Concessieloos concert
van Captain Beefheart
Schilderkunst uit China
culturele acrobatiek
Kitchen Festival
Eindhoven was
erg uiteenlopend
Armetierig Spookkasteel
OBOVAG
Minimalmode sloeg niet aan
Opera van Poznan weinig overtuigend
Broekenwinkel
uitgebrand
'Grafische industrie
niet problematisch'
Maak uw caravan tijdig rijklaar.
Fraser
verandert
kabinet
Australië
Il
t
Militairen
uit Senegal
in Gambia
Plundering bi
rel in Zürich
V
MAANDAG 3 NOVEMBER 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
MAA
door Stan Rijven
AMSTERDAM De wijze waarop Captain Beefheart zaterdagavond het Paradiso-podium
verliet was veelzeggend. Terwijl zijn band doorspeelde keerde hij het publiek de rug toe,
verzamelde zijn attributen, nam zijn sax onder de arm en wandelde weg. De geestdriftige zaal
achterlatend
Anderhalf uur lang was de toehoor
der op het verkeerde been gezet door
een man die zo volstrekt eigenzinnig
ooereerde. dat er zowel van een con
cert als een performance gesproken
zou kunnen worden. Het was niet de
publieksrespons die hem moest inspi
reren waardoor er in de loop van de
avond sprake zou» kunnen zijn van
een spanningsopbouw
Nee, juist het tegenovergestelde ge
schiedde. Ieder nummer stond op
zichzelf, kreeg gestalte met behulp
van attributen als zonnebril, hoed.
tekstboek en uiteraard de emotionele
en vocale inzet van Beefheart zelf
Uniek
Reeds 16 Jaar neemt de Amerikaan
Don van Vliet, alias Captain Beef
heart een unieke plaats in binnen de
popmuziek. Met Frank Zappa, waar
mee hij overigens veel heeft samenge
werkt, en Brian Eno maakt hij deel
uit van een avant garde die ook de
huidige generatie nieuwlichters tot
lichtend voorbeeld dient.
Daarnaast heeft Beefheart ook in
blueskringen veel sympathie weten
te verwerven. Hij is een liefhebber
van extremen die zich zowel manifes
teren in absurdistische teksten als ln
een autonome visie op ritmiek. De
wortels gaan terug naar de blues,
maar worden losgetrokken en uiteen
gerafeld. Op basis van Improvisatie
ontstaan gewaagde ritmeschema's
waarin onverwachte wendingen, op
zettelijk foutieve toonzettingen en
chaos veelvuldig terugkeren
Aardse stem
Het belangrijkste instrument waaro
ver hij beschikt is zijn aardse stem
die vier en een half octaaf kan berei
ken. Daarmee blaft, gilt en zegt hij
zijn teksten, afgewisseld met sax-,
harmonica- of mondorgels pel
Naast tekstdichter, componist en
musicus is hij tevens kunstenaar, die
onder andere zijn eigen hoezen van
door Frits Lagerwerf)
EINDHOVEN Het Kitchen Festival, dat de algelopen vijf
dagen op diverse locaties zijn beslag kreeg, kenmerkte zich
door een uiteenlopende kwaliteit van dansvoorstellingen,
shows en concerten van avantrgardemuziek.
Hoewel de meeste voorstellingen hier
in het teken stonden van de sterk
repetitieve, mijns inziens weinig vita
le minimalkunst, was het korte ope
ningsnummer in het Apollohuis van
componist Rhys Chatham, een preg
nante boventonenstudie voor drie gi
taren en hardgeslagen drums, nog
wel de moeite waard.
Daags hierna was er in het Van Abbe-
museum een performance van Ro
bert Longo die door de dansers Adela
Besayne-Smith en Joe Hannan met
begeleiding van saxofonist George
Bishop zeer competent werd uitge
voerd: fraai gestileerde en vertraagde
jiveachtige bewegingen die een grote
mate van spanning teweegbrachten.
