ers is
de kwade pier bij D'66
orêS^jm"
Arjos wil zichzelf nog niet opheffen
Traangas beëindigt
demonstratie in Mol
ogmg
Uksunie
hinderd
-Jfr v
CDA moet
nu kiezen
X iernisering
kernwapens blijft tweespalt in partij
l 6 f W-,N
«Su? 5
Protest tegen kernenergie
Van Veen ziet nog
kans voor overleg
Grote scepsis bij AR-jongeren tegen 'moederpartij' CDA
Turken betogen
tegen fascisme
Rita
i 27 OKTOBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
rry Mingelen
(if IINGEN Politieke
ngen hebben soms de
de pers de schuld te
an hun interne proble-
Volwassen partijen
die verleiding
in het besef dat
1 oeilijkheden daarmee
iet worden opgelost,
nog een relatief jonge
voet* net grote interne me-
lt wj i rschillen en dus werd
lopen zaterdag op een
rtji he ag in Wageningen
t toch iaar ds vaderlandse
«tno Eten uitgehaald. Gle-
i het, belust op ieder Voorstel
zo wist D'66-vice-
n oge\ W1
kloptt ids
t va
Gi
zijn standpunt bepalen over de mo
dernisering van de NAVO-middellan-
ge-afstandskernwapens in Europa.
De NAVO besloot in december 1979
in principe tot invoering van 572 nieu
we atoomraketten en is nu Juist on
derhandelingen met de Sovjet-Unie
begonnen over mogelijke wederzijdse
beperkingen van de kernwapens ln
Europa. Nederland stelde de beslis
sing over zijn aandeel ln deze moder
nisering (48 kruisraketten) uit tot de
cember 1981. Omdat er in mei 1981
Tweede Kamerverkiezingen zijn (en
PvdA. CDA en D'66 dan mogelijk
samen een nieuw kabinet vormen), is
dus belangrijk wat deze partijen nu
ln hun verkiezingsprogramma's op
nemen over die nieuwe kernwapens.
De PvdA wijst ze in ieder geval af, het
CDA laat de zaak nog open en D'66 is
ln verwarring.
k. zi er H. van Oorschot te
°&en en ombekommerd
ze op één hoop met
oorlfechuwde Duitse bou-
De ers.
zelf a
iel O k want hoe schandelijk was
wertfdat de media recent zoveel
hebben besteed aan de pro-
D'66 rondom de kemwa-
ring. En dat nog wel op
ent dat D'66-voorlieden nu
'8. v'< en soort grabbeltonformule.
voc wat wils, de ontstane kloof
'el sc oberen dicht te plakken,
agoi
lt het om? Het D'66-congres
?euwfctaande zaterdag ln Utrecht
'n m]
gebfl
rom
Hij
n gro
n
/oegi
Het D'66-hoofdbestuur kwam met
een voorstel waarin directe Neder
landse deelneming in december 1981
aan de modernisering wordt afgewe
zen. maar deze voor de langere ter
mijn wel open wordt gehouden, af
hankelijk vooral van een mogelijke
drastische verlaging van het aantal
raketten. Dit voorstel wordt verde
digd door de bultenlandspeclallst
van de D'66-Tweede Kamerfractie
mr. L. J. Brinkhorst. Zijn redenering:
door de mogelijkheid van meedoen
open te houden, heb Je invloed bij de
grote NAVO-partners om het aantal
nieuwe atoomraketten in de onder
handelingen daadwerkelijk te beper
ken. Zeg je van tevoren al nee, dan
heb Je helemaal geen invloed en komt
het uiteindelijke aantal nieuwe raket
ten ln de NAVO wellicht veel hoger
uit. Nederland levert dan geen bijdra
ge aan de zo gewenste wapenbeper
king.
Dit standpunt botste met een uit
spraak van het D'66-congres van de
cember 1979 waarin modernisering
zonder meer wordt afgewezen.
Woordvoerder daarvan was de noor
delijke afgevaardigde dr. D. Tommei.
Zijn redenering: die nieuwe atoom
wapens in Europa zijn niet nodig, wel
zeer gevaarlijk, ze vormen een nieuwe
stap voor de bewapeningswedloop,
en het idee dat Nederland Invloed
heeft op de NAVO. vergeet het maar.
