1
lbeda wil groter verschil
issen lonen en uitkeringen
Medici kunnen
weinig doen
bij atoomoorlog
Loonmaatregel dupeert huisvrouwen
of. Cleveringa
overleden
Lot abortusvoorstel
nog steeds onzeker
Is de koopkracht
een heilige koe
rke drank
Piet Hein
in Rotterdam
Feestelijke wijn hoeft niet duur te zijn.
Tenminste niet
bij de slijter-wijnhandelaar!
CDA fractie beslist vandaag
NVV-vrouwen buigen zich over de koopkracht
GS
■rt r
pEBDAG 18 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTÉTH S 3
ipeling ja of nee is de vraag van de toekomst'
10'
sell
zich
ïr3ci
rby
inze sociaal-economische redactie
HAAO Minister Albeda (sociale zaken) wenst discussie over het vergroten van het
d |j liil tussen sociale uitkeringen en de lonen van werkenden. Een groter verschil zou
jij en stimuleren actief naar nieuw werk te zoeken. Albeda vindt het loslaten van elke
eling echter ver gaan.
VUél
OOI
vas a zegt dit in een vraaggesprek
een eerste nummer van „Christen-
>aar ratische verkenningen", het
t vee iblad van het wetenschappe-
Jrste istituut van het CDA.
okb
reesiuto uitkeringen en de bruto
'Zld sen van ambtenaren zijn thans
naai jeld aan de gemiddelde bruto
laas onen. Als bodem in het stelsel
niet ivendien de netto laagste uitke-
,eeB („sociale minima") gekoppeld
onderd procent van het netto
iloon. Het bruto minimum-
op zijn beurt weer gekoppeld
bruto gemiddelde CAO-lonen
eringen
vindt de vraag „koppeling ja
Mttl ppeling nee" een belangrijke
ingri
kwestie voor de toekomst van de wel
vaartsstaat. „Dat geldt voor de amb
tenarensalarissen. In dit geval stel ik
voor een zelfstandig beleid te voeren.
Het geldt ook voor de sociale uitke
ringen. Verbreking van alle koppelin
gen gaat ver. Maar het inbouwen van
enige afstand, met name waar dit
nodig is om de mobiliteit te vergro
ten. moet bespreekbaar zijn." Daar
bij zou het. aldus het vraaggesprek,
bijvoorbeeld gaan om mensen met
goede kansen op de arbeidsmarkt die
slechts kort werkloos zijn.
Precies een Jaar geleden heeft het
parlement een nieuwe wet (wet aan
passingsmechanismen) aangenomen
waarin de koppelingen zijn vastge
legd. In het systeem van koppelen
schillende normen voor het sociaal
minimum konden worden aangehou
den. Onder het kabinet-Den Uyl is de
koppeling volledig geworden. De af
gelopen Jaren verweet de PvdA voort
durend het kabinet Van Agt dat het
de koppeling wilde aftasten. De mi
nister-president heeft steeds veront
waardigd gereageerd op dat verwijt.
ien onzer verslaggevers
!{ïj TERDAM De vroegere Leldse hoogleraar mr. R. P.
tt« ringa, vooral bekend geworden door zijn moedige hou-
Jowin de oorlog. Is maandag op 86-|arige leeftijd overleden,
ljksunlversltelt ln Lelden heeft dit gisteren bekendge-
slng L-
>h Pabus Cleveringa, geboren
end 'ingedam op 2 april 1894, stu
ift rechten aan de Leldse univer-
mei waar h'j in 1919 promoveerde
i zei proefschrift „De zakelijke wer
ker ontbindende voorwaarde",
romotie was hij werkzaam
nis
ten n
kza
?8.
pre
Koninklijke Nederlandsche
v^Jbootmaatschappij in Amster-
zee vaar zijn belangstelling werd
voor het zeerecht. Hij maakte
meer naam met een lijvig stan-
toljArerk op dat terrein, „Het nleu-
Trecht". dat in 1926 verscheen,
jenoemd jaar werd hij be-
|J| tot rechter in Alkmaar An-
(jaar later werd hij hoogleraar
handelsrecht en het burgerlijk
recht in Lelden, wat hij tot
lef
am van Cleveringa blijft vooral
n aan het verzet dat de Leid-
volg van pagina 1
se universiteit bood tegen de anti-
Joodse maatregelen van de Duitse
bezetter in de tweede wereldoorlog.
