Twijfelachtige punten
in voorlichtingsboek
1
Jongeren: Ze horen eigenlijk nergens bij
Radio- en televisieprogramma's
I Hoe dan ook, voor Mayle is dat het
punt van waaruit hij aan kleine
ig kinderen gaat vertellen waar ze
vandaan komen en hoe ze gemaakt
iDE KEIZER EN DE NIEUWE GOD
el
Even puzzelen
HET WEER
Weerrapporten
Begin van het
eind
AANDAG 8 DECEMBER 1980
Tl
TROUW/KWARTET
15
gd
idem
door Jelle Jan Klinkert
Zouden er echt nog ouders zijn die
hun kinderen vertellen dat ze door
de ooievaar zijn gebracht, in het
bi ziekenhuis gekocht of in vaders
Ti glaasje bier zijn gevonden? P. May-
le gaat daar in zijn boek „Waar kom
ik vandaan" wel van uit. Tevens
neemt hij aan en dat vertelt hij
zijn lezertjes van naar ik schat tus
sen de vijf en acht jaar ook dat
juders het moeilijk vinden, rood
gorden en gaan stotteren wanneer
ze willen vertellen hoe „het" in el
kaar zit.
)5\
Ik twijfel eerlijk gezegd aan de
juistheid van deze uitgangspunten,
zonder overigens een erg hoge pet
op te hebben van de kwaliteit van
de seksuele voorlichting die de
meeste jonge mensen krijgen.
zijn. Hij doet dat door middel van
korte teksten en wat komisch aan
doende kleurentekeningen.
Alles bij elkaar '.s het technisch
gezien wat simpele maar jui6te
voorlichting. Minder Juist is de po
ging van de schrijver de gevoelens
over te brengen die gepaard gaan
met vrijen en het krijgen van kinde
ren. Het lijkt me toch al de vraag óf
dat aan kinderen van 5 tot 8 duide
lijk te maken is. maar de wijze
waarop Mayle dat probeert is bij-
voorbaat tot mislukken gedoemd
"Niezen'
Een voorbeeld levert de voor mij
onvergetelijke tekst, waarmee de
auteur een orgasme voor kleuters
verklaart: „Maar Je weet wat het is
om al heel lang een kriebelende
neus te hebben en om dan eens heel
erg hard te niezen. Zo'n gevoel is het
ongeveer." Voortaan zal ik nooit
meer zonder bijgedachten kunnen
niezen.
Het uitgangspunt de vraag: waar
kom ik vandaan? brengt mee dat
er een sterke relatie wordt gesugge
reerd tussen vrijen en kinderen krij
gen. Het een lijkt in dit boek auto
matisch tot het ander te leiden. En
in verband met de moeite die vrijen,
zwangerschap en bevalling alle
maal voor de ouders meebrengen
verzekert de auteur zijn Jonge lezers
in de laatste zin van het boek: „Ze
(de ouders) deden het allemaal om
dat ze Jou zo graag wilden hebben."
Was het maar wéér, denk ik dan.
Zelfs kleine kinderen moet Je dit
soort mystifikaties niet zomaar ver
kopen. Daarom geldt voor dit voor-
lichtlngaboek: aardig, maar het ge
bruik ervan eist een zekere waak
zaamheid van de ouders.
Ditzelfde geldt voor een soort ver
volg op het vorige boek van de hand
van dezelfde auteur onder de titel:
Wat gebeurt er nu weer met me? Dit
boek is bedoeld voor pubers tussen
de tien en veertien Jaar oud en het
geeft vooral informatie over de li
chamelijke aspecten van de ontwik
keling van kinderen in deze leeftijd.
Ook hier treffen we weer de komi
sche tekeningen en korte teksten-
aan. Ik zou me kunnen voorstellen
dat kinderen in de bedoelde leeftijd
behoefte hebben aan meer informa
tie dan dit boek biedt, hoewel dat
gene dat erin staat zeker Juist en
nuttig is. Opmerkelijk is wel. dat
het verschijnsel homoseksualiteit
geheel ontbreekt. Zo hou je, on
danks alle schriftelijke voorlich
tingsmaterialen, als ouders toch al
tijd wel wat te doen.
