Iledingfabriek Union
oor personeel bezet
Architecten somber
over volgend jaar
[ankwezen verhoogt
prijs 400 procent
Praten over werkgelegenheid
pas zinvol na kamerdebat
Spaanplaat op zich
niet verontrustend
'SOMS IS DE TREIN
ZO GEK NOG NIET
"VOORAL
ALS JE AUTO VOOR
'TSTATION STAAT"
NO: Overheid te traag
kbonden houden zich buiten actie
1 organiseert
asiness-week'
et Chinezen
overleg met overheid:
Gevolgen voor werkgelegenheid
Vakcentrale hoger personeel:
Verzekeringspremie
aanspakelijkheid
particulier omhoog
aats en toekomst industrie'
Bij wolspinners
Ede 45 banen weg
Proeven in VS met hoge hoeveelheid
- s
SDAG 9 DECEMBER 1980
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET PRH 13 - S 15
p
onze redactie economie
JNINGEN Bijna alle 155 werknemers van de Groningse confectiefabriek Union hebben
Tochtend het bedrijf bezet. Union is vrijdag failliet verklaard maar het personeel vindt de
dj jog „een absurditeit". De vakbonden houden zich geheel buiten de bedrijfsbezetting.
Is een van de drie Groningse
Ijven die samen de
t njn^p Groningen" vormden, zij
\®omamelijk gespecialiseerd in
mt betere herenbovenkleding. De
le Kamer heeft vorige week met
pote meerderheid een PvdA-
aanvaard waarin voor steun
tv- behoeve van de confectie-indus-
i Groningen werd gepleit. Minis-
fan Aardenne heeft nog geen
punt ingenomen. Een woord-
|er van economische zaken her-
a'V de er echter aan dat de minister
aüe tijdens het debat heeft ont
ren naar aanleiding van de aangeno
men kamermotie. Ook willen zij dat
de werkgelegenheid bij de hele stijl
groep wordt gehandhaafd. Het bu
reau bedrijfsleven van de gemeente
Groningen heeft zich eveneens in de
zaak gemengd. Het bureau gaat don
derdag praten op het ministerie van
economische zaken.
Vakbonden
De industriebonden FNV en CNV zijn
geen van beiden in de bezettingsactie
gemengd, zijn hebben het nieuws via
omdat hij geen heil meer ziet de radio moeten vernemen. De bon-
samenwerking tussen Union en den blijven er ook liever buiten. Zij
ee andere bedrijven (Muller en hebben nog nooit meegedaan aan een
bezetting van een bedrijf dat failliet
verklaard is en waar de Justitie (cura
tor) de baas is. Districtsbestuurder
Kruize van de Industriebond CNV
Jzetters, die zich met lopers toe-
verschaften tot het al gesloten
staan met orders, zelfs in het geval
van een reddingsoperatie.
Voor de nieuwe opzet van de stijl
groep Groningen met 200 in plaats
van 450 werknemers is het wellicht al
te laat, omdat Levie al een eind ge
vorderd is met de afbouw. De derde
partner, Muller, moet alleen verder
maar of dit lukt, is de vraag. Wolters
(FNV) wees er in dit verband op dat
een eventuele steun aan Muller de
overheid meer kost dan subsidie aan
de drie bedrijven samen, die als com
binatie sterker stonden.
De curator in het faillissement van
Union, mr. J. H. OlHammers, heeft
inmiddels tegen de bezetters gezegd
ze geen moeilijkheden in de weg te
General Electric
Plastics breidt
voorlopig niet uit
DEN HAAG (ANP) General Elec
tric plastics heeft de onderhandelin
gen over een bedrijfsuitbreiding in
Bergen op Zoom, die aan ongeveer
vierhonderd mensen werk zou ver
schaffen, afgebroken. Met de uitbrei
ding zou een investering van een half
miljard gulden gemoeid zijn geweest.
Minister Van Aardenne van economi
sche zaken heeft dit medegedeeld in
antwoord op schriftelijke vragen van
de tweede-kamerleden Nijpels en
Dees, beide van de VVD, en Van Ier-
sel (CDA). Op grond van een TNO-
rapport hebben gedeputeerde staten
van Noord-Brabant de toelaatbare
geluidsproduktie voorlopig vastge
steld op een niveau, waarvan het be
drijf beweert dat het niet kan garan
deren, dat dit niveau niet wordt over
schreden.
