•an scheldt op Reagan
laar houdt de deur open
Sowjet-Unie wil
sterke defensie
ijd van bezinning voor Poolse dissidenten
AU,
journalisten blij met
nieuwe democratie
Ischel Rhoodie
"palmde Reagan in
Aanzwellende stroom
'bootvluchtelingen'
ERICHT UIT BOLIVIA:
VS bezorgd
over Tsjaad
Kerk slachtoffer van leger Guatemala
R-lid professor Lipinski: Er is veel bereikt
RDAG 8 NOVEMBER 1980
BUrTENLAND
TROUW/KWARTET
ERAN Hoewel de anti-Amerikaanse propaganda in Iran de afgelopen week een stuk
rper is geworden lijkt Iran de deur naar Reagan op een kier te willen laten
James Dorsey
llah Khomeini noemde de nieu-
lerikaanse president een „voor-
,r van racisme'en zionisme" en
vijand van het volk". „Wij zijn
de grote satan, of hij nu Carter
agan heet".
lagblad van de oppermachtige
tische republikeinse partij,
[urriy Islam, ziet in Reagan een
jkkige tegenstander van een
'beleid tegenover Iran, en be-
jgt hem van ophitserij en het
n naar wereldoverheersing en
ontra-revolutionair beleid", ge-
egen de onderdrukte volken in
itld
Haten in Teheran menen dat
jidanks deze retoriek de gijze-
losnel mogelijk wil oplossen. De
5 van Reagan geeft alleen
jging. Iran zou de gijzelaars
rdat Reagan beëdigd wordt
int willen vrijlaten om de
nieuwe president met een schone lei
tegemoet te kunnen treden. Iraanse
regeringszegslieden zijn tevreden
over de mededeling van president
Carter, gedaan via Algerije, dat tot de
ambtsoverdracht president is en als
zodanig zal optreden
Iran meent straks in een sterke posi
tie te staan tegenover de Verenigde
Staten. Reagans uitspraken over het
Midden-Oosten stemmen de Arabie
ren weinig hoopvol. Zij zullen zich
nog harder opstellen tegenover de
Verenigde Iraanse ambtenaar gaf gis-
terxn onomwonden toe dat dit in de
praktijk niet hoeft te betekenen dat
daadwerkelijk aan alle eisen gehoor
moet worden gegeven. „Wij zijn zo
vertwijfeld dat we met wijzigingen
akkoord kunnen gaan."
Sommige eisen zijn vaag geformu
leerd. Iran zou zcch eenproces over
het vermogen van de sjah (geschat op
ADVERTENTIE
Lopez, leider van de Fabrieksarbeidersbond (COB) ontving
n vrijgeleide, waardoor hij Bolivia kon verlaten Hi| is nu in
|i minderjarige zoon Fred wordt nog gevangen gehouden; zijn vrouw en
deren die achterbleven, beschikken niet over inkomsten.
i kunt U doen?
Tlnformatie vragen over aktie voor vrijlating van gevangenen dagelijks
tijdens kantooruren 030-31 96 75
L Gezinnen zoals dat van Luis Lopez financieel steunen
l Het de ondergedoken vakbondsmensen, die geen inkomsten meer hebben.
I mogelijk maken hun werk voort te zetten
BOLIVIA giro 1918108
ji name van CLAT-Nederland, o.v.v. ..Solidariteitsfonds' Nieuwe Gracht 47.
h2 LE Utrecht
'au onze correspondent
OlfANNESBURG Dr Eschel Rhoodie, de vroegere
idalnkaanse minister van informatie beweert, dat het
n de activiteiten van zijn vroegere ministerie te danken
lat Ronald Reagan zo goed geïnlormeerd is over Zuld-
Eta
een interview suggereert
odie, dat hij verantwoordelijk
•oor de pro-Zuidafrikaanse hou-
ig van de gekozen Amerikaanse
Hij beschuldigt de
minister van bui-
e zaken Botha ervan dat
het Amerikaanse beleid ver-
d heeft geïnterpreteerd en dat
Izich verzet heeft tegen bindin-
1 met de Amerikaanse conser-
Opmerkeiljk is dat
zijn mededelingen doet
iet blad The Citizen, dat inder-
d door hemzelf met geheime re-
sfondsen opgezet werd.
