Begering Italië wist van miljardenfraude Iran Walesa: Soms moet ik matigen, soms aansporen 'Iraniërs vluchten naar de tegenpartij' Zuid-Afrika moet uit twee 'kwaden' kiezen Minister Tekere staat erecht voor moord Voorzitter Senaat hield rapport achter Zware gevechten bij Abadan OPEC: eigen persbureau Washington: doorbraak bij gijzeling Chinees programma zes kerncentrales Defensie probleem bij formatie in West-Duitsland =SplNSOAG 4 NI ilNSDAG 4 NOVEMBER 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET H S 7 IME (Reuter, ANP) De financiële commissie van de Italiaanse senaat is begonnen meteen Jerzoek naar een gigantische belastingfraude, die de staat de afgelopen tien jaar vier «et kiijard gulden kan hebben gekost. De omvang van de zaak, die in een paar dagen is gegroeid pt wat nu al het schandaal van de eeuw wordt genoemd, kan echter nog veel groter zijn. een senaatscommissie zal als eerste n gesprek hebben met de voorzitter ji de senaat, de christen-democraat emo Segnana. die moet uiUeggen larom hij drie regeringsrapporten er de fraude meer dan drie maan- >n geheim hield. Hij kreeg die rap- >rten eerder dit Jaar uit handen van anceseo Reviglio. de minister van mnciën. Tegen kranten verklaarde mzitter Segnana dat hij dacht dat rapporten vreselijk geheim waren i dat hij ze niet eens zelf had durven tkn. ,Blind monster' tn Italiaanse krant noemde gisteren rt nog steeds uitdijende schandaal ien blind monster dat alles opslokt it het op zijn pad tegen komt." rfge week gaven officieren van jus- ie In 22 Italiaanse steden arresta- ibevelen uit voormeer dan honderd •nsen. Honderden anderen kregen waarschuwing dat hun zaak ook in dereoek is. Volgens minister Revig- moeten er mogelijk tweeduizend enaen voor de rechter verschijnen. Een voormalige premier en verschei dene ministers zouden al sinds 197G van de belastingfraude op de hoogte zijn. Met behulp van vervalste invoer- documenten zouden enorme hoeveel heden hoogwaardige olieprodukten als goedkope grondstof het land zijn binnengekomen. Onder de gearresteerden bevindt zich generaal Raffaele Oiudice, het voor malige hoofd van de douane die vol gens de grondwet is belast met de strijd tegen de belstingontduiking en smokkel. Al in 1975 werd begonnen met het onderzoek, dat een Jaar later slechts leidde tot het ontslag van eenbelas tin gfunctlonaris die zijn ba zen had ingelicht. Eindelijk openbaar temaken, of tenminste de rapporten van minister Reviglio. HIJ zal waar schijnlijk vandaag watmeer details over de omvang van het schandaal bekend maken. In Rome is gisteren de Italiaanse communistische partij begonnen aan een bijeenkomst over het toekomsti ge beleid. De koers van Enrico Berlin- guer, secretaris-generaal van de grootste communistische partij van West-Europa, heeft de laatste tijd heftige kritiek te verduren gehad. Veel partijleden willen af van het „historisch compromis" van Berlln- guer, die hiermee hoopt ooit nog eens met de christen-democraten in de re gering te komen. Van onze correspondent JOHANNESBURG De Zuldafrikaanse minister van buitenlandse zaken Pik Bo tha zal met zijn Britse collega Lord Carrlngton overleg voe ren over Namibië (Zuldwest- Afrika). Deze week moet de Veiligheidsraad van de Vere nigde Naties een beslissing nemen over eventuele sanc ties tegen Zuld-Afrlka, omdat dat land weigert een datum te aanvaarden voor uitvoering van resolutie 435 van de Vei ligheidsraad. Deze behelst de details van verkiezin gen in Namibië onder internationaal toezicht. Lord Carrlngton zou Botha ervan willen overtuigen dat het de hoogste tijd is voor een akkoord over Namibië. Zegslieden zijn ervan over tuigd dat Carrlngton er bij Botha geen twijfel over zal laten bestaan dat, als er geen duidelijke voortgang wordt geboekt inzake Namibië, een debat