Kabel: klant geen koning
Smit-Kroes wil commercie op tv
Warm eten voor Rugop'81
Ashkenazy ook als
dirigent overtuigend
Tetmans milde kijk
op de actualiteit
Plannen voor PTT kabel openbaar zonder voorkennis van CRM
Ên dan nog
CKumcngaicric
Jan Goedhart
Hennie
van der Vegt
Nicolaa,s
Wijnberg
VRIJDAG 7 NOVEMBER 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
1
door Riet Diemer
AMSTERDAM Twee dagen lang hebben de zogeheten deskundigen vanuit alle mogelijke
invalshoeken hun toekomstfilosofieën over de kabel ten beste gegeven op het kabeltelevisie
congres 1980. Verkeer en waterstaat, PTT, kabelleggers en -exploitanten, industrie en omroep
hebben hun steentje bijgedragen. ..Wie kennis neemt van de vele beschouwingen omtrent de
kabeltelevisie van juridische, politieke en technische aard moet wel onder de indruk komen
van het bij na ..onontwarbare oerwoud van meningen, technische details, wettelijke construc
ties en commerciële belangen," aldus prof. dr. A. Heertje, hoogleraar aan de universiteit van
Amsterdam in zijn slotbeschouwing.
Maar de enige spreker die er niet aan koning. Als het over de kabel gaat lof derijen van televisie te vooralen) zijn
te. pas is gekomen is de burger, de de satelliet, deze week door verkeer boeren, burgers en buitenlui er niet
uiteindelijke afnemer geweest. De en waterstaat terloops weggepraat bij.
klant is voor de zoveelste keer geen tot noodoplossing om afgelegen boer- Over hun hoofden heen wordt nu al
berekend of er straks voorlopig zes
tien tv-programma's in de huiskamer
te ontvangen zullen zijn of en de
industrie en de winkelier doen daar
nu al graag een flinke schep bovenop
een veelvoud daarvan Als reken
wonder staat ook Philips natuurlijk
voor niets. Zo kwam dr. C. Wans-
dronk. leider van de artikelengroep
kabel-tv en omroep van Philips tot de
optelsom van een 30-kanaalcapaci-
teit. „waarmee je een eind komt"
Met de Nederlandse. Belgische.
Luxemburgse (3), Duitse en Engelse
programma's kwam hij op 22 23
programma's. „Voeg daar nog aan toe
een misschien wat verre mogelijkheid
van regionale en lokale programma's.
door Bram Pols
DEN HAAG Staatssecreta-
ris Smit-Kroes van verkeer en
-waterstaat en ais zodanig be
last met PTT-zaken, opereert
geheel op haar eentje waar
het omroepzaken betreft. De
Tweede Kamer kon dat giste
ren tijdens het mondelinge
vragenuurtje vaststellen.
Mevrouw Gardeniers. minister van
crm en als zodanig belast met omroep
zaken verklaarde namelijk dat zij
voor maandag niets afwist van PTT-
plannen voor het kabelnet. Die ge
heel uitgewerkte plannen houden in
dat de Nederlandse kijker straks zes- DGltdkdbd
tien televisie-netten kan ontvangen.
Met straalverbindingen ziet de PTT
straks kans drie Duitse, drie Franse,
vier Belgische, drie Engelse en een
Luxemburgse zender op het kabelnet
te brengen, zo vertelde mevrouw
Smit-Kroes aan de Kamer. In dat
pakket zijn een Engelse en een
Luxemburgse commerciële zender te
vinden. Maar. zo zei de staatssecreta
ris gisteren, de zaak moet eerst poli
tiek worden goedgekeurd
Een merkwaardige gang van zaken,
zo concludeerden PvdA en CDA.
