Voorlichting over kanker kan
hardnekkig taboe doorbreken
Tekening van een lezer
uitleg redelijk, verschil niet
Commentaar
{\e mag ons gasgeld besteden?
VB en Uruguay
lt8"
filmhond
in duikerpak
klant gestolen
lange slang
Sla d'r op
SDAG 16 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
Vrijwel iedereen krijgt in zijn
of haar leven wel op de een of
andere manier met kanker te
maken. Het is na hart- en vaat
ziekten de belangrijkste dood
soorzaak in Nederland, het
ns, fi
hoi
stepi
at de m politieke conflict tussen minis-
r Van Aardenne en de meerder-
ide b id van het parlement lijkt een
b£md, (ouwtrek om de winstmarge, die
ei?[ei* tn de oliemaatschappijen wil
edi innen uit de opbrengst van ons
rdgas. In werkelijkheid gaat het
:esubi hierom een heel wat principiëlere
ra^te' ik, namelijk wie in laatste instan-
ertij bepaalt hoe de miljardenop-
een engst uit het aardgas wordt be-
an| J
iamei
eënl d-premier Zijlstra heeft er ooit
hage is een duidelijke uitspraak over
huni |aan. Toen de aardgasbel voor
*r.8* i eerst werd aangeboord met
onmiddellijk gevolg dat velen
gee arop rechten meenden te kunnen
hng en gelden zoals de provincie
oningen, de oliemaatschappijen
1, velde de huidige president van
Nederlandsche Bank een salo-
-ntegi jnsoordeel met de woorden: het
1yernl rdgas is van ons allemaal. Of
pnou icrs gczcSd: dc overheid beslist
satie l cr met het gasgeld gaat gebeu-
bam t precies zoals de overheid ook
wave< list over de opbrengst van de
umni
7. su astingen.
ïen p
usic i heel overeenkomstig dit principe
de met de oliemaatschappijen afge-
i. Ra roken, dat zij slechts een deel van
heen aardgasopbrengst mochten tou-
vani !ren en wel een klein percentage
ïn' Ij arvan als redelijke vergoeding
Vee?! or ^un inspanningen. Overeen-
t in di mstig ditzelfde principe is de ver-
elsleutcl de afgelopen jaren enke-
keren bijgesteld, omdat het gas
erwo: tetlijk en figuurlijk rijker ging
>r he: omen en de oliemaatschappijen
stigi deen erg royale vergoeding kre-
banc' n voor ^un wc,*zaaniheden.
e Alt
o'n bijstelling zou ook recentelijk
odzakelijk zijn geweest, maar
inister Van Aardenne meende er
ectie 6kuws °P bedacht te hebben.
üg, ncmaatschappijen mochten de
soil opbrengsten behouden, echter
rp r het nadrukkelijke voorbe-
sy* die miljarden guldens in Ne--
itid te investeren. Maar daar-
gaf de minister principieel een
ste
Dijl
en
hUI
eö tdcrlandse beroepsvoetballers
'e ki ogen dus toch naar het Zuidame-
inse Uruguay om, in de tijd
in andere mensen vrije dagen
iten, wat extra centen te ver-
i. De KNVB heeft met grote
derheid besloten dat het Ne-
indse elftal mee zal doen aan
landentoernooi dat als Mini-
wordt aangeduid.
meel is er op het besluit van de
IVB niets aan te merken. Het
ighu thoort tot de competentie van de
fn Tl ünd over deelname aan zulke toer-
®n, ooien te beslissen.
3e ril
lyrne
idini erbazingwekkend is wel het ge-
god ak waarmee de voetbalbestuur-
>lexe crs(jc uitspraak van de volksverte-
ot u nwoordiging, die in grote meer-
erheid tegen Nederlandse deelna-
ie was, naast zich neer hebben
is m'f 5 Tweede Kamer heeft terecht
itegrn astgesteld dat er een zware politie-
*uw! 1 'UC*lt Z'1 aan ^et loerno°' 'n
ïköc mguay Het is bedoeld als propa-
ivlooi
geen neerkomt op ruim dertig
duizend sterfgevallen per jaar.