{het blad vertelt Rhoodie dat dr.
u pnie Mulder en zijn ministerie
1 informatie verantwoordelijk
voor de kennis die Reagan
iZuid-Afrika heeft. Hij zegt dat
zijn toenmalige adjunct. Les de
Villiers en hij Reagan verschelde
nen malen hebben ontmoet en
hem grondig hebben geïnfor
meerd. Ook Connie Mulder zou
met de komende president gespro
ken hebben. Reagan zou in die tijd
van zijn sympathie voor Zuld-Afri-
ka hebben blijk gegeven.
Het Zuidafrikaanse ministerie van
buitenlandse zaken voelde in 1975
niets voor de door Mulder en het
ministerie van informatie geop
perde suggestie om de contacten
met de Amerikaanse conservatie
ven te verbeteren. Mulder en
Rhoodie zouden er in die tijd door
het ministerie van buitenlandse
zaken zelfs van beschuldigd zijn
onherstelbare schade te berokke
nen aan de verhouding tussen de
VS en Zuid-Afrika
Kooy 3
'551 -
20 miljard gulden) niet kunnen ver
oorloven. omdat het slechts beschikt
over documenten waaruit een bezit
van 100 miljoen blijkt. Wat betreft de
teruggave van de door de VS in be
slag genomen Iraanse bezittingen
wordt in Teheran gezegd dat „als wij
werkelijk het geëiste geld zouden wil
len hebben, waren we veel preciezer
geweest in de formulering. We verdie
nen genoeg met de olieverkoop en
kunnen in Europa net zo veel krediet
krijgen als we zlUen".
Overigens hebben revolutionaire gar
disten een razzia gehouden onder ille
gale wisselaars, die veel hogere koer
sen boden voor buitenlandse valuta
dan de banken. Door de Iraanse
schatkest heeft dat een fiks bedrag
opgeleverd. Ook bij banken zijn de
viezen In beslag genomen.
Een andere overweging een einde te
maken aan de gijzeling is de grote
behoefte aan onderdelen en anderi-
miUtalr materiaal voor de oorlog te
gen Irak. Iraanse zakenlieden probe
ren in Europa alles te kopen wat ze
kunnen krijgen, ongeacht de prijs.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken heeft gisteravond laten weten
dat het antwoord op Iraanse eisen
voor vrijlating van de gijzelaars op
komst ls. „Wij staan op het punt
bssllsslngen te nemen om de vrijheid
van alle 52 gijzelaars te krijgen." zo
zei hij
WASHINGTON, DAKAR (AFP, Reu
ter) De Amerikaanse regering heeft
haar „diepe bezorgdheid" uitgespro
ken over de aanwezigheid van Libi
sche troepen in het midden-Afrikaan
se land Tsjaad. Zij steunen de
Tsjaadse president Goukouni Wed-
del. die In een burgeroorlog verwik
keld ls met zijn minister van defensie
Hissen Habre. Volgens labre zijn de
Libiëre niet allen ln het noorden van
Tsjaad actief, maar ook in de hoofd
stad N'Djamena.
De Senegalese president Leopold
Senghor heeft de Libische leider, ko
lonel Moammed Khaddaffi ervan be
schuldigd van Tsjaad, en de buurlan
den Niger, Mali, Senegal en Gambia
één republiek onder zijn leiding te
willen maken.
Minister gemarteld
TEHERAN (AFP) Het Iraakse be
wind heeft de Iraanse minister van
oliezaken, Mohammed DJavad Toed-
goejan, gemarteld. Dit heeft de Iraan
se regering gezegd. Toedgoejan was
een week geleden gevangen genomen
door de iraakse strijdkrachten in de
buurt vaii Abadan.