P. Mayle: Waar kom ik vandaan/
Wat gebeurt er nu weer met me?
Uitg.: Elsevier, Amsterdam.
fat bezielt jongeren die
rondhangen in snackbars en
Dort» portieken, die met hun
P'oj brommers door de straat
enstuiven en die als het even
ioi.'I|kan een knokpartij uitlok
ken? Het is een vraag die
veel mensen benauwt, maar
waarop weinigen het ant
woord weten.
Jan Hazekamp, schrijver van het
bock „Arbeidersjongeren" (Boom.
Mcppel, 19.50), pretendeert niet
het antwoord te weten, maar hij is
wel serieus bezig het te zoeken. Vol
gend Jaar hoopt hij een sociaal-
pedagogisch onderzoek op dit ter
rein af te ronden, en dan zullen we
er wel meer van horen. In zijn nu
verschenen boek geeft hij alvast
een voorproefje
Jongeren verkeren door allerlei om-
ihndlgheden in een moeilijke posi
tie. Hazekamp spreekt zelfs over
„het- ongerief van het Jong zijn".
Jongens en meisjes van veertien,
vijftien, zestien jaar hebben veel
plichten en weinig rechten. Althans,
zo ervaren zij het zelf vaak. Er be
staat een kloof tussen hun verwach
tingen van het leven en de werke-
Ujkheid. Ze horen eigenlijk nergens
bij: de afhankelijkheid van het kind
hebben ze achter zich gelaten. Maar
ze zijn evenmin volwassen.
Eigen terrein
Die spanning wordt nu misschien
sterker gevoeld dan vroeger. Vooral
arbeidersjongeren ervaren dat. Zij
zoeken daarom in hun vrije Ujd een.
eigen terrein, waarop zij hun gang
kunnen gaan. Daarbij verzetten zij
zich tegen de wereld van de volwas
senen. ook tegen de wereld van hun
eigen ouders.
Hazekamp geeft een aantal voor
beelden van het gedrag van jonge
ren die in Jeugdbenden opereren.
Daaruit blijkt dat het er hun vooral
om gaat onder elkaar te zijn. Bin
nen de groep zoeken ze gezelligheid.
De school is saai, het werk verve
lend, als je geen werk hebt ls het
nog vervelender, en thuis, ach daar
zitten ze tv te kijken. Als je er met
de groep op uittrekt, beleef je ten
minste nog eens wat.
Hazekamp wijst nog op twee gege
vens, die van belang kunnen zijn bij
het verdere onderzoek. Het eerste ls
dat arbeidersjongeren misschien
wel meer problemen hebben dan
andere groepen Jongeren, maar dat
hun situatie In wezen niet zoveel
verschilt. Het dilemma van ener
zijds afhankelijk zijn en anderzijds
onafhankelijk willen zijn. ls er voor
alle Jongeren.
Meisjes bijzaak
Een tweede ontdekking ls dat de
positie van meisjes heel anders is
dan die van jongens. Zelfs als ze uit
hetzelfde milieu Komen en tot de
zelfde bende behoren. In een Jeugd
bende, waar ook meisjes Inzitten,
domineren de Jongens. Over meis
jes wordt gedacht op een wijze die
je in dit feministisch tijdperk niet
voor mogelijk zou houden. Meiden?
Af en toe moet je ze slaan, zegt een
van de jongens. En zijn makker
beaamt dat: Ja. anders worden ze
de baas; vrouwen zijn net als ne
gers: het zijn slaven.
Dit soort uitlatingen mag je niet
generaliseren. Hopelijk zijn het
toch uitzonderingen. Maar de stu
die van Hazekamp maakt duidelijk,
dat we nog heel wat aan de weet
moeten komen, voordat we goed
inzicht hebben in het verschijnsel
van de Jeugdbende. Een reden om
uit te kijken naar het volgende
boek.
Jan Haxekamp: „Arbeidersjonge
ren" Uitg. Boom, Meppel. Prijs
19.50.
