De ongelukkige bontmuts van Frolow
Een misleidend boek van Barthold van Ginkel en J.A.Picar!
Trouw
Tuinieren schijnt
heilzaam te werken
Verontruste remonstranten Hoogste kerk
in 't geweer tegen het IKV
vtufdecomm&detouieuScenuude Manifest van raad van kerken
'Jeugdwerkloosheid, blinde
vlek in kerk en samenleving'
Islam over
verschil met
joden en
christenen
Zionisme en
christendom
Conferenties
Werelddiakonaat
een miljoen meer
r- -
Beraad over
christen-Turken
-lis
Du
MAANDAG 8 DECEMBER 1980
door Theo van der Voort
Regelmatig verschijnen in het Westen uitgebreide
verslagen over plagerijen, arrestaties en veroorde
lingen, die de zevendedagsadventisten in de Sow-
jet-Unie treilen. Onlangs nog verscheen in „Ar-
chiv Samizdata" (uitgegeven te München) het
verhaal „De ongelukzalige bontmuts", waarin de
Raad van de Kerk van de Ware en Vrije Zevende-
dagsadventisten in de Sowjet-Unle vertelt hoe bij
een lid van hun kerk. Dimitrij Michajlowltsj Fro
low. een microfoontje in zijn bontmuts werd ge
naaid. Met een vage smoes was hij naar het
militiebureau opgebracht, en moest er zijn Jas en
bontmuts afgeven. Terwijl hij in een andere ka
mer ondervraagd werd. naaide men het micro
foontje in zijn muts Zo had men de gesprekken,
die hij in het weekend met andere adventisten
voert, willen afluisteren. Toen Frolow en zijïi
vrouw het microfoontje in de muts ontdekten,
werden er onmiddellijk groepen agenten, zowel in
uniform als in burger, op hen afgestuurd, die
binnen drongen, Frolow meenamen en het hele
huis overhoop haalden om de muts met het micro
foontje te vinden. Mede dank zij de komst van de
buren, die op het lawaai waren komen toelopen,
liep deze zaak voor het gezin Frolow goed af. Vaak
gaat het er minder ludiek aan toe.
Zo verscheen, wederom in „Archiv Samizdata" in
augustus van dit Jar het bericht dat een voorgan
ger van deze adventistenkerk, Rostislaw Nilolaje-
witsj Galetskij. in Moskou was gearresteerd. En
kele dagen daarna waren ook zijn vrouw en moe
der aangehouden. In dit bericht werd ook alvast
gemeld dat er een uitvoerig rapport over alle
onrecht, de adventisten aangedaan, gepubliceerd
zou worden, in de hoop dat het ook diegenen
bereiken zou die in Madrid zouden samenkomen
om te onderzoeken in hoeverre de slotacte van de
Helsinkiconlerentie van 1975 wordt nageleefd.
Zoals men op 4 december in deze krant heeft
kunnen lezen, is dit rapport nu aan de deelnemers
van de conferentie in Madrid toegestuurd.
De 863 bladzijden verhalen van gevallen van huis
zoekingen om religieuze literatuur te vinden, van
kinderen, die van hun ouders worden weggehaald,
en van ..onregelmatigheden" tijdens rechtszaken
tegen adventisten, die. goed beschouwd, geen
enkel ander misdrijf gepleegd hebben, dan dat 2e
voor hun geloof zijn uitgekomen, maar van wie er
nu toch 55 gevangen zitten
Bijzonder tragisch is wel het vonnis geweest dat
tegen de 84-jarige Wladimir Sjelkow is uitgespro
ken. Deze leider van de adventisten werd tot vijf
jaar kamp veroordeeld op een rechtszitting, waar
het hem onmogelijk gemaakt werd zich te verde
digen. In het kamp heeft de oude man het geen
jaar uit kunnen houden, en is op 27 Januari 1980
bezweken.
