Goudzwaard ziet geen
brood in nieuwe partij
SES
UIE
ENE.
Taiwan
RusselS-Tribunaal scherp in oordeel
HANDZAAM
HAARZUIVER
National
Studenten willen wet
van Pais saboteren
CDA-werkgroep zeer verdeeld in enquête
Invoering tweefasenstructuur
Vrouw met baby
verongelukt
Nieuwe maatregel
Rotterdam tegen
verkoop huurhuizen
National scheerapparaten
Regeringen, bedrijven en kerken schenden rechten van indianen
Twee honden bijten
dertig schapen dood
Bezetters AVEBE verscherpen acties
'Nederland moet
protesteren tegen
executie ANC-ers'
Kabinet trekt voor
bouw ruim honderd
miljoen gulden uit
Rita
MAANDAG 1 DECEMBER 1980
"'.i1'i'j
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Prof. Goudzwaard ziet geen heil ln de oprichting van een eigen partij nu
minder dan de helft van de leden van de werkgroep Niet bij brood alleen (NBBA) zich voor zo
een stap heeft uitgesproken. „Op deze smalle basis lukt het niet," zei hij gisteravond in een
reactie op de uitkomst van een schriftelijke stemming onder de NBBA-leden.
Studenten demonstreren in Utrecht tegen de plannen van minister
Pais.
Van onze onderwijsredactle
UTRECHT Studenten zullen de Invoering van de tweefa
senstructuur ln het wetenschappelijk onderwijs saboteren,
ook al wordt de wet door het parlement aangenomen.
Van de ondervraagden sprak zich 46.4
procent uit voor het voorstel van het
NBBA-voorstel om het CDA te verla
ten en met een eigen lijst de verkie
zingen tn te gaan. Het tegenvoorstel
om vooralsnog kritisch binnen het
CDA te blijven opereren kreeg steun-
van 48,6 procent van degenen die deel
hadden genomen aan de stemming.
"ijf procent ten slotte bleek voor
uitstel van een beslissing. Het NBBA-
bestuur zal zich vanavond op deze
uitslag beraden.
Volgens prof. Goudzwaard, de drij
vende kracht achter de NBBA-werk-
groep, biedt de uitkomst geen uit
zicht op eigen partijvorming. „De ba
sis is te smal. Zo een partij zou te
elitair worden en, nu geen van de
CDA-Kamerleden meegaat, te zeer
gebonden aan mijn persoon."
Voor Goudzwaard speelt bovendien
mee, dat het gesprek tussen NBBA,
PPR. EPU en CDU over dc?mogelijk-
heid met een gecombineerde lijst aan
de verkiezingen deel te nemen, is mis
lukt. Het „open karakter" dat deze
beweging zou hebben, stuitte op on
overkomelijke bezwaren bij NBBA en
EPV. voor wie het voeren van politiek
op evangelische grondslag wezenlijk
is.
iets anders te proberen. Ik wacht de
ontwikkelingen af."
Prof. Goudzwaard zal voorlopig geen
nieuwe initiatieven in deze sfeer ont
wikkelen. „Ik heb mijn nek ver uitge- KcmWBDCnS
stoken en ik heb mijn best gedaan. Ik K
voel me niet de eerstgeroepene om nu
NIJMEOEN (ANP) De 23-Jarige
mevrouw J. van Beuningen-Lubbers
uit Beunlngen en haar drie weken
oude baby zijn gisteren in Nijmegen
om het leven gekomen. De 27-Jarige
man van het gezin raakte ernstig ge
wond.
Het ongeluk gebeurde, toen een auto
bestuurd door een negentienjarige
Jongen uit Breda met grote snelheid
door een rood licht reed. Daarbij
werd de auto van de familie Van
Beunlngen ln de flank geraakt en
dertig meter meegesleurd. De Jongen
uit Breda raakte, evenals vier mensen
die met hem meereden, licht gewond.
