Commentaar in beeldend
gebruikte voorwerpen
Ledenraad VPRO wordt 'gewit'
Rabobank
6
Coby Dijk toont
theateraanleg
-fei
Bij de Rabobank liqqen de
Hotelplan zomer program
ma's nü voor u klaar.
Tennstedt, dirigent van groot formaat
Is uw auto winterklaar?
Theodora Skipitares in Mickery
Jan Boots
(AVRO) gestorvlvM
En dan nog
Hans Vonk presenteerde
sprookje van Ravel
Nieuwe boeken
Mae West
overleden
iMefytfan,
JMeJfytfan,
Wie het eerst boekt,
boekt het best.
MAANDAG 24 NOVEMBER 1980
KÜNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
ndac
door André Rutten
AMSTERDAM Theodora Skipitares, een Amerikaanse van Griekse afkomst, is tot en met
29 november terug in Mickery, in de kleine zaal boven, met een nieuwe „performance", die zij
in het Theater am Turm in Frankfurt ontwikkeld heeft, en die „Sky-Saver" heet.
Zijzelf is daar een wel duidelijke,
maar toch minieme aanwezigheid in
als een levend element te midden van
een reeks levenloze voorwerpen, in
een koele ordening in een achterwand
bij elkaar gebracht, die zij tot beeld
spraak uitwerkt. In een nis in die
achterwand staat een nagemaakt
schaap, omgeven door theekopjes,
waarin zij waxinelichtjes aansteekt.
Daarnaast staat een soort afgods
beeldje met een ingebouwd mecha
niekje. dat, als zij het aanzet, de arm
pjes van het beeldle laat bewegen.
Theodora Skipitares hurkt daaron
der. achter een klein voorhangetje.
waarboven alleen haar gezicht zicht
baar is. In het bovendeel van de wand
zitten rijen witte vliegtuigjes, waaro
ver heen grote dia's geprojecteerd
worden, waarbij een stem via de ge
luidsband toelichting geeft, terwijl zij
zelf, staande op een soort trapje, met
een lichtende t.l.-buis naar zo'n ge
projecteerd plaatje wijst, en het in
feite tegelijk overbelicht en dus prak
tisch onzichtbaar maakt.
Daar tussen door laat zij via een
ingenieus mechaniekje het tongetje
en de kop van het schaap bewegen,
alsof dat schaap de legende van Ika-
ros en Daidalos vertelt, die je in drie
etappes via de geluidsband hoort.
Dat^rerhaal loopt parallel met de
geschiedenissen van drie psychiatri
sche patiënten, die je, ook vla de
geluidsband, bij de diaprojecties
hoort vertellen.
Als je gaandeweg, na zo'n half uur,
vat begint te krijgen op de samen
hang tussen wat je ziet en hoort, is
het opeens uit. Je zit dan met het
gevoel dat je te vroeg wakker ge
maakt bent uit een droom, waarin je-
net plezier begon te krijgen. Daarna
merk je, dat je zoveel materiaal aan
gedragen hebt gekregen, dat je er nog
wel een tijdje roet plezier mee kunt
bezig zijn
i- Wat je gezien hebt heeft zich in je
geheugen vastgegrift. Van wat je ge
hoord hebt is er misschien veel min
der blijven hangen, maar waarschijn
lijk wel de meest wezenlijke dingen,
die bijna ongemerkt toch met het
geziene contact gemaakt hebben.
Wat hebben mensen in oude culturen
én in onze westerse cultuur met hun
gekken gedaan? Ze zich zo leren aan
passen, dat ze voor „normale" men
sen verdragelij k werden, ze in narren
schepen de zee op gestuurd, ze in
inrichtingen uit de samenleving ver
wijderd.
Maar hoeveel gekker is de man in zo'n
inrichting, die twee jaar lang iedere
week een lijntje tekende in een por
tret van Abraham Lincoln, dan het
team van zestig man, dat veertien
jaar bezig is geweest om de koppen
van Lincoln, Roosevelt en nog andere
presidenten in de rotsen uit te hak
ken? Dat is één van de vragen, die
Theodora Skipitares suggereert.