van de Veiligheidsraad over sancties onvermijdelijk zal zijn. Geen van de vijf betrokken westerse landen wil op dit moment echt sanc ties tegen Zuid-Afrika. Zij zouden zelf het meeste te lijden hebben van zo'n stap. Groot-Brittannië, dat grote in vesteringen heeft in Zuid-Afrika in de eerste plaats. Maar volgens betrouw bare zegslieden moet er niet van wor den uitgegaan dat Groot-Brittannië of een van de andere westerse landen (de Verenigde Staten, Canada, Frankrijk en West-Duitsland) zijn ve to in de Veiligheidsraad zal gebruiken om sancties te blokkeren. Het ministerie van buitenlandse za ken in Pretoria is ervan overtuigd dat enigerlei vorm van sanctie nu gevaar lijk dichtbij is. De verwachting is echter dat het zal proberen de storm die opsteekt onder controle te krij gen, om hoe dan ook een verkiezings overwinning van de Zuldwestafri- kaanse bevrijdingsbeweging (SWA PO) te voorkomen. De regering wil de binnenlandse gevolgen van een aan de macht komen van SWAPO-leider Sam Nujoma niet riskeren. De rechtervleugel van de Nationale Partij die zich toch al geprikkeld is door de interne politieke ontwikke lingen zou in opstand komen tegen wat wordt gezien als een uitlevering aan SWAPO. Ook Invloedrijke mili taire adviseurs van de minister pro beren hem ervan te overtuigen, geen akkoord te sluiten over Namibië. De veiligheidstroepen, zo wordt gezegd, zijn aan de winnende hand in de strijd tegen SWAPO. Voor Zuid-Afrika is het belangrijk dat de hem welgezinde politieke par tijen in Namibië, vooral de Democra tische Turnhalle Alliantie van Dirk Mudge, bij het overleg worden be trokken. Pretoria kan dan, ongeacht de uitkomst, volhouden dat de lokale partijen medeverantwoordelijk wa ren voor een uiteindelijk akkoord over Namibië. Daarom blijft Zuid-Afrika vasthou den aan een conferentie over Rhode- sië, naar het voorbeeld van de confe rentie van Rhodesië, van alle politie ke partijen. Dat zou de regering uit de puree halen en haar in staat stellen nationaal en Internationaal het ge zicht te redden. Zuid-Afrika moet nu kiezen uit twee kwaden: sancties van de Verenigde Naties of een verkie zingsoverwinning van de SWAPO. ALISBURY (AP, Reuter) De Zlmbabweaanse minister an werkgelegenheid, Edgar Tekere, moet terecht staan we ens moord. De rechter wees verweer van de verdediging dat et hooggerechtshof in deze zaak niet bevoegd is. van de and fckeres verdediger, de Britse advo- aat Louis Blom-Cooper, is tegen de ltspraak in hoger beroep gegaan. Hij rijst op een wet. dat bewindslieden legen het „onderdrukken van terro- lsme" niet vervolgd kunnen worden. )e wet is opgesteld in 1975 door de oenmalige blanke minderheidsrege- ing in Zimbabwe. Tekere en zeven an zijn lijfwachten worden ervan eschuldigd een blanke boer ver- loord te hebben. Smith ervan tegen het éën-man-één- stem-systeem te zijn waardoor Muga be aan de macht kwam Smith heeft vorige week verklaard dat alleen mensen met een opleiding stemrecht zouden moeten hebben Hoogtepunt BAGDAD (Reuter, AFP, AP)— Iran heeft gisteren de onmid dellijke vrijlating van zijn door Irak gevangen genomen minister van oliezakengeëist. Irak beschouwt de minister en vijf Iraanse ambtenaren als krijgsgevangenen en nodigde ook de geestelijke leiders in Teheran uit naar het front te komen en zich gevangen te laten nemen. e moordzaak heeft de regrlng van obert Mugabe in de problemen ge acht. De premier maakt toch al loeilijke tijden door. anhangers van minister van blnnen- indse zaken Joshua Nkomo, dron- ;n het gebouw van de omroepmaat- •happij binnen na kritiek van Muga- e op zijn vroegere kornuit. In Umtall ngen demonstranten de straat op adat senator Joseph Culverweil had pgeroepen tot verbanning van oud- remier Ian Smith. HIJ beschuldigde De emigratie uit Zimbabwe heeft in september