Dood en graf door de eeuwen Naar de Nutsspaarbank voor tips om sfeervol te wonen? NUTSSPAARBANK Overijssel tegen plan Wiegel voor provincie IJsselland DEN HAAG De Uithof rfllice. LrfWónolefzland Zoetermeer ADMINISTRATIEVE KRACHT (V) 4r~ 976/7 Van Gils (textiel) wil driehonderd werknemers kwijt WOENSDAG 3 DECEMBER 1980 TROUWKWARTET h tfOI door Jac. Lelsz - P§£É£liicl pilfs Huis des Levens. Een joods graf. Ootmarsum Van een onzer verslaggevers ARNHEM Het provinciaal bestuur van Gelderland vindt dat minister Wiegel met zijn laatste denkbeelden over de herindeling van de oostelijke provincies ..een beetje een karikatuur heeft gemaakt van het standpunt van Gelderland". Dat zei de commisaris der Koningin van Gelderland, mr. W. J. Geertsema, gisteravond na afloop van een 's middags gehouden bespre king tussen de provinciale bestuur ders van Gelderland en Overijssel over deze problematiek. Vandaag vindt in Den Haag over dit onderwerp een gesprek plaats tussen vertegenwoordigers van deze provin cies en de minister van binnenlandse zaken. De Overijsselse deputatie zal de mening van de staten van deze provincie opnieuw onder de aandacht van de bewindsman brengen: vor ming van een provincie Twente is alleen mogelijk als de rest van Over ijssel voldoende betekenis blijft hou den. De deputatie zal pleiten voor het creören van een provincie IJsselland uit de rest van Overijssel en delen van de Veluwe. De nieuwe variant van Wiegel houdt onder meer in dat Apeldoorn bij de Veluwe blijft maar dat er delen van deze provincie langs de IJssel tot de provincie IJsselland zullen gaan be horen. Hoewel een definitief oordeel in dit stadium nog niet gegeven kon worden werd gisterenavond wel van Gelderse zijde te kennen gegeven dat dit plan niet aanvaardbaar is „Wat de minister nu suggereert, is welis waar minder versnippering van de Veluwe dan zijn vorige plan. maar er blijft sprake van versnippering". Een paar weken geleden maakte ik nog een begrafenis mee. Toen de rouwstoet vertrok, zag ik dat een man zijn hoed afnam. Dat deed weldadig aan en het viel op. Men ziet dat bijna niet meer. En met je auto stoppen voor een begrafenis? Ja, als het helemaal niet anders kan De levenden ijlen voort, zelfs in het aangezicht van de dood. Dr. H. Schelhaas wijst daar ook op in „Graven en begraven", het tiende themanum mer van de Overijsselse jaarboeken: „Alles heeft haast. Ook de doodgraver, want het begraven in de grote steden lijkt op het afwerken van een overvolle agenda". Misschien dat sommigen voor een dergelijke uitgave, toch min of meer een jubileumboek, wat vrolijkers hadden verwacht, bij voorbeeld iets over bruiloften en partijen. Fout ge dacht. De redactie greep de gelegen heid juist aan om met extra zorgvul digheid een onderwerp te kiezen. Graven en begraven. Een onderwerp dat wellicht volgens velen nog in een taboesfeer thuishoort. Intussen een uiterst zinnig en menselijk gegeven. Hoe staat het ook al weer in de epi loog van de middeleeuwse moraliteit Elkerüjk?: ..Neem 't in danke. klein ende groot,/Ende ziet hoe Elkerlijk koomt ter dood!/Gezelschap, vrien den ende goed/Gaat elkerlijk af, zijt des vroed /Schoonheid, kracht, vroe- schap ende vijf zinnen,/'t Es al ver gankelijk, zijt des te binnen". Opnieuw een magnifiek door uitge verij Waanders te Zwolle verzorgd boek. 164 pagina's kunstdruk. 