen. Het speelt zich allemaal af op het eerste nationale imitatorfestival voor amateur-artiesten. Een van de organisatoren achter het ge beuren is de man van de „toptien voor sprekende vogels", de Dor- drechter Ed van der Wal. De op zet was om ook namaak-polltici, idem cabaretiers en andere be kende mensen op het toneel te krijgen, maar de meeste deelne mers hebben voor popzangers en -zangeressen gekozen. Deson danks ziet Van der Wal het festi val bij voorbaat al een groot suc ces worden. Dat moet haast wel, omdat er zich nu al veertig groe pen en individuele artiesten heb ben aangemeld, onder wie één die politici imiteert. En publiek komt er zeker ook voldoende. Er zijn vierhonderd zitplaatsen in de zaal, maar nu al zijn er tweehon- derdvtjftig kaarten 3,50) ver kocht. Er komen heel wat bandparodis- ten mensen die de stem van hun idool op de band bij hun imitatie gebruiken zegt Van. der Wal enthousiast. Dat mocht ook, en toch zijn er ook heel wat die live optreden. Onder de band- parodisten vind je Kiss, niet de Amerikaanse groep, maar een Nederlandse. Vier jongens uit Rotterdam die de kleding en de show van de originele Kiss zo perfect weten na te doen, dat je volgens de organisator geen ver schil ziet. Twee mensen treden op dei door Van der Wal een „ontdekking" genoemd worden: een meisje dat de Amerikaanse zangeres Connie Francis imiteert en het bijna even goed doet, en de presentator van het programma „Ron van Steenis. De laatste is ook imita tor. Als Ron Bird imiteert hij onder meer Koot en Bie, Tedje van Es, Cor van dr Laak en F. Jacobse, één grote familie dus. verder de bekende discjockey Lex Harding en anderen. Heeft zich na de dood van John Lennon niemand aangemeld die als de ex-Beatle wil optreden? Wonderlijk genoeg niet. „Er is wel een groep druk bezig om ou de Beatlenummers in te stude ren, maar of dat nog lukt is niet zeker. Lukt het ze wel, dan ver schijnen zij als de Beatles op het toneel." Behalve dat er platenbazen en publiciteitsmensen in de zaal aanwezig zullen zijn die de ama teurs wellicht een stapje verder helpen, mogen de drie die als de besten van allemaal gekozen worden, volgend voorjaar naar Londen. Ook daar wordt dan een imitator-festival gehouden, maar zo ver is het nog niet. De inschrij vingstermijn voor Dordrecht is nog niets eens gesloten. Wie ook mee wil doen, moet zich vóór aanstaande maandag opgeven. Een briefje naar postbus 36Ö in Dordrecht is genoeg, maar dat moet dan wel vandaag nog. Hoet zit het overigens met de vogel-toptien? De aandacht blijkt een beetje verflauwd en daarom zint Van der Wal alweer op iets nieuws. Hij denkt aan een tijdschrift dat uitsluitend gericht is op alles wat met imitatie te maken heeft, mensen of dieren dat maakt niet uit. Daar zal vast wel belangstelling voor zijn, denkt hij. Queen, een elfjarige Duitse her der uit de Amerikaanse stad Phi ladelphia, kreeg een verlam ming in haar ruggegraat. De hond kon in het geheel niet meer uit de voeten, maar dierenarts dr Lincoln Paker vond een oplos sing voor haar: hij construeerde een passense rolstoel voor de slappe achterpoten van Queen, waarmee hond en arts hier tot beider tevredenheid een omme tje maken. Het koor van Christ Church Ca thedral in de Engelse universi teitsstad Oxford bestaat al meer dan vierhonderd jaar. Er zingen zestien jongens en twaalf (jonge) mannen in. die de NCRV dins dagavond op de televisie laat zien en horen. Het koor geniet zowel nationaal als internatio naal grtoe faam, lezen we in de NCRV-gids. Daar wordt dan ook heel hard voor gewerkt. „Discipli ne en nog eens discipline", zegt dirigent Simon Preston. „Op dat punt zijn we erg streng. En verder houden we van muziek, we doen dit voor ons plezier. Het is voor ons geen straf om dagelijks een uur te repeteren en te zingen tij dens de aonddienst." Hoe komen ze aan jongens van die leeftijd die zo vol overgave meedoen en nog prachtig zingen ook? Ze zit ten in Oxford op een kostschool en daar is uiteraard keus genoeg. Maar „de selectie is streng. Elk jaar houden we audities. Van de vijftig kandidaten worden er ge middeld vier gekozen. De jon gens zijn dan acht neven jaar. Op die leeftijd is concentratie het grootste probleem. Hierop zijn dan ook de eerste oefeningen ge richt. Pas als ze elf a twaalf zijn kunnen ze een uur achtereen hard werken." Krijgen ze de baard in de keel, dan pas gaan ze er uit. Of zo'n joilgen van tien niet liever achter een bal aan rent? „Dan doen deze jongens ook," zegt Preston. „Tot hun scholing hoort nu eenmaal de koorzang. En ik weet zeker dat ze niet tegen hun zin repeteren en zingen. Laat niemand zich zorgen maken over deze jongens. Ze leiden een normaal leven, al thans naar Engelse maatstaven." Binnenkort is het zo ver: de schoolkinderen van Nowosibirsk in Siberië kunnen niet meer naar school. Niet dat er geen scholen genoeg zyn, maar de schoolbe- hoeften zijn op. In de hele stad is geen schrijfpapier meer te krij gen, evenmin als potloden, pen nen en verf. De winkels zijn een voudig leeg. meldt het dagblad Sovietskaya Koultoura. Dat is overigens niets niews, zegt het blad. Al jaren worstelen de scho len met een ernstig tekort aan schrijfbehoeften. De winkels kunnen nooit aan de vraag vol doen. Dat komt daardat ze zelf nooit genoeg voorraad kunnen krijgen. Bestelt een bedrijf voor 37 000 roebel papier, dan ont vangt het hoogstens een tiende. Moeten er twee miljoen potloden komen, dan kan men rekenen op niet meer dan vijfhonderddui zend. De schoolkinderen zouden zo graag eens kleurpotloden heb ben, maar daar is bij deze tekor ten helemaal geen kijk op.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5