haar hoogste peil in twee Jaar bereikt, met het vertrek van 2004 mensen uit het Jonge land. Het wer kelijke aantal ligt waarschijnlijk ho ger, omdat veel emigranten hun ver trek niet opgeven. In december 1978 gingen 2596 mensen weg uit Zimbab we (toen nog Rhodesië), dat toen nog werd geteisterd door de guerrilla. Of ficieel wordt in de cijfers niet langer onderscheid gemaakt tussen blanken en zwarte, maar aangenomen wordt dat de meeste emigranten blanken zijn. De nieuwkomers (volgens de of ficiële cijfers 948 in september) zijn overwegend zwart. Iraanse studenten knappen de muur van de Amerikaanse ambassade op ter gelegenheid van de eerste „verjaardag" van de gijzeling. WENEN (Reuter) Het nieuwsbureau van de Organi satie van olie exporterende lan den (OPEC) dat enige tijd gele den is opgericht is officieel met zijn werkzaamheden begon nen. Het eerste bericht dat het OPEC News Agence (Opecna) de wereld Instuurde was de op schorting van een bijeenkomst die eind deze maand in Wenen zou worden gehouden en waar in zou worden beraadslaagd over het beleid van de organi satie op lange termijn Opecna verspreidde verder be richten over de hulp van de OPEC aan de ontwikkelings landen en oer het nationale ollebeleid van de dertien bij de organisatie aangesloten lan den. Het is de bedoeling dage lijks vanuit het hoofdkantoor van de OPEC in Wenen onge veer 1500 woorden te versturen naar 350 plaatsen in zeventig landen. Het bureau betrekt zijn nieuws van de OPEC-leden en stelt ook zijn eigen berichten samen. De doelstelling van Opecna is een doeltreffend communica tiemiddel voor bevordering van de belangen van de OPEC- landen als leden van de derde wereld, aldus een verklaring die tijdens het weekeinde in Wenen werd gepubliceerd. WASHINGTON (AFP, AP, Reuter, UPI) Het overdragen van de Ameri kaanse gijzelaars in Teheran aan de Iraanse regering is een „belangrijke doorbraak" in de gijzelingszaak. Dat zei de woordvoerder van president Carter gisteren in een televisiege sprek. „Het is een bemoedigend te ken, maar laten we afwachten wat er verder gebeurt." De republikeinse presidentskandlaat Ronald Reagan noemde de situatie „te gevoelig voor commentaar." President Carter ziet de overdracht als een „belangrijke stap", die in het belang Is van de Verenigde Staten. Maar, zo voegde de Amerikaanse mi nister van buitenlandse zaken Ed- mund Muskle daar voorzichtig aan toe. „dit moet gezien worden als de eerste stappen in een proces dat veel tijd, geduld en diplomatie zal kos ten." Ook het inschakelen van Alge rije waardeert de Amerikaanse rege ring positief. Muskie. die onverwacht Volgens de legerleiding In de Iraakse hoofdstad Bagdad vlucht een grote stroom Iraniërs uit de belegerde olie- stad Abadan in de richting van Irak. Kranten in Bagdad schreven dat Iran niet moest treuren om het verlies van een minister, nu Irak alle olie-instal laties heeft vernietigd en een oliemi nister dus overbodig is geworden. De strijd om Abadan ging gisteren in alle hevigheid voort, aldus radio Teheran. De Iraanse strijdkrachten hebben Iraakse aanvallen op de stad afgesla gen. Radio Teheran maakte tevens gewag van hevige gevechten aan het westelijk front, in de provincie Dam. De Iraanse strijdkrachten in het ge bied van Mehran zetten hun opmars voort. Een Iraaks communiqué, verspreid door het Iraakse persbureau INA, meldde gisteren dat 74 Iraanse mili tairen zijn gedood en een Iraans vliegtuig is neergeschoten aan het zuidelijke front. Bij de gevechten zijn verscheen op een persconferentie wil- zeventanks, drie pantserwagens, drie de geen vragen beantwoorden, en raketlanceerinstallaties env ier auto- evenmin speculeren over de vraag matische kanonnen van de Iraniërs wanneer de gijzelaarscrisis opgelost vernield. Het neergeschoten vliegtuig