fran op zoek
<naar compromis
Overleg mislukt: Albeda
komt met loonmaatregel
m/v
fQestiwkado
i
Haya van Someren
(54) overleden
In deze krant
Noodwetje specialisten
t Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Kans op regen
HET WEER
ïeen nieuwe
^rijsexplosie
}lie verwacht
j e»so komt tot deze conclusie in ver
band met de enorme voorraden ruwe
olie van de westerse industrielanden.
Wet heeft weinig
invloed op het
advertentiebeleid
Veel minder
geld geleend
Ingreep beperkt tot prijscompensatie en vakantietoeslag
Twee vermisten na
brand op marineboot
'Oliekraan
gaat dicht'
Libiërs leren
in België met
wapens omgaan
Trouw
Voor mensen
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
rouw
H 38STE JAARGANG NR 11095 - DONDERDAG 13 NOVEMBER 1980
Eerst opklaringen, later zwaar bewolkt mogelijk gevolgd door regen.
Middagtemperatuur rond zeven graden. Tot matig of vrij krachtig toenemen
de westenwind, windkracht vier tot vijf
De vooruitzichten voor vrijdag en zaterdag: opklaringen maar ook enige tijd
regen, middagtemperatuur ongeveer acht graden.
Zon op: 07.57 zon onder: 16.47
Maan op: 13.04 maan onder: 22.35.
Advertenties voor deze zaterdagse rubriek moeien uiterli|k donderdag
post) in ons bezit Zijn Inlichtingen tel020-5622794
LOSSE NUMMERS 65 CENT
or JamesDorsey
fEHERAN Iran lijkt naar
»n compromis te zoeken dat
lowel de Amerikaanse gijze
laars de vrijheid kan opleve-
„n als een eind kan maken
i de oorlog met Irak. Het
Hek van de Zweedse oppo-
leleider Olof Palme als al-
ant van de Verenige Naties
„1 hiervoor van doorslagge-
,nde betekenis zijn.
h Iran» leider» groeit het
iel dit een deel van de voorwaar
i voor vrijlating van de 52 gljze-
RDAM (ANP) Ondanks de
Ërke prijsstijgingen voor ruwe olie
i olieprodukten op de vrije olie-
arkten in Rotterdam en Londen.
_eent Esso dat de mogelijkheden om
^en nieuwe explosie van de ruwe olie-
5 te voorkomen op het ogenblik
r zijn. dan ten tijde van de
f eersteIraanse oliecrisis.
fj Volgens de deskundigen van deze
L «ttemutschappij beschikken de tn-
L dustrielanden momenteel over over
500 miljoen vaten (van elk 159 liter)
olie méér dan normaal.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De wet op de gelij
ke behandeling van mannen en
vrouwen, die In maart In werking
trad. heeft geen invloed gehad op
poiüneelsadvertenties. Het Ka
merlid De Boois (PvdA) probeert
dit aan te tonen met een onder
zoekje. dat zij het algelopen Jaar
heeft gehouden Daartoe heeft ze
de zaterdagkranten van vier lan
delijke dagbladen en twee regio
nale onderzocht Gebleken is dat
er geen verschil zit In de adverten
ties die werden geplaatst voor de
wet van kracht werd, en die van
daarna. Nog altijd worden voor
veel banen of mannen of vrouwen
gevraagd.
De neiging van de adverteerders
gaat in de richting van mannen
voor hoge academische banen en
voor lage administratieve baan
tjes wil men speciaal vrouwen
hebben
De voorlichting, die bij het in wer
king treden van de wet werd be
gonnen. heeft alleen maar Invloed
.gehad op adverteerders, die toch
al van goede wil waren. De ande
ren verschuilen zich achter advies
bureaus.
Ir. elk geval is het het Kamerlid
*fl duidelijk, dat de commissie
•bede naleving van de wet contro-
kot maar weinig uitvoert. De
commissie heeft niet een keer in
begrepen bij foute adverteerders
voordat de sollicitatietermijn was
verstreken De commissie heeft
kouwens geen enkel machtsmid
del in handen om deze adverteer
ders hardhandig te schrobberen.
Nu vrijwillige naleving een illusie
blijkt, moeten er straffen worden
gesteld op overtreders, vindt me
vrouw De Boois. Die straf zou kun
nen zijn de verplichting een nieu
we en dan juiste advertentie bin
nen de sollicitatietermijn te plaat
sen. meent ze.
laars Juridisch onaanvaardbaar is
voor de Verenigde Staten. Iran zal
dan met minder genoegen moeten
nemen, omdat het wèi dringend be
hoefte heeft aan oplossing van de
gijzelingsaffaire.
