Kloof tussen CDA en
yVD in abortusdebat
Voorstellen regeling abortus
De Duidelijke Lening.
Personalia
Van Rossum hekelt
wetsontwerp kabinet
MRO BftNK
VNU uit gesprek met
Elsevier en Bruna
liberalen dichter bij oppositie
Ljibbe weg
j de Ogem
Voorstel
van SGP
en GPV
Amro Persoonlijke Lening. Eerst advies, dan de lening.
'Hoog tijd voor
CAO taxibedrijf'
Gereformeerde kerk Hillegom verwoest
Andere twee partners gaan door
Flinke stijging prijs van goud
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S 9
1 e u onze parlementsredactle
IN HAAG Hoewel CDA en WD hetabortuswetsontwerp van het kabinet ln grote lijnen
u sitief benaderen, stonden belde regeringspartijen gisteren ln de Tweede Kamer op een
ital belangrijke punten toch lijnrecht tegenover elkaar. Dat gold onder meer de vraag wie
beslist, de termijn waarbinnen de vrouw zich alsnog zou moeten beraden en de strafbaar-
d van abortus.
al deze punten stond de WD-
^fctie dichterbij de oppositie en bij
k&no dan bij de ehrlsten-democra-
PvdA, D'66. PPR. PSP en CPN
zich. zoals verwacht, tegen
"wetsontwerp SOP en GPV die
een eigen wetsvoorstel zijn geko-
dedendat ook, maar dan om
redenen.
IA-woordvoerder Deetman liet gls-
avond weten dat zijn tractie op
istreden punten uit het wetsont-
«chter het kabinet staat. Dat
'orl treft bijvoorbeeld de bepaling over
ld' witte van de arts. die zich er eerst
moet vergewissen of de noodsltu-
van de vrouw niet op een andere
jnier kan worden beëindigd dan
r abortus.
sta
vvd-Kamerlld Dees benadrukte
eens. dat de arts moet nagaan of
„naar het oordeel van de vrouw"
geval is. Maar Deetman vond
toevoeging overbodig. Hij wees
dat er in het wetsontwerp ge-
r^óken wordt van een beslissing van
en arts tezamen met behoud
?n ieders verantwoordelijkheid. En
n nnee is. zo zei hij, een dergelijke
weging ln strijd. HIJ voegde daar
aan toe dat de arts in laatste
n t antle beslist.
fan
i'
ink
?ni
hin
P* i
CDA-woord voerder Deetman (links) overlegt met CDA-fractielel-
der Lubbers tijdens het abortusdebat.
lloverwogen
am janks de vele negatieve reacties
'el' de zogeheten beraadtermijn (zie
'n <%aand overzicht), hield Deetman
aan een termijn van vijf dagen
voorwaarde dat een weloverwo-
beslultvormlng kan plaatsvin-
De beraadtermijn is niet alleen
belang voor de vrouw, maar ook
e*kr de arts, zo zei hij
te
WD-woordvoerder Dees Is
telde beraadtermijn van
dagen van het kabinet te lang
kan de zogenaamde dertlen-we-
•te-grens en de levens vatbaarhelds-
liniens overschrijden en dat kan er
et *tr toe Jeiden dat de vrouw naar een
ere kliniek wordt verwezen, zei
Deetman noemde de ln het wets-
erp voorgestelde termijn ..een mi-
I unv"
r-vfaljl de CDA-woordvoerder In-
kBknde met de strafbaarheid van
^Artus via het wetboek van straf-
zei Dees dat zijn fractie het
IjBlurde dat de regering blijft vast-
Wden aan „een ongenuanceerde
Aïbaarstelllng van de abortus". Hij
einde het onjuist te suggereren dat
itus ln principe strafbaar is. ter-
de bedoeling van het wetsont-
a r P Juist is de abortus onder bepaal-
L voorwaarden te legaliseren.
zei verder, dat zijn fracUe be-
n 79kren heeft tegen de extra vergun-
mst l voor klinieken die zwanger-
Igm ippen boven dertien weken afbre-
Hij bestreed het argument van
n kabinet dat complicaties ln dit.
jd t klinieken groter zouden zijn
u die bij abortussen onder de der-
weken. Cijfers ln de VS. zouden
orp hebben uitgewezen.