Deze anti - modernise ringslijn werd
door een minderheid van het D'66-
hoofdbestuur in een alternatieve
tekst voor het verkiezingsprogram
vastgelegd. Een duidelijk menings
verschil dus waarover de laatste we
ken op talrijke regionale D'66-verga-
derlngen een gezonde discussie is
ontstaan.
Kool en geit
Maar ook ln een frisse, democratische
partij als D'66 houdt men kennelijk
niet zo van meningsverschillen. Men
praat ze niet uit, men beslist niet,
men dekt ze liever toe. En zo ont-
stond er een derde voorstel voor het
verkiezingsprogramma dat kool en
geit spaart. Essentiële onderdelen
daaruit: „D'66 is daarom (gezien het
grote aantal van 572 raketten en de
dreigende bewapeningswedloop
daardoor -red.) van mening dat plaat
sing op Nederlandse bodem van mid
dellange afstandsraketten in de hui
dige omstandigheden niet aanvaard
kan worden". Deze tekst lijkt dus
verdacht veel op de Ïljn-Tommel.
Maar verderop ln het stuk wordt ge
wezen op de onzekerheid van de toe
komstige militair-strategische situa
tie die D'66 noopt zich regelmatig te
beraden over de totale veiligheidssi
tuatie. En dan: „BU de beoordeling
hiervan kunnen de Nederlandse
atoomtaken, de plaatsing van
middellange afstandsystemen in Ne
derland (dat is dus de omstreden mo
dernisering - red) en het niveau van
de conventionele bewapening op
nieuw overwogen worden". Dat is dus
het gat waardoor Brinkhorst kan
kruipen om toekomstige modernise
ring toch open te houden en hij deed
dat dan ook direct. „Deze tekst is niet
ideaal, maar er valt mee te leven", zei
hU
Uit de discussie zaterdag in Wagenin
gen bleek nog eens duidelijk hoezeer
twee verschillende benaderingen nu
door eenzelfde tekst worden gedekt.
Brinkhorst en oud-D'66-leider Vtrn
Mierlo verdedigden het onderhande
lingsconcept. „Het dilemma is", zei
Brinkhorst, „nul kruisraketten ln Ne
derland en 572 in de rest van de
NAVO, of wellicht vijf in Nederland
en dan slechts honderd in de hele
NAVO" Brinkhorst koos duidelijk
voor de laatste mogelijkheid: aan
vaarden van een beperkt aantal ra
ketten in Nederland om over de hele
linie een verlagging van het totale
NAVO-aantal te bereiken. Tommei
zag dat niet zitten. Hij kiest, zo zei hij
desgevraagd, als het moet toch voor
nul in Nederland en dan moet de
NAVO het voor de rest maar uitzoe
ken. „Denk Je nu echt dat de wereld
dat zal begrijpen als een signaal van
ons streven naar wapenbeperking",
vroeg Van Mierlo „Denk Je nu echt
dat de wereld het begrijpt als wij
weer een nieuwe wapenbehersings-
ronde afronden met weer zoveel nieu
we raketten erbij", vroeg Tommei te
rug. Alleen als de internationale situ
atie ingrijpend zou zijn gewijzigd,
„bijvoorbeeld in een acute oorlogssi
tuatie", wil Tommei nog wel eens
over die kernwapens gaan denken.
Rekbaar
Een wereld van verschil dus, netjes
toegedekt door een rekbare tekst
voor het verkiezingsprogram In Wa
geningen besefte men hoe broos dit
compromis is. „Een exegese van de
tekst is niet zinvol", waarschuwde de
D'66-bultenlandsecretaris Pauline
van Tets nadrukkelijk. Het leek
waarachtig wel de „stfJl-Van Agt in
zware tijden". Die laat de uitleg van
moeilijke compromissen ook graag
aan de verschillende partijen over
zonder zelf duidelijkheid te verschaf
fen. In de Tweede Kamer is er dan
gelukkig altijd nog mr. L. J. Brink
horst die terecht de vage regerings
praat aan de kaak stelt. Zijn scherp
zinnige ontledingsvermogen werd op
de D'66-studiedag in Wageningen
echter node gemist Begrijpelijk uit
partijbelang, dat wel, maar toch ver
velend voor de kiezers. Die moeten
volgend Jaar, (als het congres zater
dag niet anders beslist) zelf maar
uitzoeken wat D'66 nu eigenlijk met
die kernwapens wil. In het verkie
zingsprogram zullen ze dat niet
vinden.