Naar de mening van die fracties zou
het logischer zijn om het personeel
van de PTT pas te verzoeken zo'n
plan te maken, als regering en Twee
de Kamer hun fiat daartoe hebben
gegeven. Het voordeel van de aanpak
van mevrouw Smit-Kroes is ontegen
sprekelijk, dat de PTT onmiddelijk
de handen uit de mouwen kan steken,
wanneer de politiek inderdaad de
weg vrijmaakt
Het is vooral de WD. die wat dat
betreft trappelt van ongeduld. In dat
licht is het handelen van de liberale
mevrouw Smit logisch. Evenzeer is
het logisch dat de heer Dake. direc
teur van kabelnetexploitant Deltaka
bel verheugd is over de plannen, die
de PTT heeft uitgewerkt. Hij kwam
vorig jaar in het nieuws, door zijn
plannen Nederland vanuit Sluis te
bedienen van de Luxemburgse zen
der RTL. De Kamer stak toen een
stokje voor dit initiatief. Dake is in de
eerste plaats belanghebbend exploi
tant. Bovendien is hij als gezagheb
bend deskundige binnen de WD-ge-
lederen een belangrijk man. Daarmee
is zichtbaar dat mevrouw Smit-Kroes
zich in haar beleid beroept op wat
haar partij wil. De wil van de partij is
goeddeels terug te voeren op de wil
van de heer Dake.
De vraag van de socialist Kosto of de
bewindsvrouwen in ieder geval willen
verzekeren dat we straks niet worden
overvallen door commerciële zenders,
kon door mevrouw Gardeniers niet
worden beantwoord. De ministerraad
buigt zich over een nota van haar
hand. waarin zij aangeeft hoe ze die
commerciële zenders wil aanpakken.
Deze week of volgende week moet de
ministerraad daarover besluiten en
daarna komt de nota in de Kamer.
Discussie over de inhoud van de nota
moet dan pas in de Kamer plaatsheb
ben. zo zei mevrouw Gardeniers. Het
PTT-plan komt weer veel later aan de
orde. Mevrouw Smit-Kroes is nu nog
hard bezig de problemen rond au
teursrechten op te lossen.
Een grote meerderheid in de Kamer
van CDA. PvdA, D'66 en wat kleine
partijen vinden dat moet worden
voorkomen dat de commercie vanuit
het buitenland straks het Nederland
se omroepbestel aan het wankelen
gaat brengen. De kans dat het plan
van de PTT ooit verwezenlijkt wordt
is daarom nog niet kleiner geworden.
Wel zal minister Oardeniers het aan
bod. waar mevrouw Smit-Kroes over
spreekt, gaan „zeven". Naar verwach
ting zullen de commerciële zenders
dat niet overleven. Mevrouw Smit-
Kroes en met haar de WD. zal dat
niet leuk vinden. Maar ze kan zich
wellicht troosten met de gedachte
dat dank zij haar initatief de PTT
snel aan de gang kan. als de politiek
zich heeft uitgesproken.
een Nederlandse pay-tv en eventueel
een tekstkanaal
Hoe betrekkelijk zoiets kan zijn bleek
uit de humorische woorden van prof
dr J G. Stappers, hoogleraar publi
cistiek aan de universiteit van Nijme
gen die de heilsverwachtingen van de
kabel van een paar jaar geleden al
belachelijk wist te maken. „Het geluk
in breedbandversie. elektronische ze
geningen. centraal verdeeld en aan
huis gebracht vla een contactdoos.
De kabel zou de mensen dichter bij
elkaar brengen, op nieuwe communi
catie laten opbloeien. Wie nooit met
z'n buurman sprak zou dat voortaan
doen als ze eenmaal coaxiaal verbon
den waren. Kortom, een gelukkiger
samenleving dank zij de koper
draad." Prof. Stappers toonde aan
dat in een paar Jaar tijd de verwach
tingen sterk overtrokken en mis
plaatst zijn gebleken. „Voor hetzelfde
geld een paar kroegen bouwen doet
waarschijnlijk meer goed aan de sa
menleving." aldus de hoogleraar.
