loni Boltini wil niet ais een 'leine jongen ten onder gaan Mijn eigen VU-jubileum Uit brieven van lezers I afgelopen vier jaar was het leven in een hel' DAG 27 OKTOBER 1980 TROUW/KWARTET Fred Lammers :n l-VALKEVEEN Zelfs vrienden hebben het niet willen geloven en nigen geloven het nog dat Toni Boltini zich he al terugtrekt uit de clr- lereld... Ijn nog steeds die denken dat ta reclamestunt ls, omdat ze er tn willen dat het tijdperk Boltl- wordt afgesloten. Overmor- het echte definitief gebeurd. tL 1 navond om acht uur geven we LM® Noordhollandse Laren de laatr eb te circusvoorstelling. Woens- er nog een kindermatinee en nlt het doek. Mijn circus ls ver- Het meeste gaat naar Italië, i na de laatste voorstelling ls ibreken en wegwezen. Voor dat te afscheid heb lk zelf gekozen. er vi de# ral >r atis en loef lk er niet langer tegenaan te Dat zou het alleen maar móet- maken. De moet er toch afstand oen. Er zit ook een zekere sym- in deze manier van afscheid* H. Vaak ln mijn leven heb lk •n opbreken op weg naar een ode standplaats. Zo zal het dit Ogenschijnlijk ook zijn. De wa rnet de artiesten en de dieren woensdagavond weg. alleen aar een andere plek maar naar ende verten. Nooit zal het na- meer als één circus te zien zijn. rnsen zullen hoogstens nog on- Jen tegenkomen Boltini vertelt het ogenschijn- ustlg. Ineens veert hij echter op egt er aan toe met een stem die an emotie: „Maar het ls natuur - drama, waar allen, die er bij «trokken, mijn gezin ln de eer aats. het vreselijk moeilijk mee ra. De beslissing er mee te stop- dlt voorjaar van het ene mo op het andere genomen Na een loée nacht heb lk het mijn naas- (dewerkers vertelt. Die wilden er ook niet aan besluit stond echter vast. Zoals jing kon het niet langer Dat niet weg. dat we de afgelopen tden heel wat hebben afgehuild. ls niet niks afstand te moeten van Iets wat Je stukje bij beetje trmoede hebt opgebouwd. En zo toch gegaan. Het ls gemakke- als Je veel geld hebt Iets groot op ;ten. Ik had geen geld en dan het pas moeilijk. Ieder boutje *le moest lk zelf verdienen «kende dag en nacht zwoe- t ben niet bang geweest vuile i te maken. Zelf ben lk onder ens gekropen als het moest. Ik d te schilderen en te lassen, ds met dat ene grote doel voor i: Nederland een eigen gezicht te n in de circuswereld." Toni Boltini ik krijg mijn vrijheid terug Vier Jaar geleden zei Toni tegen mij dat wanneer Je eenmaal een paar schoenzolen ln een circus hebt versle ten Je er nooit meer van loskomt. Is hij wat dat betreft van gedachten veranderd? „Velen zullen zeggen dat lk de strijd heb opgegeven. Maar lk ben als man van zestig beslist niet uitgeblust. Ik heb echter mijn gezond verstand laten spreken. Vechten te gen de overheid, die het exploiteren van een groot circus onmogelijk maakt. Is geen haalbare kaart meer. Ik heb geprobeerd het over een ande re boeg te gooien door tournees naar Israél, Frankrijk en België te maken. Het ls mislukt. Ik ben Nederlander en Boltini ls een Nederlands circus In het buitenland voel lk me niet thuis en dat slaat terug op alles. Dit Jaar treed lk op onder Italiaanse vlag. Dat stuit me helemaal tegen de borst. Steeds weer moet Je foefjes uithalen en op zere tenen trappen. Grof heb lk echter nooit gespeeld en belasting nooit ontdoken.'' Zorgen Ud van de grote circussen ls vol- Toni voorbij- „Tegenwoordig de mensen naar de supermarkt voor drie gulden een fles wijn te en en voor zestig cent een flesje Daarmee gaan ze dan bij de Isle zitten om er een Ingeblikt Je circus te zien. Je ziet allerlei t circussen ontstaan, vaak ge-' Boltini of Bolten, zo was zijn ware