Gooi die vuile kleren maar in de midi-foetsjie
Kerk moet geen
pleisters plakken
Indonesië soepeler
jegens de kerken
Trouw
KOK KAMPEN
Onderzoek naar
gebruik Liedboek
Werkgroep „Unie"
godsdienstige vorming
samen-spel
VANDAA
VOORBIJGANG!
Theologen
tegen
apartheid
Synode doet geen
oproep tot reveil
DE ZAAK-KUITERT:
10 JAAR
„Waarheid Eenheid"
UIT DE KERKBLADEN
Leken moeten
vrijzinnigheid
vernieuwen
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1980
TROUW/KWARTET
TERI
door A. J. Klei
Bij ons in de keusen staat een afvalbak, die
groter is dan de gemiddelde pedaalemmer,
maar weer kleiner dan zo'n vuilnisemmer
die je op straat kunt zetten. In die afvalbak
moet telkens een schone plastic zak en
laatst waren die zakken op.
Ik ging naar de winkel waar we het bewuste
onderdeel van ons keukengerei hadden
gekocht en vroeg om een pak plastic
vuilniszakken, waarvan ik het begeerde
formaat omstandig beschreef: wat groter
dan zus en wat kleiner dan zo.
Het meisje achter de toonbank keek me
enigszins verwilderd aan. Hoe bedoelt u?,
informeerde ze toeh ik mijn uitleg voltooid
had.
Ik wou mijn uiteenzetting opnieuw
beginnen, maar opeens zag ik op een plank
precies zo'n ding staan als we thuis hadden
en ik wees: ik bedoel dóórvoor.
O, zei het meisje opgelucht, voor de midi-
foetsjie! Ze had iets in haar toon van: man,
.had dat dan meteen gezegd.
Ja, herhaalde ik braaf, voor de midi-foetsjie.
Op weg naar huis proefde ik dit woord een
paar keer. Midi-foetsjieHet klonk
opwindend, het deed denken aan zonnige
Zuidzee-eilanden. Midi-foetsjie oh, lala!
Opgewekt neuriënd betrad ik mijn woning.
Juist ging de telefoon en ik repte me erheen.
Iemand had een boodschap voor mijn
vrouw. Nee, die was er niet, maar ik zou 't
wel even noteren. Een ogenblik hè. nou
was die balpen weer foetsjie.
FoetsjiePlotseling snapte ik dat dit
woord in verband met vuil en afval niet
heenwijst naar exotische oorden, maar de
betekenis heeft van: weg, ervandoor zijn.
Ik heb nu voor het woord midi-foetsjie een
ruime plaats ingeruimd. Dat moet ook wel,
want we hebben twee midi-foetsjies in huis.
Behalve in de keuken staat er ook een in de
badkamer en doet daar dienst als wasmand.
Mijn conversatie stel ik er geheel op in. Ik
vertel bijvoorbeeld: ik was net bezig de
midi-foetsjie te legen, toen de katOf ik
roep van boven: kan die baddoek in de
midi-foetsjie?
Omdat ik nimmer aaizel, lijnen door te
trekken, heb ik overwogen of het woord
midi-foetsjie niet opgenomen zou moeten
worden in de vertaling in omgangstaal van
het Oude Testament, die we nog van het
bijbelgenootschap te wachten hebben. In
Zacharia 3 vers 3 staat (in de
statenvertaling): „Doet deze vuile klederen
van hem weg" Dat zou dan worden: „Gooi
die vuile kleren van hem maar in de midi-
foetsjie!"
Ik wil niet de indruk wekken dat ik bij alles,
inclusief de midi-foetsjie, de bijbel te pas
breng en daarom vertel ik dat ik op die
bijbelvertaling terecht kwam, doordat mijn
gang naar de winkel met de midi-foetsjie
diende ter onderbreking van mijn lectuur
van „Nederlandse vertalingen van het Oude
Testament".
Dit is een 64 pagina's tellend geschrift van
dr. C. Houtman, die als oudtestamenticus
aan de Vrije Universiteit in Amsterdam ió
verbonden. Het boekje, dat het
Boekencentrum te Den Haag voor 13.90
aan de man brengt, behelst de tekst van het
aanhangsel van het pas bij het
Boekencentrum verschenen derde deel van
„Zes Nederlandse vertalingen yan het Oude
Testament".