Deze adventisten, die van 1936 tot op de dag van
vandaag niet door de staat geregistreerd zijn, en
dus buiten de wet staan, hebben dit rapport in de
openbaarheid gebracht omdat alle pogingen om
hun grieven met de sowjetautorlteiten te bespre
ken tot niets dan nieuwe vervolgingen geleld
hebben. In het rapport wordt de Sowjetregering
van genocide rassenmoord beschuldigd, om
dat zij zich tot doel stelt een hele maatschappelij
ke en religieuze laag uit de maatschappij te ver
wijderen door hen het leven onmogelijk te maken
èn de kinderen bij hun ouders weg te halen en in
staatsko8tscholen In de geest van het atheïsme op
te laten voeden.
Dit rapport wordt momenteel verder bestudeerd
door Keston-college, een bekend Brits instituut
dat zich met de bestudering van de religie In
communistische landen bezighoudt.
Drs. Th. N. A. van der Voort ls studiesecretaris
van de Europa-commissie van de werelddiakona-
ten in Nederland.
%i*L.
v..; V
ARNHEM (ANP) Een groep veront
rusten uit hervormde, vrijzinnig her
vormde, gereformeerde en remon
strantse kring uit het oosten van het
land kwam zaterdag in Arnhem bij
een om te beraadslagen hoe zij de
aanstaande buitengewone algemene
vergadering van bestuur van de re
monstranten die zaterdag 13 decem
ber wordt gehouden kunnen afhou
den van een resolutie over eenzijdig
begonnen afschaffing van de kernwa
pens en hoe zij de hervormde synode
kunnen bewegen haar terzake on
langs genomen besluit opnieuw in
overweging te nemen. Op de algeme
ne vergadering van bestuur van de
remonstrante broederschap aan-
vredesberaad (IKV).
De groep in Arnhem vond het verras
send dat er in kerken van verschillen
de opvattingen zoveel overeenstem
ming kon Worden gevonden. Men zal
al het mogelijke doen om de hervorm
den en de remonstranten „in het
rechte spoor te brengen". De aanwe
zigen spraken af hun verbondenheid
hechtere vorm te geven en gezamen
lijk te streven naar hun doel te waken
tegen eenzijdige beslissingen in de
kerken, zulks in nauw contact met
het interkerkelijk comité tweezijdige
ontwapening (ICTO).
De hoogste kerk van West-Duits-
land nadert zijn voltooiing. De
bouw ervan is mogelijk gemaakt
door iemand die anoniem wenst
te blijven. De kerk staat op een
hoogte van 2600 meter, 300 meter
onder de top van de bekende
Zugspitze, de hoogste berg van
de Bondsrepubliek.
Geloven in jezelf, mag dat? Nieu
we mogelijkheden voor een christelij
ke geloofsbeleving door af te gaan op
eigen gevoel. 12-14 december, Kerk
en Wereld. Driebergen (tel. 03438-
122411.
orde om zich uit te spreken tegen
iedere verdere uitbreiding en vernieu
wing van de kernbewapening en zich
te plaatsen achter het interkerkelijk
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Oordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leld8e Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminqa
HOOFDKANTOOR
Posibus 059
1000 AW Amsterdam
Wioautstraat 131 Amsterdam
tel 020-5629444
telex 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Nad Credietbank
Rekemngnr 2300 12574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTEROAM/DORORECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel 010-115588 (redactie)
iel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO OEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel. 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel. 070-469445 (redactie)
tel. 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLANO
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt .56 Zwolle
Abonnementsprijzen:
Per maand 16.98
Per kwartaal 50.95
Per half iaar 101.90
Per jaar 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave tarniiiebericftten 9-19.30
van maandag t/m vrijdag.. Op
zondag van 18-20 uur telef 020-
5622797.
Opgave mini-advertenties tét.
020-5626262 of schriftelijk aan
Mim-Adv. afdeling, postbus 433.
