Arbeider ski jk op crisisjaren
Verzekeringen?
Juffrouw Van der Wel
kiest voor de Nutsspaarbank.
B en w Amsterdam
accepteert bewoners
Tentoonstelling in Amsterdams Gemeente-archief
Akkoord Groote Keyser
UITNODIGING OASE-DAG
Gemeente Delft
NUTSSPAARBANK
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1980
TROUW/KWARTET
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De laatste tijd is er sprake van een groeiende belangstelling voor de jaren
dertig. Niet verwonderlijk als je de overeenkomst ziet tussen de problemen van toen en nu:
stagnatie in de bouw, loonsverlagingen, werkloosheid, huurproblemen en straatgevechten.
In het Amsterdamse Gemeente-ar
chief is tot en met 20 december de
tentoonstelling „Crisis in Amsterdam
- beelden uit de jaren dertig" te zien.
Deze probeert met alleen een indruk
te geven van de economische achter
grond. maar ook de dagelijkse werke
lijkheid weer te geven. Daarbij wordt
gebruik gemaakt van materiaal dat
in de vergetendheid dreigde te raken.
Het gaat vooral om werk van de Am
sterdamse fotografen C. A. J. van
Angelbeek en Mark Kolthoff, allebei
lid van de vroegere Vereeniging van
Arbeiders Fotografen.
De tentoonstelling is opgebouwd
rondom deze foto's, met daarnaast
affiches, tekeningen (door werkloze
kunstenaars gemaakt voor het ar
chief), kranten, boeken, archiefstuk
ken (o.a. over het juli-oproer van
1934) en allerlei eendagsdrukwerk.
Nederland bleef aanvankelijk versto
ken van de economische crisis, die in
1929 in Amerika begon. Alleen in het
diamantvak voelde men ogenblikke
lijk de gevolgen. Het beeld verander
de pas in 1931 toen het Engelse pond
devalueerde en het Nederlandse be
drijfsleven scherp moest gaan con
curreren. In de Amsterdamse haven
daalde het goederenvervoer daardoor
in 1932 met twintig procent, de werk
loosheid steeg tot dertig procent
De werkgevers reageerden met loons
verlagingen op de crisis, de arbeiders
gingen meer en meer over tot stakin
gen. Alleen al in Amsterdam werd in
1931 en 1932 meer dan honderd keer
naar dit middel gegrepen. De rege
ring ging op haar beurt over tot bezui
nigingen op werklozensteun, ambte
narensalarissen en onderwijs. De
linkse partijen en de vakbeweging
kwamen steeds meer in verzet
Het gezag trad keihard op bij demonstraties. Hier een neergeslagen
man bij een café op de Prinsengracht
Amsterdammers waren al in de jaren
twintig in Rijkswerkverschaffings-
kampen tewerkgesteld. Men werkte
er in „tarief": een ploeg verdiende
meer naarmate er harder gewerkt
werd. Daartegen bestond veel verzet
en er braken opnieuw stakingen uit.
Na 1931 kreeg het protest meer indivi
duele vormen, zoals het opzettelijk
verspreiden van hoofdluis, het simu
leren van ziekte en zelfverwonding.
Het grootste werkverschaffingspro
ject in Amsterdam was de aanleg van
het Amsterdamse Bos. waarmee in
1934 begonnen werd. De mensen oor
wie het grondwerk te zwaar was (en
dat waren er heel wat, bijvoorbeeld
kantoorbedienden) werden naar huis
gestuurd. Hun basisuitkering was zo
laag, dat van een menswaardig be
staan nauwelijks sprake kon zijn. Of
zoals de toenmalige minister Slote-
maker de Bruine zei: „De werklozen
moeten terug naar het ethische mi
nimum".
Dat gebeurde in 1934. Het verzet
kwam vlot los in Amsterdam. Her en
der werden protestvergaderingen ge
houden. demonstraties werden door
de politie uit elkaar geslagen. Op 5, 6
en 7 juli breidden de acties en ongere
geldheden zich uit naar Noord, de
Eilanden, Spaamdammerbuurt,
Staatsliedenbuurt en Dapperbuurt.