Ik ben blij dat dit „aanhangsel" ook
afzonderlijk verkrijgbaar is gesteld, want
dr. Houtman biedt hier een helder en
boeiend overzicht van het ontstaan, de
geschiedenis en het gebruik van, èn de
discussies rondom de verschillende
vertalingen.
Van belang is dat de auteur naar
verhouding vrij uitvoerig schrijft over de
tegenwoordige tegenstelling tussen idiolect
en dynamisch-equivalent vertalen van de
bijbel (waarover dominee Breukelman in
onze krant van 31 oktober het zijne heeft
gezegd, in een interview met mijn collega
Scholten).
Omdat „Nederlandse vertalingen van het
Oude Testament" geen polemisch, maar
een informatief geschrift is, houdt de heer
Houtman het in hoofdzaak bij
beschrijvingen. Toch duwt hij zijn voorkeur
niet geheel onder tafel en ik meen begrepen
te hebben dat hij in elk geval geen
voorstander is van een bijbel in
omgangstaal. Ik citeer:
„Bedacht moet worden dat de geschriften
van het O.T. afkomstig zijn uit een cultuur,
«waarin het schrijven een veel minder grote
plaats innam dan in onze cultuur en
geschreven teksten met zorg en aandacht
werden omringd. Vele van de geschriften
van het O.T. behoorden voor de Israëliet al
niet tot de eenvoudige literatuur. Het ligt
derhalve voor de hand dat zij in vertaling
niet tot vlot leesbare geschriften gemaakt
kunnen worden. Waar het geschriften
betreft uit een tijd en cultuur die van de
'onze verschilt, mag men veilig stellen dat
een vertaling zonder verregaande
vervlakking een in het origineel moeilijke
tekst niet tot een klare tekst kan
herscheppen. Zelfs als dat mogelijk zou
zijn. moet de vraag gesteld worden of het
ook moet gebeuren en of recht doen aan de
teksten niet betekent dat zij niet
eenvoudiger vertaald moeten worden dan
zij zijn. Om kort te gaan, eerbied voor
teksten maakt niet elke vorm van vertaling
geoorloofd."
Kortom, wat dr. Houtman (en mij) betreft:
'geen midi-foetsjie in het Oude Testament.
Het enige wat ik betreur is dat dr. Houtman
het verschil tussen „op zich" en „op
zichzelf" niet blijkt te kennen en behoort
tot degenen die „meerdere" schrijven als ze
„verscheidene" bedoelen. Ik meen dat je,
als je zo zorgvuldig met de taal van het
Oude Testament omspringt, je net zo
nauwkeurig met je eigen taal dient om te
gaan.
Door Henny de Lange
KROMMENIE Het bezoek dat kerkelijke vertegenwoordi
gers uit Krommenie en Wormerveer deze week aan staatsse
cretaris Haars (Justitie) hebben gebracht, is niet erg succesvol
geweest. De afvaardiging, die in het noordelijk deel van <e
Zaanstreek nauw betrokken is bij de kwestie van illegale
buitenlanders, is niet veel wijzer geworden over de vraag hoe
het illegalenvraagstuk kan worden opgelost.
De staatssecretaris heeft een duide
lijk andere visie op de taak van de
kerken, als het gaat om hulp aan de
buitenlanders, dan ds. Marius de
Geus (hervormd predikant in Krom-,
menie), Peter den Ouden (gerefor
meerd kerkeraadslid in Krommenie)
en ds. Jan de Geus (gereformeerd
predikant in Wormerveer). In het
openbaar heeft ze al enkele keren
opgemerkt dat kerken die zich zo
druk maken om het oppakken van
illegalen, deze mensen daadwerkelijk
kunnen helpen door ze met geld naar
hun land terug te sturen. De kerken
moeten zich niet richten op het legali
seren van de groep buitenlanders, die
hier zonder verblijfsvergunning ver
toeft, maar op het financieren en be
geleiden van projecten in de landen
van herkomst, vindt mevrouw Haars.
