!DA wil niet veel meer
>ij overheid bezuinigen
Veel uitvallers bij avondopleidingen
Verkouden?
Dtrivin
helpen direkt
Deelnemers aan seminar
gekwetst door bewindsman
'Ook in de toekomst rekening
houden met ordeverstoringen'
to Houwelingen in Kamerdebat
Gratis rechtshulp niet verminderen'
Onderwijsbond
oor vierjarige
liddenschool
neusdruppels
Jongeren bezetten
spoorwegovergang
Van der Klaauw houdt geen rede
Rapport over gebeurtenissen op 30 april:
NOU EENS GEEN
HAPJE GROENTE
MAAR EEN
SAPJE GROENTE.
Onderzoekers bepleiten meer voorlichting
[Studenten
tozetten krant
Rita
Staatsexamen
vaak handicap
inNOERDAG 11 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S "3
fan onze
ociaal-economische redactie
JS11 [EN HAAG De CDA-frac-
gvoi Ie ln de Tweede Kamer ls
a De oor de komende Jaren tegen-
"tpi jander van „aanzienlijk ver-
ieil irgaande ombuigingen ln de
ii] m iectleve sector (overheid,
>i) oU «isle uitkeringen) dan nu
ieds het geval ls". CDA-Ka-
Jff ïerlld Van Houwelingen zei
mei It gisteren namens zijn frac-
toea ie in het Kamerdebat over
nsD men en belastingen voor vol-
Ï5 end Jaar.
-rekki
ïn nil remler Van Agt, die zich enkele
tellet a&nden geleden aanmeldde om
lndti tet lijsttrekker te worden van het
en c'i> DA voor de verkiezingen van mei
m opi omend Jaar, pleitte twee weken gele
maal sn ln een toespraak Juist voor nog
lendj teer bezuinigingen op de collectieve
ik dei ctor. Aan ons vaderlands vloer
as die
hnisc - i ft."
kleed ls de laatste twintig Jaar te veel Daarom worden aanzienlijk verder-
franje gebreid, en daarin zit nu de gaande nieuwe bezuinigingen bij de
mot. Als die franje niet wordt af ge- overheid door de CDA-tractle „ontra-
knlpt, wordt straks het hele vloer- den". Ook is het CDA ertegen om dan
kleed aangetast, aldus toen Van Agt maar te bezuinigen op sociale uitke-
HU vond dat de mensen weer meer ringen of eenzijdig de sociale zeker-
hun eigen bonen moeten doppen en held aan te tasten. Daarentegen zul-
teveel gewend zijn geraakt aan de len de lasten rechtvaardig moeten
gang naar het overheidsloket worden verdeeld, en vooral om deze
reden kiest de CDA-fractle nadrukke-
Mniimnff GJk voor beheersing van de directe
IViaUging loonkosten, aldus Van Houwelingen.
In het Kamerdebat pleitte gisteren
Van Houwelingen voor matiging van Coowincfon
loonkosten en lastenverlichting voor \MswiilMcll
het bedrijfsleven. Ook drong de Het CDA wil voorts vergroting van
CDA'er aan op haast met het beleid het staatsaand eel ln de opbrengst
ter versteviging van de positie van de vfln gaswinning uit de kleinere
Industrie. Maar zelfs met een gezon- gas velden, her en der ln land en
dere Industrie ls het ..nauwelijks Noordzee. Dat aandeel ls nu zeventig
denkbaar" dat het bedrijfsleven ln de procent, en het CDA wil daarvan
Jaren tachtig zal kunnen zorgen voor tachtig maken. Eventueel zou wat
voldoende arbeidsplaatsen. „Voor het CDA betreft ook het staatsaan-
een belangrijk deel zullen we dan ook ^eel Tan thans 85 procent ln de winst
(voor de behoefte aan arbeidsplaat- van het grote gasveld van Slochteren
sen) aangewezen zijn op de overhelds- kunnen worden verhoogd. In elk ge-
sector en de dienstverlenende sec
tor." aldus Van Houwelingen.