Toch wordt er zelden openlijk
over gesproken en het woord
alleen al lijkt even gevreesd
als de ziekte zelf. De mensen
zijn er bang voor zonder te
weten dat er verschillende
vormen van kanker bestaan,
waarmee nog heel goed te le
ven valt. Het is niet uitslui
tend een ziekte met dodelijke
afloop, aldus Monda Heshusi-
us, hoofd voorlichting van het
Koningin Wilhelmina Fonds,
de Nederlandse organisatie
voor de kankerbestrijding.
stuk zeggenschap over ons aardgas
uit handen. Want hoe en wat er
geïnvesteerd zou worden, zouden
de oliemaatschappijen zelf uit
maken.
Op welke misleidende wijze hiervan
gebruik kan worden gemaakt is uit
paginagrote advertenties wel duide
lijk geworden. De oliemaatschappij
Esso doet het daarin voorkomen,
alsof zij van alle landen ter wereld,
uitgerekend Nederland heeft uitge
kozen om hier te investeren. Omdat
we zulke aardige, hardwerkende se
rieuze mensen zijn. Maar ondertus
sen. Mogen we misschien iets terug
zien van onze eigen centen?
Deze gang van zaken illustreert al
enigszins de bedenkelijke aspecten
van de oplossing van Van Aarden
ne. De briefwisseling tussen de mi
nister en de oliemaatschappijen,
zoals die gisteren in Trouw werd
gepubliceerd, maakt het beeld er
nog somberder op. Uit die brieven
blijkt namelijk dat de minister wei
nig inzicht heeft gekregen in de
aard en de omvang van de investe
ringen. Er zijn alleen ruim gefor
muleerde en dus vage toezeggingen
van de zijde van de oliemaatschap
pijen.
De minister heeft dus, voor zover
uit de thans ter beschikking staande
gegevens blijkt, op te losse gronden
een stuk zeggenschap over de op
brengst van ons aardgas uit handen
gegeven.
Dit feit weegt nog zwaarder, waar
diezelfde overheid slechts mondjes
maat geld ter beschikking wil stel
len voor het doen van gerichte
investeringen.
Kennelijk huldigt de minister de
opvatting dat wat de oliemaat
schappijen doen altijd nog beter is
dan wat de overheid verzint. Te
recht heeft het parlement de minis
ter daarom uitgedaagd om deze
stelling eerst maar eens hard te
maken. Per slot van rekening gaat
het om ons geld.
door Kees de Leeuw
AMSTERDAM Veel mensen die van hun arts te horen
krijgen, dat ze een bepaalde vorm van kanker hebben raken in
paniek, wat heel begrijpelijk is. Hun wereld stort in elkaar en
de toekomst is een groot, donker gat. Ze zitten met tal van
vragen, maar durven of kunnen hiervoor niet bij hun dokter
terecht. Termen als kobalt-bestraling, chemotherapie en me-
tastase (uitzaaiing) zeggen hun in feite niets en misverstan
den, vooroordelen en onbestemde angstgevoelens maken zich
van hen meester.
Kanker la nu eenmaal geen onder
werp, waarover Je gewoon met Ie
mand kunt praten en bovendien dien
Je er wel Iets vanaf te weten, wil Je
zinnige vragen kunnen stellen aan bij
voorbeeld een specialist. De mondig
heid van patifinten tegenover medici
is op zichzelf al niet zo groot, maar
lijkt helemaal te verschrompelen als
deze ziekte in het geding is.
„Wat wij hier proberen te doen is
informatie geven over de ziekte kan
ker en de bestrijding daarvan," aldus
Monda Heshusius, hoofd voorlichting
van het Koningin Wilhelmlnafonds,
beter bekend KWF. „Dat betekent in
duidelijke taal erover schrijven en
spreken. De ziekte bij haar naam
noemen en het taboe rondom kanker
trachten te doorbreken. Aantonen
dat het niet uitsluitend een ziekte is
met dodelijke afloop, maar tevens
een ziekte, waarmee een patient heel
goed een aantal Jaren kan leven. Een
ziekte waarvan Je zelfs kunt ge
nezen."
Aparte lijn
In overleg met staatssecretaris Ve
der-Smit van volksgezondheid is het
KWF aangewezen om de landelijke
voorlichting over kanker te coördine
ren. Sinds enkele maanden beschikt
de stichting in haar nieuwe huisves
ting aan de Amsterdamse Sophialaan
over een eigen informatiecentrum,
waar iedereen terecht kan. E ris ook
een aparte telefoonlijn en wie dat
nummer (020-644044) belt, komt
rechtstreeks bij een voorlichter uit.