irrogaat Toni ls bijna niet te stuiten. Fel roept hij uit: „Ik heb er schoon ge noeg van zo te moeten werken. Al die zorgen over medewerkers die zelf voor circusdirecteur gaan spelen, bo vendien het steeds weer werken met verlies, zelfs als de tent vol zit. Ik wens niet als een kleine Jongen ten onder te gaan. Dan ls het verstandi ger op het toppunt van het circus ermee te stoppen, zodat de herinne ring aan Boltini goed blijft." Het ls 34 Jaar geleden dat Toni Bolti ni bescheiden met zijn reizende clr- cusje van start ging. De Jaren ervoor was hij ook nauw bij het leven ln een circus betrokken geweest. „Het be gon allemaal met grootvader Johan door vroegere medewerkers van Dat kan best aardig zijn. maar ls allemaal surrogaat. Als Je een- een echt circus hebt gehad vind »arin geen voldoening meer. Dat ok de reden dat mijn dochters tte en Antoinette er van hebben de plannen die ze ln die tlng hadden te gaan realiseren. zou echter alles slechts een af- iduwlng worden van het circus naam. Hij zei de boerderij van vader en moeder ln het Limburgse De Reu- ve bij Belfeld vaarwel om met een reizend goochel theater het land door te trekken. Hij ls niet oud geworden. Na zijn heengaan werd hij begraven op de mesthoop van het kerkhof ln Etten-Leur. Dat was de plek waar mensen die niet ln de kerk kwamen hun laatste rustplaats kregen. Aan dat onderscheid maken heb lk me vreselijk geërgerd. Het ls door blijven (foto Erwln Vertoeljen) ga. Ik geloof nu alleen wat lk zie. Dat houdt alles in." Vader Hannes en moeder Johanna Boltini timmerden ook aan de weg met hun reizende circus. „Vader was nationaal kampioen gewichtheffen en ln zijn tijd een Idool, totdat hij de vernieling Inging, omdat hij op een vreselijke manier aan de drank ver slaafd raakte. Het was bij ons thuis armoe lijden. Als kleine Jongen moest lk al met vader mee met een poppen kast de scholen langs. Achter mijn flets was een tweewielig wagnetje ge construeerd waar die poppenkast In ging. Hoe vaak dat wagentje het heeft begeven weet lk niet. Dan was het lopen en sjouwen met die poppen kast op mijn rug. Toen lk een Jaar of negen was werd lk er op uitgestuurd om ln cafés te gaan goochelen en zo wat ln te brengen. Vaak was dat eerst een half uur bulten wachten, omdat lk niet naar binnen durfde. En dan die afgang als Je eenmaal moed had verzameld te vragen of Je mocht op treden en Je werd geweigerd, dat voel de lk als een grote schande. Hetzelfde speelde als wij kinderen voor een voorstelling parade moesten lopen om publiek te trekken. Ik als kunst- wielrijder. Telkens weer was dat een persoonlijke vernedering. Toch ls door dit alles de wil gegroeid er boven •uit te komen. Wat lk ln het leven heb bereikt ls ontstaan uit een minder waardigheidscomplex. Ik heb geen enkele opleiding gehad. Naar school gaan was er niet bij. Lange tijd heb lk erg opgezien tegen mensen die had den gestudeerd. Dat ls nu helemaal omgeslagen. Als lk nu op de televisie onze volksvertegenwoordigers zie zit ten ln die grote leeuwenkool. anders ie het ln mijn ogen niet, waaruit ze af en toe even worden gelucht ben lk blij dat lk circusdirecteur ben geworden.' Ik heb de wereld gezien en weet beter dan enig politicus wat er leeft onder het Nederlandse volk. Ik heb ln mijn leven alles meegemaakt: roem en ver guizing. Roem zegt me nu niets meer. Wat ls roem? Als het Je voor de wind gaat dan staan de mensen om Je „Nee. toch niet. Ik had ook kunnen- p robe ren een wereldconcern uit te grond te stampen, maar dat ls tegen woordig ook een onzekere zaak. Als Je ziet hoeveel grote bedrijven naar de bliksem gaan. Er ls ln mijn