HILVERSUM (ANP) - In de
.van zaterdag op zondag is o» ntt
Jarige leeftijd in zijn woonplaat!^
versum overleden Jan Boots,
veertig jaar heeft hij mede h
zicht van de AVRO-radio bepaïn he«
riteih
De op 9 februari 1912 in Enn
geboren Jan Boots volgde een
delsopleiding en ging na afloop rtrok
van naar Amsterdam. Maar zijr
Alge
by was de radio en speciaal de ran
mofoonplaat. Toen hij dan o en. h(
1936 bij de AVRO solliciteerde, ch or
hij dat via een grammofoonplaten he
hij had laten maken.
er de
«va
Boots is tot zijn pensionering U
bij de AVRO gebleven. Hij krt-
kendheid door programma's a n on
Hersengymnastiek, Knipperlic^or h
eerste verkeersprogramma op
dio) en de Bonte Dinsdaga'
De laatste jaren voor zijn
ring was Boots hoofd van dè
gevarieerde programma's va
AVRO-radio.
dipl
lerh
dezi
ider
erde
Theodora Skipitares onder het afgodsbeeldje en naast het schaap met de theekopjes.
aid
M
de
vrij
De Nederlandse beeldhouwer bbei
Siegers is door een jury aangei
om in opdracht van het Bedrijf
sioenfonds voor de Bouwnijve
een beeldhouwwerk voor het Eu
se Parlement in Straatsburg, 1
rijk, uit te voeren. Aan de be
prijsvraag namen ook Dirk 1
Theo Botschuyver en Jeffrey I
deel.
door Adr. Hager
volger van Ferdinand Leltner is in-,
middels in functie. Al is het bepaald
niet de eerste keer dat Vonk het
Haagse ensemble leidt ook als
gastdirigent was en is Vonk een ge
zochte figuur een vaste verbintenis
geeft andere verplichtingen. Men kan
slechts hopen, dat deze verbintenis
van een redelijk lange duur zal zijn.
Na het afscheid van Van Ötterloo
moest het Residentie Orkest teveel
een vaste hand ontberen.
Men kende in Den Haag Vonk als
temperamentvol vertolker van Russi
sche muziek, het Franse repertoire
bleef tot nu toe enigszins op de ach
tergrond. Met de weergave van de
sprookjesachtige muziek van Ravel
in het sprookje „L'Enfant et les Sorti-
lèges" heeft hij veel indruk gemaakt.
In dit opera/ballet op de vertelling
van de Franse schrijfster Colette, is
Ravel de componist die op geraffi
neerde wijze de orkestrale kleuren
mengt, die verfijnd humor en verte
dering doet samengaan, die het
sprookje tot leven brengt.
Het Residentie Orkest toonde zich
bereid en in staat de Intenties van
Vonk te realiseren, zij het dat de
verfijning niet altijd optimaal binnen
het bereik lag.
Het solistenteam was duidelijk met
zorg gekozen. Niets dan lof voor Ca
therine Patriasz, Deborag Cook, Jard
van Nes (een landgenote met een gou-
den toekomst), Guy de Meij en Ber-
nard voorts uitstekende
medewerking van het Frans Kamer-
AO-boekje nr 1840: Dammen, door A. koor van PlerTe Molina en het Jon-
v. d. Stoep. Uitg. Stichting IVIO, Le- genskoor van de 8t. Bavo te Haarlem,
lystad. 20 blz. - 1.90.
Bijzonderheid van deze uitvoering
Van de uitgeverij BZZTOH te Den was het door Ravel voorgeschreven
Haag zijn; Over den dichter Leopold, gebruik van de luthéal, een piano met
door A. Roland Holst. Verscheen in ingebouwd apparaat dat het instru-
De Gids in 1921 en werd in 1926 in ment als een cymbalon doet klinken,
boekvorm herdrukt (56 blz. 14.50).
Hans Vonk kwam met deze weergave
Telefoonbriefjes en andere cnrisoa, zo overtuigend op de toehoorders
van L. van Deyssel, met een inleiding over, dat men mag hopen, dat deze
en verantwoording van H. G. M. Prick Ravel-weergave binnenkort weer tot
(herdruk; 76 blz. - 14.90). Al praten- klinken gebracht zal worden,
de met,G. H. 's-Gravesande praat
DEN HAAG - Hans Vonk. bij het
Residentie Orkest benoemd als op-
Malando overleden
HILVERSUM (ANP) In het Majel-
laziekenhuis in Bussum is in de nacht
van vrijdag op zaterdag op 72-jarige
leeftijd de orkestleider Arie Maas
land overleden. Arie Maasland, alias
Malando. werd in Rotterdam gebo
ren. Hij was orkestleider van zijn La
tijns-Amerikaanse orkest Malando,.
dat hij met zijn accordeon bege
leidde.
