Düsseldorf op veilig spoor Sll» 19 20 21 22 Toernee Celia Cruz met band van Tito Puente Componistes op festival in voorste linies [handig SïerrichteUik tot 1 januari «82 Salsa-koningin naar Nederland kr< Jni Workshop voor kinderprogramn d« vakbeurs elektrotechniek Barendse stop okonan ülcontngïi/mt, «-'Wmmaii WOENSDAG 19 NOVEMBER 19B0 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET 5 sow Debutanten krijgen het moeilijker door Cees Straus DÜSSELDORF Debuterende of aankomende kunstenaars die via een galerie een afzetgebied voor hun werk willen vinden, krijgen daartoe in de komende tijd naar alle waar schijnlijkheid heel wat minder mogelijkheden. De internatio nale galeriewereld, duidelijk aangeslagen door de economi sche achteruitgang die zich op het gebied van het aankopen van kunst het allereerst manifesteert, richt zich de laatste tijd sterk op de „veilige" namen: kunstenaars die al een poos bekend zijn, of liever nog, die van een gevestigde reputatie zijn. De grote galeries, die voor enige tijd geleden nog de avant garde wilden steunen, spelen nu op „safe". Dat is de teneur van de internationale kunstmarkt in Düsseldorf. die samen met die van Parijs (de FIAC. die enkele weken geleden werd gehou den) en Bazel tot de representatiefste van Europa behoort en die steevast een goede graadmeter is voor de ont wikkelingen in het kunstgebeuren. Was de FIAC dit jaar weer een ratje toe van de meest uiteenlopende stij len met veel kitsch als voornaamste „smaakmaker", de markt in Düssel dorf onderscheidt zich in gunstige zin van haar Franse zuster omdat ze nog steeds een hoog gemiddelde weet te behouden. In Parijs zijn het de vele, slechte surrealisten die het gezicht van de beurs bepalen, in Düsseldorf zijn ze er weliswaar ook, maar dan net iets beter. Het werk van Ernst Fuchs, Paul Wünderlich en Bruno Bruni zal niet iedereen liggen, maar ze zorgen voor een constante kwaliteit en zijn kennelijk, gezien hun navolging, hier zowel als elders, behoorlijk populair. Avant garde Waar de galeriehouders van Duitse origine (van de ruim 120 deelnemers komt tweederde uit eigen land) voor al mee voor de dag komen zijn de expressionisten. Het zijn zowel de ou de als de nieuwe. Bij de laatsten, beter bekend als neo-expressionisten, merk je opeens dat het Duitse pu bliek met zijn waardering veel verder is dan hier. Baselitz, Penck, Kiefer en consorten, die bij ons nog tot de door de musea gesteunde avant garde be horen. zijn bij de Duitsers gemeen goed in de galerie. Maar ook dan zie je hoe op veilig wordt gespeeld. Een actuele Baselitz of Penck is nauwelijks te bekennen, maar werk dat ze enkele jaren gele den maakten, kun je op diverse plaat sen zien. Zo heeft de Keulenaar Ru- dolf Zwirner een groot deel van zijn stand ingericht met (veel) tekeningen en enkele schilderijen van Baselitz, voornamelijk uit de periode 1972- 1978, dus toen hij In Nederland nog nauwelijks in trek was. Overigens erg interessant: twee schilderijen laten vogels zien, die als bekend bij deze schilder op hun kop (maar dan ook .hangend aan een tak) zijn geplaatst. De ene is in het bekende matte zwart geschilderd, de ander echter in een bijna exotisch kleurengamma. Bij de tekeningen valt een uit 1966 daterend staand vrouwenfiguur op dat nog he lemaal realistisch is. Speciaal vandaag Veronica viert feest wegens 300.000 leden. In de verte lonkt de B-status. Wat dichterbij staan de bekende populaire Nederlanders gekukkig te we zen op de Veronica party. Ook nog een prijs voor de beste Nederlandse platenproduktie van 1980. Misschien een mooi moment om even de afwas te doen. Ned. 2/22.15 „Wat moeten we met de NA VO"? Vraag in Panoramiek aan generaal-majoor b.d. Von Meyenfeldt, de Leidse hoogle raar Van Staden, de VVD-de- fensiespecialist