ers is de kwade pier bij D'66 orêS^jm" Arjos wil zichzelf nog niet opheffen Traangas beëindigt demonstratie in Mol ogmg Uksunie hinderd -Jfr v CDA moet nu kiezen X iernisering kernwapens blijft tweespalt in partij l 6 f W-,N «Su? 5 Protest tegen kernenergie Van Veen ziet nog kans voor overleg Grote scepsis bij AR-jongeren tegen 'moederpartij' CDA Turken betogen tegen fascisme Rita i 27 OKTOBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET rry Mingelen (if IINGEN Politieke ngen hebben soms de de pers de schuld te an hun interne proble- Volwassen partijen die verleiding in het besef dat 1 oeilijkheden daarmee iet worden opgelost, nog een relatief jonge voet* net grote interne me- lt wj i rschillen en dus werd lopen zaterdag op een rtji he ag in Wageningen t toch iaar ds vaderlandse «tno Eten uitgehaald. Gle- i het, belust op ieder Voorstel zo wist D'66-vice- n oge\ W1 kloptt ids t va Gi zijn standpunt bepalen over de mo dernisering van de NAVO-middellan- ge-afstandskernwapens in Europa. De NAVO besloot in december 1979 in principe tot invoering van 572 nieu we atoomraketten en is nu Juist on derhandelingen met de Sovjet-Unie begonnen over mogelijke wederzijdse beperkingen van de kernwapens ln Europa. Nederland stelde de beslis sing over zijn aandeel ln deze moder nisering (48 kruisraketten) uit tot de cember 1981. Omdat er in mei 1981 Tweede Kamerverkiezingen zijn (en PvdA. CDA en D'66 dan mogelijk samen een nieuw kabinet vormen), is dus belangrijk wat deze partijen nu ln hun verkiezingsprogramma's op nemen over die nieuwe kernwapens. De PvdA wijst ze in ieder geval af, het CDA laat de zaak nog open en D'66 is ln verwarring. k. zi er H. van Oorschot te °&en en ombekommerd ze op één hoop met oorlfechuwde Duitse bou- De ers. zelf a iel O k want hoe schandelijk was wertfdat de media recent zoveel hebben besteed aan de pro- D'66 rondom de kemwa- ring. En dat nog wel op ent dat D'66-voorlieden nu '8. v'< en soort grabbeltonformule. voc wat wils, de ontstane kloof 'el sc oberen dicht te plakken, agoi lt het om? Het D'66-congres ?euwfctaande zaterdag ln Utrecht 'n m] gebfl rom Hij n gro n /oegi Het D'66-hoofdbestuur kwam met een voorstel waarin directe Neder landse deelneming in december 1981 aan de modernisering wordt afgewe zen. maar deze voor de langere ter mijn wel open wordt gehouden, af hankelijk vooral van een mogelijke drastische verlaging van het aantal raketten. Dit voorstel wordt verde digd door de bultenlandspeclallst van de D'66-Tweede Kamerfractie mr. L. J. Brinkhorst. Zijn redenering: door de mogelijkheid van meedoen open te houden, heb Je invloed bij de grote NAVO-partners om het aantal nieuwe atoomraketten in de onder handelingen daadwerkelijk te beper ken. Zeg je van tevoren al nee, dan heb Je helemaal geen invloed en komt het uiteindelijke aantal nieuwe raket ten ln de NAVO wellicht veel hoger uit. Nederland levert dan geen bijdra ge aan de zo gewenste wapenbeper king. Dit standpunt botste met een uit spraak van het D'66-congres van de cember 1979 waarin modernisering zonder meer wordt afgewezen. Woordvoerder daarvan was de noor delijke afgevaardigde dr. D. Tommei. Zijn redenering: die nieuwe atoom wapens in Europa zijn niet nodig, wel zeer gevaarlijk, ze vormen een nieuwe stap voor de bewapeningswedloop, en het idee dat Nederland Invloed heeft op de NAVO. vergeet het maar. Deze anti - modernise ringslijn werd door een minderheid van het D'66- hoofdbestuur in een