Lijf
De steungroep van de tien Marokka
nen die in het kerkelijk centrum 't
Heem in Krommenie onderdak heb
ben gekregen, pikte deze opvatting
van de staatssecretaris een maand
geleden op en ging op zoek naar infor
matie over de vraag of er voor de
buitenlanders in Marokko een „be
staan" is te vinden. Allerlei inspan
ningen om voor de tien een verblijfs
vergunning te verkrijgen, waren op
niets uitgelopen. De ellende waarin
de buitenlandse gasten verkeerden
(„dit lijf is om te werken, niet om
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leldse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel. 020-5629444
telex 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credietbank
Rekenmgnr 23 00 12 S74
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel. 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel. 010-115588 (redactie)
tel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel. 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen:
Per maand 16.98
Per kwartaal 50.95
Per half jaar 101,90
Per jaar 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnementenop
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t/m vrijdag. Op
zondag van 18-20 uur telel 020-
5622797
Opgave mini-advertenties tel
020-5626262 ot schriftelijk aan
Mini-Adv afdelinq, postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen uitsluitend
schriftelijk aan onze Amsterdam
se adressen
onder te duiken"), werd met de dag
groter, de onzekerheid groeide. Er
werden zelfs inlichtingen ingewonnen
of de Marokkanen in Suriname aan
de slag zouden kunnen: „Een idiote
gedachte eigenlijk," zegt ds. Jan de
Geus. „Alsof je daarmee het pro
bleem oplost".
Het drietal dat donderdag op verzoek
van de staatssecretaris in Den Haag
op bezoek kwam, heeft niet de indruk
gekregen dat de suggestie van me
vrouw Haars om illegalen aan een
bestaan in Marokko te helpen ook
serieus bedoeld is. Want ook al zou de
steungroep via een actie het geld voor
een „terugkeerproject" proberen in te
zamelen, dan nog gaat de vervolging
van de tien illegalen gewoon door.
Wat de kerk mag doen, is het betonen
van barmhartigheid en het brengen
van een aalmoes. Zo denkt de staats
secretaris er volgens de drie Zaan-
kanters over. De kerk moet in de
visie van Haars pleisters plakken
en liefdadigheid bedrijven.
Volgens de leden van de steungroep
is echter de gerechtigheid tegenover
de buitenlandse werknemers in het
geding. „Haars vlucht terug in de
wetgeving," zegt ds. Marius de Geus.
„Zij denkt strikt Nederlands," meent
zijn naamgenoot uit Wormerveer.
„Voor haar staat voorop dat de illega
len weg móeten. Zij weigert verder te
kijken dan het Nederlands belang.
Het gaat niet om het herstellen van
onze welvaart, maar om een vraag
stuk van recht om de vraag of we
bereid zijn te delen met de derde
wereld."
Cahiers voor het christelijk onderwijs
Uitgegeven onder auspiciën van de
Stichting Unie „School en Evangelie"
Een nieuw Cahier:
124 blz., 16,90
De godsdienstige vorming van het jonge kind.
Dil Cahier sluit aan op hetgeen reeds geschreven is in „BliJ-spel", maar richt
zich verder geheel op de nieuwe basisschool. „Samenspel" wil kaders
aanbieden voor schoolwerkplanontwikkeling ook wat de godsdienstige vorming
betreft. Onderdeel van dit cahier vormt de opzet van een project, waarbij tien
praktijksuggesties uitgewerkt worden.
Verkrijgbaar in de boekhandel
Van een onzer verslaggevers
OEGSTGEEST Het gesprek, dat president Suharto in
september heeft gehad met vertegenwoordigers van de ker
ken, heeft tot gevolg gehad, dat de Indonesische overheid
thans soepeler optreedt jegens kerk en zending. Dit stelt de
hervormde raad voor de zending vast in zijn jaarverslag.
HET DORRE BLAD EN DE
OPSTANDING
Maar dat de doden opgewekt won
heeft ook Mozes
bij de braamstruik aangeduid,
waar hij de Heer noemt
de God van Abraham
en de God vanlzak
en de God van Jakob.
Hij is niet een God van doden
maar van levenden,
want voor Hem leven zij allen.
