jpen rug kan bijna altijd
oeg worden ontdekt
Praktische manieren om crediteuren en
salarissen te betalen.
Rabobank Q
Politiek is ook
zaak van vrouwen
'Verhaal over Van
't Sant klopt niet'
etsontwerp strandt
ellicht in Senaat
Studenten boycotten
colleges op hogeschool
Kamer is akkoord met bezuiniging gezinszorg
E jerarts ontdekt beter bloedonderzoek zwangeren
Instellingen moeten doelmatiger werken
Den Doolaard oneens met L. de Jong
Rechtbank tegen
publikatie vonnis
't Noorden
an nieuwe
ïsels rijden
Geld en goede raad.
£OA0 19 NOVEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
de aarc
r a/{
ebben
gemat
l Cor
mze redacteur wetenschappen
[INGEN Door een verfijning van bloedonderzoek bij zwangere vrouwen is het nu
sch mogelijk om bijna alle gevallen van open rug (spina bifida) en open schedel
Ijdig te ontdekken. Volgens de Groningse kinderarts dr Frans Los en zijn promotor prof.
j. Huisjes is het nu tijd om in een regionaal proefonderzoek eventuele praktijkproble-
an het systeem te ontdekken en op te lossen.
ier was het al mogelijk een
Ige aanleg van ruggegraat of
bij de ongeboren vrucht te
•n. Dat kan door met een
or buik- en baarmoederwand
t vruchtwater af te nemen, en
onderzoeken. Omdat die
iterpunctie een heel klei-
ans op miskraam met zich
igt, is het onderzoek alleen
jord wanneer er een duide-
i)bestaat de vrucht een afwij-
ift Tijdige abortus kan dan
voorkomen.
fcraktljk wordt vruchtwater-
r')da« voor het opsporen van deze
e rn aIIeen bij vrouwen toege-
Monn ai eerder een kindje met
olgen 0( schedel hadden gekregen.
Ge lep dj hen de kans op herhaling
aderdi zo worden met enkele hon-
•8raï«^puncties per jaar een stuk of
allen ontdekt.
achteraf vast te stellen en zo kan hij
de risicogroep terugbrengen tot ne
genhonderd vrouwen, bij wie een
vruchtwaterpunctie dan ook in twee
tot drie van de tien gevallen de ge
vreesde afwijking zal aantonen. En
dan lijkt de procedure wel verant
woord
Van onze onderwijsredactie
WAGENINGEN Op vrijwel
alle studierichtingen van de
Landbouw Hogeschool in Wa-
geningen zijn gisteren de col
leges geboycot.
Dit gebeurde uit protest tegen de
tweefasenstructuur, die minister Pais
in september volgend Jaar wil invoe
ren in het wetenschappelik onder
wijs. De studenten in Wagenlngen
gaven met hun boycot het startsein
voor massale protestacties, die deze
en komende week in alle universi
teitssteden zullen worden gehouden.
De acties monden uit in een landelij
ke demonstratie op zaterdag 29 no
vember in Utrecht
De protestacUes hebben direct te ma
ken met de behandeling van het wets
ontwerp voor de tweefasenstructuur
op maandag 1 december door de vas-
Startsein massaal protest tegen tweefasenwet
kosten te drukken en het percentage
afvallers te verkleinen. Vanuit de uni
versiteiten en hogescholen is de vrees
geuit dat deze stroomlijning ten kos
te zal gaan van de kwaliteit van het
onderwijs. Onderzoek, een van de
twee pijlers van de wetenschappelij
ke studies, zal geheel naar de tweede
fase worden geschoven.
te Kamercommissie van Onderwijs.
De Tweede Kamer zal waarschijnlijk
op 9 december over dit wetsontwerp
stemmen. De kans. dat dit wetsont
werp wordt aangenomen is vrij groot.
Het CDA. en de VVD, de twee rege
ringsfracties, hebben zich achter het
ontwerp van minister Pais geschaard.
Veertig procent
In het wetsontwerp voor de tweefa
senstructuur wordt het wetenschap
pelijk onderwijs in twee delen ge
hakt. De eerste fase, die vier jaar
duurt, staat open voor alle studenten.
De toelating tot de tweede fase is
beperkt Volgens de plannen van Pais
mag slechts veertig procent doorstro
men naar de tweede fase. De inschrij
vingsduur voor de eerste fase wordt
zes jaar. De tweede fase, die een tot
twee jaar kan duren, mag slecht met
drie maanden worden overschreden.
