NY moet zich bezinnen
p geïsoleerde positie'
Twee
maal
Cornelius
Lambregtse op zijn best
l
l
l
l
I
KJJJ
Onderzoek afgesloten
in zaak douanesmokkel
Met Energie
Actie jongeren
tegen verlagen
van jeugdlonen
storicus prof. dr. G. Harmsen:
,,h' 1
dijk
Scherp oordeel
over rol NW
in de oorlog
Vandaag in tien plaatsen:
Het scharlaken koord In Zijn arm de lammeren
Politie houdt
vier 'Europese'
bankovervallers aan
«DAG 13 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
ifelj
ADVERTENTIE
n Di
onze soclaal-
omlsche redactie
ECHT De historicus
bee dr Oer Harmsen vindt
33t iet CNV zich op zijn verle-
•n zijn geïsoleerde positie
415k gaan bezinnen nu de
irding van de industrie-
jen NW en NKV defini-
fordt
CtfV mag dan meer hoger perso-
>ver! tn ambtenaren in zijn gelederen
m dan handarbeiders, maar uit-
iijk zal de hoofdarbeider inzien
Ijn positie fundamenteel geen
e is dan die van de handarbel-
fuist dit inzicht zal het CNV.
des levensbeschouwelijke ver
en. dichter bij de FNV brengen."
uitspraak deed de Groninger
leus bij de presentatie van het
„Mensenwerk", dat hij samen
Perry en Floor van Gelder in
cht van de industriebonden
en NKV heeft geschreven. De
industriebonden zullen volgen-
te iele dinsdag opgaan in de Indu-
lk« and FNV.
n boek komt Harmsen tot de
lisle dat het CNV er niet altijd in
duldeijk te maken tot welke
ijkende eisen in het arbeids-
'ie aardenbeleid een christelijke
Islag leidt. In het verleden is
ns hem ook steeds weer geble-
jat niet alleen in het arbelds-
taardenbeleid, maar ook ten
en van verderstrekkende maat-
hervormende maatregelen
fcijk was samen met NW en
■gemeenschappelijke program-
uit te brengen.
alleen het CNV wordt in „Men-
erk" herhaaldelijk gekapitteld;
nl boek behandelt in de eerste
g het vaak moeizame en pijnllj-
ld' races van eenwording van de
itrtebonden NW en NKV Veel
rkwlkkelljke ruzies passeren de
- de bonden hebben elkaar in
wieden op leven en dood bestre-
maar de schets van de nauwe-
tt overbruggen kloof tussen de
iche en rooms-katholieke
is volgens de auteurs nodig,
len, ook die uit het verleden,
we alleen oplossen door er
ir uit de weg te gaan; een
;rd verleden kan anders lelijk
blijven zitten", schrijven zU
L de industriebonden NW en
•acht hebben gegeven tot
ven van hun geschiedenis,
zij zich niet met de inhoud
&eid. Die is voor verantwoorde
nd van de auteurB.
un boek stellen de auteurs zich
de vraag waarom het NKV niet
Ihet CNV. in plaats van met het
In zee is gegaan. In werkgevers-
5 fuseerden rooms-katholieke en
IKtants-christeliJke organisaties,
t politiek vonden de christelijke
SJen elkaar, waarom was het in
Iskring anders?
5 Harmsen speelt daarbij het
1 in sociale samenstelling een
IJke rol. In de r.-k. organisa-
i geschoolde en ongeschoolde
irbelders altijd sterker verte-
ilgd geweest dan bij het
t steeds veel hoofdarbeiders
h gelederen heeft gehad. Na de
g deden de snelle industriallsa-
n Brabant, de verstedelijking en
inclpatie an het katholieke
»el zich gelden. „Terwijl de
eerst het socialisme en
TEKSTVERKLARING.
fV*mlnd* galoovlgao, loco ar faachravan wardHabt uw oaaatan llaf. waran
ar oog gaao aootallalan. Onthoudt dat wall
De vijandschap tussen de christelijke kerken en bet socialisme zat
heel diep. Van beide kanten.
daarna vooral het communisme in
aalle toonaarden bestreed, ging het
industriële kapitalisme rustig voort
het geloof te ondermijnen. Tegen het
eind van de Jaren vijftig kwamen de
gevolgen daarvan vrij plotseling aan
de oppervlakte," aldus de auteurs.
