elfvertrouwen Iran erhardt standpunt Stakingsverbod Suriname broeiend verzet biedt Filippijnen hoop Spanning in Spanje stijgt door geweld ran wil opheldering van VS Republikeinse senator op bezoek bij Russen ar >rv ingsdreiging oeit in Polen Bekentenissen in proces in Peking Weizman uit partij gezet IDAG 24 NOVEMBER 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET 'hul an onze correspondent gERAN De Algerijnse dele- jtie. die twaalf dagen bcsprekin- bepaj n heeft gevoerd met Iraanse au- rtteiten over de vrijlating van de Amerikaanse gijzelaars, is gis- rcn van Teharan naar Algiers loopfctrokken. De delegatie, waarvan r zi-r e Algerijnse ambassadeurs in Te- 1 de i ran en Washinton deel uitma- in o n, heeft een Iraans verzoek bij erde :h om opheldering ten aanzien nplai C het Amerikaanse standpunt -er de voorwaarden van de vrljla- ig van de gijzelaars. kre. diplomatieke kringen in Tehe- omschrijft men een zaterdag r het officiële Iraanse persbu- i Pars uitgegeven verklaring de onderhandelingen als mis- tnd. In deze verklaring over de e aijderhandelingen als misleidend, deze verklaring wordt een niet jder geïndentlficeerde woord erder van premier Rajai aange- die in de VS ervan beschul- [t geen rechtstreeks antwoord de Iraanse voorwaarden voor vrijlating van de gijzelaars te iben gegeven. De woordvoerder eiste van de Amerikanen een dui delijk Ja of nee. Diplomaten die nauw bij de be middelingspogingen zijn betrok ken onthulden gisteren dat deze eis niet in de Iraanse boodschap aan de Amerikanen zit. ZIJ wijzen er overigens wel op dat de kwestie van de gijzelaars uiterst gevoelig ligt in de publieke opinie. De Iraanse boodschap, die de Alge rijnse delegatie bij zich heeft, be vat evenmin een aanvaarding of verwerping van de Amerikaanse reactie op de gijzelingsvoorwaar- den. „In politiek opzicht gaan de besprekingen prima", aldus een uit een derde wereld land afkom stige ambassadeur in Teheran. „De problemen rijzen op het ogen blik dat men zich buigt over de juridische en financiële puntjes op de I. Diplomatieke kringen in Teharan hebben de indruk dat „Iran met het Amerikaanse standpunt ak koord wil gaan, maar echt niet weet hoe het dit moet doen zonder de schijn te wekken zich van het parlementsbesluit (over de gijze lingszaak) niets aan te trekken". Hier wordt dan ook erg veel be lang gehecht aan de door Pars geciteerde verklaring waarin staat dat „de regering van de islamiti sche republiek van Iran zich slechts als uitvoerder van het par lementsbesluit beschouwt. Ze heeft daarom niet de bevoegdheid het parlementsbesluit te wij zigen." Over het algemeen is men nogal onder de indruk van de Iraanse onderhandelaars, minister zonder portefeuille Bahsad Aabwl, voor zitter van een speciale commissie in het ministerie van premier Ra jai. Verder wijst men erop dat Iran „de diplomatieke gang van zaken (met betrekking tot de gijzelings affaire) niet poogt te revolutione ren". Over de besprekingen met de Algerijnse bemiddelaars lekt nauwelljk iets uit naar de pers. De voor het volk toegankelijke en de daartoe door de Iraanse autoritei ten gebruikte massamedia blijven dit keer buiten spel. ngei door Herman Amelink MADRID De Europese Veiligheidsconferentie, die zich voortsleept in Madrid, is al vrijwel verdwenen van de voorpa gina's van de Spaanse krantten. Het probleem dat momenteel alle aandacht vraagt, is dat van het terrorisme en de aantas ting van de politieke stabiliteit die daarvan het gevolg is. Vrijwel dagelijks vallen er in en buiten Baskenland slachtof fers door gewelddadige aanslagen. De roep om een krachtda dig ingrijpen wordt steeds sterker. Toen de Spaanse premier Adolfo