ngeluk met vier
reinen bij Leiden
Conflict om abortus in ziekenhuis
Personalia
Wet overlegplicht sociale
partners dreigt te stranden
Sinterklaas.
feker één dode bij gecompliceerd ongeval
Vaterkracht
Tekort van overheid
Twee weigerende verpleegsters in verzet tegen overplaatsing
Overtuiging als
achtergrond
Voorlopig nog geen
CAO voor de bouw
ONDERDAG 4 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
fan een onzer verslaggevers
«enLEIDEN De oorzaak van de treinbotsing bij Leiden, waarbij gistermorgen één persoon werd
i Hette**000 en drie mensen werden gewond, is nog niet bekend. Het slachtoffer is de 45-jarige
rde j&chinist van een werktrein, de heer J. Folies uit Den Haag. De tweede machinist, die bij het
ing igeluk betrokken was, wordt nog vermist. Mogelijk ligt hij nog onder het treinstel dat in een
aot terecht gekomen is. Van de drie gewonden ligt alleen de conducteur van de Intercity-
dpeau ein uit Rotterdam nog in het ziekenhuis. De twee anderen, passagiers, konden na behandeld
t zijn naar huis.
jj het ongeluk het vierde dit jaar Tegen drie uur 's middags slaagden
litalj waren vier treinen betrokken. De bergploegen er in een spoor vrij te
jnzaak van de botsing zou eventueel maken, zodat uit Rotterdam richting
'leid unnen liggen in hét feit, dat er op Amsterdam weer twee treinen per
d tt in aanbouw zijnde deel van de uur konden rijden (normaal zijn dat
chiphollijn, waar het ongeluk ge- er vier) en in omgekeerde richting
eurde. nog geen normaal beveili- drie in plaats van vier. De Nederland
ugssysteem in werking is, dat ma- se Spoorwegen hopen in de loop van
'din| iinisten waarschuwt door seinen en vandaag beide sporen te kunnen vrij-
..op< jrgelijke, dat er een andere trein op geven,
sten un spoor rijdt. Op deze nieuwe lijn
Vai ordt alleen maar via onderlinge af- VJpr cnnron
praken tussen de machinisten van Cl SFU,CI1
treinen gewerkt. Overigens staat Het ongeluk gebeurde 's morgens om
volgens de NS nog niet vast, dat ongeveer kwart voor zeven op het
ov( oorzaak van het ongeluk in deze punt waar de in aanleg zijnde Schip-
ood feling gezocht moet worden. hollijn aansluit op de oude lijn van
ke ie botsing, die een enorme ravage Leiden via Haarlem naar Amster-
juist [(ft aangericht, leidde ertoe, dat het dam. Op het baanvak liggen vier spo-
then poorverkeer in de randstad voor een ren. waarvan de twee middelste wor-
zak« O0t deel van de dag totaal onregeld den gebruikt voor werkzaamheden
-)e igeweest. Aanvankelijk moest tus- aan de Schiphollijn.
°ot n Leiden en Haarlem met bussen
door jrden gependeld. Een deel van het Op een van die middelste sporen bot-
oracl rkeer werd omgeleid via Woerden ste een met grind geladen goederen-
«Ben p de lijn Rotterdam-Amsterdam. trein op een stilstaande werktrein,
jalsll
doordat een van de treinen op het
verkeerde spoor reed. Welke trein op
fout spoor zat. onderzoekt NS nog.
Door de klap schoof de werktrein
gedeeltelijk over een van de twee
hoofdsporen, juist op het moment
dat uit de richting Rotterdam de In
tercity Rotterdam-Den Helder na
derde.
Hoewel de machinist de noodrem nog
in werking stelde, kon niet worden
voorkomen, dat de trein een twee-
wagenstel zich diep in de werktrein
boorde, waardoor een van de wagens
losschoot, de dijk afgleed en voor een
deel in de sloot terecht kwam.
Daardoor kwam de werktrein ook
over het tweede hoofdspoor te liggen.
Daar naderde net een trein (een
Sprinter) uit Haarlem, die de werk
trein ook raakte. De gevolgen voor
deze reizigerstrein bleven echter be-
perkt tot een kapot geslagen koppe
ling.
Kikvorsmannen van de brandweer
zijn urenlang bezig geweest met het
zoeken naar eventuele slachtoffers in
de sloot,
vonden.
maar hebben niets ge-
Afgelast
In verband met het ongeluk zijn de
feestelijkheden ter gelegenheid van
aat'lVervo1' v,n P«tin« 1
ER "j
cha
tve< t bouwtijd, voornamelijk bepaald
«n N|ior het tempo waarin schachten en
reis kunnen worden aangelegd.