Dit middendeel van Longo's drieluik
Surrender duurde echter slechts
twintig minuten zodat de talrijke kij
kers zich na afloop afvroegen of dit
nou alles was. Het komische en per
fecte danswerk van Bill Jones en Ar-
nie Zane <n het agressieve stuk Ener-
gizer van danseres Molissa Fenley
heb ik vanwege het Stringtrio of New
York gemist, zodat het zwaartepunt
in Eindhoven wat mij betreft op de
concerten van Jeffrey Lohn, Julius
Eastman, George Lewis en Douglas
Eward kwam te liggen.
Hoewel Eastman in Berlijn een
prachtig werk voor piano's presen
teerde prefereerde hij ln het Apollo
huis pure improvisatie, samen met de
technisch uitermate vaardige saxofo
nist Bishop.
Gedegen
Gedegen van opbouw waren de duet
ten, met een licht rockelement in de
linkerhand en een free Jazz touch in
de rechter. Toch viel de uitvoering
wat tegen, vanwege de schijnroman-
tiek en de uiterst scherpe toon van de
met een plastic riet blazende saxofo
nist. Van Lohn ging een emotioneel
trio voor drums, gitaar en elektische
piano, dat de titel Requiem for Steve
Biko droeg Ook hier werd de span
ning via boventonenbogen en klank
verschuivingen weloverwogen opge
bouwd. De muziek van trombonist
Speciaal vandaag
Voor een briefkaart op de
de eerste rang, met fragmen
ten uit nieuwe films als .„Ur
ban Cowboy", .JBrubaker",
„Heart Beat", „AH quiet on the
western front", „Aus dem Le-
ben der Marionetten" en
„Chère Inconnue".
Jack Lemmon en Catherine
Deneuve spelen de hoofdrol
len in „The april fools". Ro
mantische komedie over twee
mensen die gelukkig zijn met
elkaar, maar ongelukkig met
hun wettige wederhelft.
Ned. 1/20.00
Potasch en Perlemoer, hof
leveranciers. Eli Ascher
schreef een nieuw stuk naar
het oude gegeven van Monta
gue Glass. Lex Goudsmit en
Hans Boskamp spelen de titel
rollen.
Ned. 2/20.27
Ingmar Bergmans nieuwe,
film, afgelopen donderdag in
première in de Nederlandse
bioscopen, nu al op de Duitse
tv. „Een bieke afschaduwing
van zijn andere, belangrijker,
films", volgens de bespreking
in Trouw.
Did. 2/21.20
illustraties voorziet. De band die hem
op zijn huidige tournee begeleid, ls
ook te horen op zijn laatste twee lp's
Shiny Beast en Dog at the Radar
Station. Vooral de laatste plaat stond
ln het uitpuilende Para diso centraal.
De band speelde uiterst hecht en wist
alle wendingen en accenten van de
Captain goed te volgen.
De felle slide-gitaar van Jeff Morris
Tepper en de frenetieke ritmegitaar
van Richard Schneider sponnen de
lijnen uit voor het voortreffelijke
slagwerk van Robert Arthur Wil
liams.
Eric Irew Feldman vulde de gaten ln
op bas en toetsen, zodat een vrij
musicerend doch coherent geheel
ontstond. Rudimentaire muziek met
een hang naar het tegendraadse.
Onverstoorbaar
Beefheart ging onverstoorbaar zijn
gang. hoewel hij enkele malen uit zijn
concentratie werd gebracht door ge
luidsproblemen en het geschreeuw
van enkele andere gekken uit de zaal.
Anderhalf uur lang was er sprake van
een concessieloos concert waarin Hot
Head, Sheriff of Hong Kong en Bat
Chair Puller dezelfde oerkracht beza
ten. Namelijk die van Captain Beef
heart.
Captain Beefheart
door Louwrens Langevoort
TILBURG In 1971 gal de Stichting Brabantse Muziekmanifestaties een groot bezette
uitvoering van Verdi's AIda ln een sporthal te Tilburg. Het comité bleef actief en voerde ln
latere jaren onder meer Stanlslaw Monlusko's opera Halka op.
AOVeRTtHTlE
Lewis en saxofonist Ewart was daar
entegen volmaakt spanningsloos.
door gedateerd syntheslzergebrulk,
naïeve composities en soms slappe
soli.