Volgens Goudzwaard zal, voor wat de
mogelijkheid van een eigen lijst be
treft, veel afhangen van de ontwikke
ling binnen het CDA, met name lnza-1
ke de kernwapenparagraaf van het
nieuwe verkiezingsprogram. Hij gaat
ervanuit, dat veel van de leden van de
NBBA-groep niet met het CDA willen
breken, omdat zij die ontwikkejilg
willen afwachten.
Goudzwaard zei te hopen, dat het
NBBA-bestuur kans ziet aan te blij
ven. Het bestuur zal vanavond bezien
welke conclusies het uit de uitslag,
die geen uitgesproken keuze heeft
laten zien. moet trekken. Aan de
schriftelijke stemming namen 440
(bijna tachtig procent) van de 565
leden deel).
Er.|
3U(]
an
mil
net
cerl
lra+
Het Landelijk Studenten Actie Comi
té kondigde dit zaterdag na afloop
van een landelijke demonstratie te
gen de tweefasenstructuur. Vandaag
bespreekt de vaste commissie voor
onderwijs uit de Tweede Kamer het
wetsontwerp van minister Pais. waar-
In de universitaire studie ln twee fa
sen wordt verdeeld.
Het saboteren van een wet, die door
parlement, is aangenomen, vond het
comité geen ondemocratische daad:
„Als de wet op de tweefasenstructuur
wordt Ingevoerd, ontstaat op de uni
versiteiten één grote puinhoop. Voor
de wet bestaat geen democratische
basis. Een klein groepje mensen legt
zijn wil op aan de universiteit. Ook
een parlement kan falen. Onze strijd
ls niet anti-democratisch."
De studenten willen de invoering van
de wet traineren door continu dwars
te gaan liggen bij elke Instantie, die
over de vierjarige programma's voor
de eerste fase moet gaan beslissen.
Ieder college van bestuur, het hoog
ste gezag van de universiteit, kan op
een forse tegenwerking rekenen, al
dus de studenten, als het college toch
aan de Invoering van de tweefasenn-
structuur gaat werken. Dit verzet zal
landelijk georganiseerd worden om te
voorkomen dat de universiteiten te
gen elkaar worden uitgespeeld.
univesitair onderzoek de draagkracht
van de universiteiten ver te boven
gaan Zijltra pleitte voor een Jaar
uitstel van de tweefasenwet, totdat
een nieuwe regering op een bredere
basis alternatieven heeft uitgewerkt
voor de herstructurering van het we
tenschappelijk onderwijs. Hij wees
tegelijk de wet op de herstructurering
uit 1975 af. destijds ingevoerd door
staatssecretaris Klein. De program
ma's. die toen zijn uitgewerkt, zijn
Inmiddels verouderd, aldus Zijlstras.
In Groningen. Utrecht en Nijmegen
houden studenten tot vanavond uni
versiteitsgebouwen bezet. In Den
Haag zullen de studenten vanmiddag
25.000 protest-handtekeningen aan
de vaste Kamercommissie van onder
wijs overhandigen. In alle universi
teitssteden beraden studenten zich
over eventuele hardere acties, als er
een meerderheid ln de Kamer voor
aanvaarding van de wet blijkt te zijn.
ADVERTENTIE
Met ef.n Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100 - per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
ROTTERDAM (ANP) De gemeen
te Rotterdam heeft opnieuw een
woonruimteverordening in de maak.
die de verkoop van goedkope huur
woningen onmogelijk moet maken.
Volgens de nieuwe verordening zal
aan kopers van voormalige huurwo
ningen met een koopprijs beneden de
234.000 gulden alleen nog een woon
vergunning worden gegeven als zij in
het bezit van een urgentieverklaring
zijn. Als een koper een goede huurwo
ning achterlaat, komt hij ook voor
een vergunning ln aanmerking.
De maatregelen zullen gelden voor
alle woningen, die vóór 1 februari
1981 werden verhuurd. Ook huizen,
die minder dan een jaar door de eige
naar werden bewoond en daarvoor
huurwoning waren, zullen bij ver
koop onder de nieuwe regeling vallen.