Toen prof. mr. E. M. Meijers vanwege
zijn Joodse afkomst als hoogleraar
werd geschorst, hield Cleveringa als
decaan van de juridische faculteit op
26 november 1940 een beroemd ge
worden rede, waarin hij de maatrege
len van de Duitsers als „barbaars"
betitelde. „Hun daad kwalificeert
zichzelf afdoende", zei hij onder over
weldigend applaus
Deze rede, die door studenten werd
verspreid en enkele weken later ook
in Engeland en Amerika druk werd
gelezen, leidde tot sluiting van de
Leldse universiteit. Cleveringa werd,
zoals hij ook had voorzien, de.volgen
de dag gearresteerd. Hij werd gevan
gen gezet in het „Oranjehotel" ln
Scheveningen. In oktober 1941 werd
hij op vrije voeten gesteld, maar in
1944 werd hij opnieuw opgepakt en
als gtjzeiaar Irthet concentratiekamp
in Vught opgesloten. Hij heeft daar
ruim een half jaar gevangen gezeten
Na zijn vrijlating werd hij in augustus
1944 door de regering in Londen aan
gesteld als lid van het college van
„vertrouwensmannen", dat zich be
zon op de maatregelen die na de
bevrijding genomen zouden moeten
zijn daarbij een aantal „correcties"
aangebracht met verlagende werking
op de uitkeringen. Vakbeweging en
oppositie hébben zich tegen die wet
scherp verzet. Albeda en met name Unn8alü<ï<ir
HEÏÏffi"?1 *2 De woordvoerder van Albeda pro
als belangrijk winstpunt van de wet beerde gistermiddag het opzien dat
dat nu de koppeling van netto uitke- ^lbeda's uitspraken hadden gebaard,
E" 3an 1 mirun?umlo^n *et" wat te sussen. De minister is, aldus de
telijk verankerd was Voor de toe- woordvoerdert van mening dat losla-
oms ten van de koppeling politiek onhaal
baar is. Het scheppen Iran zoveel af-
stand tussen uitkeringen en lonen.
Voordien berustte deze koppeling op dat het effect heeft, zou dermate in-
gebruik van de achtereenvolgende 2lJn dat ook Ajbeda dat 0n-
kabinetten. Aan het eind van de jaren aaAVaardbaar acht. aldus de woord
zestig werd er enige jaren een afstand' voerder
van vijf procent bewaard tussen net
to bijstand en netto minimumloon^ Deze zei voorts dat hetgeen Albeda in
Later Is die afstand vervallen, omdat be^ vraaggesprek zei, op hetzelfde
men meende dat er geen twee ver- neerkomt als de ineenvoeging van de
drie soorten uitkeringen aan werklo
zen WW, WWV en RWW) waaraan
staatssecretaris de Graaf (sociale za
ken) werkt. De officiële mededelingen
daarover hebben echter tot nu toe
noch direct noch indirect iets bevat
over grotere afstand tussen laagste
uitkering en netto minimumloon. Wel
wil de Graal de uitkering lager hou
den en ook sneller lager laten worden
naarmate de werkloze minder lang
heeft gewerkt. Zo zouden oudere
werklozen langer dan thans een hoge
uitkering houden, en Jonge werklozen
sneller terugvallen op het minimum.