Het begin was nog enigszins contrast
rijk. compleet met technische hoog
standjes, daarna werd het publiek
platgeslagen met muziek die een te
rugkeer naar popgroepen uit de Jaren
zestig betekenen: The United States
of America, Ars Nova. Softmachine.
Pink Floyd
Het resumeerbare resultaat was, dat
het Apollohuis een piekfijn podium ls
in Eindhoven en dat het festival ln
grote lijnen wat tegenviel, vooral om
dat de minimalmode maar ten dele
aansloeg. En meer compact, gecom
primeerd festival lijkt in de toekomst
een voor de hand liggende oplossing.
DEN HAAG (ANP) Een brand in
het centrum van Den Haag heeft gis
teren voor een miljoen gulden schade
aangericht. De brand, die zondag
morgen omstreeks half vier uitbrak,
legde een broeken- en een tapijten-
winkel ln de as en was pas vier uur
later onder controle.
In Epe is zaterdagmorgen vroeg
het magazijn van de uitgeverij Twee
Wlelensport uitgebrand. De voorraad
van de bladen Wielerrevue. Wielertoe
rist en Voetbalrevue ging verloren.
Ook gingen twee volgmotoren voor
de Ronde van Frankrijk verloren. De
politie vermoedt dat het om brand
stichting gaat.
Een korte brand in een café/woon
huis in het Limburgse Well heeft gis
termorgen enkele tonnen schade ver
oorzaakt. Het pand, met name de
beschermde natuurstenen voorgevel,
liep ernstige schade op.
BIJ een brand ln een opslagplaats
in Onderdendam in Groningen zijn
gistermorgen ongeveer 25.000 paar
schoenen verloren gegaan
Een hevige brand in een schoenen
zaak in het winkelcentrum Schalk
wijk ln Haarlem heeft zaterdagmor
gen vroeg voor naar schatting enkele
miljoenen guldens schade aange
richt. De brandweer moest bij de be
strijding van het vuur de hulp lnroe->
pen van omliggende korpsen
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De grafische Indus
trie heeft er ln het afgelopen Jaar
blijk van gegeven geen „probleem-
Industrie" te zijn. De export heeft in
1979 een gunstige ontwikkeling door
gemaakt en de werkgelegenheid in
deze bedrijfstak werd uitgebreid.
Dit staat in het Jaarverslag over 1979
van het Koninklijk Verbond van Gra
fische Ondernemingen
Toch is het verbond, op grond van
algemene economische verwachtin
gen weinig optimistisch over 1980. De
omzet van de bedrijven ln de grafi
sche industrie ls niet exact bekend,
maar aangenomen wordt, dat deze in
1979 rond de vier miljard lag. In 1979
waren 44.438 werknemers ln de grafi
sche-industrie geregistreerd
Wacht daar
mee niet tot
het voorjaar
De winter is het beste
moment om uw caravan op een - I
aantal vitale punten te laten inspecteren.Voor zo n C
inspectie moet u bij een goed, betrouwbaar adres zijn. Dat is de
BOVAG-vakman, herkenbaar aan het BOVAG-schiid op de pui.
Maak nü een afspraak met hem. Juist in de winterperiode kan hij de
controlebeurt plus eventuele reparaties makkelijker inpassen in zijn
werkschema. En kunt volgend seizoen
weer met een veilige caravan op stap.
BOVAG. Posms 441.2280 AK RUSWUK
De veilige caravamer brengt zijn caravan
bij dc BOVAG-vakman.
De Poolse opera is blijkbaar aange
slagen en men zet dit experiment nu
voort met de komische opera Strasny
Dwor (Het Spookkasteel) van dezelf
de componist als een coproduktle
met de opera van Poznón, waarvan
de premlèjre volgende week ln Til
burg plaatsvond
Stanlslaw Monlusko geniet ln de
Westeuropese theatertradtlie be
kendheid om het feit dat hij de Pool
se nationale opera nieuw leven heeft
Ingeblazen. Alleen zijn opera Halka
een sociaal drama, waarvoor HeiJ-
ermans zich niet zou schamen
vond hier zijn weg naar het publiek.
