TE MOOI OM IN EEN SCHOEN
TE STOPPEN.
De hoogste NMB spaanente.
Ukunl nü profiteren van de hoge
spaarrente bij de NMB.Van die
hoge rente kunt u 6 jaar lang verze
kerd zijn.
t brieven van lezers
li
'Ut
VasteTermijn Spaarrekening: vaste looptijd,vaste rente.
De NMB denkt met u mee.
SIEBEL HEEFT ERMEERVAN.
1 14
iDAG 27 NOVEMBER 1980
trouwkwartet
p6 h 15 - S 17.
Abortus (4)
Wbfiek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op m deze krant gelezen
artikelen en commentaren, en met voor open brieven, gedichten,
ol reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
li De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wi| helaas niet corresponde-
icven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859.1000
nsterdam. B«j publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
S!:
ortenregeling
het artikel
-
on b atholieke kerk wil "natuur
dam-i toortenregeling" (Trouw 21
3283 merken wiJ het volgende
iboortenregeling volgens de
ermale methode zoals deze
fdig ontwikkeld is. is net zo
de pil Maar het moet onder
■beuren. Katholieken mogen
10de volgen Het vraagt
idense inspanning" zoals in
III staat Het is niet waar. dat
[weinig dagen zijn. waarop
nschap kan hebben. Tien
n volgen in het buitenland
t voldoening deze methode
iet waar. dat de methode
d gevolgd» tot veel ongewen-
gerschappen zal leiden In
mnste landen op aarde. Ha-
de mensen die de methode
gelukkig mee. De andere
HEQI edmiddelen hebben wel de-
^delen Ook voor de echte
t huwelijksgeluk van velen
el voorbehoedmiddelen ge
len. komen ook veel abor-
Hoe vreemd het ook
C. J. van Weerdenburg
^Jichte opname
PODIUM van 14 no-
jeert Bob van Amerongen
^fceek eerder geplaatst artikel
Quastherie van Weezei in-
van drugverslaafden
ezel is vóór verplichte opna-
i Amerongen tegen De ma-
aH/JrcP Van Amerongen reageert
^lachwekkend als hij schrijft:
Van Weezeiom de ver-
igifoname als bijna onontkoom-
>r te stellen: .Van de huidige
Jen is tussen de vijf tot tien
•reid zich vrijwillig te laten
Waar deze schatting van-
c nt. weet ik niet. maar zij kan.
zij juist is. ook tegen de
isoiajte opname pleiten. Als we
ieder jaar tien procent vrij
-.anen laten afkicken, en nog
L 01 es ook. dan is dat een fantas
"J ultaat. want dan zijn we na
^al op de helft." Maar meneer
lerongen. niemand zal toch
leweren. dat over vijftig jaar
landse bevolking is gehal
>mdat elk jaar één procent
1 Ook de argumenten die
rongen tegen verplichte op-
ar voren brengt zijn bijzon
Als belangrijkste argument
aan het eigen besluit van een
de om ermee te kappen Dit
raard alleen betrekking heb
tien procent die bereid is er
toppen en niet op de overige
procent En over deze laat-
p praat Van Weezei als deze
ft over verplichte opname
®|tou rechtsongelijkheid een
Tel
sraa
U de tl
,-gument zijn tegen verplich
ie Maar Juist nü is er sprake
30*3 itsongelijkhnd dronken rij-
I rden gestraft, maar heroïne-
950 ien niet Dit alles doet mij de
950 zen wat nu eigenlijk de echte
4x1 'ten tegen verplichte opname
a
i me Uk i. Sit
Stag
ge stroom
aiA rijk biedt atoomstroom aan
XJS re oppassen op zulke aanbie-
troó» in te gaan alvorens de ..brede
>95Q iappelijke discussie" over
1 SI Tpe is gehouden! Bovendien
-^95 we eerst weten wat er daar
3951 kernafval gebeurt Maken ze
Tl, kernwapens mee? We zouden