Su- arez in zijn toespraak tot de afgevaar digden naar de conferentie over Euro pese Veiligheid en Samenwerking (CEVS) sprak over de situatie van de mensenrechten in Europa, wees hij voor alles op de noodzaak van meer samenwerking op het terrein van de terreurbestrijding. Voor Spanje is de toeneming van het politieke geweld levensbedreigend. In combinatie met de economische crisis, de hoge werk loosheid en de Inflatie veroorzaakt het politieke geweld grote onvrede onder de bevolking. Steeds nadruk kelijker begint men zich te realiseren dat dergelijke zaken ten tijde van Franco niet voorkwamen. Het is de voormalige minister van binnenland se zaken, Fraga Iribarne, momenteel leider van de fractie van de Allanza Popular in de Spaanse Cortes, die zich tot tolk van deze gevoelens maakt. Hij heeft al openlijk gepleit voor het afkondigen van de noodtoe stand en voor de inzet van het leger in Baskenland. James Dorsey idujfcfOEL Iran krijgt meer en meer vertrouwen in de eigen militaire kracht en lijkt zijn ling jegens een vreedzame oplossing van het conflict met Irak nog verhard te hebben. nse regeringsfunctionarissen en buitenlandse diplomaten neigen tot het idee dat alleen cu« belangrijke binnenlandse politieke veranderingen in Iran of Irak het klimaat rijp kunnen nan en voor een einde van de oorlog in de Golf. de A Iraanse visie op het conflict". Zowel over zich zou krijgen dat tot overleg Bani Sadr als Rajai weigerden in ge- mn« wrlog kan alleen beëindigd wor- 198< ils een van beide regimes ten val ist€* aldus een ambassadeur die edn kken was bij de voorbereiding dat giet bezoek van de speciale afge- van .0e Verenigde Naties, de lit se -ouchpremier Olof Palme. >'4eze ambassadeur heeft jtferke man. ayatollah Khomei- 'lijk overleg met de Iraak- lident Saddam Hoessein verbo- pPresident Bani Sadr en premier hun eigen politieke doodvon- ikenen als ze het nu met de ie leiders eens werden over een het-vuren. Aan de andere kant lenigoessein hetzelfde doen als hij op •urt een Iraakse terugtocht van Uj$s grondgebied zou accepteren." ie bezocht de steden Khermans- tn Dezfoel, die beide dicht bij het it liggen en hij toonde zijn mede- p bij het zien van twee lagere Ben die in een Iraakse raketaan- iwaren verwoest. Hij werd om- door inwoners van de steden ihet Farsi op hem inpraten en er u mand die het voor hem ver oen de Zweedse oud-premier n zaterdag vertrok uit Tehe- hij weinig meer zeggen dan enkele persoonlijke relaties bouwd en dat hij de Indruk iu meer te bégrijpen van de lan ISCHAU (Reuter, AP) De ar- 2^!jsonrust in Polen is nog steeds ten einde. Arbeiders bij de spoor- H hebben gedreigd met werkon- irekingen tenzij de minister van eW sport alsnog instemt met nieuwe 0» onderhandelingen met vertegen- bul rdigers met de vakbond Solidari- '®n Het spoorwegpersoneel wil van- fiei^rgen mei de minister praten. Ge- tdat niet, dan breekt om tien uur waarschuwingsstaking van twee uit. Tussen tien en twaalf zullen geen treinen rijden tussen War- u en Gdansk en tussen de hoofd en de westelijke voorsteden. Het 3 irwegpersoneel dreigt met een c0Wdige staking over twee dagen, als nog geen overeenstemming is ftt over de looneisen. bereid was om verder fiasco's te voor- sprekken ook maar een duimbreedte komen, wijt nu deon verwachte vol- wijken van hun standpunt dat er met r*" Irak niet te onderhandelen valt zo lang Iraakse troepen op Iraans grond gebied staan. Oof Palme, de Zweedse oud-premier die door de Verenigde Naties naar Iran en Irak is gestuurd, komt aan in Bagdad. Palme onderzoekt de vredcskansen in de oorlog, maar die worden niet hoog aangeslagen. Beide rivalen maakten gisteren melding van