s
I
Weglopen is ook niet alles
Weebendpnzzel
f
N
3
P4
Alleen maar nullen en enen
-
s
Met open
ogen
in de val
s
co
Bouwmeester eerste
DE KRANT.
OMDAT U
NIET
IEDERE DAG
IN HET
KREMLIN
KUNT
ZIJN.
3bt
UERPAG 6 DECEMBER 1980
«VARIA»
IROUW/KWARTET
29
TKKENKINDERBOEKENKINDERBOEKENKINDERBOEKENKINPERBOEKENKINDERBOEKENKINDERBOEKEA'-
EKENKINDER
door Gertie Evenhuis
Van over de grenzen komen
«él prima boeken: Peter, de
hoofdpersoon in Weglopen
U ook niet alles, woont in
een dorp in Wales, land
«aarover de schrijfster Ali-
jon Morgan al meer heeft
geschreven Zijn vader
«erkt in de wegenbouw en
is tijden achtereen weg
„omdat hij door Engeland
trok met haveloze caravans
en graafmachines. Onge
veer eens in de zes weken
kwam hij thuis en zat dan
zwijgend en gespierd, in de
uitgezakte leunstoel, terwijl
mevrouw Jenkins (Peters
moeder). Sam en Peter bab
belden over dingen uit het
dorp Na een paar dagen
pakte mevrouw Jenkins zijn
schone linnengoed in en
stopte een grote, zelfgebak
ken pastei in zijn knapzak.
en hij stouwde alles in de
'■Ifif kofferruimte van de oude
Austin en ging er weer van
door."
Zo is het leven van Peter en
hij is eraan gewend. En niet
temin mist hij zijn vader.
Als hij op school in moei
Bjkheden raakt maakt hij
gebruik van een verande
ring in de schoolreis naar
Duitsland en trekt op zijn
eentje richting Hebriden.
waar zijn vader nu zit. Maar
Engeland is groot en de din
gen vallen niet mee; zijn
geld wordt gestolen, hij lift
en ontmoet mensen, ook
aardige De reis (hij zag de
blauwe eilanden als bultige
walvissen) is goed beschre
ven; het schoolleven en de
voetbalpeptalk ook Maar
de ontmoeting met zijn va
der is een werkelijke ont
dekking arbeiders wijzen
hem de weg op het eindelijk
gevonden terrein waar zijn
vader afgezonderd van de
anderen in zijn caravan
woont. De stille, noemen ze
hem, werken, eten en in je
nest duiken, een wereld
waar Peter vreemd tegen
aan kijkt. Ook tegen zijn
vader: een trage, slaperige
man die eenzaam is, die elf
maanden leeft zonder enige
versiering of afleiding; een
man die heel anders is dan
Peters romantische verbeel
ding hem had voorgesteld.
Wel maakt hij mee dat zijn
vader tijdens een van de
ontploffingen in de bergen
een jongen redt. maar hij
ontdekt toch ook dat ieder
een tenslotte alleen is. Goed
getekende karakters in het
hele verhaal, begrijpelijk
dat dit boek een prijs kreeg
in Wales. 8torend is alleen
dat de vertaalster, Frédéri-
que v.d. Velde, de moeder
„Moes" laat noemen en de
ouders voortdurend ..me
neer Jenkins, en mevrouw
Jenkins, noemt: wat in En
geland gewoonte is komt op
deze wijze kunstmatig over.
Kwaliteit
Kindereiland is ook al zo n
kwaliteitsboek van de
Zweedse schrijver Per
Christian Jersild Het is een
gedurfd boek over de gevoe
lens en problemen van een
elfjarige, die op het punt
staat de „woestijn" van de
puberteit in te gaan, en zich
dat ook heel goed bewust is.