Een voorbeeld dat de burger in de
kabelkwestie aan alles en iedereen is
overgeleverd blijkt uit de opmerking
van de staatssecretaris Smit-Kroes
van verkeer en waterstaat, dat de
veertien buitenlandse programma's
die aan de grens kunnen worden op
gevangen en worden gedistribueerd
naar 32 regionale knooppunten, wor
den doorgegeven naar plaatsen waar
men voor deze programma's belang
stelling heeft. De kabelexploitanten
maken dan wel uit welke program
ma's wórden doorgegeven.
Abonnee-tv
Om de zielige burger toch het idee te
geven dat hij zelf iets kan onderne
men is het begrip pay-televisie ge
noemd. Door NOS-vooraltter Eric
Jurgens uit den vreemde gehaald en
inmiddels vertaald tot abonnee-tele
visie. maar ook daar is het eigenbe
lang van de omroep de belangrijkste
drijfveer. Abonnee-tv: de omroep zou
tegen extra-betaling, door de kabel
aangeslotenen. een extra kanaal kun
nen gaan vullen met een aantrekke
lijk. maar liefst ook hoogwaardig Ne
derlands programma.
door Franz Straatman
AMSTERDAM Ook met lenen en
ontlenen kun je een heel koninkrijk
opbouwen. Die gedachte groeide
gaandeweg de uitvoering van de der
de symfonie van Sergei Rachmani
nof, woensdagvond door het Concert
gebouworkest. Nog niet eerder op het
repertoire van dat ensemble en het
waarom kan ik me achteraf heel goed
voorstellen.
Het werkstuk (uit 1935/36) preten
deert van alles, maar het zegt niets
Een zwaar bezet orkest, inclusief
twee harpen en zes man voor het
slagwerk, is virtuoos in de weer met
het maken van effecten die beter,
namelijk in het groter verband van
een uitdrukkingsvol geheel, zijn toe-
Theatergroep De Appel geeft op 10
ep 12 november, om 20.00 uur in het
Appeltheater in Den Haag openbare
repetities van „Opkomst en Onder
gang" van Brecht en Weill, een voor
stelling waarin het „song-spiel" Ma-
hagonny en Burgermansbruiloft zijn
samengevoegd. Regisseur Erik Vos
vertelt die avonden over het werkpro-
pes en gaat in op de achtergronden
van Brechts tijd. De acteurs spelen
fragmenten en worden hierin, waar
nodig, door de regisseur onder
broken.
De jaarlijkse Cultuurprijs van de
gemeente Hilversum is toegekend
aan de publiciste Lize Stelma en de
aanmoedigingsprijs aan Rita Törn-
qvist. schrijfster van kinderboeken.
Aan de prijzen zijn bedragen verbon
den van. respectievelijk 4.500 gulden
«n 2.500' gulden.De uitreiking van
deze prijzen vindt plaats op vrijdag
•21 november om 20 uur in de Burger
zaal van het Hilversumse raadhuis
Speciaal vandaag
gepast in symfonische muzieken van
de negentiende eeuw. „James Ensor-
achtig" noemt de programmatoelich-
ter het scherao; ik moet aannemen
dat hij in de war is met het spookhuis
van de Efteling.
Eén ding staat vast: Rachmaninof
weet zo'n groot orkest uitstekend te
gebruiken. Het wordt nooit een brij.
alle klankverhoudingen zijn uitste
kend. Ideaal stuk voor een dirigent
die zich nog waar moet maken bij het
grote publiek: Vladimir Ashkenazy
Dat hij een orkest als een volwaardig
leider weet te bezielen, had iedereen
echter al kunnen constateren in een
echt stuk muziek. Leonore III van
Van Beethoven. Schitterend, zo veel
spanning als hij wist bloot te leggen
in dit beknopte drama. Hoe hij er ook
zijn best voor deed. in Rachmaninof
lukte hem dat niet. eenvoudig omdat
die symfonie is volgestopt met fraaie
(vooral het eerste deel leek een voor
echo van The sound of music) doch
betekenisloze elementen.