In een communique wordt gesteld
dat de „Iraakse propaganda televi
sie" Toedgoejan „gezond en wel" liet
zien op de dag van zijn arrestatie,
maar sindsdien zeggen de wereldpers
en de Iraakse krant Al DJomoeriah
dat zijn gezondheidstoestand slecht
is en dat hij aan bloedingen lijdt,
aldus het communique.
BANGKOK (AFP) De stroom
bootvluchtelingen in Zuidoost-Azië
is in oktober weer sterk aangezwol
len. Nadat de vier maanden daar
voor een kentering was opgetreden,
kwamen in oktober bijna 8200 men
sen aan in verschillende Zuidoosta-
ziatische landen, tegen 2500 in sep
tember. Een woordvoerder van het
Hoge commissariaat voor de vluch
telingen van de Verenigde Naties
heeft dat in Bangkok meegedeeld. In
de „recordmaand" juni kwamen
ruim 10.000 bootvluchtelingen aan.
De meeste ontheemden arriveerden
in Indonesië en Maleisië (ruim 2000).
In Thailand arriveerden er 1500. De
weersomstandigheden zijn in deze
tijd van het jaar betrekkelijk gun-
stig voor een vlucht over zee.
In Thailand komen veel Laotianen
binnen, die vluchten voor de arresta
ties die in dat land plaatsvinden.
Zeker 500 tegenstanders van het pro-
Vietnamese bewind in Vientiane
zijn de afgelopen tijd gearresteerd.
Voedsel
Het internationale Rode Kruis zal
eind deze maand de voedselhulp
over land van Thailand naar Cam
bodja stopzetten. Door deze
voedseltransporten zijn sinds het be
gin van dit jaar tienduizenden Cam-
bodjanen van de hongerdood gered.
Een vertegenwoordiger van het Ro
de Kruis wilde niet zeggen waarom
de organisatie met de voedselhulp
stopt. Overigens betekent dit niet
dat aan de voedselzendingen hele
maal een einde komt. Het kinder
fonds van de Verenigde Naties (Uni
cef) gaat door. Volgens waarnemers
in Bangkok stopt het Rode Kruis
omdat de voedselsituatie in Cam
bodja niet meer zo kritiek is als
enkele maanden geleden. Het land
staat aan het begin van de rijstoogst,
die steun van buiten minder drin
gend maakt, zo wordt gezegd. Een
missie van de voedsel- en landbouw
organisatie van de Verenigde Naties
(FAO) is op het ogenblik in Cambod
ja om de behoeften voor de komende
tijd vast te stellen. De regering in
Phnom Penh zou hebben besloten de
landbouwopbrengsten niet van de
boeren op te eisen zodat ze het voed
sel meteen op het platteland kunnen
gebruiken.
MOSKOU (AFP, AP, Reuter, UPI) De Sowjet-Unie is
gedwongen zijn defensie te versterken, als antwoord op de
agressieve politiek van de Verenigde Staten en andere imperi
alistische mogendheden. Dat verklaarde de Russische minis
ter van defensie, Dmitry Oestinow, gisteren ter gelegenheid
van de 63-ste verjaardag van de Russische revolutie. Zeven
tien westerse landen boycotten de traditionele parade op het
Rode Plein uit protest tegen de Russische inval van Afgha
nistan.
Een rijdende afbeelding van Breznjew passeert een nog groter
portret, van Lenin, tijdens de parade op het Rode Plein.
Oestinow. die sprak vanaf het Lenin-
mausoleum, zei dat de Verenigde Sta
ten en zijn NAVO-bondgenoten pro
beren de wereld in een nieuwe koude
oorlog te storten. Volgens Oestinow
voert de Sowjet-Unie een voortduren
de strijd voor de vrede en veiligheid
van alle volken voor het behoud en
het verdiepen van de ontspanningen
en het beteugelen van de bewape
ning. Het gevaar van een atoomoor
log is, aldus de bewindsman, vergroot
door de nieuwe AmerikAanse kempo-
litiek die gericht is op burgerdoe
len en de toenadering tussen Was
hington en Peking.