(Lukas 20. vers 27-38)
Die laatste woorden zijn van een
bijna duizeligmakende betekenis
Voor God leven zij allen! Een
gedachte die ons verbijsteren kan
met al die dorre bladeren om ons
heen. Die stervende dieren en
daarachter al die dodelijke
instrumenten en apparaten en
wapens die onze wereld tot één gn
arsenaal van de dood maken. Vooi
God leven ze allen. Mozes wist hie Jent
ook van, zegt Jezus. Hij noemt de
Heer immers de God van Abrahan het
de God van Izak en de God van
J-akob. Dat heeft geen zin als die
mensen tot louter stof en as zijn
vergaan. Ze leven voor God. ('t
Merkwaardigste is misschien dat
Jezus zich hier op Mozes beroept
terwijl het in het verhaal van Exo
3 (de brandende braamstruik) gasje" zi
om God die zichzelf zo noemt.) He ve
een geloof dat alle tijden doorgaa;™ ere
God hoort bij de levenden. En
mensen zijn: kinderen der
opstanding. Dat kan ons moed ge^, sc
Géén reizen-supermarkt! Niet van èlle markten
thuis!
Wél een specialiteiten-winkel op het gebied van
geheel verzorgde rondreizen naar de landen
waar de wieg van de beschaving stond
waar de bakermat van de Bijbel gevonden
wordt:
EGYPTE - ISRAËL - JORDANIË - SYRIË
TURKIJE - GRIEKENLAND - ROME
Op aanvraag sturen wij u graag geheel vrijblijvend onze komplete
brochure toe en wij danken u bij voorbaat voor het in ons gestelde vertrouwen!
Relsstlchtlng THACIR Europalaan 14, 3544 AV HARDERWIJK. TELE
FOON: 03410-21989.
THACIR
Bovendien heeft de Indonesische re
gering het plan geopperd, te komen
tot regelmatig overleg tussen de ver
schillende erkende godsdiensten in
het land.
Bij ministerieel besluit werd de ver
breiding van de godsdienst in Indone
sië begin 1979 aan beperkingen ge
bonden. De effecten hiervan werden
voor de plaatselijke kerken snel voel
baar en ook zendingsarbeiders die
vanuit Nederland werden uitgezon
den .moesten vaak zeer lang wachten
op hun visum. De raad voor de zen
ding hoopt, dat er nu onduidelijkhe
den zijn opgehelderd.
Het jaarverslag meldt verder, dat in
1979, voor het eerst in de geschiede
nis, de inkomsten uit de gemeenten
voor de hervormde zending aanmer
kelijk zijn achtergebleven bij het
richtbedrag. Dat 1979 toch nog met
een voordelig saldo van ruim een ton
kon worden afgesloten, was te dan
ken aan de devaluatie van de Indone
sische rupiah en andere toevallige
inkomsten, zoals erfenissen. Het to
taal aan inkomsten uit de gemeenten
bedroeg in 1979 ruim tien miljoen
gulden. Het verslag wordt 21 novem
ber besproken in de hervormde sy
node.
veel
tuur
voen
ook
mees
erjaT
zul
's al
in dagen van vertwijfeling en
onzekerheid ten aanzien van het
menselijk geslacht. Onze hoofdei
worden er door opgericht. Het las
woord over deze mensengeschiedfi^
zal zijn: opstanding, omdat GodeJCCIl
God van levenden is.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Yerseke C. Schip]
Haskerhorne-Oudehaske; te SteMM*
ren J. Adolfsen te Halle.
Bedankt: voor Huizum C. Lamng?__f
ma te Hoornsterzwaag; voor
huizen (toez.) A. W. van der
Rijssen. T™1
GEREF. KERKEN
Benoemd: tot hoofd geest verz
kenhuis Berg en Bos te Bilthovt
G van Egmond te Amstelveen
tenveldert.
vOersb
das
_id
lerle
Bger
Karretje
Het drietal heeft sterk de indruk dat
Haars de kerken voor haar karretje
probeert te spannen. „De kerk wordt
klem gezet. Zij moet van Haars maar
actie ondernemen om de illegalen
met geld terug te kunnen sturen. Dat
betekent dat niet de overheid maar
de kerken voor een soort 'oprot-pre
mie' gaan zorgen," aldus de Zaankan-
ters. Zij bespeuren niet de politieke
wil bij de staatssecretaris om haar
optreden tegen illegalen in een recht
vaardig beleid te Vertalen. „Haars
weet heel goed dat het volk niet be
reid is om de derde wereld mee te
laten delen in onze rijkdom, zeker
niet nu het hier wat minder gaat.
Alleen als we een volle portemonnee
hebben, willen we miscchien het
voorvakje legen."
