[ambia geeft varkens beter te eten dan zijn armen
lit brieven van lezers
ÏNDAG 3
NOVEMBER 1980
BINNENLAND/BUITENLAND
TROUW/KWARTET
H 9
Nico Kussendrager
Izijn moeilijke tijden voor twee van Afrika's socialistische
kkeüngslanden. In Tanzania werd een groot aantal,
jnentsleden niet herkozen en vermindert de geestdrift
^president Nyerere. De bevolking is de sociale en economi-
t problemen zat In Zambia is het van hetzelfde laken een
„ut Kenneth Kaunda la er in
a jaar onafhankelijkheid niet in
agd de levensomstandigheden
iet merendeel van de Zambianen
frbeteren. Lange rijen voor de
els als er weer eens was poeder,
maïsmeel, lucifers of kookolie in
raad zijn. zijn het levende bewijs,
leldontwaarding beloopt twintig
tnt: de koopkracht van de Zam-
m is er de laatste jaren steeds op
►ruit gegaan en de sociale voor
ngen werden minder.
latsgreep
broeit in Zambia. Dat blijkt nieU
n uit de net op tijd ontdekte
pen voor een staatsgreep, maar
^t de houding van de Zambiaan-
akbeweging die steeds minder
Kaunda moet weten.
e nacht van 16 op 17 oktober
een groep tegenstanders Kaun
rn val brengen. Om wat voor
ten het gaat is niet duidelijk,
►na Kaunda zat Zuid-Afrika ach-
ie verijdelde coup. maar ui ter-
wordt dat daar in alle toonaar-
ontkend ..We zijn evenveel ge-
lesseerd In de problemen van
Ida als In de vraag of marsman-
i groen zijn." was de officiële
ie Een andere uitleg is dat Za
ïrese vluchtelingen achter de voorge
nomen coup zaten. Zij wilden In Zam
bia een regering in het zadel helpen
die hen zou steunen bij het onafhan-*
kelijkheidsstreven van de Zaïrese
provincie 8jaba. President Kaunda
verklaarde vrijdag dat rechtse Zam
bianen, gesteund door Zuid-Afrika en
Zaïrese ballingen, tegen hem en zijn
ambtgenoot uit Zaïre, Mobuto 8ese
Seko samenspannen. Aan het oprol
len van de het komplot ging een
schietpartij, nog geen dertig kilome
ter ten zuiden van de hoofdstad Loe-
saka. tussen Zambtaanse regerings
troepen en een privélegertje vooral.
Er is een aantal arrestaties verricht in
Zambia om de onnut de kop in te
drukken. Onder de arrestanten zijn
leden van de Bemba-stam, die anti-
Kaunda is. Deze bevolkingsgroep
speelt ook een belangrijke rol ln de
Zambiaanse vakbeweging.
ZIJ stelt zich steeds kritischer tegen
over de president op. De vakbewe
ging heeft gedreigd met een algeme
ne staking, als er niet snel iets wordt
gedaan aan verbetering van de le
vensomstandigheden. Verder keert
zij zich tegen veranderingen in het
plaatselijk bestuur en tegen een gro
tere greep van de regering op de
woongebieden bij de mijnen, die nu
President Kenneth Kaunda
in handen zijn van de mijnbouwon-
dernemingen. Op zichzelf een teken
aan de wand als het gaat om het
vertrouwen in de bureaucratie ln
Zambia
Bliksemafleider
Jarenlang heeft de vrijheidsstrijd in
Rhodesiè als een bliksemafleider
kunnen dienen voor de interne pro
blemen van Zambia. Handel en trans
port werden door de boycot van de
blanke minderheidsregering bemoei
lijkt en Zambia moest aan tiendui
zenden vluchtelingen en guerrilla
strijders onderdak verschaffen. Rho
desiè is echter als Zimbabwe onaf
hankelijk geworden, maar de proble
men van Zambia duren voort.
Een belangrijke oorzaak blijft de af
hankelijkheid van koper en kobalt.
Deze twee grondstoffen zijn goed
voor 95 procent van Zambia's export-
Inkomsten. Vrijwel alles moet eruit
worden betaald: olie, aflossing van
schulden. Invoer van consumptiegoe
deren. maar ook onderdelen en mate
rialen voor de mijnen in het noorden.
Door verwaarloosd onderhoud slagen
de mijnbouwondememingen ln Zam
bia er bij lange na niet ln de voorge
nomen produktle te halen. Ze hebben
er het geld niet voor.
Het gebrek aan transportmogelijkhe
den maakt de toestand nog somber
der. Zambia ls een binnenstaat De
hele uit- en Invoer moet over spoorlij
nen door Tanzania. Zaïre, Angola en
Zuid-Afrika. Via die verbindingen ls
door verschillende oorzaken slechts
beperkt transport mogelijk.