Op deze manier hoeven mensen
slechts één keer hun verhaal te vertel
len, waarna de voorlichter zelf inlich
tingen kan geven of doorverwijst
naar een andere instantie, waarvan
vaststaat dat de hulpvrager Inder
daad verder wordt geholpen. Het Ko
ningin Wilhelmlnafonds heeft voor
het komende Jaar een half miljoen
gulden uitgetrokken voor voorlich
tingsactiviteiten, zoals het informa
tiecentrum, brochures, exposities en
het uitgeven van het tijdschrift
Kanker.
Monda Heshusius, die nu ruim een
Jaar in dienst is van de stichting, acht
die voorlichting van enorm belang,
omdat zo de onwetendheid bij erg
veel mensen kan worden weggeno
men. „Hier is geen sprake van een
bepaalde lokettengeest, Je kunt di
rect de Juiste mevrouw of meneer te
spreken krijgen. Het centrum is opge
zet als vraagbaak voor iedereen die
iets meer over kanker wil weten.
Daarbij wordt in eerste instantie niet
aan patiënten gedacht, omdat geen
strikt medische informatie wordt ge
geven, al staat men hier uiteraard
voor open."
De ervaring van enkele maanden
wijst uit, dat er weliswaar vragen op
medisch gebied worden gesteld, maar
dat die veelal gepaard gaan met gees-
Het informatiecentrum van het KWF met links Monda Heshusius en rechts Ineke Lantinga.
telijke moeilijkheden. Het „door de
vragen heen luisteren" is daarom erg
belangrijk. In principe wordt voor
medische zaken iemand terugverwe
zen naar de behandelend arts, maar
hij krijgt zonodig wel een steun
tje in de rug mee, waardoor hij met
zijn dokter verder kan praten.
Luisteren
Monda Heshusius: „Een psychisch
probleem wordt vaak minder groot,
naarmate er tijd aan kan worden be
steed. Er bestaat erg veel behoefte
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
ganda voor een regime dat systema
tisch mensenrechten schendt. Wie
de recente campagne voor een refe
rendum in Uruguay ook maar op
pervlakkig heeft gevolgd, kan niet
twijfelen aan het politieke karakter
van het toernooi. Dat politieke ka
rakter is door de Tweede Kamer
nog eens onderstreept. Toch besluit
de KNVB zonder veel omhaal naar
Uruguay te gaan. De voetbalbond
doet daarmee onmiskenbaar aan
politiek. In dat licht gezien is de
argumentatie van voorzitter Vilé
('de sportwereld hoeft geen speer
puntfunctie te vervullen inzake
mensenrechten') broodmager.
Door niet serieus in te gaan op de
uitspraak van de volksvertegen
woordiging laadt het KNVB-be-
stuur de verdenking op zich in het
geheel niet geïnteresseerd te zijn in
de politieke kant van een sportge
beurtenis als nu in Uruguay wordt
georganiseerd. Dat is een onver
schilligheid die iedereen die zich in
i wil zetten voor mensenrechten doet-
huiveren.
aan mensen, die willen luisteren, zo is
ons gebleken. Het probleem „uitpra
ten" houdt meestal in, dat het voor
een deel al is opgelost. Daarmee ver
tel ik niets nieuws, maar feit is wel
dat in ziekenhuizen en bij hulpverle
ners Juist die tijd vaak ontbreekt
door wat voor oorzaak dan ook. Van
daar dit centrum met zijn functies als
vraagbaak en luisterpost."
Bij een bezoek aan het centrum, waar
je gewoon kunt binnenlopen, valt op
dat er van nogal wat
voorllchtingsmethoden gebruik
wordt gemaakt. Er is een bibliotheek
met documentatiemateriaal, er lig
gen boeken, tijdschriften, kranten en
brochures en er staan leestafels om
het een en ander in te zien. Daarnaast
kunnen video-opnamen van bepaalde
televisieprogramma's worden beke
ken, zijn er gefilmde gesprekken met
kankerpatiënten, terwijl in samen
werking met de Filmacademie in Am
sterdam speciale produkties worden
gemaakt, die bepaalde facetten van
deze ziekte belichten.