Waarom moet het publiek dom wor
den gehouden met zulk werk? Verge
lijk eens waar tijdgenoten als 8chön-
berg, Sjostakowitsj. Sibelius, Varèse,
Bartok of onze landgenoot Vermeu
len zich mee bezig hielden, gegevens
die te weinig doorklinken in de pro
gramma's voor het grote publiek van
het concertgebouworkest. Dat de pla
tenmaatschappij Decca nou zo graag
deze derde van Rachmaninof op de
plaat wil zetten, mag toch geen reden
zijn het concertgerichte artistiek be
leid daarop af te stellen. Vanavond
kan iedere muziekliefhebber zijn ei
gen oordeel nog vormen, óf in de zaal,
óf thuis bij de stereo-apparatuur,
want de NOS zendt het hele program
ma (inclusief een beeldschoon voor
gedragen pianoconcert KV 414 van
Mozart) rechtstreeks uit. Helaas zal
men dan wel het overtuigend beeld
als dirigent van Ashkenazy moeten
missen
door Wim de Hair
Als het aan de Tegenpartij had gelegen, dan waren er dinsdag bij de Amerikaanse
verkiezingen geen 538 maar 540 kiesmannen geweest. En voor die uitbreiding zouden de
heren Jacobse (erevoorzitter) en Van Es (ordeleider) in eigen persoon hebben willen
zorgen. Want wat is er nou beter voor Nederland en met name de Tegenpartij dan een
versterkte band met „de nieuwe president der Amerika"?
Die vraag legden de twee bij de VPRO ondergebrach
te dumphandelaren eerder deze week voor aan een
groep nieuwsgierigen, die gehoor hadden gegeven aan
een oproep van de Tegenpartij om in Den Haag warm
•te komen eten. De vrijages van Jacobse en Van Es met
de VS bleken alles te maken te hebben met de
bekendmaking van hun verkiezingsprogramma Rug-
op '81, dat vooral ten doel heeft de „vrije Jongens de
..zigeuners van het bedrijfsleven" uit hun isolement te
halen
Want dat lukt niet met de „mentaliteit" die nu in
Nederland heerst. Maar wat klinkt er dan als echo?
Ober! Origineel waar", aldus Van Es. Weg met die
schijnheiligheid, gewoon lekker en vooral niet te
weinig warm eten. Daar was dan ook tussen de
politieke verhandelingen door veel tijd voor inge
ruimd. Onder de bezielende leiding van Jacobse.
bijgestaan door de obers van sportschool Ome Tóni.
kwamen achtereenvolgens op de borden:
a) Cocktail Monica, „waarvoor wij de kippen van
nacht nog uit Limburg hebben gehaald":
b) Consommé Ambassadeur, „gewoon soep dus":
c) Wener Snietsels, „de Tegenpartij is vóór de natuur
dus jagen wij alleen maar op onbeschermde diersoor
ten. Deze escalopen bijvoorbeeld komen uit Lun-
teren";
d) frietjes en met de hand gevulde doppertjes:
e) Coupe Bjaak, „dat kan wel effe duren want de
amandeleh die erin komen moeten nog worden bijge
slepen".
En om het allemaal lekker te laten zakken witte en
rode Chateau Loosduinen, geperst uit Westlandse
druiven.
