China zet Shell
in tegen order
Tuig
i
aig toch minister
ploeg Reagan
De hovercraft
vaar- of voertuig?
Ginjaar: industrie
moet meebetalen
aan opruimen van gif
liwkado
I
I
Gesprek levering duikboten Taiwan
toerekening
ijgt met
,5 miljard
Trouw
^/Nieuwe Leidse Courant
Veel bewolking
HET WEER
Zoekploeg in
VS bestrijdt
atoomterreur
abinetschef
ndriessen
enoemd
K
rits vliegtuig
fast in klei
fan Schiphol
Trouw
Niet van gisteren
Gekaapt vliegtuig
op weg naar Cuba
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
rouw
H S 38STE JAARGANG NR. 11124 - WOENSDAG 17 DECEMBER 1980
Veel bewolking en enige tijd regen; middagtemperatuur rond acht graden.
Tot matig toenemende zuidwesten wind. iian de kust tot krachtig.
Donderdag en vrijdag: opklaringen maar ook enkele perioden met regen.
Middagtemperatuur ongeveer acht graden.
Morgen: zon op: 08.43, onder: 16.27; Maan op: 14.45. onder: 04.04.
LOSSE NUMMERS 65 CENT
Van onze parlementsredactle
DEN HAAG De volksrepubliek China heeft vla het Brits-
Nederlandse olieconcern Shell geprobeerd druk op de Neder
landse regering uit te oefenen om de levering van twee
onderzeeërs aan Taiwan alsnog te voorkomen.
PAGINA 3:
Kort geding
van verpleegsters
PAGINA 4:
Aardbeving trof ook
Italiaanse kunst
PAGINA 9:
Industriebonden
NKV en NVV
gaan fusie aan
PAGINA 9
Staatssecretaris
Kraaijeveld
zet zichzelf
in haar hemd
PAGINA 5:
«raai Halg
Werkende jeugd
houdt hart vast
PAGINA 7:
Oorlogsverslag uit
belegerd Abadan
PAGINA 15:
Stroomverbruik
dit jaar lager
PAGINA SERVICE:
Culinaire rubriek, strips, feuille
ton, puzzel, rtv-programma's.
U3HINGTON (AP, Reuter) Alexander Halg, de voormali-
NAVO-bevelhebber in West-Europa, wordt de nieuwe Ame-
aanse minister van buitenlandse zaken. De aanstaande
ssident Ronald Reagan heeft hem gisteren op deze post
noemd. Halgs benoeming was onzeker ln verband met zijn
trokkenheid bij de Watergate-affaire.
benoeming van de nieuwe mlnls-
op het 8tate Department is de
est controversiële keus van Rea-
voor zijn Republikeinse kabinet
I hall Januari aantreedt. De leider
a de Democraten in de Senaat Ro
lt Byrd heeft al aangekondigd dat
lgs rol ln de Watergate-alfalre en
ponze redactie economie
ERDAM De prijsverhoging
len procent voor ruwe olie, waar-
e olie exporterende landen glste-
Bali hebben besloten, bete-
[voor ons land dat de ollereke-
Inet ongeveer 1,4 miljard gulden
r stijgt
erbij moet echter ln aanmerking
rden genomen, dat de olleproduk-
dle door ons land worden ultge-
eerd, ook duurder worden. Boven-
te stijgt ook de prijs van het aard-
li, dat wij aan het buitenland ver-
hogere olieprijs heeft geen directe
rloed op de benzineprijs, want die
ngt nauw samen met de prljsont-
Ucellng van de ruwe olie op de vrije
irkt
zijn doen en laten ln Nlxons nadagen
als president van de VS „zeer nauw
keurig aan een onderzoek zullen wor
den onderworpen. Volgens waarne
mers trad Halgs als stafchef van het
Witte Huls vlak voor Nlxons altreden
bijna op als een waarnemend presi
dent.
De aanxondlglng van Halgs benoe
ming en die van de superaannemer
Ray Donovan uit New Jersey als de
nieuwe man op de post van Arbeid
gebeurde zonder dat Reagan of één
van de kandidaat-ministers aanwezig
was. De reden voor Halgs afwezigheid
was dat hij griep heeft. Eén dezer
dagen zullen alle door Reagan be
noemde ministers deelnemen aan een
persconferentie.
Halg die na zijn NAVO-carrlère van
1974 tot vorig Jaar de leiding kreeg
van de onderneming United Techno
logies ln een beschermeling van oud-
minlster van buitenlandse zaken
Henry Kislnger.