Buurtbewoners richtten#primitieve
barricades op en gooiden met stenen,
bloempotten en meubilair. In de ha
ven en de bouw werd gestaakt.
Om de opstand neer te slaan werden
militairen gevorderd en vooral in de
Jordaan Ingezet. Op zaterdag 7 Juli
escaleerde de situatie geheel toen de
persen van het communistische blad
De Tribune onder een voorwendsel
verzegeld werden. Na overleg op het
stadhuis met Colijn werd het volgen
de dienstbevel gegeven: „Iedere bal
dadigheid moet terstond met de
meeste kracht desnoods door vuur
wapens worden onderdrukt. Het ge
zag heeft de onafwijsbare plicht het
verzet met de meeste kracht tot iede-
ren prijs neer te slaan". Dat lukte,
maar de balans was triest: zes doden
en 3000 kogels.
Het isolement van de werklozen en
hun beweging was tijdens het Jor-
daanoproer treffend aan het licht ge-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Aan de dreigende situatie rondom de kraal
panden de Groote Keyser in Amsterdam lijkt nu definitief ei
einde te zijn gekomen. Burgemester en wethouders van i
sterdam hebben gisteren de drie woongroepen, die doorl
vereniging Centraal Wonen waren voorgedragen, als toekof
stige bewoners aanvaard. Het gaat in totaal om 22 bewonef
onder wie vier kinderen.
De gemeente kocht de kraakpanden
op de Keizersgracht vorige maand
aan. Vorige week vond overleg plaats
tussen de Amsterdamse wethouders
van volkshuisvesting en herhuisves
ting en een delegatie van bewoners
van de Groote Keyser. De nu aan
vaarde regeling is in overeenstem
ming met de afspraken die tijdens
dat overleg zijn gemaakt.
In antwoord op vragen van leden van
de Amsterdamse gemeenteraad ver
klaarde burgemeester Polak gisteren
nogmaals het „te betreuren dat de
minister van binnenlandse zaken
heeft gemeend over de gang van za
ken rondom de Groote Keyser in de
pers verklaringen te moeten afleggen
zonder zich tevoren op de hoogte te
stellen van de stand van zaken en van
de beweegredenen van de burgemees
ter." De burgemeester doelt hiermee
op uitspraken van minister Wiegel
over het al dan niet ontruimen van de
kraakpanden.
Schafttijd voor arbeiders bij de aanleg van het Amsterdamse Bos.
Links, aan hun kleding te herkennen, kantoorbedienden voor wie
het werk erg zwaar viel.
(Foto's Gemceten-archief)
Onvrijwillig
komen. De SDAP en het NW hadden
zich afzijdig gehouden, hetwelk door
de wel actieve communisten scherp
werd veroordeeld. Het leverde de
CPN in ieder geval een flinke verkie
zingswinst op: van zes naar dertien
procent. In enkele wijken was de aan
hang tot dertig procent gegroeid.
Fascisme
Het laatste gedeelte van de expositie
is gev.ijd aan de opkomst van het
fascisme en de strijd daartegen, die
zijn hoogtepunt beleefde in de vrij
willige deelname van Nederlanders
aan de Spaanse burgeroorlog.
Veel aandacht wordt besteed aan de
positie van de kunstenaars in de cri
sisjaren. In 1934 werd een speciaal
fondsje gesticht om het drastisch be
snoeide Gemeente-archief toch aan
eigentijdse tekeningen te helpen en
tegelijk werkloze kunstenaars enigs
zins te steunen. Deze tekeningen ge
ven vaak een treffend beeld van de
malaisesfeer.
Er is een speciaal diaprogramma over
de Vereeniging van Arbeiders Foto
grafen. die van 1931 tot 1934 heeft
bestaan. Deze fotografen ging het er
vooral om „op straat of in de bedrij
ven foto's te nemen, die in verband
staan met onzen strijd tegen het ka
pitalisme en hare uitwassen". Juist
deze niet eerder gepubliceerde collec
ties. met hun specifieke weergave van
de dagelijkse werkelijkheid, maken
„Crisis in Amsterdam beelden uit
de jaren dertig" interessant.