Ook in eigen kring lopen de voortrek
kers voor hulp aan de buitenlanders
tegen muren op. Ds. Marius de Geus
mag zijn gemeente dan elke zondag
de gerechtigheid uit psalm 146 voor
houden, de bereidheid om de onrecht
vaardige behandeling van de illega
len daadwerkelijk te bestrijden is ge
ring. „Het probleem zit niet vast op
Haars, maar op onze samenleving,"
zegt ds. Jan de Geus. „Het is erg om
te zien dat deze maatschappij het
eigen belang het Nederlandse be
lang laat prevaleren boven het
denken vanuit de naaste," aldus Den
Ouden. „Het is duidelijk dat wij van
de overheid geen oplossing hebben te
verwachten. Daarom is het zaak de
kerk en het volk wakker te schudden.
Als je je bij de feiten neerlegt, toon je
een ongelovige houding."
Van onze correspondent
JOHANNESBURG Acht vooraan
staande theologen van de blanke ne-
derduitse gereformeerde kerk in
Zuid-Afrika hebben hun kerk opge
roepen, haar apartheidsbeleid op te
geven. Het „getuigenis" is onderte
kend door de hoogleraren Jonker,
Müller, Combrink, Heyns, Du Toit,
Borchardt, Esterhuyse en Rossouw,
allen van Stellenbosch en Pretoria.
boekennieuws
Dr. G. W. Nev«r>
TIJDGENOOT EN GETUIGE
134 blz., 22,50
Of»t*ll«n ov«r dm th»otogie van Dr. O.
Noordmana. Dit boak alult aan op hat
aardar varaebanan war* In de speelruimte van
da Gaeii (152 blz., 25.75).
Dr. J. C. da Moor
TOWARDS A BIBLICALLY THEO-LOGICAL
METHOD
404 blz 49
A structural analysis and a further elaboration ot
Dr G C Berkouwer s hermeneutic-dogmaiic
Dr. P. van dar Lugt
STROFISCHE STRUCTUREN IN DE BIJBELSE
HEBREEUWSE POttlE
614 blz 77.50
De geschiedenis van het onderzoek en een bijdrage
lot de theorievorming omtrent de slro'enbouw van de
Psalmen
Dr. M. Dijkstra
GOOS VOORSTELLING
480 blz t 55.— i
Predikalwva expressie van zellopenbanng in
oudoosierse teksten en Daulero-Jesa/a
VerXnigbaar in da boakhandel
[K§S] KOK KAMPEN
LUNTEREN De gereformeerde sy
node heeft besloten, geen oproep tot
reformatie en reveil inzake de stand
van het geestelijk leven te doen uit
gaan. Om een dergelijke oproep was
gevraagd door een aantal kerkeraden
en gemeenteleden. De synode over
woog nog wel, een conferentie over
deze materie te organiseren, maar
moest hier toch van alZien wegens
gebrek aan tijd en aan mogelijkhe
den voor een goede voorbereiding.
Doedko
De Russische orthodoxe priester Di-
mitri Doedko heeft opnieuw spijt be
tuigd over zijn activiteiten. Tegen
over de autoriteiten heeft hij zijn
nadere verklaring, die wij in onze
krant van vrijdag publiceerden, inge
trokken. In deze verklaring betuigde
hij tegenoverover zijn vrienden spijt
over zijn tv-optreden in juni van dit
jaar. Doedko heeft de autoriteiten
beloofd, zich verder niet meer schul
dig te zullen maken aan anti-sowjet-
activiteiten.
LEIDSCHENDAM (PNHK) De interkerkelijke stichting voor het kerklied
heeft ieders medewerking ingeroepen bij de opzet van een documentatie over
het gebruik van het Liedboek in de gemeenten.
De stichting wil weten, welke liederen wel en welke nooit gezongen worden:
hoe men tegenover de melodieën van het Liedboek staat; of er behoefte is aan t
aanvulling met andere liederen of melodieën. Men denkt aan de uitgave van if x««T u* nkzl
losbladige bijlagen, die nieuwe liederen of instructies voor de zangpraktijk - J Knjtenourg, Kaijj,
kunnen bevatten.
Er zou dan ook profijt getrokken kunnen worden van wat hier en daar op
plaatselijk vlak geëxperimenteerd wordt. Vandaar dat de stichting ook
geïnteresseerd is in liturgiestencils van plaatselijke gemeenten, waarop
liederen staan die in de gemeenten zelf ontstaan zijn.