reeki
Tijd
■gt Ji
ovei
egen
te
GE
o onzer verslaggevers
DUINEN De ele
ctie die de voorzitter
Nederlandse Volksu-
>p Afcp Glimmerveen, zater-
Soestduinen had willen
is in de kiem ge-
Glimmerveen had
aar enkele stappen ge
il hij door de gemeen-
ie van Soest werd aan-
Pt len en naar het polltle-
werd gebracht. Ook
van zijn aanhangers,
veer 20 jaar oud.
arresteerd
vijf uur later, tussen 7 en 8
ronds, werden Glimmerveen
m weer op vrije voeten
tegen hen is proces-verbaal
>kt wegens deelneming aan
»den demonstratie. In een
evallen is ook verboden wa-
geconstateerd Enkele arres-
•n in het bezit te zijn van
ploertendoders en een
j -■
X- 0*% W h
M''M'
verbaal worden ln han-
leid van de Utrechtse officier
title mr. H. W. J. Droesen.
ling aan een verboden de-
Üe kan worden bestraft met
pte een boete van driehon-
Iden of twee maanden hechte
verboden wapenbezit is de
-xneile strafmaat hoger.
restanten werden eerder vrij
omdat bij het verhoor bleek
ten onrechte waren opgepakt
^a&|etal behoorde niet tot de aan
van Glimmerveen, maar, In-
tot de actiegroepen die de
tie van de Volksunie had-
at verhinderen.
ijnstf
S3 d'ike eis
Btal van die „tegen-demon
overtrof ruimschoots dat
nte^enen die zich in het kielzog
nerveen ophielden. ZIJ be
it ondermeer de Landelijke
e van Surinamers ln Ne
er (LOSONi. het Initiatief Co-
Reactie. Racisme en F as-
het onlangs opgerichte Antl-
imlté-Utrecht en omge-
lens die organisaties ver
een woordvoerder dat „iedere
van de fascisten om naar bul-
keden, onmiddellijk de kop
orden ingedrukt". Hij zei dat
(afhouwen als „een wezenlijke eis
democratie" Verwijzend naar
o dertig, beschuldigde hij de
gers van de Volksunie er van
-J..als een soort ratten uit hun
■rka :omen om weer Ecweld uit te
vol?
Iftl
ken strijders van Olimmerveen en
-wij anhang zeiden dat zij zaterdag
dat itdulnen geen geweld hadden
it o gebruiken, maar er slechts op
kte i willen toezien dat de politie
ilau Pijpen. ZIJ meenden dat hun
Ügheld „uiterst succesvol" was
WC 1 persconferentie constateerde
gemeester van Soest, waartoe
|Cfl luinen behoort, dat Glimmer
's1 liet in z
Twee agenten in burger voeren Olimmerveen (midden) weg.
eerder aangekondigd, geen toestem
ming wilde verlenen.
Volgens de burgemeester was die toe
stemming niet alleen onthouden, om
dat de betoging niet was aangemeld
op de manier die is voorgeschreven
door de algemene politieverordening
van Soest. Die verordening maakt
een verbod ook mogelijk, indien moet
worden gevreeds voor „aantasting
van de rechten en vrijheden van der
den" en voor wanordelijkheden. Tot
het demons tra tieverbod werd beslo
ten ln overleg tussen de burgemees
ter van Soest, de officier van Justitie
en de chef van het plaatselijke poli
tiekorps, commissaris J. K. Adema.
ADVERTENTIE
Deining
De vrees voor wanordelijkheden was
volgens de burgemeester Ingegeven
door de deining die is ontstaan, nadat
een Jaar geleden een bijeenkomst in
Soestdulnen was gehouden door het
Nationale Jeugdfront, een met de
Volksunie verwante organisatie. Die
betoging heeft tot een veroordeling
van drie aanhangers van het Jeugd
front geleid.