De verordening zal in Januari in de
gemeenteraad worden behandeld.
Het is de derde poging van de ge
meente Rotterdam om de „uitver
koop" van goedkope huurwoningen
en de daarmee gepaard gaande spe
culatie te voorkomen. Eerder geno
men maatregelen moest de gemeente
op last van de president van de Rot
terdamse rechtbank intrekken, nadat
een hulzenverkoper en een consor
tium van grote beleggers een kort
geding hadden aangespannen.
ADVERTENTIE
3 modellen: flo/22oV.
oplaadbaar of batterijen.
Prijs bij uw dealer
vanaf f63,-.
technisch steeds "n stap voor
Haagtechno b.v. Rietveldcnweg 60. 5222 AS Den Bosch. Tel. 073-215265
buitenlandse zaken" vergt. Ten twee
de: China moet in het aanblijven van
de minister „het bewijs zien dat Ne
derland nog steeds prijs stelt op goe
de betrekkingen met Peking".
Vervolg van pagina 1
Het kabinet verleent de exportver
gunningen aan RSV onder twee
„voorbehouden": gelijkblijvende in
ternationale omstandigheden, en een
ongewijzigde samenstelling van de
order. Dat laatste betekent, dat de
opdracht naast een militair deel
(duikboten) een civiel deel (onderde
len voor kerncentrales) bevat.
Na de positieve standpuntbepaling
van het kabinet heeft Van der
Klaauw zich, naar eigen zeggen, „ern
stig beraden" op zijn positie als mi
nister van buitenlandse zaken. Op
aandrang van zijn partijgenoten in
het kabinet en WD-leider Rietkerk
en na gesprekken met zijn vrouw,
besloot hij op zijn post te blijven. Van
der Klaauw voerde twee argumenten
aan. In de eerste plaats: Nederland
zal begin volgend jaar het voorzitter
schap van de EG op zich nemen,
hetgeen „een ingewerkt minister van
Puinhoop
PvdA
In de grootste oppositiepartij PvdA
werd dit weekeinde al de vraag opge
worpen, hoe de minister het kabinets
standpunt kan verdedigen als z'n be
zwaren overeind blijven. „De minis
ter heeft zich voortdurend verzet te
gen leveranties aan Taiwan, zijn posi
tie moet opgehelderd worden", werd
in de PvdA-fractie gezegd. Die fractie
is het inhoudelijk wel met de minister
eens, zij keert zich unaniem tegen de
order uit Taiwan.
De kleinere oppositiepartij D'66 neigt
ook tot afwijzing (de adviesraad van
deze partij sprak zich zaterdag tegen
de leveranties uit), en in regeringspar
tij CDA bestaan „grote reserves". De
WD in de Tweede-Kamer is, anders
dan partijgenoot Van der Klaauw.
vurig voorstander van levering aan
Taiwan.
De voorstanders vrezen geen nadeli
ge gevolgen voor de betrekkingen
tussen Nederland en China. Zij hou
den het erop. dat China volstaat met
een formeel protest, zoals de Chinese
zaakgelastigde in ons land zaterdag
al bij minister Van der Klaauw liet
horen De minister kon niet voorspel
len. of het daarbij blijft. Hij heeft in
zijn contacten met vertegenwoordi
gers van de volksrepubliek niets ge
hoord in de sfeer van „dreigemen
ten", zoals het uitblijven van orders
voor Nederlandse bedrijven.
Wiebe Zijlstra. lid van het college van
bestuur van de universiteit van Am
sterdam bevestigde de mening van de
studenten dat op de universiteiten
een puinhoop ontstaat als de tweefa
senstructuur toch wordt Ingevoerd.