6 tot 77. Jaar bedragen. Dat is
lelljkbaar met de bouwtijd van
grote elektriciteitscentrale, wat
itekent dat het project goed in te
assen is in de planning van de elek-
Iciteitsvooiziening. De totale inves-
ig ligt in de orde van 1,0 tot 1,3
ard gulden.
tn OP AC bespaart niet in directe
d energie, integendeel. Van de hoe-
eelheid elektrische energie die er
nachts in gaat, kan overdag maar
igeveer tachtig procent worden te-
;ewonnen. De rest gaat onvermij-
k op aan mechanische en elektri-
verllezen. Het zijn vooral indi-
besparingen en verbeteringen
[deze techniek in de elektricitelts-
ld populair maken.
Rendement
tn opzichte van de bestaande toe-
ind betekent een OPAC dat de
itrales 's nachts, als er weinig
lag is, harder draaien en overdag,
de piekuren, minder hard. Dat be-
>gw kent dat ze over het geheel gelijk
matiger worden belast, en dat komt
et rendement ten goede.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Het wetje van minister Albeda (sociale zaken) voor verplicht overleg tussen
werkgevers en vakbeweging over werkgelegenheid, maakt in zijn huidige vorm kans dat het
niet de eindstreep in de Tweede Kamer haalt. De VVD-fractie vindt de overlegplicht voorlopig
onnodig. CDA en D'66 vinden dat de ondernemingsraden te veel buiten spel worden gelaten.
De PvdA had nog voordat Albeda
met zijn wetsontwerp kwam, zelf al
een initiatiefwetje voor overlegplicht
ingediend. Dit PvdA-wetje gaat nog
wat verder dan dat van Albeda. en
stuit dan ook op nog grotere bezwa-,
ren en bedenkingen bij de andere
grote Dartijen. CDA. WD en D'66.
Het CDA de partij van Albeda
vreest dat de positie van onderne
mingsraden wordt ondermijnd in gro
tere bedrijven waar een eigen CAO
bestaat. Het wetje van Albeda ver
plicht de partijen die CAO's afslui
ten, om ook over werkgelegenheid te
overleggen als een van de partijen
vakbonden of werkgevers dat
wenst. In het algemeen zijn onderne
mingsraden niet bevoegd op het ge
bied van de arbeidsvoorwaarden die
traditioneel in CAO's worden gere
geld. Wanneer CAO-partijen zich nu
ook met zaken van werkgelegenheid
gaan bezighouden, kunnen zij in be
drijven met een eigen CAO in het
vaarwater van de ondernemingsraad
Zo zag het baanvak tussen Leiden en Lisse bij Warmond er gisterochtend uit, nadat hier vier treinen op
elkaar gebotst waren. Links de grindtrein, rechts de intercity Rotterdam-Den Helder.
het begin van de werkzaamheden
voor de aanleg van de Flevolijn in
Almere uitgesteld. Deze zouden gis
termiddag hebben plaats gehad in
aanwezigheid van minister Tuijnman
van verkeer en waterstaat.
ADVERTENTIE
terecht komen. De CDA-fractie be
pleit daarom een veelvormiger over
leg over werkgelegenheid dan wordt
aangegeven door de toevallige CAO-
grenzen.
D'66 stelt voor de ondernemer te ver
plichten een werkgelegenheidsplan
op te stellen dat moet worden goed
gekeurd door de ondernemingsraad.
De WD vindt het overlegplichtwetje
van Albeda nogal bedillerig. Laat
werkgevers en vakbeweging op cen
traal niveau eerst proberen vrijwillig
af te spreken dat per CAO-gebied
tussen bonden en ondernemers over
zaken van werkgelegenheid zal wor
den overlegd, vraagt de WD
Dr. M. Ruppert
Minister van Staat Dr. M. Ruppert,
die op 1 oktober van dit jaar is afge
treden als vice-president van de Raad
van State is benoemd tot minister
van staat.