Begin dit Jaar schoten de koper- en
kobaltprijzen omhoog door de onze
kere ontwikkelingen in Iran en Af
ghanistan er ls dan veel vraag naar
dergelijke strategische grondstoffen
maar sindsdien zijn ze weer fors
gedaald. De ultvoerinkomsten van
Zambia werden opnieuw lager.
Geldgebrek
Van alle plannen dit Afrikaanse land
van voedselimporteur weer een voed-
selexporteur te maken, komt onder
andere door geldgebrek weinig te
recht. Toch ls het nodig. De koper-
voorraden zullen ooit zijn uitgeput en
dan zal Zambia zich toch zelf moeten
kunnen bedruipen. Nu al zijn ais
gezegd de inkomsten onvoldoende
om de Invoer te kunnen financieren.
Vergroting van de voedselopbreng
sten ls een van de belangrijkste doel
stellingen ln het ontwikkelingsbeleid
van Kaunda. De oogst van het volks-
voedsel mals was vorig Jaar nog niet
de helft van die ln 1978. Ook voor dit
Jaar zijn door het slechte weer de
schattingen niet bijster optimistisch.
De oorzaken voor de slechte gang van
zaken in de Zambiaanse landbouw
zitten dieper. Net als in het buurland
Tanzaniah heeft de Franse land
bouwdeskundige René Dumont in
Zambia een onderzoek ingesteld. Hij
concludeert dat het falen van de ont
wikkeling van het platteland te wij
ten ls aan gemakzucht en gebrek aan
leiderschap en aan vriendjespolitiek
van de autoriteiten.
Na de onafhankelijkheid in 1964 wer
den honderden landbouwcoöperaties
opgezet om de produktie te vergroten
en het land minder afhankelijk te
maken van de dikke, blanke boeren.
Van die coöperaties is weinig meer
over. In het nieuwe tienjarenplan
voor plattelandsontwikkeling wordt
gedacht aan twee grote staatsboerde
rijen voor elk van de negen provin
cies. Belangrijkste doelstelling is het
opschroeven van de produktle. Of de
kleine boeren er ook beter van wor
den moet worden afgewacht.
Aanzwellen
Zo niet. dan zal de stroom naar de
stad alleen maar aanzwellen. Vier van
elke tien Zambianen wonen in de
steden. Het merendeel van hen heeft
geen werk. De misdaad tiert welig,
berovingen zijn aan de orde van de
dag en de onrust groeit. Dumont be
pleit hernieuwde aandacht voor de
ontwikkeling van het platteland,
voor de kleine boeren, ln het belang
van een evenwichtige ontwikkeling
van heel Zambia.
De vraag is of de élite van het land
daarin meer geïnteresseerd is dan in
de eigen Mercedessen en villa's met
zwembad. Een van de meest vernieti
gende conclusies van Dumont is dat
van de vervanging van de koloniale
klassenmaatschappij door een meer
klasseloze samenleving in Zambia
niets terecht is gekomen. De verschil
len tussen arm en rijk zijn ondanks
de goede bedoelingen van Kaunda
eerder groter dan kleiner geworden.
De varkens van de rijken hebben,
aldus Dumont. beter te eten dan de
gemiddelde Zamblaan.
•a ruboek a uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gerechten,
ot reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gencht te
De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
net plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen helaas met corresponde-
Bheven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859.1000
Amsterdam Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
sbezwaren
broeder Harry Pols vindt dat
1 >mpacifisten" niet in het leger
horen (Trouw 22 oktober). Hij
de reactie van minister De
logisch. Deze mening van H. P.
te verdedigen maar mijn vraag is
rijgen we de kernwapens Neder-
vit? En als dan recruten en mili-
nvan alle rangen zich via ..gewe-
uit het leger hebben
rangeren heeft de legerleiding
bevel ls bevel" de ongestoorde
it om ons land Inclusief zijn be
is in de atoomdood te Jagen.
stelling is dat mannen als kapi-
Melndert Stelling (Trouw zelfde
pag 9) tot de hoogste militaire
j bevorderd moeten worden. Ook
linlater van defensie-post zou be
stelling dan door De Geus
kunnen worden. Een (atoom-
iflst op defensie is oneindig veel
ger dan de huidige politiek, want
wapenbezit maakt ons doelwit
Dirk Veens tra
tief, en het ls juist datgene wat het
verschil uitmaakt met een „totalitai
re staat"; er tekenen zich derhalve
hier geen contouren van zo'n staat af.
zoals hij beweert Voor alle duidelijk
heid: ln een totalitaire staat heeft
men: a. geen wet op gewetensbezwa
ren. waarop een beroep mogelijk is, b.