P. J. H.
1
(zon staat loodrecht boven de zee
id Marmora en doet de lucht op het
itervlak zenderen van de hitte.
Ti enkel vLssersscheepje ligt, met
ngend zeil, verdroomd te wachten
een zuchtje wind.
ihet eind van een landtong, die ver
^springt in zee, staat een stralend
paleis. Het is de nieuwe residentie
li keizer Diocletian us. Hij heeft het
til ontworpen met zijn beide langge-
kte vleugels. De keizer is een harts-
ihtelijk bouwheer. Opzettelijk
ft hij de plek op de landtong uit
lazen
Kpaleis is een onneembare vesting,
■drie zijden door water omsloten.
1de achtergrond verrijst het don-
gebergte van Klein-Azië en op
van die berghellingen ligt het
idje Nicomedia.
«winning op de Perzen, betekent
die naam. Een gunstig voorteken. De
keizer ls een bijgelovig man en de
Perzen vormen een gedurige bedrei
ging aan de oostgrens van het reus
achtige Rijk. Diocletlanus gelooft in
voortekenen, als de primitiefste hel
den. Toen de opperpriester te velde,
Eugenlus, In de ingewandkronkels
der offerdieren, geslacht voor het leg
gen der fundamenten, gunstige voor
tekenen zag, was spoedig het bevel
tot de bouw gegeven.
Hier mag de keizer, onder de zegen
der goden, rust verwachten. Voor één
der open ramen van kamer 36 staat
hij uit te zien over de lome deining
van de zee. Kamer 36 is het veiligste
vertrek van het hele palels. Zij ligt
aan het uiteinde van de féohtervleu-
gel en kan alleen bereikt worden via
kamer 35, waar dag en nacht zich een
wachtcommandant bevindt.
Op haar beurt ls kamer 35 slechts
toegankelijk door kamer 34. de grote
wachtzaal van de lijfgarde. En moch
ten deze voorzorgsmaatregelen nog
niet afdoende zijn voor 's keizers vei
ligheid, dan is er nog een geheime
uitweg. Alleen de keizer weet daar
van. De architect heeft het niet na
verteld hem is na de voltooiing
van het gebouw voor altijd het zwij
gen opgelegd.
De vloer van kamer 36 bestaat name
lijk uit een kunstig mozaïek, een reus
achtige landkaart het Romeinse Rijk
voorstellend. De grenzen Zijn met
rood aangegeven. Toepasselijk er
ls daar de laatste anderhalve eeuw
heel wat barbarenbloed vergoten (In
het binnenland hadden trouwens ook
wel enkele rode plekken mogen zijn
aangebracht). Bij de kamerdeur is
met fraaie kleuren het beeld van de
zonnegod ingelegd. Als pendant
prijkt aan de raamzijde de maango
din. Luna (maan) staat er onder in
door Jelle Wytzes
■J H. Kok n.v. Kempen BmaH
gouden letters. Eén druk met de voet
op de hoek van de letter Len er
klapt een luik open. Met een sprong
ln de diepte kan de ke'zer zich in
veiligheid stellen. Oeen gemakkelijke
afdaling voorwaartoch te verkie
zen boven een gedwongen afdaling
naar de Hades.
Het ls vreemd stil ln het palels. Ook
roert zich geen levend wezen tussen
de witte huisjes op de verre berghel
ling. Het paleisgarnizoen heeft de
schaduw opgezocht en doet een mid
dagslaapje. De keizer houdt geen
siësta. Dat zit er nog bij hem ln uit de
tijd, toen hij met de troep te velde
trok en de vijand niet vroeg, of hij
tegen het hete middaguur soms ook
ongelegen kwam. Diocletlanus heeft
een emmer koud water laten aanruk
ken om zijn voeten ln te koelen. Een
paardemiddelmaar het houdt hem
uit de slaap.
Kletsnatte voetsporen lopen heen en
terug tussen de marmeren werktafel
in het midden van het vertrek en de
ramen met het uitzicht op de zee.
