Boeken over planten voor wintermaanden oude en hedendaagse kunst i i Pleidooi van een on conventioneel christen T 7» a Natuurbescherming uit overleg met overheid AU GAVEAU EEN EXCLUSIEF w" GESCHENK! KUNSTHANDEL VAN MUNSTER Sing Do galerie Inkoop goud en zilver Van Heijst Antiquiteiten groothandel ft Wethouder voorspelt verpauperen steden Justitie bekijf uitlevering van oorlogsmisdadi| '4 Man verdacht i valse declaratie j voor benzine VRIJDAG 21 NOVEMBER 1900 TROUW/KWARTET door Henk van Halm De winter lijkt bepaald geen tijd om aandacht te schenken aan boeken over planten. Maar als je ook in deze tijd buiten oplet, is er nog genoeg ook aan planten te zien. Er zijn speciale win ter bloeiers, maar die staan meestal in tuinen. Buiten is het een goede oefening de nog niet bloeiende winterrozetten van allerlei tweejarigen te herkennen, van vin gerhoedskruid. teunisbloem, kaarde- bol enzovoort. En Je ziet ook nog tal van stengels omhoog staan met rijpe vruchtdozen, zaden of vruchtDluis. En als de winter niet al te streng wordt, brengt januari al Jong spruit- sel van speenkruid, hondsdraf, fluite- kruid omhoog. Bovendien Sinter klaas staat voor de deur en planten liefhebbers zijn altijd blij met een boek dat ze wellicht pas in het vol gende jaar zullen gebruiken. Toch zijn er ook plantenboeken die zich juist in de winter goed laten lezen. Vernon H. Heywood: Bloeiende pla nten van de wereld. Ultg. Elsevier, Amsterdam/Brussel. Gebonden 336 bis., 59,50. Een boek voor botanici, onder wie zich ook de plantenliefhebbers mo gen scharen die belangstelling heb ben voor de plantensystematiek. Dit is namelijk geen „gewoon" planten boek dat Je gezellig bij de haard con sumeert. maar een wetenschappelijk en compleet overzicht van alle fami lies van de bedektzadlgen. de hoogst ontwikkelde gorep van het planten rijk die wij kennen als bloelende planten. De naaktzadigen oftewel de naaldbomen behoren daar dus niet bij. Evenmin als de vele soorten va rens, mossen, paardestaarten en pad destoelen, sporenplanten die de rest van het plantenrijk vormen. Wel de grassen, ook al hebben die maar on aanzienlijke. maar echte bloemen. Er bestaan ongeveer een kwart mil joen verschillende soorten bloem planten. Die alle presenteren doet Heywood s boek natuurlijk niet Zijn beschrijvingen gaan tot de families met een aanduiding van het aantal geslachten en soorten waaruit elke familie bestaat. Een kaartje geeft in kleur aan waar de vertegenwoordi gers van de plantenfamille in de we reld in het wild voorkomen. Ook wordt vermeld welk nut de familie heeft voor de menselijke economie, een niet te onderschatten aspect om dat de bloemplanten van fundamen tele betekenis zijn voor het leven en voortbestaan van de mensheid. ZIJ vormen onze voornaamste voedsel bron. doordat we ze verbouwen of er ons vee mee voederen. Zij leveren ook onvervangbare grondstoffen, voor huizenbouw, textiel, plastics, papier. ADVERTENTIES De Rotterdamse antiekhallen HORU B.V. Bergweg 196, telefoon 010-666930. Na een tijdje rustig aan te hebben gedaan gaan we er weer volop tegenaan Iedere week een nieuwe lading, wellicht is er «ets bij van uw gading. Leuke spulletjes uit grootmoeders tijd. ANTIEK EN CURIOSA. Vrij entree Eigen parkeergelegenheid ZEER BELANGRIJKE KUNSTVEILING 15 januari 1981 e.v.d. Voor deze veiling kunnen dagelijks, tot uiterlijk 5 december 1980, goederen worden ingebracht. Voor inlichtingen en voortaxaties: telefoon 010-122440/127744 B.V. VENDU NOTARISHUIS Haringvliet 96 - 3011 TH Rotterdam gratis taxatlee beèdigd taxateur inlichtingen; Marcel Diederiks b.v. Koninginnegracht 12, Oen I Tel: 070-655 633 «tv- KUNSTVEILINGEN MARCEL DIEDERIKS b.v. In opdracht van notaris dr Laurent te Beauramg. België wordt geveild f kasteel van SEVRY met de gehele inboedel. Kijkdagen: 9. 