In de loop der jaren schreef hij vele
roemba's, pasodobles en walsen. Gro
te bekendheid verwierf hij door zijn
compositie van de tango Olé Guapa.
Met zijn orkest maakte hij over de
hele wereld tournees. Vooral in Ja
pan. waar hij diverse malen is ge
weest. was Malando geliefd. Daar
werden evenals in de rest van de
wereld, talloze platen van hem ver
kocht.
l. Ff
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT De VPRO gaat op korte termijn vijftig
ledenraadsleden en districtsbestuurders „witten". Op de za
terdag in Amersfoort gehouden ledenraad werd „met aan
zekerheid grenzende waarschijnlijkheid vastgesteld dat geen
van de thans zittende letfenraadsleden en districtsbestuur
ders is gekozen volgen alle regels van de statuten en het
huishoudelijk reglement". Het komt er nu nog op neer dat de
VPRO „illegaal" wordt bestuurd.
Dat er in de loop der Jaren bij het werken aan het legaliseren van op
verkiezen van ledenraadsleden en onjuiste wijze gekozen ledenraads-
distrlctsbestuurders onjuistheden leden,
waren begaan, was eerder dit jaar.
tijdens de aanloop naar de bestuurs- Het gaat om 15 leden die na 20 augus-
crisis bij de VPRO. al ontdekt door de tus 1979 zijn gekozen, plus de kandi-
ondernemingsraad. Die raad dreigde daten voor de vijftien openstaande
toen het conflict over de vrijheid van vakatures en nog eens tien kandida-
programmamakers, hoog opliep, naar ten voor posten die in de komende
de rechter te stappen. Zover kwam maanden open zullen komen. Waar-
te volgen waarbij door de districts
bestuurders en het VPRO-bestuur
een beroep zal worden gedaan op de
betrokken functionarissen om vrij
willig af te treden. Wie daar niet voor
De VPRO vindt dat de zendtlj FC
breiding in de eerste plaats ten
moet komen aan specifieke
als minderheidsgroeperingen
stimuleren van eigen produktlei
voelt, kan gedwongen worden op te chel Jager verwoordde bovendienen
twijfels van de VPRO over de
het niet. De ledenraad koos eind sep
tember eieren voor haar geld. Wel
kreeg toen het noodbestuur de op
dracht met voortvarendheid te gaan
schljnlijk zullen de 45 leden die al
voor augustus 1979 in de ledenraad
zaten voorlopig gehandhaafd wor
den. Besloten werd nu een procedure
stappen.
Daarna kan volgens de regels een
nieuwe verkiezing worden gehouden.
Overigens behoeven die regels vol
gens voorzitter Michel Jager, ook
aanpassing. Slaagt die hele operaUe,
dan kan de ledenraad van 16 mei
volgend jaar, voor het grootste deel
een legaal karakter hebben.
Op de ledenraad van zaterdag zei
voorzitter Jager dat de VPRO niet
enthousiast is over de plannen van de
Raad van Beheer van de NOS, om in
drie fasen uiteindelijk per 1 oktober
1984 de televisiezendtijd met 32 uur
per week uit te breiden. Behalve met
de argumenten die de Raad van Be
stuur hanteert, is de VPRO het ook
oneens met het plan om de eerste fase
van acht uur uitbreiding, te besteden
aan herhalingen.
clèle haalbaarheid van de plannt DOrj
de eindfase, die op 1 oktober
moeten ingaan, zouden de kostet
jaar vijftig miljoen gulden bedn
De Raad van Beheer wil dat
halen uit een hogere omroepbij* rai
en de extra opbrengst uit dse
8TER-reclame Volgens Jager I tw
de bestedingen voor reclame uf itt
derland op dit moment schrikb
terug.
..Pr
De VPRO zal wel met man en tn >n I
gaan werken aan de plannen voofelM
wervlngsaktie die voldoende
moet opleveren voor het aan
van een B-status (300.000 ledenjjoe
aktie was /il aangekondigd
werd op een laag pitje gezet tij is g
de voorbije bestuurscrisis.
bel
ADVERTENTIE
HOLLYWOOD De Amerikaanse
filmster Mae West, sekssymbool uit
de jaren dertig, is zaterdag in haar
woning in Hollywood op 88-jarige
leeftijd overleden.
Mae West werd op 17 augustus 1892
in Brooklyn geboren en begon haar
carrière in New York met het spelen
in stukken, die als gewaagd en sexy
bekend stonden.