felle gevechten langs het hele front, waarbij vooral aan de zijde van de vijand slachtoffers vielen. Staatsgreep harding aan „het feit dat Iran in staat is zich te verdedigen en de oorlog vol kan houden". Deze functionarissen geloven dat Palme te laat kwam. „Twee weken geleden zou de situatie anders zijn geweest," aldus een van hen bij het vertrek van Palme van het vliegveld van Teheran. Het lijkt erop dat Iran zich voorbereidt op een uit puttingsoorlog met Irak. „We zijn nu De samenwerking tussen Irans re-, zo ongeveer klaar voor de strijd," De verharding van het Iraanse stand punt en het hernieuwd opvoeren van de oorlog heeft te maken met ver schillende factoren. volutionaire paramilitaire organisa ties en het geregelde leger is sterk verbeterd dank zij de aanwezigheid van president Bani Sadr in de zuide lijke olieprovincie Khoezestan, waar zich de gevechten afspelen. „De revo lutionaire gardes hebben nu meer vertrouwen in ons," aldus een com mandant van de luchtmacht, die ver telt dat vertegenwoordigers van de revolutionaire organisaties nu elke avond met officieren van het geregel de leger overleggen om tot een betere coördinatie van de gevechtsacties te komen. Bani Sadr schijnt er inder daad in geslaagd te zijn de revolutio naire gardisten meer onder controle te krijgen en in Iran begint men te geloven dat de Iraakse opmars wel degelijk tot staan gebracht kan worden. Sinds ayatollah Khomeini scherpe kritiek uitoefende op de geestelijk heid die zich te veel met de militaire zaken bemoeide, gaat het beter met het geregelde leger, zegt een Iraanse luchtmachtpiloot. Ook de fundamentalistische in breng op militair gebied van de Isla mitische Republikeinse Partij, die in het oorlogsgebied Khoezestan wordt vertegenwoordigd door gouverneur Mohammed Gharazi, is een halt toe geroepen, zodat de officieren hun troepen beter onder controle hebben. Tenslotte heeft het optreden van de geregelde troepen die als versterking naar de omstreden stad Soesangerd zijn gestuurd, een beslissende rol ge speeld in de verharding van de Iraan se houding. „Het was het leger, en niet de revolutionaire garde, dat de Iraakse troepen de stad uitjoeg." al dus een buitenlandse militaire des kundige, die daar het front had be zocht. „Dat heeft het moreel van de geregelde troepen sterk verhoogd. Ze doen het beter dan de gardisten," voegde hij er aan toe. Iraanse regeringsfunctionarissen, die een week geleden nog dachten dat Palme een Iraans leiderschap tegen- aldus een grimmige commandant op de puinhopen van een door Iraaks vuur vernietigd gebouw in Dezfoel. Irans hernieuwde zelfvertrouwen creëert nu niet bepaald een klimaat waarin er over vrede gepraat kan worden. Waarschijnlijk is voor vrede Palme's bezoek niet voldoende. Daar is op zijn minst een vredesengel voor nodig. PEKINO (Reuter, AFP, UPI) De voormalige commandant van de Chi nese luchtmacht, Wu Faxlan, mo menteel behorend bij de zogeheten „kliek van Lin Biao" die in Peking terecht staat, heeft bekend dat hij heeft deelgenomen aan een samen zwering die ten doel had partijvoor zitter Mao Zedong te vermoorden. Wu is een van de vijf beklaagden die hebben toegegeven schuldig te zijn. Hij verscheen gisteren voor het „tweede tribunaal" van de speciale rechtbank die vijf militairen van de kliek. Mao's secretaris en vier burgers van de „bende van vier" moet berech ten in een voorstelling die „China's proces van de eeuw" heet te zijn. Wu zei gisteren: „Ik weet zeker dat ik ook een grote misdaad heb begaan. De aanklacht is zeer Juist en maakt dui delijk welke misdaden er werden be gaan en door wie." Een taalgebruik dat er verdacht veel op lijkt „voorge kookt" te