geen kans als beroepsmilitair om re
den van gewetensbezwaren de dienst
te verlaten; c. wel recht indien men
als militair revolteert op een extra
gaatje ergens ln Je corpus. Als Stel
ling zich de moeite getroost deze drie
punten te overwegen, licht dat zijn
oordeel over onze samenleving iets
minder pessimistisch uitvalt
Rotterdam C. P. van Rensaen
Waarheen Arjos (3)
Ben reactie op de bljelkaar ge
schraapte leugens en laster uitge
kraamd door Kees Hulsman ln Trouw
van 24 oktober, met name over de
vraag of dat misschien 'evangelisch'
is. De dacht dat 'evangelisch' o.a. ver
draagzaamheid inhield tegenover
medechristenen. Het ls toch al te dol
dat het CDA of premier Van Agt
zouden moeten passen ln een bepaald
eenzijdig straatje van mensen die het
evangelie voor zichzelf opeisen. Ui
tentreuren ls gezegd dat het CDA
progressieve mensen nodig heeft. Ie
dereen die de kernwapens weg wil
hebben kan daar binnen het CDA
voor vechten. Kees Hulsman haalt in
zijn artikel ook nog Steenkamp aan,
zodoende komt er ook nog een waar
woord in voor. Zoals die het zegt. kan
het nooit mooier gezegd worden. Ver
der is het Goudzwaard voor en Goud
zwaard na en natüürlijk heeft de
KVP het altijd gedaan. Van Zeil en
Schmelzer zijn volkomen normaal
denkende CDA-mensen, helemaal
niet conservatief. Persoonlijk vind Ik
wel dat er Iemand anders lijsttrekker
kan worden, omdat Van Agt te veel
verweven ls met dit kabinet, waar hij
overigens terecht voor mag staan.
Nljkerfc
te lezen. Geen krant te vinden! Het ls
„de bekendste Hollandse vloek" en o
zo „krachtig" Ineens hoor ik van
opzij geknetter. Ik onderscheid door
alle geluld heen wat een variant lijkt
op die vloek, die ze in de Volkskrant
wel en ln Trouw niet mogen lezen. Ik
beef: „Heeft professor dat gezegd, ln
dat interview met dr. Puchlnger," dat
lk (nu baad ik ln het zweet) óók al niet
vinden kan en mij zelfs absoluut niet
herinner? Intussen kletteren aan de
overkant, wonderlijk in harmonie
met wat ik hier hoor, pijlen ln een
Pharetra (pijlenkoker). Duidelijk
hoor lk nu(Die variant, mag die ln
Trouw? Ja, ze biedt een herhaling van
wat ik in een verslag op 20 oktober
1980 daarin las.) Nu onderscheid ik
het duidelijk: Gereformeerd, Vort
Daarmee! En zoef, dat gaat de brug
de lucht ln. Stukken kiel vliegen me
om de oren. En stoofpeertjes (kan dat
niet wat zuiniger aan? ln '45?) Door
het dak. waar de pannen verdwenen
zijn, zie lk sterren. Ik ben nu wak
ker. Minder zeker van mezelf dan de
professor vraag lk me af: moet ik dat
ln Trouw schrijven? En: ls er soms
een Daniel die mij die brug kan ver
klaren?
Bergschenhoek N. v. der Blom
H. Verhoof DrOOITI (2)
Waarheen Arjos (1) De Boer en het CDA
iweten s bezwaren (10)
liter De Geus huldigt het door
Hitier zozeer geliefde „Befehl 1st
bi", maar hij moet daarbij wel
aken dat de mensen die dat „Be-
opvolgen, de kans lopen. even-
Ie van '40/45, te zijner tijd ook ais
ifsmlsdadlgers te worden ge-
dmerkt. Ik vind het trouwens
al lang belachelijk, dat een
ljevol mensen maar over onze
n kan beslissen om ze op te lei
tot potentiële moordenaars. La
degenen die dat ideaal vinden het
i. maar laat anderen vrij ln hun
ten. Ik wens kapte Ln Stelling es.
rte en standvastigheid toe ln hun
uit en hoop dat velen hun voor-
1 zullen volgen. Misschien kan
n 146 daarbij van veel nut zijn.
Ben die misschien van plan zijn
Wierstaande voor communist uit
maken, deel lk al bij voorbaat
de dat lk belijdend lid ben van de
formeerde kerk, en mede daar-
r tegen een militaire dictatuur,
t dat wordt mi. de volgende stap.
laren Henk Rod ink
wetensbezwa ren (11)
epsmilitairen gaan èn mogen
«teren tegen het gebruik van
(wapens. Akkoord?
lUng-lnspecteurs. wanneer gaan
weigeren belastingaanslagen op
Ren voor sommige: le onredelij-
a veel te hoge belastingheffingen,
it onoordeelkundig besteden van
belastinggelden. GRIJP MOED
REN! Ik en velen met mij staan
Achter ut.
fa> ffm Hebly,
bestuurslid Comité
Vermindering Belastingdruk
jwetensbezwaren (12)
nu eens De Oeus directeur ln het
tjfsleven was en Van Agt en zijn
E commissarissen en de Staten
zaal aandeelhouders en de heer
Ing. als medewerker ln dat be-
net zo ageerde tegen de directie.