WASHINGTON (AFP) In het
grootste geheim heeft de Ameri
kaanse regering ln 1974 een „Opspo
ringsteam nucleaire noodgevallen"
opgelicht, dat in actie komt wanneer
terroristen dreigen met een ai dan
niet bestaande atoombom. De staf
van dese „NEST" ls 14 uur per et
maal paraat in het hoofdkwartier in
Germantown, ten noorden van Was
hington. Sinds de oprichting is er al
meer dan vestig keer op een alarm
gereageerd, zonder dat daar tot nog
toe een kernwapen bij betrokken
bleek.
Het operationele hoofdkwartier van
de NEST bevindt zich In Las Vegas,
waar het vliegveld bijna nooit door
slecht zicht gesloten is. Ook wordt
geopereerd vanaf de vliegbasis Ed
wards, bij Washington. De meetap
paratuur om een stad op radioactie
ve zaken uit te kammen, staat gereed
In containers die met militaire trans
portvliegtuigen vervoerd worden.
De specialisten van de NEST worden
tijdens acties beveiligd door agenten
van de federale recherche (FBI).
De laatste actie dateert van Januari
1979, toen een employé van General
Electric uit een fabriek in Wilming
ton (Noord-Carollna) zeventig kilo
uranium ontvreemdde, met de be
doeling om het bedrijf 100.000 dollar
af te persen. De FBI had de man zeer
snel te pakken.
Een interruptie tijdens het
debat in de Tweede Kamer
over de levering van duik
boten aan Taiwan. Mr.
Brinkhorst (D'66) vroeg
zijn CDA-coilega Van Ier-
sel of hij soms Chinees
spreekt Van Iersel wenste
zijn visie op de zaak name
lijk als de enig juiste te
beschouwen.
Op de achtergrond de mi
nisters Van der Klaauw en
Van Aardenne.
Meer nieuws staat op pagina 13
RUSSEL (ANP) Mr. Carlo O. Tro
ll Is benoemd tot chef van het kabl-
ttvan Frans Andriessen, het nieuwe
rlandse lid van de Europese
tie. Mr. Trojan ls nu nog
vervangend directeur-generaal
»uw en voedselvoorziening van
Inlsterie van landbouw ln Den
HIJ heeft ook veel Europese
g op landbouwgebied.
te zetel de oud-minister van fl-
lën Andriessen in Brussel gaat
tten ls nog niet bekend. In Brus-
houdt men er rekening mee dat
issen een portefeuille zal krij-
op flnancleel-economlsch gebied.
onderhandelingen over de porte-
Ule-verdellng worden op 6 Januari-
Brussel afgerond en dat kan nog
hard gevecht worden
MAASBRACHT (ANP) Is een hovercraft een vaartuig of een
CYvoertuIg? Een antwoord op deze vraag zal pas gegeven kunnen
worden na een proefproces dat in overleg met de officier van justitie in
Roermond en de eigenaar van een hovercraft tegen de laatste wordt
aangespannen.
De hovercraft werd door de rijkspolitie te water uit Maasbracht op
waterplassen ln Midden-Limburg gesignaleerd. De politie wees de
eigenaar erop dat de hovercraft niet geregistreerd was, een eis die voor
alle motorvaartuigen geldt. De eigenaar, een watersportbeoefenaar uit
Valkenswaard, deed de politie verbaasd staan door op te merken dat
zijn hovercraft geen vaartuig maar een voertuig is. Volgens hem
„vliegt" zijn hovercraft zowel boven land als water op een hoogte van
tien centimeter, en Is er geen sprake van waterverplaatsing.
Verwarring alom dus. Want moet de hovercraft (topsnelheid zestig
kilometer per uur) zich houden aan de snelheidslimiet voor vaartui
gen, op de meeste plaatsen zestien kilometer per uur? En moet de
hovercraft reddingsboelen aan boord hebben, een bepaling die voor
motorvaartuigen geldt? De rechter zal het uitmaken.
Van een onzer verslaggevers
LEIDSCHENDAM Minister Gin
jaar (volksgezondhled en milieuhy
giëne) acht het 'niet onredelijk' wan
neer de chemische Industrie eenderde
betaalt van de kosten die zijn verbon
den aan het opruimen van stortplaat
sen met chemisch afval. De overheid
zou dan de overige kosten moeten
opbrengen.
Verwacht wordt dat een inventarisa
tie van de provincies, gehouden naar
aanleiding van de gif vondsten in Lek-
kerkerk, ongeveer drieduizend stort
plaatsen aan het licht zal brengen.
