Vluchtelingen gaan weer boeren Tekening van een lezer "ZULLEN WE NOG EVEN LANGS OMAATJE GAAN? "WELJA, WE HEBBEN ALLE TIJR vriendelijke actie tegen de wasdag (roiw Commentaar if adio STAD 'J rang Hulp voor slachtoffers van de oorlog in Zimbabwe nog gebrekkig reede Kamer wil bezinning ier hogere posttarieven primeur foutje edelstenen 1ENSDAG 3 DECEMBER 1980 BINNENLAND/BUITENLAND TROUW/KWARTET 5 j zeer en irritatie zijn slechte dgevers bij het maken van mi- criecl beleid^Toch lijkt het erop i- •W J JQ ier in minister Gardeniers van cul recreatie en maatschappelijk vooral het verleden heeft la- stajspreken. toen zij bepaalde dat or? |io STAD Amsterdam, geen ex- zendtijd mocht gebruiken voor da verslaggeving van de ontruiming De Grote Wetering. bJ iet recente verleden heeft STAD eens zonder voorafgaande toe- kho iming. zendtijd gebruikt bij ca- SSBeiten in de hoofdstad. Daarbij de lokale omroep ook nog jewreven partijdig en ophitsend het werk te zijn geweest. Men kritische kanttekeningen plaat bij de verslaggeving van Radio ercAD Objectieve verslaggeving n a aat niet. participerende journa- ek roept altijd weerstanden op. linn eld sta verleden heeft echter voor een belangrijk deel het oordeel van istcr Gardeniers bepaald. Zij pt zich daarbij op de wet. De ister heeft de macht extra zend- te onthouden. Maar daarbij ft, zo liet zij weten, het ondcr- p van uitzending ook een rol gespeeld. De minister vond dat on derwerp. de ontruiming van een kraakpand, niet zwaarwichtig ge noeg om extra zendtijd voor te gebruiken. Dat nu, mag juist geen overweging van de minister zijn. De minister mag met de uiteindelijke inhoud van de programma's geen bemoeie nis hebben. Om dan bij protest te verwijzen naar de afdeling adminis tratieve rechtspraak van de Raad van State, doet kinderachtig aan. Meer dan enig gelijk achteraf, dat in de toekomst nauwelijks een rol zal spelen, valt daar niet uit te halen. De minister van CRM heeft Radio STAD willen straffen. Dat is ge lukt. Met behoorlijk bestuur heeft dat weinig te maken. Nog afgezien van dat aspect, balanceert minister Gardeniers met haar besluit, op het randje van de persbreidel. Minstens even triest is het dat Ra dio STAD gisteren een uur demon stratief in staking ging. Bij dit soort conflicten mag de luisteraar nooit het uiteindelijke slachtoffer worden. heeft de regering bezield? Dat men zich in volle ernst afvra- ;t at bij de fluwelen handschoen, t zi rmce hel kabinet de medische keI ialisten en de eigenaren van ma* riante woningen nu aanpakt. negatieve effect hiervan op de n déidheid tot matiging van de rest de bevolking is immers voor de liggend. Iedereen, de mini- ld-loontrekkers, de jeugdlonen, aut ("ers en noem maar op, wordt l" 1 It een bijdrage te leveren aan >r£ lerstel van de economie. Maar irekend twee bij uitstek bevoor- te groepen in de samenleving J"j n de dans vooralsnog te ont- t n "8™ bel vi tekenaars van spotprenten heb- ind er ecn gemakkelijke aan. Dat het kabinet voorzien. Als een- eiti lig burger moet men dan wel >ei nderstellen dat het kabinet ^'ijemin over zeer sterke argumen- I beschikken om dit beleid te igen. >□4 het tegendeel blijkt het ge- loewel het kabinet het uitein- k zelf nodig oordeelde de af- laarheid van hypotheekrente de eigen woning te beperken, I het de grens tegelijkertijd zo gelegd, dat de eigenaar van huis van achteneenhalve ton jaar slechts 378 gulden behoeft /té' 'evcrcn Nader commentaar is overbodig. Hooguit kan men afvragen waarom het kabinet :el energie steekt in een wetge- Su 10 Ff d ving die weinig of geen zoden aan de dijk zet. Van de fierheid ook waarmee het kabinet zei de inkomens van medi sche specialisten te zullen terug brengen tot het altijd nog zeer redelijke norminkomen van 180.000 gulden per jaar (na aftrek van alle praktijkkosten. plus een verrekening voor het vrije onderne mer zijn) is al evenmin iets overge bleven. De medische stand bleek altijd nog geharnast