,ert man liet weten dat het voorgede
en() unnlngenstelsel bij zijn fractie
ïn bezwaar ondervindt. De opposl-
irtljen lieten zich zeer kritisch uit
het wetsontwerp. D'66 woord
der Wessel Tulnstra noemde het
10H frtjpelijk dat het eigenbeslls-
irecht van de vrouw in het wets-
wrp niet voorkomt. Alleen daar-
huii
en-
Van onze parlementsredactle
DEN HAAG Wanneer het abortus-wetsontwerp van het
kabinet zou worden aangenomen, zal dit een nieuwe
voortgaande breuk betekenen met wat christelijke poli
tiek tot op heden heeft voorgestaan en gedaan. Dit zei
gisteren het SG P-Kamerlid Van Rossum in de eerste
ronde van het abortus-debat in de Tweede Kamer.
Van Rossum richtte zich ln feite
rechtstreeks tot het CDA. toen hij
opmerkte: „Wie zich als christen
politicus beperkt tot wat politiek
haalbaar is, degradeert zijn chris
telijke overtuiging tot de grootste
gemene deler van ethische Inzich
ten van de bevolking."
De SOP'er zei het voor onjuist te
houden dat een christen-politicus
een scheiding aanbrengt tussen
zijn persoonlijke, ethische verant
woordelijkheid en zijn bijdrage
aan het politieke bestel van het
land. „Waar blijft dan de pracht
van het christelijk getuigenis?" zo
vroeg hij zich af.
Volgens Van Rossum, die als voor
naamste bezwaar tegen het wets-
ontwerp-GinJaar-De Ruiter aan
voerde „dat het doden wettigt",
zal aanvaarding van dit ontwerp
ook een breuk betekenen ln het
gezamenlijke front van christen-,
dom en humanisme in hun strijd
voor humaniteit als basis van de
rechtsorde.
ome redactie economie
DAM De heer K. Fibbe
it definitief bij de Ogem weg. Naar
Vfl£uidt heeft hij dezer dagen laten
en. niet te zullen terugkeren ln de
in
raad van commissarissen. Dit
gezondheidsredenen en gezien
Willi 1 leelüJd
I
samenstelling van een nieuwe
I van commissarissen bij Ogem is
qra dzakelijk. aangezien de „oude"
I van commissarissen als gevolg
p.„ interne problemen op 16 septem-
e dit jaar aftrad
Fibbe had van 1970 tot 1978
Ident-directeur de leiding van
jtrai Ogem-concem. Daarna trad hij
|i( tot de raad van commissarissen,
fungeerde na het vertrek van drs
Bt 13 üdink dit Jaar nog enige tijd
l gedelegeerd commissaris en was Initiofiof
le kwaliteit weer nauw betrokken llUUdllcl
dagelijkse leiding van Ogem
puf*
om al is voor haar fractie het wetsont
werp onaanvaardbaar.
ZIJ sprak ook van de bevoogding die
het wetsontwerp zou ademen. De
zinsnede dat onderzocht moet wor
den of de vrouw wel na zorgvuldige
afweging en ln verantwoordelijkheid
gehandeld heeft, vond zij uit den bo
ze. „Dat vooronderstelt lichtvaardig
handelen bij de vrouw. Ons geloof in
vrouwen is echter groter dan dat van
de bewindslieden. Abortus doe Je niet
zomaar", zei zij. Het PvdA-Kamerlld
mevrouw Haas-Berger zei dat de
wetstekst op dit punt een paternalis
me ademt en een negeren van de
eigen verantwoordelijkheid van de
vrouw. Ook PPR. P8P en CPN lieten
zich in deze zin uit.
Zware last
Volgens de oppositiepartijen legt het
wetsontwerp een zware last op de
hulpverlening voor vrouwen die in
nood verkeren. „Abortus hoort in het
wetboek van strafrecht niet thuis.
Anders blijft er een sfeer van taboe en
schuld rondom de hulpverlening han
gen", aldus D'66 woordvoerdster Wes-
sel-Tuinstra. Het effect hiervan is vol
gens haar ln het verleden wel geble
ken. „Bonafide hulpverleners zijn
hierdoor geremd ln goede hulpverle
ning en malafide knoeiers heeft het
van kwalijke praktijken niet afge
houden."