De parade op het Rode Plein werd
afgenomen door alle Russische lei
ders, met in het midden president en
partijleider Leonid Breznjew. Naast
hem stond de Ethiopische leider Men-
gistoe Halle Mariam, die tijdens zijn
bezoek aan de Sowjet-Unie zeer har
telijk is ontvangen. Moskou en Addis
Abeba onderhouden nauwe banden.
Zij sloegen militairen en materiaal
gade, dat uiteenliep van verouderde
raketten tot moderne tanks, zoals die
in Afghanistan zijn gebruikt. Er werd
geen nieuw wapentuig getoond.
In de stoet reed een platte wagen
mee, waarop Breznjew te zien was
samen met de Afghaanse leider Ba-
brak Kannal, die juist een lar.g be
zoek heeft gebracht aan de Sowjet-
Unie.
Er werd met geen woord gerept over
de nieuwe Amerikaanse president
Ronald Reagan. Wel had eerder de
Russische premier Nikolai Tichonow
Reagan gevraagd om een „construc
tieve benadering" in de betrekkingen
met Moskou.
De Russische partij krant Prawda
had het gisteren over „gematigde uit
latingen" van Reagan. Maar. aldus de
krant, alleen de tijd en uiteindelijke
stappen zulien duidelijk maken of dit
retoriek is, dan wel een nuchtere kijk
op de toekomst.
ADVERTENTIE
GENEVE (DPA) Sedert het begin
van de dictatuur in Guatemala in
1954 zijn in dit Midden-Amerikaanse
land meer dan 70.000 mensen het
slachtoffer geworden van politieke
moord. Dit hebben twee katholieke
geestelijken, Ceslo Garcia en Jose
Gomez, die ruim twintig jaar onder
de boeren van Guatemala geleefd
hebben, gisteren in Genève meege
deeld.
Alleen dit jaar al zijn volgens hen
meer dan vijftig hoogleraren, veertig
vakbondsleiders, veertig verantwoor
delijken van politieke partijen en zes
tien journalisten spoorloos verdwe
nen. Slachtoffers van de onderdruk
king door het leger zijn vooral de
indianen en de kerk. Honderden boe
ren zouden gefolterd en gedood zijn
en dorpen zouden platgebrand zijn.
Dit Jaar zijn volgens hen drie geeste
lijken vermoord. Een vierde is na zijn
arrestatie spoorloos verdwenen.
Ruim vijftig priesters en vrouwelijke
religieuzen hebben sedert mei het
land moeten verlaten. In het bisdom
Quiche is er geen bisschop, geen
priester en geen Religieuze meer. In
het diocees Esquintla zijn nog maar
twee priesters. De bisschop van Es
quintla moet zich verborgen houden
omdat hij op een dodenlijst staat. Op
die lijst van het leger staan de namen
van tal van geestelijken en leiders
van christelijke organisaties.
De geestelijken die in Genève de aan
dacht van de internationale organisa
ties op de toestand ln Guatemala
willen vestigen, toonden zich teleur
gesteld over de houding van het Vati-
caan. De roep om hulp van een bis
schop in Guatemala tot de paus was
slechts in algemene bewoordingen
beantwoord.
Israëlische aanval
op zuiden Libanon
TEL AVTV (AFP. Reuter) Israëli
sche vliegtuigen hebben aanvallen
gedaan op vijf Palestijnse bases in
Libanon. Dit heeft een militaire
woordvoerder in Tel Aviv meege
deeld. Alle vliegtuigen keerden be
houden terug. De aanvallen zouden
bedoeld zijn als vergelding voor
raketaanvallen op Kiryat Sjmona in
Noord-Israël donderdag.