zijn. De rechtbank ver klaarde aan het eind van de zitting dat „de feiten duidelijk zijn", maar sprak nog geen oordeel uit. In Peking meenden waarnemers dat de recht bank daarmee wacht tot alle tien beklaagden zijn berecht om dan een gemeenschappelijk vonnis te vellen. De belangrijkste verdachte in de „bende van vier", Mao's weduwe Ji ang Qing, heeft tot dusverre gewei gerd te bekennen. Ze zegt dat ze ziek is, heel moeilijk kan spreken en vroeg om een advocaat, terwijl ze er eerst drie geweigerd zou hebben. Het is op dit moment nog veel te vroeg om te spreken van een mogelijk ingrijpen van de militairen. Maar di rect na de militaire coup in Turkije, die ook een einde bedoelde te maken aan economische chaos en politieke crisis, was het onderwerp Staats greep niet volstrekt taboe meer. De regering heeft duidelijk tegenspel ge boden door te beklemtonen dat de politie het enige apparaat is dat te gen de daders van aanslagen moet worden ingezet. Maar met dergelijke uitspraken is de druk nog niet met een van de ketel. Een groot probleem voor Spanje is. dat de Baskische bevrijdingsstrijd steun kan krijgen vanuit Frankrijk. In het zuiden van Frankrijk bevinden zich tenminste twee Baskische trai ningskampen. Hier worden mensen opgeleid om terreurdaden te plegen tegen Spanjaarden en bij voorkeur de Spaanse politie in Baskenland. De politieke theorie die achter deze aan slagen schuil gaat is een vreemde' mengeling van nationalisme en mar xisme. De extreem-nationalistische Basken proberen op deze manier een zodanige atmosfeer in Spanje te creë ren, dat een militaire interventie van uit Madrid mogelijk wordt. Een der gelijke ingreep zou mogelijkheden scheppen om weer brede steun te verwerven voor de strijd voor een onafhankelijk Baskenland. 'Doven' De Spaanse minister van buitenland se zaken, Perez Llorca heeft vorige week in Parijs besprekingen gevoerd met zijn Franse collega Frangois- Poncet en premier Barre om te zien of er mogelijkheden zijn te vinden voor een gemeenschappelijke bestrijding van het terrorisme. De indruk was hier dat José Pedro Perez Llorca ech ter met lege handen uit de Franse hoofdstad terugkeerde, 'fankrijk doet het steeds voorkomen of het in het Baskenland om een puur Spaans pro bleem gaat, waarmee Frankrijk in feite niets te maken heeft. De Franse politie lijkt meestal pas tot actie be reid als er in het aan Baskenland grenzende deel van Frankrijk onge lukken gebeuren. El Pais, een in Madrid verschijnende onafhankelijke krant, gebruikte voor het gesprek tussen Perez Llorca en zijn Franse ambtgenoot Frangois- Poncet dan ook de uitdrukking die premier Suarez eerder gebruikte in zijn toespraak tot de veiligheidscon- ferentie, toen hij het had over het gesprek tussen Oost en West. De hang van Spanje naar de Europe se Gemeenschap en naar de Noordat- lantlsche verdragsorganisatie wordt stellig mede ingegeven door de be hoefte de oren van de doven door te prikken. Een band met het democra tische Europa moet verhinderen dat Spanje weer afglijdt naar de dicta tuur van weleer. Van een onzer verslaggevers PARAMARIBO Het Surinaamse leger heelt vrijdagavond Frank Derby, voorzitter van de vakcentral C-47 opgepakt en zo een eind gemaakt aan de staking op het vliegveld Zanderij. Hij werd in de nacht van vrijdag op zaterdag weer ln vrijheid gesteld. De Surinaamse regering heelt daarna per decreet verdere stakingen in het land verboden. MOSKOU (Reuter, AP) De Amerikaanse senator Percy, de toekomstig voorzitter van de commissie voor buitenlandse betrekkingen, is in Moskou aangekomen voor besprekingen over wederzijdse wapenbeheersing. Zijn komst valt samen met aandacht in de Russische