Drastische reorganisatie
Nederlands jodendom nodig
boete
tfecle
voor
regering
volk
P.oscam Abbing kon alles
De EO en het rapport van de gereformeerde synode
12 S
vandaj
Trouw
méér dan een
omroep
Een verrassende afscheidsbundel
- *n
'Schriftgezag' is
nog niet perskli»
Nieuwe boet
DINSDAG 25 NOVEMBER 1980
TROUW/KWARTET
- JAG
door A. J Klei
Bij de EO zijn ze enorm druk in de
weer met het onlangs door de
gereformeerde synode aanvaarde
rapport over het gezag van de
bijbel. De EO vindt het bar en boos
wat in dit rapport verkondigd wordt
en geeft in de ene uitzending na de
andere luidkeels lucht aan zijn
gevoelens van afkeuring.
Dit is natuurlijk het goed recht van
de EO en geen mens zou mij er dan
ook over horen, indien de EO niet
telkens zorgvuldig vermeden heeft
een van de samenstellers van het
rapport of een lid van het bestuur
van de gereformeerde synode voor
de microfoon te halen. Het is: over u
zonder u.
Allerlei niet-gereformeerden laat
men aanrukken om hun
bekommerd en bestraffend zegje
over het rapport te doen. De darbist
dr. W. J. Ouweneel. de
gereformeerde bonder ir. J. van der
Graaf, de christelijke
gereformeerde prof. dr. W. H.
Velema en de vrijgemaakte
gereformeerde prof. J. Kamphuis
legden de luisteraars uit dat het
Schriftgezag bij de ..gewone"
gereformeerden op de loop is. en
nooit was er een gereformeerde in
de buurt om zich te verweren
Begrijp me goed, ik verlang niet dat
de EO Zijn standpunt voor zich
houdt, ik vind het juist het
aantrekkelijke van deze omroep dat
hij nooit een laf midden kiest en
craag van dik hout Dlanken zaaet.
Een eventuele gereformeerde
gesprekspartner had er dan ook op
moeten rekenen dat hij niet over de
bol geaaid, maar stevig aan de tand
gevoeld zou worden Maar de EO
houdt ieder die aan de wieg van het
rapport gestaan heeft, buiten de
deur.
Dit is op z'n minst een beetje
onbeleefd Er komt nog bij dat op
een paar ingewijden na niemand dit
door de EO zo fel bestreden rapport
in huis heeft. Zeker, het is op de
gereformeerde synode besproken
en vervolgens met algemene
stemmen aangenomen, maar het
moet nog persklaar gemaakt
worden en het zal pas in februari te
krijgen zijn. Het zou fatsoenlijker
en wellicht ook doeltreffender
geweest zijn, indien de EO met zijn
stormloop had gewacht tot de
verschijning van het rapport
Heeft niemand van de door de EO
aangezochte sprekers deze
bedenkingen gehad? Neem nu de
heer Kamphuis. Ik heb hem een
paar maal ontmoet en leren kennen
als een uiterst wellevend man.
Heeft die niet overwogen dat een
discussie beter is dan een monoloog
en dat het verstandiger en correcter
zou zijn je oordeel voor je te houden
tot iedereen de definitieve tekst van
't rapport voor zich kan hebben? Of
heeft hij alleen maar gedacht:
jongens, we gaan er weer eens
lekker tegenaan?
Misschien denkt iemand dat de
mensen van 't rapport niet voor de
EO willen spreken en dat we hen
daarom niet horen. Nee hoor, ze
willen best. ik heb ernaar
geïnformeerd. Ze zouden heel graag
verklaren, waarom dit rapport
gekomen is en de inhoud toelichten.
Ze hebben dit ook aan de EO laten
weten, maar het enige waartoe deze
omroep tot dusver bereid is. is dat
een gereformeerde functionaris
hierover het personeel van de EO
(méér dan een omroep) toespreekt
Hè ja. daar hebben de luisteraars
echt wat aan! Dat is net zoiets als
wanneer ik dit stukje aan mijn
huisgenoten zou voorlezen en
vervolgens in de prullemand zou
gooien. Maar ik zet het in de krant.