Reine, zo heet hij, zal naar
een kinder-elland buiten
Stockholm gaan, terwijl
zijn moeder in een zieken
huis aan de kust gaat wer
ken, diezelfde zomer. Maar
hij heeft geen zin, ér gaat te
veel om in zijn hoofd, hij wil
weg. Reine laat zijn moeder
zich verslapen, zodat zij
hem niet naar de boot kan
brengen. Zelf neemt hij de
trein, maar hij gaat terug
naar zijn eigen huis. intus
sen briefjes schrijvend alsof
ze van het kindereiland
kwamen Die vakantie
brengt hij door met denken,
zijn lichaam bestuderen
denkend over seksualiteit,
waaraan niets geheimzin
nigs meer is bij de overdon
derende voorlichting. Hij
wil niet eens ouder worden,
binnengehaald in de wereld
van de volwassenen, gevan
gen in geilheid en andere
viezigheden; zijn gedachten
zullen nooit meer rein zijn,
alle energie zal opgaan aan
neuken en niets zal overblij
ven om de raadselen op te
lossen, of er een God be
stond en zo ja hoe het klonk
toen hij Adam schiep. Dat
zijn de overwegingen van
deze elfjarige die zijn eigen
geheimschrift heeft; gaat
werken op het rouwkranse
natelier van zijn tante,
vuurwerk koopt het van het
geld dat voor iets anders
bestemd was; in aanraking
komt met een bende ver
nielzuchtige jongens, ruzie
krijgt met een vriend van
zijn moeder. Die niet vol
wassen wil worden maar
toch moet. Een eenzaam
avontuur van een kind, dat
leest als een roman en dat
ook is. Uitstekende verta
ling van Lydia Dalmijn.
Schoolleven
Wie ben je Loekie Live is
weer een heel andere tiener;
hier staat het schoolleven
van binnen uit centraal, en
het meisje Ariane die het
verhaal doet over de hoofd
persoon Loekie Live (omdat
Engelse woordjes hem in
zijn bol sloegen toen hij tien
was en hij steeds riep" je
had het „live" moeten zien!)
„Na een zomercursus in En
geland. waar hij niet heen
wilde, keert Loekie in Ame
rika terug als een ander
mens. Met nieuwe kleren,
een rare fiets, lang haar en
een rufptak, en onder zijn
arm een kluwen wol met een
lap sjaal erom heen, want
hij breit, tot onder de lessen
toe. Op de vraag van de
lerares „Wat draag jij toch
voor rare todden", ant
woordt hij: „Goedkope en
doelmatige kleren. Je kunt
prima schoenen toch maar
niet weggooien omdat de
gebruiker is overleden." Hij
ligt dwars in de klas en el
ders. maar Ariana vindt
hem niet wezenlijk veran
derd; zij kent hem vanaf
haar baby-tijd en hij zal wel
weer normaal gaan doen, hij
wil alleen maar zijn per
soonlijkheid ontplooien. De
lerares wordt weggetreiterd,
het leven op school is hard
beschreven, maar ook met
humor; en Ariana schrikt
zich een ongeluk als Loekie
haar opeens op de mond
kust. Mensen lopen het ei
gentijds bewoonde huis in
en uit en eikaars leven ook,
allerlei trekjes van het „in-
ne" leven zijn uitstekend
geobserveerd, en er valt veel
te lachen in dit boek.
Grimmige humor
Een heel wat grimmiger hu
mor treft men aan in De
avonturen uon Tom Saw
yer, wat mij betreft nog
steeds een hit. Mark Twain
(Samuel L Clemens)
schreef dit verhaal van zijn
eigen jeugd ook voor oude
ren, om hen eraan te herin
neren hoe zijzelf eens waren
en met wat voor eigenaardi
ge ondernemingen zij zich
bezig hielden. Tom Sawyer
is de vriend van miljoenen
jongens en vaders gewor
den. Ze hebben zich vereen
zelvigd met Tom of hij hun
broer was en Huck Finn hun
eigen schooiers-vriend. Op
een magische manier tekent
de schrijver wat in ons allen
zit: de vilein en de held.
Een boeiend stuk leven
rond 1850 in een adembene
mend landschap bij de Mis
sissippi. Zonder gehurk of
gekraai doet de auteur zijn
verhaal, dat er niet om liegt.