„De kans, dat General Electric Plas
tics definitief zal afzien van de uit
breiding, is in sterke mate toegeno
men", aldus de minister. Dit betekent
een verlies aan nieuwe directe werk
gelegenheid van vierhonderd man.
De indirecte werkgelegenheid is een
veelvoud hiervan.
De minister, wiens departement ruim
drie jaar met het project bezig is
zullen leggen, als er niets vernield Gisterochtend heeft het voltallige personeel van het confectiebedrijf Union in Groningen, de fabriek eeweest. wil zijn Inspanningen voort-
wordt en de bezetting in de hand zetten om te bereiken, dat de mveste-
•rrein, eisen dat de minister noemt zo n bezetting wederrecht*- gehouden wordt. bezet. De personeelsleden zijn niet eens met de faillietverklaring die afgelopen week werd afgegeven, ring toch zal plaatsvinden.
lijk. Zijn collega Wolters van de In
dustriebond FNV zegt wel begrip te
hebben voor de actie maar de bezet
ting onverstandig te vinden. Mogelijk
ip de hoogste stelt van de werke-
sltie van Union. Die positie
jen de werknemers is niet
t perspectief. Union heeft de
te jaren zijn marktaandeel kun-
groten. De problemen zijn
i door de omschakeling en
lering. De personeelsleden
•i verder op dat er zelfs nu nog
jjn voor drie of vier maanden
_tie. Wat zij er niet bij zegen is
f geen geld meer was om de
te kopen die nodig zijn voor het teveel gebruikt,
►eren van de opdrachten. Dat
van de redenen waarom de
t nu de steunoperatie door
leid was afgesprongen het
jent had aangevraagd.
ners eisen verder dat
i betrokken wordt bij de ge-
n die Van Aardenne gaat voe-
inclên, toestemming hebben ge
en een aantal tarieven zo sterk te
ogen.
meest in het oog springend is de
jglng van het uitleveringstarief
Ü8SEL (ANP) De Europese
omissie (het dagelijks bestuur van
,1 50) en de regering van de Chinese
- ksrepubliek gaan samen een
isiness week" organiseren. Deze
worden gehouden in Brussel, van
naart tot 10 april volgend Jaar. Dit
gisteren meegedeeld door de
rdvoerder van de EG-commissie.
«doeling van het organiseren van
dergelijke bijeenkomst is Euro-
zakenlieden de gelegenheid te
to het zakendoen met China „op
hoger plan te brengen" zo wordt
Brussel meegedeeld.
lens de bijeenkomst zullen de
toaamste Chinese verantwoorde-
e zakenmensen voor de besluit-
oing in economie en handel, (on-
wr ïoo mensen) in contact wor-
gebracht met circa 300 leidende
uit de Europese zakenwereld.
De provisie voor het kopen of verko
pen van effecten met een waarde be
neden de vijfduizend gulden, gaat
omhoog van l'/« tot l'A procent. Voorts
een WOrdt op coupons van effecten die
niet bij de bank in bewaring zijn
gegeven, behalve de couponprovisie
voortaan een vast bedrag van vijf
gulden per handeling in elk afzonder
lijk fonds in rekening gebracht.
Het is nog niet zo lang geleden dat de
banken alle mogelijke moeite deden
om het grote publiek óók degenen
die wat van hun inkomen opzij wisten
te leggen warm te maken voor
belegging in obligaties en aandelen.
Degenen die zich hebben laten stri
ken, zullen zich nu door de banken
lelijk in de kou gezet voelen. En dat in
een tijd waarin moet worden gema
tigd en elke procent prijsverhoging
terecht met argusogen wordt be
keken.
ADVERTENTIE
zetten de werknemers hun uitkering
door de bedrijfsvereniging op het
spel. Wolters is het er niet mee eens
dat de werknemers alleen voor het
voortbestaan van Union (en niet van
de stijlgroep) strijden. Hij vraagt zich
verder af óf het wapen van een be
drijfsbezetting niet bot wordt als Je
Intussen lijkt het er voor Union som
ber uit te zien, zelfs als de overheid
een paar miljoen geeft om de ge
noemde orders voor een paar maan
den uit te voeren. Wat komt daarna?