Regeringsfunctionarissen in Teheran
koppelen nu ook openlijk de proble
men met de gijzelaars en het voor
Iran ongunstige verloop, van de oor
log. Net als buitenlandse waarnemers
zien deze functionarissen verschillen
de ontwikkelingen van de afgelopen
48 uur die een radicale koerswijziging
kunnen voorspellen:
Al sinds dinsdagochtend weet
Iran. zij het toen nog niet officieel,
dat de Verenigde Staten de eisen voor
vrijlating van de gijzelaars ten dele
afwijzen. Het Iraanse parlement had
bepaald dat de Amerikanen dan als
spionnen zouden moeten worden be
recht. Maar tot nu toe heeft niemand
ook maar met een woord hierover
gerept
Ook nadat Algiers het Amerikaan
se antwoord formeel had overge
bracht. hulden de Iraanse leiders zich
in stilzwijgen. Niets had meer voor de
hand gelegen dan onmiddellijke be
kendmaking via radio en televisie.
Na een bijeenkomst van de opper
ste defensieraad kondigde premier
Rajai maandag ..belangrijke wijzigin
gen ln het buitenlandse beleid" aan.
HIJ verwees naar voorstellen van bui
tenlandse bemiddelaars, onder wie de
Cubaanse minister van buitenlandse
zaken
Voor het eerst gaat Iran volgende
week een bemiddelaar ontvangen
Olof Palme zonder vooraf te eisen
dat deze „de Iraakse oorlogsmisda
den" onderzoekt.
Een belangrijke drijfveer voor een
wijziging van Irans beleid zou het
toenemende isolement van het land
zijn. „WIJ stonden negatief tegenover
de pogingen van islamitische landen
om te bemiddelen, omdat wij dach
ten door een snelle vrijlating van de
gijzelaars ons internationale isole
ment te kunnen doorbreken. We heb
ben een misrekening gemaakt," er
kent een Iraanse regeringsfunctiona
ris. „We hadden twee maanden gele
den moeten beginnen aan een oplos
sing van de gijzelingsaffaire en niet
24 uur voor de Amerikaanse presi
dentsverkiezingen. De gijzelingsaffai
re is nu geen Amerikaans probleem
meer. het is ons probleem."
Ook collega's van deze regeringsfunc
tionarissen verwachten wapens te
kunnen krijgen in ruil voor de gijze
laars en zij vestigen hun hoop op de
VN-missie die maandag in het oor-.
logsgebied wordt verwacht. Volgens
hen is Iran al op zoek naar argumen
ten om het volk te kunnen uitleggen
waarom nu met minder genoegen
wordt genomen dan aanvankelijk de
bedoeling was.
PAGINA 2:
'Kerk aan rand
van samenleving'
PAGINA 3:
Automobilist rijdt
niet besparend
PAGINA 4:
Poolse
theatergroep
naar Nederland
PAGINA S:
Tilburg heeft
zorgen over
mooi bouwplan
PAGINA 7:
Poolse kerk zet
zichzelf buiten spel
DEN HAAG (ANP) In de
eerste negen maanden van dit
jaar is er door het publiek nog
niet de helft geleend van het
bedrag, dat ln de overeenkom
stige periode van vorig Jaar aan
consumptief krediet werd op
genomen.
Uit cijfers van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek blijkt
dat dit jaar netto (na aflossin
gen) 0,5 miljard gulden werd
geleend. Vorig Jaar was dat nog
1,3 miljard gulden.
Hiermee steeg het uitstaande
bedrag aan consumptief kre
diet in de eerste negen maan
den tot 12,4 miljard gulden.
ATLANTA (Reuter) De Ameri
kaanse luchtvaart onderneming Del
ta Air Lines heeft bij Boeing zestig
vliegtuigen van het type 757-232 be
steld.
Van onze sociaal-econo
mische redactie
DEN HAAG Minister
Albeda (sociale zaken)
heeft gisteren aan het
slot van het definitief
mislukte loonoverleg
meteen de nieuwe loon
maatregel aangekon
digd:
de prijscompensatie van 1
januari wordt teruggebracht
van 2,7 naar 0,7 procent,
de vakantietoeslag wordt
verlaagd van acht naar 7,5
procent,
de vakantietoeslag wordt
maximaal 6281 gulden bruto.
Voor de rest zijn vakbonden
en werkgevers vrij om CAO
afspraken te maken, ook op
loongebied.