PvdA-woordvoerster Haas-Berger
sprak van het doemdenken van de
regering over de abortus. „Door deze
benadering blijft men de hulpverle
ning ln de hoek van de zonde duwen."
zei hij. Het DS'70-kamerlld Nijhof
stelde vast dat het wetsontwerp pro
beert twee principes met elkaar te
verenigen: de bescherming van het
ongeboren leven en hjet zelfbeschik
kingsrecht van de vrouw. Hij vroeg
zich Eif waar in het wetsontwerp het
gelijk ligt. Zowel de WD als de oppo
sitiepartijen pleitten ervoor de abor
tus in het ziekenfondspiikket op te
nemen. Volgens VVD-woordvoerder
Dees is dit een logisch sluitstuk van
de voorgestelde wettelijke regeling.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Hieronder een overzicht van de kernpunten van het wetsontwerp-Ginjaar/De Ruiter inzake
abortus en de wijzigingsvoorstellen van VVD, resp. PvdA en D'66. Hier en daar zijn de punten globaal weergegeven.
Onderdeel
Beslissing
Positie arts
en vrouw
Beraadtermijn
Termijn waarbinnen arts
de vrouw moet meedelen
of hij al dan niet meewerkt
Strafbedreiging voor over
treding bepaling inzake be
raadtermijn
Vergunningstelsel
Verwijzing
Gemoedsbezwaren arts
Strafbaarheid abortus
Ginjaar/De Ruiter
Vrouw en arts in samen
spraak
Arts moet zich ervan verge
wissen dat de noodsituatie
van de vrouw niet anders dan
door abortus kan worden be
ëindigd.
Vijf dagen
Uiterlijk drie dagen voor ver
wijzend arts, vijf dagen voor
behandelend arts
Een hechtenis van ten hoog
ste een jaar of een geldboete
Afzonderlijke vergunning
voor klinieken die zwanger
schappen boven dertien we
ken afbreken. Voor deze ver
gunning gelden zwaardere ei
sen voor kwaliteit hulpverle
ning
Alleen door arts bij wie de
vrouw onder regelmatige be
handeling staat óf een arts of
specialist in haar woonplaats
Niemand is verplicht mee te
werken aan een abortus.
Handhaven van bepaling in
wetboek van strafrecht dat
abortus strafbaar is, met uit
zondering van abortus ver
richt in ziekenhuis of kliniek
met vergunning
VVD
Vrouw en arts, waarbij be
slissingsrecht vrouw voorop
staat (zie hieronder)
Arts moet zich ervan verge
wissen dat de noodsituatie
van de vrouw naar haar oor
deel niet anders dan door
abortus kan worden beëin
digd
Drie dagen
Uiterlijk twee dagen voor
verwijzend en drie dagen
voor behandelend arts.
Alleen een geldboete
Geen afzonderlijke vergun
ning voor deze klinieken. Eén
vergunningstelsel voor alle
klinieken
Door elke geneeskundige
Gelijk aan kabinet, maar arts
die gemoedsbezwaren heeft
moet de vrouw hiervan on
verwijld in kennis stellen
Strafbaarheid van abortus al
leen laten gelden voor onbe
voegde arts en arts die abor
tus verricht buiten zieken
huis of kliniek met vergun
ning. Hierdoor valt arts die
abortus verricht conform de
wet ten principale niet onder
wetboek van strafrecht
PvdA/D'66
De vrouw, onverlet de verant
woordelijkheid van de arts
om al dan niet mee te werken.
Gelijk aan VVD
Geen beraadtermijn.
Uiterlijk twee dagen voor zo
wel verwijzend als behande
lend arts.
Geen, bij ontbreken bepaling
inzake beraadtermijn
Gelijk aan VVD
Gelijk aan VVD
Gelijk aan VVD
Strafbaarheid van abortus al
leen laten geleden voor onbe
voegde arts. Arts die abortus
verricht buiten ziekenhuis of
kliniek met vergunning straf
baar volgens abortuswet
(Straf van ten hoogste 25.000
gulden boete)
Het initiatiefvoorstel van SGP en GPV, dat thans ook in de
Tweede Kamer wordt behandeld, is niet in bovenstaand
schema opgenomen, omdat het naar aard en opzet scherp
afwijkt. Volgens dit voorstel is abortus alleen toelaatbaar
wanneer de voortzetting van de zwangerschap de vrouw in
levensgevaar brengt of wanneer de ingreep is gericht op de
verwijdering van een kennelijk dode vrucht.
In alle overige gevallen moet volgens het voorstel de vrouw
die zich laat aborteren worden gestraft met een gevangenis
straf van ten hoogste drie jaar en de behandelend arts met
een gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar en zes maan
den. Deze strafmaten komen overeen met die in het wetboek
van strafrecht. De initiatiefnemers, de kamerleden Abma
(SGP) en Verbrugh (GPV), willen verder een bepaling laten
opnemen ln het burgerlijk wetboek, dat het kind waarvan de
vrouw zwanger is, recht beeft op bescherming van zijn leven
en gezondheid.
