Grimmig protest tegen verhoging van accijnzen Geen ingreep in onen per CAO' 'Vuile lucht kost bedrijven veel geld' Abortusdebat weer een week uitgesteld Westen zal olievoorraad onderling moeten delen rs Kamer wijst deelneming mini-WK in Uruguay af Kabel-tv helpt bij alarmering voor bejaarden Energie Agentschap m Parijs: 'ff, OVëKHfct Ö1 S V/'J otfltN ilonsterverbond' PvdA-VVD: NC Vrije Universiteit onderzocht schade aan staal en zink ♦oonmaatregel [oed voor middenstand Kabinet overlegt met CDA en VVD PvdA tegen wet vervreemding landbouwgronden n mij 'eel al zai n.Tei »ord se wo erwlji ?rded rkdie; meni oteni ntu BINNENLAND LEEUWARDEN (ANP) Ir, honderd woningen in de Leeu warder wijk Aidlan-West wordt begin volgend jaar een proei genomen met een alarmering voor bejaarden via het kabelte levisienet. Leeuwarden is de eerste stad die dit net gebruikt voor een dergelijk alarmerings systeem. Volgens directeur J. Bron van de Stichting kabeltelevisie Leeuwarden is de privacy van de aangesloten bejaarden vol ledig gewaarborgd. Wanneer een bejaarde in nood alarm slaat door bijvoorbeeld aan een speciale trekschakelaar in toi let of badkamer te trekken, wordt zijn of haar cijfercode via een hoofdmelder over het kabel-tv-net doorgegeven aan de computer die de code ver taalt in allerlei gegevens, zoals naam en adres van de bejaarde en zijn of haar arts. Dankzij de computer kan het systeem ook op storingen worden gecontro leerd Als de proef slaagt, zullen alle ongeveer vijftienhonderd be jaardenwoningen in Leeuwar den van zo'n alarminstallatie worden voorzien. De kosten lig gen op ongeveer driehonderd gulden per woning. De proef is technisch en financieel moge lijk gemaakt door onder meer de Noordelijke Ontwikkelings maatschappij. WOENSDAG 10 DECEMBER 1980 TROUW/KWARTET 3 Het interne overleg zal de komende dagen worden voortgezet. CDA- woordvoerder Deetman zei: ..We zijn er tot dusver niet uitgekomen. De marges zijn niet royaal. Maar we zien nog wel openingen. Het overleg zit niet muurvast." De oppositiepartijen reageerden gis termiddag verontwaardigd op het verzoek van de regering om nieuw respijt. In vele toonaarden werd ge zegd. dat de Kamer hier geen genoe gen mocht nemen. CPN-fractieleider Bakker liet zich het felst uit. Hij zei: „Het debat begint zo langzamerhand een comedie te worden. Het vraag stuk wordt in de belachelijkheid ge trokken." Van Thijn wees er namens de PvdA- fractie op dat premier Van Agt vorige week vrijdag had gezegd, dat het ka binet had besloten dinsdag de Kamer te antwoordden. Hij wilde weten om welke reden het kabinet nu van dit besluit afweek. Minister Ginjaar ant woordde hierop, dat bij de uitwerking van het antwoord aan de Kamer na der beraad nodig bleek. De fractieleiders Lubbers (CDA) en nitreuze dampen. Het toene mend gebruik van stookolie en steenkolen door de (elektri- citeits)-bedrijven alsmede het overwaaien van vervuilde lucht uit industriegebieden in België en Duitsland zijn vol gens de Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond de belangrijkste oorzaken van de verslechtering Volgens de dienst milieube heer zullen snel maatregelen moeten worden genomen maar die kosten veel geld. Geld dat bedrijven in deze tijd van economische terug gang hard nodig hebben. „Men staat niet meer zo hard te dringen om milieubespa- rende maatregelen te nemen", zegt directeur ir. P. Post van PARIJS De westerse lan- den willen een nieuwe prijsex- plosie op de oliemarkt voor komen door hun olievoorra den beter te verdelen. Verdere prijsverhogingen kunnen „fu nest zijn voor de wereldecono mie". zei minister Van Aar- denne (economische zaken) in Parijs. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) in de Franse hoofdstad waar schuwde dat economisch her stel onmogelijk is als de olie prijzen verder opgestuwd worden. De eenentwintig industrielanden, aangesloten bij het IEA zullen stre ven naar een betere verdeling van hun olievoorraden. De meeste olie tanks in de westerse wereld zijn welis waar boordevol, maar sommige lan den en oliemaatschappijen hebben hun olie-aanvoer sterk zien teruglo pen sinds het begin van de oorlog tussen Irak en Iran. Om tekorten weg te werken zijn ze „uitgeweken" naar de vrije markt (met forse prijsstijgin gen van olie-produkten als onge wenst gevolg). De Nederlandse consu ment heeft dat kunnen merken aan onder andere de verhoging van de benzineprijs. Prijsstijgingen op de vrije markt, ook door Theo Koelé wel bekend als de Rotterdamse spot- markt, kunnen de olieproducerende OPEC-landen een „excuus" geven voor verdere verhoging van de officië le prijzen. De IEA-landen hebben, kort voor een nieuwe bijeenkomst van de olie-producerende landen op het Indonesische eiland Bali, de be reidheid willen tonen om de prijzen te beteugelen. Overhevelen Op de ministersconferentie van het IEA is gisteren afgesproken dat lan den en oliemaatschappijen met te korten zich tot het IEA-secretariaat kunnen wenden. Deze organisatie zai dan contact opnemen met landen en oliemaatschappijen die veel ruimer in hun voorraden zitten in de hoop dat een deel van de olie „overgehe veld" kan worden. Langs deze weg van bemiddeling moeten nieuwe prijsopdrijvende aankopen op de vrije markt voorkomen worden. Sommige deelnemers aan de confe rentie zijn sceptisch gestemd over het welslagen van het plan. Een groot probleem is het ontbreken van elke wet die oliemaatschappijen kan ver plichten hun voorraden aan te spre ken. ten behoeve van concurrenten met tekorten. Minister Van Aardenne beaamde dat het IEA slechts over overtuigingskracht kan beschikken. Maar ook het eigenbelang van de maatschappijen kan volgens de be windsman bijdragen aan het succes van de gemaakte afspraken: „Een oliemaatschappij die nu flinke voor raden heeft kan zelf op een later tijdstip ook te maken krijgen met tekorten." De oliemaatschappijen Shell en BP in Nederland kampen momenteel met „onevenwichtigheden" in hun voorraadpositie. aldus de minister. Wellicht moeten zij een beroep doen op bemiddeling door het IEA. Minis ter Van Aardenne heeft niet de in- an onze redactie economie jlSTERDAM De demon- jatieve vergadering van si- jrenwinkeliers. slijters en jnzinepomphouders tegen komende accijnsverhogin- in is uitgelopen op een grim- lig protest. De toezegging jn voorzitter W. Perquin van »t Koninklijk Nederlands tidememersverbond ilOV) dat hij nog dezelfde ig een petitie zou aanbieden m de Tweede Kamer, kon luwelijks voorkomen dat de lënd! jeenkomst volledig uit de ind liep. Perquin de situaüe op een be- paaid ogenblik niet meer meester was. had hij vermoedelijk groten deels aan zich zelf te wijten. Door de woordkeus in zijn speech, laaiden de emoties in de zaal hoog op. Hij had de aanwezigen al verwelkomd als „onge honoreerde medewerkers van het mi nisterie van financiën". Later, nadat eerst vertegenwoordigers van de deel nemende organisaties aan het woord waren geweest, zei hij: „Ons rest niets meer dan keihard protesteren". Per quin meende dat de fiscus bepaalde groepen uitselecteert. „En wie mogen daar voor opdraaien, dat zijn Jullie", ZO RIEP DE KNOV-voorzitter. Toen hij aankondigde wel alternatieve overheidsbezuinigingen te weten, riep iemand uit de zaal: „ontwikke lingshulp". Perquin ging daar niet op in maar werkte de woede van zijn gehoor op door er aan te herinneren dat de Kamercommissie voor het midden- en kleinbedrijf het KNOV had doorverwezen naar de Kamer commissie voor financiën en dat die commissie had meegedeeld nooit be langengroepen te ontvangen. Boven dien had Kamervoorzitter Dolman „geen tijd de delegatie te woord te staan". Toen na afloop van de toespraak ge roep klonk om acties zoals het lam- leggen van Schiphol, zei Perquin dat „we ons tot de Kamer moeten richten nen.Q iingfh 'anal .