s 71 tschuldig zijn aan de fernwa-
loop
i J. de Vries
Oi
S)
75 r tv-zendtijd
250 B wil het aantal televisieuit-
en uitbreiden (in navolging
lere omroepen ook ..op herha
De extra kosten die hierdoor
gemaakt (pak weg vijftig mil-
n oeten uit de omroepbijdragen
une-opbrengsten komen Bij-
to
5561
gezinnen betalen een omroep-
ten bijna alle gezinnen kopen
in die in de reclame worden
led" of die aaarmee concurre
edereen betaalt belasting Dat
ijs van de produkten waar-
tclame wordt gemaakt toe-
is normaal De producenten
ten de reclame als bedrijfskos-
ttrdoor zij minder belasting
en te betalen. Wat zij minder
en te betalen, moeten de con-
en meer betalen. Of de consu
lneer belasting betaalt of meer
(bijdrage maakt weinig uit. op
ogst zou men kunnen zeggen
bealsting het argement sterke
Jfrs enz meetelt In ieder ge
n9 willen kennelijk allemaal
tlevisie. dus we moeten meer
maar waarom dan die om{
iur
!|N( et de reclame? Maar er moet
3
Ien gekocht om de produk
gang te houden, dus zal de
e er heus wel komen
rwerf R. P. de Groen
evelt
a Adema omschrijft in haar
letup* artikel ..Eleanor Roosevelt
Journaliste" in Trouw van 21
er mevrouw Roosevelt in een
als „de vrouw van Franklin
ïvelt. president van de VS
.a1 52-1944, wiens plotselinge dood
nd maakte aan zijn derde
en ermijn, terwijl twee de limiet
dat ene zinnetje zitten drie
«Franklin Roosevelt was niet
'32 tot 1944 president van de
"de Staten, maar van 1933 tot
Uft plotselinge dood maakte
nin^mde aan zijn derde ambtster-
maar aan zijn vierde. En twee
wmijnen was in die dagen niet
"et De bepaling dat een presi-
Bechts twee termijnen (acht
|J*8ident mag zijn is pas in de
Jdjftig in de grondwet opgeno-
voor die tijd was er alleen spra-
ke van een traditie en het stond Roo
sevelt volkomen vrij die te door
breken.
Amsterdam Arie Kuiper
Brief synode (5)
Welk advies gaf Jezus aan Zijn disci
pelen? Wie de wapens opneemt zal
erdoor vergaan, met andere woorden,
neem niet het recht in eigen hand.
daarvoor is de overheid, die het
zwaard niet tevergeefs draagt Tegen
de synode zou Jezus zeggen: ..Bren
gen jullie het Evangelie van Mijn
Koninkrijk en laat het verdedigen
van het land over aan hen die Ik als
regeerders over u hebt gesteld. Maar
spreek wel namens Mij tegen diezelf
de overheid dat ze niet straffeloos de
wetten laten overtreden (abortus,
dronkenschap enz Houdt u aan de
wetten die Mijn Vader u gegeven
heeft Ik haat echtscheiding. Mijn
apostel Paulus zegt: Hoereerders,
overspelers (vrije seks», schandjon-
gens. knapenschenders, geldgierigen.
dronkaards enz zullen het Konink
rijk Gods niet beërven. Houdt dat de
u toevertrouwde kudde voor Ik heb u
aangesteld om de overtreders van
Mijn wet terecht te wijzen, dóór
moogt gij niet over zwijgen. Dóór zal
Ik u rekenschap van vragen Hebt u
angst voor de kernwapens, waar is uw
geloof? Verwacht Mijn vrede, want
dié kan de wereld u niet geven. Vielen
de muren van Jericho niet door ge
loof? Vertrouw op Mij en gij zult
dezelfde wonderen zien. Mijn gebod is
dat U de vrouwen en kinderen be
schermt voor vreemde indringers.
Weet voorzeker dat Ik u voor alle
rampen zal bewaren, indien gij Mijn
geboden naarstig onderhoudt. (Deu-
teronomium 28 vers 7). (Bovenge
noemde tekst stond al op papier vóór
ik minister De Oeus hoorde».