kan zijn. Hij herhaalde dat een oplos- had burgerdoelen in hetlraakse ge- slng verenigbaar moet zijn met de bied rond Missan in het zuiden en „nationale eer en de vitale belangen" Soulaymaniyah in het noorden aan- van de Verenigde Staten. De Algerijnse ambassadeur Redha Malek sprak maandag met de onder minsister van buitenlandse zaken Warren Christopher, maar over dit onderhoud is niets bekendgemaakt. Algerije behartigt de Iraanse belan gen ln Washington sinds het verbre ken van de diplomatieke betrekkin gen tussen Iran en de Verenigde Staten. gevallen, aldus het Persbureau. De Iraakse luchtmacht heeft van zijn kant Iraanse militaire doelen ten noordenv an El Ahwaz aangevallen, waarbij schade aan militaire kampen is aangericht. Grote hoeveelheden munitie en lichte wapens zijn op de Iraniërs buitgemaakt. Irak verloor daarbij negen militairen, twee voer tuigen, een tank en een pantser wagen. Vervolg van pagina 1 via de pers van de door het Iraanse parlement zondag bepaalde vrijla- tingsvoorwaarden op de hoogte was. Aanwijzingen De gijzelhouders hebben de verant woordelijkheid voor de Amerikanen overgedragen aan de Iraanse rege ring. In de praktijk betekent dit voor de gegijzelden nauwelijks een verbe- teridg van hun situatie. Zij blijven feitelijk ln handen van de studenten die echter van nu af aan de aanwijzingen van de regering zullen volgen. Premier Rajal benoemde gis termiddag een commissie onder lei ding van minister zonder portefeuille Nabawi die tot taak heeft „in samen werking met het Iraanse ministerie van buitenlandse zaken de vrijlating van de Amerikanen te regelen zodra de Verenigde Staten de vrijlatlngs- voorwaarden ln de praktijk hebben omgezet". Na afloop van een dertig minuten durende gesprek gisteren met de Al gerijnse ambassadeur kondigde pre mier Rajai aan dat Algerije voor het feitelijke vertek van de Amerikanen uit Iran verantwoordelijk zou zijn. Eerder had Rajai een aanbod van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kurt Waldheim, om de ver antwoordelijkheid op zich te nemen voor de vrijlating van de Amerikanen afgewezen. Politieke waarnemers me nen dat reeds tijdens premier Rajais recent bezoek aan Algerije afspraken over de procedure voor vrijlating van de Amerikanen gemaakt werden. Zij zien dit als een verdere aanwijzing voor het feit dat de fundamentalisten rond premier Rajai door middel van de oplossing van de gljzellngsaffalre pogen hun positie ten koste van pre sident Abdolhassan Bani Sadr te ver sterken. Rajal had Banl Sadr niet van te voren ingelicht dat hij niet alleen een zitting van de Veiligheidsraad in New York bij zou wonen maar ook achteraf een bezoek aan Algerije zou brengen. PEKING (AP) China moet een bouwprogramma voor kerncentrales opzetten waardoor ln 1991 zes centra les van elk ongeveer 1000 megawatt gereed kunnen zijn. Tot deze aanbe veling leidde een conferentie van ruim honderd deskundigen in Pe king. Een lange-termijnbeleid op dit punt is essentieel om de energiecrisis van het land op te lossen, aldus de conferentie. Twee weken geleden kwamen premier Zhao Zlyang en de Franse president Oiscard d'Estaing in principe de levering van twee Fran se kerncentrales overeen. In Belgrado kwamen gisteren op nieuw de ministers van buitenlandse zaken van vijf niet-gebonden landen en een vertegenwoordiger van de Pa lestijnse bevrijdingsbeweging PLO bijeen in een poging een oplossing te vinden voor de oorlog. Uit een verkla ring na de bijeenkomst, waarin men zei „nadere gegevens" af te wachten van de regeringen in Iran en Irak is op te maken dat er weinig schot in de saak zit BONN (AFP) De verhoging van de defensiebegroting zorgt voor strubbe lingen in de Westduitse regeringsfor matie. Bij de coalitiebesprekingen tussen de sociaal-democratische SPD en de