Ruim driehonderd hiervan leveren
gevaar op voor de volksgezondheid
en het milieu; ongeveer duizend stort
plaatsen moeten nader worden on-
ta vliegtuig van de Britse maat-
heet 'k'PP'J British Caledonian ls gis-
11 "middag om kwart over één na een
lucht uit Londen bij de landing op
chiphol van de baan geraakt. Het
°«tel, een BAC 111, ploegde zich
cnderd meter door de klei en kwam
Wtlg meter van de baan tot stll-
hnd. Het was tot aan de vleugels in
frond geraakt. Van de 29 passa-
l ers en vijf bemanningsleden werd
JJemand gewond. Ze konden het toe-
tel allen vla de achtertrap verlaten.
her de oorzaak tast men nog in het
'uliter. Volgens luitenant R. Scimit
ar. hoofd van de afdeling lucht-
'Wrtonderzocken van de Rljkspoll-
edlenst Luchtvaart, zijn er moei-
"Jkheden ontstaan toen de vliegers
de landing op de motoren gingen
"remmen.
Vandaag zal het vliegtuig uit de klei
'orden getrokken, nadat het eerst zo
ucht mogelijk ls gemaakt. De vracht
«n de tweeduizend kilo brandstof
«ln Inmiddels al uit het vliegtuig
ichaald.
Het Chinese ministerie van Buiten
landse Zaken in Peking heeft de
Shell-vertegenwoordlger daar, de
Brit Williamson, vorige week meege
deeld dat de handelsrelaties tussen
China en Shell negatief beïnvloed zul
len worden door deze Nederlandse
transactie.
De Brit, die ln Peking al had gemerkt
dat allerlei afspraken van hem ineens
werden geschrapt, heeft toen gewe
zen op het grote verschil tussen de
Britse en de Nederlandse poot van
het Shell-concern. Volgens bronnen
In London heeft de betrokken Chine
se functionaris daarop gezegd dat de
Britse Shellpoot de Nederlandse tak
van het concern dan maar moet bena
deren om via die weg de Nederlandse
regering te waarschuwen tegen de
'gevolgen van de leverantie.
Op laag pitje
Minister Van Aardenne (economische
zaken) bleek gisteravond in het Twee
de Kamerdebat over de levering van
de onderzeeërs op de hoogte te zijn
van de moeilijkheden rondom Shell.
„Besprekingen van Peking met Shell
zijn op een laag pitje gezet." deelde
hij mee.
De Chinese maatregelen tegen Shell
kunnen met name nadelig zijn voor
de kans diehet olieconcern maakt op
het onderzoek naar olie en aardgas ln
het Chinese zeegebied.
Peking heeft contacten met verschil
lende grote oliemaatschappijen over
vergunningen voor de exploratie van
het Chinese zeegebied
De regerng heeft Rijn Schelde Verol-
me exportvergunningen in het voor
uitzicht gesteld voor de levering van
twee onderzeeboten en onderdelen
voor elektriciteitscentrales.
De stroming ln de Tweede Kamer die
zich verzet tegen deze Talwanorder ls
ongeveer even groot als de stroming
die het standpunt van de regering
ondersteunt. PvdA, D'66 en de kleine
re linkse partijen zijn gekant tegen
leveranties aan Taiwan. Voorstan
ders zijn, met de regering, de WD, de
kleine rechtse partijen en een CDA-
meerderheid. Voor zover nu bekend
zijn zes CD A-Kamerleden tegen. Bij
de stemmingen over een aantal mo
ties van de oppositie later deze week,
zal blijken of het kabinet een Kamer
meerderheid achter zich heeft.
De oppositie wil dat de regering te
rugkomt op haar besluit. Volgens
Brinkhorst (D'66) hebben andere
Westerse landen nimmer grote wa
pensystemen aan Taiwan geleverd,
een stelling die door Jacobse (WD)
bestreden werd. Brinkhorst en Van
der Hek (PvdA) waarschuwden dat
'Nederland de goede betrekkingen
met de Volksrepubliek China op het
spel zet, met mogelijke nadelige ge
volgen voor de handel. Een ander
argument van de tegenstanders luid
de. dat de levering van onderzeebo
ten de verstandhouding tussen China
en Taiwan doet verslechteren. Tai
wan wordt door de Volksrepubliek
China beschouwd als een rebelse pro
vincie. Nederland heeft Taiwan nim
mer als staat erkend.