alternatieve tekst voor het verkiezingsprogram vastgelegd. Een duidelijk menings verschil dus waarover de laatste we ken op talrijke regionale D'66-verga- derlngen een gezonde discussie is ontstaan. Kool en geit Maar ook ln een frisse, democratische partij als D'66 houdt men kennelijk niet zo van meningsverschillen. Men praat ze niet uit, men beslist niet, men dekt ze liever toe. En zo ont- stond er een derde voorstel voor het verkiezingsprogramma dat kool en geit spaart. Essentiële onderdelen daaruit: „D'66 is daarom (gezien het grote aantal van 572 raketten en de dreigende bewapeningswedloop daardoor -red.) van mening dat plaat sing op Nederlandse bodem van mid dellange afstandsraketten in de hui dige omstandigheden niet aanvaard kan worden". Deze tekst lijkt dus verdacht veel op de Ïljn-Tommel. Maar verderop ln het stuk wordt ge wezen op de onzekerheid van de toe komstige militair-strategische situa tie die D'66 noopt zich regelmatig te beraden over de totale veiligheidssi tuatie. En dan: „BU de beoordeling hiervan kunnen de Nederlandse atoomtaken, de plaatsing van middellange afstandsystemen in Ne derland (dat is dus de omstreden mo dernisering - red) en het niveau van de conventionele bewapening op nieuw overwogen worden". Dat is dus het gat waardoor Brinkhorst kan kruipen om toekomstige modernise ring toch open te houden en hij deed dat dan ook direct. „Deze tekst is niet ideaal, maar er valt mee te leven", zei hU Uit de discussie zaterdag in Wagenin gen bleek nog eens duidelijk hoezeer twee verschillende benaderingen nu door eenzelfde tekst worden gedekt. Brinkhorst en oud-D'66-leider Vtrn Mierlo verdedigden het onderhande lingsconcept. „Het dilemma is", zei Brinkhorst, „nul kruisraketten ln Ne derland en 572 in de rest van de NAVO, of wellicht vijf in Nederland en dan slechts honderd in de hele NAVO" Brinkhorst koos duidelijk voor de laatste mogelijkheid: aan vaarden van een beperkt aantal ra ketten in Nederland om over de hele linie een verlagging van het totale NAVO-aantal te bereiken. Tommei zag dat niet zitten. Hij kiest, zo zei hij desgevraagd, als het moet toch voor nul in Nederland en dan moet de NAVO het voor de rest maar uitzoe ken. „Denk Je nu echt dat de wereld dat zal begrijpen als een signaal van ons streven naar wapenbeperking", vroeg Van Mierlo „Denk Je nu echt dat de wereld het begrijpt als wij weer een nieuwe wapenbehersings- ronde afronden met weer zoveel nieu we raketten erbij", vroeg Tommei te rug. Alleen als de internationale situ atie ingrijpend zou zijn gewijzigd, „bijvoorbeeld in een acute oorlogssi tuatie", wil Tommei nog wel eens over die kernwapens gaan denken. Rekbaar Een wereld van verschil dus, netjes toegedekt door een rekbare tekst voor het verkiezingsprogram In Wa geningen besefte men hoe broos dit compromis is. „Een exegese van de tekst is niet zinvol", waarschuwde de D'66-bultenlandsecretaris Pauline van Tets nadrukkelijk. Het leek waarachtig wel de „stfJl-Van Agt in zware tijden". Die laat de uitleg van moeilijke compromissen ook graag aan de verschillende partijen over zonder zelf duidelijkheid te verschaf fen. In de Tweede Kamer is er dan gelukkig altijd nog mr. L. J. Brink horst die terecht de vage regerings praat aan de kaak stelt. Zijn scherp zinnige ontledingsvermogen werd op de D'66-studiedag in Wageningen echter node gemist Begrijpelijk uit partijbelang, dat wel, maar toch ver velend voor de kiezers. Die moeten volgend Jaar, (als