De wijzigingsvoorstellen van PvdA en D'66 komen voor het
merendeel overeen met het initiatief-wetsontwerp van de
leden Roethof en mevrouw Wessel van deze fracties. Hier en
daar hebben zij hun wijzingingen aangepast aan het kabinets
voorstel. Het betreft in die gevallen onderdelen die hun eigen
ontwerp niet voorkomen.
ADVERTENTIE
Als u nu geld nodig hebt, en u wilt
van te voren precies weten hoe lang u
over de aflossing doet en hoeveel u per
maand betaalt, dan adviseert de Arrïro
Bank u een Persoonlijke Lening.
Duidelijker kan het niet Boven
dien heeft de Persoonlijke Lening van
de Amro Bank nóg een paar voordelen. Continu Crediet of een Persoonlijke
Het afsluiten is vrij van kosten en het Lening gaat.
overlijdensrisico is tot f20.000,- gedekt.
De rente is fiscaal aftrekbaar.
Als u geld wilt lenen, adviseert de
Amro Bank deskundig:
of het nu om een hypotheek, een
vroegere voorzitter van de raad
[bestuur van Ogem. drs. B. J.
9 sf«Fk. heelt een adviesopdracht aan-
ef van de UNCTAD, de organlsa-
Gro'°°r ontwikkelingssamenwerking
de Verenigde Naties.
ag
jo gaat adviezen geven op het
end *d van bestrijding van het steeds
aa, aer wordende protectionisme in
typ» wereldhandel en tevens adviseert
20 ®yer herstructurering van de in-
We m de derde wereld. De op-
•t is eenmalig en neemt onge-
vijf maanden ln beslag. Udlnk
leli f 0161 in dienst van de UNCTAD.
oe destijds als minister van
le «Kkelingssamenwerking bemoei-
am Kfhad met de UNCTAD. Tijdens
,an ™CTAD-conferentie in New Del-
jn i»69) heb ik een bemiddelende rol
ipt 11en spelen tussen de Groep van
Jbntwikkelingslanden) en de indu-
jlanden. zo zei de heer Udink des-
faagd.
Alle fracties keerden zich tegen het
initiatief wetsontwerp van de Kamer
leden Abma (SGP) en Verbrugh
(OPV). Dees: „Aanvaarding van dit
wetsontwerp zou de klok honderd
jaar terugzetten." Volgens Deetman
valt het zwaartepunt ln het initiatief
wetsontwerp eenzijdig op de absolute
norm. Elementen als barmhartigheid
en hulpverlening aan de vrouw zijn
onderbelicht, zei hij. Volgens Deet
man mag aan de wet niet zonder meer
de norm van persoonlijk handelen
worden ontleend, zoals Abma en Ver
brugh willen.
Ambassadeur. De Nederlandse am
bassadeur in Zuid-Afrika, drs. J. van
der Valk, wordt binnenkort ook onze
vertegenwoordiger in het koninkrijk
Swaziland. Zijn standplaats blijft
Pretoria.
Van een onzer verslaggevers
VLEUTEN De Vervoersbonden
FNV hebben gisteren op een taxidag
ln Vleuten laten weten dat het hoog
tijd is dat een landelijke CAO voor
het taxibedrijf tot stand komt Veel
werkgevers ln het taxibedrijf nemen
nogal eens een loopje met zaken als
werktijden, vakantie en minimum
loon. De bonden zijn al twee Jaar
bezig met onderhandelingen met de
overkoepelende werkgeversorganisa
ties over landelijke afspraken.
De vervoersbonden zijn redelijk opti
mistisch over de resultaten van het
overleg met de werkgevers, die het
belang van een landelijke regeling
van de arbeidsvoorwaarden eveneens
onderschrijven. Oneerlijke concur-
rentleverschlllen zullen hierdoor ver
dwijnen. De werkgeversorganisaties
willen volgend jaar met de vervoers
bonden gaan praten over een lande
lijk contract, dat moet worden uitge
werkt tot een volwaardige CAO voor
het taxibedrijf.