Want wel is er het kostelijke
verhaal van de schutting
die Tom voor straf moet
verven, maar die tenslotte
door de hem eerst uitla
chende jongens als gunst en
tegen beloning piekfijn
wordt afgeleverd, maar ook
is er de scène dat Tom met
Huck getuige is van een
moord en de dader niet aan
durft geven. Tot dat onaf
wendbaar wordt, omdat de
verdachte zal worden opge
hangen. Het boek zit vol
angstige spanning, maar
ook vol humor en liefde
(Becky en het avontuur in
de grot) Er wordt een tijd
geschilderd, mensen, ge
woonten, een zonderling bij
geloof en een huichelachtig
soort puritanisme dat hier
en daar voor christelijkheid
doorging. Onthullend zijn
de sinistere overeenkom
sten tussen die twee. Ver
taald door Annelies Hazen
berg (maar in Toms mond
klinken uitroepen als
„ojeetje, gossie, gosjemik-
kie, niet erg Twains). Goed
macabere omslag en bin-
nentekeningen van Silves
ter Brobbel.
Wie zoetere kost wenst
moet Henrietta's Droom
huis nemen, van Elizabeth
Goudge. in 1945 verschenen
en nu herdrukt. Een huis als
een plaatje, oud. wit en met
klimop en open voor alle
mensen van wie Henrietta
houdt. Die komen allen op
de verjaarsdagspicnic van
vriendje Anthony Hugh, en
ze zijn beter uit de verf ge
komen in al hun excentrie
ke handelingen en gewoon
ten dan de twee kinderen
zelf, en om hen ging het
toch. Alleen als de „came
ra" om zo te zeggen op hen
gericht is komen zij ook een
beetje tot leven. Maar op
die warme zomerdag dat ie
dereen in het bos verdwaal
de lijken de kinderen meer
een noodzakelijk kwaad in
het verhaal. Hen zal het
daarom ook vluchtiger inte
resseren, ook al omdat de
toon van een Edwardiaanse
vroomheid is en wat preuts-
jes bovendien De grote
mensen weten altijd raad en
de kinderen stellen er wei
nig tegenover. Het verhaal
speelt in het begin van deze
eeuw „en toen was de we
reld nog heel dikwijls stil en
slaperig en nog lang niet zo
roezemoezig en lawaaierig
als nu. „Dat is nu precies
wat er mis is met dit verhaal
ook. Wél iets anders dan E.
Nesbitt met haar Spoorweg
kinderen, of, om bij een
nieuw verschenen boek te
eindigen: K. M. Peytons Jo
nathan, wat zag je in die
zomernacht? Een kost-
schoolverhaal, maar veel
méér.
Peter, of Weglopen is ook
niet alles, Alison Morgan,
uitg. Querido, 15,90. Kin
dereiland, door P. Jersild,
uitg. van Goor, 22,90. Wie
ben je Loekie Live? Christi
ne NÖstlinger, uitg. Bruna,
16,90. De avonturen van
Tom Sawyer, Mark Twain,
uitg. Spectrum, 14,90. Jo
nathan, wat zag je in die
zomernacht? K. M. Peyton
17,90. Querido, Henriëttes
Droomhuis, Eliz. Goudge,
Christofoor, 18,90.
Horizontaal. 1. opgewekt, 4. niet ver
gezeld. 7. opdracht. 9. hoekpijler. 10.
gekheid. 12 verharde huid, 13. wijn
soort, 14. sierplant. 15. water in Lim
burg, 18. vruchtjé, 20. spaans paard.
23. kweker. 25. gegraven waterweg.
26. bestuurder. 27. kleurstof, 29. meis
jesnaam, 31. gesloten, 32. zeezwaluw.
37. water in Limburg. 39. stok met
voettrede, 40. vogel, 41. zeer brand
baar koord. 42» water in N.Br., 43.
vorderen, 44. brede grove lat. 45
werktuig.
Verticaal. 1. nieuwerwets, 2. kraam, 3
uitslag op metalen, 4. plaats in Zwit
serland, 5. kleur, 6. insekten verteren
de plant, 8. water in N Br., 9. wier, 11
geestdrift. 16. bijenhouder. 17.
vrucht, 18. verhindering, 19. reeks. 21.
muggelarve, 22 organische verbin
ding. 23. mak. 24. buitenhaven, 28.
betreffende, 29 mannetjesgans, 30.
insektenetend zoogdier. 33. wild
zwijn, 34. veter, 35. bloem. 36. hou
ding, 38. schoorsteenzwart. 40. ho
ningdrank
Oplossing t/m woensdag a.s. per
briefkaart sturen naar Dagblad
Trouw, Postbus 859. Amsterdam.