het congres zater dag niet anders beslist) zelf maar uitzoeken wat D'66 nu eigenlijk met die kernwapens wil. In het verkie zingsprogram zullen ze dat niet vinden. reeki Tijd ■gt Ji ovei egen te GE o onzer verslaggevers DUINEN De ele ctie die de voorzitter Nederlandse Volksu- >p Afcp Glimmerveen, zater- Soestduinen had willen is in de kiem ge- Glimmerveen had aar enkele stappen ge il hij door de gemeen- ie van Soest werd aan- Pt len en naar het polltle- werd gebracht. Ook van zijn aanhangers, veer 20 jaar oud. arresteerd vijf uur later, tussen 7 en 8 ronds, werden Glimmerveen m weer op vrije voeten tegen hen is proces-verbaal >kt wegens deelneming aan »den demonstratie. In een evallen is ook verboden wa- geconstateerd Enkele arres- •n in het bezit te zijn van ploertendoders en een j -■ X- 0*% W h M''M' verbaal worden ln han- leid van de Utrechtse officier title mr. H. W. J. Droesen. ling aan een verboden de- Üe kan worden bestraft met pte een boete van driehon- Iden of twee maanden hechte verboden wapenbezit is de -xneile strafmaat hoger. restanten werden eerder vrij omdat bij het verhoor bleek ten onrechte waren opgepakt ^a&|etal behoorde niet tot de aan van Glimmerveen, maar, In- tot de actiegroepen die de tie van de Volksunie had- at verhinderen. ijnstf S3 d'ike eis Btal van die „tegen-demon overtrof ruimschoots dat nte^enen die zich in het kielzog nerveen ophielden. ZIJ be it ondermeer de Landelijke e van Surinamers ln Ne er (LOSONi. het Initiatief Co- Reactie. Racisme en F as- het onlangs opgerichte Antl- imlté-Utrecht en omge- lens die organisaties ver een woordvoerder dat „iedere van de fascisten om naar bul- keden, onmiddellijk de kop orden ingedrukt". Hij zei dat (afhouwen als „een wezenlijke eis democratie" Verwijzend naar o dertig, beschuldigde hij de gers van de Volksunie er van -J..als een soort ratten uit hun ■rka :omen om weer Ecweld uit te vol? Iftl ken strijders van Olimmerveen en -wij anhang zeiden dat zij zaterdag dat itdulnen geen geweld hadden it o gebruiken, maar er slechts op kte i willen toezien dat de politie ilau Pijpen. ZIJ meenden dat hun Ügheld „uiterst succesvol" was WC 1 persconferentie constateerde gemeester van Soest, waartoe |Cfl luinen behoort, dat Glimmer 's1 liet in z Twee agenten in burger voeren Olimmerveen (midden) weg. eerder aangekondigd, geen toestem ming wilde verlenen. Volgens de burgemeester was die toe stemming niet alleen onthouden, om dat de betoging niet was aangemeld op de manier die is voorgeschreven door de algemene politieverordening van Soest. Die verordening maakt een verbod ook mogelijk, indien moet worden gevreeds voor „aantasting van de rechten en vrijheden van der den" en voor wanordelijkheden. Tot het demons tra tieverbod werd beslo ten ln overleg tussen de burgemees ter van Soest, de officier van Justitie en de chef van het plaatselijke poli tiekorps, commissaris J. K. Adema. ADVERTENTIE Deining De vrees voor wanordelijkheden was volgens de burgemeester Ingegeven door de deining die is ontstaan, nadat een Jaar geleden een bijeenkomst in Soestdulnen was gehouden door het Nationale Jeugdfront, een met de Volksunie verwante organisatie. Die betoging heeft tot een veroordeling van drie aanhangers van het Jeugd front geleid. Glimmerveen was zaterdag naar Soestdulnen gereisd om te herdenken dat hij bij die gelegenheid door tegen standers, zoals hij het zelf noemde, „in elkaar geslagen" was. Met een Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas. Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland. Hans de Boer: Van onze parlem 'ntsredactie UTRECHT Oud AR-voorzltter Hans de Boer meent dat het CDA de moed moet hebben om voor de ver kiezingen te stellen dat in het vervolg niet langer met de WD kan worden samengewerkt. Als het CDA die moed zou hebben zou het vertcouwen ln het CDA toenemen. „Dan zou het uit zijn met de voorwaardenstrijd van •de PvdA," zo zei De Boer op de Arjos- ledenvergaderlng zaterdag in Utrecht Een demonstratie in het Duitse Lingen, waar een nieuwe kern centrale komt, verliep zaterdag vrijwel vlekkeloos. Er namen ongeveer zesduizend Duitsers en Nederlanders aan deel. Van een onzer verslaggevers MOL Een groep van ongeveer driehonderd demonstranten heeft zaterdag na een overigens vreedzaam verlopen demon stratie tegen kernenergie in het Belgische Mol op het laatste moment toch nog een incident veroorzaakt. ZIJ wisten de dranghekken te door breken, waarna de rijkswacht in actie kwam. Met behulp van traangas en waterkanonnen kreeg deze de situa tie binnen een half uur onder contro le. Een traangasgranaat kwam te recht in een woning, waar een begin nende brand kon worden geblust. Verder raakten twee rijkswachten licht gewond toen zij werden getrof fen door de door demonstranten ge gooide projectielen. In verband hier mee werd een 26-jarige Belg gearres teerd. Tot werkelijke gevechten is het overigens niet gekomen. De voormalige AR-voorzltter zei dat het maatschappelijk draagvlak van de huidige coalitie ontbreekt en vroeg zich af of de a-politieke aanpak van het kabinet er niet debet aan is, dat het vertrouwen in de politiek af neemt. „Onze taak is om mensen een doel voor te stellen, te zorgen dat ze gaan zien welk beleid voor de toe komst nodig ls. Niet alles kan worden opgelost door de politiek." Daartoe uitgenodigd ln een forumdis cussie zette De Boer een vraagteken bij het lijsttrekkerschap van premier Van Agt. „Het is een slechte zaak om bij applaus te regeren." De Boer, die geen alternatief noemde voor Van Agt. pleitte er voor dat de keuze, van een lijsttrekker een open zaak ls. BIJ die keuze moet zijns inziens ook wor den ingespeeld op het succes dat D'66 ln de verklezlngsondeizoeken heeft. De Boer: „Ik weet niet of dat voor Van Agt geldt." HU wees er echter op dat er ln het CDA zich nog maar één kandidaat als lijsttrekker heeft ge meld (Van Agt). „Waar er maar één ls valt er weinig te kiezen," aldus De Boer. Oud-CDA-fractlevoorzltter Willem Aantjes oogstte bU de AR-Jongeren een luid applaus, toen hij minister De Geus van defensie kritiseerde over diens dreiging met ontslag voor be zwaarde militairen. Aantjes: „De mi nister van defensie moet juist bUJ zijn met een krijgsmacht die niet onmld- dellijk bereid ls op bevel te doden, maar bereid ls over fundamentele vragen als kernwapens mee te den ken. Dat is beter als de oplossing: Wie het niet bevalt vertrekt maar, zoals ook ln het CDA wel wordt gedacht." Ontsiering Zowel de organisatoren van de actie als het gemeentebestuur noemden het incident een ontsiering van een HILVERSUM (ANP) Werkgevers voorzitter Van Veen (VNO) ziet nog kansen het geblokkeerde loonoverleg weer op gang te brengen. Voor de TROS-radio nodigde Van Veen zater dag het kabinet uit een adempauze in te lassen voor 1981. Dat compromis zou verlengen van de loonmaatregel tot bUvoorbeeld 1 april 1981 kunnen inhouden. Daardoor wordt de prijs compensatie per 