„Gevaar"
Toevalligerwijs hield PvdA-fractlelei-
der den Uyl gistermiddag een rede
voor de industriebond FNV. waarin
hij waarschuwde dat de koppeling
onder druk zal komen door het huidi
ge kabinetsbeleid. Den Uyl wil de
economische groei bevorderen, met
name door meer ruimte te maken
voor investeringen via afremming
van de consumptie. „In het kabinets
beleid ligt echter besloten dat in 1981
zowel de consumptie als de investe
ringen omlaag gaan. Dat betekent
meer werkloosheid. Nu al is voorspel
baar dat, als de produktie als geheel
inzakt, de roep om ontkoppeling van
sociale uitkeringen en lonen sterk zal
worden. Dan komt ons stelsel van
sociale zekerheid eerst recht in ge-
Prinses Juliana en prins
Bernhard hebben gisteren
in Rotterdam hun motor
jacht de Piet Hein in brui
kleen gegeven aan een
stichting die dezelfde
naam als het jacht draagt.
Het schip is afgemeerd in
de Coolhaven en blijft daar
liggen. Na restauratie zal
het worden opengesteld
voor het publiek. Voor
prins Bernhard loopt een
kleine „Piet Hein"
advertentie
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Artsen en andere werkers ln de gezond
heldszorg zijn van plan regering en parlement dringend te
verzoeken om te beginnen met het onschadelijk maken van de
kernwapens. Ook zal erop worden aangedrongen de bevolking
voor te lichten over de werkelijke gevolgen van een atoomoor
log. Deze gevolgen zijn namelijk van dien aard, dat de
medische wereld er machteloos tegenover staat.
iet kwartje dat de sigaretten
Jcft* worden- komt 3.75 cent bij
d j edrijfsleven. Het zag er naar uit worden
h ervan 2.5 cent naar de industrie
v aan, en dus slechts 1,25 cent TcVPrPPPfs
vinkellers. Maar Van Amels-
Na de bevrijding deden de liberalen
tevergeefs een beroep op hem zich
beschikbaar te stellen als lid van de
Tweede Kamer. Cleveringa gaf er de
voorkeur aan hoogleraar te blijven.
Wel werd hij in 1945 staatsraad in
beloofde dat. desnoods via een
laatregel. beduidend meer dan
've cent per pakje naar de
zal gaan. Verder zullen de
in sterke drank geen na-
ui£ van accijns krijgen over
oorraden van 31 december
pag stemt de Tweede Kamer
U jjlde accijnzen. Na toezeggingen
u 'Jpteravond ziet het er naar uit
veri|elk geval de regeringspartijen
Prof. mr. R. P. Cleveringa
(archieffoto)
buitengewone dienst. Na zijn hoogle
raarschap was hij tot 1963 lid van de
Raad van State. Hij behoorde tot de
oprichters van de Prof. mr B. M
Teldersstlchting. het wetenschappe
lijk bureau van de WD.
Cleveringa. die zelf een eredoctoraat
kreeg van de Gentse universiteit,
trad in 1946 op als promotor van
Winston Churchill, die in Leiden ere
doctor werd. In zijn rede die hij bij die
gelegenheid uitsprak, zei hij onder
meer: „Het recht heeft voor zijn ver
wezenlijking denkers, kunstenaars en
vechters nodig."
Om de nagedachtenis van Cleveringa
te eren. heeft de Leidse universiteit
tien Jaar geleden de Cleveringa-leer-
stoel Ingesteld. Deze „wisselleer
stoel". waarmee een Angelsaksische
traditie in Nederland werd geïntrodu
ceerd. wordt beurtenlings gedurende
een of twee jaar door een Nederlander
en een buitenlander bezet.
Premier Van Agt heeft voor begin
volgend Jaar een .zwartboek" aange
kondigd over de toestand van de eco
nomie. Den Uyl: „Ik kan me niet aan
de indruk onttrekken dat daarmee
wordt beoogd de aanval op de be
staande koppeling van lonen en uit
keringen en van de lonen in het vrije
bedrijf aan de lonen in de collectieve
sector, in te zetten."
