Spanning
aan grens
stijgt
Polen
'nrust in Amsterdam
ia ontruiming panden
ijzelaars overgedragen
aan regering in Teheran
Kiesuwkado
i
Parlement
In deze krant
Westerse landen manen
olieconcerns tot kalmte
KOOP
AVOND
SENSATIE
p net Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Buien
HET WEER
onge artsen voor
deinere praktijk
Uitstel behandeling
wet voor binden
lonen trendvolgers
Bouw roept
1981 uit tot
'ruggenjaar'
Trouw
Simpel
Bezorg Irouw een nieuwe abonnee
rouw
H 38STE JAARGANG NR 11112 - WOENSDAG 3 DECEMBER 1980
Veel bewolking en enkele regen-, sneeuw-, of hagelbuien Middagtempera-
tuur ongeveer vijf graden. Matige af en toe krachtige wind uit noordwest tot
noord, windkracht, vier tot zes, langs de kust en op het IJsselmeer hard tot
stormachtig, windkracht zeven tot acht
Morgen en overmorgen: aanhoudend wisselvallig en geen vorst van
betekenis.
LOSSE NUMMERS 65 CENT
WARSCHAU (Reuter, AP, AFP, DPA) De spanning rond Polen is gisteren aanzienlijk
toegenomen met berichten over sluiting van de grens met Oost-Duitsland en troepenbewegin
gen aan de oost-grens van het land. Van bevriende zijde is felle kritiek geuit op de
onafhankelijke vakbeweging Solidariteit. De EG-landen hebben de SowjeLUnie gewaar
schuwd geen inval te doen in Polen en de Russische ambassadeur in de VS moest op het
ministerie van buitenlandse zaken in Washington komen voor „een discussie".
eden van de mobiele eenheid worden met bootwerkers op het dak van de Grote Wetering gezet. Twee
Dorten van het pand zijn al Ingeramd
'9e ran onze verslaggevers
3 LMSTERDAM In Amster-
35
lam bleef het gisteravond na
Ie ontruiming van de Grote
Petering onrustig. De politie
landhaafde de afzettingen
te voorkomen dat een
t van circa vijfduizend de-
onstranten de kraakpanden
iu bereiken.
demonstratie, die bij de politie
5 aangemeld, trok door de blnnen-
1 naar de omgeving van de Grote
fetering. De politie versterkte haar
des en voerde charges uit toen zij
kogeld werden met stenen en
politie had gisteren tweeduizend
►ersoneelsleden uit alle delen van het
nd en een grote hoeveelheid zwaar
paterieel in de hoofdstad bijeen ge
acht om de vier panden aan de
Weteringschans te ontruimen. Het
lijfde gekraakte huis van de Grote
Petering werd ongemoeid gelaten
imdat daar geen ontruimingsbevel
oor bestond.
>e ontruiming ging gepaard met
eelal kleine schermutselingen op'
ferschillende plaatsen in de Amster-
lamse binnenstad. Na ongeregeldhe-
len in de nabije omgeving van de
raakpanden, trokken enkele tlental-
in jongeren door de stad. Zij richtten
emielingen aan en bouwden barrica-
es. ondermeer op drukke verkeersa-
lers. Enkelen werden in brand gesto-
fn. Zij vermeden directe confronta-
met de politie.
restaties
blgens een woordvoerder van de po-
jtie werden gisteren negen arresta-
Jes verricht. Zes mensen zaten gister
avond in hechtenis. Zij worden ver-
pacht van openlijke geweldpleging.
i het kraakpand trof de pdlitie 24
•«kers en zes journalisten aan. Zij
Terwijl een sinterklaasliedje klinkt zwaait een ME-Sinterklaas met
zijn schild. Ook Zwarte Piet draagt een gasmasker.
Militaire bronnen in West-Berlijn en
Londen meldden gisteren dat de Sow-
jet-Unie opdracht had gegeven tot
het sluiten van de grens tussen de
DDR en Polen. Bovendien was een
gedeelte van de oostelijke Poolse
grens afgesloten en waren Russische
troepen in staat van de hoogste pa
raatheid gebracht. Vanuit WestrBer-
lijn werd met name gemeld dat een
strook grond in de DDR was gesloten
voor Westerse militaire waarnemers,
die er mogen komen voor waarnemin
gen op grond van het vier mogendhe-
denakkoord van Berlijn.
Het Sowjet ministerie van buiten
landse zaken ontkende in een onge
bruikelijk lange verklaring ten stel
ligste dat de Russische troepen aan
de grens met Polen waren gemobili
seerd. „Er is geen dringende of routi
ne-mobilisatie en evenmin is er spra
ke van het oproepen van reservisten.