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen uitsluitend
schriftelijk aan onze A
se adressen
AMERSFOORT (ANP) - „Wij gelo
ven, dat er een' toekomst te maken
valt, die grondig verschilt van wat er
nu met mensen in werk en werkloos
heid gebeurt. Wij zijn er zeker van,
dat iedereen die wil, met anderen aan
de toekomst kan werken. WIJ laten
ons niet tot machteloze toeschouwers
misvormen. Voor ons hebben de
machtige heersers niet het laatste
woord. Voor ons spreekt een andere
Heer, die de machtigen van hun tro
nen stoot en de minsten verheft."
Aldus het .manifest tegen Jeugd
werkloosheid". opgesteld door de ini
tiatiefgroep jeugdwerkloosheid van
de raad van kerken in Nederland. Dit
manifest nodigt alle Jongeren uit voor
een landelijke werkdag onder de titel
„Jeugdwerkloosheid, blinde Vlek in
kerk en samenleving" Deze werkdag
zal ln april van het volgend Jaar wor
den gehouden.
Het „Manifest tegen Jeugdwerkloos
heid" werd door de Initiatiefgroep
aangeboden aan de raad van kerken.
De raad besloot het manifest van
harte te ondersteunen en aan de uit
voering ervan mee te werken.
Het manifest constateert, dat er van
uit de kerken te weinig aandacht ls
voor problemen rondom arbeid en
werkloosheid. Dit manifest wil ook
een aansporing zijn voor de kerken
om daar wat aan te doen. Aan Jonge
ren wordt een aantal mogelijkheden
voorgelegd om met elkaar zich op
deze problemen te bezinnen.
De initiatiefgroep jeugdwerkloosheid
bestaat uit vertegenwoordigers van
een groot aantal kerkelijke en maat
schappelijke jongerenorganisaties.
PARIJ8 (ANP) In Parijs is de isla
mitische conferentie voor een studie
bijeenkomst bijeen geweest met de
bedoeling vooroordelen bij christe
nen en joden over de islam weg te
nemen. De conferentie stelde zich
niet ten doel toenadering tot chris
tendom en Jodendom te zoeken, maar
om te laten zien wat de verschillen
tussen de islam en andere wereld
godsdiensten zijn.
BIJ de Islamitische conferentie zijn 42
landen aangesloten, waar de Islam de
voornaamste godsdienst ls. Egypte
en Afghanistan zijn echter uitge
sloten.
De conferentie sloot aan op een stu
diebijeenkomst over de Arabische
rechten op Jeruzalem. Secretaris-ge
neraal Habib Chatty uit Tunesië wees
er onder meer op. dat de islam zich
niet keert tegen verstand en weten
schap. Tussen islam en wetenschap
heerst volgens Charry „een perfecte
harmonie." Hij pleitte ervoor, dat
met name de westerse wereld hier
over de nodige voorlichting zou
krijgen.
DRIEBERGEN (PNHK; Christe
nen hebben lang gedacht dat het jo
dendom zijn tijd gehad had en alleen
maar vegeteerde op wat al lang ver
ouderd was. Maar dit beeld klopt
niet. Het jodendom ls een levende
bron van Inspiratie, die een heel volk
in beweging heeft kunnen brengen.
Dit zeggen ds Sam Oerssen en Dick
Houwaart in een gezamenlijk boekje
"Zionisme en christelijk geloof, dat ls
uitgegeven door het Gereformeerde
Toerustingscentrum en de Centrale
voor Vormingswerk/HVD in D^e-
bergen.
Het boekje telt vijf hoofdstukken en
elk hoofdstuk wordt afgesloten met
enkele vragen voor gesprekskringen
Zionisme en christelijk geloof ls te
bestellen voor 3,95 over te maken op
giro 42618 t.n.v. de Centrale voor Vor
mingswerk/HVD. Driebergen, onder
vermelding van: bestelnummer AK
265.
Twee geloven op één kussen, daar
slaapt de kerk tussen, voor wie wil
gaan trouwen of nog niet zo lang
getrouwd is, 19-21 december, De Drie
klank. Paterswolde (tel. 05907-2700).