Nu het bedrijf failliet is, zullen nieu
we opdrachtgevers niet direct klaar
JftorNoud van Iperen
*3 Asy
f grote en vooral kleine beleggers zullen de brief over
aantal prijsverhogingen, die zij dezer dagen van hun bank
ixn gekregen, wellicht meer dan een keer hebben gelezen,
met In het achterhoofd de gedachte, dat dergelijke prijs-
logingen in deze tijd toch niet mogelijk zijn.
Is inderdaad onbegrijpelijk dat voortaan mag berekenen voor het be-
ankiers, na overleg met de minis- waren van effecten gaat met bijna
s van Economische Zaken en van zeventig procent omhoog, namelijk
van 1,50 gulden tot 2,50 gulden per
Jaar per soort.
Voorts wordt de huur van een safe
loket of nachtkluis (waarvan met na
me het winkelbedrijf gebruik maakt)
- - - duurder. De laatste keer dat een deel
etfecten (aandelen en obligaties) van de tarieven werden „aangepast"
tiet minder dan vierhonderd pro- WM „jddjn 1977; sindtidlen zijn de
Dat betekent dat iemand, die proVisies van de bankdiensten niet
Nadeel of obligatie bij de bank meer verhoogd 2egt de Nederlandse
lilt om die zelf te bewaren, daar- Bankiersvereniging verontschuldl-
i!Lp .!an voort- gend Dlt u Kn welnig overtuigend
vijftig gulden moet neertellen. argument De prijsverhogingen die de
beleggers nu aan hun broek krijgen
verhoging van het bewaarloon geven de lndruk dat daarmee niet
wvenüg procent liegt er evenmin een achterstand wordt lngelo-
Wmt de vergoeding die de bank maar dat daaarmee ook al een
voorschot op de toekomst wordt ge
nomen.
Behalve de Nederlandse Bankiers-
vereniging, mag ook de Vereniging
voor de Effectenhandel enige tarie
ven verhogen. Ook hiervan profiteren
de banken.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De architecten in ons land zijn somber -
gestemd. Bijna twee op de drie architecten verwacht het
komend jaar een daling van de hoeveelheid werk, terwijl bijna
één op de drie een gelijkblijvende omzet denkt te kunnen
behalen. Slechts zes procent verwacht een stijging.
Dit blijkt uit een onderzoek onder de
leden van de Bond van Nederlandse
Architecten (BNA), dat begin vorige
maand is gehouden. Bijna driekwart
van de 950 bureaus met in totaal
ongeveer zevenduizend medewer
kers, reageerden.
Als oorzaken voor de sombere ver
wachtingen worden aangegeven de
hoge rente, de investeringsangst in
het bedrijfsleven en de teruglopende
overheidsinvesteringen.
Woningbouw
In alle sectoren van de bouw wordt
een teruggang van de hoeveelheid
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT De Vakcentrale voor Middelbaar en Hoger Personeel (MHP) voelt er weinig voor
om al vóór het begin van de kamerdebatten over het arbeidsvoorwaardenbeleid voor 1981, met
de voorzitters van werknemers- en werkgeversorganisaties te gaan praten over de werkgele
genheid. De werkgeversorganisaties VNO en NCW stelden dat vorige week per brief voor aan.
de vakbeweging.
werk verwacht, het sterkst in de wo
ningbouw in de vrije sector. Ook de
bouw van premie-woningen zal, naar
wordt gevreesd, een ernstige terug
gang te zien geven. Ten aanzien van
de bouw van woningwet-woningen
wordt een beperkte daling verwacht.
Voorts zal het werk voor herstel en
verbouwing „behoorlijk" dalen.
Zeer sterke dalingen worden nog ver
wacht in de bouw van schoolcom
plexen en overheidsgebouwen. Wei
nig minder somber wordt tegen de
ontwikkeling van bedrijfsgebouwen
aangekeken.
De uitkomsten van het onderzoek
zijn aan de minister van volkshuis
vesting gezonden, ook met de minis
ter van sociale zaken wordt contact
opgenomen. Dit houdt verband met
de gevolgen, die de teruggang van de
hoeveelheid werk zal hebben voor de
werkgelegenheid op de architecten
bureaus. Verwacht wordt dat de per
soneelsbezetting voor eind volgend
jaar met ongeveer negentien procent
zal worden ingekrompen.