!at hij het niet eens is met het
Idsplan en de uitvoering daarvan,
'tond hij in de kortst mogelijke
op straat. En niet ten onrechte,
bij het er zo moeilijk mee heeft.
'l kapitein Stelling vragen of hij
ilagen wordt van de eed die hij als
her heeft aangelegd. Geloof maar
de meeste CDA-kamerleden ln
I achter de minister staan.
fcstarg h. M. Boekhold
êwetensbezwaren (13)
heer Stelling beweert, dat de mi-
fëf totale onderwerping aan het
Kern eist. Er is echter een alterna
Het zat er ln dat de Arjos-ledenverga-
de ring de fusie met CHJO en KVPJO
alsnog zou tegenhouden. Zaterdag is
dat ln Utrecht Inderdaad gebeurd,
overigens met miniem verschil. Het
zal voor- en tegenstanders van de
fusie duidelijk zijn dat de Arjos op de
huidige manier niet kan blijven
voortbestaan. De moederpartij is
weggevallen en daarmee ook haar
financiële steun. Nu mag dat laatste
uiteraard geen reden zijn om de fusie
er door te drukken (is ook niet ge
beurd). de Arjos zal zich niettemin
moeten realiseren dat er een nieuw
toekomstperspectief gezocht zal
moeten worden, welk dat dan ook is.
Dc betreur het dat de Arjos niet tot
fusie heeft besloten. Ten eerste om
dat de Arjos vanwege haar grote le
dental een grote Invloed had kunnen
hebben in het CDJA. Door nu (voorlo
pig) niet mee te doen verspeelt ze niet
alleen veel goodwill bij de fusiepart
ners maar geeft tevens het CDJA een
„duw naar rechts", waardoor die Ar-
jossers die wel willen fuseren het er
niet gemakkelijker mee krijgen.
Een tweede reden is dat de Arjossers
die wel willen fuseren (72.6 procent op
de ledenvergadering) nu op een
tweespoor zijn terechtgekomea
Voorlopig zullen zij daartoe opge
roepen door Klaas de Vries nog wel
lid blijven van de Arjos, maar als deze
ook in een later stadium er toch de
voorkeur aan geeft niet tot het CDJA
toe te treden zullen zij moeten kiezen:
of de Arjos of het CDJA. Dc had dit
dilemma graag vermeden.
Tenslotte vind ik het jammer dat wij
de moed niet opgebracht hebben het
ln leder geval te proberen in het
CDJA. En ook al kunnen wij elkaar
binnen het CD(J)A niet op deze
grondslag aanspreken op het dragen
van onze naam (Jonge) christen-de
mocraten een begrip dat uit twee
concrete zelfstandige naamwoorden
bestaat zijn we altijd aanspreek
baar.
Hengelo Reint Hulxinga
Waarheen Arjos? (2)
In Trouw van vrijdag 24 oktober geeft
Kees Huisman üjn mening over een
eventuele opheffing van de Arjos en
een opgaan ln het CDJA. Mocht dit
om een of andere reden niet door
gaan. zo veronderstelt hij, dan kan de
Arjos aansluiting proberen te vinden
bij een andere politieke organisatie.
Hij noemt dan: de werkgroep NBBA,
de EPV en de RPF. Ik citeer hem
woordelijk: „Ook denk ik aan de
PvdA (Den Uyl voorop) en de PPR
(Bas de Gaay Fortman). Keuze ge
noeg voor de Arjos". Toen ik dit laat
ste las kon ik mijn eigen ogen niet
geloven. We mogen toch veronder
stellen dat de Arjos-fles gevuld is met
degelijke antirevolutionaire beginse
len. En nu deze ontboezeming van
een Arjos-man. Daar ik een en ander
niet kon rijmen, dacht ik aan een
kinderversje, dat ik iets veranderde:
Kesie, Kesie, heeft er water bij ge-
daan/Dc zag hem met de fles naar Den
Uyl toe gaan.
Oud-AR-voorzitter Hans de Boer ls
meer en meer bezig, de verhoudingen
binnen het CDA, grondig te vertroe
belen. Zaterdag 25 oktober vond hij
het zo nodig, weer eens publiek mede
te delen, dat de samenwerking met de
WD beëindigd dient te worden Dat
zegt zo'n man nota bene, in het tijds
bestek dat heden nog gewoon van
kracht ls, waarin een parlementair
kabinet functioneert waarin door het
CDA wordt samenwerkt met de WD.