1 januari in elk ge val geschrapt. Van Veen zei verder dat er geen enkel verschil van opvatting bestaat tussen de christelijke werkgeversorganisatie NCW en het VNO. Met NCW-vooreit- ter van EUkelenburg is Van Veen bereid tot onderlinge afspraken tus sen werkgevers en werknemers over Inkomensmatiging en werkgelegen heid. Daarbij ls het CNV-ldee van een werkgelegenheidsfonds alsmede het probleem van de arbeidsduur en de arbeidsplaatsen voor Van Veen be spreekbaar. „Als de kosten niet wor den afgewenteld op de bedrijven" „De Jacht op de ondernemingen ls gesloten", zo zei hU Als FNV-voorzlt- ter Kok niet bUdraait op het punt van de loonkostenmatiging is het loono verleg voor Van Veen definitief kapot. i sti Van onze parlementsredactle UTRECHT Er heerst verwarring onder de jongeren van het CDA, nu een fusie van jongerenorganisaties van ARP. CHU en KVP ln het CDJA voorlopig niet door kan gaan. Op een ledenraad van de AR-Jongeren (Arjos) afgelopen zaterdag in Utrecht bleek meer dan een kwart van de aanwezigen tegen fusie met KVPJO en CHJO, waarmee een voorstel van het bestuur om de Arjos op te heffen en wel te fuseren niet de vereiste meerderheid haalde. over de houdng van de Arjos groot. Signaal zijn opzet was geslaagd, iter P. Scholten deelde it hij de Volksunie donderdag IJfclljk had laten weten dat hU demonstratie, twee dagen d na heroïne mi in fERDAM (ANP) In een tollet Centraal Station in Rotterdam 30-jarige inwoner van Bergen n' »n zaterdag dood aangetroffen. aflfltie vermoedt dat hU is overle- een overdosis heroïne. Het voorstel van het bestuur kreeg 114 stemmen voor en 43 tegen, vier meer dan een kwart van de stemmen. Toen het bestuur van de Arjos. dat tot zaterdag op een fusie heeft aangestuurd, zijn zetels be schikbaar stelde wilde de le denraad daar niet van horen en nam een resolutie aan. waarin het bestuur wordt ge vraagd op de Ingeslagen weg voort te gaan. Met de jongerenorganisaties van de KVP en de CHU zal vandaag worden overlegd'of de federatie, die al drie Jaar bestaat, voorlopig kan wor den voortgezet Op een later tUdstlp zal worden bezien of alsnog tot fusie kan worden besloten- De Jongerenorganisaties van CHU en KVP hebben Inmid dels ln een verklaring echter laten weten vast te willen hou den aan 1 november als op richtingsdatum voor het Christen Democratisch Jon geren Appèl. Heh Arjos-be stuur moet volgens hen zo snel mogeUJk stappen onder nemen om alsnog de Arjos op te heffen en zich bU het CDJA aan te sluiten. De CHU- en KVP-Jongeren nodigen de Ar- J06-leden vooruitlopend daar op uit hun plaats ln het CDJA en zUn organen ln te nemen. Het besluit van de ArJos-le denraad heeft overigens de te genstellingen tussen de drie jongerenorganisaties aange wakkerd. Met name bU de C HU-Jongeren ls de irritatie De stemmers tegen de fusie op. de Arj06-ledenraad bleken ln de heftige discussie vooraf een signaal te beogen aan de grote moederorganisatie het CDA. De scepsis tegen het CDA bleek MJ voor- en tegen standers van de fusie groot. De AR-Jongeren vrezen dat er in het CDA te weinig ruimte ls voor een radicale evangeli sche politiek, zoals de ArJ os- sers die voorstaan. Vooral het beleid van het kabinet en de persoon van premier Van Agt werden vaak als negatief sym bool voor de te voeren CDA- polltlek opgevoerd. Een voorstander van de fusie zei echter: „Even goed als Van Agt door kan gaan als nega tief symbool kan lüj ook een symbool zijn. dat noopt tot strijd Waakhond zUn