Wat zeg ik? Het stéat al in de krant
ADVERTENTIE
door M. Kopuit
AMSTERDAM Wil het jodendom in Nederland overleven, dan zullen er drastische
maatregelen genomen moeten worden Want van de 43 joodse gemeenten, aangesloten bij het
Nederlands Israëlietisch Kerkgenootschap, is er geen enkele meer, zelfs Amsterdam niet, waar
alles wordt gedaan, wat in een joodse gemeente gedaan moet worden. De structuur van joods
Nederland moet veranderen en er zullen meer mensen moeten ingeschakeld.
Tot deze conclusie komt in een ruim
honderd pagina's dik rapport de com
missie Nico. bestaande uit zes leden
van het Nederlands Israëlietisch
Kerkgenootschap. Dat is met acht
duizend ingeschrevenen de grootste
joodse organisatie in het land. De
commissie is twee jaar geleden ge
steld na een conferentie van besturen
van joodse gemeenten.
Negatief
Zeer negatief laat de commissie zich
uit over het rabbinaat en over het
onderwijs, twee pijlers van joods le
ven. Hoewel er vier opperrabbinale
zetels zijn in Nederland (Amsterdam.
Den Haag. Rotterdam en overig Ne
derland). is alleen Amsterdam maar
bezet door een opperrabbijn met
twee rabbijnen, van wie een maar
zestig procent van zijn tijd rabbinaal
werk doet Gestreefd wordt, dat de
opperrabbijn van Amsterdam eind
volgend jaar zijn contract naleeft en
zal vertrekken. Het opperrabbinaat
van Rotterdam is vacant en er is
gezien de ervaringen ook geen inte
resse een nieuwe opperrabbijn te be
noemen. Hetzelfde geldt voor Den
Haag. De opperrabbinale zetel voor
overig Nederland wordt gedeeltelijk
waargenomen door de rabbijn van
het Portugees Israëlietisch Kerkge
nootschap. die ook waarnemend rab
bijn van Den Haag is.
Over het rabbinaat merkt het Nico-
rapport „Uitzicht op Joods Neder
land in de tachtiger jaren" op. dat het
in Amsterdam „als totaliteit niet op
timaal functioneert, behalve wat be
treft het halachische (joods-wettelij
ke M.K.i werk en het handhaven van
de traditie" Het rapport vraagt zich
af of „de kwaliteit van het werk niet
aanzienlijk verbeterd zou kunnen
worden."
Opgemerkt wordt dat er „onvoldoen
de aandacht is voor de individuele
jood" en dat van het opperrabbinaat
voor Nederland (lees: de Amsterdam
se opperrabbijn) „weinig geestelijke
leiding of bezieling uitgaat". En over
het werk van de rabbijn, die geheel
Nederland alsmede het Portugees Is
raëlietisch Kerkgenootschap en Den
Haag zou moeten leiden: „Het lof
waardig streven van het bestuur om
het opperrabbinaat Utrecht een fo
rum te doen zijn voor de behartiging
van de belangen van de mediene (pro
vincie» is mislukt Dat blijkt regelma
tig uit de zeer slechte opkomst bij
vergaderingen Enkele ressorten heb
ber. de belangstelling voor hun opper
rabbinaat vrijwel geheel verloren
De commissie Nico stelt in haar rap
port voor de 43 gemeenten samen te
voegen in dertien districten met. Lim
burg uitgezonderd, minimaal 200 le
den Er zijn thans gemeenten met nog
geen twintig leden. In die districten
zouden veldwerkers moeten worden
geplaatst onder de verzamelnaam
..rebbes". Deze veldwerkers kunnen
voorgangers, sociale werkers, pasto
rale werkers of wat ook zijn. Boven
hen zouden drie rabbijnen, niet op
perrabbijnen maar hoofdrabbijnen
genoemd, moeten komen. Deze zou
den geheel Nederland tot him werk
terrein hebben, maar voor taken ver
antwoordelijk zijn.