10. 11, 12. 13 en 14 november 1980 van 10.00-17.00 uur Veilingdagen: 15 en 16 november 1980. aanvang 13.30 uur Inlichtingen: tijdens de kijkdagen en de veilig, tel09-3282712605. Kunsthandel N. Goudriaan Sinds 1934 m* Schilderi/en van bekende meesters Etsen, aquarellen Inkoop, verkoop Schoonrfiaken restaureren Eigen atelier Nieuwe Binnenweg 158c Tel 363141 Rotterdam hoek Saftlevenstr bij de Math laan ruime kollektle ETSEN/REPR0- DUKTIES EN SCHILDERSTUKKEN Restaureren, inlijsten en schoonmaken, sinds 1848, doen wij in eigen atelier IE MIDDELLANDSTR. Al M TEL. 010-775627 Geen filialen. 511 #1 ROTTERDAM Heren handelaars opgelet! Uniek! Alleen import van Russische mosin-nagant geweren Uit de tijd van de laatste russtsche tsaar Type 1891 Dit geweer werd in licentie in 8 verschillende landen vervaardigd. Wij hebben deze 8 series voor u compleet Wapens zijn onklaar gemaakt volgens Nederlandse vuurwapenwet. Verder kunnen wij u leveren alle soorten Italiaans en Hollands koperwerk, w o zeer veel stijlklokken. Handelsonderneming G. J. van der Berg Bierbrouwersweg 23, Woerden. Industrieterrein Barwoutswaarder Tel. 03480-12549. originele chinese kunst vroeger Laan van Meerdervoort 320A vanaf 1 juli in delft 0 chinees porselein, o.a. vazen, theeserviezen, borden. schilderijen houtsnijwerk, O a dekenkisten ivoor, etc etc. Hippolytusbuurt 29a, Delft. Tel. 015-13 13 92 GRAVURES VAN: RUSOORO RIDDERKERK H.I. AMBACHT ingelijst 22,50 per stuk ALPHA LIJSTENMAKERIJ Tevens voor al uw mlijstwerk Rijksstraatweg 142 RIJaoord Tel. 01804-24577 Te koop tfiverM kaMm. ethoeken. otte- lempen. buro'e en kleingoed. Antiek Je waardevast 't Lulfeltje Groenten de Heen 23, OeNL Tel.: 015- 12177#. oude en antieke juwelen etc. Directe contante afwikkeling Juweliers sinds 1856 Liesveld 145 - 010-342480 VLAARDINGEN ANTIEK DISCOUNT BRIELLE M« lu.tt, „,1 voc io0,eimpotnüo, looon Oo icoo.p«o o"i,en vin no, o.i.no on mo, on, gvOTMoomOoom Kou» ut 300 m2 von HANS KREFT ROTTERDAM ANTIEKE KLOKKEN IN HET BETERE GENRE l 195 zoekt KOPERS in Holland Groot meubelmagazijn met kasten, commo des en vedicos, stoelen, tafels enz. in eiken en old finish. Delta Antiquiteiten Stuhr-Bremen Zeppelinstrasse 9. Tel. 09-4942156803 Meubelstoffering meubelreparatie Vraag vrijblijvend prijsopgave aan huis RUIME KEUZE MEUBELSTOFFEN F. VERSCHOOR Lupinehof 2 en 4 R'dam. Telefoon 010-228090 Modern Klassiek - Antiek KROMHOUT voor verzorgd en gaaf ANTIEK Kasten, tafels, stoelen. |achteet- hoek, spiegels, hoekkast, grenen vitrinekast enz. Kromhout 143, Dordrecht Tel. 078-140446 oliën en vetten, sf>ecerljen. genees middelen. looistoffen. vergiften, dranken, noem maar op. En dan heb ben we het nog niet eens gehad over andere voor het leven onontbeerlijke „produkten" van de bloemplanten: zuurstof, binding van stikstof, het vasthouden van de bodem, regulering van de neerslag. Vemon Heywood. hoogleraar aan de universiteit van Reading, schreef dit opmerkelijke boek zo. dat het niet alleen een leer boek is voor botanische studenten en een handboek voor de beroepsplant- kundige, maar ook voor de amateur en de leek, doordat hij handig de vaktermen heeft weten te vermijden of ze op een eenvoudige manier ver klaart. De meer dan drieduizend illu straties vormen het aantrekkelijkste deel van het boek. Ze zijn afgedrukt in sepia, maar in elke