liberale FDP is in principe overeengekomen de begroting met slechts VU procent te laten stijgen, ln plaats van de door de NAVO nage streefde drie procent. Volgens welingelichte bron heeft SPD-er Hans Apel, oud-minister van defensie en ongetwijfeld ook in het nieuwe kabinet op deze plaats ge dacht, zelfs met ontslag gedreigd als hij op zijn begroting geen aanvulling van zes miljoen mark krijgt. Minister van financiën Har.s Matthöfer wilde niet meer dan één procent stijging in de defensie-uitgaven, maar ging na lang onderhandelen akkoord met een stijging van IV» procent. Door de geringe verhoging kan Duits land de geplande bewapening vol gens deskundigen niet binnen de ge stelde tijd uitvoeren. Ook wordt het nu moeilijk te voldoen aan het Ameri-' kaanse verzoek de bijdrage in het onderhoud van het Amerikaanse le ger in Duitsland te verhogen. De Amerikaanse ambassadeur in Bonn, Walter Stoessel, zal hierover vandaag een gesprek hebben met Hans Apel. De Verenigde Staten vinden dat de Duitsers meer moeten betalen voor de kwart miljoen Amerikaanse solda ten ln West-Duitsland en voor de bouw van opslagplaatsen voor even tueel nog over te brengen divisies. Er is nu opslagruimte voor 50.000 man extra, maar de regering in Washing ton wil die capaciteit vergroten tot 150.000 man. k)or J. den Boef >P mijn vraag wat het geheim is van Lech Walesa, de gewone man die nu iveral bekend is als de voorvechter van de Poolse arbeiders, antwoordt *ch Walesa kort en krachtig: „Lech Walesa Is niet belangrijk, maar Heen de zaak waarvoor hij werkt." Even nuchter is zijn reactie op de raag of hij voor zichzelf een missie ziet weggelegd die iets met zijn eloof te maken heeft: „Ik voel helemaal niet dat ik een missie heb en de ingen die Ood wil zijn mij niet bekend." falesa is bereid om ook verder alleen de erantwoordelijkheld te dragen voor de lei- tag van Solidariteit. Hij voelt het niet als *n te zware fysieke belasting: „Als ik het Het aan zou kunnen, zou ik hier niet zitten, naar thuis zijn gebleven of ergens wat zijn *an drinken." Hij is van mening dat hij ok de problemen van de 'toekomst wel aan an en dat hij nog geen werk aan anderen loeft over te laten. het waar dat sommige mensen ln Sollda- telt Walesa te gematigd vinden en een idlcaler optreden wensen? „Omdat we ver- ïgenwoordigers ln geheel Polen hebben, estaan er verschillende opvattingen, ge- latigde en radicale. Mijn taak is te coördl- «ren en te zorgen dat er evenwicht bestaat basen belde groepen. Soms probeer ik te aatlgen, ln andere gevallen is het ook wel *ns nodig om de mensen aan te sporen." ildus Walesa. (arakter lij kan zich niet herinneren dat hij vrijdag- lacht op een persconferentie ln Warschau 'eeft gezegd dat hij zich het best voelt, als hj wordt aangevallen: „Ik kan me niet 'oorstellen dat ik zo'n karakter heb." Niet temin reageert hij nogal fel op mijn vraag of het gevaar bestaat dat radicale vertegen woordigers van Solidariteit na verloop van tijd proberen zijn plaats ln te nemen:Jk zal dat nooit toestaan." In het begin was Walesa er geen voorstan der van om van Solidariteit een vakbond voor geheel Polen te maken. Werd hij over stemd toen een week geleden werd besloten om er toch toe over te gaan? „Ik wist eerst niet of men dit wel ln het hele land wilde, maar later werd lk er van overtuigd dat ik me flexibeler moest opstellen en dat de beste oplossing voor het land moest worden gekozen," aldus Walesa, die daar nu geen probleem meer van maakt. „Ja. zeer beslist," antwoordt hij op de vraag of hij zich als leider van Solidariteit zal terugtrekken als de vakbeweging beslissin gen neemt, waarvoor hij niet verantwoorde lijk zou willen zijn. En als Intellectuelen van allerlei groeperingen zouden proberen, Soli dariteit voor politieke doeleinden te gebrui