is pri ma, maar Je moet wel een huls hebben om op te letten. WU mogen de dissidenten ln het CDA onder geen beding in de kou laten staan". Een andere Arjosser waar schuwde de ARP en de Arjos niet heilig te verklaren, omdat ook in de andere organisaties, die ln het CDA zUn opgegaan mensen van goede wil zijn Arjos-voorzltter Klaas de Vries waarschuwde de leden raad voor de problemen die zouden rijzen als niet tot fusie wordt besloten. HU noemde dat „een hacheUjk avontuur", ook al omdat niet zeker is dat het CDA de Arjos in dat geval financieel zal bUJven steunen. Voorzitter De Vries riep de Arjossers op de organisatie ook in de komende maanden te bUJven steunen en niet voortijdig het lidmaatschap op te zeggen. Disco De verwarring over het besluit de Arjos nog niet op te heffen, was dermate groot dat een gepland volleybaltoernooi en een discofeest zaterdag wer den afgelast Slechts vier stemmen bleken bU een orde voorstel nog voor feesten te voelen. De voorzitters van de KVPJO en de CHJO, sloegen in de loop van de middag met stUgende verbazing de ontr wikkelingen op de Arjos-ver- gadering gaande. De eigen or ganisaties hadden zonder slag of stoot de beslissing ge nomen. vreedzaam begonnen demonstratie Guido Steenkiste zei, dat het inci dent „zeer tegen <nze zin" plaatvond. Burgemeester Van Rompaey van Mol sprak van een minder vreedzaam in gestelde groep, die overigens niet re presentatief was voor het geheel. De organisatoren schatten het aantal de- 'monstranten op tienduizend, de auto riteiten hielden het op achtduizend. De demonstraties richtten zich onder meer tegen het studiecentrum voor kernenergie in Mol, waar onderzoe kingen worden verricht naar de mo gelijkheden om radioactief afval tweehonderd meter diep in de Kem- pische kleilagen op te slaan. Verder staat in Mol een niet meer in gebruik zUnde opwerkingsfabriek voor radio actief afval, Eurochemic, die de Bel gische overheid weer in bedrijf wil stellen. De organisatie ervan was in handen van de verenigde actiegroepen voor een kernstop in België en de geza- menUjke energiecomités ln Zuid-Ne derland. Er nam een groot aantal Nederlanders aan de demonstratie deel. Hoewel het vertoon van de rijks wacht vrij bescheiden was, bleek la ter toch dat vijftienhonderd rijks wachten in de weilanden paraat wer den gehouden. Ook kwamen Ujdens het Incident twee helikopters in actie. Ongeveer vijftien vierkante kilome ter rondom de kerninstallaties was tot verboden gebied verklaard ALMELO (ANP) In Almelo hebben ongeveer honderd Turken zaterdag tijdens een tocht door het centrum gedemonstreerd tegen fascistische landgenoten. Het gaat volgens de ATIB, de Almelo se vereniging voor Turken, vooral om de zogenaamde Grijze Wolven. ZU zouden voor andere Turken in de Almelose samenleving een steeds grotere bedreiging vormen. Dit blUkt r.aar de mening van de ATIB onder andere uit de intimidatie van andere Turken. Ook worden vrouwen van A TIB-bestuursleden telefonisch be dreigd. Onlangs zouden de Grijze Wolven hebben geprobeerd het ge bouw van de vereniging in brand te steken. De demonstratie van zaterdag was enerzijds bedoeld om de Almelo'ers duidelijk te maken hoe gevaarUjk de activiteiten van de Grijze Wolven zijn en aan de andere kant om deze groep te laten merken dat het merendeel van de Turken zich verzet tegen de fascistische activiteiten „Die van mij is niet helemaal waterdicht meer, zie je.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 3