Diocletlanus is onrustig. De mlddag-
vrede op het wijde water kalmeert
hem niet. In tegendeel, de stilte heeft
iets beklemmends. Hij voelt zich om
ringd door een onbestemde dreiging.
Hetzelfde gevoel besluipt hem als
lang geleden, toen hij met zijn stoot-
troepen een vijandelijke stad binnen
trok door de verdacht lege en stille
straten met de loerende blikken ach
ter gesloten deuren en vensters.
Zou de legende waar zijn, dat op 't
dodelijk middaguur demonen rond
waren. om de mens te verschrikken?
In de ademloze stilte klinkt luid het
bonzen van 's keizers hart. Wat is er
toch met hem?
Radio vandaag
HILVERSUM I (298 m> 07.02 (S) Een goede
morgen met Ton Daalhuisen. (08.20 Ak-
tua). 09.03 (S) Continu Muziek. 10.30 (Te
gast bij John Woodhouse en Herman Em-
mink. 11.02 (S) Tunes van toen. 12.03 (S) De
Heer en-Mevrouw de Bok met Nederlands
Fabrikaat. 13.03 (S) Aktua. 13.20 (S) Raad
een lied...of niet. 14.02 (S) Gerard de Vries
draait op verzoek. 16.02 (S) De tien om
kindershow. 16.30 (S) Café-Chantant. 17.02
(S) Toerja-Toernee. 18.11 (S> Aktua. 18.25
(S) De verhalen van Virgilius van Tuil.
18.30 (S) Rollebolleradio. 18.45 (S) Het zes
de continent. 19.02 (S) TROS-Country.
20.02 (S) Voorzichtig breekbaar. 20.30 (S)
Peekei - ongezouten. 21.02 (S) TROS Dan
sparty. 22.02 (S) Aktua-sportcafé. NOS:
23.00-24.00 (S) AVRO: 00.02 Pirn Jacob's
Platenscala. 01.02 (S) in the still of the
night. 02.02 (S) AVRO's servicestation.
HILVERSUM U (402 m) NCRV: 7.00
Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20 Het
levende woord. 7.30 Nieuws. 7.36 Hier en
nu. 8.00 Nieuws. 8.11 Te Deum Laudamus.
8.30 Nieuws. 8.36 Hier en nu. 9.00 Gymnas
tiek voor de vrouw. 9.10 Waterstanden. 9.15
NCRV's scheepsradio. 9.20 Journaal voor
de scholen met kinderpanel 9.30 Plein
publiek. 11.00 De wereld zingt Gods lof.
12.00 Boer en tuinder OVERHEIDS
VOORLICHTING: 12.16 Uitzending voor
de landbouw. NCRV: 12.26 Mededelingen
voor land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws.
12.36 Hier en nu. 13.00 Nieuws. 13.11 Kerk
vandaag. 13.30 Onder schooltijd. NOS:
14.30 Klankbeeld. NCRV 15.15 Woord in
de middag. 15.30 In 't zilver. 16.30 Focus.
17.00 (S) Tempo giusto. 17.24 Mededelin
gen 17.30Nieuws. 17.35 Hier en nu. 18.00
(S) Muziek in vrije tijd. P.P.: 18.50 Uitzen
ding van de PvdA. NCRV: 19.00 (S) Steen
in de vijver. 20.00 (S) Drie Bijbelse lofzan
gen. 20.40 (S) Het 6e Internationale Bruck-
nerfest Linz. 21.30 (S) Literama-maandag
22.25 Bond Zonder Naam. NOS: 22.30
Nieuws. 22.40 Hobbyscoop-extra. NCRV:
23.25 (S) Muziek van eigen tijd. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM III <444 ml AVRO: 7.02 (S)
Vol gas. (7.30 AVRO's Radiojournaal.) 8.30
AVRO's Radiojournaal. 8.35 (S) Bingo, met
Jan van Veen. 10.03 (S) Arbeidsvitaminen.
11.03 (S) Hollands Glorie. 12.03 (S) 'n Rond
je voor Nederland. (12.30 Radiojournaal.).