Verzinsels van deze aard zijn voor
rekening van degene die ze versprei
den," aldus de verklaring. Vanwege
de bijzondere aard van de verklaring
meestal wordt gewoon commen
taar geweigerd nemen waarnemers
aan dat de Russen de spanning rond
de toestand in Polen willen weg
nemen.
In verband met berichten over toege
nomen activiteiten van Amerikaanse
troepen in West-Duitsland heeft Was
hington laten weten dat de troepen
niet in verhoogde staat van paraat
heid gebracht zijn. Washington is
echter wel zeer bezorgd. Een woord
voerder van het ministerie van bui
tenlandse zaken wilde gisteren wei
nig prijsgeven over het gesprek dat
ambassadeur Dobrynin heeft ge
voerd met onderminister Newson. De
VS heeft Moskou duidelijk gemaakt
dat Polen zelf zijn problemen moet
kunnen oplossen. Richard Allen, Ro
nald Reagans voornaamste adviseur
heeft de Russen gewaarschuwd voor
onbezonnen optreden. Een inval in
Polen zal naar zijn mening onover
zienbare gevolgen hebben en het in
ternationale klimaat voor lange tijd
verzieken.
De Europese regeringsleiders hebben
gisteren op hun topoverleg in Luxem
burg de Sowjetrünie ernstig gewaar
schuwd tegen inmenging in de ont
wikkelingen in Polen. In een verkla-
ADVERTENTIE
werden eerst gearresteerd maar na
overleg met de korpsleiding toch
heengezonden. Vier politiemensen
raakten lichtgewond. Onder relzoe-
kers en publiek zouden zeventien
lichtgewonden zijn gevallen.
Het verkeer in de wijde omgeving van
de kraakpanden ondervond langduri
ge vertragingen. Automobilisten kon
den geen gebruik maken van door
gaande routes. Tram- en buslijnen
kraaiepoten en olie op het wegdek
maakten het hen daarbij moeilijk.
Vanaf kwart over een begon de poli
tie, na herhaalde sommaties van de
deurwaarder, omzichtig met de ont
ruiming. Daarbij werd gebruik ge
maakt van pantservoertuigen en
hoogwerkers. In een afgesloten con
tainer werden manschappen om-
hooggehesen en op het dak gezet.
Twee politiemensen betraden het
moesten worden ingekort of omge- dak verkleed als Sinterlaas en Zwarte
leid. Pas na vier uur 's middags kwam
het verkeer weer langzaam op gang.
De politie verscheen omstreeks kwdrt
over elf bij het Rijksmuseum dat
tegenover de Grote Wetering ligt. Pe-
letons van de Mobiele Eenheid dre-
Piet. Volgens een woordvoerder van
de politie was de korpsleiding hier
van niet op de hoogte. De krakers in
de Grote Wetering hadden ook enkele
verrassingen in de vorm van verf,
vuurwerk, rookbommen, en muziek.
Toen de politie de panden geheel had
ven met charges en traangas de circa ontruimd, kon een slopersploeg van
zeshonderd aanwezige krakers, sym- eigenaar Gerard W. Bakker met haar
pathisanten, relzoekers en nieuwsgie- werk beginnen.
rigen uiteen. Enkele stenengooiers. Meer nieuws op pagina 9
loor James Done;
rEHERAN De 49 Amerikaanse gijzelaars die in de Amerikaanse ambassade in Teheran
ierden vastgehouden, zijn afgelopen vrijdag overgedragen aan de regering Rajai. De drie
iverige gijzelaars bevinden zich in het Iraanse ministerie van buitenlandse zaken. De 49
ijzelaars uit de ambassade zijn overgebracht naar een onbekend onderkomen in de Iraanse
loofdstad.
Ondanks het feit dat de overdracht
van de gijzelaars al enige tijd was
verwacht, waren vertegenwoordigers
van de regering ternauwernood be
reid die overdracht toe te geven. Af
gelopen maandag verklaarde de mi
nister die met de gijzelingszaak be
last is. Nabawi, dat de gijzelaars nog
niet volledig door de studenten waren
overgedragen. Doorgaans goed inge
lichte kringen in Teheran houden
echter vol dat de gijzelaars wel dege
lijk aan de regering zijn overgedra
gen. Een hoge regeringsfunctionaris
verklaarde gisteren tegenover ons:
„De studenten hebben voortaan niets
meer met de gijzelaars te maken. Ze
houden alleen de ambassade nog be
zet. De gijzelaars worden nu bewaakt
door revolutionaire gardisten."