Somber
Uit een enquête, uitgevoerd in op
dracht van het Nederlands Verbond'
van Ondernemingen in de Bouwnij
verheid, blijkt dat de Nederlandse
bouwwereld in meerderheid somber
is gestemd over de ontwikkeling van
de bouw in de komende jaren. De
enquête werd uitgevoerd onder archi
tectenbureaus, bouwbedrijven en
grote opdrachtgevers.
Er blijkt uit, dat het merendeel van
de ondervraagden de komende drie
jaar geen herstel in de bouwwereld
verwacht. Driekwart van de onder
vraagde opdrachtgevers verwacht
dat de malaise in de bouw van blij
vende aard zal zijn. De overheid is de
enige die van mening is dat het aan
tal bouwopdrachten op wat langere
termijn wel weer op het oude niveau
zal komen.
De meeste opdrachtgevers houden er
blijkens de enquête rekening mee dat
de bouwmarkt zich zal stabiliseren op
het niveau van voorgaande jaren.
Door deze tendens zijn het afgelopen
jaar ongeveer 30.000 meer bouwvak
kers werkloos geworden, terwijl de
architectenbureaus tot nog toe 1000
man op straat moesten zetten.
DEN HAAG (ANP) De premies
voor aansprakelijkheidsverzekerin
gen voor particulieren mogen met
ingang van 1 feruari met ten hoogste
zeven procent worden verhoofd als
het gaat om nieuwe contracten. Voor
lopende contracten mag de premie
met dit percentage worden aange
past per eerste vervaldag na 31 janua
ri. Dit heeft het ministerie van econo
mische zaken maandag meegedeeld.
N HAAG (ANP) Het Verbond van Nederlandse Ondeme-
i&en (VNO) vreest dat noodzakelijke ombuigingen in het
ïrheidsbeleid te lang op zich zullen laten wachten.
VNO zegt dat In een commentaar van onafhankelijke deskundigen,
«visie van de regering op het goals de regering wU. vindt het VNO
lP iLs en toekomst van de poslttet, maar de werkgevers waar-
.hüü'jhdastrie" van de We- schuwen er wel voor dat „het opzet.
Bhtfi Pf^ïl Raad voor het Rege- ten van nieuwe instituties veelal geen
oeieid (WRR). De regering heeft bijdrage betekent aan het oplossen
t daar°P v°rtge week van problemen".
VS» ^bracht
Snoi? te vinden dat De werkgevers zijn wel volmondig
mi i"lE(ion.onüsche Raad (SER) met de regering eens dat de huidige
ingeschakeld bij het ontwer- economische problemen moeten
nnmic.ein op het teekomstig moeten worden aangepakt via een
kcrAuf beleid, maar, aldus de verbetering van het algemeen econo-
8PD 1^organisatie, de kans dat misch beleid. „Hiervoor", aldus het
brr"op «fte termijn advies kan VNO. „zijn belangrijke beleidsombui-
e,n noodzakelijke gingen noodzakelijk, essentieel is dat
en Z en dan weer °P z'ch die ook daadwerkelijk worden door-
wachten. Ook het inschakelen gevoerd."
MHP-voorzitter H. van der Schalie zei
gisteren tijdens een persconferentie
in Utrecht een dergelijk overhaast
gesprek weinig zinvol te vinden. Vol
gens de MHP-voorzitter is het beter,
te wachten op de aanbevelingen van
de looncommissle van de Stichting
van de Arbeid.
In een brief aan het parlement heeft
de MHP nogmaals haar bezwaren ge
uit tegen de korting van twee procent
op de prijscompensatie en van een
half procent op de vakantietoeslag.
Voorzitter Van der Schalie zei dat
beter gekozen had kunnen worden
voor een reële loons- en salarisverla
ging. Nu de loonmaatregel dat onmo
gelijk maakt, beveelt de MHP de bij
haar aangesloten bonden aan, met de
salarissen op de nullijn te gaan zitten.
Het geld dat daardoor in de onderne
mingen blijft zitten, moet dan wor
den gebruikt voor werkgelegenheid.