ken, zal Walesa zich daar tegen velzetten: „Ik zou degenen die dat proberen er uit schoppen." is zijn reactie KOR Wat is de houding van Solidariteit tegen over de mensen van het KOR. het bekende WARSCHAU Eenvoudig is het niet om Lech Walesa, de leider van de Poolse on afhankelijke vakbeweging Solidariteit, te spreken te krijgen. Zijn reisplannen veranderen vaak, vergade ringen duren langer dan de bedoeling was en onver wachte ontwikkelingen gooien regelmatig xijn hele programma door elkaar. Ook lijn gexin slet hem Anderhalve week geleden kwam ik voor het eerat naar Gdansk om een ge sprek met Walesa te heb ben. Na drie dagen gaf ik de hoop op. Eind vorige week garan deerde men bij Solidariteit mij dat bet interview met Walesa nu echt sou door gaan als ik maandag in Gdansk sou sijn. Bij aan komst in het gebouw van Solidariteit bleek me dat niemand daar wist of Wale sa wel in Gdansk was. Maar onverwacht voor ie dereen stapte hij opeens Van een vraaggesprek met een Nederlandse journalist wist hij echter niets en tijd ervoor had hij ook niet. Na enig heen en weer praten mocht ik toeh even in sijn kantoortje komen om een paar vragen te stellen. comité voor de verdediging van de arbei ders, dat zoveel baanbrekend werk heeft verricht? Hoe kunnen zij worden geholpen? Walesa antwoord dat de ménsen van KOR geholpen kunnen worden, maar dat de orga-' nisatle niet op hulp kan rekenen. HIJ ziet betrekkelijk weinig mogelijkheden voor aa menwerking tussen Intellectuelen én arbei ders, behalve als er doeleinden worden na gestreefd die voor belde kanten van belang zijn, zullen de arbeiders hard gaan werken zodra zij er van overtuigd zijn dat hun belangen voortaan goed worden behartigd? Walesa antwoordt bevestigend, maar voegt er aan toe: „ZIJ zullen hard werken, maar ook hun hersens gebruiken." HIJ wil liever nog niet ingaan op de vraag of Solidariteit de Poolse regering zal helpen, de sociaal- economische crisis te overwinnen. „De rege ring doet haar werk en wij doen het onze." is alles wat hij kwijt wil. Ook op de vraag of ala er volledige overeenstemming met de regering wordt bereikt hij namens Solidariteit via de massamedia zal meedelen dat de tijd ls aangebroken om de vernieuwingspogingen van de regering te steunen, reageert Walesa ontwijkend met de woorden: „Wij zijn Po len en de belangen van Polen zijn onze belangen. Maar we zijn ln de eerste plaats leden van een vakbeweging." En dat ia dat Hoe zullen de mensen van Solidariteit met het management ln de bedrijven gaan sa menwerken? Willen zij directe Invloed, een controlerende rol of beide? Walesa maakt duidelijk dat Solidariteit niet geïnteres seerd is in het leiden van bedrijven: „Het enige dat wij willen ls controleren of alles goed wordt uitgevoerd. Dat zal onze rol ln de bedrijven zijn." Voorbeeld Walesa heeft wel eens gezegd dat hij Japan als voorbeeld ziet voor Polen met zijn po tentiële mogelijkheden op allerlei gebied. Desgevraagd bevestigt hij dat hij voor Po len, hoewel het vergeleken bij Japan eigen lijk nog moet beginnen, ln de manier waar op men ln dat land te werk gaat, een goed Lech Walesa. voorbeeld ziet. Al eerder had Walesa laten weten dat soortgelijke voorwaarden als in Japan bestonden voordat het zich een be langrijke plaats op de wereldmarkt verover de. ook in Polen bestaan. Hoewel hij geen marxist ls, heeft Walesa onlangs gezegd dat het socialisme een goe de weg ls, als het maar op de Poolse manier wordt georganiseerd. HIJ vertelt zich op de marxistische ideeën te baseren, waarvan hij denkt dat ze goed zijn: „Ik ben geen expert, ik ken de werken van Marx niet, maar de ideeën die we in Polen hebben, zijn goed We zouden ze zelfs kunnen exporteren," aldus de laatste droge opmerking van Wa lesa.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7