De hoofrabbijn-voorzitter heeft de re
presentatie en de organisatie tot zijn
werkterrein, de hoofdrabbijn-hala-
chisch specialist ziet zich de joods
wettelijke kanten toebedeeld en de
Van de 43 gemeenten hebben 32 een
synagoge. Wekelijks worden echter
maar in twaalf gemeenten diensten
gehouden, in nog eens zeventien af en
toe en in 14 gemeenten nooit meer.
Ook dat komt het onderwijs niet ten
goede. „Van een planmatig cultureel
beleid is geen sprake." zegt het rap
port over Amsterdam, waar het nog
het beste gesteld is. „Het joodse on
derwijs is wat betreft de gegeven vak
ken te eenzijdig en het aantal kinde
ren dat niet op Joods Bijzonder On
derwijs of Cheider (Joodse dagscho
len! zit en toch joodse les krijgt is
bijna te verwaarlozen. Bovendien
worden de leraren nauwelijks metho
disch begeleid." En over het onder
wijs buiten de gemeenten met een
eigen leraar. „De kennisoverdracht
gebeurt zonder een didactische struc
tuur. De leraren worden niet of nau
welijks begeleid."
Ten einde het onderwijs te verbete
ren stelt het rapport een overkoepe
lend orgaan voor. dat het jongeren-
en jeugdwerk zal moeten begeleiden,
het joodse onderwijs ter hand zal
moeten nemen en een aantal sociaal-
culturele werkers onder zich zal moe
ten hebben. De nieuw te vormen res
sorten zullen met hun rebbe het joods
leven zelf moeten vervullen, geholpen
op geestelijk-cultureel en sociaal ter
rein door een centraal werkende ser
vice-organisatie.
Samenkomsten voor ver
ootmoediging en ge
bed op donderdag Z7
november a.s. inde
Lutherse kerk te Den Haag C.
(Lutherse Burgwal 7)
Deze samenkomsten vin
den gelijktijdig plaats
met het debat en de stem
ming over het wets
ontwerp tot legalisering
van abortus provocatus
in de Tweede Kamer.
O, God, ontferm U over
Nederland!
Samenkomsten: H.OOuur. 15.00uur en20.00uur.
Zeg al uw afspraken af en kom!
- Oorzaak
hoofdrabbijn-educatieve zaken, te
vens rector van het Nederlands Israë-
litiesch Seminarium, zou het onder
wijs onder zich hebben. Gezamenlijk
zouden zij de rabbinale raad moeten
vormen.
„Uitzicht op Joods Nederland in de
tachtiger jaren" meent, dat de hoofd
rabbijnen uit het buitenland kunnen
worden aangetrokken, mits hun dui
delijk wordt gemaakt dat zij een spe
cifieke en niet de volledige rabbinale
taak hebben te vervullen.
De commissie die Uitzicht heeft ge
schreven. laat er geen misverstanden
óver bestaan, dat als niet ten spoedig
ste veranderingen worden doorge
voerd over enige jaren in Nederland
geen joods leven meer zal bestaan. De
laatste jaren is het joods leven in
Nederland volkomen weggeëbd. Het
rapport gaat op de oorzaak niet in.
Maar zij is erin gelegen, dat men ter
besparing van kosten met de idee
speelde een opperrabbijn voor Neder
land te benoemen. Het gevolg was
niet alleen een tot de dag van van
daag. zeker in Amsterdam voortdu
rende ruzie tussen de rabbijnen als
gevolg van noodbenoemingen. maar
ook een uittocht van andere rabbij
nen en een in afwachting niet meer
benoemen van nieuwe.
Tot enige jaren geleden werkten in
Amsterdam vier rabbijnen, in Den
Haag een. in Rotterdam een. voor
overig Nederland een en bij het Por
tugees Israëlietisch Kerkgenoot
schap een rabbijn. Dezen klaagden
gezamenlijk al. dat het werk voor hen
te veel was. waardoor zij niet aan
pastorale arbeid zouden toekomen.