Links boven vermelden: weekend
puzzel
Hor. 1. paraat, 6. stapel, 12. leng, 14.
elan. 16 ik. 18. st.. 19. tap, 21. or.. 22.
A.M., 23. vertier. 26. element, 29. aria.
30. gamel. 32. aker. 33. as. 34. n.g., 36
mak. 37. nn„ 38. i.e.. 39. ster, 41. rata.
43. go. 44. verdrag, 45. U, 47. leek, 49.
keet, 52. o.a!, 54. r.l., 55. kim, 57. lt.. 58.
ge. 59. ever. 61. malie, 63. Aser, 65
malaria, 67. spalier. 69. el, 70. Tu., 71
rit, 73. ma, 74. ra, 75. luim, 77. nego. 79/
kommer, 80. gereed.
Vert. 2. al. 3. restant, 4. anti. 5 Ag.. 7
te. 8. aloë. 9. parmant. 10. en. 11
rivaal. 13. Aa, 15. omtrek. 17. kers. 19.
tram, 20. peek, 22. Anei, 24. r.i., 25. eg,
27. 11., 28. e.k., 31. mandril, 35. gevel,
37. nagel. 39. sol, 40. rek, 41. rak, 42.
alt. 46. roemer, 48 erratum. 50. etala
ge, 51. terras, 53. aval, 55. kaar, 56.
mist, 58. geer, 60. el, 61. mi, 62. e.p., 64.
si. 66. ruim, 68. Amer, 72. ik. 75. L.O.,
76. me, 77. ne 78. O.E.
De boekenbonnen gaan naar: Zr.
Marcelle-Luders. Lauriergracht 41
in Amsterdam; D. Evers, Schaloen-
straat 33 in Den Haag; H. v.d. Vel
den, Bergselaan 305b in Rotterdam.
Deze opgave is op te lossen door
de tafels van 3-5-7-9 enzovoorts op
te zetten (de tafel van 6 is gelijk
aan die van 3 met een nul ervoor)
en dan te gaan combineren. De
rijen, die door 2, 4,8 of 16 deelbaar
moeten zijn, moeten eindigen op
één, twee. drie resp, vier nullen,
terwijl overigens in die rijen nul
len en enen naar believen kunnen
worden ingevuld. Vele puzzelaars
hebben zich zo ingeleefd in het
tweetallige stelsel, dat datum,
commentaar enz. in het binaire
stelsel werden gegeven, gelukkig
niet aan de voorzijde van de enve
loppe. Beter is deze puzzel voor
al voor de grotere vierkanten op
te lossen via de restwaarden. Hier
bij worden de resten genoteerd,
die overblijven na deling van 1-2-
4-8-16 door het desbetreffend ge
tal. De som van deze resten moet
Niet piekeren maar puzzelen
Oplossing opgave 647 van de ladderwedstrijd.
per regel/kolom deelbaar zijn door
het desbetreffend getal.
Als voorbeeld wordt gekozen het
vierkant 6x6: In figuur 1 zijn de
restwaarden vermeld van de re
gels na deling door 1 resp 2 t/m 6,
in fig.2 die van de kolommen na
deling door 7 resp. 8 t/m 12. Bij de
eliminatie dienen zo weinig moge
lijk getallen te worden geëlimi
neerd, want elke eliminatie kost
een één. In kolom 12 moeten beide
getallen weg. Daarom moet in re
gel 3 nog een 2 weg. in kolom 11
moet 1 of 15 weg, dus (5+8*2),
Figuur 1
Figuur 2
Figuur 3
waarna in regel 5 de 4 vervalt. De
hiermee gevonden oplossing ziet u
in figuur 3.
Teneinde niet te veel plaatsruimte
in beslag te nemen, is ervan afge
zien de vierkanten met nullen en
enen af te beelden, maar is vol
staan met de vermelding van het
aantal enen en de decimale waar
den voor de regels en de kolom
men. (zie figuur 4). Alle gevonden
mogelijkheden zijn hier vermeld.