Monda Heshusius beschouwt het cen
trum zelf als een soort wachtkamer
voor mensen die het echt doen. Daar
mee bedoelt ze te zeggen, dat het
voorlichtingsteam, bestaande uit Ine
ke Lantinga en haar zelf, wel informa
tie kan geven, maar dat voor daad
werkelijke hulp naar elders wordt
verwezen. „Dan houdt dat wel in, dat
we eerst kijken of die hulp dan ook
echt wordt gegeven, want anders blij
ven de mensen nog in de kou staan."
Heel belangrijk daarbij is de samen
werking tussen het centrum van het
KWF met allerlei patiëntenverenigin
gen. De bekendste zijn de Hodgkin
Contactgroep, de Harry Bacon Club
(voor stoma-patiënten) en de After
Care-groepen voor borstkankerpa-
tiënten. In het centrum hebben deze
verenigingen een eigen ruimte, waar
aan voorlichting wordt gedaan.
Prothesen
Er is een informatiehoek over en met
borstprothesen en aangepaste bad
kleding. Vrouwen, die nog niet zover
zijn dat ze een speciaalzaak binnen
stappen om een prothese te kopen,
kunnen zich hier eerst oriënteren.
Desgewenst kan er contact worden
gelegd met een van de twee informa
tiecentra voor borstprothesen in ons
land of met een van de ruim zestig
begeleidingsgroepen voor borst-
kankerpatiënten. Hetzelfde geldt
voor stommapatiënten en kunstmati
ge uitgangen en voor Hodgkin-pa-
tiënten, die meer over hun ziekte wil
len weten.
Monda Heshusius: „Belt iemand op
en stelt hij een bepaalde vraag, d?.n
blijkt dat veelal niet het eigenlijke
probleem te zijn. Dat komt pas na
een half uur praten en dan merk je
waar iemand werkelijk mee zit. We
proberen de angst en onzekerheid bij
mensen weg te nemen, zodat ze er
mogelijk anders tegenover gaan
staan. Ons uitgangspunt is, dat naar
mate er meer bekend wordt over kan
ker, het taboe om erover te praten,
dat nog steeds hardnekkig aanwezig
is, ook verdwijnt."
Ze hoedt zich voor eenzijdige kritiek
op de houding van bepaalde artsen
en andere hulpverleners, maar zegt
wel: „Wat wij te horen krijgen, duidt
niet op zulke beste ervaringen. An
derzijds komen hier geen tevreden
mensen. Je moet niet vergeten, dat
ook artsen het er moeilijk mee heb
ben hier frank en vrij over te praten,
want hoe verwerkt iemand dat en wat
willen de mensen weten."
Via allerlei folders, waarin in begrij
pelijke taal tal van medische vakter
men worden uitgelegd, wordt gepro
beerd de patiënt weerbaarder te ma
ken, zodat deze niet met een mond
vol tanden staat. Monda Heshusius:
„Voorlichting geven over kanker be
tekent niet alleen informatie te ver
strekken, maar het voor patiënten en
hun omgeving ook mogelijk maken
over hun problemen te praten. De
folders zijn daar duidelijk op gericht
en bevatten suggesties om vragen
aan de dokter te stellen in piaats van
ze op te kroppen. Deze manier van
voorlichten zal van arts en specialist
ongetwijfeld meer tijd vragen, maar
dat is onontkoombaar."
recht
Ze vindt dat een patiënt er recht op
heeft te weten, dat ais hij met bepaal
de medicijnen wordt behandeld zijn
haar uitvalt of dat er andere bijwer
kingen zijn. „Hij heeft er recht op
over al deze zaken mee te spreken,
vooral als zijn eigen lijf en gezond
heid in het geding zijn. Wij van onze
kant proberen hem daarin zoveel mo
gelijk te steunen, want het gaat om
betrouwbare voorlichting met ver
melding van de juiste feiten. Alleen
dan kan iemand beslissen of hij zcih
laat behandelen en wat zijn kansen
op overleven zijn."