Harmsen: „Bij het gescheiden op
trekken speelt ongetwijfeld ook de
geloofsbeleving een rol. De rooms-
katholieke arbeider is altijd voorge
houden dat hij gehoorzaam diende te
zijn. Dat gebeurde van buitenaf door
een priester, die over de genademid
delen der kerk beschikte. Ik heb de
indruk dat veel CNV-leden zich uit
principe, uit innerlijke overtuiging,
onderwerpen aan heersende en hoge
re machten. De zeer persoonlijke rela
tie tot God staat daarbij voorop. Niet
zozeer de materiële belangenbeharti
ging, maar de zaak van het geloof
staat op de eerste plaats. Het CNV
heeft daardoor sterk het karakter van
een lekenapostolaat gehouden."
Oranje strikjes
Het verschil in gezagsopvatting
kwam ook steeds weer bij stakingen
om de hoek kijken. „Tijdens de grote
landarbeldersstaklng in 1929 in Gro
ningen kwamen gereformeerde arbei
ders vanuit Zuldhollandse dorpen on
der het zingen van het Wilhelmus en
met oranje strikjes op hun Jassen met
de trein naar het Noorden om zich als
onderkruiper aan te bieden. Zo zijn er
nog tal van voorbeelden te noemen,
zeggen de auteurs. Van rooms-katho
lieke arbeiders zijn ons dergelijke
veldtochten tegen de „klassenstrijd"
niet bekend."
Oorlog
Uitermate scherp is Harmsen (en zijn
mede-auteurs) over de kwalijke rol
van het NW in de oorlog. De socialis
tische vakcentrales zette zijn werk
zaamheden met NSB-bewlndvoer-
ders aan het hoofd voort en een aan
tal NW-bestuurders verleende zelfs
hand- en spandiensten aan de bezet
ter bij het overnemen en het gelijk
schakelen van de christelijke bonden.
De houding van de christelijke vak
centrales was principieel; zij weiger
den met de bezetter samen te werken
en riepen hun leden op het lidmaat
schap op te zeggen.
Harmsen komt overigens tot de con
clusie dat het Rooms-Katholieke
Werklieden Verbond veel drastischer
leegliep dan het CNV. Toen de NSB-
bewindvoerder Woudenberg de chris
telijke bonden ophief en de overge
bleven leden liet overschrijven naar
het NW was zijn oogst: 7000 rooms-
katholieke arbeiders van de 180.000
die het RKWV telde en ongeveer
30.000 protestantse arbeiders van de
120.000 die het CNV had.
Uiteindelijk heeft de na-oorlogse
emancipatie op het katholieke erf er
toe geleld dat het NKV zich ontdeed
van de invloed van clerus en KVP
Die verwijdering werd overigens pas
goed zichtbaar, toen KVP-polltlcus
Schmelzer zich in zijn befaamde
nacht ontdeed van de rooms-rode
coalitie. De NKV-top was woedend.
Niet lang daarna begon het proces
waarin het NKV zich ontdeed van
zijn katholieke grondslag en voor
zichtig de weg vrijmaakte naar een
radicalere maatschappij-opvatting.
De tijd werd rijp voor samenwerking.
Niet alleen omdat allerlei sociologi
sche verschillen vervaagden, ook om
dat het NVK door financiële proble
men en ledenverlies voor de vraag
kwam te staan of gescheiden optrek
ken nog wel verantwoord was.