De heer E. C. Buissant des Amorie
(175) te Amstelveen waardeert de
opgave met de woorden, „simpel
van gegeven, boeiend in de uitvoe
ring" en P. D. Rinkel (28) te Eind
hoven constateerde: „Zelfs met
een computer moeilijk op te los
sen". H. van Bemmel (63) te MM
vraagt: „Graag nog eens weer iets
'binairs'
De heer Koene (217) te Geldrop
kreeg als waardering voor zijn
idee gemiddeld 8,37 verkregen als
volgt: 3 (1,0%), 4 (0,1%), 5 (1.2%), 6
(5,4%), 7 (9,5%), 8 (34,9%), 9
(29,0%), 10 (18,9%). De top van de
ladder zakte naar 232 met als
3
"1
2
3
4
5_
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19 2C
"T
3
14
6
8
5
6
14
8
5
28
22
24
16
10
30
21
24
9
0
21
22
9
8
10
24
7
24
9
20
21
6
9
24
10
18
7
24
9
20
20
22
24
24
10
30
7
24
9
0
29
22
9
0
10
24
21
24
9
20
29
6
9
16
10
18
21
24
9
20
6
21
62
60
60
44
"40
42
63
56
63
60
33
0
7
52
79
110
111
124
35
48
42
120
63
10
121
120
117
84
91
126
111
124
55
48
42
120
63
110
121
60
117
84
8
58
125
120
189
252
240
.252
140
168
63
220'
253
252
247
182
0
.160
125
248
189
252
240
252
•140
40
126
220
253
252
247
132
0
160
253
248
60
124
240
252
140
168
207
220
253
252
247
182'
0
128
253
188
117
92
220
252
,.224
168
207
190
231
252
221
252.
0
160
9
55
349
510
507
508
510
474
427
296
162
510
253
504
247
504
510
432
221
324
549
494
507
508
510
474
427
312
162
510
253
504
247
378
510
432
.221
3 2.4
477
382
378
508
495
474
427
440
162
510
319
504
247
490
510
432
221
276
477
510
255
508
'110
474
427
440
162
430
495
504
247
490
510
496
221
324
509
510
507
476
350
474
427
424
162.
■510
495
504
455
504
510
432
221
324
509
494
507
476
350
474
427
440
162
510
495
504
455
378
510
432
221
524
L0
73
1 983
886
1023
1020
1015
1020
1001
1000
738
650
1023
1020
767
1022
510
1008
221
1003
931 6éC
991 1014 1023
892
895
1020. 1001
872
738
650
1023
1020
923
1022
510
1008
765
1008
931 68C
P-02 3
886
P-023
1020
975
1020
lüOl
1000
738
650
1023
1020
767
1022
-ül
976
765
1008
931 ,6üC
prijswinnaars: R. Conradi, Coupe
russtraat 28 te Heerhugowaard (le
maal); W. Jansma, Dollard 88 te
Drachten (le maal); J. W. Oosting,
Vinkenlaan 26 te Noordwijk-Bin-
nen (6e maal); Drs B. Jansen. Am-
hemseweg 43 te Ede (14e maal).
Rectificatie oplossing 646: In de
oplossing van opg. 646 is een regel
weggevallen bij de oplossing van
probleem 2. Er moest staan: Even- dingt in de komende lezersserie,
zo 16 wegens de reeks 16-20-25, 9 Op 4 april 1981 wordt u om 14.00
wegens 9-15-25, 7 wegens 7-14-28 uur verw8 in een zaaltje bij de
en 6 wegens 6-12-24. De heer Vader Mattheuskerk te Utrecht. Nadere
w8 op uw puzzelontwerp, dat mee- mededelingen volgen.
Als u deze kolom onder ogen
krijgt zijn in Bamako de eerste
duels gespeeld. Koe perman is niet
onder de deelnemers. Na zijn wei
gering om de beruchte match te
gen Wiersma door te zetten, was
ook wel min of meer voorspelbaar,
dat hij zich in de hoofdstad van
Mali niet zou laten zien. Uit deze
marathon van 21 partijen wordt
rond de kerstdagen de nieuwe we
reldkampioen verwacht. Nog nim
mer is er zo'n zwaar bezet toernooi
gespeeld. Zodra ik de eerste partij
en binnen heb. zal ik u speltech
nisch op de hoogte houden, wat
dat betreft zijn we afhankelijk van
de accuratesse van de Malinese en
vaderlandse PTT.