pers voor een verzekering van een medewerker van Ronald Reagan, dat de nieuwe Ameri kaanse regering niet „aanhoudend vijandig" tegenover Mos kou zal zijn. De taking onstond vrijdagmorgen on der het personeel van de Surinaamse luchtvaartmaatschappij SLM, dat hogere lonen wil. De onderhandelin gen hierover waren vastgelopen en de bond van SLM-personeel besloot hierop het werk neer tevleggen. Daar door kon een vlucht naar Miami niet doorgaan en moest het toestel naar de Antillen leeg vertrekken. Kort voordat er een vliegtuig uit Neder land zou aankomen, liet legerbevel hebber majoor Desi Bouterse vak bondsleider Derby en de overige be stuursleden van de SLM-vakbond op pakken. In een verklaring voor de televisie zei de bevelhebbers dat deze stap nodig was omdat de staking ernstige schade toebracht aan het land. „In het nieuwe ontwikkelings proces is het noodzakelijk dat er rust en harmonie heerst, teneinde de pro- duktie te bevorderen. Niet toege staan kan worden dat onverantwoor de acties plaatsvinden die de arbeids- rust verstoren," aldus majoor Bou terse. De Surinaamse vakbonden leven de laatste tijd op gespannen voetmet de regering. Twee weken geleden gaven de vier vakcentrales een gezamenlij ke verklaring uit waarin ze stellen dat de regering steun hoort te zoeken bij het volk. en dus ook bij de vakbewe ging. „Dit is niet het geval, zodat de bewindvoerders tot nu toe als indivi duen opereren en geen steun van de grote massa's verdienen. Deze om standigheid heeft op haar beurt tot gevolg dat er onzekerheid en frustra ties optreden en de uitvoering van het geplande beleid maar niet van de grond komt. De onzekerheid wordt vooral manifest door het telkens af treden van ministers," aldus de vak centrales in de verklaring. In de afge lopen negen maanden na de staats greep zijn er tien ministers opgestapt. De verklaring van de vakbonden mocht echter niet openbaar worden gemaakt. Inmiddels heeft president Chin A Sen de bonden de twee nog openstaande ministersposten aange boden, financiën en economische za ken. De bonden weifelen nog; ze zeg gen eerst de garantie van continuïteit in het beleid te willen hebben. Leger en regering van Suriname heb ben, vooruitlopend op een nieuwe grondwet, de functie van premier af geschaft. Decreet A-B zegt dat de president het hoofd van de staat is en tevens regeringsleider. Het is in feite het vastleggen van de bestaande situ atie: op 14 augustus nam premier Chin A Sen de taak over van de plotseling afgetreden president Fer- rier. Volgens het nu uitgevaardigde decreet is de president tevens opper bevelhebber van het leger. Wanneer de president niet in staat is zijn func tie uit te oefenen of het bijltje erbij neerlegt, zal niet de regering de presi dent waarnemen, maar de legerlei ding. Het decreet bepaalt tevens dat de regering zorg moet dragen voor een nieuwe grondwet. Het ontwerp hier toe zou al in een vergevorderd stadi um zijn. Senator Percy hoopt namens de nieu we Amerikaanse regering besprekin gen met de Russen te kunnen aan knopen over de onderlinge betrekkin gen tussen beide landen. Percy heeft echter nog geen afspraken met hoge Russische leiders. Vrijwel alle Sowjet kranten haalden gisteren citaten aan uit het interview met Reagans advi seur voor buitenlandse betrekkingen, Richard Allen, in de Washington Post, waarin deze aangeeft dat de regering van president Reagan zal streven naar goede betrekkingen met de Sowjet-Unie. „Je kunt niet aan de regering komen met de bedoeling de relaties met de Sowjet-Unie te verbre ken", aldus een van de in de Russi sche media aangehaalde pass&ges uit het interview met Allen. Overigens waarschuwen de