Specialisten willen nu
zelf tarieven wijzigen
Drieluik rond
historicus schrijver
Dr. Algra
Kritiek Kamerlid op plan
Pais voor m.o.-opleidingen
Nieuw plan voor een middenschool
KXJJ
Bezuinigingsprobleem
bij onderwijs opgelost
Menten
naar
ziekenhuis
Voorstel: met ingang van 4 januari
Vervolging om
duizendjes op
portemonnees
'klasse-verschil'
I
I
I
I
I
I
I
Ook onderwijsbonden ontevreden
Abonnements
prijzen
Rector sluit aan bij bestaande én bij idealen
Extraatje voor
arrestatieteam
in vijf steden
Publikatie rapport
over rellen 30 april
Rita
^ZATERDAG 6 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
ARNHEM (ANP) Het openbaar
ministerie heeft een handelaar in
relatiegeschenken uit Gelderraai-
sen gedagvaard, omdat de* twee
jaar geleden ongeveer 80.000
klapportemonneetjes met daarop
een afbeelding van een bankbiljet
van duizend gulden In de handel
heeft gebracht De Nederlands-
sche Bank deed. na de handelaar
eerst te hebben gewaarschuwd,
pas veel later aangifte bij de po
litie.
Volgens de bank en het openbaar
ministerie, was hier sprake van
een opzettelijke «vertreding van
de auteurswet (het auteursrecht
op bankbiljetten is In handen van
de Nedérlandsche Bank). De
maximumstraf op de* overtre
ding Is een half jaar gevangenis
of 35.000 gulden boete. De zaak
dient donderdag 18 december bij
de rechtbank In Arnhem.
Volgens mr. G. Corstens. officier
van justitie, heeft het geruime
tijd geduurd voordat het bewijs
in deze zaak was verkregen: Be
halve de handelaar in Geldermal-
sen is ook de producent van de
portemonneetjes uit Waalwijk ge
dagvaard. Béide heren zijn overi
gens niet van plan voor de recht
bank te verschijnen. Zij achten de
taak „te min", te meer daar zij in
het buitenland met afdruk van
buitenlandse biljetten geen enkel
probleem hadden. De mannen
hebben de indruk dat zij als
proefkonijn worden gebruikt. De
Nederlandsche Bank wil In hun
ogen proberen In welke mate een
beroep kan worden gedaan op het
auteursrecht op bankbiljetten.
ADVERTENTIE
De Landelijke Specialisten Verenl- n I
ging heeft gisteren voorstellen voor dGSTITI 2f6fTl£lclKt
de tariefswijzigingen naar de leden pp
gestuurd Die- vergaderen er 15 de mgt afSChaffen Van
cember over
Voor verschillende soorten specialis
ten wordt het tarief lager naarmate
dr specialist meer verrichtingen de
clareert (zogenaamde degressieve ta
lieven). Deze maatregel zal in bijzon
der gelden voor verrichtingen die zeer
veel voorkomen, zoals stellen van dia
gnoses Voorts wordt een begin ge
maakt met afschaffing van hogere
tarieven voor wie eerste of tweede
klas Is verzekerd. Een tweede klas
rereekerde particulier betaalt nu nog
inderhalf. en een eerste klas verze
kerde ruim tweemaal het tarief van
de derde klas verzekerde
Een ander plan betreft het geleidelijk
afschaffen van de opslag van maxi
maal twintig procent als een verrich
ting meer tijd heeft gekost dan het
gemiddelde Verder willen de specia
listen zo spoedig mogelijk een behan-
delkaart Invoeren voor patiënten met
een langduriger ziekte of veel behan
delingen Deze patiënt wordt dan
voor een vast bedrag behandeld, on
geacht het aantal verrichtingen
korter werken om Jonge aankomende
collega's de mogelijkheid te bieden
ook een praktijk te beginnen Voor
chirurgen is er ai zo'n Inschlkplan
Het leidt voor de chirurgen tot een WeSllit £6V2in£renis
inkomensdaling van dertig procent In y
vijf Jaar. volgens een woordvoerder
van de speclallstenverenlgtng
Inschikken'
Tenslotte wil de speel alls ten vereni-
gng de 'uischikplannen' extra stimu-
tan De specialisten gaan daarbij