In de nationale hoofdklasse heeft
IJmuiden door de belangrijke
overwinning op het Gelderse
Huissen een flinke stap in de goe
de richting gedaan. Na vorig jaar
onttroond te zijn door Lent, waar
in Wiersma, Koeperman en onder
getekende toen nog gezamenlijk
de strategie bepaalden, doen Sij-
brands c s alie mogelijke moeite
om de titel terug te halen. Dat dit
gepaard gaat met een flinke con
currentie van Huissen en VAD, is
alleen maar toe te Juichen. Onder
aan verloopt het bijzonder triest
voor Groningen. Behoorde zij een
paar jaar geleden nog tot de abso
lute top, met SiJbrands, Jansen,
Van der Wal en Van Harten in de
goed sluitende gelederen, nu is het
armoe troef in de universiteits
stad. Na het verloren duel tegen
mede-degradatiekandidaat Ons
Genoegen uit Utrecht, ziet de toe
komst er allesbehalve rooskleurig
uit. Een tekenend voorbeeld van
dit verval zien we in onderstaand
duel uit de strijd Groningen-IJ-
muiden. waarin notabene nie
mand minder dan internationaal
meester Drs. Douwe de Jong zich
op een simpele manier laat be-
schwindelen.
1. 32-28 18-22 2. 34-29 12-18 3. 38-32.
Hoewel wits eerste twee zetten
ook al niet het meest voor de hand
liggen, zoekt wit nu een openings
schema, dat juist als gunstig voor
zwart bekend staat.
13. 7-12 4. 40-34 19-23 5. 28x19
14x23 6. 32-28 23x32 7. 37x28 10-14.
Objectief bekeken is hier 20-24
enz. wel zo sterk. Immers, wanneer
wit zich daarna op de zwarte R-
opstelling in zou laten, blijken de
kansen alleen maar aan zwart te
zijn. Ik denk dan ook. dat De Jong
deze opening bewust heeft geko
zen met het doel te kunnen ver
eenvoudigen. Zo ongeveer: 7.
20-24 8. 29x20 15x24 9. 41-37 16-21
10 43-38 1-7 11 37-32 21-27 12
32x21 17x37 13. 28x17 enz. met
weinig interessant maar ook risi
coloos spel. Dat is dan ook de
reden waarom ik 7 10-14 heel
goed kan begrijpen
8. 35-30! Een goede zet. waaruit
overigens ook blijkt, dat wit de
strijd niet schuwt! Misschien
hoort een dergelijke contradictie
wel tot wits tactiek om een be
paald spelbeeld op het bord te
krijgen
820-25 9. 45-40 1-7 10. 42-38 16-
21 11. 50-45 14-20 12. 41-37 21-26 13.
37-32 26x37 14. 32x41 11-16. Wil je
nu als witspeler greep op je linker
vleugel houden, dan zul je toch
met scherpe 36-31! moeten komen
In dit duel onderkent De Jong dit
gevaar niet genoeg. Dat zal spoe
dig duidelijk worden.
15. 41-37? 16-21 16. 37-32 6-11 17. 36
31. Probeert alsnog via veld 16
zwart in zijn omtrekkende bewe
gingen te belemmeren. Maar dat is
nu al veel moeilijker, aangezien
zwart door een schijf op veld 11
het initiatief aan deze vleugel tot
zich kan trekken
17.22-27! 18. 31x22 18x27 19. 46-
41 11-16 20. 41-37 21-26 21. 32x21
16x27 22. 28-23. Er is nu een open
flankspelpartij ontstaan, waarin
wit er het beste aan zou doen,
wanneer hij zich ging beperken tot
zijn eigen aanval op zwarts lange
vleugel. In plaats daarvan pro
beert De Jong toch nog veld 27 te
veroveren met als doel een over
heersende aanvalsstand waarin
zwart alleen maar tot verdedigen
in staat is. Maar daarbij holt hij
zijn eigen centrum uit
22. 13-18 23. 30-24 9-13 24. 38-
32? Dit bedoel ik Wit concentreert
zich niet op de aanval als zodanig,
maar op herovering van de macht
op de andere bordhelft, die hij zelf
op zijn vijftiende zet aan zwart
cadeau had gedaan
2427x38 25. 43x32 7-11 26. 33-
28 4-10! (door de mogelijkheid 25-
30 zwarts meest actieve opstel
ling) 27. 32-27? Trapt met open
ogen in de val. Natuurlijk had
zwart met 26. 17-21 vrij een
voudig de controle op de linker
bordhelft kunnen behouden, maar
met 4-10! lokte hij een overhaaste
bezetting van veld 27 uit.