Russische kranten dat ook al zou Reagan goede be doelingen hebben de druk op de nieuwe president om een „roekeloze politiek" te volgen groot zal zijn. De Russische politie heeft gisteren verhinderd dat Joodse geleerden uit de Sowjet-Unie een studieconferentie in Moskou hielden. De conferentie zou een week moeten duren en had plaats moeten vinden in de woning van Viktor Brailowsky, een dissiden te Jood die momenteel in de gevange nis zit. Deze werd op 13 november gearresteerd „wegens belastering van de Sowjet-Unie". TEL AVIV (DPA, UPI) De vroegere Israëlische minister van defensie, Ezer Weizman, is gisteren uit premier Menachem Begins Heroet-partij ge zet. Dit werd door de Israëlische radio meegedeeld. Weizman stemde vorige week woensdag vóór een motie van wantrouwen tegen de regering-Begin, die op het nippertje werd verworpen. De in Israël populaire oud-piloot heeft laten weten te overwegen een eigen partij op te richten en mee té doen aan de verkiezingen van vol gend jaar. &r Johan ten Hove GHEL Vergeleken met anderhalf jaar geleden, toen ze ook al ln Herland was om aandacht te vragen voor de politieke gevangen in land. ziet de Filippijnse zuster Mariani er nog even breekbaar uit. ar ze is nog steeds niet gebroken en straalt nog immer een aansteke- optimisme uit. Terwijl moederende zusters Franciscanessen van de levlekte ontvangenis in het Veghelse klooster onvolprezen potten tie aandragen, praten zij over de onderdrukking van het bewind van sident Ferdinand Marcos, de politieke gevangenen, het groeiende Bet en de hoop die er volgens de zuster gloort voor de Filippijnse ■Bdng. orlopig lijkt er van een verbetering van situatie op de Filippijnen echter nog sprake. Integendeel, de onderdruk- >8 is toegenomen nadat er in het land ^aanslagen werden gepleegd, die aan 'versieve elementen in het algemeen en 1 hel Nieuwe Volksleger (NPA) in het tonder werden toegeschreven. In oktober plofte er een bom op ongeveer vijftig 'w van de plaats waar president Marcos 1 een congres van Amerikaanse relsagen- 1 had toegesproken. Dat congres werd Juddellijk gestaakt en de reisagenten 'heten zo snel mogelijk het land. Bo mslagen zijn moeilijk in te passen in een JhTOecampagne en de „exotische Filip- en" aan de verwende Amerikaanse toe- te verkopen. daar ook de Filippijnen te lijden hebben van wat heet de wereldwijde economische recessie, is de regering in Manila er veel aan gelegen de toeristenindustrie uit te breiden. Bovendien verhogen bomaanslagen en on rust nu niet bepaald het zo geroemde inves teringsklimaat in het land, waarvan vooral Japanse en Amerikaanse bedrijven in het recente verleden zo dankbaar gebruik heb ben gemaakt. Beleg Zoals meestal in autoritair geregeerde lan den is het antwoord van de Filippijnse regering op de onrust een verheving van de repressie. Er zijn tal van arrestaties ver richt, er verdwijnen steeds meer mensen, het aantal politieke gevangenen is volstrekt onbekend en de voor volgend Jaar beloofde Zuster Mariani opheffing van de staat van beleg, waar de Filippino's nu al sinds september 1972 on der zuchten, staat weer ter discussie. De hoogste militaire adviseurs van de presi dent hebben hem afgeraden de staat van beleg op te heffen en het is waarschijnlijk dat Marcos maar al te graag hun advies zal opvolgen. Volgens zuster Mariani bestaat daarover geen twijfel. „Marcos heeft al zo vaak beloofd de staat van beleg te verlich ten of op te heffen, maar hij vond altijd wel een reden om dat niet te doen." De zuster hecht evenmin waarde aan de voor volgend jaar beloofde verkiezingen. „Wij hebben in de Filippijnen genoeg erva ringen met referenda en verkiezingen. Die worden