leven veel geld door mijn handen gegaan. Ik heb het allemaal direct ln mijn circus •gestopt en het ook weer verloren. De waarde van geld ls ook zo betrekke lijk.'' Als Je Boltini zo hoort praten lijkt hij een verbitterd man. „Zo erg is het nu ook weer niet. Tot voor vier Jaar ben lk ln het circus gelukkig geweest. De periode erna heb lk erva ren als Jaren van groot verdriet, van veel ellende, vreselijke angsten om schulden die betaald moesten wor den, kortom het was leven ln een hel." Wat Toni ln die tijd allemaal heeft meegemaakt wil hij gaan beschrijven ln een boek. De titel ervoor heeft hij al „Ik ben nog steeds Toni Boltini". De toekomst zal grote veranderingen met zich brengen. Voor het eerst ln zijn leven gaat Toni ln een gewoon huls wonen, ergens ln het Gooi, dicht ln de buurt van zijn dochters, die de van schoolreisjes vroeger zo bekende uitspanning Oud-Valkeveen bij Naar- den hebben gekocht om er een pret park van te maken. Het gaat ln april open als Boltinl's Circus World. Een soortgelijk park ln de Ameri kaanse staat Florida staat er model voor. Toni wordt er op verzoek van zijn dochters adviseur van. Dat ver- guit de bittere pil van het afscheid enigszins. Daarnaast wil Boltini zich de komende Jaren gaan bezighouden met de verhuur van grote tenten voor exposities en feestelijke gebeurte nissen. „Er is nu al een zekere rust over me gekomen. Ik geloof, dat wanneer woensdag alles weg ls lk me ondanks het verdriet dat lk erover zal hebben me van een grote zorg ontheven zal voelen. Ik krijg mijn vrijheid terug." door Mink van Rljsdijk Rood haar en sproeten, of andere menselijke kente kenen, slaan weieens een geslacht over, zeggen ze. De erfelijkheidsleer is voor mij natuurlijk veel te moeilijk, maar als ik naar mijn VU-busje kijk, klopt het wel. Laat ik direct heel eerlijk zijn en melden dat ik helemaal niet naar mijn VU-busje kan kijken, hoewel het compleet met registratienummer op een officiële lijst staat. Mijn grootouders dus hè, wel zij hadden natuurlijk een VU-busje, ze hoefden er nooit naar te zoeken ook. Het stond naast de bijbel op de schoorsteen, zoals het hoorde. Opa en oma waren perfecte stereotiepen van hun tijd en daar wordt ik steeds trotser op Mijn vader zag als uitgetreden gerefor meerde niets in zon VU-busje. Doch ziet. in het volgende geslacht was het weer aanwezig. De lieve mevrouw die mij pas getrouwd de noodzaak van vrouwen-VU-Hulp verkondigde, geloofde zelf zo heilig in haar missie dat ze er verbaal heel sterk door werd en mij een busje sleet. Ik zette het niet op de schoorsteen, maar in de kast naast de jam en de pindakaas. Zo begon het al direct verkeerd. En hoe gaat zoiets verder na zo n eerste kleine zonde juist, van het een komt het ander en zo ging er in ons gezin een degelijk stuk gereformeerde zede naar de knoppen Misschien toch de invloed van mijn vader? Hoe dan ook, de verschraling vrat hard door. Een VU-busje in de kast. daar kunnen immers nooit trouw gaven in gedaan worden. Het kwaad had mij danig in zijn macht. Als die aardige mevrouw het busje kwam legen, moffelde ik schijnheilig een paar gulden door de gleuf, inplaats van mijn ontrouw te belijden. Eerlijk is eerlijk, ik kwam tot inkeer en probeerde toegewijd te sparen. Maar het afglijdingsproces was niet meer te stuiten. Eens gebruikte ik het busje als rammel-speeltje voor een dreinend boxkind. Weer later was ik het helemaal kwijt. Tot mijn verbijste ring stapte de oudste zoon tijdens een verjaardags visite met VU bus in de hand de kring van ooms en tantes in en schreeuwde wervend: „Wie heeft er nog een centje voor de arme kindertjes