Monlusko schreef echter nog een gro
te reeks werken, die plaatselijk een
kort succes beschoren waren, maar al
zeer snel vergeten werden. De twee
opera's na het Spookkasteel waren
belde een dusdanig grote flop dat de
componist er verbitterd aan overleed.
Wat ls die Poolse nationale opera?
Muzikaal gezien ls Monlusko allesbe
halve een vernieuwer geweest. Zijn
schrijfwijze ls traditioneel vroeg-ro-
mantisch, handig gemengd met mooi
ln het gehoor liggende volksmelodie
ën. Harmonisch is het expressief,
maar beslist niet sensationeel; de in
strumentatie ls eenvoudig
Alleen een dirigent met gevoel voor
theater en timing kan van een derge
lijke partituur Iets interessants ma
ken, want al zitten er ln een opera als
Het Spookkasteel enkele muzikaal
aantrekkelijke scènes, het verhaal ls
ongecompliceerd en naïef: twee ope
retteofficieren. twee onsthuldlge
bloedjes van kinderen, een tante die
de hele avond de Jodelkoningin uit
hangt en een vader die het ln Keulen
heeft horen donderen, vormen de
voornaamste Ingrediënten van dit
niemendalletje.
De opera van Poznèn doet maar wei
nig moeite om dit spook geloofwaar
dig te brengen. De aankleding ls
Oosteuropees armetierig, zoals we
dat ook wel van de Praagse opera
kennen. Orkest noch solisten komen
boven een behoorlijk niveau en diri
gent Mleczuslaw Dondajewsky laat
de partituur niet volledig tot zijn
recht komen.
De Brabantse koren vertolkten in le
der geval met veel vreugde en elan de
koorpartijen. Wie geïnteresseerd ls ln
Oosteuropese opera, kan daarvoor
vanavond ln Etten-Leur, morgen
avond ln Turnhout (België) en ten
slotte op donderdag 6 november ln
het Haagse Congresgebouw terecht.
door G. Kruis
TILBURG „Om bamboe te schilderen moet men die
geheel en al ln zijn binnenste hebben. Grijpt het penseel,
kijk strak naar het papier en stel u voor ogen wat u gaat
schilderen, volg de verschijning snel, hef het penseel en ver
volg rechtstreeks wat u ziet zoals de valk neerduikt op de
springende haas: bij de minste verslapping zal het u ont-
snappen" zo onderwees Soe Shih het, een Chinese geleerde
uit de Sung-perlode (960-1279).
En zo proberen ze het zo te zien ln
het „Kultureel Sentrum Tilburg"
ln de Volksrepubliek China sinds
korte tijd (soms even) weer, want
ten tijde van de „Bende van Vier"
(na Mao) was er duidelijk heleméél
de klad ln gekomen. Toen, kregen
schilders die ln de traditionele stijl
schilderden, de bons, omdat hun
kunst te individualistisch geacht
werd. En kunstenaars die een indi
vidualistisch, kleinburgerlijk stand
punt aanhingen, konden de massa
niet werkelijk dienen.
Maar Mao had daarvoor geschreven
dat Je de rijke nalatenschap en de
goede tradities van literatuur en
kunst, die uit vorige eeuwen uit
China en het buitenland zijn over
geleverd, behoorde over te nemen.
Het doel moet dan wél het dienen
van de volksmassa, de arbeiders,
boeren en soldaten, zijn. Nu liggen
de uitgangspunten wel even uit el
kaar. hoezeer er ook gesproken en
geschreven wordt dat China het eni
ge land is dat een ononderbroken
culturele ontwikkeling van vierdui
zend Jaar achter zich heeft. In het
verleden werden „herinneringsbeel
den" vastgelegd en daarbij ging het
niet zozeer om een zo duidelijk mo
gelijke afspiegeling van wat ze pre
cies gezien hadden, maar veel meer
van wat ze toen „beleefden". Zo'n
oud landschap is dan ook zelden
direct te situeren, noch in plaats,
noch ln tijd. Het ls veel meer een
openbaring van een intieme ver
wantschap van de schilder met de
natuur.