Volgens zindelijke spelregels zijn wij
daar aan gebonden. De Boer doet net
of z*n neus bloedt en maakt vast
vrolijk reclame voor toekomstige sa
menwerking met de PvdA.
In een tijd waarin een normaal mens
hunkert naar herstel van gezonde ge
zagsverhoudingen. waarin gezag, or
de en vrijheid veilig zijn, gooit de
Boer zijn adeldom weg en wil tegen
alle gezonde verhoudingen ln. een
avontuurtje voorbereiden met de he
terogene PvdA.
WIJ laten ons als CDA echter heus
niets opdringen door Hans de Boer.
Laat alle goedwillende CDA'ers hun
stem toch verheffen tegen dergelijk
gesjoemel, dat ons politiek klimaat
verziekt.
Bareadrecht
P. Dubbeld
Delft
K. G. v.d. Wiel
Paulus en Beyers
Toen lk het verslag las van de preek
van dr. Beyers Naudé (Trouw 20 okto
ber) dacht lk aan Paulus die ln de
gevangenis misschien wel zijn voor
naamste werk heeft gedaan, namelijk
brieven schrijven aan de gemeenten.
Terwijl de gebande predikant niet
naar Nederland mag voor het hon
derd jaar bestaan van de VU. mag hij
wel preken. En ik dacht aan het
woord van Paulus: „Het woord Gods
ls niet gebonden." Ik hoop van harte
dat alle predikers van Nederland deze
samenvatting grondig lezen. Deze
verdrukte man met zoveel levenser
varing gaat het misschien net als
Paulus. die in gevangenschap zulk
een waardevolle bijdrage heeft gele
verd aan onze bijbel. Dat zijn bood
schap veel en doordacht wordt gele
zen ook ln Zuid-Afrika. waar men
zeker zal opmerken dat een profeet ln
zijn vaderland niet wordt geëerd.
Vrooms hoop J. O. Boessenkool
Droom
De vloek van Abraham Kuyper. Prof.
dr. J. W. Schulte Nordholt droomde ln
Aken recht akelig (Trouw, 24 okto
ber). Van de weeromstuit droomde
ook ik vannacht niet minder akelig.
Ik zwerf in het holst van de nacht
over de IJsselkade (door professors
droom daarheen teruggebracht het
is voorjaar 1945, de brug ligt er nog,
nog even maar. denk lk benauwd.)
Wanhopig loop lk langs de hulzen,
langs de waterkant te zoeken. Waar is
ln vrede een Volkskrant van 23 okto
ber 1980 (lk grinnik, die was er in '45
nog niet), want daarin staat welke
vloek Abraham Kuyper uitte. Drecies
Op uitdrukkelijk veizoek van de heer
J. W. Schulte Nordholt wil lk wel Iets
zeggen over zijn „Vloek van Kuyper".
Ik behoor tot degenen, die vroeger
thuis hebben horen spreken over
Kuyper. niet afgodisch, maar met res
pect, dat wel. Mijn vader las, meestal
met instemming de ane-starten uit
De Standaard en daarnaast genoot
hij van De Heraut en van Ons Begin
sel. Hij schaamde er zich niet voor op
zijn kantoor en ik heb nooit gehoord,
dat men hem bekrompen vond.
Mijn kleinkinderen en ik lezen al Ja
ren de zelfde krant, namelijk Trouw
en als we dan kennis genomen heb
ben van wat daarin geschreven
wordt, denken mijn nazaten van om
en nabij de twintig: wat heeft die opa
toch 'n rare, bekrompen tijd meege
maakt, stoofpeertjes op zondag, tek
sten aan de wand. theologen met klei
ne sigaartjes, stijve manspersonen ln
drle-delige gestreepte pakken. Wat 'n
sukkels. Ze dénken 't niet alleen, ze
zeggen het ook. Nu heeft volgens
Trouw Kuyper, de man met dat stren
ge gezicht, dat Je op de nieuwe VU
kunt zien, gevloekt Dat deed hij nog
wél, gekleed ln 'n lang wit engelenge
waad. Foei, dat klopt toch niet sug
gereert de dromer 8chulte Nordholt.
En mijn kleinkinderen vinden dat
eigenlijk ook. „Geen duimbreed,
enz." en dan vloeken? Wat achterlijk
om achter zo iemand aan te lopen.
Dat deden de mensen toch in opa's
tijd. Zou 't waar zijn?
In leder geval is er weer 'n klein
druppeltje venijn toegediend over die
achterlijke, gezagstrouwe, mannen
broederachtige Oere formeerde Qe-
meenschap waarbij Kuyper voorop
liep! Het pilletje wordt verstrekt ln 'n
aantrekkelijke droomverpakking.
ontworpen door 'n erkend stylist
De Bilt W.J. Warning.