De woordvoerder zei dat twee bases
van het Arabische bevrijdingsfront
getroffen werden, een ten zuiden en
een ten noorden van de rivier de
Litani. Verder werden een basis van
de guerrillabeweging Democratisch
Front te noorden van de Litani, een
kamp van de organisatie Al-Saiqa ten
oosten van Tirys en een basis in Kas
teel Beaufort dat uitziet op het Israë
lische grensgebied aangevallen.
de wintersport
plaats van het
LCGJ.
Vraag de speciale
folder:
LCGJ, afd.
Kampwerk,
postbus 99,3970
AB Driebergen,
tel. 03438-16341.
landel^k centrum voor
gereformeerd jeugdwedt
door J. den Boet
WARSCHAU De Poolse dissidentenbeweging KOR (Comité voor
maatschappelijke zelfverdediging) heeft tijd nodig om zich te bezinnen
op haar toekomstige taak als oppositiegroepering. De verrassende
ontwikkelingen van de laatste maanden dwingen haar daartoe. Dat
blijkt uit een gesprek dat ik had met professor Edward Lipinski in zijn
huis aan de Rakowietskastraat, dat tot voor kort zwaar bewaakt werd.
'I« arbeiden leien Tribuna Lnda. bet Poolse partijblad.
8
aarzeling loont de schrijvende
1 ki.!ï!en een openheid die bevrij-
VÜ'Tw* J»le W€rken op lezers en jonr-
begt sten. Eindelijk kunnen de Poolse
„and ««Uiten een eerlijk stuk werk leve-
- Le: en voelen zij zich niet langer gefru-
voPerd.
hun recent gehouden congres 1...
een resolutie aan, waarin (1) een
ledige instemming werd betuigd
V ,fl-2LrC aau sang lijnde democratise-
r in3f*K r.°^M "<l4t 'n het diepste belang
het land is", (2) naleving werd ge-
Ka van het door Solidariteit berelk-
*o°rd van Gdansk en (3) krachtige
Pjff/d toegezegd aan „de krachten
«wrtij en maatschappij die aktief
naar sociale en economische
•inningen."
Dat liegt er niet om, maar er is meer. In
een ander document onderstreepten de
journalisten op hun congres het belang
van massamedia voor het goed functio
neren van het socialistische sociale sys
teem. Aan het presidium van het parle
ment zal de mening van de journalisten-
bond worden overgebracht over de wet
op de censuur. Ook zal een commissie
van de bond zich bezig houden met de
perswet, die in voorbereiding is. Zij zal
de belangrijkste principes uitwerken en
een wetsvoorstel opstellen.
Tekenend voor de stemming in de jour-
nalistenbond is dat Stefan Bratkowski
die in de laatste jaren van het Glerek-
tijdperk in de partij niet bemind was
vanwege zijn openlijke kritiek, als
voorzitter werd gekozen.
Lipinski. die met zijn 92 jaren nog zeer
vitaal en helder is, heeft betere tijden ge
kend. Na de oorlog was deze econoom werk
zaam als bankdirecteur en vervolgens als
hoogleraar, tot dat er een tijd aanbrak dat
zelfs zijn naam niet mocht worden ge
noemd. Hij leeft nu van een klein pensioen
in een flat waarin schilderijen, wandborden,
serviezen en andere waardevolle zaken on
werkelijk aandoen. Als lk hem vraag of hij
tijd heeft om mij te ontvangen, stelt hij één
voorwaarde; lk moet een fles cognac mee
brengen. Het werd Courvoisier. Uit de Pe-
wex-winkel van hotel Euroropejski
Mensenrechten
„Er ls een nieuwe toestand ontstaan," zegt
Lipinski naar aanleiding van mijn vraag
wat de toekomstige functie van KOR zal
zijn, nu de rechten van de arbeiders, waar
mee KOR-mensen zich jarenlang hebben
beziggehouden, worden verdedigd door So
lidariteit en haar leider Lech Walesa. „We
hebben tijd nodig om te debatteren over de
toekomst. Sommigen willen dat we alleen
voor de mensenrechten blijven strijden.