Onze Jezusbeelden, in confronta
tie met drie hedendaagse Jezusfilms
ons eigen Jezusbeeld toetsen, 19-21
december, Den Alerdinck, Laag Zu-
them (tel. 05290-541).
door Jac. B. Looijen
Het gebeurde op een conferentie van Europese kerken ln
het Deense Nyborg. Er was een zwarte dominee uit Afrika
aan het woord. Hij vertelde opgetogen over alles wat ze ln
Afrika aan de blanke zendelingen te danken hadden.
Maar plotseling haalde hl) een boekje uit z'n binnenzak
en liet dat zien. Het was z'n agenda. Ook dat hebben we
van jullie gekregen, zei hl) en keek daarbij zorgelijk. De
Duitser, die als tolk fungeerde keek ook naar het boekje
en hl) vertaalde dankbaar: En U hebt ons het Nieuwe
Testament gegeven. Tja hoe )e zo'n curieuze vergissing ln
de gauwigheid goedpraat? Ik weet het ook niet. Maar de
hilariteit was algemeen.
De agenda en zeker een propvolle
agenda is een naar ding. Er zijn
mensen die er mee van hier naar
ginds rennen. Sommigen krijgen
er op de duur een hartkwaal van.
Ook dominees, ook dr J. Rinzema
gereformeerd predikant in Soest.
Hij heeft een grote gemeente,
maar hij was ook betrokken bij
allerlei landelijk kerkelijk werk en
erg intensief. Kreeg hij daarvan
een hartaanval? Misschien, maar
Je moet een medicus zijn om zoiets
te beoordelen. Meestal spelen vele
factoren een rol. Maar dominee
Rinzema is er van overtuigd dat
z'n druktemakerlj, beter gezegd
z'n volle agendaboek er wel mee te
maken heeft.
Tuinieren
Hartpatiënten krijgen vaak de
raad om kalmer aan te doen en
wat rustiger te leven. Tuinieren
schijnt dan heilzaam te werken
Op Je gemak een beetje harken en
schoffelen ln de tuin ls gezond en
ontspannend. Ik hou nu op met
raadgevingen want er zijn allerlei
lieden, die weten wat goed is voor
hart en bloedvaten, tot in de
8TER-reclame aan toe als een
soort margarine wordt aangepre
zen. Intussen beleefde ds Rinzema
z'n kwaal als een geloofservaring
en hij schreef daar over een boekje
„Leren leven met een hartaanval",
uitgave Kok Kampen, prijs 7,90.
Hij schreef het onder de naam
Joop Rinzema. want hij wil geen
„deskundige" zijn, maar een ge
woon mens, die tobt met de zorgen
en onzekerheden van mensen die
iets aan 't hart hebben.
Niet alleen
Veroorzaakte God die hartaan
val? Je zou 't haast zeggen want in
de Heidelberger Catechismus
staat in Zondag 10 dat alles ln het
leven, ook gezondheid en ziekte
ons niet bij geval, maar van Gods
Vaderlijke hand toekomen. Ook
een hartaanval? Als dat waar ls.
zou God een sadist zijn, vond Joop
Rinzema. Al harkende en schoffe
lende ln z'n tuin dacht hij aan
Achterhoekse boeren, die als ze
verdriet hebben, vaak zeggen: Je
moet maar denken. Je staat er niet
alleen voor. Ze zeggen er meestal
niet bij wie er naast je staat, maar
ze bedoelen er God mee. En dan
kun Je beter lezen ln de Bijbel,
vooral ln het Boek van de Psal
men dan ln die zondagstekst van
de Heidelberger Catechismus. Ik
denk aan psalm 42: Maar de Heer
zal uitkomst gevenNu dat
deed ook ds Rinzema en dat kal
meerde hem.