120' veelal treffende foto's van Ger Dek kers, waarvan enkele in kleur, prijs tot 1 januari '81 ƒ31,50 en daarna ƒ36,50. Met een zeer leesbaar inlei dend artikel, zoals meestal, van Schelhaas, die bijna altijd wel dingen weet te zeggen waarover valt na te denken. Zoals zijn opmerkingen over de haast en de afstand, die de leven den van de doden scheiden, het hier en daar nog steeds in klassen begra ven, en niet te vergeten de relatie die hij, domineeszoon, legt met de bijbel se hoop op wederopstanding, reden waarom de Joden de plek van hun teraardebestelling Huis des Levens plegen te noemen. Maar niet ieder denkt er zo over. Op het graf van burgemeester Stroink te Steenwij- Begraafplaats IJsselmuiden kerwold staat het beeld van een man, die in de verte tuurt, „Wat een dag wordt aan de kim verwacht". Op het graf van de dichter Bloem te Paaslo, getooid met een eenvoudige steen, vindt men echter deze woorden: „Voorbij, voorbij, o en voorgoed voorbij". Almelo. Datum onbekend. Terug van de begraafplaats Bescherming Schelhaas pleit voor bescherming van begraafplaatsen, die. zoals hij zegt, juwelen van rustgevende plek ken zijn. In een aantal gevallen kan het goed zijn via een aanwijzing tot dorpsgezicht in de zin van de Monu mentenwet zekerheid te verschaffen tegen aantasting. Geen wonder dat zo'n geluid van deze kant komt. Over ijssel bezit relatief, behalve uiteraard ook minder fraaie, een vrij groot aan tal karakteristieke kerkhoven. Daar onder is ook een opvallend groot aan tal joodse begraafplaatsen. Er blijkt uit welke grote rol de Joden door de eeuwen heen in dit gewest hebben gespeeld. Drs. J. van Gelderen schrijft speciaal over deze joodse kerkhoven. Meer in het algemeen geeft B. Molenaar een indrukwekkende inventarisatie van de Overijsselse begraafplaatsen, waarbij hij ook nog probeert de reeds geruimde te vermelden. Dr. C. C. W. J. Hijszeler levert in het boek „Graven en begraven" een be schrijving van de voorhistorische grafmonumenten, vooral in het oude Twentse land, die tevens een poging is aan de hand van deze grafmonu menten iets aan de weet te komen over de denkbeelden, die verre voor ouders over leven en dood hadden. 'S WERELDS GROOTSTE IJSSHOW in dinsdag 9 tot en met zondag 14 december iedere avond 20 uur. behalve zondag, matinees: zaterdag 15.30 uur zondag 12.30 en 1615 uur prijzen: f. 12-16-22-26 KINDEREN t/m 15 JAAR HALF GELD 65-PLUSSERS half geld in de matinees KAARTVERKOOP DE UITHOF van 10-17.30 uur (niet op zondagen) TELEFONISCH PLAATSBESPREKEN 299064/65 vanaf 10 30 uur Voorts bij Haaasche Courant van 10-17 uur, zat 9-13 uur, tel. 600494 De Posthoorn, van 9-17 uur, zat. 9.30-13 uur, tel. 469638 Het Vaderland, van 10-13 en 15-17 uur, zat. 10-13 uur, tel 469311 Bereikbaar met tram 6 of bus 25. speciaal voor de kinderen Het bestuur van de Vereniging voor Christelijk Onder wijs vraagt voor de centrale administratie een full-time De te benoemen kracht zal voornamelijk worden belast met sekretariaatswerkzaamheden van verschil lende aard. Van de te benoemen kracht wordt verwacht dat zij: in het bezit is van een Mavo- en een type-diploma de Nederlandse taal goed beheerst zich volledig zal inzetten voor haar taak een prot. chr. levensovertuiging heeft. Salarisindicatie: maximaal f 2187,00 bruto per maand excl. toeslag loonmaatregel 1 juli f980. Inlichtingen worden verstrekt door onze administra teur de heer H. J. Kooij, tel. 079-167433. Sollicitaties te richten aan het bestuur, Postbu^113, Zoetermeer. Het woonboek „Van huis tot thuis". Een lijvig boekwerk, een Nuts- spaarbankuitgave. 128 pagina's boordevol praktische tips over komfortabel en smaakvol wonen. Met kleurenfoto's en duidelijke situatie-tekeningen. Iedereen die woont, of het nou op kamers of in de boerderij is, heeft er wat I- Onbetaalbare woonideeën voor f 7,50. Voor slechts f 7,50 speelt u als het ware zélf uw eigen binnenhuisarchitekt en meubelontwerper tegelijk. Want „Van huis tot thuis" beperkt zich niet tot een enkel ideetje. Nee, hef boek belicht het wonen vanaf de éénkamer-woning tot aan het tweede huis. Vanaf de vestibule tot aan de kinderkamer en de woon keuken. Op een prettig t leesbare manier krijgt u - '~j|i aller-hande tips over het in- richten èn zelf maken van originele meubelstukken. Naar de Nutsspaarbank voor sfeervol wonen. Komt u maar eens langs. Of u