13.57 Beursplein 5. 14.03 (S) Showparade.
15.03 (S) Ha, die Hoiting. 16.03 (S) Toppop
Disco. (17.30 Radiojournaal.) NOS: 18.03
(S) De Avondspits met de Nationale Hitpa
rade. AVRO: 19.02 (S) Praatpaal 15. 20.02
'S) Het Steenen Tijdperk. 21.02 (S) Blues,
Ballads Sc Beat. 22.02 (S) AVRO's Swingti-
me. 23.02-24.00 (S) Candlelight.
HILVERSUM IV (FM-Kaaalew) KRO. 7.00
Nieuws. 7.02 (S) Aubade. 9.00 Nieuws. 9.02
(S) Aan woorden voorbij... 9.10 (S) Lauda-
te. 10.00 (S) Concert van de Salzburger
Festspiele 1980: Klassiek pianorecital.
11.10 (S) Orkest van Radio Luxemburg
met solisten: Hedendaagse muziek. 11.40
(S) Tsjechisch Philharmonische Orkest en
Harmonieorkest Musique des Gardiens de
la Paix: Hedendaagse muziek. 12.00
Nieuws. 12.02 (S) Interval. 14.00 Nieuws.
14.02 (S) Spektakel magazine. 14.30 (S)
Kollage van alledaags en zeldzaam. 15.30
(S) Van hoog naar laag en omgekeerd.
17.00 einde.
TV vandaag
NEDERLAND I:
11.00 NOS/NOT: School-tv
13.00 NOS: Nieuws voor doven en
18.25 Idem
18.30 Sesamstraat
18.45 Klem
18.55 Journaal
18.59 NCRV: Wollie's wereld
19.05 Minivoetbalshow
19.55 De Hofnar, speelfilm
21.37 NOS: De swingende kerk van San
Francisco
Wordt vervolgd 22.45 Tot Besluit
I I Hfeontaal: 1. priem, 3. gebogen
J L «n, 6 woonboot, 9. water ln Fries-
L^Jjnci. 10. vuurpijl, 12. onder officier
ft-). 13. zangvogel, 15. erwt, 17. wiel,
teken in de dierenriem, 21. schil-
kwastje. 25. vierhandig dier, 26.
(Lat 27. stuk, 31. voor. 32. meis-
ïaam. 34. pootaardappel, 36. vlij-
38. rund, 39. spelleiding, 41. voed-
42. water doorlatend, 43. omslag,
bouwland
ticaal: 1. water in Utrecht, 2. lad-
3. moerasvogel. 4. pers. voor-
imw. 5. snavel, 7. eer, 8. schrobnet,
toespraak. 11. zwakke, 14. verslag,
warmte eenheid. 18. overblijfsel
verbranding, 20. vernis. 22. opper-
irand van een dak, 23. tijdperk, 24.
ter vocht, 28. water in Limburg, 29.
uzieknoot. 30. sierplant, 31. hou-
#8. 33. Noorse goden, 34. stronkje,
f vertragingstoestel. 36. teugje, 37.
harde slag. 40. bevel.
Wossing vorige puzzel
nor.: 1 pekel, 5. spant, 10. adat. 12.
'of. 13. re, 14. spaat, 17. el. 18. ink, 20.
•W, 21. ene, 22. al, 24. nn. 25. ader, 26.
jota, 28. es. 30. p.e., 32. eer, 34. Epe,
36 ree, 38. ge. 39. Irene. 41. ed, 42.
t 44. rede. 46. stram, 47. steen.
Vert1. paria, 2. eden, 3. ka. 4. ets, 6.
Iat 7. al. 8. noen, 9. telen, 11. rage, 15.
16. Aa. 19. kader. 21. enter. 23. les,
4 nop, 27. leges, 29. Epen, 31. reden,
eelt. 34. er, 35. en, 37. Eede, 39. Ina.
w ert. 43. ar. 45. Ee.