Ploeg en de publicist Hofland. Ned. 1/22.10 Joop den Uyl (PvdA twee kerntaken voor Nederland) en Mient Jan Faber (IKV alle kernwapens het land uit) dis cussiëren in De Rode Draad. Hilv. 2/19.00 In Hoor Haar, vervolg op serie vrouwen in de gevange nis. Deze keer gesprekken met vrouwen aan de andere kant van het hek, de directie en gevangenbewaaksters. Hilv. 2/9.50 Wat in Düsseldorf zo aardig over komt. Ss dat je binnen de ruimte van de twee hallen, dus op een relatief klein oppervlak, precies kunt zien hoe de ontwikkelingen in de beelden de kunst van de laatste vijftig, zestig jaar liggen. De neo-expressionisten van de Jaren zeventig en tachtig bij voorbeeld, moeten veel van hun in spiratie hebben gezocht bij hun colle ga's van een halve eeuw geleden. Het vooroorlogse expressionisme is met E. L. Kirchner en diverse leden van zowel Die Brücke als Der blaue Rei- ter goed vertegenwoordigd, terwijl ook van andere stijlen als het dadais- me en het constructivisme van de jaren '20 interessante voorbeelden zijn te zien. In de enorme hoeveelhe den valt een erg mooie Mondriaan uit zijn vroegste neo-plastische periode dadelijk op. Een groepje collages van Kurt Schwitters in naburige stand strijdt dan vervolgens om nieuwe aandacht. De golf neo-expressionisten die door de musea naar ons land is gehaald,- blijkt nog maar het topje te zijn van een veel bredere ontwikkeling. Dui delijk is dat in West-Duitsland het nieuwe expressionisme behoorlijk in de mode is. Van de schilders die op het punt van doorbreken staan, moe ten in de eerste plaats worden ge noemd Harald Frackmann en Max Neumann die een geheel eigen (en erg spannend) gezicht laten zien. Zij kre gen de kans om op de beurs in Düssel dorf door middel van een kleine solo expositie hun werk te tonen. De organisatoren (de bond van Duit se galeriehouders) waren zich dit keer namelijk wel bewust van het feit dat aankomende kunstenaars zo langza merhand worden weggezuiverd. Ze hadden daarom een dertigtal galerie houders gevraagd om hun Jonge ta lent, dat anders geen kans kreeg, nu in een aparte ruimte de gelegenheid tot exposeren te geven. Daar zit veel navolging bij, maar anderzijds ook verrassingen. Behalve de genoemde expressionisten valt bij voorbeeld de Frangaise Dominique Gauthier op die eveneens op de jeugdbiënnale in Parijs de aandacht trok. Ze maakt kleurige reliëfs die lichtelijk ruimte- verkennend zijn. Ze lijkt onder in vloed te staan van de nonchalante en non-conformistische kunst die mo menteel aan de Amerikaanse West kust wordt voorgestaan, maar zal ge noeg eigen kracht bezitten om daar los van te komen. Van Abbemuseum Een werkelijke kans voor open doel te missen, dat doet het Van Abbemu seum uit Eindhoven. Uitgenodigd als speciale gast ter verhoging van de algemene vreugde, heeft het Van Ab be de meest plichtmatige collectie voorgesteld die je kon bedenkèn. Om in Düsseldorf te tonen dat je in Ne derland ook Baselitz. Lüpertz en Im- mendorff kunt zien, dat is zoveel als water naar de Rijn sjouwen (Galerie d'Eendt, een van de twee Nederlan ders, doet met Horst Antes precies hetzelfde, originaliteit is niet ons sterkste wapen als het op export aan komt). Het Van Abbemuseum heeft zich al tijd zo druk gemaakt om grensverleg gende kunst die juist op een dergelij ke beurs als in Düsseldorf zo in het volstrekt non-commerciële verdom hoekje zit. Uitgerekend hier was het toch een prachtige kans geweest om te laten zien dat er ook kunst is, die zich niet makkelijk laat verkopen, maar die wel van een groot belang is. Op deze manier komt de uitspraak van museumdirecteur Rudi Fuchs, gedaan tijdens de persconferentie, waarin hij gewag maakte van het grote belang dat de galeriehouders voor de moderne kunst hebben, wel in een heel