Geen boodschap
Nu zijn er op deze tentoonstelling
wel enkele (rol-)schilderingen aan
wezig. die weer duidelijk teruggrij
pen: er ls zelfs een bamboebos
wél in een zeer hard, bijna schel
groen er zijn eenden, die onder
heel fijn uitgewerkte bloesems
zwemmen, en zijn een soort stille
vens van fruit en groenten, dus echt
kunstwerken, die bepaald geen
boodschap voor de massa hebben.
Een andere keer denk Je met een
traditioneel landschap geconfron
teerd te worden, maar dan zie Je dat
de schilders niets te zeggen hebben
over wat ze beleefden, maar duide
lijk alles over wat ze gezien hebben
Want door die fraaie bergland
schappen rijen zich dan de elektrlcl-
teitsmasten aaneen, door berg en
dal en ln die dalen kringelt de rook
op van de vele fabrieksschoorste
nen en aan de rivier zie Je de terras
sen van een theehuls. afgeladen met
kleine figuurtjes.
Maar dat's allemaal nog niets verge
leken met die vervelende happy fa-
milytoestanden, leuke kindertjes
roet stralende koppetjes en rode
dasjes, die zo te zien op de water
buffels moeten passen, maar naar
stig zitten te studeren ln de ge
schriften van Mao zal het wel
niet meer wezen. Of een voluit la
chende „blote-voeten-dokter" voor
de vissers ln een puur Europese
outfit; „Zing de lofliederen van onze
tijd": zingende en dansende boeren
op het oogstveld
Stripfiguren
Op een enkele zoetelijke uitzonde
ring na, zoals „Tai-Tu begraaft de
gevallen bloesems", tedere meisjes
getekend door een Chinese Rle Cra
mer, krijg Je nog steeds veel te ma
ken met die stoere Amerikaans aan
doende gezond uitziende stripfigu
ren met bijna onopvallende Chinese
trekken, geschilderd ln een bios
coopreclametechniek, handig en
virtuoos gedaan, culturele acroba
tiek bij uitstek. Dat heeft voor mijn
gevoel heel weinig meer te maken
met die zogenaamde opvoedende
taak. dat in dienst staan van het
volk, t is zelfs nauwelijks propa
ganda meer daar ls 't te stom
voor maar een duidelijk inspelen
op de smaak van een groot publiek.
Chinese kastelenromannetjes
Weinig enthousiasme dus op een
heel enkele uitzondering na over
Yang Xia-oli: „Een Tibetaans meisje biedt water aan", 1978
wat er hangt. Maar wel heel Interes
sant dót het er hangt. Eigentijdse
Chinese kunst zie Je tenslotte niet
Iedere dag.
Kultureel Sentrum Tilburg, Ko
ningsplein 1, Tilburg. Tot 17 no
vember dinsdag t'm vrijdag van 10
18 uur, woensdag, donderdag en
vrijdag óók van 19 -21.30 uur, zater
dag van 10 -16.30, zondag van 13 tot
16.30 uur, maandag gesloten.
BUfTENLAND
CANBERRA (AFP, Reuti
De Australische preml
Malcolm Fraser. heeft gis
ren nadat de coalitie van z|
eigen Liberale Partij en
Nationale Plattelandspat
op 18 oktober de algeme
verkiezingen wonnen, belai
rijke wijzigingen aangebrac
ln zijn kabinet.
Minister van buitenlandse zaken
drew Peacock verliest deze post
gaat naar het ministerie van lndi
triële betrekkingen, terwijl To
Street, tot dusver de belangrijki
man op deze post, buitenlandse
ken krijgt.
Het gewijzigde kabinet telt vijf nk
we ministers. Zes bewindslieden Z
er niet ln teruggekeerd. Fraser
minderde het aantal portefeuilles t»
27 tot 26 door twee ministeries op
heffen en twee portefeuilles die va
heen door één minister werden b
heerd, nu over twee ministers te vi
delen.