Dr. Ruppert (69) voert deze titel met
vijf anderen: oud-minister mr. E. N
van Kleffens, oud-minister-president
dr. W. Drees, oud-minister dr. M. A
M. Klompé, oud-president van de Ho
ge Raad en oud-minister mr. dr. J
Donner en oud-PvdA-politicus en
oud-VARA-voorzitter mr JAW
Burger
Dr. Ruppert is sinds 1959 lid en sinds
1973 vice-president van de Raad van
State geweest. Zijn loopbaan begon
hij in het bloemisterij-bedrijf; via
functies in de christelijke landarbei-
dersbond werd hij in 1947 voorzitter
van het CNV, wat hij tien jaar bleef
Hem zijn diverse onderscheidingen
verleend: hij is commandeur in de
orde van de Nederlandse Leeuw, offi
cier in de orde van Oranjë Nassau en
drager van het erekruis in de huisor
de van Oranje.
In 1970 werd hij eredoctor van de
Vrije Universiteit. Ook de benoeming
tot minister van staat draagt het ka
rakter van een eervolle onderschei
ding. Dat is zo sinds 1848, vóór dat
jaar kon een minister van staat (de
eerste was er al in 1815) nog voor
bepaalde onderwerpen tot de minis
terraad toegelaten worden
Burgemeester De 36-jarige W. J. de
Graaf, nu nog gemeentesecretaris in
Oostdongeradeel, is met ingang van 1
januari benoemd tot burgemeester
van Grijpskerk. Hij is lid van het
CDA. De huidige burgemeester van
Grijpskerk, A. H. M. Mulder, wordt op-
1 januari de nieuwe burgemeester
van Loenen.
Justitie Mr. J. H. A. M. Peijnen
burg (55) is per 9 december benoemd
tot hoofdofficier van justitie bij de
rechtbank in Arnhem. Hij volgt als
hoofd van het parket de in juli overle
den mr. J. M. Schampers op. Mr
Peijnenburg werd in 1968 officier van
justitie in Den Bosch.
BLOEMEN HOUDEN
VAN MENSEN.
ovendien wordt dure brandstof
oor goedkope vervangen. Pleklasten
verdag worden nu opgevangen door
andere gasturbines, die kost-
aardgas verstoken. De reserves
s nachts in een OPAC worden
zullen zeker niet uit gasges-
centales afkomstig zijn.
hoewel de Opac zelf netto geen
maakt, mag hij in de
ng wel grotendeels bij het ge-
eerd opwekkingsvermogen
n geteld. Hij levert immers
troom in de tijden dat de afna-
t grootst is, zodat op de bouw
ndere centrales bezuinigd kan
zin er nog technische voorde-
doordat met de waterturbines
wisselingen in de belasting van
elektriciteitsnet beter kunnen
gevolgd en opgevangen dan
thermische eenheden.
ADVERTENTIE
Van een onzer verslaggevers
MIDDELBURO Van de drie verpleegsters van het Middelburgse Gasthuis,
die weigeren mee te werken aan abortusbehandeling, heeft er één haar
gedwongen overplaatsing aanvaard. De belde anderen zijn geschorst. De
Utrechtse advocaat mr. J W. Smits overweegt tegen het bestuur van het
ziekenhuis een kort geding aan te spannen om de schorsing ongedaan te
maken.
De door de verpleegsters om
juridische bijstand gevraagde
raadsman zegt: „Als iemand
om principiële redenen tegen
abortus is, dan mag dit niet
tot gevolg hebben dat hij of zij
zomaar uit het ziekenhuis
wordt gezet, ook al gezien de
eventuele gevolgen daarvan
voor zijn verdere loopbaan."
Het waarnemend hoofd van
de afdeling verloskunde/gy
naecologie, Ria de Visser, is
maandag op een andere afde
ling gaan werken. Zij deed dit
nadat ze officieel tegen haar
overplaatsing had geprotes
teerd. Zuster Yolanda Linden-
burg en hoofdverpleegster
Janny Hoek lieten het bestuur
weten dat zij niet met een
gedwongen overplaatsing ak
koord gaan. Zij werden daar
op terstond op non-actief ge
steld.
Volgens zuster Hoek is de be-
doeling duidelijk. „We hebben
overigens van te voren gewe
ten dat op weigering van an
der werk schorsing ter inlei
ding van een ontslagprocedu
re zou volgen. Mr. Smits vindt
het echter nog maar de vraag
of ontslag in ons geval recht
matig is."