Afspraken
3ieia )p de voorgrond het CD A-Kamerlid Van Houwelingen, links van
tn de VVD-woord voerder De Korte
Van onze pariementsredacüe
LAAG De Vereniging voor
tulp heeft bij de Tweede Ka-
geprotesteerd tegen een voorstel
m minister De Ruiter van Justitie
di'.bet aantal mensen die voor gratis
iljstand ln aanmerking komen
nat miljoenen zou verminderen. De
H gamer is gevraagd de behandeling
1.1 van dit voorstel, dat volgende week
A. D pu plaatsvinden, uit te stellen,
iwetl
Olde |ft voorstel van De Ruiter betreft
;erk en wijziging van de wet rechtsblj-
1 e° land aan on- en minvermogenden.
eld Ie hem de bevoegdheid geeft de nor
J "Jiien voor gedeeltelijk of geheel koste-
rechtshulp vast te stellen. Doel
'an ls volgens de bewindsman
normen, die per arrondissement
'"en, gelijk te trekken
behandelen. De bedoeling ls dat de
nieuwe nonnen vanaf 1 Januari aan
staande van kracht worden. De Ka
mer was aanvankelijk bereid aan de
ze spoedoperatie mee te werken,
maar naar gisteren bleek begint de
oppositie tegen te sputteren. ..De
haast mag niet ten koste gaan van de
zorgvuldigheid." aldus het PvdA-Ka-
merlid Kosto. De Kamercommissie
voor justitie zou vandaag over het
tijdstip van vaststelling beslissen.
ADVERTENTIE
P. Ffc
ingl
vereniging van rechtshulp meent
liter, dat niet de harmonisatie maar
jgmerken de eigenlijke
veer zijn. De inkomensgrens
ider men voor gratis rechtsbij-
ln aanmerking komt zou wor
verlaagd tot negentienhonderd
?n bruto per maand. In Amster-
I ligt deze grens thans bij ruim
ïtlghonderd gulden.
k minister diende het voorstel op 25
mber bij de Kamer ln met het
«k het nog voor het kerstreces te
thee Van onze onderwljsredactle
*nC IMSTERDAM De algemene Bond
oi°P an onderwijzend Personeel streeft
ere© invoering van een vierjarige
'ant üddenschool Reeds ln 1982 zou een
ïcaa aderwet ln werking moeten treden
ion* flie de ontwikkeling ln deze richting
enou Hogelijk maakt. Tien Jaar daarna zou
a «i dit schooltype overal wettelijk moe-
3 nen zijn Ingevoerd
Anders dan een paar Jaar geleden
*stond er op het congres van de
RjfJ wnd gisteren grote eenstemmigheid
litsiCver de wenselijkheld van een nieuwe
,pm Vorm voor onderwijs voor kinderen
*an twaalf tot zestien Jaar. De be
Lee* voor hel kopen eerst de
in wijzingen op de verpakking.
urtsiurtend verkrijgbaar bij apotheker en drogist
Jongeren bonden de spoorbomen dicht
LEEUWARDEN (ANP) - Enkele
tientallen leden van de werkende Jon
gerenorganisatie KWJ hebben gister
ochtend even na zeven uur een druk
ke spoorwegovergang in het centrum
van Leeuwarden bezet. Door de bo
men van de handbediende overweg
naar beneden te houden werd het
verkeer van de ochtenspits geblok
keerd. Het treinverkeer op de lijn
Leeuwarden-Groningen kon ongehin
derd doorgang vinden. Volgens èen
woordvoerder van de KWJ was -de
actie een protest tegen de regerings
plannen om de jeugdlonen te ver
lagen.
In Wageningen hielden de KWJ-jon-
geren een actie in het gemeentehuis
Ze Verlieten het na een uur, nadat de
burgemeester vijfhonderd handteke
ningen in ontvangst had genomen.
Van Ketwich Verschuur zegde de jon
geren toe hun grieven de raadsverga
dering van 16 december voor te zullen
leggen. Het Is dan aan de raad omlte
beslissen of er een standpunt over de
jeugdlonen wordt Ingenomen.