en sterk ge noeg georganiseerd om, nog voor dat de rechter zich met de zaak had bemoeid, een heel wat soepeler re geling af te dwingen. Het beschamende is eigenlijk dat de geharnaste weerstand van de medi ci welbeschouwd ook het enige ar gument is, waarom het kabinet overstag is gegaan. De conclusie ligt voor de hand: als het om mati ging gaat, zijn er altijd wel wegen te vinden om die af te dwingen, ten minste voorzover het om de minde re goden in de samenleving gaat. Zodra echter de positie van de bij uitstek bevoorrechten in het geding komt, is de fluwelen handschoen de aangewezen weg. Een kabinet, dat zo'n beleid voor zijn rekening neemt, behoeft zich niet te beklagen over de geringe bereidheid tot matiging, of dc poengerichtheid van de mensen, zoals een minister het eens om schreef. door Nico Kussendrager SALISBURY Een Jaar gele den werd over de weg naar Nyanga, tn het noordoosten van Zimbabwe, alleen ln kon vooi gereden. Toen was het nog oorlog. De weg ls opval lend breed en goed. „Dat ls gedaan tijdens de guerrilla", vertelt Carel des Tombe. „Zo konden de regeringstroepen snel uit de voeten. Guerrilla strijders waren ln dit gebied, tegen de grens met Mozambi que, zeer actief." Des Tombe spreekt liever over „terro risten". „Ze pleegden laffe aanslagen, schoten door ramen. Heten anderen het vuile werk opknappen, en knal den hier bij voorbeeld Iemand neer die alleen maar het goede voor had met de Afrikanen". Van wangedrag van het Rhodeslsche leger wil Des. Tombe niets weten. „Misschien zijn er hier en daar wat incidenten ge weest, maar zeker niet op grote schaal". Onafhankelijkheid Zoals zoveel blanken heeft Des Tom be tijdens de oorlog ernstig overwo gen te vertrekken. Zijn gezin was al naar Zuld-Afrlka gegaan; hijzelf zou volgen. Maar het werd rustiger en de Nederlander die vroeger planter ls geweest ln Indonesië besloot te blijven. HIJ houdt zich nu bezig met de op vang van vluchtelingen die terugke ren uit de kampen ln Mozambique en de verhuizing van ontwortelde Zlm- babweanen ln eigen land. van de zo geheten beschermde dorpen naar hun oude stamlanden. Eén miljoen mensen moeten weer helemaal op nieuw beginnen ln Zimbabwe. Des Tombe ls ln dienst bij het hoge com missariaat voor de vluchtelingen (UNHCR) van de Verenigde Naties. UNHCR verzorgt de verdeling van kunstmest, bestrijdingsmiddelen en zaaigoed onder de vluchtelingen. Er ls een beperkt aantal werktuigen be schikbaar (ploegen, hakken) en enke le tractoren, vooral voor die gebieden waar tijdens de oorlog trekvee ls ver dwenen of de dieren worden bedreigd door de tse-tsevlleg. Voor andere boe ren wordt een halve hectare ge ploegd. In de oorlogsgebieden ls dat hard nodig. De gTond ls jarenlang niet bewerkt en ligt er woest bij- Er ls ongeveer 240 miljoen gulden beschikbaar voor de uitvoering van het programma. Volgens zegslieden van de UNHCR ln Salisbury ls dat te Zaaigoed voor vluchtelingen wordt opgestapeld bij een verdelingspunt, bij Nyanga, in het noordoos ten van Zimbabwe. weinig, en ls de oorlogsschade ln Zim babwe onderschat. Volgend Jaar hoopt UNHCR met héir taak de eerste opvang van vluchtelingen zover te zijn dat de ontwikkelingsor ganisaties van de VN (Unicef en UNDP) het werk kunnen voortzetten. Des Tombe klaagt over het gebrek aan coördinatie en de vele organisa ties die zich met vluchtelingenop vang bezighouden. „Er zijn te veel 'goeddoeners' die langs elkaar heen werken. We moeten voorkomen dat de één dubbel krijgt en de andere niets". Dat aanhangers van de rege rende ZANU-partiJ van premier Ro bert Mugabe meer zouden krijgen dan anderen bestrijdt Des Tombe. „Daarvan heb lk nog nooit Iets ge merkt". HIJ spreekt ook tegen dat er honger wordt geleden ln delen van Zimbabwe, zoals door ontwikkelings werkers is gerapporteerd. „Ondervoe ding misschien, maar zeker geen honger". Uitgestrektheid De uitgestrektheid van Zimbabwe ls een probleem bij de hulpverlening. De brede en verharde