Lisse Ids Eisenga
Brief synode (6)
Het verslag van de kernwapendiscus
sie in de hervormde synode (Trouw
24 111 suggereert, dat het voorstel van
ds Polhuis c.s. dat maar net werd
verworpen, slechts over de vervan
ging van „pastorale brief' door „her
derlijk schrijven" handelde. De dis
cussie naar aanleiding van het voor
stel beperkte zich hier inderdaad toe.
maar de inhoud van het voorstel was
veel verstrekkender Volgens het
voorstel zou na het aannemen van de
brief het gesprek in de kerk over
zaken als conventionele bewapening,
dienstplicht en NAVO moeten wor
den aangezwengeld. Overigens doen
de uitspraken van Lubbers en het
commentaar van Trouw in de krant
van dinsdag naar aanleiding van de
uitspraak van de synode me denken
aan de dominee die z'n vlammende
preek beëindigt met „Maar als het
om onze nationale veiligheid gaat.
vergeet dan maar alles wat ik hier
voor gezegd heb".
Badhoevedorp Henny Boschman
Brief synode (7)
..Dank God. dat we nog mensen heb
ben met visie en een sterke betrok
kenheid bij het evangelie van onze
Heer Jezus Christus. Nu de politici
terugschrikken voor een duidelijk
nee tegen deze monsterlijke bewape
ningswedloop en zich in allerlei boch
ten wringen om toch maar mee te
kunnen doen. is het een grote steun
een ander duidelijk antwoord te ho
ren. Ik denk hierbij ook aan een uit
spraak van Frank Barnaby: „De pu
blieke opinie is onze enige hoop. Ik
heb geen enkel vertrouwen in politici.
Die zijn alleen maar geïnteresseerd in
herverkiezing".
Hoofddorp E. van Beek-v. Roon
Brief synode (8)
De herderlijke brief vervult mij met
weerzin en wanhoop. De roemruchte
IKV Pax Christi leuze is nu ook
die van de hervormde synode gewor
den Hoewel en hierover bestaat
bij mij niet de allergeringste twijfel.
óls ons erfje eenmaa. van terecht
verfoeide kernwapens zal zijn gezui
verd. zullen de synodale martelaren
van morgen, als punt bij paal komt.
de uitgestoken bezoedelde handen
van hun eens verachte bondgenoten
hoopvol grijpen. Of redding voor ons
en onze kinderen uit een dan dreigen
de „Nacht und Nebel" nog mogelijk
zal zijn blijkt thans geen synodale
zorg. Móór. de hervormde synode
heeft nü schone handen. En een rein
geweten
Rotterdam S. D. J. Bastiaanse
Brief synode (9)
De hervormde synode heeft zich ge
maakt tot politiek instrument van
links-radicalen en communisten c.q.
crypto-communisten. die onze demo
cratie uithollen De Geus heeft gelijk,
als hij erop wijst, dat de kerk zich
beter bezighoudt met vraagstukken
als abortus e.a In drie jaar heb ik
hierover niets in de kerk gehoord.
Niet alleen geeft de hervormde syno
de een foutieve voorstelling van za
ken zoals de deskundige De Geus
terecht vaststelt maar legt de her
vormde synode op onzorgvuldige,
inadequate wijze de kerken een be
slissing op. die partij-politiek gericht
is en met de verkiezingen in het ver
schiet is dit een zeer verwerpelijk
gedrag. In een politieke zaak geeft zij
een kerkelijk antwoord op een vraag
waarop zij niet op deze radicale wijze
behoeft te antwoorden, zelfs wordt
dit niet van haar verwacht en waar
om dan toch? Zij gaat op de stoel van
de politicus zitten, een zeer gevaarlij
ke en bedenkelijke ontwikkeling, die
ik hier met klem wil signaleren. De
gelovigen wordt een rad voor de ogen
gedraaid door op misleidende wijze
ethische gronden met politiek onzui
vere motieven te verwarren.