De aanvankelijk door het kabinet op
gelegde globale tariefsverlaging had
binnen twee jaar het gemiddelde In
komen van de specialisten met tach
tigduizend gulden moeten verlagen
Na volledige doorwerking zou dit
plan vierhonderd miljoen gulden heb
ben bespaard op de kosten van de
gezondheidszorg. Door het akkoord
met het kabinet leveren de speclalls
ten voorlopig tot april 1981 ge
middeld niet meer dan rond achtdui
zend gulden in
De woordvoerder van de specialisten-
vereniging ls er echter van overtuigd
dat de voorstellen van zijn vereniging
op den duur een nog grotere bespa
A(X Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het kabinet heeft gisteren de problematiek
van de 265 miljoen gulden die moeten worden bezuinigd op Nadat* echteTin"Nederland bekend
het ministerie van onderwijs opgelost. De wijze waarop wilde was geworden dat Menten waar
premier Van Agt gisteren niet uit de doeken doen. Hij verwees ha(!
daarvoor naar een binnenkort te verschijnen nota die aan de tus5en hem en de eBondmPubUek
Kamer zal worden aangeboden. aangevochten
De problematiek van de bezuiniging
op onderwijs kon aanvankelijk niet
worden opgelost omdat de Kamer
een plan van minister Pais om onder
wljsgevenden te korten In hun salaris
afwees Sindsdien ts naarstig gezocht
naar andere wegen
Het tegenvallen van de Inkomsten
van het rijk via de belastingen heeft
bet kabinet gisteren er toe gebracht
alle ministeries te confronteren met
«n kasplafond. De ministeries wor
den beperkt in hun uitgaven om te
voorkomen dat de regering volgend
laar weer omvang rijk moet snoeien
door middel van de zogeheten Voor
jaarsnota
Het teruglopen van de belas tin gin
komsten van het rijk met enkele mil
jarden kan In de begrotingen van
1980 niet meer worden opgelost, zo zei
de premier gisteren ln zijn wekelijkse
persconferentie. ..We moeten er ech
ter mee rekenen dat daardoor voor
1981 weer een omvangrijk probleem
op ons afkomt, dat er in het volgend
jaar weer wat boeiends staat te ge
beuren
ADVERTENTIE
CHRISTELIJKE AKAOEMIE VOOR EXPRESSIE
DOOR WOORD EN GEBAAR
Aanmelding studenten cursusjaar 1981/1982
Studenten kunnen worden aangenomen nadat ze de selectie
cursus hebben gevolgd, waar beoordeeld wordt of de opleiding
voor hen geschikt is.
Het aanmeldingsformulier voor deze seleciiecursus dient vóór
15 december 1980 binnen te zijn. De informatiebrochure en
het aanmeldingsformulier (voor zover niet in het bezit van de
schooldekaan) kunnen worden aangevraagd bij de administratie
van de akademie, Vloeddijk 38. 8261 GC KAMPEN.
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT -De medische specialisten gaan met ingang van 4 Januari wijzigingen aanbrengen
in hun tarieven. De wijzigingen komen in de plaats van de meer algemene tariefsverlaging die
de regering wilde opleggen, maar die na het akkoord van vorige week tussen specialistenver
eniging en kabinet niet doorgaat.
ring kunnen opleveren dan die vier
honderd miljoen van het kabinets
plan De huidige plannen van de ver
eniging voor Januari zullen later wor
den gevolgd door nog meer voorstel
len. Door het conflict met het kabinet
dreigde daar allemaal niets meer van
te komen. ..Ook de patiënt is op de
langere termijn met het akkoord met
de regering beter af dan met de botte
bijl van die opgelegde tariefsveria
ging," aldus de woordvoerder
Doctor Algra, de Friese senator
Op 20 oktober 1980 werd H. Algra door de Senaat van de
Vrije Universiteit een eredoctoraat verleend. Een benoeming
die terecht als een erkenning gezien mag worden van het
vele en vooral veelzijdige werk dat Algra heeft verricht.