weg ls Inmid dels overgegaan ln een pad, waar de auto met moeite doorkomt, ln een leeg en verlaten landschap. Het bruinrood van de bodem is de over heersende kleuren. Indrukwekkende bergen tekenen zich af tegen de ho rizon. Des Tombe komt ln dit deel van zijn werkgebied voor het eerst. Het ls zoeken naar het punt waar de hulpgoederen worden verdeeld. Zwoegende Zimbabweanen die pro beren zwaarbeladen wagentjes de heuvel op te krijgen, maken na enig zoeken duidelijk dat we op de goede weg zijn. Rond een wit gebouwtje met een golf platen dak ls het een drukte van belang. Op de grond liggen honder den zakken kunstmest, en zaaigoed (mals, katoen, sarghum, pinda's). Er staan enkele kleine ploegen, die door de Afrikanen met een begerig oog worden bekeken. Veel van de zakken kunstmest zijn kapot. Iedereen loopt rustig door de witgele smurrie die op de grond ligt. Qaat er op deze manier niet erg veel verloren? „Zo slecht heb lk het nog nooit gezien", zegt Des Tombes. „Maar bedenk wel: dit komt eerst aan ln Zuld-Afrlka, gaat op de Lealcy Mclntyre trein, dan op de grote vrachtwagens naar een centraal distributiepunt en dan op kleine auto's naar verdelings centra zoals hier. Dat spul heeft ont zettend veel te lijden." Hulpverlening Deze vorm van hulpverlening ls onge twijfeld veel beter dan pure voedsel hulp, die wel de honger stilt, maar de mensen geen steek verder helpt. Lang niet iedereen die een pakket van za den, kunstmest en bestrijdingsmid delen krijgt is echter een goede boer. Daarom wordt afgewacht wat ieder een ervan terechtbrengt. Wie een re delijke oogst heeft kan volgend jaar rekenen op meer steun, zoals lenin gen en hulp om de produkten te ver kopen. Dat vraagt echter wel organi satie die er op het ogenblik nog niet ls ln Zimbabwe. Het is een omstreden punt waar de Afrikaanse landbouw moet plaats vinden. Alleen op de traditionele, vaak onvruchtbare gronden, of ook op de grote landerijen van de Europe anen, die daartoe onteigend zouden moeten worden. UNHCR houdt wat dat betreft de boot af. „Dat is poli tiek. Daar hebben wij niets mee te maken", aldus de zegsman van UNHCR. „Hervestiging is onze taak, eventuele landhervorming een zaak van de regering." Van de kant van de bevolking ls er een sterke druk de goede grond, die voor het overgrote deel in blanke handen ls, te onteigenen. De regering -aarzelt om de landbouwproduktle de economische basis van het land niet ln gevaar te brengen. Zij meent dat er nog voldoende grond braak ligt om in cultuur te brengen, terwijl ook veel landerijen door Europeanen ver laten zijn. Tabaksschuren Een daarvan ls de Kemphavenboer derij bij Shamva, in het noorden van Zimbabwe. De blanke boer is vertrok ken, na eerst zijn huis en tabaksschu ren grondig vernield te hebben. Er zijn nu op het terrein 2500 kinderen ondergebracht. Zij wonen en krijgen les in dezelfde tenten als waarin ze tijdens de oorlog in Mozambique woonden. „Ze hadden ons verteld dat er een echte school zou zijn", vertelt een van de kinderen. Veel van hen zijn wees, of weten niet waar hun ouders zijn. De kinderen zijn sterk aan elkaar gehecht. De hoofdonder wijzer verwacht echter geen proble men als ze van school komen. „Ze zullen best weer in hun dorpen kun nen aarden Hij voelt daarom weinig voor een meer bescheiden opzet, in plaats van dit massale project. Het kwam van de grond dankzij Scandi navische steun. Hoogblonde, roodverbrande Jongeren werken samen met zwarte arbeiders en de scholleren aan de broodnodige voorzieningen. Er is nu water en elek triciteit, enkele slaapzalen zijn vlak voor de regentijd klaar, en er is onder meer mals ingezaaid, opdat de school ln zijn eigen voedsel kan voorzien. Verder is er aan alles gebrek: van potloden tot medicijnen, van school uniformen tot boeken. Het ministerie van onderwijs in Salisbury zoekt in Nederland steun voor een gelijksoor tig project, voor de opvang van terug komende weeskinderen elders ln Zimbabwe. Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 059, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. N HAAO (ANP) - De Tweede ler heeft gisteren een motie van kamerleden Eversdijk. Van Zeil ori,*en CDA) en Van Rossum (SOP) rnomen. waarin de regering t verzocht om bij de begroting 1982 verslag uit te brengen van onderzoek naar de verhoging van osttarieven. of c rt tegt motie wordt opgemerkt dat de 'kfl ling post van de PTT weliswaar exploitatieverliezen oplevert, de dat aan de tariefsverhoging die ka tssecretaris Smit-Kroes van ver- >lan keer en waterstaat wil doorvoeren, mede de overweging ten grondslag heeft gelegen dat de tariefsverhoging nodig is om de schatkist te spekken. Met uitzondering van de fracties van de CPN. de PSP en de Boerenpartij, onderschreef de Kamer de in de mo tie geconstateerde noodzaak van be zinning op de vraag of deze overwe ging juist ls. Al vanaf 1972 wordt de tariefsverhoging gedeeltelijk ge bruikt om het financieringstekort van de overheid te verlichten. De Kamer wil nu weten of dit beleid wenselijk ls. ADVERTENTIE n Steeds vaker zie op zaterdag en zondag de was bulten hangen. Balkons vol, zelfs als het regent. En toch schijnen de meeste huis vrouwen op maandag te wassen. Dat kan een praktische reden hebben de kinderen komen ln het weekend met hun vuile was thuis of zo maar de traditie: maandag-wasdag schijnt toch ook nog een belangrijke rol te spelen. Grootmoeder en moeder deden het zo. dus doe je het zelf ook. Last zullen anderen nauwelijks van die maandagse was hebben. Behalve de energiebedrijven. Die krijgen een piek op maandag te verwerken die steeds meer geld vergt meer centrales, grotere elektriciteitsnetten en dus zo wel het bedrijf als de klanten, de wassende hulsvrouwen bijvoor beeld. steeds meer geld gaat kos ten. De PUEM. de provinciale Utrechtse elektriciteitsmaat schappij, ls de eerste die daar iets tegen probeert te doen. Alle twee honderdduizend afnemers in de provincie (alleen de stad Utrecht zit daar niet bij) krijgen bij hun rekening een schriftelijk verzoek om mee te werken aan spreiding van de wasdagen: de maandag, woensdag en vrijdag zouden voor dat doel gebruikt kunnen worden door mensen van wie de achter naam begint met A tot en met K, en de rest zou het natte karwei op dinsdag en donderdag moeten klaren. „We kunnen niet bewijzen dat die maandagse piek aan het wassen ligt", zegt PUEM-voorlichter Van Helden, .maar we hebben wel een sterk vermoeden. Wat we nu aan het doen zijn is niet meer dan een vriendelijk probeersel. Je kunt natuurlijk niemand dwin gen zich aan ons schema te hou den. De mensen hoeven niet. maar we hopen wel dat ze mee werken. Misschien dat die piek dan zakt. Het gaat om de stroom- sterkte die op een bepaald mo ment in één keer moet worden geleverd. Zo'n opeenhoping be paalt de grootte van het neten de centrales. Hoe meer vraag tege lijk, hoe groter de centrales en de .netten. Dat vergt enorme Inves teringen. Kunnen we die terug dringen. dan kunnen we ook de kosten beter in de hand houden, al moet Je dan niet direct een prijsdaling verwachting." Of de vriendelijke actie Iets uit haalt kan pas over een tijdje vastgesteld worden. Een meter houdt de belasting van de centra les elke dag ln de gaten, en als het goed gaat moet die meter dus een beter over de week verdeeld ge bruik laten zien Maar kan het wel goed gaan zolang de STER- reclame met de regelmaat van de klok kinderen laat zien die één vuil truitje schaterend in de was machine werpen? Eén klein trui tje in een grote machine. Zonde van de energie voor zo'n piep klein wasje. Misschien ligt het op de weg van een bedrijf als de PUEM om daar eens tegen te protesteren? De heer Van Helden vindt van niet. „Wij vragen de gebruikers al op alle mogelijke manleren: als u wast, maak die wasmachine dan vol. Voor ons is het al moeite genoeg om steeds weer de mensen te bereiken met adviezen als: doe dat nou zus of zo. Om ook nog