•m
V/W, 'W/%
m m m m.
WiJJ.J
Er dreigt 17-22 hetgeen niet te
verhinderen is door 28. 47-41 we
gens 17-21! 29. 37-32 26-31 en ver
volgens 18-22 en 25-30 enz De
Jong vervolgde derhalve noodge
dwongen met 28. 37-32 waarna
zeer sterk werd voortgezet met 2-
7! 29. 48-42 17-22! (ook na 47-42 is
deze combinatie goed) 30. 28x17
12x21 31. 23x1 13-18 32. 1x23 25-30
33. 34x14 10x48 en wit gaf zich
gewonnen.
Na 28. 2-7 mag ook 39-33 na
tuurlijk niet wegens dezelfde com
binatie met een dam op 50. Een
voor de hand liggende zet is dan
29. 40-35 waarna 3-9! weer zeer
sterk zou zijn geweest. Zo is nu
aan de dreiging 18-22, 27x18 13x33.
39x28 12-18, 23x14 10x50 alleen te
ontkomen door 30. 35-30, waarna
zowel 9-14-19 als ook het meest
strategische 18-22, 27x18 13x33,
39x28 26-31! erg kansrijk is voor
zwart.
27. 11-16 (zie diagram)
O
In het nog lopende toernooi, dat
door het tijdschrift „Europe
Echecs" is uitgeschreven, heeft
Hans Bouwmeester met de voorlo
pige score van 8 uit 9 de titel
correspondentiegrootmeester be
haald. In de toemooipraktijk heb
ben wij 'de laatste jaren weinig
meer van hem gehoord en dat is
jammer, want binnen de Neder
landse schaakwereld is Bouw
meester een aparte figuur
Volgens de kenners der klassieke
muziek kan Bouwmeester voor
een amateur zeer verdienstelijk
piano spelen, maar daartegenover
staat dat hij liever over de te hoge
belastingdruk praat dan over de
schoonheid van een étude van
Chopin Een echte amateur is hij
altijd gebleven, vandaar mis
schien dat hij een boek geschre
ven heeft met de titel „Schaken
als vak' Dat is toch zo iets als een
diepzeeduiker die een verhande
ling houdt over het alpinisme,
want zelf heeft Bouwmeester het
schaken als beroep nooit uitgeoe-
fend
dreigt.) 23. Kgl-f2 Kg8-h8 24. Tcl-
c7 Dd7-e8 25. Tc7xb7 De8-g8
Een schoolmeester is Bouwmees
ter ook een beetje. Hij haat lanter
fanten, a-serieusitelt, luiheid en de
weg van de minste weerstand. Als
Elschotkenner kan hij met smaak
over het „Wereldtijdschrift" ver
tellen „Ja, jongen, zo laten men
sen zich oplichten" Toch is er
geen schaakauteur te vinden, die
zo Veel boeken heeft geschreven,
waarin wordt gelanterfanterd. ge
luierd en naar de weg van de min
ste weerstand wordt gewezen
Bouwmeester is iemand die moei
lijk met andere mensen kan om
gaan. Dat is op zichzelf geen be
zwaar, want wie talent bezit, heeft
het meestal moeilijk met zichzelf
en met anderen. Als een echte
izegrim is Bouwmeester op zijn
best. maar vreemd genoeg is het
altijd zijn grootste wens geweest
om bondscoach van de Nederland
se topschakers te zijn. Toen hij die
functie bekleedde, verweet hij
individualist als hij is anderen
dat zij te individualistisch waren
Snel was hij daarom weer bonds
coach af en sinds die tijd heeft hij
zich geworpen op het correspon
dentieschaak, de ideale bezigheid
van de eenzame thuiszitter. Zijn
titel wil ik graag eren met de vol
gende partij waarbij ik. Bouw
meester getrouw, dankbaar ge
bruik maak van de analyses van
anderen
Wit Bouwmeester Zwart Navbi
(Iran) Correspondentie-Schaak
olympiade '68 1. d2-d4 Pg8-f6 2.
c2-c4 g7-g6 3. Fbl-c3 Lf8-g7 4. e2-
e4 d7-d6 5. Lfl-e2 0-0 6. Pgl-f3 e7-
e5 7. 0-0 Pb8-c6 8. d4-d5 Pc6-e7 9.