plaat zijn een of twee illustraties die daar het meest voor in aanmerking komen, in meer kleuren gedrukt. De illustraties, pren ten zou je haast schrijven, tonen niet alleen de enorme vormverscheiden heid. maar ook allerlei details en doorsneden, die moeilijk met het blo te oog zijn waar te nemen. Les Line en Walter Henrlcks Hodge: Wilde bloemen uit de gehele wereld. Ultg. Kosmos, Amsterdam, en Heide- land-Orbis, Hasselt. Gebonden 256 bis., 85,—. Een groot formaat boek, zoals Les Line al eerder maakte voor de Ameri kaanse Audubon Society, toen over wilde vogels uit de bele wereld. Dit boek moet het hebben van zijn werkelijk wondermooie illustraties, kleurenopnamen van bloemen die op dit grote formaat optimaal tot hun recht komen. Vereeuwigd op het top punt van hun bloei, de schoonste bloemen uit de bossen, de laagland en bergweiden, de woestijn en de toendra, kleurexplosles in de groene weelde van de tropische regenwou den. Bloemen zo klein dat ze gewoon lijk voor het oog verborgen blijven tot bloemen groter dan een soepbord, culminerend in de bloem van de raf- flesla, die tien kilo weegt en een doorsnee heeft van een meter. Amerikaans, dat heel duidelijk, ope nend met een veld van blauwe lupi nen en oranje slaapmutsjes, zoals je die alleen In California te zien kunt krijgen, vervolgend met Zuldameri-. kaanse orchideeën, bromelia's en cac- tussen, later met wat Aziatische soor ten. Pas tegen de honderdste pagina komen ook wat Europeanen aan bod. Denk Je tenminste, als Je waterdrie blad, watergentiaan en gele plomp ziet, maar het zijn de Amerikaanse ondersoorten, waarvan de twee eerstgenoemde met duidelijker en langere franje dan de onze. Tegen het eind van het boek komen weer Neder landse bekenden voor, maar voor de meeste hoefden de fotografen de V S niet eens uit: ze groeien daar even goed als hier. Het zijn meest planten die ln een wijde gordel om de hele poolcirkel voorkomen of door de mens over het hele noordelijk half rond zijn versleept. Bewerker Ruud Rook heeft echt zijn best gedaan waar hij maar kon de tekst naar Ne derland toe te schrijven. Die tekst biedt eigenlijk maar povere Informa tie; het boek is er duidelijk voor de foto's. En van de beschouwing daar van kan menige plantenfotograaf in spiratie opdoen. Eigil Holm: Bloembiologle. llitg. Thieme, Zutphen. Gebonden 140 bis., 17.56. Voor de plantenkljkers van veel meer praktisch nut acht ik dit deel uit Thieme's serie „De natuur in woord en beeld". Met name ln Heywood's boek zien we een enorme vormver scheidenheid en we kunnen ons met recht afvragen waartoe die dient. Er is een duidelijk antwoord op voor wat de bloemen betreft: vormen en kleu ren zijn gericht op verschillende soor ten bestulvers, niet alleen uit het in- sektenrijk (de (de meeste), maar ook zoogdieren en vogels. Het ls van be lang dat bloemen bestoven wordem net stuifmeel van een andere bloem vap dezelfde soort en daarom moeten ze gemakkelijk herkend worden en liefst opvallend zijn. Holm's boek vertelt over de verse hlllende manieren van bestuiving. hoe de bevruchting tot stand komt en uit een eicel een zaad groeit. Met tal van uitmuntend geïllustreerde bloem voorbeelden wordt het nauwe samenspel tussen bloem en bestui vend dier getoond, zodag alle, ook de meest merkwaardige relaties stuk voor stuk de aandacht krijgen. Een boek om te lezen, maar even goed om mee naar buiten te nemen, zo'n bloem voorbeeld ln de natuur te zoe ken en het verhaal nog eens te lezen, terwijl de bestulvers af en aan vlie gen. Wat Je best in de eigen bloemen tuin kunt doen. Alec