Nadat het bestuur van het Neder
lands Israëlietisch Kerkgenootschap
ging spelen met de idee van een op
perrabbijn voor geheel Nederland,
stagneerde geleidelijk aan het werk.
Er zijn thans nog maar vier rab
bijnen.
De voorstellen van Uitzicht zullen via
vragenf9rmulieren en inspraakbij
eenkomsten openstaan voor kritiek
en aanvullingen van de joden in Ne
derland.
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagae Courant met
Nieuwe Leid se Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
WiDautstraat 131 Amsterdam
tel. 020-5629444
tele* 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credietbank
Rekenmgru 2300 12574
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tet 010-115588 (redactie)
tel. 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
te) 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
iet 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen
Per maand 16.98
Per kwartaal 50.95
Per half jaar 101,90
Per jaar 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
Tetetomscne abonnementenop
drachten (zie adressen bove-i
Opgave familieberichten 9-'9 30
van maandag !/m vr>|dag Op
zondag van 18-20 uur teiei 020-
5622797.
Opgave mini-advertenties tel
020-5626262 of schriftelijk aar
Mini-Adv afdeling postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen uitsluitend
schriftelijk aan onze Amsterdam
se adressen
door prof. dr. H. M. Kuiten
Piet Roscam Abbing om mij voor deze keer zo familiair van zijn voornaam te bedienen ia
jarenlang kerkelijk hoogleraar aan de theologische faculteit van de Rijksuniversiteit te
Groningen geweest om daar bijbelse theologie, praktische theologie en christelijke ethiek te
doceren Zo gaat dat met kerkelijke hoogleraren aan rijksuniversiteiten: ze moeten alles
kunnen. En om meteen maar door te gaan: Roscam Abbing kon alles. Hij heeft geen van zijn
leeropdrachten verwaarloosd, zoals uit zijn indrukwekkend oeuvre blijkt. Sterker, op elk van
deze gebieden is er wel een uitschieter te vinden, soms meer dan één. Het zou een groot
misverstand zijn te denken dat het hem, zoals men dan zegt, aanwaaide. Ik ken weinig mensen
die zichzelf zo gedisciplineerd aan hun levensdoel (ln dit geval: de dienst van een theoloog aan
de christelijke gemeente) hebben onderworpen als juist hij.
eeuwig misverstand dat de ene
auteur ethiek als bezinning opvat (te
recht) en de ander het gelijkstelt met
handelen (ten onrechte) en sommigen
het zelfs klaarspelen om op één en
dezelfde bladzij beide opvattingen te
gelijk verkondigen (inderdaad, in het
Ten Geleide). Maar ik doe dat niet,
vermeldt alleen dat Verdonk een kun
dig vopstel heeft geschreven over een
thema dat Roscam Abbing zeer na
aan het hart ligt: de waarde van de
algemeen menselijke maatstaven
van moraal, waaraan voor hem de
mogelijkheid tot gesprek tussen
christenen en niet-christenen hangt.
Nu is er ter gelegenheid van zijn af
scheid als hoogleraar een bundel op
stellen verschenen onder de titel
Praktische Theologie. Een bundel
opstellen over plaats en praktijk van
de christelijke gemeente (redactie C.
P. van Andel Am, A. Geense, L. A.
Hoedemaker. Uitgave Boekencen
trum, prijs 28,50). Ik zal zo meteen
veel goeds over deze bundel zeggen
voorzover dat in het korte bestek van
een dagbladartikel dan kan maar
begin met een manco. Ik vind dat het
jammer is dat er geen bewijs van
Roscam Abbings werkkracht en
werklust aan het boek is toegevoegd
in de vorm van een bibliografie. Van
mij mag iemand in Groningen daar
nog wel eens werk van maken, niet
alleen om daarmee de man de eer te
geven die hem toekomt maar ook
omdat er in het totaal van Roscam
Abbings werk nog best eens een arti
keltje of boekje kan liggen dat zowel
hij als wij vergeten zijn en waaraan
we nog veel zouden kunnen hebben.