In het vraaggesprek in het CDA-blad
spreekt ook oud-minister Andriessen
zijn twijfels uit over de koppeling.„Is
het niet de omgekeerde wereld als
straks de minimumlonen laag wor
den gehouden om de koppeling in
stand te kunnen houden zoals het
CDA-program stelt? Koppelen wij
straks inkomens aan uitkeringen? En
wat betekent dat dan voor de ar
beidsmarkt en dus voor de werkgele
genheid?"
Ons commentaar staat op pag. 5.
advertentie
9
Het beroep op de regering zal worden
gedaan in de vorm van een grote
advertentie, die tussen Kerst en
Nieuwjaar wordt geplaatst in de lan
delijke dagbladen.
advertentie is bedoeld voor leder
een in een verantwoordelijke positie.
Regering en parlement worden ge
vraagd stappen te ondernemen bij
andere landen en in het bijzonder bij
Carter en Breznjew als leiders van de
machtige kernwapenstaten. In de ad
vertentie wordt voorlichting gegeven
over de gevolgen van een atoomoor
log ook voor Nederland, een voorlich
ting, die totnutoe niet is gegeven. Op
grond van exacte gegevens wordt uit
eengezet hoe ais gevolg van een kern-
De artsen beginnen hun campagne
tegen de kernbewapening nadat ook
binnen de kerken sterk verzet is ont-
staan en de hervormde synode zich
duidelijk tegen heeft uitgesproken.
Ook in de Verenigde Staten, Enge
land en België is er aan actie van de
artsen gaande tegen de atoombewa
pening. De opdracht tot het plaatsen
van de advertentie wordt gegeven
door de Vereniging voor medische
polemologie. De kosten van de cam
pagne wordt door de artsen gedragen, volking is onmogelijk
In Medisch Contact verscheen een
verzoek bijdragen over te maken.
Aan dit verzoek werd vrij snel ruim- Meer nieuws eiders in deze krant,
schoots voldaan.
bom, die bijvoorbeeld boven Rotter
dam ontploft, er miljoenen doden val
len en er voor de overlevenden geen
hoop is voor een verder bestaan. Een
doeltreffende bescherming van de be-
wijl
VVD. over hun bezwaren
heenstappen. Portheine (WD),
er,kritisch was geweest, sprak
jj een „belangrijke tegemoetko-
die het ons makkelijker maakt
laarl
Ha!
i ïefie
des
I in (PPR) wil de kleine winkeliers
ij-jo! n met verscherping van het ves-
sbeleld. Supermarkten en
„pi Kinkelbedrijven zouden geen
Inning meer moeten krijgen om
sprodukten en sterke drank te
pen. Deze handel zou gereser-
moeten worden voor de gespe-
eerde winkelier. Jansen diende
oe een motie in Ook van D'66 en
kwamen vergelijkbare ge
en VVD lieten merken dat zij
dan van Jansen wel wat ver vin
gaan Van Amelsvoort wees erop
enkele commissies studeren op
nir meer deze zaak. Hij deed een
iep op het PPR-Kamerlid de mo
etin stemming te brengen, en de
nissies „niet in hun werk te sto-
Engwirda (D'66) had weinig fi-
in de commissies, en kwam ook
een motie. Deze motie betreft
n de beperking van het aantal
toppunten voor tabakspro-
na
Leefbewust,
in het belang
van uw hart en bloedvaten.