«en derc* fu sigarenwinkeliers luisteren in de Amsterdamse RAI naar een toespraak tijdens de demonstratieve vergadering tegen de voor. iltuur Domen accijnsverhogingen. al afgt or hi den en geen mensen door acties moeten beschadigen." Olie op het vuur Hierop sloot hij de bijeenkomst maar dat bleek olie op het vuur voor een deel van de bezoekers onder leiding van het actiecomité van Amsterdam se sigarenwinkeliers dat vorige week het hoofdstedelijke tramverkeer be lemmerde. Even leek het erop dat de sigarenhan delaars hun vertrouwen in Perquin opzegden, maar na een beraad bin nenskamers met Perquin besloten ze verdere acties op te schorten tot na het aanbieden van de petitie. In de petitie wijzen de middenstan ders de Tweede Kamer erop dat hun inkomensontwikkeling „rampzalig" is. Door de op handen zijnde accijns- verhoginen wordt het alleen maar er ger. De omzetten zijn al structureel teruggelopen door accijns- en belas tingverhogingen per 1 januari 1980. De middenstanders eisen dat de plan nen worden teruggedraaid Perquin en de andere sprekers had den er in hun inleidingen de nadruk op gelegd dat de regering met ac cijnsverhogingen haar doel voorbij schiet. Per verkocht pakje sigaretten of per liter jenever komt er wel meer geld binnen maar dat wordt meer dan teniet gedaan door de omzetvermin- dering. Voorzitter Hulsman zei te we ten dat er plannen zijn de accijns op sigaretten niet met 25 maar met twin tig cent te verhogen. Ook dat noemde hij onaanvaardbaar. De PvdA-Kamerfractie heeft inmid dels gesuggereerd 23 in plaats van 25 sigaretten in een pakje te stoppen. De prijs zou dan drie gulden kunen blij ven. De overweging is voornamelijk praktisch: automaten zouden vervan gen moeten worden bij een prijs van 3,25 gulden. an dat jkni« ranUj idigia iereni i geren nieui berw ♦Then zo pi; jen. a gin in tiomp an onze sociaal-economische redactie )EN HAAG Een meerderheid in de Tweede Kamer PvdA kaai n WD weigert minister Albeda (sociale zaken) toe te staan n m per bedrijfstak of bedrijf in te grijpen in de lonen. Dit ileek gisteravond in het Kamerdebat over de loonmaatregel 1981. gehaald moeten worden uit verho ging van het staatsaandeel in de win ning van Nederlands aardgas. Minis ter Van Aardenne (economische za ken) is in principe niet tegen een hoger staatsaandeel. maar heeft in middels met de olieconcerns Shell en Esso afspraken dat zij hun extra win sten uit Nederlands gas zullen inves teren in Nederland. Het CDA blijkt echter toch niet helemaal tevreden met deze vrijwillige afspraken. De PVDA pleit al geruime tijd ook gisteravond weer voor verhoging van het staatsaandeel. Met het CDA zou de PvdA een Kamermeerderheid vormen om zo'n verhoging door te drukken. t <tol ;ha*a rk 1. voor sum. iWD regeringspartij heeft Bwijziging voorgesteld in de loon- tt\ todat Albeda alleen maar een f tlpnen e loonmaatregel kan treffen. DtPfdA de oppositie zal tegen Del getsvoorstel van Albeda stem- meo. tn diende alvast een motie in Marin de regering wordt gevraagd een algemene loonmaatregel te elfcn die voor hogere en mlddenln- mens zowel de prijscompensatie de vakantietoeslag aftopt. D*66 Albeda de gevraagde bevoegd- 1 verlenen, en verwacht wordt dat it CDA vandaag dezelfde opstelling 1 kiezen. JG.) J W zm^are sprongen Poppe PvdA) vond dat Albeda xeen jaar het oude artikel 8 wil „Een kat in het nauw rare sprongen." aldus Poppe. rond dat „een overgaande en zo'n len bevoegdheid niet aan