Als lid van de Eerste Kamer, hoofdredacteur van het Friesch
Dagblad en io tal van andere functies heeft deze markante
persoonlijkheid zijn sporen verdiend.
Ter gelegenheid van zijn erepromotie hebben een aantal
bekende persoonlijkheden die hem in diverse functies en
hoedanigheden van nabij hebben meegemaakt, de verdien
sten van Dr. Algra op politiek, historisch en journalistiek
gebied in een „liber amicorum" vastgelegd. Het is een
buitengewoon lezenswaardige bundel geworden oVer deze
„Friese senator" die zowel als nestor van de journalistiek
als door zijn historische boeken grote bekendheid geniet.
Tot degenen die aan dit boek een bijdrage hebben geleverd,
behoren: Prof. Dr. E. Diemer, Prof. Mr. W.F. de Gaay Fort
man, Prof. Dr. j. Zijlstra (die ook het voorwoord schreef),
drs. J. de Koning en Dr. G. Puchinger. De boeiende tekst
van het boek wordt nog eens extra verlevendigd door een
groot aantal foto's van hoogtepunten uit Algra's loopbaan,
uitmondend in een reportage van de promotieplechtigheid.
Het boek telt 240 pagina's, waarvan 48 pagina's foto's.
In fraaie linnen band met vierkleuren stofomslag.
Formaat 13,5 x 21,5 cm. Prijs gebonden: f. 29.50
DEN HAAG (ANP-DPA) - Pieter
Menten ls gisterochtend van het zie
kenhuis in de Scheveningse gevange
nis overgebracht naar een algemeen
ziekenhuis Volgens het ministerie
van Justitie ls Mentens toestand zo
achteruit gegaan, dat opname in een
ziekenhuis waar meer voorzieningen
zijn raadzaam is. Zijn toestand is
echter niet kritiek
In West-Berlljn loopt nog een proces
over terugbetaling van 550.000 mark
die de Bondsregering in 1965 uitkeer
de aan de voor oorlogsmisdaden ver
oordeelde 81-jarige Donderdag werd
de zaak door een rechtbank terugver
wezen naar het Landgericht ln Ber
UJn
Menten kreeg het geld nadat hij aan
gevoerd had dat hij tijdens de oorlog
in Polen Joden had geholpen en als
gevolg daarvan de Inboedel van zijn
huls ln Lemberg had moeten afstaan
Anfwc
HboekbonBB Wêê WÊÊ mI
Zend mij de volgende boeken rechtstreeks
via boekhandel*
ex. DOCTOR ALGRA. DE FRIESE SENATOR
Gebonden editie f. 29,50
ex. HET WONDER VAN DE 19e EEUW
Gebonden editie f. 45,
ex. KRONIEK VAN EEN FRIESE BOER
Gebonden editie f. 35,-
Naam:
Straat:
Postcode:-
_Plaats:_
Bankrekening- of gironummer:
•doorhalen wat u niet wenst.
In open envelop zonder postzegel zenden aan:'
Uitgeverij T. Wever b.v..