PvdA en raketten
Op maandag 27 oktober staat op de
voorpagina een artikel onder de titel
„Van den Berg zet D'66 onder druk
over kernwapens". Iets verder staat
dan. dat de PvdA opstelling zich zon
der meer tegen de modernisering
keert Dat is voor mij nieuws.
Ik meen gelezen te hebben, dat de
PvdA zich tijdens het laatste congres
voor de helft tegen de modernisering
heeft uitgesproken, de andere helft
helaas niet. Ook de opstelling van
lijsttrekker Den Uyl ls niet zó op mij
overgekomen, dat hij de plaatsing
van de nieuwe kernwapens zonder
meer wil afwijzen. Ik ben dan ook
bijzonder verbaasd, als Van den Berg
D'66 onduidelijkheid verwijt, als deze
partij probeert op één lijn te komen
via een tekst ln het verkiezingspro
gramma. Eensgezind optrekken via
een gezamenlijke formule lijkt ons
een betere strategie dan een opstel
ling te volgen, die slechts door een
krappe meerderheid wordt onder
schreven. Laten we hopen, dat we het
straks zullen meemaken, dat D'66 de
PvdA inzake het kernwapenstand
punt links passeert en daarmee recht
in het doel schiet. Het doel, dat kan
worden samengevat als „een scherp
Nederlands neen", dat ook de andere
landen aan het denken zal zetten
zowel binnen als bulten de NAVO. We
zijn het met de voorzitter van de
PvdA eens, dat deze kwestie te ern
stig is om ermee te sjoemelen. Daar
om alleen zal een duidelijk D'66
standpunt op het congres naar voren
moeten komen en niet omdat andere
partijen dat zo graag willen.
Zeist W. H. Kuiper-Verkuyl
Paus en seks
De krant van maandag 27 oktober
bevatte veel interessant kerkelijk
nieuws. Al ben ik het niet altijd eens
met de pauselijke uitspraken, de laat-
ste uitspraken zijn volkomen bijbels
en Jezus zou het beslist niet anders
bedoeld hebben. Ook de mensen uit
de reformatorische kerken die afge
weken zijn van het bijbels patroon
kunnen hun voordeel doen met deze
pauselijke uitspraak. Het seksuele le
ven ls voor velen een valkuil gewor
den die satan voor de mens heeft
opgezet Het begon al ln het paradijs
met de verboden vrucht Wat die
vrucht geweest moge zijn, we weten
in elk geval dat de vrouw kinderen
zou baren en haar begeerte uit zou
gaan naar de man. Het is frappant,
dat meteen onder de pauselijke uit
spraak. de gereformeerde bond
spreekt over „Eén Bijbel, meer ta
len". Je kan dus zeggen, dat christe
nen die de uitspraak van de paus
naast zich neerleggen de bijbel verta
len naar hun eigen idee en menen de
dingen beter te zien en te weten dan
Paulus. Daaronder het artikel van de
.Appèldag Confessioneel Beraad".
Het past allemaal prachtig bij elkaar.
Als men de bijbel, Gods kompas, niet
ter harte neemt en op eigen kompas
gaat varen, wordt het een grote puin
hoop, dat zien we de laatste twintig
Jaar wel Gelukkig dat er nog jeugd ls,
o.a. Youth for Christ, om er maar één
te noemen, die de bijbel serieus
neemt en kan leven als enthousiaste
mensen die het leven nog toelacht.
Zwartkijkers zullen zeggen, dat Je
diezelfde Jongeren over een paar Jaar
nog maar eens moet zien en horen.
Zijn zij wél uit de boot gevallen, dan
blijkt dat ze de bijbel een taal laten
spreken, die God nooit bedoeld heeft.
Lisse Ids Eisenga.
Anti-fascisten?
De aanhangers van de Volksunie ko
men als een soort ratten uit hun ho
len. Aldus verklaarde een vertegen
woordiger van enkele anti-fascisti
sche organisaties, die een tegende-
monstratle tegen Glimmerveens met
ploertendoders gewapende Volks
unionisten organiseerden. Het was de
gewoonte van de fascisten hun tegen
standers met schadelijke diersoorten
gelijk te stellen, ze zo te ontmenselij
ken om ze daarna des te gemakkelij
ker te kunnen vernietigen. De verte
genwoordiger zei ook dat het een we
zenlijke eis van democratie is dat
iedere poging van de fascisten om
naar buiten te treden onmiddellijk de
kop moet worden Ingedrukt Als hij
bedoelt dat elke vorm van politieke
geweldpleging en intimidatie door de
politie moet worden verhinderd: ak
koord. Als hij bedoelt het grondwet
telijke recht op vrijheid van menings
uiting aan te tasten, ligt het anders.
Dat recht komt zelfs sympathisanten
van dictatoriale bewinden in het bui
tenland toe, en bij voorbeeld aanhan
gers van de Baader-Meinhofgroep.