de ig zo onvoorbereid mag worden •n zonder zelfs een advies van e Economische Raad." kei 8 kwam in 1969 in de loonwet ikzij het „onaanvaardbaar" (drei- I met crisis) van het toenmalige 'net-De Jong tegen voorstellen bdit artikel te schrappen. Het arti- B gaf bevoegdheid om per CAO een •eep te plegen. Het artikel is pt toegepast, en is in 1975 defini- li de loonwet geschrapt. (Is (D'66), die het met Albeda is, sprak van „een monsterver- ond van vvd en PvdA." Deze zelfde taermeerderheid schrapte in aart ook al uit de huidige loonmaat- gel de mogelijkheid om meer gede- illeerde loonvoorschriften te geven, ftijd vpels vindt deze mogelijkheid juist wenst, bijvoorbeeld voor verbete- ar enfcg van loonstructuren en hogere nde I nen voor slecht werk. en ook om in 0 jgere lonen steviger te kunnen aan- sseni^kken dan lagere ïnima SCDA neemt geen genoegen met daling van koopkracht van om- eks één procent voor minimumlo- s en laagste sociale uitkeringen in l. Voorlopig wil het CDA de kabi- ilannen aanvaarden, maar al ien als het kabinet toezegt dat in bruari wordt bezien hoe kan wor- v en bereikt dat de koopkracht van 'a üshoudens die van één mlnlmum- ■sttof ion of één minimum uitkering moe- m leven, alsnog in stand kan worden 1 ihouden lOCOd 1 W oorts wenst het CDA dat vijfhon- miljoen gulden wordt besteed gericht beleid ter bevordering ir P au werkgelegenheid. Dit geld zou v, dJ druk dat de maatschappijen tot dus verre aanzienlijke, prijsverhogende aankopen op de vrije markt hebben gedaan, hoewel zij „relatief zwaar zijn getroffen door het wegvallen van de oliestroom uit Iran en Irak." Redelijke kans Volgens de bewindsman is het mede te danken aan de eerdere oproep van het IEA om geen abnormale aanko pen op de vrije markt te doen. Een kleine twee weken geleden deden de negen EG-landen een soorgelijk be roep op regeringen en oliemaatschap pijen. In EG-kring schrijft men de zeer recente daling van de prijzen op de vrije markt rechtstreeks toe aan die herhaalde oproep. Daarom is er ook, volgens Europese commissaris Davignon, een „meer dan redelijke kans" dat de IEA afspraken specula tie en prijsstijging op de vrije markt daadwerkelijk kunnen tegengaan Minister Van Aardenne verklaarde gisteren dat „niemand gebaat is bij verdere prijsstijgingen van ruwe olie". De importerende landen noch de oliemaatschappijen. „We moeten voorkomen dat een dreigende crisis een echte crisis wordt." Een prijsstij ging van bijvoorbeeld tien dollar per vat ruwe olie betekent een financiële strop van honderd miljard dollar voor de twintig westerse landen, zo blijkt uit gegevens van de OESO (Organisa tie voor Economische Ontwikkeling en samenwerking). Van onze parlementsredactie DEN HAAG Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt het niet nodig dat de regering zich alsnog uitspreekt tegen deelneming aan de mini-wereldkampioenschappen voetbal in Uruguay. Een motie van het D'66-Kamerlld Mertens waarin de regering wordt ge vraagd zich uit te spreken dat deelne ming aan het voetballen in Uruguay „onnodig en ongewenst is" werd door tegenstemmen van de regeringspar tijen CDA en WD verworpen. CDA- Kamerlid Hennekam liet in de Ka mer weten na het debat over deze kwestie van vorige week geen behoef te te hebben aan deze motie. De Kamer aanvaardde wel een motie van PvdA-Kamerlid Van den Bergh waarin deelneming aan de mini-WK wordt afgewezen. De motie kreeg de steun van nagenoeg de hele Kamer uitgezonderd de meerderheid van de VVD. die met minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken) meent dat de KNVB zelf dient te beslissen over deelneming. De WD-Kamerle- den Verkerk, Krijnen en Keja menen met de rest van de Kamer dat voet ballen in Uruguay „onnodig en onge wenst" is, zo bleek