Mept
UoUl
Dure voorstellingen in het thea
ter, concerten of prijzige abonne
menten worden vaak dank zij
sterk gereduceerde prijzen beter
toegankelijk voor ouderen en
Jongeren. Dat vult de lege plaat
sen op en zo krijgen mensen met
en laag Inkomen ook eens de
kans naar iets leuks te gaan.
Kost zoiets bijvoorbeeld vijftien
gulden dan hebben houders van
Pas 65 of het cultureel jongeren
paspoort vaak al een kaartje voor
7,50.
Iets anders ligt het met de nieu
we museumkaart, een Jaarkaart
waarop Je gratis toegang tot ruim
170 musea hebt. Zo'n kaart kost
vijftien gulden, voor mensen met
Pas 65 7,50, maar voor Jongeren
onder de 26 maar drie gulden.
Beschikken ouderen dan over zo
veel meer geld dan Jongeren? Je
zou zeggen van niet. Een 18-Jari-
ge schoolverlater zonder baan
krijgt 443,75 per maand zolang
hij thuis woont, en 746,40 als ie
zelfstandig woont. Een oudere
zonder eigen kapitaal in een be
jaardenhuis die van het „zak
geld" moet rondkomen, krijgt 30
procent van de aow in handen.
„Jongeren die op zichzelf wonen
hebben het financieel meestal
erg moeilijk, maar de thuiswo
nenden zijn in de praktijk „rij
ker" dan ouderen", bevestigt
hoofdredacteur R. Teunis van
Echoklanken, blad van de Pro
testants Christelijke Ouderen
bond. „Je verwacht toch dat zo'n
kaart voor ouderen niet duurder
zal zijn dan voor jongeren". Een
voorzitter H. Zwaag van diezelfde
PCOB, die net een vergadering
van de COSBO overkoepelend
orgaan van de drie bejaarden-
bonden achter de rug heeft, is
het daar roerend mee eens: „We
zullen daar zeker tegen proteste
ren, namens de COSBO of per
bond. Vooral ouderen in de Zgn.
aanleunwoningen hebben het
toch al erg moeilijk. Op de kale
huur van hun huis krijgen ze wel
subsidie, maar net niet op de
bijkomende kosten, verwarming,
service en zo. Die gaan Juist met
sprongen omhoog".
Er is nog zo'n geval, waar de
ouderenbonden en -bladen zich
boos over maken. In de Uitkrant
voor Pas 65 staat een aanbieding
voor pashouders die voor ƒ215
twee dagen naar een hotel in As
sen mogen. „Speciaal tarief" heet
dat. Maar wie profiteert daar
van? „Ik durf best te stellen, dat
het uitstapje voor 95 procent van
de bejaarden onbetaalbaar is",
zegt de heer Teunis. „Zo'n aan
bod staat haaks op de werkelijk
heid. Je vraagt Je af: hebben de
mensen die zoiets bedenken,
daar nou echt helemaal geen kijk
op? Steeds weer zie je kortslui
ting: Jongere mensen organiseren
van alles voor ouderen, waar
maar een heel klein groepje iets
aan heeft. Iets leuks voor de ou
deren, zeggen ze dan. Daar gaat
het hele verzet van de ouderen
bonden precies tegen: niet de
jongeren, maar de ouderen zelf
moeten het beleid voor ouderen
uitstippelen. Die weten waar ze
over praten".
Inspraak is het stokpaardje van
de heer Zwaag: „Er moet gema
tigd worden. Wij ouderen voelen
heus wel onze medeverantwoor
delijkheid, maar diezelfde oude
ren vormen zo'n gemakkelijk
doelwit voor de matigingsdrift.
Ik zeg wel eens: misschien moe
ten wij toch eens met sit-down-
acties en blokkades beginnen; we
kunnen moeilijk staken of de
aow terugsturen. Zelfs het pas
sief kiesrecht is ons ontnomen.
Een politicus mag niet langer
dan tot z'n 65ste op zijn post
blijven. Dan wordt hij dom en
kan hij niets meer. Daar komt
het toch op neer? Maar de prak
tijk is, dat juist zo iemand levens
ervaring, inzicht en evenwicht
bezit. Het is te gek om los te
lopen. De 65-jarigen van nu wa
ren 25 Jaar bij het uitbreken van
de oorlog. Die hebben de zaak
nota bene zelf opgebouwd. En ze
hoeven nu heus niet het onderste
uit de kan". De heer Zwaag heeft
zich ook geërgerd aan de „specia
le aanbieding", het dure uitstap
je. „Zulke aanbiedingen zijn
nooit echt goedkoop. Maar ze ko
men van particulieren. Die vra
gen hun prijs. Daar kun Je niet
veel tegen doen. Ze zullen vanzelf
wel ontdekken, dat die prijzen
voor ouderen veel te hoog
liggen".