Daarvan bekomen lanceerde de Tegenpartij haar
oplossing voor 's lands problemen: „Nederland uit de
brand. Amerikanen in 't land". Centraal staat de
plaatsing van alle kemraketten in ons land. „Alleen al
met de bewaking van deze nuclaire wijsvingers naar
Rusland schep je 300.000 arbeidsplaatsen. En de
komst van de Amerikanen levert bovendien een enor
me stimulans op voor de bedreigde kauwgom- en
nylonindustrie. En passant leggen ze dan ook nog
overal van die stalen vliegtuigplaten neer. dan zijn we
meteen van die files af", hielden Jacobse en Van Es
hun gehoor (allen geplaatst op de kandidatenlijst van
de Tegenpartij) voor. Nu lc de tijd rijp om Amerika de
hand te reiken, „want _..dt rs zijn we nergens als de'
oude Marshall na de derde wereldoorlog gaat uit
delen"
In camouflagepakken gehuld overhandigden de heren
daarna een brief voor de nieuwe Amerikaanse presi
dent aan de (waarschijnlijk ook als dump aangekoch
te) ambassadrice:
„Our dear 8lr The President!!!
First a Heep Heep Whoray that you are the new
President. Also we hope to be a president 1 day... We.
that will say THE TEGENPARTIJ, are from plan to
steak whole Holland in our pocket after may 1981.
Because after the elections we are be the greateste
partij and in the Hollands frish winds will blow. So
will all the spitting and shitting on you and your
prima America will be over and out. The Tegenpartij
is from meaning that there never can come to many
much amerlcans to Holland and please let them bring
all their weapons with them along because we from
the Tegenpartij are not „scheiterig" (shitty shitty
bangbang) but all other parties and countries in
Europe are „kakkebroeken".
We close a photo of our in this letter so that you can
see who are the only two Dutch ploticians on which
America can count forever and also after your World
War III. About wars spoken: can we from The Tegen
partij have the rights to be Official Dealers for Whole
Europe in Nuclear Dump Goods? (We always were
rommeling in USA-dumpspulls, you know). We close
in a stamp for your brief back".
Onder dankzegging voor de aandacht verdwenen Ja
cobse en Van Es daarna omdat ze anders te laat
zouden zijn voor hun krantewijk. Tijdens de volgende
„reut warm etens" zullen ze hun opmars naar het
Binnenhof trachten voort te zetten.
Goedkoop: Sterrenslag
1980. Allerlei volk uit de artis
tieke, de radio en tv en de
parlementaire wereld, doet
onderling spelletjes. Groots
opgezet vermaak voor weinig
geld. De deelnemers hebben
nog steeds niets in de gaten.
Dat maakt het alleen maar zie
liger.
Ned. 2/20.27
Canadese documentaire
over vrouwen uit verschillen
de milieus bij wie de beruchte
„knobbel in de borst" wordt
geconstateerd. De emotionele
gevolgen van een. operatie en
de mogelijkheden die zij pro
beren te vinden om te blijven
wie zij waren. „Vier vrouwen"
is speciaal voor de Nederland
se kijkers bewerkt.
Ned. 1/21.55
Televizier Magazine is weer
thuis. Onderwerpen: taxi
chauffeurs willen komen tot
een cao, geluidshinder bij een
Friese 1 ucbtmachtbasis, - hon
gerstaking van IRA-leden in
Noordierse gevangenis en de
nieuwe politiek in Amerika na
de presidentsverkiezingen.
Ned. 2/22.20
Heit en Soan troch it heitelan
door P. Terpstra
DRACHTEN Twaalf jaar nadat hij voor het laatst optrad
heeft de 65-jarige Friese cabaretier Tetman de Vries zijn
terugkeer gemaakt met een nieuw programma.
Tetmans Friese kleinkunst is vanaf
de Jaren veertig een begrip geweest.;
hij bracht met wisselende medewer
kers de zelf geschreven teksten en
had daarmee een groot en vrijwel
constant succes bij een zeer breed
publiek.
Nadat hij ermee gestopt was, is in de
behoefte nauwelijks vooralen, ook al
omdat de veelbelovende Rlents Gra-
tama op Nederlands-talige program
ma's overschakelde. Nu is Tetman
dan opnieuw op de planken versche
nen; hij brengt met zijn zoon Tsjip de
Vries het programma „Heit en soan
troch it heitel&n" (vader en zoon door
het vaderland). Wie uit de titel op
maakt dat dit programma niet veel
meer dan „lekker ouderwets" is en in
die verwachting door de openings
zang nog wordt bevestigd, staan,
bleek bij de première in de Lawei te
Drachten, verrassingen te wachten.