Zo heeft de vereniging van hoger per
soneel in de banksector voorgesteld,
de „winst" van de matiging te gebrui
ken voor het verstrekken van lenin
gen tegen een lager dan het gangbare
rentepercentage aan jonge veelbelo
vende ondernemingen.
De Vakcentrale MHP houdt niet,
zoals de FNV en het CNV vast aan
handhaving van de koopkracht voor
de laagst betaalden. „Nu de economi
sche situatie een matiging noodzake
lijk maakt zal iedereen naar draag
kracht moeten inleveren. Ook de mi
nimumloners, als is het maar een
dubbeltje," aldus Van der Schalie. De
MHP heeft overigens wel zeer grote
LEIDEN (ANP) Wolspinnerij Ede
gaat de Produktie concentreren in
Ede en Vlijmen. De produktie van het
bedrijf in Leiden zal in 1981 geleide
lijk worden beëindigd, waardoor 45
arbeidsplaatsen komen te vervallen.
Over de manier waarop de produktie
in Leiden wordt beëindigd, geeft de
directie pas mededelingen na beëin
diging van overleg met de vakbon
den. Als oorzaak van de inkrimping
noemt de directie de gewijzigde
marktsituatie.
bezwaren tegen het voorstel om de
verhoging waarop minimumloners en
mensen met een sociale uitkering per
1 Januari 1981 recht op hebben, uit te
stellen tot 1 juli 1981. Volgens de
vakcentrale worden daarmee verwor
ven rechten aangetast.
De MHP voelt niets voor de voorstel
len om te komen tot een wettelijke
verplichting tot overleg tussen werk
gevers en werknemers over de werk
gelegenheid. Overleg hierover moet
op vrijwillige basis gebeuren. In de
brief aan het parlement pleit de MHP
voor een andere opzet van het overleg
tussen regering en stichting van de
arbeid. Er zou het hele jaar door,
periodiek informeel overleg moeten
worden gepleegd tussen de voorzit
ters van de werkgevers- en werkne
mersorganisaties en de regering ter
voorbereiding van een openbare over
legronde tussen de regering en de
voltallige stichting van de arbeid in
het najaar.
In de nog af te sluiten cao's wil de
MHP vasthouden aan de volledige
automatische prijscompensatie en de
gebruikelijke vakantietoeslag zonder
aftopping handhaven. „Voor zover
niet in strijd met wettelijke bepalin
gen," aldus Van der Schalie.
Van onze redactie economie
DELFT In de Verenigde Staten zijn met „krankzinnig hoge
percentages" formaldehyde dierproeven gedaan. De concen
traties die daarbij zijn gebruikt liggen 150 keer zo hoog als de
maximumgrens die voor deze stof in ons land geldt.
Dit zegt het Houtinstituut TNO in
Delft desgevraagd in een reactie op
een onderzoek waaruit blijkt dat for
maldehyde een stof die ook in
spaanplaat wordt aangetroffen
kankerverwekkend is.
De handel in kerstbomen begint alweer op gang te komen. Op de foto enkele handelaren op de
Amsterdamse bloemenmarkt aan het Singel, bezig met het aanbrengen van kruisen onder de bomen.
Als er in huizen en meubelen spaan
plaat is verwerkt, lijkt dat op zichzelf
geen reden tot ongerustheid. De
vraag is in de eerste plaats komt die
formaldehyde eruit en als dat zo is, is
de tweede vraag in welke mate dat
dan het geval is.
Artikelen, zoals keukenkastjes en
meubelen die geplastificeerd of ge
lakt zijn, geven weinig problemen.
Meer ln het algemeen kan nog wor
den gezegd dat, wanneer er geen
klachten zijn, de concentratie formal
dehyde beneden de hier geldende
maximumgrens ligt. In de praktijk
blijken er klachten te komen in geval
len dat de maximumgrens van 120
microgram per kubieke meter wordt
overschreden.
Intussen ligt er in Den Haag een
ontwerp-besluit, waarin normen wor
den gesteld aan de hoeveelheid for
maldehyde die spaanplaat mag be
vatten en waarin ook de controle
daarop wordt geregeld. De invoering
daarvan laat echter nog op zich wach
ten, omdat de betrokken ministeries
het nog niet eens zijn geworden over
dit ontwerp-besluit.