Teksten, melodieën, aantekeningen, statistieken van welke liederen wel en
welke niet worden gezongen, kunnen worden gezonden naar de interkerkelij
ke stichting voor het kerklied, p/a ds. O. Th. Boonstra. Koningin Emmalaan
38, 2264 SK Leidschendam.
GEREF. KERKEN (VRIJGJ
Ds. H. Zandbergen
deze week in
Neem kennis van dit artikel door onderstaande bon in te vullen en in te zenden
aan:
J. P Wijsman, Kortonjolaan 22. 5644 KA Eindhoven (tel. 040-113622,
I" Ondergetekende verzoekt:
een gratis proefnummer O een abonnement op "W6E" 24.— p. I
halfj.)
een proefabonnement (ca 3 m.) ad 10,— O stud, speciaal tarief, h
I NAAM/ADRES:
Als u 10,— gireert op giro nr. 3845401 t.n.v, W&E te Eindhoven krijgt u
zonder verdere administratie het proefabonnement
Morgen herdenkt ds. H. Zandb
te Amsterdam-Buitenveldert, di
vijftig jaar predikant is. Op 9 nc
ber 1930 werd hij gevestigd I
gereformeerde kerk te Dwin)
Vervolgens diende hij de kerken
Drachten, Stadskanaal' en Vla.fT
gen. In 1963 ging hij met emer. J
Ook de christelijke gereformeerde
N. Brands ma te Ermelo gaat i
vijftig jaar in het ambt, terwijlI
dagen later in dezelfde kerk oud
dingspredikant M. Geleijnse U
versum dit jubileum herdenkt
christelijk
weekblad
om te lezen
Mj
)tx
Ive
Jcke
lont
nil
grol
om over te prattfelkj
om door te gev« beidi
voor 20,— per jaai bedt
EB - POSTBUS 100
7240 AC LOCHEM
tel. 05730-4551
hog
tuin
ten
w
la,
Uldei
'an a
Onder de tital „Einde van een domi
neestijdperk" schrijft ds. A. Faber in
Kerk en Wereld over het tekort aan flnpHp «ïfppr
vrijzinnige predikanten in de her- ÖICC1
vormde kerk.
voor de verjonging en vernieuwing
van het vrijzinnige leven. Dat zal dan
een appèl moeten worden, een klem
mend beroep op de geïnteresseerden
te midden van die vele tienduizenden
vrijzinnig hervormden, die zich wel
als zodanig genoemd willen weten,
maar die blijkbaar nog niet de moge
lijkheden zien binnen onze beweging
om hun eigen onmisbare bijdrage te
geven.
De hervormde socioloog dr R. G.
Scholten schat het aamtal mensen in
ons land, dat zich vrijzinnig her
vormd wenst te noemen op een half
miljoen! Welk een perspectief! Het
eerste, dat wij moeten doen is: ophou
den met vruchteloos zitten wachten
op de predikanten. Er is al te veel tijd
verloren gegaan met de verwerking
van dit nieuwe gegeven: er zijn geen
althans haast geen vrijzinnige
geestelijke leiders. Daarentegen is er
wel een sluimerend potentieel van
vrijzinnig leven. Daarnaar moet ons
speurwerk zich gaan richten. Ik
zie een nieuw type van eredienst aan
de horizon opkomen, waarin spel,
muziek en dans een belangrijke
plaats krijgen, en de eredienst als
samenspel wordt beoefend. De tijd
dringt, en de kerken kunnen niet te
lang volharden bij de verbale (woord
diensten van nu. De leken in ons
midden kunnen ons daarbij onschat
bare diensten bewijzen, doordat zij
op vele terreinen van het leven ge
woon beter gewend zijn zich te gedra
gen dan de eenzijdig toegeruste theo
loog. Samenvattend, in dit kort be
stek, zou ik willen oproepen tot een
diepgaand onderzoek naar de moge
lijkheden, die de leek kan aandragen
De gereformeerde synode werd deze
week gesloten. Het Amsterdamse sy
nodelid drs. Daan Schut geeft een
nabeschouwing in het Kerkblad voor
de gereformeerde kerken van de clas
sis Amsterdam:
De hang naar onderlinge harmonie
kan zeker ook worden herkend in de
goede sfeer, die over het algemeen ter
synode heerst. Wel vind ik, dat dat
aspect wat over geaccentueerd wordt
door het systeem van de vergaderwe-
ken in „De Blije Werelt" in Lunteren.