Wachtkamer
Er ls iets anders. Een hartpatiënt
voelt zich vaak in de wachtkamer
van de dood zitten. Nu zit ieder
mens daarin, maar hij realiseert
het zich pas goed als hij bijvoor
beeld met z'n hart tobt. Eigenlijk
ls dat verkeerd. Het leven ls im
mers. zoals het gebed ln het oude
doopsformuller zegt niet anders
dan een gestadige dood. Ik kom
weer in de Achterhoek. Boeren
vrouwen (het geldt ook voor ande
re streken ln ons land) hadden
vaak ook een doodshemd in de
linnenkast liggen. Had dat te ma
ken met dat gebed bij de doop? In
elk geval hadden ze de vermaarde
godgeleerde Voetius aan hun
kant. Die schreef eens dat het
goed is om tijdig al je zaken op
orde te hebben voor Je nabestaan
den ..opdat er bfj het verscheiden
geen wanorde of zelfs verbittering
onder de huisgenoten ontsta".
Want zo rijmelt een Evangelisch
Gezang uit de vorige eeuw „Spoe
dig kan het uurtje komen, dat mij
uit deez' Jammeren haalt, en bij
Gods ontslapen vromen, is de rust
mij reeds bepaald".
Tip
Rinzema wil met z'n eigen ervarin
gen mensen helpen, die met een
hartkwaal sukkelen en hen vertel
len hoe ze even goed iets anders en
misschien zelfs waardevoller werk
kunnen doen dan vroeger met hun
volle agenda. HIJ zal die negerdo
minee in Nyborg wel gelijk geven,
die een tikje onrustig en kritisch
z'n agenda liet zien. Daar in Afrika
hadden ze zo'n ding nog nooit in
de binnenzak gehad. Maar ja, nu
de kerk was gekomen moest hij
ook al van de ene vergadering
naar de andere. Dat schijnt onver
mijdelijk. Is dat wel zo? Een tip
voor synodes: denk er eens over
na.
Va
GROTE WOORDEN
Aanvaardt daarom elkaar,
zoals ook Christus ons aanvaard WO
heelt dei
tot heerlijkheid Gods.
(Romeinen 15 vers 4-9)
WP
Ja, het blijven lastige en prikkend Vft
woorden die de kerk op de tweede val
adventszondag leest. Of je nou een
profeet of een apostel hoort, ze pe
hebben het over dezelfde zaak. Go ruit
wil dat mensen elkaar niet in de st jta:
laten. Dat ze elkaar aanvaarden al
leden van één gemeenschap, zoals ian
Katholieke Bijbelstichting vertaal
Dat geldt voor de kleine kring vt
huis, je familie, je leefwereld ln
bedrijf of labriek, maar ook dit gel Hjn
Bet
„bei
weer van de grote wereld waarin i
als grimmige wolven tegenover
elkaar staan, of, wat nog veel erger rooi
elkaar passeren als schepen met
gedoofde vuren ln de nacht. We
kennen elkaar niet, we erkennen
elkaar niet, we zien elkaar nog niet
hangen. Het omgekeerde daarvan bied
aanvaardt elkaar! Daaraan is niet
voldaan met van elkaar afwetena
obligate troostwoorden spreken.
waarmee niet ontkend wil wordt
ook woorden kunnen helpen.
Dragende woorden, woorden dien^orge
lijden. Maar aanvaarden is iets vai
de hele mens. Aanvaarden betek«
in de gemeenschap voor elkaar
opkomen. Aan dat opkomen v
geringen kan de een meer doen di
de ander. Ieder mens heeft daarin
eigen mogelijkheden, z'n eigen
talenten. Het gaat niet om de
hoeveelheid hulp die Je kunt op g^n
brengen, maar om de aard van de
hulp. Heeft het te maken met een
hartelijk aanvaarden. Dan komti
minste op den duur niet te kort.
Grote woorden, ik weet het. Ooki
ze doorgeeft ontkomt er niet aan.
Van een onzer verslaggevers
CRI
ual
Anv
pst
Ac;
grot
tuur
|t
bedi
UTRECHT De commissie
dlakonaat van de Nederlandse
vormde kerk heeft voor 1981 een
gramma van zeven miljoen
vastgesteld. Dat is een miljoen"
dan wat er in 1980 blnnenkoi
In een brief aan de plaatselijke»
nieën zegt de commissie werelób)
naat, dat zij tot dit forse bedrai
heeft durven besluiten, omd
aandacht voor het werelddiako
werk in de gemeenten de laatst
ren sterk ls gegroeid.