„Al eerder is vanuit de colleges van
besturen gezegd dat de Invoering van
deze wet, plus de wet wetenschappe
lijk onderwijs, plus de beleidsnota
Van eer onzer verslaggevers
ROTT ,RDAM Regeringen van Amerikaanse landen, multinationale be-
drijvt.i en kerkelijke organisaties maken zich tegenover Indianen schuldig
aan ernstige schendingen van de mensenrechten. ZIJ zijn verantwoordelijk
voor de volkerenmoord onder de Indianen, uitroeiing van de indiaanse
cultuur en het roven van Indiaanse gebieden. In scherpe bewoordingen heeft
de Jury van het Vierde Russell-trlbunaai gisteren haar eindoordeel uitge
sproken.
GRONINGEN (ANP) - Twee honden
hebben zaterdagmorgen in Gronin
gen dertig schapen dood gebeten De
schapen stonden in een weiland en
werden door de honden opgejaagd.
Toen de politie aankwam lagen veel
schapen ln de sloot; 25 dieren waren
toen al dood. vijf zwaargewonde die
ren moesten worden afgemaakt. Ook
de twee honden zijn afgemaakt, na
dat ze waren gevangen. De eigenaar
wilde de honden niet meer terug, toen
was bewezen dat zij de schapen had
den doodgebeten. De schade loopt in
de tienduizenden guldens De scha
pen behoorden tot een stamboek-ras.
De veroordeling volgde na een
week van klachten en be
schuldigingen. die Indianen
uit Noord-, Midden- en Zuid-
Amerika in de Rotterdamse
Doelen uitspraken. Sinds Co
lumbus ln 1492 in Amerika
voet aan wal zetten zijn de
Indianen kwaadaardig beje
gend. „Waarom? Dat heb ik
nooit begrepen!" zei Mario Ju-
runa, de Braziliaanse india-
nenlelder, die als voorzitter
van de Jury zóu optreden,
maar van de Braziliaanse re
gering geen uitreisvisum
kreeg. Juruna kwam toch, na
dat het federale hof van be
roep in Brazilië toestemming
had verleend. Als een symbool
van de eerste overwinning
werd Juruna zaterdag tijdens
het tribunaal begroet de
stoel van de leider van de met
uitroeiing bedreigde Xavante-
stam was de hele week uit
protest leeg gehouden.
„Wat voor kwaad doen wij de
blanken eigenlijk?" vroeg Ju
runa aan het slot van het tri
bunaal. „Ik begrijp het niet.
Hoe worden de mensen^die
ons uitroeien en uitmoorden,
geboren al die generaals,
maarschalken', sergeants en
kolonels? Waar komen zij
vandaan? Hoe komen die ver
derfelijke mensen op onze
aardbodem? We zijn toch alle
maal mensen! Wat maakt het
uit welke huidskleur je hebt?
Al die mensen die mooie din
gen preken, christelijke men
sen. waarom vallen zij ons
aan? Hebben zij geen moe
der?" aldus Juruna. die zei dat
de indianen geen wraak willen
nemen op de blanken. Een in
diaan wil alleen zijn grond be
houden, „want hij ls een edel
moedig wezen, hij heeft een
goed hart."
Verdragen
De jury van het Russel-tribu-
naal veroordeelde de regerin
gen van Canada, de Verenigde
Staten én landen in Midden-
en Zuid-Amerika wegens het
schenden van vprdragen als
de verklaring van de rechten
van de mens. de slotakte van
Helsinki en het handvest van
de Verenigde Naties. In het
rapport van de Jury wordt on
der meer gesproken over aan
houding, marteling en folte
ring van indianen, het verdrij
ven van Indianenstammen uit
hun gebied, het verbieden van
tradities. Inmenging in indi
aanse gebruiken en gewoon
ten zgals de eigen rechtspraak
en de eigen religie en het steri
liseren van Indiaanse vrou
wen. Ook missionarissen en
zendelingen hebben zich
schuldig gemaakt aan mis
handeling en onrechtmatig
handelen, aldus het Jury-rap
port.
In heel Amerika moeten indi
anen erkend worden volgens
hun eigen opvattingen, aldus
de eerste van zestien aanbeve
lingen ln het jury-rapport.