Al borduurt Tetman nog wel eens
voort op het beproefde in het gehoor
liggende stramien, hij weet zich me
nigmaal goed bij de actualiteit aan te
passen. Een voorbeeld daarvan is de
leuze waarop hij en zijn zoon de alou
de Friese liederen van toepassing
brengen op het hedendaagse leven,
en een zeer persoonlijk liedje over het
65 jaar worden schiet niet uit naar het
sentimentele.
Tetman en Tsjip brengen cabaret dat
in deze tijd past. Het is niet bijtend
en maatschappijkritisch maar het
signaleert wel puntig en op milde
wijze de situaties in onze hedendaag
se samenleving. Een wat gevoelig
liedje wordt door Tetman aanmerke
lijk beter gebracht dan door zijn zoon
Tsjip. die alle Ingetogenheid mist
maar bijzonder goed kan typeren. Hij
heeft in het Friese cabaret tot voor
enkele jaren zijn capaciteiten trou
wens al getoond en dat ook hij op de
planken terugkeert is verheugend.
Het programma wordt onder regie
van Claudia de Vries, vlot gebracht
en men hoeft zich geen minuut te
vervelen. Voortreffelijk is de onder
steuning door pianist Johan Bok
Het paarse boekje, een praktische
handleiding voor wat u moet regelen
voordat u doodgaat. Het door ing. W.
Verwey geschreven boekje van 128
pagina's is verschenen bij Teleboek
in Amsterdam. Prijs: 15 gulden
Met de Anna onder zeil, tekst C.
Buddingh' en S. Dijkhuizen, tekenin
gen van O. Dicke en foto's van J. v. d.
Kam, uitg. Zeilsportpromotion, Al-
mere. 205 blz. Geen prijsopgave.
Museumboek voor Zeeland, door W.
Hofman. Uitg. Bosch en Keuning.
Baarn 79 blz 10 gulden
*t Boemeltje van Punnerend, door J.
Kok. Uitg. Pirola. Schoorl. 132 blz -
29.50.
Uitg. Revers en Van Brummen te
Dordrecht stuurde een plattegrond
van Dordrecht van A A. Nunnink.
naar de toestand van 1849 16.90) en
16 gekleurde ansichten uit Dor
drechts verleden, naar aquarellen in
bezit van het gemeente-archief
(ƒ7.50).
Leven zonder olie, van ir J. A. Gregoi-
re. Uit. Helmond, Helmond. 179 blz.
ADVERTENTIE
dhotwi
van hoge
kwaliteit
PERMANENTE
VERKOOPEXPOSITIE
Openingstijden in nov. en dec uitge
breid tot: alle dagen van 9-12 en 2-6
uur. Vrij. 19-21 u. (behalve zo ma-
ochtend en kerstd.) Za tot 5 u
b\Jörtm.xnn
Slotlaan 128 Zeist-Holland
Gina Lollobrigida. de welbekende
vroegere Italiaanse filmster heeft
zich op de fotografie geworpen en
exposeert vanaf begin december in
het Rotterdamse Hilton-hotel. De fo
to's waren al eerder in Parijs te zien in
het museum Navaltet.