Ondanks de kritiek, die vanuit de
universitaire wereld op het wetsont
werp is geleverd, zet Pais zijn plan
nen door. Hij wil de universitaire stu
dies stroomlijnen, onder meer om de
Staking
Morgen Is door het Landelijk Studen
ten Aktie Komitee (LSAK) uitgeroe
pen tot nationale actiedag. Die dag
wordt op de Universiteit van de Am
sterdam gestaakt. De Amsterdamse
universiteitsraad heeft inmiddels
met de acties ingestemd. Dezelfde
dag vinden protestmanifestaties
plaats in Leiden, aan de Vrije Univer
siteit van Amsterdam, in Leeuwar
den, Delft, Eindhoven en Enschede.
In Groningen, Nijmegen en Utrecht
zullen volgende week acties plaats
vinden.
cooek waarop dr Los onlangs
«rde maakt het mogelijk
Iriehondcrd gevallen per Jaar
leken, negenig procent van
dat zich voordoet. Hiervoor
ongeveer negenhonderd
*rpuncties moeten worden
dat is twee tot drie maal zo
nu al gebeurt
1 van alle zwangere vrou-
daarvoor de hoeveelheid al-
ne (AFP) moeten wor-
Dat is een eiwit dat
ir de vrucht wordt gemaakt,
open rug of schedel in
elheden vla het vnicht-
l bet bloed van de moeder
nt dan normaal.
ijkheid is echter, dat een
J AFP-gehalte ook andere
I kan hebben Een aantal
Kil eenvoudig uit te sluiten
een gezonde tweeling op
pijn, de zwangerschap kan ver-
zijn dan men aannam.
i landelijk onderzoek van
i vrouwen zou toch nog
r 2500 „verdachte" gevallen
i en de vrouwenartsen wa-
b huiverig om in zulke grote
vruchtwaterpunctie te
Rkerheld te krijgen.
t nu aangetoond dat in de
i deze gevallen een hoe-
I bloed van de vrucht met
|ria de placenta naar de moe-
omd, zonder dat dit wijst
en van de vrucht Dit ls
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAO Met de verkiezin
gen in het vooruitzicht wil de Ver
eniging van vrouwenbelangen
proberen de Nederlandse vrouw
meer bij de politiek te betrekken.
Dat dat hoog nodig is bewijst de
uitslag van een onderzoek waarin
vijftig procent van alle Nederland
se vrouwen verklaarde niet geïnte
resseerd te zijn in politiek.
Al eerder voerde de zestig Jaar
oude organisatie Vrouwenbelan
gen acties die bedoeld waren om
kiezers over te halen op een vrouw
te stemmen, zodat er eindelijk
eens wat meer vrouwen in de
Tweede Kamer. Provinciale Sta
ten en gemeenteraden zouden ko
men.
Folder
Deze acties hebben nog lang
niet genoeg succes gehad, te oor
delen naar het feit dat er op het
ogenblik eenentwintig tegen hon-
dernegenentwintig mannen in de
Tweede Kamer zitten. In de ge
meentepolitiek tref Je maar één
vrouw op de acht mannen aan:
geen evenredige verdeling dus.
Met behulp van een subsidie van
CRM heeft Vrouwenbelangen nu
veertigduizend folders laten druk
ken die gratis verspreid zullen
worden op bijeenkomsten waar
veel vrouwen zijn (bijvoorbeeld
VOS-cursussen. Moedermavo's en
dergelijke). In deze folder die ge
richt ls op vrouwen die menen in
hun dagelijkse leven gemakkelijk
zonder politiek te kunnen wordt
duidelijk gemaakt dat politiek
juist een heel alledaagse zaak is.
Een betere busverbinding naar de
stad. een betaalbare crèche, meer
moedermavo's en VOS-cursussen:
het zijn allemaal zaken die met
politiek te maken hebben. Er
moet immers overheidsgeld voor
gebruikt worden en zodra er spra
ke is van subsidies is er sprake van
politiek. De folder die geschreven
is door de emancipatiewerksters
van Vrouwenbelangen is toege
spitst op een aantal ook voor vrou
wen belangrijke onderwerpen als
onderwijs, werk, wonen en woon
omgeving, gezondheid en kinder
opvang.
De bedoeling is niet alleen vrou
wen politiek geïnteresseerd te ma
ken, maar ook om hen te bewegen
zeif lid van een politieke partij te
worden. Niet als aanhangsel van
de man fungeren en zeggen: mijn
man is al lid van die of die partij
maar zelf lid worden, eventueel
van een andere partij dan de man
gekozen heeft. Verder wil Vrou
wenbelangen met haar actie berei
ken dat politieke partijen vrou
wen op een verkiesbare plaats op
de kandidatenlijst zetten en haar
niet als een soort randversiering
gebruiken.