Nu ik met een 'kritische opmerking
begonnen ben. nog maar een kleinig
heid. Het Ten Geleide, waarmee de
bundel opent, is wel wat al teveel op
een modieus filosofietje over praktijk
en theorie uitgedraaid. Bovendien
spreekt het zichzelf aardig tegen door
eerst te beweren dat theologie prak
tisch moet wezen en even later Ros
cam Abbings nieuwste boek Predi-
kantswerk te prijzen als een „schijn
baar praktisch" boek (maar in werke
lijkheid gelukkig diepzinnig of
zoiets?;. Of de jubilaris daarmee zo
verguld is. lijkt mij ook nog de vraag!
Het zal wel samenhangen met het feit
dat het Ten Geleide van drie auteurs
afkomstig is.
Maar nu dan de bundel. Daarover
niets dan goeds. Ik vind allereerst dat
de spanwijdte van auteurs en onder
werpen iets van de spanwijdte van
Roscam Abbings verstand en ge
moed weerspiegelt. We vinden er H.
Jonker (met een aansprekend artikel
over vieren) broederlijk in één band
met G. H. ter Schegget. die over de
kritiek van de Christenen voor het
Socialisme op de beweging Nieuwe
Levensstijl schrijft. Zoiets tekent
Roscam Abbing: hij wou best kiezen,
(zijn eigen plaatsje) maar vond dat je»
tegelijkertijd kon delen (met mensen
die een ander plaatsje hadden ge
kozen).
Is de spanwijdte van de bundel ver
heugend, nog meer geldt dat van de-
inhoud. Het samenstellen van bun
dels Is een riskant bedrijf, je weet
nooit hoe ze zullen uitvallen. Welnu,
in dit geval Is het resultaat welhaast
verrassend.
Meeslepend
De onderwerpen zijn interessant ik
zal er zo meteen een paar noemen
en vrijwel alle auteurs hebben er
werk van gemaakt, zodat de bundel
een aantal pronkstukjes van theolo
gische bezinning bevat. Geheel ver
schillend van aanpak, dat gaat zo bij
theologen. Maar ook waar we in
plaats van op methode en discipline-
op wervend proza worden onthaald,
blijft het spannend.
Als Ter Schegget ons bijvoorbeeld
vertelt dat de werkgroep Nieuwe Le
vensstijl-,niet marxistisch is (maar er
wel voor open staat) en het liever ook
niet moet worden, want strategie is
ook belangrijk, dan doet hij dat zo
meeslepend, zoals een „godfather"
links en rechts bemoedigingen uitde
lend, dat je bijna in zijn „oecumene
van links" zou gaan geloven. Ik zeg:
bijna, en dat is net niet helemaal.
Messiaans en links zijn voor mij niet
hetzelfde. Messiaans is: ga heen. ver
koop uw bungalow en geef het aan de
armen (wat ik overigens nog niemand
heb zien doen).
.Sieraad
Ook Firets opstel is een sieraad, maar
dan weer om andere redenen dat dat
van Ter Schegget: het graaft diep en
doet dat om de fundamenten van de
praktische theologie bloot te leggen.
Hadden de makers van Ten Geleide
sijn artikel vooraf kunnen lezen, dan
hadden ze gezien dat praktische theo
logie o eeuwig misverstand niet
praktischer is dan bij voorbeeld sys
tematische theologie maar net als het
laatste een theoretisch vak, namelijk
le theorie van een bepaalde praktijk,
k denk dat Firet de enige is, althans
n ons land. die zich in de grondslagen
van de praktische theologie verdiept
(en dus in dit opzicht een eenzame).
Groots
Nu zou ik graag over de tweeslachtige
gevoelens willen schrijven die Haars-
ma bekruipen als hij tegenover de
basisgemeenten ln Nederland komt
te staan en over het evenwichtige
pleidooi dat hij desondanks voor hen
weet te houden. Kom daar in omge
keerde richting maar eens om bij de
basisgemeenten! Een groots artikel.