merkwaardig daglicht te staan. De internationale kunstmarkt op het beursterrein (ingang Stockumer Kirchstrasse) in Düsseldorf, blijft tot en met komende zondag toegan kelijk, dagelijks van 11-20 uur. Een dagkaart kost tien Mark (circa elf gulden) en er is een catalogus voor handen. ADVERTENTIE ora 333 ot schrijt aan ^postzegel) Neem moeite, de KR° is het waard'. door Frlts Lagerwerf* Nede in t« ■ntr; «Kaf AMSTERDAM Dat de Afro-Cubaanse muziek ln Nederland een steeds groter wo populariteit geniet ls vooral te danken aan de eeuwig Jeugdige Cubaanse zangeres Celi de koningin van de Salsa, die hier tijdens eerdere concerten orkanen van enthousiast op te roepen. Vanat aanstaande vrijdag raast ze alweer langs een aantal concertzali keer vergezeld van de Tito Puente big band, die ln de „latln"-wereld als het neusje van te boek staat. mi er inen ale Dominique Gauthier: On Bali 1 IV, diverse technieken. Celia Cruz' grote doorbraak heeft iets merkwaardigs. Deze artieste heeft ondanks een vijftigjarige professio nele ervaring pas de laatste Jaren voldoende succes om met een eerste rangs band uitvoerig op toernee te kunnen. Verrassend genoeg lijkt een opleving in de Latijns-Amerikaanse muziek steeds weer samen te vallen met de groeiende betekenis van New York als Jazzcentrum. Aan het eind van de Jaren veertig was in Havana en Mexico City weliswaar sprake van de Koning van de Mambo, Perez Pra- do maar de grootste Cubaanse drum mer aller tijden, de "cult-hero" Chano Pozo, had het succes al gezocht in New York, waar hij het Dizzy Gilles pie orkest van poly-ritmische, Afri kaanse impulsen voorzag. Het Afro- Cubaanse accent werd prompt mode ln de jazz. terwijl de invloed van de jazz op de latijns-amerikaanse orkes ten al eerder merkbaar was geweest, met name op Cuba en Portorico. Hier was commercieel getinte big band muziek te horen, geënt op het jazz-instrumentarium, maar met be houd van de Afrikaanse drums en percussie-instrumenten die hier al sinds de slavernij waren. De migratie van Cubanen en Portoricanen naar New York, in de jaren vijftig en zes tig. maakte deze stad tot de absolute metropool van het latin-gebeuren, waarin het improvisatie-element sterk aanwezig ls. Afro-Cubaanse muziek was dus eerst van een puur religieus drumritueel meen "omgevormd", om daarna on der invloed van de eigentijdse jazz tot een springlevende mengvorm te wor den ontwikkeld, waarin ritmische complicaties, geïmproviseerde soli en zangpartijen weer tot de mogelijkhe den behoorden. Behalve het artistie ke aspect groeide het religieuze, cul turele èn commerciële bewustzijn on- >r 1 der de New Yorkse Portori#king Cubanen, die hun salsa-in een luxueus feestartikel waarvoor alleen de allerbesi IIS*. Uil iondi dam mee ter be K1"" '«isicii» uiuuuiiucci ncciv nu ucaj^ici va» UC tot een dansbaar gezelligheidsfeno- (trommels, bekkens en cos 'c sl modatie goed genoeg is. Salsawereld Celia Cruz en „Tito" Puei samen met Mongo Sanl Willie Bobo tot de golf direct na Chano Pozo naar oversloeg. Ernest Puente, émlnences grises van de heeft als bespeler van de diverse toonhoogte gestemd) ;cn veel in Jazzkringen als in wereld geopereerd. Zijn faamde orkest (met Sanl Bobo achter conga's en vroeger weieens uiteen wanjge* toernee naar het racistisch» jde op stapel stond. Naar donker gekleurde drumi dan een poosje vervangen. rd v zijn nu anders, hij maakte pen jaren ln Amerika en Eurirot re met een all-star ensemblef de Afro-Cubaan Carlos „Pal dez overigens de show stal, gerust reikhalzend naar zijn ge 16-mans orkest worden door Marteen van Swlgchem AMSTERDAM „Aardige muziekjes, lieve dingetjes enzo," dat is wat er doorgaans wordt gedacht over het werk van vrouwelijke componisten. Een andere, veel voorkomende re actie ls: „vrouwelijke