Antwoordnummer 5. 8800 VB Franeker. TR 6_12
boekbonBH Bi Bi WÊH WÊt WMI
Het wonder van de 19e eeuw
Vao vrije kerken en kleine luyden v'"
Nog steeds mag deze zeer persoonlijke visie op een brok
omstreden kerkhistorie zich in een grote belangstelling
verheugen. Meer dan 20.000 exemplaren van dit indringend
geschreven portret van het kerkelijk leven in de vorige
eeuw zijn reeds verkocht. Onverdeelde lof ook van de vader
landse pers, zoals van drs. T.M. Gilhuis in NEDERLANDSE
GEDACHTEN:
..Een meeslepend getuigenisEen boek dat in het
bijzonder dankbaar zal worden aanvaard door hen die zelf
aan de kleine luyden verbonden waren. Mij althans maakte
dit boek - en is dat niet de hoogste lof die men het mee
kan geven - opnieuw dankbaar voor wat ik van huis uit
aan gereformeerd erfgoed heb meegekregen."
Totaal 364 pagina's tekst en 64 pagina's illustraties.
In linnen prachtband met geplastificeerd stofomslag.
Prijs gebonden: f. 45,-
Kroniek van een Friese boer
Basis van deze boeiende kroniek is het dagboek van Doeke
Wijgers Hellema dat door. Dr. H. Algra werd bewerkt.
Het behandelt de interessante periode net na de Franse
overheersing, van 1821 tot 1856. Hellema, een veelzijdig
man, was achtereenvolgens onderwijzer, rijksontvanger.
boeT, lid van het Friesch Genootschap van Geschied-,
Oudheid- en Taalkunde, kerkvoogd en bekleedde nog tal
van andere functies. Hij had een open oog voor alles wat er
om hem heen gebeurde. Zijn dagboek volgt het gebeuren
in ons land op de voet en is tegelijk de kroniek van het
huiselijk leven in die tijd. „Een tijdsdocument van grote
waarde", aldus het dagblad Trouw.
Totaal 445 pagina's, geïllustreerd en in fraaie linnen band
met stofomslag. Prijs gebonden: f. 35,-
Vul de boekbon in en stuur hem vandaag nog aan uw
boekhandel of (in open envelop zonder postzegel) aan
Uitgeverij T. Wever b.v..
Antwoordnummer 5.8800 VB Franeker.
U kunt natuurlijk ook telefonisch bestellen
Uitgeverij T. Wever b.v., Franeker.
Telefoon 05170 -3147
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid mevrouw Ginjaar-Maas (WDi maakt zich grote zorgen
over de manier waarop haar partijgenoot minister Pais de m.o.-opleidingen wil hervormen. „Ik
ben bang dat deze reorganisatie ten koste za] gaan van de kwaliteit," zegt zij.
Ir» het georganiseerd overleg van mi
nister Pais met de bonden is thans
een voorstel in discussie om zeven
tien miljoen gulden per jaar te bezui
nigen op de m.o.-opleidingen. Dat be
drag moet worden opgebracht door
de docenten, die bruto dertig tot vijf
tig procent in salaris achteruitgaan
Het overleg spitst zich nu toe op de
vraag hoe het uitgespaarde bedrag
kan worden aangewend om de m.o.-
opleidingen uit te breiden en te ver
beteren. In eerste Ipstantle heeft mi
nister Pais voorgesteld om twaalf
miljoen gulden te stoppen ln nieuwe
faciliteiten. Wat er met de resterende
vijf miljoen gebeurt, is nog onzeker.
Taakomschrijving
De bonden nemen geen genoegen
met de voorgestelde taakomschrij
ving van de docenten. Doordat de
m.o.-opleiding sinds 1 augustus onder
de wet op het voortgezet onderwijs
valt. zouden docenten betaald wor
den op basis van een volledige week
taak van 29 uur. Daarvan zouden er
vijf als taakuur gegeven worden
De bonden menen dat Pais met dit
voorstel de m.o.-opleidingen in feite
de nek omdraait. Zij eisen dat een
docent aan de m.o.-A opleiding der
tien taakuren en een docent aan de B-
opleiding zeventien taakuren krijgt.