van Abram9" Het gelach alom stimuleerde hem bijzonder. Hij herhaalde galmend zijn bede en besloot: „Abram Abram, Izak en Jacob." Deze scène inspireerde de jongere broer zo. dat die later in de zandbak het offer van Abraham speelde, waarbij het busje fungeerde als de aartsvader, die moeizaam dóór het zand slofte. Sinds die fatale dag ben ik het busje definitief kwijt en dat is maar goed ook, je moet het wel waard zijn tenslotte. Toen ik later verschillende keren verhuis de, kwam er altijd weer een lief mens dat probeerde mij bij de club te krijgen Ze hebben allemaal prompt meegewerkt aan mijn grote fraude van wel een registratienummer en toch geen busje. Als de tijd dan weer daar was. kwamen ze met hun sleuteltje iets dat niet bestond openen en werd er een zogenaamd gespaard bedrag in het daartoe bestem de kolommetje genoteerd. Wij hebben thuis in gepaste vrolijkheid het VU- jubileum gevierd. Mijn grootouders waren er wat mij betreft erg mee verweven. Maar, dacht ik een beetje weemoedig, de schoorsteen zoals zij die hadden, compleet met VU-busje, bestaat niet meer. Da dag na deze overpeinzing kwam de plaatselijke VU-dame langs om mijn bijdrage „te tellen". Ineens werd ik vreselijk nieuwsgierig Welke bedragen zouden er nou eigenlijk op die lijst staan? Ik las 4,87 en 3,68 en 6,43. Het systeem werkt dus nog, er wordt nog ,cht gespaard. Dan staan de busjes vast ook nog wel op de schoorsteen hier en daar. Ik bedoel: daar, niet hier en dat ervaar ik met gemengde gevoelens. Deze rubnek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen bench ten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten, oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over het met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859.1000 AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver vermeld. Gesjoemel Nu de verkiezingen weer ln zicht ko men. wordt ook de kemwapendlscus- sle weer opgerakeld. Blijkbaar wordt het een van de hoofdpunten in de komende verkiezingsstrijd. Als te-* genstander van kernwapens (te be ginnen ln Nederland) volg lk met af schuw het politieke gesjoemel. De standpunten van de grote partijen worden al van te voren naar elkaar toegepraat zodat de verschillen niet onoverkomelijk zijn bij de kabinets formatie: men wil Immers niet uit de boot vallen. Regeren is het hoogste doel geworden. Een doel op zich. Het sterkste staaltje staat op naam van Den Uyl met zijn Inmiddels beruchte voorbehoud (hij wil geen lijsttrekker zijn als zijn partij alle kernwapenta- ken wil afstoten). Inmiddels rommelt het ook ln D'66 en ook de andere partijen laten zich niet onbetuigd Zo'n parlementair systeem ls conser vatief op zich. De uitkomst ten aan- - - zien van het kemwapenbeleid kan. heen, omdat ze denken van je te hoogstens een kleine verschuiving Ininnon nmfllAron moor ol« nor lp kunnen profiteren maar als het Je slecht gaat laten de mensen je zitten. Dan zie Je wat roem betekent." Wereldconcern foü. Zo'n groot circus krijgt Ne- vreten en er mede aanleiding toe ge- Heeft Toni er spijt van dat hij zijn Und nooit meer terug. worden dat lk niet meer naar de kerk energie ln een circus heeft gestoken? opleveren. Het ls duidelijk wat het Nederlandse volk wil: 60 procent sprak zich uit tegen kernwapens ln Nederland. De Inzet van de huidige verkiezingen ls daar echter een slap aftreksel van: één, twee of drie^ atoomtaken minder. Blijkbaar kan* het partijpolitieke spel signalen uit het Nederlandse volk niet verwerken. Klagen heeft geen zin. Om een daad werkelijke verandering tot stand te brengen betekent dat knokken voor ontwapening. We