Becel hoort daarbij
Van onze parlementsredactie
DEN HAAO Het is nog altijd onzeker, ol het abortusvoor-
s el van het kabinet het in de Tweede Kamer zal halen Pas
vandaag in de loop van de dag zal blijken, of de CDA-fractie
het voorstel aan een beslissende meerderheid kan helpen
Vanmiddag om twaalf uur komt de fractie voor het eindbe-
raad bijeen
Van twee leden van de CDA-fractie
staat vrijwel vast, dat zij hun stóm
niet aan het wetsontwerp zullen ge
ven. Dit zijn Couprle en mevrouw
Van Heel-Kastóel. Drie andere aarze
laars Van Leijenhorst, Van Dijk en
Matóman zullen hun fractie van-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Vrouwenbond NW een soort huisvrouwen-vakbond
met 12.000 leden in tweehonderd afdelingen ls bezig met een project,
waarin de leden de rol van de hulsvrouw als consumente bestuderen. Het zijn
namelijk nog altijd, vooral de (huis)vrouwen, die de verantwoordelijkheid
dragen voor de Inkopen en het beheren van het huishoudgeld.
iad
HPVP
énfr en wijn
>al5
en D'66 bleven bij hun suggestie
lever de accijns op bier en wat
betreft ook wijn. te verhogen, in
van die op alcohol. Couprie
„Het bier is in Nederland zo
rhand goedkoper dan
De staatssecretaris had deze
t ïstie afgewezen omdat met na-
dt Belden dan mee zouden moe-
doen, en die willen dat niet. De
ierleden lieten hun suggestie
'lopig rusten, maar Couprie ve-
rbifi^ wel een notitie van de staatsse-
>bot laris' Zodat de Kanier er later op
11, terugkomen
int
s.D
en
'HID iAFP. AP) Polsario. de
Idingsbeweging voor de weste-
Sahara. heeft 36 Spaanse vissers
'"vangen waren genomen, vrijge-
Zestien van hen bevonden zich
!ven maanden in gevangenschap
De afgelopen maand hebben
de vrouwen zich gebogen over
het punt of de prijscompensa
tie gehandhaafd moet blijven
ten dus de koopkracht) of dat
er geknabbeld mag worden
aan deze compensatie in ruil
voor meer werkgelegenheid.
De leden van de Vrouwen
bond NW stellen zich op het
standpunt, dat er geen verde
re aantasting mag komen van
de koopkracht van de mensen
met een minimumloon en een
uitkering. „Handen af van de
koopkracht tot modaal" is
hun overtuiging
In ruim negenhonderddui
zend Nederlandse hulsgezin
nen komt het minimumloon
binnen, dat wil zeggen 1405
gulden netto per maand. Het
afgelopen jaar zijn ook deze
inkomens er in koopkracht op
achteruit gegaan vanwege de
loonmaatregel van de rege
ring. Per 1 juli 1980 was de
koopkracht van veel mini
mum-inkomens met 42 gulden
per maand gedaald, in het
laatste halfjaar van 1980 lijkt
er zelfs een daling van de
koopkracht met 87 gulden per
maand op te treden
Dat er in het algemeen belang
bezuinigd moet worden, on
derschrijven de vrouwen wel,
maar zij vinden dat die bezui
nigingen niet op de nek van de
laagstbetaalden terecht moe
ten komen. „Vla de loonmaat
regel levert iedereen al in. de
minimumloners ook. Omdat
er aan de andere kant nieuwe
prijsstijgingen, juist van de
overheid, aankomen, leveren
we al dubbel in. Vandaar dat
wij van mening zijn. dat er nu
eerst een streng prijsbeleid
van de overheid inoet komen,
zodat de woonlasten en de
energieprijzen niet zullen stij
gen." aldus de Vrouwenbond
NW
„Door de economische terug
gang en de loonmaatregelen
van het kabinet-Van Agt
wordt de koopkracht aange
tast. Dit heeft directe gevol
gen voor het huishoudelijk
werk van vrouwen. Immers,
vrouwen moeten ervoor zor
gen dat het huishouden toch
van alles voorzien blijft, ook
bij verminderde koopkracht.