Overeenkomsten met india
nen mogen nooit eenzijdig
door regeringen verbroken
worden, ls het oordeel van de
Jury, en bij het beleid inzake
indianen moet de eigen identi
teit van de Indianen gerespec
teerd worden. Verder moeten
Instellingen als het Interna
tionaal Monetaire Fonds, de
wereldbank en multinationale
ondernemingen afzien van
geldleningen aan projecten
die negatieve gevolgen heb
ben voor indianenstammen.
Alle godsdienstige groeperin
gen moeten het recht op een
eigen godsdienst van de india
nen respecteren en geen po
gingen ondernemen om india
nen te bekeren, omdat zij zich
schuldig zouden maken aan
het uitroeien van de indiaanse
culturele identiteit. De verkla
ringen die paus Johannes
Paulus II in Brazilië aflegde
en waarin hij de indianen als
natie erkende, zouden overal
door de rooms-katholieke
kerk gehanteerd moeten
worden.
Verder roept de Jury van het
tribunaal de leden van de Or
ganisatie van Amerikaanse
Staten om de massamoord en
de onmenselijke behandeling
van het Indiaanse volk in Bo
livia en Guatemala aan de
kaak te stellen binnen de
OAS Sterilisatie-campagnes
onder de Indianen moeten
stopgezet worden.
Beroep
In de slotconclusies doet de
jury van het tribunaal een be
roep op het geweten van ver
tegenwoordigers van regerin
gen en internationale organi
saties om de bestaande voor
schriften na te leven Het tri
bunaal, dat geen sancties kan
uitoefenen, is bedoeld als
klankbord voor bijdragen tot
een radicale verbetering van
de rechten van de Indianen.
„Het is een wonder en een
tragedie dat Indianen hier
hun verhaal vertellen," aldus
de vice-voorzitter, de Mexi
caanse antropoloog Guiller-
mo Batallo. „We moeten extra
aandacht hebben voor het
heldhaftige verzet dat de Indi
aan tegen zijn vernedering
heeft gevoerd." Hij hoopte dat
het tribunaal had meegehol
pen om aan het verkeerde
beeld van de Indianen, dat
door racisme en vijandigheid
ls gewekt, een einde te maken
en de Indianen het recht op
zelfbeschikking te verschaf
fen. „Dit tribunaal kan ons
ondersteunen in onze strijd,"
zei Mario Juruna tot slot. „We
zijn allemaal gelijk. We moe
ten schouder aan schouder
blijven staan, ongeacht onze
huidkleur."
De levering aan Taiwan zal verwar
ring wekken over het buitenlands be
leid van Nederland en dat zal zich op
den duur wreken. Dat zei CDA-Twee-
de Kamerlid mr J. A Mommersteeg
gisteren voor de IKON-radio. Mom
mersteeg hoort tot de CDA-Kamerle
den die de bezwaren van PvdA en
D'66 delen.
Mommersteeg denkt niet dat andere
landen als Frankrijk en Engeland zul
len gaan leveren als Nederland het
laat afweten. Er is op het ogenblik
sprake van een grotere openheid van
de Chinese Volksrepubliek ten op
zichte van het Westen. Die openheid
komt onder andere tot uitdrukking in
het lidmaatschap van Peking van de
Wereldbank. Deze politiek van open
heid van Peking werd tot dusver
steeds door de negen landen van de
Europese Gemeenschap gesteund.
Nederland doorkruist dat beleid nu.
Dat wekt de indruk van dubbelzin
nigheid, aldus Mommersteeg.
Mommersteeg heeft oog voor het eco
nomisch perspectief van deze leve
ring. Maar voor hem is het wel de
vraag of hier een voordeel op korte
termijn voldoende is afgewogen te
gen een economisch voordeel op lan
gere termijn.