Geen erkenning
Volgens minister Van Aardenne heeft
Nederland slechts te maken met „de
klant" Taiwan. Van der Klaauw be
toogde dat levering niet uitgelegd
mag worden als erkenning van Tai
wan. een daad die in chlna zeer zou
worden opgenomen. De minister kon
digde aan zich in te spannen vöor
goede betrekkingen met de Volksre
publiek. Eerder noemde hij dat al als
argument om als minister van buiten
landse zaken op zijn post te blijven,
ook al deelde het kabinet zijn bezwa
ren tegen de order niet.
De voorstanders van RSV-leverantles
aan Taiwan meenden, dat de bezwa
ren van buitenlands-politieke aard
niet ernstig genoeg zijn om de order
af te wijzen. Zij noemen het van groot
belang dat het met overheidssteun op
de been gehouden RSV-concern spoe
dig orders in de wacht kan slepen.
Minister Van Aardenne wees erop dat
bij de werf Wilton Feljenoord ln het
Rijnmond-gebied enkele honderden
arbeidsplaatsen op het spel staan als
orders uitblijven. De levering van ke
tels voor elektriciteitscentrales,
waarover RSV ook met Taiwan on
derhandelt, is volgens de bewinds
man van groot belang voor het RSV-
bedrijf De Schelde.
derzocht vanwege mogelijk gevaar.
Het opruimen van de driehonderd
stortplaatsen kost volgens minister
Ginjaar minstens een miljard gulden.
Wanneer de schoonmaak drie Jaar zal
duren, zal de chemische industrie vol
gens de opvatting van minister Gin
jaar Jaarlijks ruim honderd miljoen
moeten bijdragen. In de Verenigde
Staten bestaat sinds kort een speci
aal fonds voor het opruimen van ge
vaarlijke stortplaatsen, waaraan de
chemische Industrie, volgens het
principe dat de vervuiler betaalt, bij
na negentig procent bijdraagt.
Volgens het wetsontwerp over de bo
dembescherming, dat minister Gin
jaar gisteren bij de Tweede Kamer
heeft Ingediend, zal de overheid in de
toekomst direct kunnen Ingrijpen
wanneer er sprake ls van ernstige
bodemverontreiniging. Ook zal het
rijk de lagere overheden financieel
kunnen bijspringen.
Meer nieuws over de wet bo
dembescherming op pag.3.
Leuke klus voor de Roermondse rechter: in hoeverre is
een zweeftuig op een plas een vaartuig? Volgens de
eigenaar is voor „varen" toch enig contact met het water
nodig. Voertuig dus. Motorvoertuig dus. Volgende be
keuring: geen deugdelijke remmen.
Kaartenmap Europa (A) Knijpkat (C)
De kaarten van alle landen van Europa
in een handig förmaal boekje.
Donkerbruine kunstlederen omslag.
Twee Dick Brona
poppetjes (B)
Twee leuke hangpoppeijes van slot
Origineel Dick Bmna ontwerp.
Een /.eer energiebewusie zaklamp,
de zogenaamde 'knijpkat'. Even
knijpèn en er is licht in de duisternis
Peper- en zontkobns (D)
Zeer praktisch, deze moderne pejier-
molen gecombineerd met zoui-
slrooier van doorzichtig perspex.
MEXICO-STAD (AFP, Reuter)
Een gekaapt Colombiaans verkeers
vliegtuig heeft gisteravond vanuit
Mexico-Stad koers gezet naar Cuba.
De Boeing 727 werd gekaapt nadat
het voor een binnenlandse vlucht
vanuit de Colombiaanse hoofdstad
Bogota was vertrokken. Landingen
werden gemaakt in de Colombiaanse
steden Santa Marta en Barranquilla,
èn ln Panama en Mexico Stad. Bij de
verschillende tussenstops werd een
deel van de 130 passagiers vrijgela
ten. Er zouden nog ongeveer zestig
mensen aan boord zijn van het toe
stel. Er zijn op zijn minst zeven ka
pers, die behoren tot de linkse guerril
labeweging van de 19e april (M-19).
De eisen van de kapers zijn niet be
kend. ZIJ zouden de topconferentie ln
Santa Marta willen ontwrichten, ter
gelegenheid van het feit dat ander
halve eeuw geleden daar Simon Boli
var overleed.
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam.-
Uw adres:
Postcode en plaats:
-Giro:.
_TeL-
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van f7.50
Kado naar keuze: DA. DB. DC DD. (aankruisen a.u.b.)
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uitsluitend vooropgaven).
Voor bezorginformatie 020-5626264
Lees een krant met overtuiging: TfOUW