Worden vrouwen zo weer de
sluitpost op de begroting? De
druk op vrouwen om in alle
opzichten Juist nu een kritisch
consumente te zijn, wordt ex
tra groot," aldus de Vrouwen
bond NW
Dat het huishouden ook het
komende jaar weer aanzien
lijk duurder zaj zijn. is nu al
bekend. De overheid zelf is
ook een belangrijke prijs-op-
drijver Veschillende tariefs
verhogingen betekenen voor
een gemiddeld gezin 520 gul
den kosten per jaar méér. Als
de huren extra omhoog gaan
en die mogelijkheid bestaat
- kan dit bedrag zelfs oplo
pen tot 720 .'gjilden per jaar
De tariefsverhogingen van de
overheid zijfoaileen al verant-
woordelijk voor een prijsstij
ging van twee procent.
De BTW op de eerste levens
behoeften stijgt van vier naar
4,5 procent, de briefporto gaat
met vijf cent omhoog, ge
meentelijke tarieven, zoals de
onroerend goed belasting, de
riool- en reinigingsrechten en
de hondenbelasting, worden
verhoogd,en het lidmaat
schap van de bibliotheek
wordt duurder
Een lid van de Vrouwenbond
NW, moeder van drie kinde
ren en echtgenote van éen
schoonmaker, vertelt: „Een
paar jaar geleden ging het nog
wel met het minimumloon. Nu
denk ik wel eens: van het mi
nimumloon kan je wonen en
eten en dan heb je het gehad.
Hoe ik rond kom van ons
geld? Opletten wat ik koop en
waar het goedkoop is. Voor de
groenten ga ik altijd naar de
markt, want dat scheelt echt.
Maar Ja, zelfs op de markt
vroegen ze laatst voor een
bloemkooltje 3,95 gulden.
Nou, die neem ik dan niet.
want dat kan niet. Ik erger me
ook altijd zo aan die reclame.
„Vlees, mevrouw, u weet wel
waarom Ja, ik weet best
waarom, maar bij ons is elke
dag vlees er echt niet bij. Wij
zitten op de toer van zondags
een lapje en woensdags een
balletje gehakt. Als ik elke
dag vlees zou nemen, blijft er
niets meer over voor iets an
ders en er moet toch echt ook
wel eens een broek of een paar
schoenen komen. Laatst kwa
men de kinderen thuis met
briefjes van school, dat ze
voor hun schoolreisje 25 en 35
gulden nodig hadden. Ik heb
geprobeerd een baantje te
krijgen om dat soort extra
dingen te kunnen betalen,
maar tot op heden kom ik nie t
aan de bak. Te oud en te wei
nig opleiding
middag uitsluitsel geven. CDA-frac-
tieleider Lubbers oefent praktisch
constant druk uit om het vijftal over
de streep te trekken.
Het is ook nog niet zeker, hoe het
DS'70-Kamerlid Nijhof zal stemmen
In Den Haag wordt er rekening mee
gehouden, dat de stemmen zullen sta
ken. In dat geval moet binnen vier
entwintig uur opnieuw een stemming
worden gehouden. Staken de stem
men dan opnieuw, dan is het voorstel
verworpen.
De CDA-fractie zou aanvankelijk gis
teravond beraad houden over de
abortus. Door opeenhoping van ande
re zaken, waarover vandaag op de
laatste dag moet worden beslist
kwam men daar echter niet aan toe.
De beraadslagingen over het abortus
voorstel werden gisterenochtend af
gerond. Hierbij kwamen geen nieuwe
gezichtspunten naar voren. Verwacht
wordt, dat de stemming over het
voorstel pas na middernacht zal wor
den gehouden.
Het actiecomité Wij Vrouwen Eisen
zegt in een eerste reactie op het wets
voorstel zich „verraden" te voelen
Het comité vindt het onjuist dat de
WD al zijn amendementen ingetrok
ken heeft. Ook de NVSH zegt veront
waardigd te zijn over de gang van
zaken rond het abortusdebat
„wat te veel was, heb ik eraf ge
haald. Hoeft er niet overgepakt te
worden."