De tentoonstelling is van maandag
tot en met zaterdag geopend van 10
tot 16 uur. De toegang is gratis.
In zijn antwoord zegt burgemeester
Polak dat „er geen aanleiding was de
in gang gezette voorbereidingen tot
een eventuele onvrijwillige ontrui
ming van de Groote Keyser stop te
zetten, totdat de krakers positief rea
geerden op een brief van het gemeen
tebestuur". De brief werd op 21 okto
ber bij de krakers bezorgd. „Toen
bovendien bekend werd dat de kra
kers de zender uit het pand zouden
verwijderen, leidde dat tot de conclu
sie dat nu eerst overleg noodzakelijk
was", aldus de burgemeester. De aan
wezigheid van de illegale zender de
Vrije Keijse in de panden was meer
malen aangemerkt als een mogelijk
heid tot justitieel ingrijpen.
Burgemeester Polak verklaarde gis
teren ook nog dat op het moment, op
woensdag 22 oktober, dat hij de
nieuw ontstane situatie met de
hoofdcommissaris besprak, deze hem
vertelde dat de bijstandsaanvrage
voor een eventuele ontruiming (begin
november) reeds verzonden
Daarop werd in overleg besloten L|
bijstandsaanvrage op te schorten.^
Tegen beleid Wiegel
Kamer wijst motiej
afkeuring af
DEN HAAG (ANP) - De Twe£l
Kamer heeft twee moties verworj
die kritiek bevatten op het beleid C
minister Wiegel (binnenlandse zuk._
betreffende de Groote Keyser, I
gekraakte gebouwencomplex aan jjj
Keizersgracht in Amsterdam.
de linkse partijen stemden giste
voor de moties.
Tijdens een interpellatie vorige wt
laakte de oppositie het gedrag van
minister, die burgemeester Po, e
voor de voeten zou lopen bij dk
onderhandelingen met de krak^i
over een geweldloze oplossing. D^,
onderhandelingen zijn intussen i
slaagd. Ook het communiceren
dagbladinterviews in plaats
rechtstreeks met de burgemeei
kon volgens de linkse partijen i
door de beugel.
Zij dienden hierover twee motie»
De WD steunde de bewindsman i j£
voorwaardelijk, het CDA had well j
tiek maar zag geen brood in een i ra
tie van afkeuring.
De motie-Kosto, waarin de mini» 5
werd gevraagd zich te onthouden
alles wat de burgemeester kan hin v
ren, kreeg alleen de steun van Pi i
en D'66. De PPR stemde tegen, e* w
als de CPN, omdat deze motie te v
een blijk van waardering zou 4
voor het beleid van de burgemeesT
De motie van Bakker (CPN) en lm
der Spek (PSP) die het beleid ift
Wiegel zonder meer afkeurde,
rekenen op de steun van alle lil
partijen, maar ook dat was niet 4
doende. WM
~6
Deze feestelijke Oasedagen vinden plaats, elke 2e
zaterdag van de maand, in het wijkgebouw „De
Haard", Daguerrestr. 16. Den Haag
zaterdag 8 november, aanv. 10 uur
spreker: ds. Nico Goverts
Waarom „OASE"
Het Oaseteam bestaat uit leden van verschillende
kerken. Zij geloven in één Gemeente uit kerk en khng,
onder één Heer nl. JEZUS CHRISTUS. Zoon van de
levende God.
Zij geloven dat Jezus Christus verlost van angst en
twijfel, van zelfzucht en liefdeloosheid, van elke ge
bondenheid.
Op grond van Gods beloften, Zijn Verzoening. Gene
zing en Bevrijding.
Er is een uitgebreide boekentafel aanwezig over het
nog zo weinig begrepen werk van de H. Geest.
Kinderoppas aanwezig. Lunchpakket meebrengen.