Alleen dan zouden zij les kunnen ge
ven op een niveau dat gelijkwaardig
is aan dat van de Nieuwe Lerarenop
leiding en de universiteiten
Mevrouw Ginjaar wil geen oordeel
uitspreken over de precieze verdeling
tussen les- en taakuren. Maar het
voorstel van minister Pais wijst ze
zonder meer af: „dan maak je van de
m o.-opleiding een soort havoschool,"
zegt ze
Als gevolg van de gestegen
kosten van papier en andere
materialen sou de abonne
mentsprijs van de dagbladen
een aanzienlijke verhoging
moeten ondergaan.
Wij hebben die verboging (met
goedkeuring van het ministe
rie van economische zaken) tot
het uiterste minimum weten
te beperken.
Onze abonnementsprijzen rijn
per 1 januari 1981 als volgt
vastgesteld:
18,06 per maand
54,20 per kwartaal
212,60 per jaar
Wij nemen gaarne aan dat de
abonnees die een machtiging
tot automatische afschrijving
hebben verstrekt, ermee ak
koord gaan dat Dij de eerstvol
gende afschrijving de nieuwe
abonnementsprijs wordt aan
gehouden.
De losse verkoopprijs wordt
per 1 januari 70 cent.
Directie Trouw
Wijzer
De regering poogt volgend Jaar het
financieringstekort te beperken tot
hjfeneenhalf procent. Enerzijds om
de kapitaalmarkt niet te overbelas
ten, anderzijds om de rentelast voor
het rijk te beperken. Op de vraag of
de vijfeneenhalf procent zal worden
fchaald zei de premier: „We hebben
ook wel eens gezegd dat aan het einde
van onze termijn het aantal werklo
on 150.000 zou bedragen. We zijn
^middels wat wijzer geworden op
dat punt".
door Piet Hagen
DEURNE Met groot gevoel voor publiciteit heeft Th. Hoogbergen, rector
van het Peelland-college te Deurne. een nieuw plan voor een middenschool
gelanceerd. Een speciale aflevering van het tijdschrift „School", een pagina
tekst in de Volkskrant, en als klap op de vuurpijl een Ty-uitzending van de
NOS. die helemaal aan de middenschool was gewijd, jijal het Nederlandse
voortgezet onderwijs vanuit Deume hervormd worden?
DEN HAAG (ANP) Amsterdam.
Rotterdam Den Haag. Utrecht en
Arnhem krijgen nog dit jaar een ex
tra aanvullende bijdrage voor de uit
rusting van een arrestatieteam. Mi
nister Wiegel heeft dat deze gemeen
ten bericht. Per gemeente komt dat
neer op een extra bedrag van 400 000
Kulden
In 1979 heeft de bewindsman reeds
steun toegezegd bij de oprichting van
die teams Ter uitvoering van zijn
belofte paste de minister de organic
«e sterkte van de korpsen hetzelfde
laar nog aan. Ook kregen de gemeen
ten toen een eerste uitkering om de
uitrusting van de teams te finare
eieren
Het plan van Hoogbergen
blinkt uit door zijn eenvoud
De belangrijkste kenmerken
ervan zijn:
er komt zo spoedig moge
lijk een wet op de midden
school
landelijke invoering tussen
1985 en 1987
de middenschool duurt
drie jaar. alle kinderen van
twaalf tot vijftien gaan er
naartoe
de middenschool telt
maximaal 700 leerlingen
de lessen duren 45 minuten
(nu 50)
er worden 35 lessen per
week gegeven (nu 30).
alle leerlingen krijgen
handvaardigheid en techniek
voor de leervakken worden
niveaugroepen gevormd
In de commentaren die
School-redacteur Jos Ahlers
bij vakbondsmensen, politici
en leraren heeft verzameld
wordt Hoogbergen algemeen
geroemd als een praktisch
mens. Hij heeft aansluiting
gezocht enerzijds bij het be
staande schoolsysteem, an
derzijds bij de idealen van de
middenschool Daarbij ont
moet hij van twee kanten kri
tiek: de realisten van het
mammoettijdperk gelóven
niet dat dit. haalbaar is; de
idealisten die streven naar
een ..ander onderwijs met an
dere doelen" vinden deze con
structie maar een mager af
treksel van wat hun voor ogen
staat.