altijd met overgrote meerderheid door de president gewonnen en ze zijn slechts bedoeld om de schijn van democra tie te wekken. Echte vrije verkiezingen zijn er onder Marcos nog nooit geweest en zullen er onder Marcos ook niet komen." Verzet Maar waarin ligt dan de hoop waarover de zuster het heeft? „Niet in verkiezingen of in een andere wisseling van personen aan de top, maar in het groeiende verzet onder brede lagen van de bevolking. En vooral in het feit dat steeds meer groeperingen uit de armste lagen van de bevolking elkaar vin den in de overtuiging dat verzet tegen dit bewind de enige manier is om op de Filippijn nen de onderdrukking tegen te gaan en Marcos en de zijnen te vervangen door een brede coalitie die beter de belangen van het Filippijnse volk kan behartigen. De leiders van die groeperingen zijn bezig het verzet te organiseren; dat gaat moeilijk omdat het om zoveel verschillende groeperingen gaat die niet allemaal dezelfde politieke visie heben. Het gaat om uiterst radicale studen ten en intellectuelen, om arbeiders en boe ren en om de wat meer behoudende mid den-groepen. Ook de kerk, zij het verdeeld, speelt daarin een rol. Maar ze hebben één ding gemeen en dat is dat ze ervan over tuigd zijn dat aan dit bewind een eind gemaakt moet worden." Zuster Mariani noemt dan Nicaragua. „Iets dergelijks zou er ook bij ons kunnen gebeu ren, ik zeg niet dat dat ons grote voorbeeld is. maar in Nicaragua heeft tenslotte een brede volksbeweging een eind gemaakt aan het bewind van Somoza." Maar dat ging wel gepaard met veel geweld. „Ja en ik hoop dat dat op de Filippijnen minder zal zijn, hoewel ook ik tot de over tuiging ben gekomen dat het zonder geweld niet meer gaat. Tenslotte is het geweld er nu al. Marcos kan alleen maar met geweld zijn regime in stand houden." Hongerstaking Een voorbeeld van het verzet is momenteel de hongerstaking van politieke gevangenen in twee Filippijnse kampen In hetBecutan- kamp bij de hoofdstad Manila nemen 133 gevangenen al sinds begin november geen voedsel meer tot zich en zuster Mariani laat een telex-bericht zien waarin staat dat vijf tien van hen zijn ingestort. Ook in het Lharouskamp bij Cebu-city zjn gevangenen in hongerstaking en daar zijn volgens berichten van Amnesty Internatio nal ook al 21 mensen in elkaar gezakt. Sommigen van hen zijn bewusteloos. De gevangenen protesteren tegen de men sonterende omstandigheden waaronder zij gevangen worden gehouden en eisen vrijla ting van 54 gedetineerden wier vrijlating door minister van defensie Juan Ponce En- rille is toegestaan maar door de president wordt tegengehouden. (Sinds 3 juni moeten alle vrijlatingen weer door Marcos bekrach tigd worden). Zuster Mariani, die sinds 1975 de leidster is van Task Force Political Detainees, een organisatie die zich het lot aantrekt van politieke gevangenen en hun verwanten in de Filippijnen roept op tot internationale steun voor de eisen van de hongerstakers. Kan het buitenland ook een rol spelen in het verzet tegen het bewind van Marcos? „Regeringen niet, regeringen gaan met el kaar om en dekken eikaars belangen, al zou het goed zijn als de Nederlandse overheid aandacht voor de rechten van de mens zou vragen zodra er weer Nederlandse bedrijven gaan Investeren in de Filippijnen. Maar morele en geldelijke steun van niet-gouver- nementele organisaties is welkom. Het ver zet zullen we zelf moeten plegen. De veran deringen moeten van het Filippijnse volk zelf komen. Dat moet geleidelijk gaan, maar ik hoop dat ik bij een volgende ont moeting over drie tot vijf jaar, al een heel ander verhaal kan vertellen."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5