ADVERTENTIE
val wil het CDA op den duur vijfhon
derd miljoen gulden halen uit vergro
ting van het staatsaandeeL
De PvdA wil nog verder gaan, en
drong gisteren al aan op een staats
aand eel van 95 procent in het makke
lijk te winnen Slochteren-veld. Van
der Hek (PvdA) wees erop dat Shell
en Esso de komende vier Jaar 15,5
miljard winst maken uit winning van
Nederlands aardgas. Met minister
Van Aardenne (economische zaken)
hebben 8hell en Esso afgesproken om
de komende Jaren voor veertien mil
joen gulden ln Nederland te Investe
ren. Op deze Investeringen krijgen de
concerns echter 0,7 miljoen gulden
WIR-pre mie (subsidie). Bovendien
zullen z&J een kwart van de Investe
ring betalen met geleend geld Al met
al rekende Van der Hek voor dat van
die 15,5 miljard gulden ln Nederland
behaalde gaswlnst er dus ruim zes
miljard bet land zal verlaten.
Minister Van Aardenne van economi
sche zaken weigerde terug te komen
op zijn afspraken met 8hell en Esso
over hun Investeringen van veertien
miljard gulden ln Nederland. „Daar
op terugkomen acht lk geen goed
bestuur, tenzij de afspraken niet zou
den worden nagekomen, maar dat
verwacht lk niet", aldus de minister
gisteren ln de Tweede Kamer
Iets anders ls de vergroting van het
staatsaandeel ln de opbrengst van de
kleinere gasvelden voor zover die niet
door 8hell en Esso maar door buiten
landse maatschappijen worden ge
wonnen. De minister ls daaraan be
zig. maar verwacht niet dat al ln 1981
hieruit extra geld zal voortkomen
voor de overheid
Van een onzer verslaggevers
NOORDWIJKERHOUT De deelnemers aan het Novlb-semlnar over de rechten van de
mens zijn teleurgesteld en gekwetst dat minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken
niet met hen van gedachten heelt willen wisselen over diens weigering aan een van de
deelnemers aan het seminar, de Indonesiër Poncke Princen een inreisvisum voor ons land te
geven.
De seminar-deelnemers voelen zich
gekwetst dat de minister een reeds
lang toegezegd rede niet ln het se
minar heeft willen houden. Verkla
ringen die de minister eerder over
de rechten van de mens heeft afge
legd worden door de deelnemers
niet meer serieus genomen.
Minister Van der Klaauw eiste dat
hij zijn rede ln Noordwij kerhout on
gestoord door vragen over zijn toe
latingsbeleid van Princen zou kun
nen houden. Die garantie kon de
Novib, de organisator van het semi
nar niet geven, waarna het ministe
rie de toespraak afgelastte.
Poncke Princen ls de voorzitter van
het in Djakarta gevestigde instituut
voor de verdediging van de rechten
van de mens. Tijdens de politionele
acties koos Princen als Nederlands
militair de kant van de TNT, het
leger van de republiek Indonesia
Oud-militairen en veteranen nemen
hem dat nog kwalijk. Bij vorige
bezoeken aan ons land ls hij wel
eens bedreigd. Van der Klaauw
Minister Van der Klaauw
meende dat hij Ponckens veiligheid
niet kon garanderen en noemde dat
althans als reden voor de weigering
aan Ponckens verzoek om een vi
sum tegemoet te komen.
Directeur dr SJef Theunls van de
Novib was maandagmiddag door
het ministerie van Van der Klaauw
benaderd. Hem werd te verstaan
gegeven dat de minister alleen zou
spreken als hem de zekerheid gege
ven zou worden dat de affaire-Prin-
cen bij aanwezigheid van de minis
ter onbesproken zou blijven. Theu
nls beloofde de ambtenaren dat hij
hierover gisterochtend met de deel
nemers aan het seminar zou spre
ken. Voordat hij daartoe gelegen
heid had liet het ministerie evenwel
Van der Klaauws afzegging weten
Theunls vindt het treurig dat de
minister op een seminar dat gewijd
is aan de mensenrechten niet wil
spreken in verband met een kwestie
die rechtstreeks met de mensen
rechten te maken heeft. Dat de mi
nister uit vrees voor ordeverstoring
wegbleef noemde Theunis een ..ten
dentieuze voorstelling van zaken".
Leefbewust,
in het belang
van uw hart en bloedvaten.