Om aan te geven dat men als
„vrouwelijke" kiezer vindt dat de
vrouwelijke kandidaten wel een
wat betere plaats op de lijst ver
dienen, raadt vrouwenbelangen
aan voorkeurstemmen uit te bren
gen op vrouwelijke kandidaten.
Voor inlichtingen over en het be
stellen van de folder: Bureau
Vrouwenbelangen, Rijnsburger-
weg 28 in Leiden.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAO De Tweede
Kamer is gisteren in meerder
heid akkoord gegaan met een
bezuiniging van 63 miljoen
gulden per 1 januari in de
gezinszorg.
Dat geld moet volgens staatssecreta
ris Wallis de Vries van CRM vrijko
men door een doelmaUger werkwijze
van de instellingen in de gezinszorg.
Een moUe van PvdA en D'66, die van
de bewindsman vraagt deze bezuini
gingsoperatie ongedaan te maken
werd door alle rechtse partijen en
D8'70 weggestemd.
BIJ de overige twee moties stemden
de twee regeringspartijen verdeeld.
Een motie van het CDA, die vraagt
een draagkrachtsysteem voor een
week in te voeren, haalde het ruim
schoots doordat de linkse fracties de
ze uitspraak steunden. WD-woord-
voerster Verkerk-Terpstra nam het
Van onze soc.-econ. redactie
AMSTERDAM De voorgenomen
bezuinigingen op de gezinszorg met
ruim 63 miljoen zijn volgens de Ne
derlandse Christelijke Bond van
Overheidspersoneel volstrekt on
aanvaardbaar. Ze druisen in tegen
het beleid van kabinet-Van Agt om
de „eerste lijnszorg" te versterken
ten opzichte van verzorging in zie
kenhuizen, verpleeghuizen en be
jaardentehuizen, schrijft de bond in
een brief aan de leden van de vaste
Kamercommissie voor CRM.
De begroting voor gezinsverzorging
wordt voor een groot deel uitgege
ven aan personeelskosten. De Chris
telijke Bond vreest daarom dat be-
het CDA buitengewoon kwalijk deze
motie er door te drukken, terwijl de
staatssecretaris het de Kamer ont
raadde hem aan te nemen.
Nu nog wordt de hulp op basis van
vier weken door gezinnen (mee)be-
taald naar draagkracht. Naar het oor- Alnhll-hllln
deel van het CDA ls dit een onlogi- ""»F
sche gang van zaken. Een regeling
voor een week zal bovendien voor
veel mensen de mogelijkheid openen
om gezinshulp voor korte termijn te
vragen. Dit past in het algemene stre
ven om de zogeheten eerste-lijn (huis
arts wijkverpleging) in de hulpverle
ning te bevorderen. De WD was
vooral verbolgen, omdat deze opera
tie naar schatting vier miljoen gulden
kost.
Een andere motie van het CDA kreeg
ook steun van de linkse partijen. Het
ging hier om het veizoek van de Ka
mer aan de staatssecretaris om af te
zien van een verplichting van de al-
door Fred Lammers
AMSTERDAM Elisabeth le Rol. de
vrouw over wie dr. Lou de Jong een
jaar geleden in deel negen van „Het
Koninkrijk der Nederlanden in de
Tweede Wereldoorlog" schreef dat zij
in december 1924 een zoon ter wereld
zou hebben gebracht van wie prins
Hendrik, de man van koningin Wil-
helmina, de vader was. heeft nooit
bestaan. Ook het vermeende prinsen
kind is een verzinsel, ontsproten aan
het brein van de toenmalige hoofd
commissaris van de Haagse gemeen
tepolitie Frangois Van 't Sant.
Tot deze conclusie komt A. Den Dool
aard in zijn boekje „Londen en de
bleek dit grote gevolgen te hebben
voor zijn nabestaanden.
Elisabeth Le Roy dreigde een en an
der in de openbaarheid te brengen en
moest dientengevolge de mond wor
den gesnoerd. Met deze taak werd
Van 't Sant belast. Het geldbedrag
dat daarmee was gemoeid zou Van 't
Sant volgens Den Doolaard in zijn
eigen zak hebben gestopt. In de loop
der jaren werd de positie van Van 't
Sant onhoudbaar, hij nam in 1935
ontslag. In Londen werd hij echter
weer de gevierde man, van wie konin
gin Wilhelmlna geen kwaad woord
wilde horen.