In de zes miljoen van dit Jaar ls
begrepen de 757.000 gulden, dü
extra actie Hulp in Afrika in sep
ber en oktober heeft opgebracN
1979 kwam er 5,4 miljoen binnen
het hervormde werelddlakonast
Om het werelddiakonaat in de
vormde gemeenten te steunen
stimuleren ls dezer dagen een b
verschenen, getiteld „Wereldd
naat" ln de gemeente; hoe d(
dat?"
AMERSFOORT (ANP) Op 17
ari 1981 zal de raad van kerk
Nederland te Utrecht een vlucb
genberaad houden, dat vooi
gaan over het probleem vat
christen-Turken. ,1
Op het beraad ln Januari wil de:
van kerken een antwoord formuk
aan staatssecretaris Haars van QQ]
tie, die in een brief aan de raad
beleid inzake vluchtelingen spet
de christen-Turken, heeft
gezet.
door S. J. Noorda
Hoe hard mag je iemand vallen die
een slecht boek heeft geschreven?
Of een uitgever, die zo'n boek op de
markt heeft gebracht zonder deug
delijk advies in te winnen omtrent
de waarde ervan?
Met deze vragen zit ik, nu Barthold van
Ginkel en drs J. A. Plcard ln eendrachtige
samenwerking met de Uitgeversmaatschap
pij Elsevier Focus Het Evangelie van Jezus
(216 blz. 24,50) op de boekenmarkt hebben
gebracht, en de redactie van deze krant mij
heeft gevraagd daarvan een openbare beoor
deling te geven.
Wat te doen? Wijzen op de toewijding en
goede bedoelingen van de auteurs, de Inhoud
van het werk kort samenvatten, en het aan
mogelijke lezers overlaten hun oordeel te
vellen? Of, zonder verdere omwegen, ronduit
schrijven waarop het staat, dat ik aanschaf
van dit boek met de beste wil van de wereld
niemand kan aanbevelen; niet laat ik dat
er meteen bij zetten omdat het boek niets
waardevols en opbouwends zou bevatten,
rnaar omdat het boek ln hoofdzaken ongefun
deerd en misleidend ls Ik besluit tot het
laatste.
Sympathiek
Van Ginkel en Plcard hebben een sympathie
ke en zonder twijfel weldadige levensvisie
Normen voor ons menselijk gedrag zijn de
drie „sleutelwaarden" genoemd ln Mattheus
23 vers 23; barmhartigheid, gerechtigheid en
trouw. Een mens moet leven uit oervertrou
wen, gericht op het rechttrekken van wat
krom ls en in trouwe verbondenheid met
- anderen. Wet en profeten leerden Israël dit,
Jezus leert het alle mensen.
Het was Van Ginkel en Picard kennelijk niet
genoeg een en ander ln verband te kunnen
brengen met een serie passages uit de bijbel.
Ze wilden duidelijk maken dat ze zich niet
maar konden beroepen op een aantal gedeel
ten van wat Jezus gedaan en gezegd heeft.
Nee, het moest duidelijk worden dat dit hét
evangelie van Jezus is. Dit alleen heeft hij zelf
gezegd en gedaan, de rest is verslering en
aankleding.
Van Ginkel en Picard presenteren ln hun
boek. op gezag van een lange rij professoren,
een zgn wetenschappelijk verantwoorde his
torische reconstructie van het optreden van
Jezus Het resultaat komt wonderwel overeen
met de teneur van de sympathieke en welda
dige levensbeschouwing die zij voorstaan.