In de overtuiging dat er om prakti
sche reden moest worden samenge
werkt in de Raad van Vakcentrales
werd al het werk drie keer gedaan
vonden NKV en NW elkaar. De ge
loofskwestie werd „opgelost" in de
formule dat geloof en levensbeschou
wing worden erkend als inspiratie
bron voor vakbewegingsactiviteiten.
Het uitgangspunt dat het geloof
dwingend een afzonderlijk eorganisa-
tlestructuur voorschrijft was toen al
Jaren verlaten.
Toen de economie aan het eind van
de jaren zestig stokte acties tegen
bedrijfssluitingen waren aan de orde
van de dag verdwenen de laatste
weerstanden. De vakbondsbestuur
ders constateerden geschokt dat er in
het sociale paradijs Nederland nog
veel mis was en dat in ieder geval de
volledige werkgelegenheid op de
tocht stond. De weg terug naar de
leden via het bedrijvenwerk
bracht aan het licht dat de werkne
mers op de werkvloer een veel groter
bereidheid tot samenwerking ver
toonden dan aan de verzuilde toppen
voor mogelijk was gehouden.
Wet laatste deel van „Mensenwerk" is
gewijd aan de „tegenstribbelende in
dustriebonden op weg naar de fusie".
Na een reeks conflicten ruzies gaan
de industriebonden dinsdag op de in
Industriebonden FNV. Zelfs op het
oprichtingscongres zijn de restanten
van zoveel jaren verzuiling nog zlchtr
baar: om bij voorbaat het verwijt te
ontlopen dat de Industriebond FNV
partij-politieke voorkeuren heeft, zijn
zowel Den Uyl als Albeda als gast
spreker uitgenodigd.
'Mensenwerk' door Ger Harmsen,
Jos Perry en Floor van Gelder.
Ultf. Ambo te Baarn. 279 bis. Prijs
35.
lemeesters Tot burgemeester
Genemuiden is per 1 Januari be-
tnd de heer G van den Berg, nu
emeester van Sint Phillpsland.
Van den Berg, die 45 Jaar is,
de Gereformeerde Gemeenten
.L3N de SGP, volgt in Genemuiden
eer K. Bossenbroek op. aan wie
1 december in verband met het
van de pensioengerechtigde
ÜJd eervol ontslag ls verleend
burgemeester van de Groningse
s leente Kloosterburen is per 1 Ja-
Tri benoemd de heer J A. Leegwa-
De heer Leegwater, die 43 Jaar ls
Uj van het CDA, is hoofd van en
aan de vakschool voor bloem
en en bloembollenteelt in Heer-
owaard. Hij is wethouder van Ob-
Hij volgt in Kloosterburen de
W. B. H. Bos op, die per 1 Juli
gemeester van het Gelderse Put-
geworden is.
Fr, Afscheiding De voorzitter van
federatieve spoorwegvakvereni-
g, Johan Gijsbertse, ls benoemd
ridder in de orde van Oranje-
Mau. Gijsbertse (02) gaat op 1 Ja-
tri met pensioen.
'wbedrljf Tot voorzitter van
Algemeen Verbond Bouwbedrijf
*r 1 Januari 1981 benoemd de heer
J Tiemstra. Hij volgt de heer L. A.
i den Bos op. De heer Tiemstra ls
oraitter van de centrale directie
i de Verenigde bedrijven Tiemstra
w Nijmegen. HIJ was ook voorzlt-
van de Nivag, de nieuwe verenl-
[g van aannemers grootbedrijf en
fler was hij bestuurslid van het
Ji claal Fonds Bouwnijverheid
^ffiiEieictckundige dienst Per 1
/Cfril 1981 zal tot directeur van de
ntenziektekundige dienst in Wa
lgen benoemd worden ir. H. J. de
(57). Hij volgt dr. N. van Tiel op.
v fcnP?r 1 aprU raadsadviseur bij het
v> «T» e van Landbouw en visserij
m. De Bruin is sinds 1967 plaats-
hangend directeur van de planten-
««kundige dienst.