De belangrijkste man die niet ten
keert Is Eric Robinson. HIJ was min
ter van financiën en volgens bc
tongen ln Canberra wilde hij ga
genoegen nemen met een minde
post. De grootste sprong heeft sen
tor Fred Chancy gemaakt, hij klc
op van „inboorlingen-zaken" naar i
clale zaken.
De samenstelling ran de nieuwe re
ring-Fraser ziet er wat betreft de b
langrijkste post nu als volgt uit: pi
mier Malcolm Fraser, vlce-premleri
minister van handel Dough Anthon
defensie Jlm Killen, buitenlandse i
ken Tony 8treet, financiën Mar
reth Guilfoyle, Industrie Phi
Lycnh, justitie Peter Durack, ener)
John Garrick, sociale zaken Fred
ney, zware Industrie Peter Mlxon
industriële betrekkingen Andrs
Peacock. De laatste had om een bi
nenlandse post gevraagd en wil oc
nog eens Fraser opvolgen als premie
Vorige week deed hij pogingen bf
vice voorzitterschap van de partijl
krijgen, hetgeen hem niet lukte,
lip Lynch won de strijd, maar
geruststelling van Peacock zei
niet uit te zijn op het echte lel
schap veto de partij.
TE
we
hel
Ira
Ja'
Ba
Bei
dini
vee
het
zinl
niel
Phs
haa
net
stai
troi
de i
Irai
de
mei
AI
BANJUL (AFP) In Gambia,
smalle strook gTond, omgeven d(
het Westafrikaanse land Senegal, i
het afgelopen weekeinde 8enegali
militairen aangekomen, die volgi
ooggetuigen de bewaking van
vliegveld van de hoofdstad Ban
hebben overgenomen.
Volgens de officiële Gamblaanse
dlo ls er niets aan de hand en gaatl
om troepen die oefeningen houd
met het kleine „veldleger" van Oi en
bia. De bekende kringen ln Ban om
zeggen echter dat de troepen fl
gekomen op verzoek van de presidi
van Qambta, sir Dawda Jawara,
grond van de akkoorden van san*
werking die ln 1967 tussen belde li
den zijn gesloten, en die Gambia,
geval van bedreiging toestaan
beroep te doen op Senegal. Waar
kringen concluderen dat in leder
val de president zich bedreigd voi
De ooggetuigen laten weten dat
soldaten zijn samengetrokken op v
scheldene strategische punten ln
stad. Het zou gaan om 300 tot 4 M
man en een tiental militaire voert» 018
gen. Tevens vlogen er gisteren vil to
militaire helikopters boven de sta<
De kringen zeiden nog dat de aanv
zigheld van de militairen verband zi
kunnen houden met het verbrei
van de diplomatieke betrekking 31
van Oambla met Libië. Gambia de
dat omdat Libië 200 Jonge manni
uit Oambla zou hebben willen dwl
gen een militaire training ln Libië
volgen en daarna nare dingen te do
in Oambla. Zaterdag verbood
Gamblaanse regering twee opposit
partijen, de ,,moja" (beweging va
rechtvaardigheid) en de revoluti
nalr-soclallstlsche jjartlJ. De oprk J*11
ter van de Moja, Koro 8alla en enW We
andere politieke figuren zijn aan)
houden en door de politie verhoor
hel
do
ZURICH (Reuter) Jonge dei
stranten hebben zaterdagavond
protest tegen het sluiten van
jeugdhuis ln Zürich de ruiten v
winkels ingeslagen en de etalages
plunderd. De schade was volgens
politie aanzienlijk. Er werden zeWge
arrestaties verricht, vijf arrestant!
werden later vrijgelaten.
Vrijdag was bekendgemaakt dat
sprekingen met het stadsbesti
over de voorwaarden voor het hero;
nen van het omstreden jeugdcentrï
waren mislukt. Het jeugdhuis is sin
begin september met prikkeldra
afgezet na een overval van de polil
die zei er ongeveer twintig gezocl
personen, gestolen waar. wapens
verdovende middelen te hebben ai
getroffen.
De luxe winkels in het centrum
de stad, die door de jeugdbewegi
als symbolen voor een te materiaÜi
sche maatschappij worden
schouwd, zijn sinds mei al het doel!
van geweldpleging geweest 1