Hoe diep zit de democratische ge
zindheid bij deze „democraatHoe
fascistisch denkt deze „anti-fascist"?
Den Haag H. E. Ruitenberg
Hypotheekrente
Het kabinet is nog steeds op zoek
naar een aanvaardbare methode om
de aftrekbaarheid van hypotheek
rente te begrenzen. Steeds valt daar
bij de nadruk op de aftrekpost als
norm, en nimmer op de belasting
vermindering. die daarvan het gevolg
zou zijn. En Juist daarin schuilen
mijns inziens de ongelijkheden.
Grondslag van fiscale aftrekbaarheid
is de redelijkheid van een tegemoet
koming van de staat voor bepaalde
onkosten, waarvoor men zich ge
plaatst heeft gezien. De zwaarte van
deze onkosten, of het nu gaat om
premies volksverzekering of om be
taalde rente, wordt bepaald door de
noodzaak ervan, ongeacht of men nu
een Inkomen van 30.000 gulden of van
300.000 gulden heeft. Ons belasting
stelsel. dat aftrekposten aan de top
van het inkomen ln mindering
brengt, werkt zo bij gelijke aftrekpos
ten een ongelijkheid in belastingver
mindering in de hand, waarbij, volko
men ln strijd met het draagkracht-
principe. hoge inkomens onevenredig
worden bevoordeeld ten aanzien van
lage Inkomens. Gelijktrekking is toch
wel het minste dat zou mogen worden
verwacht; het gaat toch immers om
een tegemoetkoming vanwege ge
maakte onkosten en niet om inko
mensverbetering. Zo'n gelijktrekking
zou kunnen worden bereikt door af
trekposten niet meer van de top maar
van de basis van het inkomen af te
trekken, en het inkomen daarboven
volledig te belasten; een gelijke af
trekpost zou zó voor ieder een gelijke-
belastingvermindering opleveren.
Ridderkerk J. Simons
Vakantiegeld
Men stelt dat het idee, het vakantie
geld te halveren (hetgeen de regering
goed uitkomt) goed ls voor de werk
gelegenheid, onder andere van de ho
reca in eigen land. Nu denk ik aan de
textielindustrie, schoenindustrie, de
wijnen, die allemaal in Nederland ka
pot zijn gegaan door goedkope in
voer. Onlangs zijn nog twee scheeps-
bouworders naar Duitsland en
Frankrijk gegaan. Als er destijds in
voerbeperkingen geweest waren, zou
er meer werkgelegenheid geweest zijn
in eigen land. Veel werklozen en
WAO'ers voortgekomen uit dat be
leid voelen zich door deze berichtge
ving bedreigd. Zij immers krijgen va
kantiegeld. De zelfstandigen en mid
denstanders h|Uven buiten schot.
Schiedam Jac. Maan
IRA-gevangenen
Het bericht IRA-gevangenen mogen
burgerkleding dragen (Trouw, 24 ok
tober) bevat enkele onduidelijkhe
den, is niet helemaal volledig en zou
daardoor misverstaan kunnen wor
den. Vandaar enkele opmerkingen:
tijdens de Arj os-bijeenkomst volgens
Trouw van 27 oktober onder meer
„De minister moet juist blij zijn met
een krijgsmacht die bereid is over
fundamentele vragen als kernwapens
mee te denken. Welnu, de minister
gaat deze discussie ln het geheel niet
uit de weg, maar vindt: „dat daarvoor
ruimte moet zijn binnen de krijgs
macht, maar dan wel steeds vanuit
het besef dat de vervulling van alle
militaire taken moet blijven gewaar
borgd." En om dat laatste gaat het nu
net! Of wil Aantjes dat defensie bij
oorlogsdreiging eerst koppen gaat
tellen wie wel of niet mee wil vech
ten? Hulde voor een minister die ein
delijk eens de koe bij de horens durft
te vatten en zegt waar het op staat
Daar hebben we in Nederland mo
menteel behoefte aan! Méér dan aan
iemand met een omstreden verleden
die Jongeren naar de mond praat om
toch maar die felbegeerde kamerzetel
te kunnen veroveren.
Den Helder A. A. Klik
Niet te geloven (9)
Ik wil Sipke van der Land en de
NCRV hartelijk danken voor hun uit
zendingen. Deze worden gepresen
teerd op een niet-sektarische wijze.
Hierin wordt beleden uniciteit van
Jezus Christus, die de Waarheid is.
Dit heeft de kerk al vanouds beleden.
Zulk 'n belijdenis ls katholiek en
heeft universele implicaties. Het
blijft voor mij een raadsel dat prof.