In een reactie zei dr. De Jong het niet
eens te zijn met de lezing die Van den
Doolaard van deze zaak geeft. „In
zaak Van 't Sant", dat vandaag bij. mijn ogen blijft Van't Sant een man
zuinigingen op die post onherroepe
lijk leiden tot aantasting van de
werkgelegenheid en dat heeft ook
een nadelige invloed op de hulpver
lening.
De bond is ook gekant tegen het
voornemen van de minister om in
verband met de lezuinigingen de
parttime gezinshulp uit te breiden.
pha-hulp. Die hulp wordt geboden
door uiterst goedkope arbeidskrach
ten vrouwen in de regel die geen
enkele rechtspositie hebben en vooi
wie geen sociale premies worden be
taald. Bij verplichtstelling van dit
soort hulp vrezen de instellingen dat
de kwaliteit van de hulp op grote
schaal achteruit zal gaan. Deze maat
regel van de staatssecretaris, die
straks in het licht van de bezuinigin
gen vruchten zal afwerpen, werd
slechts gesteund door de fracties van
de WD en het SOP.
Querido zal verschijnen. Den Dool
aard. die gedurende de Tweede We
reldoorlog een vooraanstaande post
bekleedde bij Radio Oranje en in die
periode Van 't Sant toen secretaris
van koningin Wilhelmlna van nabij
meemaakte meent dat dr. Lou de
Jong zich bij de neus heeft laten
nemen.
Hoewel de heer Van 't Sant door
Wilhelmlna volledig werd vertrouwd,
was hij in verzetskringen tijdens de
oorlog een omstreden figuur. Na 1945
heeft hij nergens meer voet aan de
grond kunnen krijgen. De koninklij
ke familie bleef hem ook toen echter
trouw. Vorig Jaar probeerde dr De
Jong het imago van Frangois Van 't
Sant op te vijzelen. Hij zou het slacht
offer zijn geworden van zijn pogingen
de reputatie van het Oranjehuis te
redden en wel speciaal door de sporen
van de vermeende bastaardzoon van
prins Hendrik uit te wissen.
Jonkheer dr Carel van Vredenburch,
in de jaren twintig Nederlands gezant
in Brussel, zou bij wijze van vrienden
dienst aan prins Hendrik, het vader
schap van het in 1924 geboren kind
op zich hebben genomen. Meteen na
zijn dood, op drie december 1927
die zich geweldig in de nesten heeft
gewerkt om de eer van de koninklijke
familie te redden," aldus dr. De Jong.
ARNHEM (ANP De rechtbank
heeft de eis om het vonnis tegen twee
miljoenen-oplichters in de pers te pu
bliceren niet overgenomen. De recht
bank overwoog daarbij dat de beide
veroordeelde mannen veelvuldig van
valse namen gebruik gemaakt heb
ben. De te verwachten bescherming
van toekomstige leveranciers weegt
daardoor volgens de rechtbank niet
op tegen de nadelige invloed die pu
blikatie zou hebben op de toekomsti
ge reclassering van het tweetal.
De belde verdachten, de 29-jarige
L.W. en de 34-jarige J. van der M. uit
Arnhem kregen gevangenisstraffen
van achtereenvolgens vier en 3.5 Jaar.
Zij kochten met een Arnhems pizze
ria als dekmantel miljoenen aan goe
deren zonder die te betalen. De goe
deren werden opgeslagen en doorver
kocht. Toen de leveranciers geld wil
den zien zaten de beide mannen met
hun verdienste in Spanje.
aan weggelopen minderjarigen
tnze parlementsredatle
HAAG Het initiatiefwetsvoorstel van de PvdA-Ka-
Men Roethof en Haas-Berger Inzake de hulp aan wegge-
minderjarigen hangt opnieuw, nu ln de Eerste Kamer,
len zijden draad. De WD-fractie, die het voorstel aan een
tdereld kan helpen, gaat weliswaar in principe akkoord
verlangt dat een in liberale ogen Juridische fout wordt
eld. De Indieners voelen hiervoor alsnog niet, maar zij
zich nog nader beraden. Het gisteren begonnen debat
pas over twee weken voortgezet.