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT In een tiental plaatsen in het hele land
worden vandaag „harde acties" van Jongeren verwacht
tegen de door het kabinet aangekondigde verlaging van
de Jeugdlonen. De verlaging, die per l Januari moet
ingaan, staat volgende week op de agenda van de Tweede
Kamer. Door middel van prlkacties in verschillende ste
den willen de Jongeren de volksvertegenwoordiging nog
eens duidelijk maken dat zij niets voelen voor loonsverla
ging.
Volgende week dinsdag, wanneer
de vaste kamercommissie voor so
ciale zaken een hoorzitting aan de
plannen wijdt, zal in Den Haag de
laatste actieronde worden gehou
den. De twaalf Jongerenorganisa
ties die hun verzet tegen de Jeugd
loonverlaging hebben gebundeld,
zijn van plan om tijdens de hoor
zitting prlkacties te houden, 's A-
vonds staat er een demonstratieve
optocht van het Malieveld naar
het Binnenhof op het programma.
Het ls nog onbekend welk karak
ter de Jongerenacties zullen heb
ben. In de afgelopen weken zijn al
de nodige stunts uitgehaald. Zo
werd de gang van zaken op de
Amsterdamse Beurs voor korte
tijd verstoord, kreeg minister Al
beda In het SER-gebouw in Den
Haag te maken met „verplicht
overleg" met Jongeren die de hal
hadden bezet en werd begin deze
week nog een spoorwegovergang
in Leeuwarden korte tijd geblok
keerd.
Vorige week maakte minister Al
beda bekend dat hij van plan is
om de korting op de jeugdlonen
iets te verzachten. Zijn voorstel is
nu om jongeren die al werken niet
per 1 januari te korten, maar ge
durende twee Jaar de jeugdlonen
te bevriezen. Jongeren die na 31
december werk vinden of van
werk veranderen krijgen dus wel
meteen met de korting te maken.
Voor elk Jaar dat men Jonger is
dan 23 daalt het minimumloon
met tien procent. Nu ls de Jeugd-
korting nog 7,5 procent. Deze con
cessie van de minister is voor de
jongerenorganisaties 'geen reden
om af te zien van de aangekondig
de protestacties. Ook door de be
vriezing vpn de Jeugdlonen, zo
stellen zij, zal de koopkracht van
de werkende Jongeren fors gaan
dalen. Aan de actie wordt meege
daan door onder andere NW-jon-
gerencontact, CNV Werkende
Jeugd, de KWJ, WDM en de Jon
gerenorganisaties van CDA,
PvdA, PPR en PSP.
Opnieuw brengt Cornelius Lambregtse ons
in dit boek naar het gezin Weststrate.
Maar ditmaal is het Fransje's jongste zuster
Wantje die er de hoofdrol in speelt.
„Een bijzonder ontroerend boek" noemde
het Friesch Dagblad het bij het verschijnen
van de eerste druk. Hoofdthema is de weg
naar volwassenheid en hoe moeilijk die
soms kan zijn. Uit de vele lovende kritieken
kozen wij:
Dit boek verdient een plaats in gezin
nen waar vaders en moeders en opgroeiende
kinderen zijn en waar nog wordt uitgezien
naar een arm die om de schouders wordt
geslagen. En dat gebeurt in dit boek."
FRIESE KERKBODE
Totaal 252 pagina's. In prachtband met
stofomslag naar een ontwerp van Reint de
Jonge. Prijs gebonden: f. 24,50.
H BON
Zend mij de volgende boeken
rechtstreeks via boekhandel*
ex. HET SCHARLAKEN KOORD
Gebonden editie f. 24,50
ex. IN ZIJN ARM DE LAMMEREN
Gebonden editie f. 24,50
m In open envelop zonder postzegel zenden aan:
I Uitgeverij T. Wever b.v., -
Antwoordnummer 5, 8800 VB Franeker. *-
Naam
Straat:.
Bankrekening- of gironummer:
doorhalen wat u niet wenst.