In Nederland werken ongeveer vijf
duizend taxichauffeurs ln loondienst
bij garages en taxicentrales; veertien
honderd van hen zijn lid van de ver
voersbonden. De arbeidsvoorwaar
den van de chauffeurs zijn nogal
„los" geregeld: ze variëren van mon
delinge afspraken tot bedriJfs-CAO's
of, zoals ln Amsterdam en Rotter
dam, CAO's voor alle taxibedrijven in
de stad.
Het afsluiten van de CAO kan ertoe
lelden dat de klanten ln sommige
gevallen wat meer voor een taxirit
moeten gaan betalen. De tEirieven
verschillen nu sterk van streek tot
streek en van stad tot stad, maar deze
worden gelijkgetrokken door een lan
delijk tariefstelsel.
WE HL (ANP) De 47-Jarlge J. G.
Malkus kwam om het leven toen hij
met zijn auto stond te wachten op
een vluchtstrook en van achteren
werd aangereden door een vracht
auto.
Van een onzer verslaggevers
HILLEGOM De gereformeerde
kerk van Hillegom Is gistermiddag
geheel uitgebrand. De uitgebran
de resten zullen moeten worden
gesloopt. Volgens de politie be
draagt de schade ruim vier mil
joen gulden.
Kort vóór het ontstaan vEin de
brEind, omstreeks één uur, hebben
werklieden dakbedekkingwerk
zaamheden verricht, waarbij gas
branders werden gebruikt. Ver
moedelijk is de brand hierdoor
ontstaan.
De brandweer bleef tot een uur of
zes ln touw. maar kon niets van
het gebouw redden. Slechts de to
ren en zijmuren staan nog. Ook,
het orgel, dat al gerenoveerd was
en in stukken stond opgeslagen in
de kerk, is verwoest Verder ver
brandden allerlei artikelen die de
leden van de gereformeerde kerk
bijeen had gebracht voor een ba
zar ten behoeve van de renovatie.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De VNU doet niet meer mee in het samenwerkingsverband
dat was opgezet samen met Bruna en Elsevier/NDU. Volgens de VNU kon
geen algehele overeenstemming worden bereikt over de distributie van
tijdschrijften in het samenwerkingsverband.
Binnen de gesprekken over een samenwerking, die al geruime tijd aan de
gang waren, zou Bruna de detailhandelssecties krijgen van zowel VNU (Van
Gelderen-Boek) als van Elsevier. In ruil daarvoor zouden VNU en Elsevier
ieder een belang van 24 procent krijgen in het kapitaal van Bruna. De
detailhandelssecties zijn binnen de grote uitgeversconcerns VNU en Elsevier/
NDU verhoudingsgewijs klein maar bij Bruna is de wlnkeigroep juist zeer
groot.
Bruna en Elsevier zetten de besprekingen voort. Het uittreden van VNU uit de
onderhandelingen zeü echter zeker consequenties hebben voor de toekomsti
ge opzet. In tegenstelling tot de twee andere partners heeft de VNU een
organisatie voor het vervoer en de levering aan winkeliers van tijdschriften,
bekend onder de naam Aldipress.
Uit het VNU-communiqué kim worden opgemerkt dat de moeilijkheden
gingen over het inpassen van Aldipress in het geheel.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM Terwijl gisteren op
de valutamarkten de hoogtevlucht
van de dollar even tot stilstand kwam
iets, waaraan de onzekere uit
komst van de Amerikaanse presi
dentsverkiezingen niet vreemd was
gaf de goudprijs een opmerkelijke
stijging te zien. Dit in zekere zin tot
verrassing van de goudhandel, die
eerdere verwachtingen omtrent een
daling van de goudprijs daarmede
niet bewaarheid zag.
In Londen bereikte de goudprijs in de
loop van maandagmorgen een peil
bam 650,50 dollar per ounce (31,1
gram) om daarna terug te zakken tot
648 dollar. Dit was altijd nog zeven
dollEir hoger dan het slot van maan
dag. Dinsdag bedroeg het officiële
slot 646 dollar.
In kringen van de goudhandel ln Lon
den werd de stijging van de goudprijs
in verband gebracht met het feit dat
wie ook de Amerikaanse verkiezingen
mag winnen. Carter of Reagan, zij ln
elk geval de Amerikaanse economie
zullen willen stimuleren.
Dat zou dan
lagere rentetarieven betekenen, wat
op zich weer een factor is voor een
stijging van de goudprijs.
In Amsterdam steeg de prijs van on
bewerkt goud van 41.980-/42.680
tot 42.870 43.570 per kilo