Aanmerkingen
Een drietal aanmerkingen maak lk hierbij. In
de eerste plaats deze; De beide auteurs wij
zen er terecht op, dat de vier evangeliën
uiteenlopende presentaties zijn van de bood
schap van Jezus van Nazareth. Bovendien
zijn het alle vier getuigenissen van een zekere
afstand, niet direct heet van de naald te boek
gesteld. Onmiskenbaar zijn ze ook volop be
paald door de denk- en voorstellingswereld
van eerste eeuwse mensen. Zo zien ze onze
ruim té als een driedekker hemel, aarde en
onderwereld; en stellen zich de geschiedenis
voor als verloop van een Ideale oertijd naar
een volmaakte eindtijd, waartoe een redder
de ellende van de tussentijd zal komen door
breken.
De fundamentele misvatting van belde au
teurs van dit boek bestaat hierin, dat ze
menen dat de evangelisten kinderen waren
van hun tijd, maar dat Jezus zónder zulke
voorstellingen van hemel en aarde, verleden
en toekomst dacht en sprak. Dat wil zeggen,
'dat ze menen dat via een tamelijk eenvoudi
ge aftreksom de huidige evangeliën te redu
ceren zijn tot één evangelie, dat zulke tijdge
bonden eigenaardigheden niet vertoont. Dit
echte evangelie van Jezus is dan ook onmid
dellijk toegankelijk voor de twintigste eeuw-
se lezer, die immers ook zo z'n problemen
heeft met die antieke ideeën over kosmos en
geschiedenis.
Misverstanden
In de tweede plaats ls de tweemaal ln het
boek afgedrukte tekst van het echte evange
lie van Jezus een bron van misverstandea
Men kan niet eenvoudig tachtig procent van
de evangeliën van Mattheus. Markus en Lu-
kas doorhalen als van later datum en dan
doen alsof wat overblijft qua taal, volgorde
en onderlinge samenhang het oerevangelie is.
Zeker ls daarvoor heel wat meer toelichting
nodig dan drs Plcard geeft. Hij kan zich ook
niet meer verschuilen achter de geleerden die
hij noemt. Dezen worden er niet alleen nogal
eens met de haren bijgesleept, ze worden ook
ten onrechte voor één kar gespannen, terwijl
ze onderling zeer verschillende vooronder
stellingen hanteren en uiteenlopende resulta
ten bereiken. Verder is het verbluffend te zien
dat voor de tekst van het oorspronkelijke
evangelie de op z'n zachtst gezegd nogal vrije
vertaling van Anne de Vries wordt gebruikt.
Kortom, er wordt op een onverantwoorde
wijze omgesprongen met de resultaten van
doorgaans zorgvuldig wetenschappelijk on
dersoek. Het is niet voor niets dat geen van
de opgevoerde onderzoekers ooit zo'n gere
construeerd evangelie van Jezus heeft gepu
bliceerd. Over het voorlaatste stadium van
de overlevering van onderdelen van de huidi
ge evangeliën lopen de meningen al zeer
uiteen, laat staan over de vroegste versie van
de totale traditie.
Merkwaardig
Ten derde ls het merkwaardig dat Van Oin-
kei en Picard zo'n behoefte hebben hun le
vensovertuiging te voorzien van het garantie
zegel „wetenschappelijk gecontroleerd histo
risch betrouwbaar". Ze wekken niet de in
druk afhankelijk te zijn van zo'n extra ge-
zagsinstantie. Toch maken ze er zoveel werk
van haar te installeren. Dat ls des te merk
waardiger gezien hun eigen verklaring, dat ze
niet met hun Interpretatie andere interpreta
ties willen uitsluiten. Ieder moet het met die
versie doen die hem maximale verstaanbaar
heid biedt, zeggen ze.
Zoals gezegd: een ln hoofdzaken ongefun
deerd en misleidend, en daarom slecht boek,
dat beter ongeschreven of onuitgegeven had
kunnen blijven. De belde auteurs hadden
beter gedaan aan een uiteenzetting, zonder
omwegen en ln alle duidelijkheid, van de
levenshouding, die zij bepleiten.
Drs S. J. Noorda Is nleuwtestamentlcus en
verbonden aan de theologIsche faculteit van
de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Barthold van