In open envelop zonder postzegel zenden aan:
Uitgeverij T. Wever b.v.,
De oosthoek van Zuid-Beveland.
Dat is waar kleine Fransje Weststrate woont.
Hoofdfiguur in dit meesterlijke boek van
Cornelius Lambregtse. Met een opmerkelijk
talent weet de schrijver ons binnen te
voeren in de wereld van dit kind. In zijn
blije en verdrietige momenten, in het zoeken
van een eigen weg en plaats in het leven.
Net als Bartje van Anne de Vries is Fransje
een begrip geworden in de christelijke
romanliteratuur.
Dr. H. Algra schreef er het volgende over in
het Friesch Dagblad: ,.Wij hebben het met
ontroering gelezenHet is in een diepere
dimensie het symbolisch verhaal van het
Kind des Heren, dat door diepten heen en
over heuveltoppen, tussen gericht en
genade, de veilige weg vindt naar huis."
Totaal 352 pagina's. In prachtband
met stofomslag naar een ontwerp van de
bekende illustrator Reint de Jonge.
Prijs gebondenf. 24,50.
Vul de boekbon in en stuur hem vandaag
nog aan uw boekhandel of (in open envelop
zonder postzegel) aan:
Uitgeverij T. Wever b.v..
Antwoordnummer 5, 8800 VB Franeker.
U kunt natuurlijk ook telefonisch bestellen.
Uitgeverij T. Wever b.v., Franeker
Telefoon 05170-3147
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De Rotterdamse politie en de opsporingsdienst van de douane hebben het
ondeizoek in het Rotterdamse douaneschandaal afgesloten. In totaal zijn tweeënveertig
mensen aangehouden, die ervan worden verdacht betrokken te zijn geweest bij de diefstal van
belastingvrije goederen uit het vrij entrepot in Rotterdam.
Deze week zijn de laatste twee arres
taties verricht. Het gaat om de 50-
Jarige assistent-depothouder P. S. uit
VIaardingen en de 30-jarige Rotter
dammer L. B. Beiden is diefstal ten
laste gelegd.
Uit het vrij entrepot ln de haven van
Rotterdam werden volgens de politie
met medewerking van douanebe
ambten goederen gestolen en vervol
gens aan de man gebracht. Niet al
leen de eigenaren van de goederen
ondervonden schade, maar ook de
Nederlandse staat omdat ook de in
voerrechten werden ontdoken. Onder
meer werd voor 170.000 gulden aan
sigaretten ontvreemd, hetgeen de fis
cus 750.000 gulden aan tabaksaccijns
kostte. Ook zijn partijen koffie, thee.
sterke drank en parfums gestolen
Op heterdaad
De zaak kwam medio oktober aan het
rollen toen de opsporingsdienst van
de douane een chauffeur op heter
daad betrapte tijdens het afleveren
van een partij sigaretten bij een
smokkelheler in Rotterdam-Zuid. Ui
het onderzoek is gebleken dat de
chauffeur de medewerking van doua
ne-beambten moet hebben gehad om
het materiaal uit het entrepot te
krijgen.
Naar aanleiding van de diefstallen
overweegt het ministerie van finan
ciën het douanepersoneel dat werk
zaam is in de entrepots, sneller te
laten rouleren om de kans op diefstal
of smokkel kleiner te maken. Onge
veer de helft van de arrestanten in
Rotterdam is werkzaam bij de
douane.
ADVERTENTIE
De wereld is klein geworden. Als Iran dreigt
met het afsluiten van een zee-arm merken wij
het aan de benzineprijs. Er behoeft maar
weinig te gebeuren of de energievoorziening
komt in gevaar. Het lijkt soms wel of de
oliesjeiks de wereld regeren. Gelukkig
hebben we in Nederland zelf een beetje olie
en veel gas. We danken er een groot deel van
onze welvaart aan. Maar het is wel een
aflopende zaak.