Het Projekt Theater geeft in Am
sterdam t/m 16 november
twaalf extra voorstellingen van „De
toevallige dood van een anarchist",
een politieke klucht van Dario Fo
waarin corruptie en Intimidatieme
thoden van de Italiaanse politie in
slapstickstijl aan de orde worden ge
steld. Omdat de podiumsituatie in de
hoofdstad nog steeds nijpend is
Brakke Grond en Engelenbak zijn
voorlopig dicht kan het gezelschap
dit keer niet terecht in Theater De
Balie. Het heeft nu een onderkomen
gevonden in het nieuwe theater De
IJsbreker aan de Weesperaijde 23
Onder redactie van Cees Straus
met bijdrage van G. Kruis
Jan Goedhart: Landschap, gouache
't Gebeurt nogal eens dat het je bij
het bezoeken van bepaalde ten
toonstellingen bevreemdt, waar
om de kunstenaar, die daar expo
seert, niet meer algemene bekend
heid geniet. Dat Is nu ook weer het
geval, in Rotterdam, waar Jan
Goedhart een twintigtal gouaches
en aquarellen toont in de Galerie
Aelbrecht.
Goedhart is een kunstenaar die
nog steeds niet helemaal op waar
de geschat wordt. Wat ik de afge
lopen jaren van hem zag, behoort
voor mij tot het beste van wat er
in deze technieken in dit land ge
maakt wordt.
Al baseert hij zich nog steeds op
de zichtbare realiteit, toch is de
vormkracht van de verbeelding de
laatste jaren in zijn werk een
steeds grotere rol gaan spelen.
Het echt uitgewerkte detail, dat
bij hem toch al veel minder aan
wezig was dan bij de andere Rot
terdamse aquarellisten, verdwijnt
meer en meer. Onderbrekingen in
het (puur natuurlijke) landschap,
een huls, een molen, worden nu
nèt even aangegeven tekens, alles
schijnt gericht op de wazig*
weidsheid en wijdheid van de po»,
ders.
Maar werkelijk veranderd is et
niet veel In dit oeuvre. Ontwikke
ling is Immers iets totaal anders
dan verandering. Jan Goedhart
gaat gewoon door. Intensief, zon
der interessantdoenerlj, zonder
zich ook maar iets aan te trekken
van wat vandaag allemaal zo no
dig moet.
Bij een van zijn vroegere, veel £n
vroegere, tentoonstellingen, heb
Ik wel eens opgemerkt, dat het
werk Is. waarover Je alleen maar
met veel moeite schrijven kan.
ook deze aquarellen en gouaches i
lenen zich weer niet tot „verwoor
ding". Titels heb Je er evenmin bij
nodig 't zijn landschappen je
kunt deze bladen, sóber èn rijk ma'
van toon en wonderlijk indrtn- voo
gend van kleur toch niet anders
dan puur emotioneel benaderea
Je zou Goedhart een realist kun
nen noemen, maar dan ook alleen
omdat hij zich er kennelijk van
bewust is, niet zonder de realiteit
te kunnen. En Juist daardoor
dringt hij waarschijnlijk, zo diep
door ln het wezen der dingen en
door middel van een ogen
schijnlijk eenvoudige interpre-
tatie van die dingen, drukt hij veel
meer uit dan een schoon uiterlijk
en een uiterlijke waarheid alleen
GK
De
zwi
oef
bij
sies
de
Nei
ree
loc
Dc
In de Galerie Aelbrecht, Adl'*
brechtskolk 2b, Rotterdam-Delf mc
haven. Tot 19 november, vu i mil
dinsdag t/m ra terdag van 12.09 #us.
18.00 uur, zondag van 13.00-17.01^
uur.
gen
Poli
die
hed
Hennie van der "Vegt: Goeie morgen, olieverf. 1079.