Na haar grote successen in de jaren
dertig speelde ze in 1949 nogmaals
mee in een stuk op Broadway. In<
1970 maakte ze, na jaren in afzonde
ring te hebben geleefd, nog een co
me-back toen ze meespeelde in de
film „Myra Breckinridge.
Haar laatste film „Sextette" maakte
Mae West nog maar vier jaar gele
den. Maar liefst honderd acteurs ver
drongen zich toen om tegenover de
vedette ts spelen.
Een winterklare auto heeft een antj-
roestbehandeling gehad. Heeft ban
den met minstens 2 mm profiel,
perfect afgestelde rem-
ZATTvw men. Een winterklare
auto is uitgerust met
een bedrijfszekere accu.
Met goede ruitewisser-
bladen. Met tenminste
één mistachteriichl
Om maar enkele dingen te
noemen. Als er iets aan uw
auto mankeert is de BOVAG-vakman het aangewezen adres om uw auto
te laten inspecteren en eventueel te reparerea DflVf HP
Bel 'm voor een afspraak, voor de winter toe- HIB «Wil
slaat Wel zo veilig! ""TT
BCNAG.P05TBL5 441,2280 AK RUSWUK.
De veilige rijder brengt zijn auto
naar de BOVAG-vakman.
met een aantal mensen. Deze inter
views zijn eerder verschenen in Den
Gulden Winckel en later in Het Boek
van Nu. (177 blz. - ƒ29.50).
In de „derde spreker-serie" van uitg.
Wereldvenster, Bussum en NOVIB,
Den Haag, zijn Huasipungo van J.
Icaza (170 blz en De kinderen van
Sisyphus, door H. Orlando Patterson
(202 blz.). Prijs per deel 15.
door W. H. Wolvekamp
ROTTERDAM - Klaus
Tennstedt, in 1926 te Merse-
burg bij Leipzig geboren, was
twee jaar geleden gastdiri-
K vï?„f L»™bool}'cl?bbOT over gent biJ het Rotterdams Phil-
Hp hpvniriinir uit anirstpn Illtir Znmpr
harmonisch Orkest. De sterke
indrukken die wij toen ten
opzichte van zijn orkestlei
derschap opdeden, werden
tijdens het zaterdagavond in
de Doelen gegeven concert
ten volle bevestigd.
Je bent goed zoals je bent. levensver-
de bevrijding uit angsten.Uitg. Zomer
en Keuning, Ede. 159 blz. - ƒ18.50.
Inspecteur Perquin en de dode direc
teur, door M. Mons. Eerder versche
nen onder de titel „Vier dode visjes".
Uitg. Sijthoff, Alphen ad. Rijn. 192
blz. - 13.50.
Groeten alt Amsterdam, door L. C.
Schade van Westrum. Prentbrief
kaarten uit grootvaders album. 4e
druk. 190 blz. - ƒ24.50. Uitg. Becht.
Amsterdam.
Speciaal vandaag
In een programma dat uitsluitend
bestond uit werken van het ijzeren
repertoire (Carl Maria von Webers
Ouverture „Oberon", het eerste viool
concert van Max Bruch en de negen
de symfonie Uit de Nieuwe Wereld
van Dvorak, heeft Tennstedt het or
kest tot topprestaties weten te bren
gen. Hij toonde zich hierbij een diri
gent van groot formaat.
De zwakke libretti van Von Webers
opera's zijn waarschijnlijk de voor
naamste oorzaak van hun weinig fre
quente opvoeringen, althans in ons
land. Maar de ouvertures van deze
opera's zijn onverwoestbaar. De ter
opening van het zogenaamde Prome
nadeconcert uitgevoerde Oberon-ou-
verture bracht bijzonder gediscipli
neerd orkestspel waarbij alle orkest-
groepen zich van hun beste kant lie
ten horen.
In de begeleiding van Max Bruchs
Vioolconcert ging Tennstedt al even
consciëntieus te werk als in de zuiver
orkestrale werken.
Emmy Verhey was soliste, en kon
UJdens haar voordracht duidelijk
profiteren van de stimulerende wer
king die er van het begeleidende or
kestspel uitging. Haar spel was tech
nisch volkomen gaaf. De cantilenen,
waar dit overbekende concert zo rijk
aan Is, kregen het volle pond.
Dvoraks na de pauze gespeelde ne
gende symfonie ontlokte aan het vol
tallig publiek een ovaUoneel applaus.