uit hun stem voor de motie-Van den Bergh. Het D'66-Kamerlid Mertens had met zijn motie willen bereiken, dat de regering, evenals de Kamer, een dui delijke uitspraak doet over de zaak. Ondanks het feit, dat het kabinet gisteren het antwoord op vragen vanuit de Kamer over het abortus wetsontwerp schuldig moest blijven, kon er bij de ministers De Ruiter (links) en Ginjaar nog wel een lachje af. 8 jai on Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM Over de economische schade ten gevolge van luchtveron treiniging hoor je praktisch nooit iets, terwijl die jaarlijks in de tientallen miljoenen guldens loopt. Het onderhoud van staal dat aan de (vervuilde) buitenlucht is blootgesteld, vergt enorm veel geld. Dat is ook een niet onbelangrijk aspect van de luchtverontreiniging. 'an onze sociaal-economische edactle al lal N&TERDAM De loonmaatregel jruik de daarmee gepaard gaande maat- «gelen zullen op fiscaal en ander ndea r suuen op nscaai en anaer nt-fl ,d positieve effecten hebben op pnvli eÜ nddden- en kleinbedrijf. Dat ipiaia n W het Nederlands Christelijk overnemers Verbond (NCOV) deze Trm a ln het verbondsorgaan „De On- «nemers" Dit zeggen H. M. A. Jansen en A. A. Olsthoorn, medewerkers van het instituut voor milieu vraagstukken van de Vrije Universiteit in Amsterdam in een reactie op het bericht, dat het met de luchtverontreini ging in het Rijnmond-gebied weer de verkeerde kant uit gaat. De situatie in het begin van de jaren zeventig met smog. grauwsluiers en alarm fases dreigt weer voor de Rijn mond. Vorig jaar was de luchtver ontreiniging weer op hetzelfde onaanvaardbaar hoge niveau terecht gekomen als in het begin van de zeventiger jaren en zoals het er nu naar uitziet, zal de situatie alleen maar verergeren. De grootste boos doeners zijn zwaveldioxide en der Burg van de dienst milieu beheer. Duur Maar, zo reageren Olsthoom en Jansen van het instituut voor milieuvraagstukken, je moet Je dan wel afvragen of de bedrijven zichzelf op den duur niet in de vingers zullen snij den. Hoe vuiler de lucht, hoe duurder het bedrijfssonder- houd. Als Je alleen al denkt aan de gigantische opslag tankparken in het Rijnmond gebied. In de jaren 1977 en 1978 heeft het instituut voor milieu vraagstukken van de Vrije Universiteit een onderzoek in gesteld naar de economische schade ten gevolge van lucht verontreiniging. Olsthoorn: „We hebben globaal berekend hoeveel staal en zink er in Nederland aan de buitenlucht is blootgesteld. In 1977. een jaar met erg weinig luchtver ontreiniging want de uitstoot van zwaveldioxide bleef in dat jaar „beperkt" tot vijfhon derdduizend ton. bedroeg de schade aan staal en zink ten gevolge van de inwerking van met name zwaveldioxide toch nog zo'n dertig miljoen gul den. Ongeveer een derde van dat bedrag kwam voor reke ning van het sterk geïndustri aliseerde Rijnmond-gebied. Pijlsnel „En dan hebben we het over een schoon jaar", zegt Olst hoorn. „Bij een verdubbeling van de uitstoot van zwavel dioxide loopt de schade pijl snel op tot tweehonderd mil joen gulden, hebben we uitge rekend. De roestvorming neemt in zo'n geval onevenre dig snel toe. je moet vaker schilderen, apparatuur slijt eerder en dat gaat al snel in de papieren lopen." Het onderzoek van het insti tuut werd gedaan in opdracht van het ministerie van volks gezondheid en milieuhygiëne, dat met de verkregen cijfers extra gewicht in de schaal wil de leggen om te kunnen plei ten bij economische zaken voor maatregelen om de uit stoot van zwaveldioxide terug te dringen. Een soortgelijk onderzoek loopt overigens nog naar de economische schade aan mo numenten en kunstvoorwer pen ten gevolge van de lucht verontreiniging. Omdat cul tuurwaarde echter niet of nauwelijks in geld is