Het getuigt van een zekere be
houdzucht om in een tijd waarin
allerwegen naar nieuwe, grensver
leggende vormen van expressie
wordt gezocht, terug te grijpen op
een stijl die aan het einde van de
vorige eeuw haar beslag kreeg. De
Groningse schilder Hennie van
der Vegt, die met een tentoonstel
ling bij Magdalene Sothman zijn
debuut in de hoofdstedelijke gale
riewereld maakt, is sterk geïnspi
reerd door het Franse (neo-)im-
pressionisme. Zijn opleiding aan
de Groningse academie Minerva,
zal daar niet vreemd aan zijn: op
menige academie de rijks in
Amsterdam niet uitgezonderd
worden de idealen van de impres
sionisten nog steeds hoogge
houden
Voor de kijker naar Van der Vegta
olieverven en tekeningen levert
dat nogal eens het bekende déjó-
vu effect op. Je vraagt je voortdu
rend af bij wie hij leentjebuur
heeft gespeeld. Van der Vegt be
heerst de Impressionistische stijl
overigens heel vaardig, je kan hem
een „lekkere" schilder noemen die
tot een goede materie- of stofuit
drukking komt. Hij laat trouwens
graag zien dat hij het métier aan
kan: hij zoekt veelvuldig naar een
mooie weergave van structuren
die hij tekenkomt op kleden en
dekens.
Veel eigentijdser is hij in zijn ei
genlijke onderwerpen; meestal
vrouwelijke naakten in een wat
frivole wereld. Ze maken hun tol
let. staan net op, of liggen nog wat
te dromen, alledaagse situaties
dus, die een tijdloos accent mee
krijgen. Van der Vegts vrouwen
zijn in hun eentje best vrolijk,
maar er schuilt vaak een droef
soort vrolijkheid in. Hij siert ze
met een feestneus om er clowns
van te maken en zo als echte
clowns grappen maken over zich
zelf, vermaken deze vrouwen zich
een beetje ten koste van zichzelf.
C.S.
Galerie Magdalena Sothman,
Nieuwe Zijds Voorburgwal 284 in
brc
(ie
>P
aal
wel
FJ
bre
Dai
kre.
luit
-
Amsterdam, tot en met 23 novem
ber, met uitzondering van maan
dag geopend van 10-17 uur.
Er bestaat een „Haagse School-
die weinig met haar naamgenoot
uit de vorige eeuw van doen heeft F*
Het is een vorm van realisme die
door schilders als Co Westerik en
Herman Berserik wordt bedreven
en die in Den Haag, maar ook daai
buiten een behoorlijke navolging
heeft gekregen. Het werk van Ni-
colaas Wijnberg zou Je ook tot dit
Haags realisme kunnen rekenen:
er is sprake van een duidelijke
figuratie die niets aan het toeval
wil overlaten, er is een bijna
tekenachtige manier van schilde
ren die veel ruimte voor het anek
dotische overlaat en er U; ln het
geval van Wijnberg nog een extra
scheutje „Melle". als een druppel
gin ln de cola.
Wijnberg is in de eerste plaats een
verteller. Hij kiest mannen die al
flink op Jaren zijn, met een leven
rijk aan ervaringen. Wijnberg
houdt van doorploegde gezichten,
maar hij schildert ze met een
vleugje humor zodat het nooit
zwaar op de hand wordt. Die hu
mor zit 'm meteen ook tegen, want
Wijnberg wordt er ontegenzeglijk
nogal oppervlakkig door. Hij laat
heel wat kansen liggen die aan
zijn werk een grotere verdieping
zouden geven dat het nu heeft. Hij
mag bijvoorbeeld graag magische
trekjes ln zijn voorstellingen ver
werken de Invloed van Westerlk
is hem zoals gezegd niet vreemd -
maar het lijkt vaak al te verdacht
modieus. Ronduit moeilijk heb Ik
het met zijn kleurengamma dat
soms ronduit valse tinten kent
zonder dat daar een reden voor
wordt aangegeven. Het best Is
Wijnberg in zijn litho's. Al lijden
ze aan een overdaad van citaten,
ze komen veel zuiverder van inten
tie over. Wanneer Wijnberg maar
naar soberheid zou zoeken en
kortstondige modes zou laten pas
seren. zou er al veel gewonnen.
C.S
Tot en met 27 november in galerk
Petit, Nieuwe Zijds Voorburgwal
270 in Amsterdam, dinsdag tot
met zaterdag van 19-18 uur.