Amstelveen Marion Oedekerk
Het CDA-Kamerlid Deetman pleitte
in het abortus-Kamerdebat, tot veler
verbazing, voor nog meer financiële
steun aan de protestantse stichting
voor verantwoorde gezinsvorming
(P8VO). De bedekte spot daarover
van Trouw was mijns inziens zeer
terecht. Op dezelfde dag herhaalde
de PSVO namelijk nog eens het
P8VG-standpunt dat abortus provo-
catus juist wel „geheel vrij" moet
zijn. Een vreemd standpunt voor een
christelijke vereniging, maar daar
over niet nu. Het ware heel wat logi
scher geweest als de heer Deetman
gepleit had voor financiële steun aan
de niet gesubsidieerde landelijke ver
eniging ter bescherming van het on
geboren kind (VBOK). Deze wijst na
melijk abortus provocatus principi
eel af als een misdaad tegen het le
ven. Wanneer een vrouw op dit ter
rein problemen heeft en zich tot de
VBOK wendt om hulp. worden ..zij en
haar kind" daar op alie mogelijke
manieren met woord en daad gehol
pen omdat de VBOK principieel het
doen doden van het kind. dat zij
verwacht, geen menselijke oplossing
vindt en daarom anders helpt. Van
alles wordt er in dit land gesubsidi
eerd. maar niet de VBOK die om haar
doeleinden bescherming van moe
der en kind te realiseren, financiële
steun hard nodig heeften juist
steun daarvoor van onder andere het
CDA verwacht.
Ede H. Meijer
Eigen gezicht
In uw commentaar van 22 november
zit een ernstige misvatting over de
structuur van de Nederlandse her
vormde kerk en daarmee gepaard een
onbillijke beoordeling van de nieuw
benoemde secretaris-generaal. Aan
de secretaris-generaal schrijft u een
functie toe. die hij in de structuur van
de hervormde kerk nu juist niet heeft,
dat hij als „kerntaak" zou hebben te
zorgen dat de synode iets wezenlijks
heeft om over te besluiten". Het se
cretariaat-generaal is in de eerste
plaats de sluis waardoor vanuit de
breedte der kerk onderwerpen naar
de synode toekomen. De voorberei
ding voor de besluitvorming gebeurt
door de raden van bijstand. Als voor
beeld: de pastorale brief over de kern-
bewapening was voorbereid door de
raad voor de zaken van overheid en
samenleving, samen met enkele syno
deleden. Het secretariaat-generaal is
wel eehs initiatiefnemer, maar in de
meeste gevallen komen de initiatie
ven uit de meest verschillende delen
van de kerk. van haar raden en com
missies
In de komende tijd zal in de hervorm
de kerk veel aandacht besteed moe
ten worden aan de reorganisatie en
stroomlijning van de vele raden en
commissies, die de kerk telt Aan de
orde is de uitvoering van het besluit
van de synode de nu over Den Haag
verspreide bureaus van het landelijk
apparaat over te brengen naar Oegst-
geest. Aan de orde is de voortgang
van „Samen op weg", het nieuwe ge
stalte geven aan de verhouding bij
voorbeeld met de kerken in Indone
sië, waar we zovele historische ban
den mee hebben. Voor al deze zaken
is als secretaris-generaal iemand no
dig. die de kerk door en door kent en
veel ervaring heeft in de organisatie
van de kerk Hij zal voldoende ver
trouwen moeten hebben in uiteenlo
pende kringen van de kerk en hij zal
bereid moeten zijn het beleid van de
synode loyaal uit te voeren. Zo'n man
meent de meerderheid van de synode
te vinden in Dr. R. J. Mooi. Hij wordl
allerminst gezien als ingehuurd om
alleen maar op de winkel te passen
Hij zal het ambitieuze programma
dat de synode opgesteld heeft moe
ten uitvoeren. Een flinke dosis „voor
zichtigheid" kan daarbij goed van
pas komen. Bepaald onjuist is het Dr
Mooi s uitspraak: „ik wil alle richtin
gen in de kerk tot hun recht laten
komen" tegen hem uit te spelen. Zijn
voorganger, dr A. H. van den Heuvel
had dit net zo kunnen zeggen. Van
een secretaris-generaal van de her
vormde kerk mag je niet anders ver
wachten. De nieuwe secretaris-gene
raal vertegenwoordigt met die uit
spraak uitnemend het „eigen ge
zicht" van de hervormde kerk.