Albeda kwam met zijn mededeling
toen gistermiddag al gauw bleek dat
zowel werkgevers als vakbeweging
bleven bij hun eerdere standpunten.
Alle partijen wilden, net als het kabi
net. extra loonmatiging. De FNV wil
de die echter alleen via aftopping van
prijscompensatie en vakantietoeslag
voor hogere lonen, en het CNV was
tegen verlaging van vakantietoeslag.
De werkgevers wilden juist wel, net
als het kabinet, korten op de prijs
compensatie. Door deze onenigheid
over de methode van matigen kon er
geen loonakkoord komen. Deze on
macht wordt nu doorbroken door
„een partiële (beperkte) loonmaatre
gel," verdedigde Albeda het kabinets-
besluit.
Vervolg op pagina 17
DEN HAAG De fractievoorzitter van de WD in de Eerste
Kamer, mevrouw Gerarda Victoria (Haya) van Someren-
Downer (54) is gisteren ln het Dijkzigtziekenhuis ln Rotter
dam overleden.
Minister Albeda spreekt, geflankeerd door een voorlichter van zijn ministerie, een groep werkende jongeren toe,
die gistermiddag de hal van het SER-gebouw hadden bezet, op het moment dat elders in het gebouw het loonoverleg
gaande was. De ruim dertig jongeren wilden Albeda spreken om te protesteren tegen zijn plannen voor verlaging
van de minimum-jeugdlonen en van uitkeringsrechten voor werkloze schoolverlaters. De minister zei het te
betreuren dat de bezetters actie voerden voor meer poen en niet voor meer werk.
Mevrouw Van Someren heeft in de
WD een belangrijke rol gespeeld.
Voor zij aan haar politieke loopbaan
begon studeerde zij geschiedenis en
wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit
en aan de Universiteit van Amster
dam. Van 1953 tot 1959 werkte zij bij
de Telegraaf op de kunst- en politieke
redactie. In 1959 verwisselde zij de
publieke tribune van de Tweede-Ka
mer voor het lidmaatschap van dit
huis. Tien Jaar later legde zij haar
functie neer, om korte tijd nadien
voorzitter te worden van de WD. In
1977 volgde zij Harm van Rlel op als
fractievoorzitter ln de Eerste Kamer.
Een strijdbare persoonlijkheid is van
ons heengegaan, zo typeerde mr. E.
H. Toxopeus, oud-commissaris van
de koningin in Groningen haar heen
gaan. Toxopeus die jarenlahg met
haar heeft samengewerkt, noemde
haar een echte liberaal met een diep
gevoel voor de waarden in dit leven.
De fractieleider van de WD in de
Tweede Kamer. Rietkerk, zei ln een
eerste reactie met Haya van Someren
niet alleen een grote vrouw, maar ook
een grote vriendin te verliezen. „In
alle verslagenheid kunnen wij dank
baar zijn voor de onschatbare beteke
nis die zij voor de WD heeft gehad,
aldus Rietkerk.
Een in memoriam staat op paf. 9
DEN HAAG (ANP) Aan boord
van de Nederlandse onderzeebootja
ger HMS Drenthe is gistermiddag
brand uitgebroken. Twee beman
ningsleden raakten ernstig gewond
en twee anderen waren gisteravond
nog vermist.
De Drenthe bevond zich ten noor
den van Venezuela en kreeg direct
hulp van andere Nederlandse marine
schepen. De brand werd snel geblust.
UTRECHT De oliekraan gaat
dicht als er een loonmaatregel komt.
Dat schrijven de FNV-leden bij de
grote olie-opslagbedrijven Paktank
en Matex in een brief aan minister
Albeda van sociale zaken. In die brief,
geschreven op het moment dat nog
niet bekend was of er een loongreep
zou komen, waarschuwen ze de mi
nister dat eventueel de oliekraan
dicht zal gaan als de minister via een
loonmaatregel hun CAO op losse
schroeven zou gaan zetten.
Volgens de vervoerbonden FNV zou
door acties bij Paktank en Matex, die
grote opslagbedrijven hebben in Am
sterdam en Rotterdam, de olie
voorziening in ons land ernstig wor
den belemmerd. De twee bedrijven
hebben een opslagcapaciteit van tien
miljoen kubieke meteren dat is onge
veer de helft van de totale olie-op
slagcapaciteit in ons land
Volgens een woordvoerder van de
vervoersbonden FNV heeft de bond
alle begrip voör eventuele acties,
maar of zij de acties zullen steunen is
vers twee. „Het zijn buitenparlemen
taire acties en we moeten ons nog
intern met het hoofdbestuur beraden
over onze opstelling", aldus de
woordvoerder.