componisten, die bestaan toch niet?" Dat laatste is niet waar. het eerste kan getoetst worden tijdens een muziekfestival, dat vanaf komende donderdag tot en met zondag ln Bonn en Keulen wordt gehouden. Onderdelen van dit internationale festival zijn onder meer een work shop onder leiding van de Ameri kaanse Pauline Oliveros, een overzichtstentoonstelling (waaraan ook wordt meegewerkt door de stich ting Donemus uit Nederland) en voor al: muziek. Van de 12e eeuwse Hilde- gard von Bingen tot aan feministi sche muziek met Lindsay Cooper en alle eeuwen muziek die er tussen lig gen. Uiteraard uit te voeren door voornamelijk vrouwen. Het festival komt voort uit de activi teiten van de „Arbeldskrels Frau und Muslk". Deze werkgroep ls ln 1978 ln Duitsland tot stand gekomen naar aanleiding van een tijdschriftartikel van dirigente Elke Mascha Blanken burg over de bevooroordeelde en dis criminerende houding ten opzichte van vrouwen ln de muziek, ln verle den èn heden. De groep begon met dertien leden en veel energie met het boven water halen, uitpluizen, verza melen, catalogiseren van het werk van vrouwelijke componisten. Van dertien leden ls de werkgroep inmid dels uitgegroeid tot ruim honderd vijftig, voornamelijk uitvoerend kun stenaressen, vrouwelijke componis ten en musicologen, uit alle delen van de wereld. Een van de vele taken die de groep zich stelt, is het uitvoeringsrijk ma ken van in het verleden geschreven werken. Dat is inmiddels gebeurd met bijvoorbeeld de opera „La libera- zione di Ruggiero (1624) van Francesca Caccini, die tijdens het festival opgevoerd zal worden. Een andere taak is het werk van vrouwelijke componisten op alle fronten in de belangstelling te bren gen, bijvoorbeeld door het op de con servatoria met eigen leerlingen te be handelen. En natuurlijk door het. zoals op dit festival gebeurt, voor een breder publiek tot klinken te bren gen. Zo n „promotie" is beslist niet overbodig. Een naam als Clara Schu mann (van wie het pianoconcert in a- kleln wordt uitgevoerd) is nog rede lijk bekend. Maar namen als Henriet- te Bosmans, Hanna Beekhuis. Tera de Marez Oyens om even bij Neder landse vrouwen te blijven vallen meestal bulten het gezichtsveld. (Werk van deze vrouwen staat op het programma van het Nederlandse duo Meta Bourgonjen-Ro van Hessen). Bij de opzet van dit muziekfestival ls het ongetwijfeld een discussiepunt geweest of Alles, mits het door een vrouw geschreven is. voor uitvoering in aanmerking komt. of dat er juist kwaliteitseisen gesteld moeten wor den. Resultaat is in elk geval een interessant en zelfs spannend pro gramma: uitersten als enerzijds „de muzikaal-literalre salon van de 19e eeuw" met historische aankleding en een kopje thee. en anderzijds Vivten- ne Olive's .At all. at all", een muziek stuk op een gedicht over abortus zul len zeker de nodige discussie uit lokken. ui istei In Rotterdam (de Doelen),, dam (de Hoeksteen), Hlh Tros-studio) en Utrecht (Vi zal Celia Cruz zich wedei nauwzittende baljurk hijst handtekeningen op het delen terwijl de eerste mal nummer al klinken, en de| vertolken die ze met Puei recente plaat A todos (aan al mijn vrienden) ze> alle Spaanssprekenden om bliek per groep aansprekt mlsch fraserend refereren ai den tijden van de vroegere band La 8onora Matancei maakte ze als piepjong haar omstreden debuut, kan beginnen. >nd ADVERTENTIE Bernhardhal, Marijkehal J Jaarbeurs, Utrecht v 17 t/m 22 november 1980 dagelijks 9.30-17.30 uur/za. tot 15.00 uur woensdag donderdag vrijdag zaterdag 'U-v el 12 Ethiek Het vervelende met straatvechten is, dat je na ontvangst van een rechtse directe tussen de liezen, niet (geschat tien minuten later) kunt piepen: hola, dat ls verbo den. Voor straatvechten gelden geen regels. Als dat wel het geval