Zuster Hoek betreurt de hele
gang van zaken. „Ik niet al
leen, maar alle drie vinden we
het verdrietig. Het is beslist
niet onze bedoeling geweest
heibel te schoppen en daar
door in de publiciteit te ko
men. Maar nu het ten slotte
toch zover gekomen is vind ik
het eigenlijk wel goed er ook
buiten het ziekenhuis ronduit
vooruit te komen dat mijn
beide collega's en ik om rede
nen van geloofsovertuiging
niet aan de ontwikkelingen op
het gebied van zwangerschap
sonderbreking kunnen mee
werken.
Medisch
Zijn de betrokken verpleeg
sters dan onder alle omstan
digheden tegen abortus? Zus
ter Hoek: „Neen, niet als het
levpn van de moeder in gevaar
is, dan is het medische nood
zaak. Medische gronden wor
den tegenwoordig echter wel
erg rekbaar toegepast
Zij doelt hiermee op het voor
tijdig beëindigen van een
zwangerschap op grond van
bevindingen na onderzoek
met de zogenaamde echo-
graaf. Dit is een toestel dat
ultra-sonore geluidsgolven
uitstraalt en weer opvangt. De
gynaecoloog kan daarmee
niet alleen bepalen hoe lang
een zwangerschap duurt,
maar ook eventuele gebreken
aan de vrucht vaststellen.
Sinds maart past men deze
onderzoekmethode in het
Middelburgse ziekenhuis toe.
Er hebben zich tot dusver drie
gevallen voorgedaan waarin
ontdekt werd dat de ongebo
ren kinderen zodanige gebre
ken hadden dat zij niet als
levensvatbaar moesten wor
den beschouwd. Bij twee van
hen waren geen hersenen ont
wikkeld. De gynaecoloog F. A.
de Schipper heeft over deze
gevallen gezegd dat niet dan
nadat in het Rotterdamse
Dijkzigtziekenhuis nadere on
derzoekingen waren gedaan,
en uiteraard na langdurig
overleg met de ouders, de
zwangerschap op medische
gronden voortijdig werd be
ëindigd. Zuster Hoek en haar
collega's hebben hieraan niet
meegewerkt. Ook anderen op
de afdeling verloskunde/gy
naecologie werkzame ver
pleegsters vonden dit te ver
gaan. De ingrepen werden
daarom ook op een andere af
deling verricht.
Vier aan het Gasthuis verbon
den gynaecologen stelden de
kwestie hierna wel principieel
aan de orde bij het bestuur.
Dit kwam tot de conclusie dat
dergelijke ingrepen binnen de
doelstellingen van het zieken
huis passen die de patiënten
recht op een optimale behan
deling en verzorging garan
deren
Zuster Hoek en haar twee,
eveneens direct bij het gynae
cologisch werk betrokken,
collega's zien dit anders. „Als
ontdekt wordt dat een onge
boren kind gehandicapt is.
dan mag desondanks door
menselijk ingrijpen zwanger
schap niet beëindigd worden.
Dit is in strijd met Gods
Woord," is kortweg hun stand
punt.
Als lid van een hervormde ge
meente op gereformeerde
grondslag weet zuster Hoek
zich gesteund door haar ker-
keraad. Dat geldt ook voor
zuster Lindenburg, die lid is
van een Volle Evangelie Ge-
.meente en voor zuster De Vis
ser die tot de gereformeerde
gemeente behoort.
Over de al dan niet aanwezige
morele steun van het verple
gend personeel van het Gast
huis zegt ze „weinig reacties"
te hebben gehad. Voordien is
er wel veel over de kwestie
gesproken. „Er zijn er een he
leboel die zeggen dat wij het
verkeerd zien. Er zijn er ook
die het met ons eens zijn.
Maar het is een beetje moei
lijk, niet iedereen is er zo open
over."
Mr Smits, die juridisch advi
seur. is van het tegen abortus
gekeerde Nederlands Artsen
verbond en voorzitter van de
„Vereniging ter bescherming
van het ongeboren kind",
vindt de weigering van de ge
dwongen overplaatsing volko
men terecht. „Alsof deze ge
routineerde verpleegsters op
hun eigen afdeling plotseling
niet meer zouden kunnen
functioneren. Als je dit goed
keurt is het hek van de dam."
De raadsman beschouwt dit
gebeuren als een heel princi
piële zaak
Hij legt er overigens de na
druk op dat hij als advocaat
het geval los van zijn functies
ziet. „Ik heb het bestuur een
brief geschreven. Mijn stand
punt komt erop neer dat je
mensen die uit hun geloofso
vertuiging een bepaald stand
punt innemen, niet zomaar
weg kunt werpen."