De volgende concerten van het Rot
terdams Phllharmonisch Orkest op
donderdag 27 en vrijdag 28 november
staan eveneens onder leiding van
Klaus Tennstedt.
Uitgevoerd worden
dan de Tragische Ouverture van
Brahms (pendant van diens Akade-
mlsche Festouverture), Alban Bergs
Vioolconcert, met als soliste Silvia
Marcovicl, en de negende symfonie in
C groot van Schubert.
door Franz-Straatman
DEN HAAO - Dat de so
praan Coby Dijk ook behoor
lijk wat gevoel voor theater
heelt, was een aangename ge
waarwording tijdens een
„spectacle coupe" ln de thea
terzaal van het Kon. Conser
vatorium. Donderdag en vrij
dag presenteerden zich daar
enkele studenten ln het kader
van hun afstuderen, wat een
amusante, ln een geval ont
hutsende aangelegenheid
was.
Coby Dijk werd om haar mooie, hel
dere. goed in de coloraturen zittende
stem in 1979 al beloond met de twee
de prijs op het vocallstenconcours
van Den Bosch. Maar als podiumper
soonlijkheid leek ze mij toen, en ook
onlangs nog ln een Varamatinee, wat
teutig. Hoe heerlijk om te bekennen
dat zo'n talent ook weet te boeien in
aangeklede scènes uit diverse opera's
en operettes. Zowel bij haar. als colle
ga Margaret Roest, bleken de spel- en
theaterlessen van Jacqueline Jacobi
en Georg Relnhardt hun vruchten
hebben afgeworpen.
Toonde Coby Dijk zich de eerste
avond meer in het lichte vak (o.a. als
Vronl uit Saison in Salzburg van Ray
mond, de man van meezingers als In
elner kleiner Konditorel) Margar t
Roest speelde onder meer Arabella
(Strauss R Rosalinde (Strauss J.) en
Marguerite (Faust-Gounod). Het is
jammer dat haar mooie, ietwat me
lancholisch getimbreerde stem ont
sierd wordt door een klein, ongecon
troleerd vibrato, meer een meld
.tremolo. Alleen ln snelle. Uchte p
en als Rosalinde kon Je Je c
aan genietend luisteren en
overgeven.
Blamage
Behaalden genoemde dames hid
hun diploma, de tenor Piet I"J
kreeg een „certificaat muziele
tlsche opleiding". Een gelegenl
«papier om aan te geven dat Mei
de praktijkopleiding opera t
doorlopen, want hij studeerde 1
aan het KC als zangleerling. Mtt
afgifte van dit getuigschrift blara rj
het KC zich. want Iemand die zot M
in zijn vocale uiting als Erik, bo u
dien zo allerberoerdst Duits zln| er
Vliegende Hollander en werkelijl r(
houten klaas op het toneel bew«
kun je niet het (internationale) op w
leven insturen. Zal men ln het bu
land het fijne verschil snaopen
sen een diploma en een certifies gl
rt
Waren aankleding en belichting
voudig, de muzikale begeleiding
piano (overigens voortreffelijk
daan door Peter-tom Langelaar)
voor zo'n feestelijk eindproef b
den de maat. Kan een zo goed tc
rust en gemotiveerd werkend col
vatorium als het KC geen opef
kest ln de (royaal aangelegde)
krijgen? Driewerf boeh.
BIJ de Arbeiderspers ln Amstei
zijn verschenen: Proefspel en ai
verhalen van F. B. Hotz (238 I
ƒ24,50) en De luimen van lui
Salomon, roman van E. Ajar (2711
36.50).
Nacht en dag, gedichten van N.
man (42 blz 9.90). Uitg Boekeoi
trum, Den Haag.
ADVERTENTIES
Waarom geven Amerikaan
se en Europese banken wel
geld aan het Chili van dictator
Pinochet en waarom kreeg het
Chili van Allende geen geld?
Onderwerp in de tweede docu
mentaire Schulden. De banken
en de landen in de Derde We
reld. Ook gesprek met bankdi
recteur Batenburg, of zijn in
stelling dit soort regimes ook
financieel steunt
Ned. i/22.50
Herhaling: Since on a quiet
nightTeksten en brieven
van Dylan Thomas door ak-
teurs, zangstemmen en ensem
bles.
Hilv. 4/15.15
YERRERflZaiWk, J8
AtfTOPUHWBl*
VUEG-TRHMF TEN 1981
164 patjru's boortevof^^y