Glimmerveen was zaterdag naar
Soestdulnen gereisd om te herdenken
dat hij bij die gelegenheid door tegen
standers, zoals hij het zelf noemde,
„in elkaar geslagen" was.
Met een Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
Hans de Boer:
Van onze parlem 'ntsredactie
UTRECHT Oud AR-voorzltter
Hans de Boer meent dat het CDA de
moed moet hebben om voor de ver
kiezingen te stellen dat in het vervolg
niet langer met de WD kan worden
samengewerkt. Als het CDA die
moed zou hebben zou het vertcouwen
ln het CDA toenemen. „Dan zou het
uit zijn met de voorwaardenstrijd van
•de PvdA," zo zei De Boer op de Arjos-
ledenvergaderlng zaterdag in
Utrecht
Een demonstratie in het Duitse Lingen, waar een nieuwe kern
centrale komt, verliep zaterdag vrijwel vlekkeloos. Er namen
ongeveer zesduizend Duitsers en Nederlanders aan deel.
Van een onzer verslaggevers
MOL Een groep van ongeveer driehonderd demonstranten
heeft zaterdag na een overigens vreedzaam verlopen demon
stratie tegen kernenergie in het Belgische Mol op het laatste
moment toch nog een incident veroorzaakt.
ZIJ wisten de dranghekken te door
breken, waarna de rijkswacht in actie
kwam. Met behulp van traangas en
waterkanonnen kreeg deze de situa
tie binnen een half uur onder contro
le. Een traangasgranaat kwam te
recht in een woning, waar een begin
nende brand kon worden geblust.
Verder raakten twee rijkswachten
licht gewond toen zij werden getrof
fen door de door demonstranten ge
gooide projectielen. In verband hier
mee werd een 26-jarige Belg gearres
teerd. Tot werkelijke gevechten is het
overigens niet gekomen.
De voormalige AR-voorzltter zei dat
het maatschappelijk draagvlak van
de huidige coalitie ontbreekt en
vroeg zich af of de a-politieke aanpak
van het kabinet er niet debet aan is,
dat het vertrouwen in de politiek af
neemt. „Onze taak is om mensen een
doel voor te stellen, te zorgen dat ze
gaan zien welk beleid voor de toe
komst nodig ls. Niet alles kan worden
opgelost door de politiek."
Daartoe uitgenodigd ln een forumdis
cussie zette De Boer een vraagteken
bij het lijsttrekkerschap van premier
Van Agt. „Het is een slechte zaak om
bij applaus te regeren." De Boer, die
geen alternatief noemde voor Van
Agt. pleitte er voor dat de keuze, van
een lijsttrekker een open zaak ls. BIJ
die keuze moet zijns inziens ook wor
den ingespeeld op het succes dat D'66
ln de verklezlngsondeizoeken heeft.
De Boer: „Ik weet niet of dat voor
Van Agt geldt." HU wees er echter op
dat er ln het CDA zich nog maar één
kandidaat als lijsttrekker heeft ge
meld (Van Agt). „Waar er maar één ls
valt er weinig te kiezen," aldus De
Boer.
Oud-CDA-fractlevoorzltter Willem
Aantjes oogstte bU de AR-Jongeren
een luid applaus, toen hij minister De
Geus van defensie kritiseerde over
diens dreiging met ontslag voor be
zwaarde militairen. Aantjes: „De mi
nister van defensie moet juist bUJ zijn
met een krijgsmacht die niet onmld-
dellijk bereid ls op bevel te doden,
maar bereid ls over fundamentele
vragen als kernwapens mee te den
ken. Dat is beter als de oplossing: Wie
het niet bevalt vertrekt maar, zoals
ook ln het CDA wel wordt gedacht."
Ontsiering
Zowel de organisatoren van de actie
als het gemeentebestuur noemden
het incident een ontsiering van een
HILVERSUM (ANP) Werkgevers
voorzitter Van Veen (VNO) ziet nog
kansen het geblokkeerde loonoverleg
weer op gang te brengen. Voor de
TROS-radio nodigde Van Veen zater
dag het kabinet uit een adempauze in
te lassen voor 1981. Dat compromis
zou verlengen van de loonmaatregel
tot bUvoorbeeld 1 april 1981 kunnen
inhouden. Daardoor wordt de prijs
compensatie per 1 januari in elk ge
val geschrapt.