Wij zorgen voor koffie
Het Oaseteam 070-230772
DONDERDAGAVOND-SAMENKOMST
Ook U bent morgenavond D.V. 6 November
Hartelijk welkom in „De Haard"
Daguerrestr. 16 Den Haag. Aanv. 19.45 uur
SPREKER. ARIE BAAK
Oudmedewerker opbouwkring Voorburg/Nu
stafmedewerker Vormingscentrum en kinderoord. "In de
ruimte" te Soest. Met medewerking van het Zangkoor
SHARE
Na de dienst, gelegenheid tot gesprek, en koffiedrinken.
Leven en Overvloed' Tel. 230772.
ONTWERP-
BESTEMMINGSPLAN
PROF. EVERTSLAAN 1980
De burgemeester van Delft brengt ter voldoening aan
het bepaalde in artikel 23 van de Wet op de ruimtelijke
ordening ter openbare kennis, dat met ingang van 6
november 1980 gedurende één maand ter gemeente
secretarie, afdeling stadsontwikkeling en openbare
werken (kamer 6), Oude Delft 116 te Delft, voor een
ieder ter visie ligt het ontwerp-bestemmingsplan Pro
fessor Evertslaan 1980.
Het bestemmingsplan wordt begrensd door de Prof.
Telderslaan (zuidzijde), de Prof Hoogewerfflaan, de
ten zuiden van de Prof. Evertslaan gelegen terrein-
grens met het TNO-complex en het betreffende ge
deelte Schoemakerstraat.
Het bestemmingsplan zal een gedeelte van het sedert
1957 geldende uitbreidingsplan „Zuidpolder van Delf-
gauw" vervangen. De voorschriften van het nieuwe
plan zullen worden aangepast aan de huidige wetge
ving. Het nieuwe plan zal de bestaande toestand
vastleggen van bebouwing die destijds in afwijking
van het geldende uitbreidingsplan via bijzondere pro
cedures is gerealiseerd. Voorts zal enige uitbreiding
gegeven worden aan woningbouwmogelijkheden, ook
extra bouwkavels. in de strook woonbebouwing aan
de zuidzijde van de Prof. Evertslaan.
Een ieder is bevoegd gedurende de termijn van
tervisieligging tegen het ontwerp bestemmingsplan
bezwaren bij de gemeenteraad in te dienen.
Delft, 5 november 1980
De burgemeester voornoemd,
R. M. Gallas.
Een mens weet maar nooit, 't Is
altijd verstandig je van tevoren in te
dekken. Niet tegen risiko's (want die blijf
je lopen), maar tegen de eventuele
schadelijke gevolgen van die risiko's.
Wat dat betreft biedt de Nutsspaar
bank een all-round
pakket aan
verzekerings
mogelijkheden.
Noemen we:
de Brand
verzekeringen, die
de materiële
schade door
brand, bliksem
inslag en
ontploffing als bij
schade bij blus
water en diefstal
bij brand dekt.
Daarnaast heb je de meer uit
gebreide polissen ('t meest afgesloten),
die allerlei andere gevaren meedekken,
zoals inbraak, schade door regen,
sneeuw, storm, gesprongen leidingen e.d.
Wil je je verzekeren tegen aan
sprakelijkheid voor schade aan derden,
dan is de Aansprakelijkheidsverzekering
voor particulieren (A.V.P.) de
aangewezen oplossing: een verzekering,
voor alleenstaanden of voor het hele
gezin (ja, ook voor de hond en de kat)
afgesloten, waardoor ook kinderen en
andere inwonenden meeverzekerd zijn.
Naast b.v. glasverzekeringen kent de
Nutsspaarbank voorts auto-, motor-, en
bromfietsverzekeringen. Elk daarvan met
alléén Wettelijke
Aansprakelijkheid
(W.A.),dan wel
W.A. plus brand,
diefstal en explosie
(W.A.-extra);
alleen voor de
auto dan wel
met W.A. plus
casco, de zgn. „all-
risk-verzekering".