Iets soortgelijks geldt voor wat Hoe
demaker over de kerk van de armen
schrijft, een idee dat zijn sympathie
heeft en dat hij desondanks kritisch
weet te begeleiden
Ik had ook graag over de artikelen
geschreven die de plaats van de
ethiek in de theologie raken en dan
nog eens willen aantonen weer zo'n
Gezag
Ik laat dat allemaal, zeer tegen mijn
zin. liggen. Eveneens de bijdragen
van de niet genoemde auteurs, die ik
niet verzwijg, omdat ik ze niet de
moeite waard vind maar omdat ik
niet alles kan noemen, en omdat ik
tenslotte nog een ogenblik wil stil
staan bij Albert van den Heuvel en
zijn visie op het gezag van kerkelijke
uitspraken (een thema waarover ook
De Knijff heeft geschreven).
Van den Heuvels bijdrage vind ik zeer
stimulerend voor het gesprek over
het spreken (Ja, ja) van de kerk. ook al
sta ik tamelijk kritisch tegenover een
aantal elementen van zijn redene
ring. Ik noem bij voorbeeld het voort
durend terugkeren van de term 'de
kerk'. Wat is dat precies bij Van den
Heuvel? Zoals zo vaak bij hervorm
den denkt hij daarbij alleen maar aan
de Nederlandse Hervormde Kerk. Na
de Tweede Wereldoorlog begon de
kerk weer te spreken, zegt hij. Onzin
natuurlijk.
Lees maar na wat allerlei
kerken voor de oorlog aan politieke
en maatschappelijke boodschappen
de wereld ingestuurd hebben. Alleen
al het aantal missives van de rooms-
katholieke kerk is niet te tellen! Van
den Heuvel bedoelt: de hervormde
kerk
Gesloten
Daar komt dan nog bij dat kerk voor
Van den Heuvel kennelijk samenvalt
met de hoogwaardigheidsbekleders
van de kerk. in vergadering bijeen,
hetzij op nationaal vlak hetzij op
KERK EN GELD
De kerkelijke bijdragen n
publieke opinie wel eens s!
beoordeeld zijn dan tegen
geval is. Sedert we van alle ijeel
de hoogte gehouden worder
strapazzen die op dit gebied
allerlei sekten, religieuse bei
en culten gesignaleerd word
het mij voor. dat in dit land
de kerken een lammetje zijn
Duitsland kent men de kerk
bijdragen per belastingbilje
kunt er af als je per se wilt ei
bovendien heeft dat systeei
nooit bewondering geoogst
bovengenoemde secten tea
rijst dan af en toe ook werk*
pan uit. Het hangt natuurlij
met het feit dat de benamin
onbeschermd is. Aan de ene
dat maar goed ook, want w
bescherming zou de kerk o
stellen dan die ene die er tel
bij het getrouw volgen van 11
Heer? Wie lid van een kerk f
worden krijgt niet eerder i<
over een financiële bijdrai
wanneer hij eenmaal lid is.
iemand hem vrageh of hij o
vrijwillige basis z'n i
verantwoordelijkheid ookC
gebied wil Invullen. Hij mot
vooral als hij ch wat mindei
betrokken voelt dan zal er
aangedrongen worden. De
predikanten weten in 't algei"
niet wat de leden bijdragenfy
daar niet rouwig om .Wat mcv
er mee in het pastoraal gespi
Moeten ze een matige bijdra i
minder bezoeken, minder aa
geven? Wanneer het bekend
worden zou een kerkeraad
onmiddellijk op de ketting sL**
Vergeleken met sekten met J r
commerciële inslag ls de ker J
lammetje. En dat moet maai
blijven. Al is er dan ook eenj
kant aan de zaak. Maar die i
iedereen maar met zichzelf i
!in
nr
VOORBUGAN d
gei
:tl«
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen de benoen
pred-directeur van de 1
voor inwendige zending
grondslag (IZB): J. Vroegii
Emmeloord. die bedankte
Bilt; naar Lunteren: J G. v
Vroomshoop. die bedankte
lemstad naar Wassenaar d
ref.-modaliteitparttime) CL*f
ters, kand. te Rijssen.