Van Veen zei verder dat er geen enkel
verschil van opvatting bestaat tussen
de christelijke werkgeversorganisatie
NCW en het VNO. Met NCW-vooreit-
ter van EUkelenburg is Van Veen
bereid tot onderlinge afspraken tus
sen werkgevers en werknemers over
Inkomensmatiging en werkgelegen
heid.
Daarbij ls het CNV-ldee van een
werkgelegenheidsfonds alsmede het
probleem van de arbeidsduur en de
arbeidsplaatsen voor Van Veen be
spreekbaar. „Als de kosten niet wor
den afgewenteld op de bedrijven"
„De Jacht op de ondernemingen ls
gesloten", zo zei hU Als FNV-voorzlt-
ter Kok niet bUdraait op het punt van
de loonkostenmatiging is het loono
verleg voor Van Veen definitief
kapot.
i sti
Van onze parlementsredactle
UTRECHT Er heerst verwarring onder de jongeren van het CDA, nu een
fusie van jongerenorganisaties van ARP. CHU en KVP ln het CDJA voorlopig
niet door kan gaan. Op een ledenraad van de AR-Jongeren (Arjos) afgelopen
zaterdag in Utrecht bleek meer dan een kwart van de aanwezigen tegen fusie
met KVPJO en CHJO, waarmee een voorstel van het bestuur om de Arjos op
te heffen en wel te fuseren niet de vereiste meerderheid haalde.
over de houdng van de Arjos
groot.
Signaal
zijn opzet was geslaagd,
iter P. Scholten deelde
it hij de Volksunie donderdag
IJfclljk had laten weten dat hU
demonstratie, twee dagen
d na heroïne
mi
in fERDAM (ANP) In een tollet
Centraal Station in Rotterdam
30-jarige inwoner van Bergen
n' »n zaterdag dood aangetroffen.
aflfltie vermoedt dat hU is overle-
een overdosis heroïne.
Het voorstel van het bestuur
kreeg 114 stemmen voor en 43
tegen, vier meer dan een
kwart van de stemmen. Toen
het bestuur van de Arjos. dat
tot zaterdag op een fusie heeft
aangestuurd, zijn zetels be
schikbaar stelde wilde de le
denraad daar niet van horen
en nam een resolutie aan.
waarin het bestuur wordt ge
vraagd op de Ingeslagen weg
voort te gaan.
Met de jongerenorganisaties
van de KVP en de CHU zal
vandaag worden overlegd'of
de federatie, die al drie Jaar
bestaat, voorlopig kan wor
den voortgezet Op een later
tUdstlp zal worden bezien of
alsnog tot fusie kan worden
besloten-
De Jongerenorganisaties van
CHU en KVP hebben Inmid
dels ln een verklaring echter
laten weten vast te willen hou
den aan 1 november als op
richtingsdatum voor het
Christen Democratisch Jon
geren Appèl. Heh Arjos-be
stuur moet volgens hen zo
snel mogeUJk stappen onder
nemen om alsnog de Arjos op
te heffen en zich bU het CDJA
aan te sluiten. De CHU- en
KVP-Jongeren nodigen de Ar-
J06-leden vooruitlopend daar
op uit hun plaats ln het CDJA
en zUn organen ln te nemen.
Het besluit van de ArJos-le
denraad heeft overigens de te
genstellingen tussen de drie
jongerenorganisaties aange
wakkerd. Met name bU de
C HU-Jongeren ls de irritatie
De stemmers tegen de fusie
op. de Arj06-ledenraad bleken
ln de heftige discussie vooraf
een signaal te beogen aan de
grote moederorganisatie het
CDA. De scepsis tegen het
CDA bleek MJ voor- en tegen
standers van de fusie groot.
De AR-Jongeren vrezen dat er
in het CDA te weinig ruimte ls
voor een radicale evangeli
sche politiek, zoals de ArJ os-
sers die voorstaan. Vooral het
beleid van het kabinet en de
persoon van premier Van Agt
werden vaak als negatief sym
bool voor de te voeren CDA-
polltlek opgevoerd.