22.55 SOCUTERA: Stichting Nederlandse
Vrijwilligers
23.10 NOS: Journaal
23.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
NEDERLAND II:
13.00 NOS: Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.25 TELEAC: Sociale verzekering. 1e cyclus
(9)
18.55 NOS: Journaal
18.59 TROS: De Vijf
19.25 Angie
20.00 NOS: Journaal
20.27 TROS: Dubbelspel
21.25 De verhalen van John Cheever
22.25 Aktua TV
23.00 Soap
23.30 NOS: Journaal
23.35 Nieuws voor doven en slechthorenden
DUITSLAND I 100.00 journaal. 10.05 Ac
tualiteiten. 10.40 Parlementair overzicht.
11.00 Das Haus am Eaton Place, tv-serie.
11.45 Reportage. 12.30 Persoverzicht. 12.40-
13.20 Reportages. 16.10 Journaal. 16.15
Joan und Harry, tv-serie. 17.00 Kinderpro
gramma. 17.50-18.00 Journaal. (Regionaal
programma. NDR: 09.30-10.00 Kleuterpro
gramma. 18.00 Sportprogramma. 18 30 Ac
tualiteiten. 18.45 Kleuterserie. 18.55 Ach-
tung Zoll, tv-serie. 19.25 Regionaal magazi
ne. 19.59 Programma-overzicht. WpR:
08.10 t/m 11.55 Schooltelevisie (09.30) Kleu
terprogramma). 18 00 St. Pauli Landungs-
brücken, tv-serie. 18 30 Sprookje. 18.40
Achtung Zoll, tv-serie. 19.15 Actualiteiten.
19.45 Informatieve serie). 20.00 Journaal.
20.15 Show. 21.00 Filmreportage. 21.30
Berlin Alexanderplatz, tv-serie. 22.30 Ac
tualiteiten. 23.00 Der Spiegel (Serkalo),
Russische speelfilm. 00.45-00.50 Journaal.
DUITSLAND II 16.30 Informatieve serie.
17.00 Journaal. 17.10 Flipper, tv-serie. 17.40
Gevarieerd magazine. 18.20 SOKO 5113,
tv-serie. 19.00 Journaal. 19.30 Spelpro-
gramma. 20.15 Informatieve serie. 21.00
Actualiteiten. 21.20 Ein Guru kommt, tv-
film. 23.00 Journaal.
D'Iand NDR 0755-08.05 Gymnastiek. 08.05
t/m 13.30 t/m 17.30 Schooltelevisie. 18.00
Kleuterprogramma. 18.30 Informatief pro
gramma. 19.15 Informatieve serie. 20.00
Journaal. 20.15 Informatief programma.
21.15 Direktion City. tv-serie. 22.00 Docu
mentaire. 22.45-23.30 Show.
D'LAND WDR 08.p0 Gymnastiek. 08.10 t/m
11.55 Schooltelevisie (09.30) Kleuterpro
gramma). 17.00 Schooltelevisie 18.00 Kleu
terprogramma. 18 30 Cursus Duits. 19.00
Reportage. 19.45 Journal 3. 20.00 Journaal.
20.15 filmreportage. 21.45 (z/w) Soleil O,
Franse speelfilm. 23.25 Journaal
BELGIC-NEDERLANDS 1400-16.00 en
17.00 Schooltelevisie. 1800 Kleutersene.
18.05 Tekenfilmserie. 18.30 Informatieve
serie. 19.00 Informatief programma. 19.30
Verkeerstips. 19.35 Mededelingen en Mor
gen. 19 45 Journaal. 20.10 Weerbericht.
20.15 Amusementsserie. 20.20 Spelpro-
gramma. 20.55 De Mallens, tv-serie 21.45
Consumentenmagazine. 22.25 Journaal.
22.40-23.10 Informatieve serie.
FRANS 14.00 t/m 15.00 Schooltelevisie.
17 30 Aankondigingen. 17.45 Tekenfilms.
18.15 Spelprogramma 18.30 Programma
voor ouderen. 19.00 Sport 19.27 Weerbe
richt. 19.30 Journaal. 19.55 La raison d'é-
tat. Franse speelfilm. Aansl.: Discussie.