Bedankt voor Oene W Ve
Waddlnxveen
GEREF. KERKEN 1
Beroepen te Oroningen-NoQ t)
A. Geense-Ravestein, kand
ningen (tevens met opdr;
herv. gem. (verb. ber.).
dam-IJsselmonde: W A j
Helmond; te Den Haag O(
Meynen te Amersfoort
Aangenomen naar Benne
Blanken te Groningen Westr^,'
GEREF. KERKEN (VRIJGi
Aangenomen naar Enschi
A. van Hout te Rozenburg
dankte voor Emmeloord, Mi
en Giessendam-Nederhardi
t
Zo\
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Kornhorn: J.
Winschoten.
Aangenomen naar Soestdijl
Schoonderwoerd, kand. te VI
NED. GEREF. KERKEN
Bedankt voorBaarn: M.
Wageningen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Tricht-Gelderm
van Vliet te Aagtekerke
Aangenomen naar Klaasi
Koster te Barneveld
Bedankt voor Werkendam:
gerland te Krabbendijke;
mirdum: H. Ligtenberg te
nis; voor Groningen: T. van.:
berg te Meliskerke.^^H
h
Prof. dr. P. J. Roscam Abbing
niveau van de wereldraad. Ook dat
vermag ik niet te volgen. Van den
Heuvel beschrijft het (gesloten) cir
cuit van de topmanagers in binnen-
en buitenland maar niet de kerk.
Desondanks is wat hij opmerkt over
het spreken van de kerk van groot
belang. In de eerste plaats vind ik zijn
onderscheiding tussen belijden, het
hebben van een overtuiging en me
nen een hanteerbare uitweg, al krijg
je dan onmiddellijk, zoals bij Rome.
•de discussie over de vraag of het deze
keer belijden is of alleen maar een
mening. Maar misschien vind ik het
daarom wel zo'n goede uitweg
Nog belangrijker is zijn inzet bij de
zaken die aan de orde zijn. Eigenlijk
zegt hij: het geeft niet wie het zegt en
met wat voor gezag het gezegd wordt,
maar er zijn zulke belangrijke dingen
aan de orde dat elke poging van ker
kelijke zijde om richting te wijzen is
meegenomen. Inderdaad, dat is een
redelijk argument voor het spreken
van welk kerkelijk circuit ook
Misschien dat mijn laatste uitwijding
verduidelijken kan waarom ik de sa
menstellers van de bundel een welge
meend compliment maak. Ik voeg er
nog wel aan toe dat de meeste bijdra
gen veronderstellen dat je theologie
heb gestudeerd.
Ds. A. Rigters
De secretaris binnenland
derlandse zendingsraad
Rigters gaat eind dit jaar ra
taat. Vrijdag 12 december
hem afscheid worden gent
Rigters was van 1947 tot
dingsarbeider van de hervoi
op Celebes en van 1059 tol iri
Nieuw Guinea. In 1964 begon»
werkzaamheden bij de Nede Idn
zendingsraad te Amsterdam ?o
doii
Bi
f'
va ko
Van een onzer verslaggevers
LEUSDEN - Het rapport
gereformeerde synode „De a
het Schriftgezag" is op het
nog onder handen bij een c
Deze verwerkt de laatste ai
gen van de synode en dan
naar de drukker; men hooi
februari voor de gemeenten
baar te hebben.
Er is veel vraag naar het rap]
het Schriftgezag. Het zal vei
als een uitgave van „Kerkinfod
het officiële blad van de r
meerde Kerken.
Alleenstaanden i
voor alleenstaanden tot 45 ji
december. Ons Erf. Berg en 0
08895-1744)
Seksualiteit en intimitl
intramurale gezondheids)
december. Kerk en Wereld. D
gen (tel. 03438-12241).