Het GPV behoort niet tot de partijen die in zak
en as zitten over de toekomst van onze
energievoorziening. God, die de wereld schiep
en de opdracht gaf daarop tot Zijn eer te
werken, heeft voor nu en de toekomst
ruimschoots voldoende energiebronnen
gegeven. Alleen, we zijn zelf
verantwoordelijk voor een goed gebruik ervan.
We willen wel zuinig aan doen, maar dc
feestverlichting in de winter is toch ook wel
mooi. Voorde ontwikkeling van nieuwe
energiebronnen hebben we toch eigenlijk
onvoldoende geld. En brengt kernenergie niet
alleen maar gevaren met zich mee?
Als we zo doorgaan zijn straks inderdaad de
sjeiks baas in Nederland. En dan blijft het niet
bij de verplaatsing van een ambassade.
Het wordt hoog tijd. dat er een echt energie
beleid gevoerd gaat worden. We moeten nü
aardgasgeld steken in energiebesparingen in
de ontwikkeling van nieuwe energiebronnen.
Het is een grote taak waarvoor we staan: Gods
aarde bebouwen en bewaren. Die taak zal ook
in de toekomst veel energie vragen.
Daarom wil het GPV dat er een energie
programma komt voor langere termijn.
Dan kunnen we vooruitzien.
Dan zien we ook
waaróm we zuinig moeten
zijn met energie.
Christelijke politiek is een
verantwoordelijke zaak.
G.J. Schutte
lijstaanvoerder G PV
Noodwoningen per
boot naar Napels
ROTTERDAM (ANP) Naar
verwachting zullen de hulp
verleners in het door een aard
beving getroffen gebied rond
om Napels nog voor de kerst
mensen kannen huisvesten in
circa 110 door de Nederlandse
overheid aangeboden behui
zingen. Het gaat om 43 stacara
vans en circa 65 pre-fab-wo-
ningen. Er is een bedrag van
twee miljoen gulden mee ge
moeid. De Nederlandse rege
ring heeft in totaal tien mil
joen gulden voor de hulpverle
ning beschikbaar gesteld.
De stacaravans werden gister
morgen in de Rotterdamse ha
ven op het schip „Nedlloyd Ro-
sario" geladen. De Nedlloyd
heeft een deel van dit schip
hiervoor beschikbaar gesteld.
Het schip doet op z'n normale
route nu via een omweg Na
pels aan om de caravans te
lossen. De prefab-woningen
zullen vanaf volgende week
over de weg naar het rampge
bied vervoerd worden.
Bij het inschepen van de cara
vans was gistermorgen, naast
onder anderen de Italiaanse
ambassaeur en de consul-gene
raal van Italië in Rotterdam,
ook de actrice Gina Lollobri-
gida aanwezig. Zij heeft zich
nu op de fotografie geworpen
en opent maandag in Rotter
dam een eigen expositie. Lol-
lobrigida is geboren in de
buurt van Napels. Zij woont
nu met haar zoon in Rome.
Gereformeerd Politiek Verbond. Postbus 439,3800 AK Amersfoort. Telefoon: 033-13546.
AMSTERDAM (ANP) De politie
van Amsterdam heeft vier Italianen
aangehouden die in België, Italië,
West-Duitsland en Frankrijk een
groot aantal overvallen zouden heb
ben gepleegd. Bij een overval in het
Franse Rouaan schoten de daders
een bewaker dood en verwondden zij
vier anderen. Een van de aangehou
den Italianen had het moordwapen in
Amsterdam op zak.
In België worden de vier verdacht
van tien bankovervallen, waarbij ze
ruim twee miljoen gulden buit maak
ten. De vier werden eerder in hun
vaderland aangehouden en veroor
deeld, maar ze wisten te ontsnappen
uit gevangenissen. Zij staan bij de
Europese justitie bekend als „zeer
gevaarlijk" en ..operend met schiet-
klare wapens". In Nederland hebben
de vier geen overvallen gepleegd. j