Becel hoort daarbij
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Ook in de toekomst moet rekening worden gehouden met gewelddadige
ordeverstoringen zoals op 30 april ln Amsterdam. Dit zegt de wetenschappelijke raad voor het
regeringsbeleid en zijn gisteren gepubliceerde rapport „Democratie en geweld", dat een
analyse bevat van de achtergronden van de ongeregeldheden op de inhuldigingsdag.
en_ -ide gescheiden schooltypen zou-
ten geleidelijk moeten samensroel-
ten ln deze nieuwe schoolsoort.
tritt !en belangrijk element ln de besluit
vorming was de keus voor een „eman
cipatorische" middenschool. Daar
mee wordt onder andere bedoeld dat
je middenschool de sociale achter-
fti tanden van kinderen moet wegwer
ken. De middenschool moet niet al-
teen voorbereiding geven op de maat-
tchapplj zoals deze nu is, maar moet
tok een bijdrage leveren aan de
""tschappelljke verandering.
Het rapport, dat als basis moet die
nen voor het „breed beraad" over
deze achtergronden, doet enkele aan
bevelingen voor nader beraad, onder
zoek en studie. Voor deze vervolgacti
viteiten heeft de regering een bedrag
van een miljoen gulden ter beschik
king gesteld.
Volgens de raad ls het gewenst, dat
bij grote ordeverstoringen de verant
woordelijkheid en bevoegdheden van
de ministers van binnenlandse zaken
en Justitie, commissaris van de ko
ningin en burgemeester in duidelijker
gedragslijnen worden gevat. De on
duidelijke afbakening levert nu pro
blemen op
De raad bepleit hetzelfde voor de
relatie tussen burgemeester, officier
van justitie en commissaris van poli
tie. alsmede voor de verhouding tus
sen burgemeester, college van B en W
en gemeenteraadsleden. Het mag
niet voorkomen, zoals gebeurde bij
de zaak-Vondelstraat, dat gemeente
raadsleden op eigen houtje gaan on
derhandelen met de krakers.
De raad adviseert verder versterking
van de coördinatie op centraal niveau
voor wat betreft het beleid inzake
handhaving van de openbare orde.
Daarmee kan worden vermeden dat
bijvoorbeeld een Amsterdamse aan
pak voor andere gemeenten als mo
del eaat dienen
Ter ondersteuning van dit beleid zou
volgens het rapport op landelijk ni
veau een adviesgroep moeten worden
Ingesteld, die onderworpen is aan
controle van het parlement. Tevens
zou een onafhankelijke instelling
moeten worden belast met evalue
rend onderzoek van gewelddadige or
deverstoringen.
Spanningen
Voor het wegnemen van klaarblijke
lijk diepere oorzaken van de ongere
geldheden op 30 april beveelt de raad
de regering aan op de diverse beleids
terreinen nauwkeurig na te gaan of
zich omstandigheden voordoen die in
combinatie grote spanningen oproe
pen. Voorzichtig vraagt de raad zich
af, of het huisvestingsbeleid in Am
sterdam niet te grote spanningen on
der de bevolking heeft opgeroepen.
Ten slotte bepleit de raad verbetering
van de democratische besluitvor
ming. Volgens het rapport ls ten min
ste vereist dat duidelijkheid bestaat
over de fase van de besluitvorming en
het type besluit dat ln die fase moet
worden genomen.
In dit verband kan voorts worden
nagegaan hoe ln de besluitvorming
meer recht kan worden gedaan aan
eigen initiatief en zelfontplooiing van
de burgers. De voorzitter van de raad.
ir. Th. Quene, zei gisteren, dat hiertoe
al een goede aanzet is gegeven bij de
stadsvernieuwing.
Ook moet worden nagegaan of verbe
tering mogelijk is van de regels waar
aan bezwaren van actievoerders te
gen overheidsbesluiten worden ge
toetst De burgerlijke rechter die met
name met deze toetsing wordt gecon
fronteerd. zou meer dan tot dusver
moeten nagaan of de overheid wel
voldoende heeft opengestaan voor de
verschillende gezichtspunten in de
samenleving.
DEN HAAG (ANP) De rellen op 30
april, hebben het rijk naar schatting
7,5 miljoen gulden gekost, zo is giste
ren door het ministerie van binnen
landse saken meegedeeld. Het be
drag is een raming op grond van
declaraties die vorige week door de
verschillende bijstandseenheden bij
het ministerie zijn ingediend.
Amsterdam presenteerde het mi
nisterie een rekening van 2,4 miljoen
gulden. De rest bestaat uit de bij
standskosten voor het inzetten van
gemeentepolitie van buiten Amster
dam rijkspolitie en defensie-onder
delen.