De nieuwe CAO'S voor de achthon
derd werknemers bij de opslagbedrij
ven voorzien onder meer in een korte
re werkweek.
BRUSSEL (AFP, AP) - In Bel
gië krijgen vijftien Libiërs trai
ning in het omgaan met wapens
Dit bevestigde gisteren het mi
nisterie van buitenlandse zaken
België heeft ln september de wa
penfabriek „Verenigde Kruitfa
brieken" toestemming gegeven
voor een bedrag van 400 miljoen
aan granaten en mijnen aan dit
Noordafrikaanse land te leveren
De fabrikant heeft volgens het
contract de plicht de Libiërs te
leren omgaan met het wapen
tuig. Een militair buiten dienst
houdt zich met de training bezig
Gisteren riep de Libische leider
Khaddaffi in advertenties in Li
banese bladen militairen op om
als vrijwillilger in zijn leger
dienst te doen. Volgens de adver
tentie krijgen zij dan de kans een
„speciale opleiding te volgen ter
voorbereiding van de grote Ara
bische veldslag".
„Voor de Arabieren is het tijd
stip gekomen op te staan tegen
de vreemde indringer. Het uur
van de bevrijding is nabij," aldus
de advertentie.
Het blijft een moeizaam onderwerp, de gelijke behande
ling van mensen (m) en mensen (v). kortom mensen (m
v). Voor personeelsadvertenties heeft de wettelijke rege
ling niets uitgehaald, aldus Kamerlid De Boois (v) (maar
dat doet er dus niet toe). Nieuwe actie.
Kaarten map Europa (A)
De kaarten van alle landen van Europa
in een handig formaat boekje
Donkerbruine kunsilederen omslag
Twee Dick Brtuu
poppetjes (B)
Twee leuke hangpoppetjes van stol
Origineel Dick Bnina ontwerp
Authentiek Slavisch
kleedje (C)
met fraai diermotief. Als onderlegger
of voor de sier.
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blank houten hang-
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren.
Om op Iraakse aanvallen voorbereid te zijn breken deze Iraniërs
het asfalt op om er loopgraven te kunnen uithakken.
ADVERTENTIE
AUTORIJDEN IS TWEE KEER
ZO LEUK IN STEREO.
Regering maakt haast
ober" rond'e voor miJ-
PIONEER «E 200°
l. Wust Zoon BV. Hogeweyselaan 25.1382 JK Weesp.Tel. 02940-15015
Van onze soc.-econ. redactie
DEN HAAG De regering werkt „als
de donder" aan een noodwetje om
alsnog de specialisten de beoogde ta
riefsverlaging op te leggen. Minister
Albeda (sociale zaken) kondigde dit
gisteren aan na afloop van het loon
overleg. De gedachten gaan uit naar
een wijziging in de prijzenwet, zodat
die ook voor inkomenspolitiek kan
worden gebruikt.
Bijna twee maanden geleden kregen
de specialisten een tariefsverlaging
opgelegd die ln twee jaar hun te hoge
inkomens moet terugbrengen tot het
„norminkomen", dat is afgeleid van
het salaris van vergelijkbare ambte
lijke functies. De Specialistenvereni
ging spande een kort geding aan te
gen de tariefmaatregel en won dat.
De rechter vond met de vereniging,
dat de prijzenwet alleen voor econo
mische redenen en niet voor inko
mensbeleid mag worden gebruikt.
Door wijziging van de prijzenwet op
dit punt wordt de zaak rechtgetrok
ken. Te verwachten is dat die wets
wijziging voor de Tweede Kamer
geen probleem zal zijn.
Minister Albeda noemde als andere
mogelijkheid een apart wetje „inko
mensvorming vrije beroepen". In elk
geval zal een vergelijkbare bepaling
worden opgenomen in de toekomsti
ge „raamwet inkomensvorming",
waarover de SER nog moet advi
seren
Maak iemand abonnee op Trouw, hel ochtendblad mei een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres:
_Giro:.
Postcode en plaats:
Tel.:
Voor het kwartaalabonnement geldi voor de eerste betaalperiode
een welkomstkoning van f7.50
Kado naar keuze: DA. DB. DC. DD. (aankruisen a.u.b.)
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
Voor bezorginformatie 020-5626264
Lees een krant met overtuiging: TrOUW