CRT (ANP) Op zes noordellj-
"'1]nen zullen de Nederlandse
_sn tussen het najaar van
1 half 1983 nieuwe dieseltrelnen
in. De vakbonden hebben nog-
Krltlek geuit op de plannen,
w arbeidsplaatsen door zou-
•Nwijnen.
ut om de lijnen Oronlngen-
school. Oronlngen-Delfzljl.
»gen-Nleuweschans. Oronln-
«uwarden, Leeuwarden-Har
en Leeuwarden-Staveren. Op
jnen gaan dleselhydraullsche
n rijden in plaats van het verou-
oleselelektrlsche materieel dat
njdt. Er komen 31 nieuwe stel
en twee rijtuigen en negentien
rijtuig.
•oorwejen komen hiermee tege-
aan d* wens van minister Tuljn-
om op de noordelijke nevenlij-
w Komen tot exploitatie die een
«ardbaar alternatief is voor bus-
er in dunbevolkte streken. De
"ingen zouden voor het grootste
moeten komen uit eenvoudiger
moud: de nieuwe trein zou niet
J°t vijftien keer per Jaar naar de
rwür mo<ten maar slechts vier
u°K wil de NS op minder druk-
,jl'Schillende deeltaken door
°;®en*en laten verrichten.
ivatL selnstelsel op een aantal
«Ken worden gemoderniseerd.
.,n*e treln wordt uitgerust met
Waardoor de machinist
e wai" ct kan opnemen met „de
ent* Een Proef met eenmans-
m®* iaat voorlopig niet door
In het geval dat de WD-wens wordt
ingewilligd, moet het voorstel in ge
wijzigde vorm eerst weer door de
Tweede Kamer, waar het vorig Jaar
mei na een slepende behandeling van
bijna vijf Jaar met steun van de
WD werd aangenomen. Het voor
stel voorziet in een strafuitsluiting
van hulpverleners die een weggelo
pen minderjarige verbergen in het
kader van een zorgvuldige hulpverle
ning.
Zorgvuldig
De bezwaren van de WD gelden een
onderdeel van het voorstel, dat er ln
de Tweede Kamer op initiatief van de
PvdA ls ingebracht. Dit gebeurde om
tegemoet te komen aan het vrij alge
mene verwijt dat het begrip „zorgvul
dige hulpverlening" zo vaag ls. Door
toedoen van het PvdA-Kamerlid Pa-
tijn werd daarom in de wetstekst als
één element van zorgvuldigheid op
genomen, dat de hulpverlener de ou
ders of verzorgers van het weggelo
pen kind moet melden dat het terecht
is.
Volgens de liberalen ls deze bepaling
voor tweeérlei uitleg vatbaar. Er kan
uit worden afgeleid, dat een hulpver
lener die zulks doet straffeloos is.
ongeacht wat zijn verdere bedoelin
gen zijn. WD-senator Heine-Makreel
waarschuwde, dat als de indieners
deze fout niet wegnemen, de Raad
van 8tate de regering waarschijnlijk
negatief zal adviseren het voorstel tot
wet te verheffen.
De senaatsfracties van PvdA en D'66
erkenden ook, dat er juridische ge
breken aan het voorstel kleven. Zij
bleken echter bereid hierover heen te
stappen, omdat zij het van groter
gewicht vinden, dat bonafide hulp
verleners zonder strafbedreiging kun
nen werken. Voor CDA, SOP en OPV
is het voorstel onaanvaardbaar om
dat het in hun visie tekort doet aan
het gezag en de positie van de ouders.
ADVERTENTIE
Bij de Rabobank kunt u uw betalingsopdrachten aanleveren,
zoals u dat gemakkelijk vindt. Met losse, getypte of geschreven
bankgiroformulieren. Maar ook met verzamellijsten of gemak
kelijk in te typen optisch leesbare formulieren. En zou verwer
king via ponskaarten, magneetbanden, cassettes of diskettes
nog beter aansluiten op uw eigen administratie: ook daar weet
de Rabobank alles van.
Hebt u een rekening bij de Rabobank, dan kujit
u uw rekeningafschriften en bijlagen precies krijgen
zoals u wilt. Bijvoorbeeld met een specifikatieformu-
f lier per betaling. Zodat uw boekhouder
er goed mee uit de voeten kan.
Een rekening bij de Rabobank
heeft nog meer voordelen. Daar is een
brochure aan gewijd, ("Hoe u via de
Rabobank meer kunt doen met een
rekening-courant".)
die bij alle 3100ves-
tigingen van de
Rabobank gratis
verkrijgbaar is.
U hoeft er dus
niet ver voor uit
de buurt.
"M