Zelf ben ik van mening dat dit niet voldoen
de is. KOR moet zich als oppositie-groepe
ring bezighouden met algemene problemen,
zoals vrijheid en economische ontwikkeling
en niet alleen de mensenrechten."
Solidariteit heeft volgens Lipinski al veel
bereikt; „Bij ons ln Polen ls een nieuwe
arbeidersklasse ontstaan. Tot voor kort wa
ren de arbeiders hier onmondig, maar zij
hebben voor het eerst politieke eisen ge
steld en het bleek mogelijk een vrije vakbe
weging te vormen. Dat is een grote vooruit
gang, want de oude vakbond was een partij-
zaak en geen vakbeweging in de eigenlijke
zin van het woord. De oude vakbonden zijn
nog niet verdwenen, ze hebben zich wel
veranderd en we zullen moeten afwachten.
hoe de toekomstige verhoudingen zullen
zijn".
Veel bereikt
Is Solidariteit ver genoeg gegaan? „Meer
hadden ze niet kunnen bereiken, ja, ze heb
ben heel veel bereikt". Op mijn vraag hoe
hij het vindt dat Walesa matigend optreedt
tegenover meer radicale mensen in Solidari
teit, antwoordt Lipinski: „Dat vind ik heel
goed, want radicaliteit kunnen wij op het
ogenblik niet gebruiken. Dat zou in de hui
dige toestand gevaarlijk zijn. Ik vind ook
juist dat Solidariteit niet naar politieke
invloed streeft. Het is heel belangrijk dat
men beseft dat een vakbond geen politiek
partij kan zijn. Solidariteit moet zich beper
ken tot vakbondswerk".
Voor een blijvende samenwerking tussen
arbeiders en intellectuelen ziet Lipinski wel
mogelijkheden. Naar aanleiding van mijn
opmerking, dat Walesa mij vertelde dat hij
wil vermijden dat intellectuelen te veel in
vloed krijgen in Solidariteit en haar een
politieke rol proberen op te dringen, zegt
Lipinski; „Dat heb ik niet geweten, maar
het is interessant en misschien heeft hij ook
gelijk. Walesa moèet wel gematigd zijn. Hij
zal daarbij van de overtuiging uitgaan dat
het goed is om radicaal te denken, maar
gematigd te handelen. En dat lijkt mij in de
gegeven omstandigheden ook het beste".
Van samenwerking tussen KOR en Solida
riteit als organisatie kan volgens Lipinski
geen sprake zijn. KOR heeft een andere
taak en streeft politieke doeleinden na, al is
het geen politieke partij. Wij willen meer
democratie en onafhankelijkheid voor Po
len als staat, meer soevereiniteit, maar
vooral meer democratie en een betere eco
nomie. We zijn een soort parlement, waar
van mensen met verschillende ideeën deel
uitmaken, ook vroegere leden van de com
munistische partij, enkele priesters en an
deren uit christelijk-sociale kring met een
eigen politieke achtergrond".
Is Lipinski het eens met Walesa dat het
socialisme in Polen goed Ls, als het maar op
een eigen Poolse manier gestalte krijgt?
„Ja, we kunnen niet meer veranderen. We
kunnen niet meer terug naar het kapitalis
me. KOR is niet socialistisch. Zelf ben ik
sinds 1906 socialist. Ik ben ook een beetje
marxist, maar geen marxist-leninist. En ik
ben voor socialisme, maar niet het soort dat
de Sowjet-Unie de Oosteuropese landen wil
opleggen. Er kan geen socialisme zonder
vrijheid bestaan. Als die vrijheid er wel zou
zijn, zouden we een beter economisch sy
steem kunnen hebben dan de kapitalisti
sche landen."