De Iraanse regering kan het zich, bij
alle problemen waarmee ze al te kam
pen heeft, niet permitteren om zich
openlijk aan te dienen als bewaker
van de 52 gijzelaars. Hoewel de rege
ring op 3 november openlijk de ver
antwoordelijkheid voor de gijzelaars
op zich nam, probeert premier Rajai
rechtstreekse internationale druk te
voorkomen door in het midden te
laten wie de gijzelaars op dit moment
bewaakt. Politiek is de overdracht'
geen probleem meer sedert de stu
denten „die de lijn van de imam vol
gen" hebben opgehouden een zelf
standige politieke kracht te zijn. Dit
gebeurde toen ayatollah Khomeini
op 12 september van dit Jaar het
schema voor de afwikkeling van de
gijzeling vastlegde. Daarmee werden
de studenten tot de uitvoerders van
de politiek van de regering Rajai.
Diplomatieke kringen in Teheran wij
zen erop, dat Iran internationale
steun nodig heeft in verband met de
oorlog tegen Irak. Om zijn internatio
naal isolement te doorbreken zal Iran
de gijzelaars moeten vrijlaten. Een
vooraanstaand ambassadeur merkte
dezer dagen op: „De regering Rajai
zal een punt bereiken waarop zij ge
dwongen wordt de gijzelaars vrij te
laten zelfs als de Verenigde Staten
niet voldoen aan de door Iran gestel
de voorwaarden.
Volgens berichten uit Washington is
onder-minister van buitenlandse za
ken Warren Christopher naar Algiers
vertrokken om aan de Algerijnse be
middelaars te laten weten dat de hui-
'ring na afloop van het overleg bena
drukten zij dat inmenging „zeer ern
stige gevolgen zal hebben voor de
toekomstige internationale verhou
dingen in Europa en in de gehele
wereld." De EG is bereid Polen naar
vermogen economische hulp te bie
den. Warschau heeft de gemeenschap
informeel voedselhulp gevraagd, on
der meer granen en rundvlees. Er is
nog geen besluit genomen om het
verwijt te voorkomen dat Europa
zich te veel met Polen zou bemoeien.
In Polen zelf is gisteren het politieke
debat voortgezet. Opvallend was de
felle kritiek van Moeczslaw Rakow-
ski, de vakbond Solidariteit welgezin
de hoofdredacteur van Polity ka op de
onafhankelijke vakbeweging. Het
komt er volgens hem nu op aan of
Solidariteit de weg van de samenwer
king wil inslaan of doorgaat met het
verder ontwrichten van de Poolse
maatschappij.
Meer nieuws staat op pagina 7.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG PARIJS De Westerse landen zijn bang voor
een nieuwe prijsexplosie op de oliemarkt. Zij willen een
dringend beroep doen op de oliemaatschappijen om geen
„abnormale aankopen" te doen op de vrije markt, waardoor
de prijzen verder worden opgestuwd.
Eenentwintig industrielanden, aan
gesloten bij het internationale ener
gie agentschap (IEA) in Parijs, bera
den zich volgende week over de situa
tie op de oliemarkt. Terwijl de voorra
den in de westerse wereld zeer groot
zijn (in regeringskringen wordt ge
sproken van een „record-omvang"),
zijn de prijzen op de vrije markt de
afgelopen tijd aanzienlijk gestegen.
De Nederlandse consument heeft dat
kunnen merken aan prijsverhogingen
Van onze
sociaal-economische redactie
DEN HAAG Het speciale wetje
voor beheersing van lonen van de
trendvolgers gaat voorlopig niet
door. De commissie sociale zaken van
de Tweede Kamer besloot gisteren,
op voorstel van de PvdA, het wets
ontwerp van minister Albeda niet
meer dit jaar, maar pas in het voor
jaar te behandelen. De salariskorting
ingevolge Bestek '81 zal echter waar
schijnlijk volgens het programma
doorgaan voor zowel echte ambtena
ren als trendvolgers.
De trendvolgers zijn de ruim 500.000
werknemers in gezondheidszorg en
welzijnswerk. De bonden van over
heidspersoneel hebben de laatste ja
ren voor deze groepen steeds meer
CAO's afgesloten. De extrakosten
daarvan dreigden subsidies en socia
le premies op te stuwen. Het wetje
van Albeda wilde daarom de loonvor
ming voor trendvolgers binden aan
bepaalde regels. Albeda wilde het
wetje al vanaf 1981 laten werken.
Om de Bestek-kortingen te laten
doorgaan zal Albeda nu moeten ko
pen met een voorstel tot verlenging
van de wettelijke maatregel zoals die
geldt voor het huidige jaar. De Be
stek-korting bedragt bedraagt 0,3
percent per half jaar voor de laagste
salarissen, oplopend tot 0,7 procent
voor de hogere.
voor benzine en andere aardoliepro-
d uk ten.