Eerbeek C. B. Bot
Eigen gezicht (2)
U bent in uw commentaar van 22
november teleurgesteld over de be
noeming van dr R. J. Mooi tot secre
taris-generaal van de synode der Ne
derlandse hervormde kerk. Na eerst
te hebben vastgesteld dat de scriba
van de synode visie, creativiteit en
gevoel voor de rol van de kerk in de
samenleving nodig heeft, ontzegt u dr
Mooi deze eigenschappen. U Liijkt
dus niet eens bereid te zijn enig ge
duld te oefenen en dr Mooi het voor-
deei van de twijfel te gunnen Een
luisterend oor is overigens voor een
secretaris-generaal onmisbaar. Soms
zeker zo belangrijk als bijvoorbeeld
creativiteit. Ik denk. dat dr Mooi die
als weinig anderen de kerk in Neder
land kent. zeer geschikt is voor deze
functie. Ik weet mij in deze mening
gesterkt door mensen die hem zeer
goed kennen en hogelijk waarderen.
Ik denk. dat we dr Mooi maar veel
geloof, liefde en wijsheid moeten toe-
bidden. Wie weet staat hij straks dan
toch nog in de traditie Oravemeyer,
Emmen. Landsman, Van den Heu
vel enzovoort.
Apeldoorn Ds R. Holwerda
Godsdienstonderwijs
In de krant van zaterdag 22 novem
ber berichtte Trouw over de hervorm
de synode en het godsdienstonder
wijs op openbare scholen. In verband
hiermee vraag ik aandacht voor de
ADVERTENTIE
Op eert spaarrekening mei een vaste looptijd van
6 jaar knjgt u het hoogste rentepercentage.
Met een Vaste Termijn Spaar
rekening van de NMB weet u tevo
ren precies waar u aan toe bent.
Naar keuze 6. 5. 4, 3 of 2 jaar.
Bij de langste looptijd hoort de
hoogste rente. Hn let u eens op hef
percentage; nü is het voor u bijzon
der gunstig om zo'n rekening te
openen.
Minimale storting1000,-. Tigocden met tussen
tijds opvraagbaar.
NEDERLANDSCHE
MIDOENSTANDSBANK
merkwaardige ongelijkwaardigheid
van de omsclirijvingen van gods
dienstonderwijs en humanistisch vor
mingsonderwijs in gemeentelijke
subsidieverordeningen. Gebruikt zijn
de verordeningen van de gemeenten
Leeuwarden en Ridderkerk. Daarin
wordt als omschrijving van gods
dienstonderwijs gegeven: „het onder
richt in bijbelkennis, bijbelse ge
schiedenis, godsdienstgeschiedenis
en cultuurgeschiedenis van het chris
tendom". Het onderricht in de chris
telijke leer wordt niet genoemd Te
gelijkertijd wordt het humanistisch
vormingsonderwijs omschreven als:
„het onderricht in waarden en nor
men van levensbeschouwing die het
humanisme als uitgangspunt
neemt". Gunt het bevoegd gezag van
het openbare onderwijs humanisten
(gesubsidieerd) onderricht in normen
en waarden, dus: in de leer. dan moet
het bevoegd gezag christenen in het
openbaar onderwijs ook (gesubsidi
eerd) onderricht in de leer gunnen.
Ten onrechte meent menig raadslid
dat „kennis van de bijbel" en „chris
telijke leer als waarheid" synoniemen
zouden zijn. Kennis van de bijbel
leidt tot kennis van bij voorbeeld de
bijbelse moraal; het leidt niet tot
kennis van de christelijke moraal. Ik
citeer in dit verband de gereformeer
de ethicus prof. dr. J. Douma „Abra
ham. Mozes. David, de profeten en de
apostelen leefden ieder in hun eigen
tijd met een bepaalde, soms onder
ling verschillende moraal. Deze mora-
len bevatten verouderde elementen,
zoals het cultisch gedrag, bloed
wraak. polygamie en slavernij" (Ver
antwoord handelen, inleiding in de
ohristelijke ethiek. 1980, pag. 40). Met
andere woorden de bijbel geeft geen
moraal die christenen zomaar kun
nen overnemen. Het is de christelijke
leer. de belijdenis, die de beslissing
stuurt wat verouderd en nog actueel
is. en wat daarin „waar" is.