Aansl.: Weerbericht en journaal.
door Hans de Jong
Dat was zondagmorgen bij het op
staan toch wel een verrassing. Een
volkomen winters beeld met in de
kustprovincies vijf tot tien centime
ter sneeuw, plaatselijk nog meer, een
glasheldere lucht en een temperatuur
die door sterke uitstraling boven het
sneeuwdek tot -10 graden onderuit
was gezakt. Zo althans was dé afle
zing in Gorredijk. Ook zondag over
dag bleef het bijzonder fraai, al hing
er hier en daar een grondmist en
schoof er wel eens een enkel sneeuw-
bultje voorbij. De kaarten van zater
dagochtend hadden al doen vermoe
den dat er het een en ander op komst
was. Boven het noordelijk deel van de
Noordzee was de temperatuur op
drieduizend meter hoogte gedaald tot
maar liefst -23 graden tegen slechts -8
tot -9 graden normaal
Die portie 15 graden te koude lucht
wees duidelijk op de nadering van
een koud putje. In de nacht van zater
dag op zondag trok het van noord
naar zuid over ons land waarbij er
vooral in een strook van Friesland tot
Zuid-Holland sneeuw van betekenis
viel: Gorredijk 8 cm, Workum in zuid
west Friesland 16 cm. Velsen 12 cm,
Amsterdam en Marken 10 cm, en
Haarlem eveneens 10 cm sneeuw. In
Zoetermeer werd om 2 uur 'S nachts
een zeer plotselinge harde donderslag
waargenomen De sneeuw was zo
droog dat er niet meer gesneeuwbald
kon worden.
Het ziet er naar uit dat deze actie van
Koning Winter het begin van het ein
de is geweest en met einde wordt dan
de koude periode bedoeld. In deze
nieuwe week herstelt de westelijke
circulatie zich. Een hogedrukgebied
van 1035 mb boven het Kanaal op
weg naar Frankrijk neemt samen met
diepe IJslanddepressles de circulatie
in handen. Dat loopt .vrijwel zeker op
hogere temperaturen uit. Ik fyeb een
bestuurslid van de ijsclub van Foch-
telo gistermorgen dan ook maar ge
adviseerd de ijsbaan open te stellen
onder het motto: Pak wat je krijgen
kunt voor het gaat dooien.
Als de winter langer zou aanhouden
was men daar in die uiterste zuidoost
hoek van Friesland geneigd het Ijs
eerst nog maar wat te „sparen".
Toch wel curieus, dat die „lang gele
den" door mij gelanceerde verwach
ting: „Tijdens of na St. Nicolaas op
schaatsen" toch min of meer werd
gerealiseerd: Zuiver een staaltje van
hogere voorspelkunde waar maar
weinigen aan toe komen, al zeg ik het
zelf.
Medewerkers Evenhuis in het Gro
ningse Sauwerd vertelde me in de vrij
strenge winter van 1979 verschillende
malen sneeuwhoosjes boven het
sneeuwdek te hebben waargenomen,
veelal tijdens praktisch windstilte en
felle zonnestraling bij tegelijk voor
handen schaduw. Dat zou kunnen
wijzen op gelijksoortige thermische
omstandigheden als ln koude polaire
en droge lucht in bijvoorbeeld een
maand als april.
Het gebeurt zelden dat er tussen de
computerkaarten van diverse landen,
de Verenigde Staten inbegrepen, zo
veel eenstemmigheid bestaat over
het deze week te volgen weerbeleld.
Welke kaart je ook in handen neemt,
ze wijzen allemaal in de richting van
die atlantische stromingen. Naar bui
ten kijkend bij aanwezigheid van die
dikke sneeuwlaag met daarboven de
zuiver blauwe hemel bekroop mij gis
teren wel eens even de gedachte: Zou
den al die rekenmachines wel moge
lijk tegenstribbelen van de winter
lucht boven het besneeuwde conti
nent hebben ingecalculeerd? Enfin
de tijd zal het leren of er nog
vertragingen komen
Het is anderzijds ook zo als het om
stralingskouin de onderste niveaus
gaat zoals nu de hoger? niveaus
meestal vrij snel open komen te lig
gen voor van avontuur overlopende
oceaan winden.