Door de voortdurende strijd tussen
Iran en Irak hebben enkele landen en
oliemaatschappijen hun olie-aanvoer
sterk zien teruglopen. Dit noopte hen
tot aankopen op de „Rotterdamse"
vrije markt, die geleid hebben tot
aanzienlijke prijsstijgingen. De wes
terse landen willen die situatie een
halt toeroepen, niet in het minst om
de olie exporterende (OPEC)landen
gunstig te stemmen. Forse prijsstij
gingen op de vrije markt zouden de
OPEC-landen kunnen „uitlokken"
tot een verhoging van hun officiële
prijzen.
In Parijs zal volgende week gespro
ken worden Qver een „verschuiving
van de oliestroom." oftewel een bete
re verdeling van de forse voorraden
over de westerse landen en oliemaat
schappijen. Ook in kringen van olie
handel en industrie wordt de nood
zaak daarvan ingezien. In Parijs be
pleitte Shell-directeur Benard deze
week, dat olievoorraden uit gebieden
met een overschot worden overgehe
veld naar plaatsen, waar tekorten be
staan of dreigen. Op die manier kun
nen prijsopdrijvende aankopen op de
vrije markt voorkomen worden.
Meer nieuws op de pag. economie.
PAGINA 2
Kerk in de wereld
PAGINA 3
Het Twents als
tweede taal
PAGINA 4
Boek van de maand:
660 musea op rij
PAGINA 5
Vluchtelingen
in Zimbabwe
gaan weer boeren
PAGINA 7:
Syrië sterker
dan Jordanië
PAGINA 9:
Visumplicht: geen
effect, meer werk
PAGINA ECONOMIE
Voedselpakket
niet wantrouwen
PAGINA SPORT:
Schaatsbond in
problemen
PAGINA SERVICE:
Culinaire rubriek, strips, feuilleton,
puzzel, weer, rtv-programma's
ADVERTENTIE
Elke avond een andere
verrassing!
Alléén vanavond: Metalen
gereedschapskist 20r?5
HEMA
De Amerikaanse onderminister
van buitenlandse zaken, Warren
Christopher kwam gisteren aan
in Algiers.
dige standpuntbepaling van de Ame
rikanen alleen de huidige regering
Carter geldt.Men houdt er hier dan
ook rekening mee dat de Amerikanen
nu bereid zijn de zaak hard te spelen.
Verder is de Amerikaanse onderhan
delingspositie versterkt door de
Iraanse wens de oorlog tegen Irak
voort te zetten en voorlopig aanbie
dingen voor bemiddeling, zoals die
van de Zweedse oud-premier Palme,
van de hand te wijzen. Wanneer de
gijzelaars eenmaal vrij zouden zijn,
dan zou Iran op meer steun van bui
tenaf kunnen rekenen of zoals een
Iraanse functionaris het zei: Bani
Sadr kan de oorlog voortzetten om
dat hij weet dat de gijzelaars vrij
zullen komen.
Van onze sociaal-economische
redactie
UTRECHT De Stichting be
drijfsgezondheidsdienst voor
de bouwnijverheid heeft giste
ren het startsein gegeven voor
het „ruggenjaar" 1981. In het
kader van deze actie wil de
bedrijfsgezondheidsdienst
bouwvakkers, fabrikanten en
importeurs van zware bouw
materialen attent maken op de
veelvuldige rugproblemen in
de bouw.
Sinds 1970 is bij bouwvakkers
onder de 45 jaar het aantal
rugklachten met dertig pro
cent toegenomen en bij oude
ren zelfs met zestig procent.
Van alle ziekmeldingen heeft
bijna veertig procent met rug
klachten te maken. Het leger
WAO'ers groeit jaarlijks met
vijfduizend bouwvakkers, die
door rugproblemen arbeidson
geschikt zijn geworden
Op het programma staan me
disch onderzoek, voorlichting
over het juiste gebruik van de
rug en de instelling van specia
le „ruggenploegen", die op
bouwwerken een verantwoorde
wijze van dragen en tillen zul
len demonstreren.
Weer niets van politiek begrepen. China ontwikkelt
officiële belangstelling voor het parlementaire rege
ringssysteem. Uiterst verrassend, moeten wij bekennen.
Of zouden duikboten een diepergaande invloed hebben?
RSV zet zich in voor de wereldvrede.
Kaarten map Europa (A)
De kaarten van alle landen van Europa
in een handig formaat boekje.
Donkerbruine kunsilederen omslag.
Twee Dick Bruna
poppetjes (B)
Twee leuke hangpoppeijes van stok
Origineel Dick Bnina ontwerp.
An then tick Slavisch
kleedje (C)
met fraai dier motief. Als onderlegger
of voor de sier.
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blank houten hang -
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren.
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres:
_Giro:_
Postcode en plaats:
_Tel.:
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van f7.50
Kado naar keuze: DA. DB. DC. OD. (aankruisen a.u.b.)
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792,1000 PA Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
Voor bezorginformatie 020-5626264
Lees een krant met overtuiging: TtOUW