een rekening bij de Nutsspaarbank hebt of niet, iedereen kan voor f 7,50 het boek „Van huis tot thuis" krijgen. Zo lang de voorraad strekt. En als u toch bij ons bent, we zijn er niet alleen voor uw woonzaken, maar natuurlijk ook voor uw geld zaken! Kijk maar gerust rond in één van onze kantoren en vraag wat we nog meer voor u kunnen doen. HIJ verschaft een kolossale hoevi held materiaal. Dat daarbij ook vergelijking tussen de dood en slaap, een beeld dat we ook uit dichtkunst kennen, ruime aanda krijgt, ligt voor de hand. Gewe wordt op het dochtertje van Ja! waarvan Jezus volgens de Sch zegt: ..het meisje is niet gestor maar het slaapt". Maar ook in oud-Babylonische Gilgamesj-« wordt al gesproken van „De slaper de dode hoe gelijken zij op kaar?" Speciaal over graven in de kerk ei daaromheen gelegen hof schrijft P. C. J. van Dael. Buiten de eenvoi gen, binnen de notabelen. De p waar de adel rust, werd soms dekt met een beeldenpartij, besü de uit obelisken, wapens, inscrip! conterfeitsels. vrouwengestalten, gelachtige wezentjes enz. Het m pompeuze graf van Overijssel mot Wijhe staan, gewijd aan „Coeni Willem, vrijgeboren baron van dem, heer tot den Gelder". In een bepaalde romantische peri| f was een buitenbegraafplaats trek bij sommige aanzienlijke j nen. Het wordt dan een soort sti symbool op zijn landgoed een i kerkhof te hebben, en daar wordtj van tijd tot tijd heen gewandel<| er op een zodenbank bij het lich maan over de dood te meditere welk verband onder meer de n van de Zwolse dichter Rhijnvis F valt. Ingegaan wordt in dit art j* 1 voorts op symbolen als doodsho zandloper, krans, bazuin enz. en o ontwikkelingen in de grafkunst Tenslotte onder de titel ..De laa flor eer" een exposé door H. L. Kok jg i de vele gebruiken en rituelen i ei«; het sterven en begraven, dingen la regionaal en zelfs plaatselijk no uiteen konden lopen. Daarin zat wf< vast patroon, zelfs in de manier wi op men elkaar na een sterfgeval m groette. Eén voorbeeld uit tall e ir Giethoorn. Daar plachten buren, *n verwittiging, het sterfhuis binnei k>h« komen met het stereotiepe „Q loet avond, dat is hier een schielijke 11 andering, jongens!" of „Zo. hef n i Heere hier zien wil edoan?" ter Om Wie meent dat zwart altijd dé roi kleur is geweest, vergist zich. 1|^ wijst er op dat de oorspronki rouwkleur in Europa wit was. geest, die geen rust kan vinden,] men altijd als een witte vers chijl Bij de Germanen, de Romeinen Egyptenaren was wit al de roui In 1498 nam Anna van Bretagi de dood van haar gemaal, Karei V zwart als rouwkleur aan. De i werd blijkbaar toen ook al Frankrijk bepaald, want nadien V elders zwart als rouwkleur snel n ging Toch ging wit er niet helen| uit. Nog geldt, bij voorbeeld, in Sr horst wit bij vrouwen als de dief OUD GASTEL (ANP) De conl »d tiefabrikant Van Gils heeft beslo zijn bedrijf te reorganiseren. Van 750 werknemers in Nederland en B ms gië zullen er volgens de directie i *se het bedrijf ongeveer driehondl tol moeten afvloeien. De vestiging tk Oud Gastel moet dicht, de reorgi satie is nodig, aldus een mededel eli van de directie, omdat ook Van 31 is geconfronteerd met de gevoljfsf van het Europese en mondiale I tiel- en confectiebeleid. De van oorsprong Nederlandse t fectiefabrikant Van Gils zocht oi veer tien jaar geleden uitbreiding^ de Nederlandse en Belgische prodi 1 d tie in het buitenland. Mede ruim de helft van de produktie bestemd was voor de export, de Jaren daarna produktiebe-..,^ opgericht in landen rond de Middi he landse Zee en later ook in Ameril In totaal werken er bij het bedil 2.700 mensen, waarvan 750 binnen Benelux. Ar De reorganisatie houdt in dat i werkzaamheden van de Nederlandf D? en de Belgische vestiging zullen w den geconcentreerd in België (Ai schot* en dat de activiteiten h

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 14