Burgemeester
Hoe is het mogelijk, nu de hele econo
mie stagneert, dat de ambtenaren
bonden een voorstel indienen met de
volle instemming van minister Wiegel
om de burgemeesters van de kleine
gemeenten een extra loonsverhoging
toe te schuiven. Als er werkelijk te
grote verschillen optreden in de loon
schalen van de burgemeesters der
kleine gemeenten ten opzichte van de
grotere, dan dienen de burgemeesters
der grotere gemeenten een extra veer
te laten.
En waarom mogen ambtena
ren en al diegenen die in overheids
dienst zijn steeds gebruik maken van
trendmatige loonsverhogingen? In
het vrije bedrijf krijgt men toch ook
geen loonsverhoging omdat men
weer een jaar ouder is geworden?
Ridderkerk J. C. van Rietschoten Hollandscheveld
H. Vlietstra
Een sieraad geefl u persoonlijk. Van mens tot mens.
Van hart tot hart. Veel woorden of een lang gedicht zijn er
niet bij nodig. Want een sieraad spreekt voor zich.
Een beetje prijzig? Hoeft niet. In de grote collecties van
Siebel vindt u zoveel aardig-geprijsde ideeën. Cl ziet er hier
enkele voorbeelden van.
Honderden wit- en geel
gouden solitair-ringen in
alle prijzen.
Afgebeeld met 0.03 kar.
briljant 159.-
Alliance-rinq in alle
maten met 7.9, II of 20
briljanten.
Speciale aanbieding in
wit- of geel goud
(021 kar.) van ?95. voor
650,-
Wit gouden ring met
13 briljanten 985.
Bijpassende hanger 710,-
Oork noppen 1365.
Kleine prijzen in de Sieraderie.
't Hoeft niet kostbaar te zijn al komt
't van Siebel. In onze afdeling Sieraderie
vindt u een speciale collectie geschenken
voor vriendelijke prijsjes.
Wit- of geel gouden ring
met briljant 293.-
Sieradene-prijs 235,-
Wit gouden muziek-
sleutel met briljant 146.-
i Sieraderie-prijs 115.-
In geel goud 124.-
Wit gouden ring met
cultivé oesterparel en 2
briljanten 210.-
Sieraderie-prijs 168,-
Zelfde model iets groter
269.-
Geloof, hoop en liefde S
-5,/
Gouden oorhangers in
tientallen soorten.
Deze van 122.- voor 98.-
Wit- of geel gouden
oorknopjes in alle maten
vanaf 58,- Met cultivé
parel vanaf 57.-
B toe dk oraal 67.-
Zitveren dameshorloge
met zilveren schakelarm
band 235.-
Sieraderie-prijs 185.-
Gouden armband 156.- Sieraderie-prijs 125,-
In wit goud 146.- Bijpassend collier 277,
In wit goud 243.-
Prijzen van deze hangers zijn
exdusief colliers.
Wit- of geel gouden armband of in 3 kleuren goud 835 Gouden colliers in lengtes van
Het bijpassende collier 1.460. 36 tot 90 cm. Vanal 40.-
JUWELIERS
Amsterdam. Kalverstraat 121-123. Rotterdam, Stadhuisplein 24-28. Den Haag, Lange Poten 9-1 i
Utrecht Bakkerstraat 27-29. Haarlem, Grote Houtstraat 63-65
t/m a.s.
Modieuze
deux-pieces
van 100% acryl zaterdag
Jacquard ribbel.
Raf, marine,
ecru of grijs.
Mt 38-44.
Normale pnjs98.-