Een voorstander van de fusie
zei echter: „Even goed als Van
Agt door kan gaan als nega
tief symbool kan lüj ook een
symbool zijn. dat noopt tot
strijd Waakhond zUn is pri
ma, maar Je moet wel een huls
hebben om op te letten. WU
mogen de dissidenten ln het
CDA onder geen beding in de
kou laten staan".
Een andere Arjosser waar
schuwde de ARP en de Arjos
niet heilig te verklaren, omdat
ook in de andere organisaties,
die ln het CDA zUn opgegaan
mensen van goede wil zijn
Arjos-voorzltter Klaas de
Vries waarschuwde de leden
raad voor de problemen die
zouden rijzen als niet tot fusie
wordt besloten. HU noemde
dat „een hacheUjk avontuur",
ook al omdat niet zeker is dat
het CDA de Arjos in dat geval
financieel zal bUJven steunen.
Voorzitter De Vries riep de
Arjossers op de organisatie
ook in de komende maanden
te bUJven steunen en niet
voortijdig het lidmaatschap
op te zeggen.
Disco
De verwarring over het besluit
de Arjos nog niet op te heffen,
was dermate groot dat een
gepland volleybaltoernooi en
een discofeest zaterdag wer
den afgelast Slechts vier
stemmen bleken bU een orde
voorstel nog voor feesten te
voelen. De voorzitters van de
KVPJO en de CHJO, sloegen
in de loop van de middag met
stUgende verbazing de ontr
wikkelingen op de Arjos-ver-
gadering gaande. De eigen or
ganisaties hadden zonder slag
of stoot de beslissing ge
nomen.
vreedzaam begonnen demonstratie
Guido Steenkiste zei, dat het inci
dent „zeer tegen <nze zin" plaatvond.
Burgemeester Van Rompaey van Mol
sprak van een minder vreedzaam in
gestelde groep, die overigens niet re
presentatief was voor het geheel. De
organisatoren schatten het aantal de-
'monstranten op tienduizend, de auto
riteiten hielden het op achtduizend.
De demonstraties richtten zich onder
meer tegen het studiecentrum voor
kernenergie in Mol, waar onderzoe
kingen worden verricht naar de mo
gelijkheden om radioactief afval
tweehonderd meter diep in de Kem-
pische kleilagen op te slaan. Verder
staat in Mol een niet meer in gebruik
zUnde opwerkingsfabriek voor radio
actief afval, Eurochemic, die de Bel
gische overheid weer in bedrijf wil
stellen.
De organisatie ervan was in handen
van de verenigde actiegroepen voor
een kernstop in België en de geza-
menUjke energiecomités ln Zuid-Ne
derland. Er nam een groot aantal
Nederlanders aan de demonstratie
deel.
Hoewel het vertoon van de rijks
wacht vrij bescheiden was, bleek la
ter toch dat vijftienhonderd rijks
wachten in de weilanden paraat wer
den gehouden. Ook kwamen Ujdens
het Incident twee helikopters in actie.
Ongeveer vijftien vierkante kilome
ter rondom de kerninstallaties was
tot verboden gebied verklaard
ALMELO (ANP) In Almelo hebben
ongeveer honderd Turken zaterdag
tijdens een tocht door het centrum
gedemonstreerd tegen fascistische
landgenoten.
Het gaat volgens de ATIB, de Almelo
se vereniging voor Turken, vooral om
de zogenaamde Grijze Wolven. ZU
zouden voor andere Turken in de
Almelose samenleving een steeds
grotere bedreiging vormen. Dit blUkt
r.aar de mening van de ATIB onder
andere uit de intimidatie van andere
Turken. Ook worden vrouwen van
A TIB-bestuursleden telefonisch be
dreigd. Onlangs zouden de Grijze
Wolven hebben geprobeerd het ge
bouw van de vereniging in brand te
steken.
De demonstratie van zaterdag was
enerzijds bedoeld om de Almelo'ers
duidelijk te maken hoe gevaarUjk de
activiteiten van de Grijze Wolven zijn
en aan de andere kant om deze groep
te laten merken dat het merendeel
van de Turken zich verzet tegen de
fascistische activiteiten
„Die van mij is niet helemaal
waterdicht meer, zie je.