Bristow: Het seksuele leven van de planten. Ultg. H. Meulenhoff, V "^1N jl W. jont lourgo tan 1 jprot *tude< boet tten laser Éouei ens va ig eó incel de rc i orde rgen- ogal hij h i Ze< ij na chtig Ihout erder Irn br lek va F Fr; T. zod Komt. V°if voor ideu en h< en r rma «e s ortr* De bloem, hier de orchidee Calanthe, niet een zinneb maagdelijkheid maar juist een structuur in dienst van del teit. Amsterdam/Brussel. Paperback 200 bis., 24,50. Hetzelfde onderwerp, maar op een door dr. C. Rijnsdorp Recensies kunnen nooit volgens een vaste formule worden geschreven Neem nu het boek van de Zwitserse theoloog Paul Oürtler met de hoofd titel Hartstocht voor het mogelijk (uitg. Kok, Kampen, 193 blz.. prijs 29.-). De ondertitels luiden: „Hoop als spijze voor het geloof. Pleidooi van een onconventioneel christen." Men heeft hier te maken met een rooms-kathoiieke godsdienstleraar, die trouw aan zijn kerk wil verbinden met eigen zelfstandig denken. De lec tuur, zegt de uitgever op de achter kant van het boek, „is niet direct ontspannend, omdat de auteur zelf gespannen is. Vermoedelijk komt dat doordat de schrijver onconventioneel wil zijn binnen het kader van de con ventie. Deze innerlijk tegenstrijdige houding resulteert in een manier van schrijven, die de indruk achterlaat van een soort clair-obscuur, een naast elkaar van licht en donker, van hel derheid ln de zin van begrijpelijkheid en van donker ln de betekenis van duistere diepzinnigheid De auteur karakteriseert zijn werk als volgt: „Een boek (derhalve) over de hoop. Een boek dat noch een algemene be schrijving van het geloof, noch een individueel recept, nocht een per soonlijke herinnering moet zijn. Een onmogelijk boek. Een overbodig boek ook" (blz. 9). Schema Hoe kun Je dat nu op een niet-onmo- gelijke en nlet-overbodige manier be spreken? Bij sommige boeken heb ik de gewoonte alle aangestreepte pas sages op lijsten over te tikken, ze dan afzonderlijk uit te knippen en te sor teren volgens bepaalde rubrieken. Zo kan men achter het schema, achter de hoofdstukken indelen van het boek doordringen tot de eigenlijke gedachtenwereld van de auteur Bij het onderhavige boek wilde ik dit ook proberen, maar ik moest mijn poging al gauw opgeven. Ik kan geen helder heid scheppen waar die in het boek zelf niet per saldo aanwezig is. Het 'onmogelijke' van het boek zit in de onmogelijkheid van wat hij wil: de integratie van de kerkelijke traditie en het kerkelijk gezag, met zijn per soonlijk Inzicht. Het werk weerspie gelt op deze wijze een stadium in het leven van de schrijver, een over gangsfase misschien. Wellicht heeft ook zijn leeftijd daarmee te maken. Als mijn vermoeden Juist is dat Oürt ler van middelbare leeftijd is. wan neer om zo te zeggen zon en maan tegelijk aan de hemel staan, dan is het boek in kwestie tevens een weer spiegeling van de psychologische cri sis der middenjaren (De auteur blijkt van 1927 te zijn.) Meen niet dat ik de kwaliteiten van het werk niet heb opgemerkt. Ten dienste van de lezer zal ik een beperkt aantal uitspraken citeren, afkomstig van de heldere kant van het boek. Of de opzet van de schrijver, alles te herleiden tot de hoop cn de praxis van de hoop. geslaagd is, meen ik te moeten betwijfelen. Maar de volgen de uitlatingen zijn de moeite waard. Gebruikelijk UTRECHT (ANP) De Rotterdamse wethouder voor stadsvernieuwing Van der Ploeg voorziet een snelle verpaupering van de steden als met stadsvernieuwing niet snel wordt be gonnen. Van der Ploeg zei dit gisteren op een congres van de betonvereni- ging in Utrecht. Met