is. noemt men het voetbal. Zo kan Marcel van Dam glansrijk winnaar worden in het televisie programma „De achterkant van het gelijk". Van Dam mag alle debatlngtrucs toepassen, van de tegenpartij verwacht hij recht streeks en duidelijke antwoorden. Zondagavond ging het over de journalistiek. Bestaat er wel zoiets als ethiek ln de journalistiek? Kun je nog wel je gelijk halen bij die schrijvende macht? Van Dam mepte er lustig op los. De Socratische methode, noemde de omroeper het. De beklaagden poogden het geweten van de hele journalistiek uit te hangen en lie pen dus meestal vast. Bij voor beeld toen Van Dam de toevallige bron aansneed. Stel, u ontdekt bij een vriend thuis, heel terloops en zonder boze opzet tussen zijn pa perassen neuzend, een groot ge heim. Publiceert u dit? Dat werd me een probleem, daar moest heel lang over nagedacht worden. Ja, werd het uiteindelijk, als het ge heim na twee dagen nog niet open baar ls, dan moet het maar in de krant. Een primeur rijker, een vriend minder. En al rap werkloos waarschijnlijk. Wie moet er nou nog een journa list die zo onhandig met een bron omgaat? Negentig procent van de primeurs begint met: Je weet het niet van mij. Van wie je het wel te weten moet komen, hoort bij het vak van journalist. Ga Je in zo'n geval het geweten van de hele Journalistiek spelen, dan kom Je er nooit uit. Want dan weet Je ook dat in sommige secto ren van de Journalistiek nu een- rekt en rekt maar uit, tot de span ning er af gaat. Zo ook met Van Duinhoven in dat gat. Na vijf mi nuten was het type gemaakt. Wat daarna verder nog gebeurde was uitmelken. De zo veelbelovende malloot verzoop langzaam ln voor spelbaarheden en bekende afwij kingen. Terecht werd hij uiteinde lijk door de politie afgevoerd. Een tweede keer zal dat wel niet gebeuren. Hopelijk omdat Iemand even stevig de schaar ter hand heeft genomen. Angst maal wat minder zorgvuldig met bronnen wordt omgegaan. Ander probleem. Een zangeresje wil voorkomen dat gepubliceerd wordt, dat ze tien jaar geleden call-girl is geweest. Ten einde raad stapt ze naar de rechter en vraagt om een publikatieverbod. Gevolg, de rechter doet uitspraak. In het verslag van de zitting komt dan te staan waarover de rechter zich uit sprak Recht en tegelijk geen recht, klaar ben Je met die journa listen. Weer een probleem van de hele Journalistiek. Oplossing één ls natuurlijk: dan had ze maar geen call-girl moeten worden. Pech. Omdat ze tegen woordig toevallig zingt in een groepje dat het wekken van illu sies en het tonen van bevallighe den nog net iets belangrijker vindt dan in de maat zingen, ls haar vorige passie Interessant. In be paalde delen van de pers. In andere delen van de pers ls oplossing twee het makkelijkst: niks aan de hand. niks ln de krant. Het opgeroepen probleem is een schijnprobleem dat als maar schrijnender wordt, als niemand in een vroeg stadium roept dat het gillende onzin betreft. Ga Je met de straatvechter op stap, dan ls er inderdaad geen recht meer. Hoe hou je iet6 uit de krant? Ge woon, door het niet te doen. Alles daarna is pech. Vraag dat maar aan Aantjes. Amusant is het wel, zo'n program ma, waarin altijd hard gepraat moet worden. Omdat Van Dam zijn standpunt uitvent als advo- kaat van de duivel. Je weet dat Je het eens bent met hem. maar hij kiest de tergende positie van de zuiger, zelf vanwege de formule van het programma ongrijpbaar. 