Dood tij
Hoogbergen constateert in de
inleiding op zijn plan. dat de
discussie over de midden
school zich in een impasse be
vindt. Het lijkt dood tij, zegt
hij. en het wordt tijd om een
eind te maken aan de alom
heersende ontmoediging en
berusting. Vandaar dat hij
zelf de knuppel in het hoen
derhok heeft gegooid
Dat de middenschool in een
impasse verkeert, zal nie
mand ontkennen De sinds en
kele jaren in gang zijnde expe
rimenten kabbelen rustig
voort. Vanuit de traditionele
scholen bestaat geen overdre
ven grote belangstelling voor
wat hier wordt, uitgebroed De
kans op verplichte invoering
van dit nieuwe schooltype is
in de politieke constellatie
van dit moment ook erg klein
En toch vinden velen dat er
iets moet gebeuren, dat heeft
Hoogbergen goed aangevoeld
De uitsplitsing van twaalfjari
gen over twee gescheiden
schoolsoorten (later beroeps
onderwijs en mavo-havo-vwo»
technicus niet wat Frans of
Duits leren?
Schipbreuk
(tekening uit het blad „School")
wordt door weinigen verde
digd. Deze voortijdige selectie
doet onrecht aan kinderen
van wie nog niet precies dui
delijk is waar hun capacitei
ten liggen. Het gevolg is dat
een deel van de scholieren te
hoog mikt en een ander deel
beneden zijn niveau terecht
komt. En zelfs al zou een per
fecte selectie mogelijk zijn.
dan nog is het de vraag of je
deze groepen al zo vroeg apart
mag zetten
Het ideaal van de midden
school om kinderen van
twaalf tot vijftien Jaar zoveel
mogelijk bij elkaar te houden
en geleidelijk hun richting te
laten kiezen, is al in 1974 door
het parlement aanvaard. Ook
de gedachte dat kinderen van
deze leeftijd een bredere vor
ming nodig hebben, is ge
meengoed. Een havo-leerling
die nooit techniek heeft gehad
is niet compleet. Een gymna
siast die geen hamer kan vast
houden evenmin. Omgekeerd
waarom mag een toekomstiw
Er moet dus iets gebeuren
met ons voortgezet onderwijs,
maar wat? Het ontwikkelings
plan van minister Pais en
staatssecretaris De Jong (een
tweejarige brugperiode bin
nen de bestaande schooltypen
inbouwen) heeft schipbreuk
geleden Voor een verdergaan
de ingreep (de middenschool)
lijkt de tijd nog niet rijp. Wat
dan? De middenschool van
Hoogbergen, die vanwege de
indeling in niveaugroepen
door voorstanders van de
echte" middenschool be
schouwd wordt als een „opge
poetste mammoetschool"9
Ik denk dat Hoogbergen de
snelheid waarmee je het on
derwijs kunt hervormen over
schat Een operatie zoals hij
voorstelt regel je in Nederland
niet in een paar jaar. De ou
ders. de politici, maar vooral
ook de leraren moeten daar
naartoe groeien En in dat
groeiproces moet ook ruimte
zijn voor afwijkende vormen
Het moet ook mogelijk zijn
verder te gaan dan Hoog ber
gen voorstel
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De wetenschappelijke
raad voor het regeringsbeleid zal vol
gende week zijn rapport naar aanlei
ding van de rellen op 30 april publice
ren. De bedoeling is dat dit rapport
een bijdrage levert aan het „breed
beraad" dat de regering heeft aangfr
kondlgd over de achtergronden van
het geweld dat zich op die dag voor
deed. De titel van het rapport, dat
een probleemanalyse bevat, is „De
mocratie en geweld'
„Nou tie je zelf waarom Ellen de
deur niet kan open doen