Van de Meiden dit met sektarisch
afdoet. Het christelijke geloof is abso
luut en aanmatigend. Het zij zo. met
minder kunnen we niet toe! Tenslotte
zijn het zaken van levensbelang. De
NCRV zou in haar taak tekort schie
ten (zie artikel 2 van haar statuten),
indien ze vrijblijvend over de sekten
sprak. Die vrijblijvendheid laten we
maar over aan TROS. AVRO. VARA
en VPRO. Voor ons moet gelden:
maar gij geheel anders, JIJ hebt Chris
tus leren kennen.
De gevangenen eisen: herstel van de
situatie van voor 2 maart 1976. Voor
die datum bezaten zij een Bijzondere
Status („Special Category") op grond
van het feit dat zij in het kader van de
Bijzondere Rechtspleging door Bij
zondere Rechtbanken berecht waren.
Tot die Bijzondere Status behoorde
een aantal „privileges": geen gevan
genisuniform, geen gevangeniswerk,
contact met medestanders, het zelf
organiseren van vorming en ontspan
ning, en één brief, één bezoek, één
voedselpakket per week.
Als de gevangenen weigeren gevange
niskleding te dragen, geven ze daar
mee te kennen niet als „gewone mis
dadiger" beschouwd en behandeld te
willen worden. Tot 2 maart 1976
dacht de overheid daar kennelijk net
zo over: Daarna niet meer. Vermoede
lijk omdat het totaal aantal gevange
nen te snel steeg: van 500 tot 3500 in
tien jaar tijds. Zoveel al of niet zo
aangeduide politieke gevangenen
kan geen regering zich permitteren.
Nu de onderhandelingen tussen de
Ierse kardinaal en de Britse autoritei
ten zijn mislukt, grijpen de gevange
nen, waarvan sommigen nu al enkele
jaren zonder kleding, zonder meubi
lair, zonder lektuur of ontspanning de
dag ln eigen stank doorbrengen, naar
het laatste middel: de hongerstaking.
En op dat moment komt de overheid
met een „concessie": de gevangenen
mogen burgerkleding dragen. Bij na
vraag bleek me (via father Faul, de
gevangeniskapelaan) dat onder bur
gerkleding niet eigen kleding mag
worden verstaan. De kop boven het
artikel had moeten luiden IRA-ge
vangenen mogen uniformen dragen
die er als burgerkleren uitzien.
Bunne
Namens het Nederlandse H-Block-
coroitee Rouke Broersma
Aantjes en De Geus
Na lezing van de letterlijke tekst vart
de brief van minister De Geus aan de
bevelhebbers inzake kernbewape
ning (zie de Defensiekrant van 16
oktober) neem ik met toenemende
verbazing en ergenis kennis van de
veelal ongenuanceerde reacties op
deze brief. Zo zegt mr W. Aantjes
Amersfoort
W. v. d. Hul
Niet te geloven (10)
Dat Sipke van der Land en de NCRV
geen kritische serie heeft ingelast
over manipulatie door christelijke
sekten, of een vfaagteken zet bij de
goddelijkheid van Christus, past nu
eenmaal in het beleid van een christe
lijke omroep. Zelf ben ik van mening,
dat er weinig verschil is te zien in
tolerantie ten aanzien van andere
godsdiensten en sekten onderling in
de aanpak van de EO en de evangeli
cals in Amerika. Bij het onderzoek
naar mind control of hersenspoeling
door sekten gaat het echter om de
dosering net als bij soft en hard
drugs Is er sprake van verslaving aan
geestelijke drugs, waarom zijn de
krishna's in Californié zich aan het
voorbereiden op een wereldoorlog, en
vindt de politie in sommige tempels
een compleet wapenarsenaal? Bij de
presidentsverkiezingen in Amerika
heeft de beweging ..Christian Voice"
zich uitgesproken voor de communis
tenvreter Ronald Reagan, en de in
vloed van radio- en tv-dominees heeft
daar een enorme opgang gemaakt. In
Zuid-Korea heeft Campus Crusade
met Billy Graham weer een kruis
tocht gehouden, zonder de dictatuur
van het militaire regime of de valse
profeet Mister Moon een strobreed in
de weg te leggen. Het wordt eens tijd
dat jongeren aan de basis van Youth
for Christ wat meer politiek bewust
worden gemaakt, en dat de media
Billy Graham en de zijnen in hetzelf
de politieke kader plaatsen als Mister
Moon.
Zandvoort aan Zee
Henry van Engelen
Niet te geloven (11)
Mijn reactie op een artikel van Anne
van der Meiden in Trouw van 28 okto
ber eindigt met de woorden „Het
ging bij de oprichting van de NCRV
en gaat ook nu maar om een naam
Ik had echter geschreven (na te heb
ben betoogd, dat de NCRV niet is
opgericht voor het vergelijken van
godsdiensten): het ging bij de oprich
ting en gaat ook nu, maar om één
Naam." Dit is wel wat duidelijker
Hilversum J. F. van Mannen
(hoofd programmadienst
NCRV-televisie)