Een goede sfeer waarin plaats kan
zijn voor zakelijke meningsverschil
len en incidentele felle botsingen, ver
wordt dan een beetje tot een soort
knusheid van een conferentieoord in
de bossen. (En het is in Lunteren
inderdaad goed toeven Ik houd
daarom niet van die Volledige verga-
derweken. Het verblijf ter synode is
dan niet alleen geografisch, maar ook
sfeermatig geïsoleerd. Afslui
tend, werp ik de vraag op, of het
functioneren van de synode niet toch
drastischer zal moeten worden omge
bogen. Enerzijds zal een synode aller
lei beslissingen moeten nemen die
voor de voortgang van het kerkelijk
werk nodig zijn: begrotingen vaststel
len: benoemingen doen: werkrappor-
odsr
Uit The Reverend Mr. Punch
ten goedkeuren. Anderzijds staat er
veel op de agenda, waarin de synode
meer als forum zou moeten optreden,
dat wil zeggen als orgaan waar goede
discussierapporten worden geprodu
ceerd en besproken en vervolgens
aan de kerken aangeboden. Want de
plaatselijke kerken moeten er wat
mee doen. Wat heeft het in de grond
van de zaak voor zin om de neuzen te
tellen over een theologische kwestie,
of over het kernwapenvraagstuk. als
de plaatselijke kerken moeten er wat
mee doen. Wat heeft het in de grond
van de zaak voor zin om de neuzen te
tellen over een theologische kwestie,
of over het kernwapenvraagstuk, als
de plaatselijke kerken daar niet ver
der mee aan de gang gaan? Sporen
van een dergelijke aanpak zijn in het
huidige functioneren van de synode
zeker terug te vinden, maar het zou
systematischer moeten worden uitge
werkt. Dan zou de synode voor het
bespreken van deat soort onderwer
pen ook steeds in verschillende plaat
sen van het land moeten bijeenko
men. bijvoorbeeld tijdens een lang
weekend, zodat de plaateselijke ge
nieente door middel van spreekrecht
op de publieke tribune aan de discus
sie zou kunnen deelnemen. Want mij
bekruipt toch regelmatig het gevoel,
dat de synode daar in Lunteren geïso
leerd bezig is, ondanks de publici-
teits-trekkende onderwerpen
Vriendin
loet
Anorynus in In de Waagschaal:
Een man kan tegenwoordig nieti erfij
spreken over zijn vriendin, wanl dra|
vraagt iedereen zich af: „Is hij» n dl
van zijn vrouw af en heeft t derz
boezem omarmd van een vr« zie
zoals het staat in het boek der 8]
ken?" Trouwens, als man kun Hxi..
tegenwoordig ook niet meer hef"11
over „mijn vriend", want ook nsj(
gaan de gedachten in een bepi
richting. Als uitweg kan men t b(
spreken over „één mijner vrieff folu
Bij een vriendin gaat dat evt
niet op. Mannen die spreken f
„één mijner vriendinnen" lade Qr
verdenking op zich dat zij op l nle^
schaal hun bijdrage leveren a81 ai
verwildeing der zeden. Vroege.'
dat allemaal anders. Vele etln
predikanten hadden een hekel
het „eenvoudige vrouwtje" in df
ken (het eenvoudige vrouwtjeLy^
„confessioneel" in ieder geval be 0rg(
de zij tot de „gereformeerde ge jgt
te"). Zij introduceerden de
vriendin" die wijze en diepzl jj,k]
woorden sprak. Niemand dacht f uj
kwaad bij de lieve vriendin. 292
tige ethische predikanten liett jjge;
lieve vriendin oud zijn. Ook wtu
die in een tussenzin zeiden: ,.zij)£he
reeds jaren voor Gods troon" (en
kunnen zij helemaal geen kwa« rls
leen maar goed). Ook prof. J. H. j^te
ning kwam wel eens met een
juichende vriendin op de kanse et
It in
Wisseling
Na 21 jaar is prof. dr. B. J Oost'
teruggetreden als hoofdredaJP1 P
van het weekblad van de
gereformeerde kerken De
synode benoemde als zijn
prof. dr. W. van 't Spijker.
at l
et al
ofdredi
i' chrisl l
WekMP*
:ijn opf™