In totaal werd voor ongeveer 1,8
miljoen gulden schade veroorzaakt
aan het ingezette materieel. Aan per
soneelskosten moest 34) miljoen wor
den uitgegeven en aan aanschaf en
inzet van materieel ruim 1,7 miljoen.
n Mens moet regelmatig verse groente
rauwkost en fruit eten Maar drinken mag
ook Daarvoor is nou die sapcentrifuge var.
t Philips(HR 2277 bruto-
adviespnisf 149.-) Proost
1 Dat betekent gezondheid
HAAL ER UIT WAT ER
IN ZIT. MET DE PHIUPS
SAPCENTRIFUGE
PHILIPS
O»
Van onzer verslaggevers
GRONINGEN De benedenverdie
ping van het Nieuwsblad van het
woorden ln Groningen ls gisteravond
P® ®Wcele uren door studenten bezet. Ze
Rf waren het niet eens met de manier
aas' ^arop deze krant over de acties te-
de tweefasestructuur had ge-
v* vt V^n Ze etsten dat de krant een
Fwuanng zou opnemen, wat door
Z^rorodacteur Brouwers werd ge
fit k Na overleg met het .hoofd-
^5" in het academiegebouw
wtookken de studenten
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Het aantal uitvallers op mavo- en havo-opleidingen via
avondschool en schriftelijk onderwijs ls bijzonder hoog. Van het totale aantal
schriftelijke cursisten haalt omstreeks twintig procent het einddipoma. Via
het avondonderwijs weet omstreeks veertig procent het einddiploma mavo of
havo te halen.
Deze resultaten blijken uit on
derzoeken van het studiecen
trum NCVO uit Amersfoort en
het Kohnstamm-lnstltuut te
Amsterdam, waarin achter
eenvolgend het avondonder
wijs en het schriftelijk onder
wijs zijn doorgelicht.
Doel van belde onderzoeken
was het opsporen van ooiza
ken van voortijdige studle-be-
elndiglng. Als voornaamste
reden van het voortijdig be
ëindigen van de studie komt
de zware belasting van een
studie naast de dagelijkse be
zigheden naar voren. Vooral
de studieduur blijkt een
belangrijke verklarende fac
tor, zeggen onderzoeker», om
dat cursisten die vanwege een
betere voor-opleldlng een kor
tere studleweg kunnen vol
gen, belangrijk vaker de stu
die afmaken
Het verschil ln rendement tus
sen avond- en schriftelijk on
derwijs ls voor een belangrijk
deel te verklaren uit de vorm
van het onderwijs. Bij schrif
telijke cursussen wordt meer
discipline gevraagd, terwijl
het contact met docenten en
mede-leerlingen moet worden
gemist.
Daarnaast blijkt het feit dat
na schriftelijk onderwijs een
staatsexamen volgt, lnplaats
van een schoolexamen een
handicap. Het gebrek aan
aansluiting tussen het staats
examen en de cursus ls waar
schijnlijk een belangrijke oor
zaak van het lager aantal ge
slaagden aan het schriftelijk
onderwijs.
Voorlichting
De onderzoekers pleiten voor
een uitgebreider en eerlijker
voorlichting over voor- en na
delen en zwaarte van belde
onderwijsvormen. Onder
meer wordt een kennisma
kingsperiode voordat de cur
sus begint wenselijk geacht
Ook zouden erkende Instellin
gen voor schriftelijk onder
wijs zelf het recht moeten krij
gen om examens af te nemen
Tevens zouden er meer moge
lijkheden voor educatief ver
lof moeten komen, teneinde
de tijdsbelasting van de cur
sisten te verlichten.
Het schriftelijk onderwijs
blijkt over het algemeen duur
der dan het avondonderwijs
De onderzoekers vragen zich
af of het niet mogelijk ls tot
een vorm van studiefinancie
ring te komen voor deze vor
men van volwassenen-educa
tie
De onderzoekers waarschu
wen er echter tevens voor om
al te hoge verwachtingen te
koesteren van verbeteringen
van avond- en schriftelijk on
derwijs. „Het effect van maatr
regelen op het rendement
moet niet overschat worden,"
aldus de onderzoekers.
/Hf
f k«':
|§V
;TiW,-
„Wat jammer dat je nu al drie doel
punten moet missen