bedrijven aan te vallen die het tegendeel beweren en doen. is wel erg moeilijk. Wij kunnen niet alles tegelijk aan pakken. Bovendien kunnen we als elektriciteitsbedrijf toch niet gaan moraliseren. Wij geven wel voorlichting over huishoudelijke apparatuur. Veel mensen komen ons vragen: wat voor vaatwasser, wasdroger of diepvriezer kan ik het beste nemen? Dan kunnen we natuurlijk niet zeggen: koop zo'n ding toch niet! Oa maar lie ver met het ouderwetse wasbord aan de gang. Dat is ook weer overdreven. We zeggen wel: zo'n ding kost zoveel stroom, hebt u dat echt nodig? En als ze volhou den, raden we ze een bepaald merk aan. Daar zitten we al mee op de rand van het moraliseren. We vinden dat we niet veel verder kunnen gaan". We hebben de eer weer veel te snel aan een ander gegeven. Het eerste ln Europa gefokte nest shar-pei-hondjes (waarvan vorige week een plaatje ln deze hoek te zien was) ls volgens een Duits persbureau een primeur van Hamburgse fokkers. Nu blijkt die primeur er een van eigen bodem te zijn: één dag voor de geboorte van deze Chinese vierling ln Hamburg blijkt in Brunssum ln ons eigen Limburg een drieling van hetzelfde ras geboren te zijn. Eigenares ls mevrouw Lassing die nog een paar van deze zeldza me honden bezit. Een kostbaar stel, want de prijs van zo'n rimpe lige hond schijnt om en nabij de tienduizend gulden te liggen. Het was in een uurtje bekeken. Toen was het ln uitstekende staat verkerende „Monkspath Hall", een drie verdiepingen hoge herenboerderij in Solihull, bij de Engelse stad Birmingham, één grote puinhoop en kon het acht- tiende-eeuwse pand gelijk van de monumentenlijst afgevoerd wor den. Dat was niet de bedoeling. De bestuurder van de bulldozer die de opdracht had een gebouw In Solihull met de grond gelijk te maken, had zijn taak weliswaar grondig vervuld, maar het ver keerde pand uitgekozen. Had de sloper de kaart die hem was ver strekt. iets zorgvuldiger bekeken, dan had hij gezien dat zijn op dracht een scheefgezakte schuur met dito stal betrof, precies aan de overkant van de weg. Nog altijd vinden sommigen het iets uitzonderlijks, als een vrouw in een „typische mannen baan" stapt. Zo wordt nu ook de 31-jarige Engelse Sheila Edmun- ton als iets bijzonders gepresen teerd, omdat ze in haar land de eerste vrouwelijke kapitein op de grote vaart is. Kan worden tenminste, want ze is nog tweede stuurman en wacht op de beloof de promotie. Shella heeft dezelf de capaciteiten en heeft daar mee dezelfde bevoegdheid be haald als haar mannelijke colle ga's. Niets ongewoons dus, ook niet dat ze eventueel kapitein op een supertanker kan worden. Daar heeft ze gewoon de juiste diploma's voor. „Ieder mens zou ln de plantenwe reld zijn bloem of plant kunnen vinden die het beeld zou zijn van zijn ziele-ontwikkeling. De ver wantschap met de plantenwereld moet men vooral willen beschou wen als een verwantschap met de menselijke ziel. Tot de ge steenten, de mineralen, is de ver houding van de mens nog moei lijker. Het is namelijk een ver houding die ligt op het terrein van de geest." Een citaat uit het (bij Christofoor in Rotterdam verschenen) boekje „Edelstenen en mens", dat met een duidelijk maakt dat het-hier niet gaat om een populair ge schreven, dus gemakkelijk lees baar werkje. Het ls de weerslag van een aantal lezingen die Max Stibbe (bekend van de Vrije Scholen) jaren achtereen hield over de edelstenen in hun ver houding tot de mens, waarbij on der meer eigenschappen, kleur, het gebruik als medicijn en de edelstenen in de bijbel aan de orde komen. Stibbe gaat uit van de antroposofische gedachte en verwijst herhaaldelijk naar de boeken van Rudolf Steiner, grondlegger van de antroposofie. De uitgever noemt het 92 pagi na's tellende boekje een „cahier": een geschrift dat nog geen boek ls, nog onaf, maar wel belangwek kend genoeg om er kennis van te nemen. De prijs ls vijftien gulden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5