'De achterkant van het gelijk', is het aardigste nieuwe programma op de televisie. Maar de achter kant van 'De achterkant van het gelijk', is toch niet meer dan een trucje. Type Nieuw is het typetje dat Ton van Duinhoven zes uitzendingen lang gaat maken ln 'Het gat in de muur'. Of nieuw? Eigenlijk is het alleen maar vernieuwd. In het ver leden zette Van Duinhoven ook al dit soort meneertjes neer op tek sten van Dlmitri Frenkel Frank. Nu ls het onderwerp wat nauwer omschreven: vreemde vogels ln de weer, die zich bovendien nog pro beren los te rukken uit de normale maatschappij. Zondagavond ging Ton van Duin hoven in première als geflipt rijk aard. Zo'n type dat hij perfect kan neerzetten. Er zit slechts één beperking aan: het moet niet te lang duren. Dat ls nu net het vervelende van de nieuwe serie. Het duurt wel te lang, minstens de helft. Alsof Car- miggelt van één afgepast cursiefje een hele pagina gaat maken. Het Na de Baghwan beweging, de Ha re Krishna's en de Transcedente Meditatie, namen gisteravond de Jehova's Getuigen plaats in de scheerstoel van Slpke van der Land. Want hoe hij het ook moet aanpakken, uiteindelijk wordt le dereen die in „Niet te geloven" terecht komt, geschoren. In verge lijking met het geloof van Van der Land heeft nu eenmaal leder an der ongelijk. Toch was het gisteren de meest evenwichtige aflevering in de se rie, tot nu toe. Oeen dramatische wild west en geen diep teleurges telde afvalligen. Er zat aan de hand van de gesprekken zelfs vol doende Informatie ln om een beeld te krijgen van de Jehova's. Wat dat betreft kwamen ze aanzienlijk verder dan bij de gemiddelde voordeur, tijdens hun bekerings- tochten. Van der Land schoot vooral op de angst en de 144.000 uitverkorenen, die door de sekte worden gepre dikt. Maar het deed nogal potsier lijk aan toen hij in dat offensief op beschuldigende wijze vroeg: „Hoe weet u precies wat God uit maakt"? Dat weet namelijk Slpke van der Land alleen. Hij vestigde er ln zijn slotpreekje (dat huls van Van der Land heeft ongezond veel gezellige hoekjes), nog maar eens de aandacht op. Mfiar vooruit, in totaliteit was „Niet te geloven" deze keer aan zienlijk verbeterd Vooral het ont breken van Sipke's normale „adi eu", deed verfrissend aan. Van een onzer verslaggevers WOLFHEZE Er komt shop voor schrijvers, regiss uitvoerenden van kindertel gramma s in Nederland. Doel ze workshop is experiments lijk te maken en produkties U gen die aan de omroepen zuil T den aangeboden. Een groot aantal makers vat televisieprogramma's van de omroepen, dat deze week 1 geweest op een symposium d ganiseerd werd door de „Voor het kind", is tot dit gekomen Dit besluit is meegedeeld aan de besturen NOS en de omroeporganisatii B Later wil een werkgroep n besturen gaan praten. Aanle de workshop ls de grote zorg d de makers bestaat over de c ge situatie en de vooruitziet'4 het vervaardigen van origf dertelevisieprogramma's in I derlandse taalgebied. Met wordt het ontbreken van de m heid op financieel, facilitair neelgebied gesignaleerd. Zo ls het niet mogelijk het talent in staat te stellen aan wikkeling van goede kindi programma's te werken en taat daarvan daadwerkelijk praktijk te toetsen. Juist dit moment de uitbreiding siezendtljd en benutting voor kinderprogramma's in aan de orde is, menen de zij moeten overgaan tot de van een werkgroep die op mijn de workshop voor regisseurs en uitvoerenden richten. Van een onzer verslaggevers HILVERSUM Barend moet om gezondheidsi pen met zijn omroepwerlc Hij maakte dit gisteren 1 dat hem op het Hilversums s! de versierselen behorende bij derorde van Oranje Nassau, 1 opgespeld. Barendse kreeg de 1 schelding voor zijn bijzonder teiten op het gebied van i televlsieverslaggevlng en r verdiensten op het gebied v .variété en show in het alge De 73-Jarlge Barend Bai onlangs een zware hers moeten ondergaan. ADVERTENTIE van ho| PERMANENTE VERKOOPEXPOSITIE. Openingstijden in nov. en dec. breid tot. alle dagen van 9-12 uur. Vrij. 19-21 u. (behalve zo. ochtend en kerstd.) Za. tot 5 o 1404-12* Slótlaan 128 Zeist - 03404-1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 4