Pf3-el Pf6-d7 10. Pel-d3 f7-f5 11.
Lcl-d2 Pd7-f6 12. f2-f3 f5-f4 13. c4-
c5 g6-g5 14. Tal-cl Pe7-g6 15.
c5xd6 c7xd6 16. Pc3-b5 Tf8-f7 17.
Ddl-c2 gS-g4 18. Pb5-c7 f4xf3 19
g2xf3 Lc8-h3 20. Pc7-e6 (Tot zover
was het theorie. De tekstzet was
een onvervalst nieuwtje, waarmee
de communicatie van de zwarte
stukken wordt doorbroken.) 20
Dd8-d7 21. Tfl-dl Pf6-h4 22. Dc2-
b3 Lg7-h6 (Waarmee 23. Tg7t
Op deze stelling heeft Bouwmees
ter aangestuurd. Hij laat zien dat
wit met 26. Tgl niet op winst kan
spelen: 26 Dglxt 27. Kglx
Tg8+ 28. KI2 Tg2+ 29. Kei Tglt 30
Lfl Pf3t en nu zijn er drie moge
lijkheden. Of: 31. Kf2? Tflx+ 32
Ke2 Pgl mat! Of: 31 Ke2 Lflxt 32
Kf3x Tb7x 33. Db7x Ld3x en zwart
wint. Of: 31. Kdl Tflxt 32. Lel
Pelx 33. Pelx Tb7x 34 Db7x f3
met voordeel voor zwart. In de
partij ging het verder: 26. Pd3-el
Tf7xb7 27. Db3xb7 Ta8-e8 28. Tdl-
cl (Bijna zag hij over het hoofd:
28. Lfl? Lg4! 28.Ph4-g2 29. Le2-
fl Pg2xel 30. Tclxel Te8-b8 31
Db7-e7 Lh6-g5 32. Pe6xg5 Dg8xg5
(Niet 32 Lh3x Pe4+) 33. De7xd6
Tb8xb2 34. Dd6-d8+ Kh8-g7 35.
Dd8-c7+ Lh3-d7 36. Dc7-c3 Tb2-b6
(Sterker dan 36 Ta2x, waarna
37 Tal! volgt.) 37. Lfl-c4 Kg7-h6
38. Tel-gl Dg5-h5 (Op dit moment
kwamen de zetjes uit Iran met
zeer grote tussenpozen. Na ver
scheidene aanmaningen van de
arbiter, kwam er eindelijk weer
post) 39. Kf2-g2 Ld7-g4 (Een on
verwachte zet, maar na 39.
Lh3t 40 Khl Pe4x 41. fe4x Lg4 42
h3 slaat de aanval niet door: 42.
Lh3x 43. Lf4xt!) 40. f3xg4 Pf6xg4
41. h2-h3 (Omzeilt de variant: 41
Dh3 Pe3+ 42. Le3x Tg6t 43. Dg3
fe3x!) 41. Tb6-g6 42. Kg2-hl
Pg4-f2+ 43. Khl-h2 Tg6xgl 44.
Kh2xgl Pf2xe4
45. Dc3-b4! (De winnende zet. om
dat een tegenaanval met 46. DI8+
dreigt. Aardig is nog: 45. Dc2?
Dg6t met mat of damewinst.) 45.
Dh5-dl* 46. Ld2-el Ddl-d4*
(„Na twee maanden moeizaam na
denken", aldus Bouwmeester) 47.
Kgl-fl Kh6-g6 48. Db4-c3 „Met als
pointe 48. f3 49. Dd3 f2 50. Dd4x
felDt 51 Kelx ed4x 52. Ld3 en
wint De 48e zet werd, ook na
herhaald aandringen, niet meer
door de heer Navbi beantwoord.
Na ongeveer een half jaar ver
klaarde de arbiter Norell de partij
voor wit gewonnen. Een roemloos
einde van een toch wel enerveren
de partij," aldus Bouwmeester
nogmaals dankbaar citerend