Speciaal met
't oog op vakanties
zijn er de reis
verzekeringen, van
kracht vóór of tijdens reizen over de hele
wereld. Vóór de reis: de annulerings
verzekering. Tijdens de reis: de reis-,
vlieg-, ongevallen-, reiscasco- of rechts
bijstandverzekering, zowel individueel
als collectief af te sluiten.
Last but not least: de levens
verzekeringen die u bij de Nuts
spaarbank kunt afsluiten. Een hoofdstuk
apart. En de moeite waard van een
serieus gesprek. Maak 's een afspraak.
>mr
eidi 1
DE GEMEENTERAA1
vergadert op maandag 10 november om 79fcr
uur. zo nodig voort te zetten op dinsó g
11 november om 19.00 uur over de volgetp
punten:
ontslag en benoeming lid Bestuurscomi
sie Haags Centrum voor Onderwijsbegeleit
benoeming hoofdleidster openbare kt
terschool Prins Willemplein 5
voorstel m.b.t. plan Polyzathe „Dorp
Zee"
voorstel om voorshands geen medewerk 11
te verlenen aan de overdracht in eigend
van woningwet- en premiehuurwoningen
de bewoners
lidmaatschap Vereniging van Ziekenhui]
in 's-Gravenhage e.o.
aankoop perceel Juffrouw Idastraat 10/1
t.b.v. Sosjale Joenit
subsidiëring Vledderproject
vaststelling bestemmingsplan Scheveni
seweg
inrichting jongerenaccommodatie in
Doustraat
—nieuwbouw buurthuis t.b.v. Transvaalki
tier
wijziging subsidieverordening bewoi
organisaties samenlevingsopbouw
aankoop en inrichting 3 noodlokalen
openbaar kleuter- en lager onderwijs aan
Reitzstraat
verbetering en uitbreiding huisvt
Stichting Schak
verbouwing Dlligentia aan Lange Vcijj
hout 5 w
uitbreiding beveiligingsinstallatie van
Gemeentemuseum
renovatie districtsbureau van politie Will
mina van Pruisenweg
vaststelling Verordening steun bedril
stadsvernieuwing 1980
wijziging erfpachtsovereenkomst van gr<
gelegen aan de Laan van Eik en Duinen
aankoop perceten in de Paulus Pot
straat. Scheepersstraat en Koningstraat,
oppervlakte grond achter het pand Kei
straat 58 en appartementsrechten in de
Miereveltstraat 60/Van der Vennestraat 7a'
onteigening t.b.v. verbreding Hamerstri
naamgeving openbare school Buitentuif
151b
vaststelling vergoeding art. 103 Lo-wet 1!
en artikel 191 B.b.o. 1967 over 1979 t.b.v.1
bijzonder onderwijs
initiatiefvoorstel van het raadslid de
A. J. A Verduyn Lunel inzake „verordeni
monumenten en stadsgezichten".
1 na
m t.ff
aan A
ivestP]
Wanneer u over een of meer agendapui
meer wilt weten, kunt u de tekst van de s
ken die worden behandeld, inzien in het <J
meentelijk Informatiecentrum aan de Groi
markt (geopend op maandag van 11.00 uutW
17.00 uur. van dinsdag tot en met vrijdag ff
09 00 tot 17.00 uur en op zaterdag van M
tot 16.00 uur). Deze stukken zijn bovenC
tegen betaling van de kosten verkrijgbaar
het Stadhuis. Burgemeester De Monchyf'
14, bij de afdeling Interne Zaken, kamer 2
telefoon 624121, toestel 2198.
Spreekrecht
Wanneer u iets wilt zeggen naar aanleid!
van een van de agendapunten, is hiertoe I
tegenheid gedurende een halt uur na de er
vang van de vergadering. U kunt zich daar*
tot uiterlijk drie uur voor de aanvang vanljg
vergadering opgeven bij de voorzitters vant
gemeenteraad. Burgemeester De MonchyttT
14, telefoon 62 41 21, toestel 2044, onder
melding van Uw naam en adres.
De spreektijd is maximaal 5 minuten.