In de rijksbegroting 1981 had het
kabinet een financieringstekort ver-,
ondersteld van ongeveer vijf procent.-
Maar door de belastingverlaging ter-
vervanging van de prijscompensatie
van 1 januari, alsmede door andere
geld kostende maatregelen die sa
menhangen met de nieuwe loonmaat
regel zou dat tekort al uitdijen tot
ongeveer zes procent. Het kabinet
had tevoren al gezegd dat dit verant
woord was vanwege de extra loonma
tiging die nu via de looningreep
wordt afgedwongen. De nieuwste te
genvaller met het tekort over 1980
kan echter roet in het eten van het
kabinet voor 1981 gooien. De afgelo
pen twee jaar heeft het kabinet
steeds krachtig gesteld dat een tekort
van zes procent echt het maximaal
toelaatbare is.
Inflatie
Een belangrijk argument tegen een
groter tekort is, dat dit niet goed
meer via staatsleningen en geld-
schepping te vullen is. Een nog groter
tekort dan zes procent zou de inflatie
opdrijven en de bedrjven bij de finan
ciering van hun investerngen voor de
voeten lopen. Thans blijkt, door de
nieuwste tegenvaller, echter de mi
nister van financiën er de afgelopen
maanden zonder het zelf te weten
in is geslaagd een tekort van wel
licht zeven procent toch te financie
ren. De inflatie is daarbij de laatste
paar maanden juist wat gedaald in
plaats van opgedreven. Wel klaagde
minister Van der Stee van financien
in september, dat hij veel moeite had
en kunstgrepen nodig had, om de vele
forse staatsleningen op de kapitaal
markt en het (geldschepende) schat
kistpapier bij de banken geplaatst te
krijgen.
„Als die onhandige stoel had uitge
vonden, zou niemand verbaasd op
kijken
Vervolg van pagina 1
Tegenvallende opbrengsten van de
belastingen hebben de laatste jaren
al keer op keer voor tegenvallers met
de rijksbegroting gezorgd. Die op
brengst wordt geraamd mede op
grond van de feitelijke opbrengst in
vroegere jaren. De gegevens over die
feitelijke opbrengst staan echter pas
enkele jaren na het betreffende be
grotingsjaar definitief vast. Blijken
die definitieve cijfers van twee jaar
geleden tegen te vallen, dan moeten
ook alle latere schattingen van de
belastingopbrengst worden heizien.
Zo moest het ministerie in september
dit jaar de geraamde opbrengst van
de inkomsten voor het rijk over 1980
al met vier miljard gulden verlagen
tegenover de raming uit september
1979, toen de rijksbegroting 1980
werd ingediend. Deze vier miljard
was toen een blijvende tegenvaller,
die dus doorwerkt naar de komende
jaren.
De voorstudie die nu is uitgevoerd, en
onder andere aan minister Van Aar-
denne van economische zaken is aan
geboden, heeft zich vooral gericht op
de aspecten die voor Nederland nog
nieuw of weer vreemd waren: de wa
terkrachtinstallatie en de mijnbouw.
In vervolgonderzoek moet bekeken
worden wat de meest economische
omvang van een Installatie is (waar
schijnlijk wat groter dan de nu beke
ken 800 MW). Ook moet samen met
de elektriciteitsproducenten bekeken
worden hoe OPAC-vermogen precies
in de Nederlandse stroomvoorziening
kan worden ingepast. Maar de initia
tiefnemers zijn er van overtuigd dat
hun concept mogelijkheden biedt,
ook internationaal.
UTRECHT (ANP) Er komt voorlo
pig geen bouw-CAO. Dat hebben
werkgevers en werknemers in de
bouw gisteren in Den Haag besloten.
Reden is dat er eerst een gedegen
functie- en loonstructuur op poten
gezet moet worden, voordat de bouw
bonden FNV bereid zijn om een CAO
af te sluiten. De werkgevers en de
christelijke bouwbonden hebben zich
daarbij neergelegd. De belangrijkste
punten zullen zolang in een protocol
worden geregeld. Zo willen de bonden
wel al een optrekking van vergoeding
voor auto, kleding en gereedschap en
een optrekking van de vorstverletuit-
kering. In dat protocol moet ook wor
den geregeld dat 63-jarigen ondanks
het ontbreken van een CAO in 1981
vervroegd kunnen uittreden.
Ondertussen zal een interne commis
sie van -werkgevers en werknemers
verder sleutelen aan een functie- en
loonstructuur voor de bouw