uit te drukken, verwacht men voor alsnog weinig concrete resul taten. En dan hebben we het nog niet gehad over de volks gezondheid. waar terecht veel over wordt geschreven en gepraat. Dat er schadelijke gevolgen kunnen optreden voor de volksgezondheid, is een duidelijke zaak. maar zo zeggen de onderzoekers, in cij fers is dit natuurlijk niet vast te leggen. Je kunt iemands leven of gezondheid nu een maal niet in geld uitdrukken. Trams Niet vergeten mag overigens worden dat behalve luchtver ontreiniging ook andere din gen (strooizout. zand. het weer) van invloed zijn op de slijtage van gebouwen, apara- tuur en voertuigen. Om een voorbeeld te noemen: de trams in Rotterdam slijten eerder dan in andere steden met minder luchtverontreini ging. Toch mag je niet zeggen dat de slijtge veroorzaakt Wordt door luchtverontreini ging, zegt een woordvoerder van het Rotterdamse open baar-vervoerbedrijf. omdat dit niet aantoonbaar is. Er spelen ook andere factoren een rol. Maar het geeft natuur lijk wel te denken dat hetzelf de type tramstellen bij ge bruik in Düsseldorf ook een niet bepaald schone stad net ze hard slijt als in Rotter dam. terwijl dezelfde trams in Frankfurt (waar de lucht schoner is) langer meegaan. „Wij kiezen u tot opperhoofd als we uw tent mogen gebruiken Van onze parlementsredactie DEN HAAG Het kabinet probeert met de regeringspartijen CDA en WD onderhands tot een vergelijk te komen inzake de abortuswetgeving. Het overleg had gisteren nog geen overeen stemming opgeleverd en om deze reden vroegen de ministers Ginjaar en De Ruiter de Kamer opnieuw om een week uitstel voor hun antwoord in tweede ronde. Ondanks heftige protes ten van de oppositie stemde een meerderheid hiermee in. Rietkerk iWDi meenden, dat het ka binet het gevraagde uitstel moest worden gegund, gezien het belang van het onderwerp. Beide benadruk ten. dat het debat over het abortus- voorstel van het kabinet in elk geval voor het kerstreces, dat volgende week vrijdag begint, moet worden afgerond. 'Zakelijk; Minister Ginjaar sprak met klem de veronderstelling van PvdA-zijde te gen, dat het kabinet zich niet langer met de inhoudelijke aspecten van het wetsvoorstel zou bezighouden maar zich louter het hoofd breekt over de vraag of het voorstel niet beter kan worden ingetrokken. „Ons verzoek om uitstel is ingegeven door zakelijke overwegingen." zei hij. Uit de pogingen van CDA en WD om tot een vergelijk te komen, kan wor den afgeleid dat hun stellingen niet onwrikbaar zijn. WD-woorvoerder Dees wees er vorige week in het debat ai op. dat de wijzigingsvoorstellen van de WD voor overleg en discussie vatbaar zijn. Aan de andere kant lijkt het CDA bereid die voorstellen van de WD die „als duidelijke verbeteringen" van het wetsvoorstel worden gezien, over te nemen. Dit geldt in elk geval voor het WD-voorstel om de bepaling op te nemen, dat een arts die op grond van gemoedsbezwaren niet aan abor tus wil meewerken zulks onverwijld aan de vrouw dient mee te delen. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De fractie van de Partij van de Arbeid heeft bij de eindstemming over de wet vervreem ding landbouwgronden tegen de wet gestemd. De socialisten houden be zwaren tegen het flexibele systeem van prijsbeheersing van landbouw grond, aldus PvdA-Kamerlid Voort man in een stemverklaring. De wet is met steun van de regerings partijen CDA en WD alsmede oppo sitiepartij D'66 door de Kamer aan vaard. waarmee twee van de drie wetsontwerpen inzake de grondpoli- tiek (agrarisch grondverkeer en voor keursrecht gemeenten) inmiddels zijn aanvaard. Het parlement en de regering willen volgend voorjaar nog de wijziging van de onteigeningswet behandelen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 3