Van een onzer verslaggevers
VEENDAM De bezetters van de
drie AVEBE-kantoren zullen hun ac
tie verscherpen door het uitvoeren
van wegblokkades nu het gesprek
met de ministers Brakx (landbouw)
en Albeda (sociale zaken) om de slui
ting van zes fabrieken bij AVEBE te
heroverwegen, op niets ls uitgelopen.
De bezetting wordt nu al bijna een
week volgehouden door kaderleden
van FNV en CNV. Volgens districts
bestuurder Thomas Swart van het
CNV is het voor hét eerst sinds bijna
vijf Jaar. dat CNV en FNV samen een
actie voorbereiden en uitvoeren.
Zaterdag hielden vijfhonderd men
sen een protesttocht door Veendam.
Dick Grasman, hoofdbestuurslid van
de CNV-bond laakte het feit dat de
regering wel werk beloofd heeft, maar
die belofte slechts ten dele ls nageko
men. Ook zei hij de teleurstelling van
de werknemers te delen toen de
Tweede Kamer vorige week geen dui
delijke Interesse toonde voor de pro
blemen. „U hebt trouwens al eens
meer meegemaakt dat politici de gi
gantische problemen in het noorden
lieten voor wat ze waren". Herman
Hugenholz van de FNV liet zich ln
soortgelijke bewoordingen uit en
vond dat de provinciale bestuurders
zich harder zullen moeten opstellen,
om het regeringsbeleid gewijzigd te
krijgen.
Districtsbestuurder Walter Krulze
(CNV) zei ons desgevraagd goede
hoop-te hebben, dat-er-nog->iets te
bereiken valt. „Het parlement heb
ben wij afgeschreven maar uit formu
leringen van de ministers hebben wij
de hoop geput, dat ér misschien toch
;iog wat ruimte zit".
De zeventigjarige F. Nevels uit Coe-
vorden ls daar vrijdagavond om het
leven gekomen, toen hij slingerend
op zijn fiets over een zandweg reed.
Hij werd geschept door een auto.
AMSTERDAM (ANP) - De Anti-
Apartheids Beweging Nederland
heeft er bij de Nederlandse regering
op aangedrongen al het mogelijke te
doen om de uitvoering van de dood
straffen tegen drie Zuidafrikaanse
vrijheidsstrijders te voorkomen. Vol
gens de beweging dreigen ln Zuid-
Afrika leden van het Afrikaanse Na
tionaal Congres de verboden ver
zetsbeweging ln Zuid-Afrika te
worden geëxectueerd, terwijl zij als
krijgsgevangenen behandeld zouden
moeten worden. De AABN schrijft
verder dat het regiem in Pretoria de
ANC-striJders probeert op te hangen
als misdadigers. Op grond daarvan
zou het apartheidsbewind allerlei
misdaden aanvoeren tijdens de pro
cessen tegen ANC-strijders die fictief
zijn of waarvan zeker ls dat de vrij
heidsstrijders daaraan niet schuldig
zijn.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN De regering zal
meer dan honderd miljoen gulden
beschikbaar stellen voor de bouw. In
totaal zal er tweehonderd miljoen
worden vrijgemaakt om de werkgele
genheid te bevorderen. De bouw
krijgt hier meer dan de helft van
omdat.de activiteiten in deze sector
schrikbarend zijn teruggelopen.
Staatssecretaris Brokx (Hulsvesting)
verklaarde dit zaterdag voor de VA-
RA-microfoon en premier Van Agt
bevestigde het gisteren voor de
AVRO-radio. Volgens de staatssecre
taris is het in principe mogelijk dat
de woningnood in 1990 voorbij is. Het
is dan wel nodig dt er voldoende geld
voor wordt vrijgemaakt. Dat kan vol
gens hem alleen als ook de mensen
met minimuminkomens meer gaan
betalen voor hun huisvesting.
In Odoorn is vrijdagavond de 86-jari-
ge H. Klijnsma uit die plaats in het
verkeer omgekomen. De man liep
midden op de rijksweg, maar hij door
een vrachtwagen werd aangereden.
'Dat heb ik op de
televisie wel es beter gezien'