Voor het prijsverschil in de mu
seumkaart voor jongeren en ou
deren heeft de Museumvereni
ging overigens wel een verkla
ring: er bestond al een museum
kaart voor jongeren die maar
1,50 kostte. Nu de verschillende
soorten abonnementen voor mu
sea voor één jaarkaart verwisseld
zijn, heeft men de prijs voor jeug
digen niet met 500 procent willen
verhogen. Een redelijke verkla
ring, maar daarmee blijft het on
redelijke verschil natuurlijk wel
overeind.
Benji het filmhondje dat al twee
keer voor een „Emmy" (onder
scheiding voor de beste t.v.-ac-
teurs <n -actrices) is voorgedra
gen, gaat voor het eerst onder
water spelen. In een nieuwe
Amerikaanse televisieserie
(„Benji at Marineland") moet het
diertje tenminste verschillende
malen kopje-onder, en daar
krijgt het een speciaal, op maat
gemaakt duikerpak voor. Voor
dat het menens wordt, moet het
hondje eerst flink wat ademha
lingsoefeningen doen op het
droge natuurlijk.
Eindelijk iets anders, niet de
klant steelt, maar de klant is ge
stolen. Dat is dezer dagen ge
beurd in St. Michielsgestel, waar
bij een inbraak bij een vliegbe
drijf het complete klantenbe
stand plus een stapel briefpapier
is weggehaald. Iemand heeft nu
de namen en adressen van zo'n
zeshonderd klanten thuis, die hij
op briefpapier van de bestolen
firma bijvoorbeeld de medede
ling kan doen, dat het bedrijf is
overgenomen en dat alle gelden
op een andere bankrekening
die van de dief moeten worden
overgemaakt. Weg centjes dus,
en niet zo weinig: deze klanten
volgen bij het bestolen bedrijf
een vliegopleiding gedeeltelijk
in ons land, gedeeltelijk in de
Verenigde Staten die hun vijf
tienduizend gulden kost. Voor
zo'n vorm van oplichterij zegt de
directeur van het vliegbedrijf
bang te zijn, maar er kan ook iets
heel anders achter zitten: dat een
concurrent die ook vlieglessen
geeft, op deze manier probeert
zijn klantenkring uit te breiden.
In Thailand is een netpython ge
vangen die langer is dan wat ooit
tevoren aan pythons in mensen
handen is gevallen: 12.20 meter.
De netpython dus geen nep-
python woont sinds zijn gevan
genneming in het Japanse
Haboe-slangenpark.
Aldus het tijdschrift Artis, dat
ook twee niet eerder opgemerkte
eigenaardigheden van wratten
zwijnen sigpaleert: in het Kruger
Park in Zuid-Afrika zat een man
netjeszwijn met smaak een zelf
gevangen haas te verorberen, en
in hetzelfde park bleek een wrat
tenzwijn een rioolpijp als wind-
dicht zwijnenhol in gebruik te
hebben genomen.
Het is lang niet zeker of de 22-
jarige Karima H. nog eens mag
afrijden. Waarschijnlijk wil geen
examinator meer als haar bijrij
der fungeren sinds de laatste
keer dat Karima in de buurt van
het Franse Dijon examen deed.
De laatste die zich beschikbaar
stelde, zit tenminste nog steeds
onder de blauwe plekken van Ka-
rima's vuisten en wie weet wat
nog meer. Het meisje reed al voor
de vijfde keer af. Alle vorige ke-
reh was het niet best gegaan,
maar deze keer was ze er van
overtuigd dat ze foutloos gereden
had. Groot was dan ook haar
teleurstelling en woede, toen de
examinator haar vertelde dat ze
wéér gezakt was. Ze verviel in een
hysterische woede-uitbarsting,-
snauwde de examinator toe dat
het allemaal zijn schuld was en
begon op hem in te slaan.