Lezer Wim Leeuwenstein in Schie
dam worstelde, met vloeistof-mecha-
nica als bagage, het vijfhonderd blad
zijden dikke boek „Meteorologie van
de straalstromen" van E. R. Reiter
(Wenen, 1961) door. „Met enige blik
schade", zo schrijft hij, „zijn daaruit
enkele ideeén omtrent oceaaninvloe
den te voorschijn gekomen. Ze wer
den neergelegd in een elf bladzijden
tellend schriftje getiteld „Het weer
tussen hemel en aarde". Ik selecteer
het volgender er voor u uit. „Voor
west Europa luidt de prognose voor
de komende winter: Tot half januari
koud. veel sneeuwbuien; korte perio
des van dooi, maar het weer echter
niet zacht, waarbij eerst ook regen,
later voornamelijk sneeuw. Vooral in
januari en februari ook enkele korte
periodes met noordoostelijke circula
tie met droog en koud weer." (dat zal
weerprofeet Pruiksma als ijspegelge-
tinkel in de oren klinken). „Toelich
ting: Er is een zeer duidelijke persis
tentie (aanhouden) van de Nordatlan-
tische rug van hoge druk. terwijl deze
op zuidelijke breedten al sinds sep
tember zwak en onregelmatig ont
wikkeld is. De temperatuurtegenstel-
lingen blijven, vooral bij lage oceaan
watertemperaturen in de oostelijke
gebieden beperkt, waardoor op onze
breedten de west-ooststroming op
jetrniveau gestoord blijft. Bij klim
mende zonnebaan zal de „jet" (straal
stroom) die zuidelijk van de Atlanti
sche rug oostwaarts stroomt, zich
versterkt manifesteren, als de tempe
ratuur tegenstellingen in de atmos
feer noord-zuid weer toenemen.
Hierdoor kan de luchtdruk boven het
middellandse zeegebied laag blijven
en de wind in west Europa eerder in
de oosthoek komen". Verder bericht
Leeuwenstein dat in The Times van
29 november een kaartje stond afge
drukt, waarop voor west Europa, in
clusief Nederland een brandstofver
bruik van 130 procent stond vermeld,
oftewel één derde meer dan normaal.
Voor Noord-Amerika werd een teveel
van vijftien procent verwacht.
HOOGWATER 9 DEC., Vlissingen 2,42-14.59, Ha-
ringvlicUluixen 2.59- 15.11. Rotterdam 4.37-16.54,
Schcveningen 3.52-15.57, IJmaiden 4.33-16.44,
Den Helder 8.46-20.52, Harlingea 10.46-22.49. Delf
zijl 0.39-12.49.
Weerrapporten ran
gistermiddag 16 nar
weer
tamp.
De Bilt
onbewolkt
-3
Deelen
onbewolkt
•2
Eelde
licht bew
•3
Eindhoven
onbewolkt
mist
2
Den Helder
-2
Rotterdam
licht bew.
Twente
onbewolkt
3
Vliaaingen
licht bew
1
Zd. Limburg
onbewolkt
S
Aberdeen
licht bew.
1
Barcelona
zwaar bew
12
Berlijn
onbewolkt
-7
Bordeaux
licht bew
6
Brussel
geheel bew
•1
Frankfort
licht bew
•2
Oenère
sneeuwbui
-1
Helsinki
half bew
15
Innsbruck
zwaar bew.
-4
Klageniurt
sneeuwbui
-2
Kopenhagen
zwaar bew
-4
Lissabon
licht bew.
11
Locamo
licht bew
4
Londen
onbewolkt
3
Luxemburg
-3
Madrid
onbewolkt
10
Malaga
half bew
16
Mailorca
half bew
12
München
zwaar bew.
-6
Nice
licht bew.
9
Oslo
onbewolkt
-5
Parijs
half bew.
2
Rome
regenbui
12
Split
zwaar bew.
8
Stockholm
licht bew
-8
Wenen
zwaar bew.
-5
Ziirich
zwaar bew.
2
Casa Blanca
zwaar bew
16
Istanbul
licht bew.
13
Tunis
onbewolkt
17