de stadsvernieuwing is de ko mende tien jaar een bedrag van onge veer 24 miljard gulden gemoeid maar Van der Ploeg gelooft dat er meer voor moet worden uitgetrokken. Voorwaarde voor het van de grond komen van de stadsvernieuwing is een snelle behandeling van de Wet op de stadsvernieuwing en de leeg- standswet, aldus Van der Ploeg. Als enig werkelijke oplossing ziet de wethouder renovatie op grote schaal. Nieuwbouw is veel te duur en de snelheid waarmee wordt gebouwd staat haaks op de behoefte, zei de wethouder Van een onzer verslaggevers 's-GRAVELAND De particuliere natuurbescherming heeft zich terugge trokken uit het overleg met de overheid uit protest tegen de vergaande besnoeiingen op de uitgaven voor de bescherming van waardevolle land schappen. De Vereniging tot behoud van natuurmonumenten en de elf verenigingen voor provinciale landschappen zijn ernstig verontrust en vragen zich af of het kabinet nog wel de politieke wil heeft een waardevol en afwisselend landelijk gebied in stand te houden. Natuurmonumenten wijst erop dat de overheid een goed beleid voor de instandhouding van waardevolle landelijke gebieden op papier heeft gezet, maar onvoldoende geld voor de uitvoering daarvan ter beschikking stelt Volgens de relatienota (over de verhouding tussen landbouw en natuurbe scherming) moet onder meer jaarlijks vier- tot vijfduizend hectare reservaats- gebied worden gekocht. In 1979 is daarvoor 35 miljoen gulden ter beschikking gesteld. Hoewel dat bedrag al volstrekt onvoldoende was, is dit voor het komend jaar teruggebracht tot 17,5 miljoen gulden. Het bedrag voor de ruilverkavelingen is daarentegen met 35 miljoen gulden verhoogd. Ook de Tweede Kamer heeft (in een motie van de CDA'er Faber) ervoor gepleit de uitgaven voor natuur en landschap te verhogen, terwijl de provincies en onder meer het Landbouwschap hebben aangedrongen op meer geld voor het ln de relatienota voorgestelde beleid. De particuliere natuurbeschermingsorganisaties menen dat het kabinetsbe leid volledig faalt. Zij kunnen geen serieuze inbreng meer hebben wanneer er geen geld is en daarom hebben zij zich teruggetrokken uit de Centrale cultuurtechnische commissie, -,de Stichting beheer landbouwgronden, alle ruilverkavelingscommissies en alle provinciale adviescommissies van de Stichting beheer landbouwgronden. „Het onverwachte verschijnt, als men wacht" (13). „Sinds de muren van de kerk, het dorp en het gezin ons niet meer beschermen, staan wij zonder onderbreking in de ijskoude wind van de schemerende wereld" 17). „De ver eenzaming treft de mens dieper dan de vervreemding van de natuur" (18) „Het gebruikelijke beeld: een priester die dapper en met inachtneming van alle liturgische vernieuwingen voor een handvol vrouwen de mis op draagt" (21). „Want zowel geloof als liefde kunnen in de wereld blijven steken. Slechts wanneer zij elkaar in de hoop ontmoeten, overwinningen zij de wereld" (37). „Hoop is op deze manier de dialektische eenheid van geloof en liefde" (60). „Zwarte bladzij in de geschiedenis van de kerk: de onfeilbaarheid van de kerk" (69) „De kerk zoals elke groep mensen is onderhavig aan sociologische wet ten" (71). „De geschiedenis leert ons precies als bij de rechtskerk dat de zuivere liefdeskerk niet mogelijk is" (72). „Het institutionele denken bevindt zich in alle opzichten in een crisis" (75). „Ideologie is een concreet stre ven tot absoluut doel maken(110). „De kerkgeschiedenis van de eerste eeuwen toont ons genoeg voorbeel den van de moerassen waarin een eenzijdige afkeer van de wereld de mensen drijft" (121). „Gods program ma in de geschiedenis is het mense lijk leven te ontfataliseren (van 'fa- fum', het noodlot), het terug te leggen in de hand van de mens en hem de zware verantwoordelijkheid voor het sturen van zijn leven over te dragen" (137). „Wie alleen maar piekert, zich ergert, kritiek levert, zal nooit een vrij mens worden" (143).