Welke maatregelen moeten regering en par
tij nemen om de economische ontwikkeling
in het goede spoor te krijgen? „De huidige
moeilijkheden zijn een gevolg van verkeer
de theorieën en beslissingen. De zware in
dustrie kreeg voorrang en consumptiegoe
deren waren een sluitpost Daardoor bleef
bij voorbeeld de landbouw onderontwik
keld en moeten we van alles en nog wat uit
Amerika importeren Ook hebben we te
weinig transportmiddelen en elektriciteits
bedrijven. De ontwikkeling moet als gevolg
daarvan blijvend stagneren. Om eruit te
komen, zal de levensstandaard lager moe
ten worden."
Zijn er werkelijke economische hervormin
gen mogelijk in Polen? „Ik ben van mening,
dat er geen socialistisch economisch sys
teem bestaat Het bezit kan socialistisch
zijn, maar niet de economie, net zo min als
technologie en techniek.
Economie kan alleen maar kapitalistisch
zijn, omdat er concurrentie nodig is en geen
monopoliepositie, vrijheid van beslissing,
autonomie in de ondernemingen, decentra
lisatie en geen plan-economie. Alleen als
het om de algemene ontwikkeling gaat, kan
planeconomie nuttig zijn, maar elk bedrijf
moet in staat worden gesteld om zijn eigen
plannen op te stellen."
krijgen die te weinig verdienen, vooral de
laagst betaalden. Er dreigt een enorme in-
flatiegolf en die kan een gevaarlijke uitwer
king hebben. Walesa en de anderen begrij
pen de toestand, want het zijn verstandige
mensen. Misschien is het goed als zij de
arbeiders oproepen vlijtiger te zijn, meer te
werken, minder te drinken maar dat zal niet
eenvoudig zijn."
Als Lipinski aan economische hervormin
gen denkt dan gaan zijn gedachten uit naar
het Hongaarse systeem. Naar zijn mening
hebben de Hongaren het beste economische
systeem van de Oosteuropese landen. Het is
niet perfect, maar de ondernemingen heb
ben er een grote mate van vrijheid. Zij
worden in staat gesteld om op de wereld
markt te concurreren.
Met het arbeiders-zelfbestuur in Joegosla
vië heeft de econooïn Lipinski niet veel op.
Hij vindt het verstandig dat Solidariteit
zich wil beperken tot controle binnen de
bedrijven. De vakbonden kunnen naar zijn
mening geen ondernemingen besturen.
Eén partij
Loonstop
Wordt het geen tijd dat Solidariteit de ar
beiders oproept om meer te werken en min
der te debatteren en voorlopig niet meer op
loonsverhogingen te rekenen? Lipinkski is
er van overtuigd dat er een loonstop moet
komen: „Meer loon moeten alleen degenen
Lipinski is van oordeel dat er alleen veran
deringen in Polen kunnen komen als de
communistische partij zichzelf vernieuwt.
„Het is irreëel om aan te nemen dat in het
huidige Polen meer dan één partij kan
bestaan. De democratische Partij en de
Boerenpartij, die evenals de katholieke
groep Pax en andere organisaties zetels in
het parlement hebben, zijn geen echte poli
tieke partijen. Het moet bij de communisti
sche partij vandaan komen en die heeft al
een belangrijke verandering ondergaan.
Ook in de pers is dat te merken. Er is in
Polen een werkelijke verandering aan de
gang."
Het verschil met vier weken geleden is
inderdaad groot De leden van KOR kun
nen zich vrij bewegen. Jacek Kuron bleek in
Gdansk te zijn toen ik hem opbelde. Adam
Michnik is ook druk in de weer, vooral
onder de studenten. Lipinski zelf kreeg gele
genheid om in de universiteit van Warschau
een voordracht te houden voor een gehoor
van drieduizend mensen. Een paar maan
den geleden was het bij wijze van spreken
nog verboden om zijn naam te noemen. Of
de Sowjet-Unie alles op den duur zal accept
teren, weet Lipinski ook niet, maar hij ge
looft niet in interventie, „want dat zou
oorlog betekenen".