-,.Geen mens kan zijn leven afstemmen op hoogtepun ten" (152). „Toegespitst, iets te para doxaal geformuleerd: De kerk moet zichzelf overbodig maken" '165» „Christendom is !evenoe confrontatie van de extremen, van gebondenheid aan de erfenis van de vergankelijk heid en werken voor de toekomst, van meditatie en actie" '167) Oorzaak De schrijver heeft zelf gemerkt en in zijn Nawoord erkend, dat zijn boek geen rijp. uitgekristalliseerd werk stuk is geworden. Herschrijven zou vermoedelijk niet hebben geholpen De oorzaak zit dieper, in de onhoud bare positie die de auteur inneemt. Hij schrijft over de crisis in zijn kerk van een eigen, innerlijke crisis uit. In dit opzicht is zijn boek een document. minder zakelijke, zeg sensationele manier gebr] al meteen blijkt uit de eerT waarop een afbeelding va] dee Clltoria en van de zwam Phallus lmpudlcil vanwege hun opmerkelijk] met respectievelijk een vr] een mannelijk geslachtso sualiteit bij planten is ieti helemaal niet van opkijken ting, meestal „over de speeld", via een bereidw zelfs een kind weet dat i bloemen voltrekt. Toch heef geduurd voor men algeme< llteit bij planten aanval bloem niet meer zag als beeld van maagdelijkheid4 heid, maar Juist ais een stif totaal in dienst staat van d teit. Bristow vertelt het vl de ontdekkingen, van het d de aanvang, van de vreemq wegen die planten gaan om men bevrucht te krijgen een zo onderhoudende zijn boek zich laat lezen als nende roman. Daaraan nietl zijn originele kijk op wete( lijke feiten die doorgaans s droog onder de aandacht publiek worden gebracht lid Bristow een fascinerende o zou zijn Van een onzer verslaggevi AMSTERDAM - De Wesl title buigt zich op het ogei vijf verzoeken om uitleverii derlandse oorlogsmisdadii daarvan heeft betrekking oj die Inmiddels ln West-Duit een gevangenisstraf is vei en een ander op Auke P.. je woont Een zesde vei ingediend, is onlangs door i afgewezen. Het afgewezen verzoek hi king op een Nederlander oorlog dienst deed bij de SD hoedanigheid een onr ,p tant heeft doodgeschoten I mR na de oorlog bij verstek td i m jaar gevangenisstraf verc* r ten Duitse rechter die over h ringsverzoek besliste, meei sprake is geweest van co<& <j dat dit delict als verjaard i end den beschouwd. Volgens de Amsterdamse justitie jhr mr L. A. R. J. de belast met de opsporing vaa misdadigers, bestaat er e«r; dat de vijf nog lopende vera* zullen worden ingewilligd. fort heeft op het ogenblik de Ïjlaats van ruim zestig ger~ ogsmisdadigers kunnen ai Tegen ongeveer twintig van naar zijn mening op de een manier nog stappen te onder het om EINDHOVEN (ANP) Del vense politie heeft een W« vrachtwagenchauffeur en t* derlandse benzinepomp» aangehouden op verdeniun|J lichting met benzinerekenjll waarde van ongeveer vijftig gulden. De chauffeur zou van de twee bedienden uit Veldhoven en f ven van een benzinestation II rijksweg Eindhoven-Venlo, n gen hebben gekregen zondV voor te hebben moeten tanï rekeningen declareerde hij I werkgever, een kwart van brengst gaf hij aan de f dienden. De zaak kwam aan het rollen* werkgever van de chauffeur kreeg over de ongebruiki" brandstofrekening jr.,3lp

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 18