kunnen ons lot niet ln de handen van de politici leggen. Daarvoor staat er teveel op het spel. Alleen vertrouwen ln eigen kracht en uitbreiding van die kracht brengt een echte ontwapening naderbij Maastricht Sjak Habets Buitenlanders Uit een artikel ln Trouw van 18 okto ber bleek, dat er ih ons land alleen al 65.000 Marokkanen zijn. Zoals be kend ls ons land. dat reeds zo dicht bevolkt is, de laatste Jaren over spoeld door allerlei soorten buiten landers. Voor de gemiddelde Neder lander ls het onduidelijk, waarom de diverse achtereenvolgende kabinet ten dit hebben aangewakkerd of maar hebben laten aanrommelen, ln ieder geval nauwelijks heben afge remd. Men vraagt zich dan ook af wanneer er eens een eind komt aan die gestadige stroom van Immigran ten. Ja. zegt men dan. wij hebben deze mensen zelf hierheen gehaald voor onze welvaart. Maar wat ver staat men onder wij? Is dat de rege ring, het bedrijfsleven of de gewone burger? Inmiddels zijn er vooral ln de grote steden al sinds geruime tijd allerlei problemen ontstaan. Terecht zeggen vele mensen dat het er alle maal niet beter op wordt. We leven ln een tolerante maatschappij waarin alles kan en alles mag. maar het wordt hoog tijd dat de overheid orde op zaken gaat stellen en misstanden gaat aanpakken, zodat ons land nog een beetje leefbaar zal blijven. Rotterdam A. Langerak Vitamine A In Trouw van 20 oktober stond, dat naar de uitkomsten van een Engels onderzoek mannen met een laag ge halte aan Vitamine A ln het lichaam een tweemaal zo grote kans op het krijgen van kanker liepen als mannen met een normaal gehalte aan Vitami ne A. Dit berichtje verdient nadere aandacht. En wel als late bevestiging van wat de Nederlandse kankeron derzoeker C. Moerman reeds ln 1940 ontdekte en 22 Jaar geleden al voor de tweede keer ln zijn boek over het kankerprobleem publiceerde. Daar bij komt. dat hij dit langs een aan merkelijk eleganter en Intelligenter weg dan de Engelse onderzoekers vond; en dat hij eveneens bewijs van reflectief vermogen de uit komst Inbouwde ln een even helder als toetsbaar geformuleerde theorie over het ontstaan van kanker. Wel licht zou het Engelse onderzoek zijn grootste vrucht dragen, als het zou stimuleren tot een systematisch en voldoende omvangrijke, proefonder vindelijke toetsing van C. Moermans kankertheorie? Rotterdam A. D. van Genhoven Overspel (5) Het lijkt mij dat er sprake ls van een groot misverstand omtrent de pause lijke woorden met betrekking tot het „met begeerde aanzien van ander mans vrouw" en „ook wie zó naar zijn eigen vrouw kijkt begaat overspel" enz. In 1980 verscheen bij Ambo een boekje „Aandenken" met daarin ge dachten van prof. Buytendijk. In het hoofdstukje „Begeren en beminnen". pagina 60 lees ik: „Scheler leerde ons: begeren is grijpen en vasthouden: be minnen is vrijlaten en dus contem platie en participatie. Wie deze gees teshouding verliest, leeft in zonde van ongeloof en blindheid voor het waardevolle. Dat is een groot kwaad als het een medemens betreft. Het kan onherstelbaar zijn." Buytendijk citeert hier Scheler. De tegenwoordi ge paus heeft zich bijzonder in deze Scheler verdiept. Zijn bedoeliitg mijns Inziens is deze; een vrouw mag niet gereduceerd worden tot lustob ject. Wie die mogelijkheid ontkent, moet eens wat werk lezen van Henry Miller en de reacties daarop van Kate Millett in Sex and power. Nijmegen G. W. Pieterse Gewetensbezwaren (8) Met stomme verbazing heb ik de uit lating van J. Mohr in uw blad van 23 oktober gelezen. Ik citeer: „Ik ben het ermee eens dat het defensieapparaat betrouwbaar moet zijn. Die mensen zijn dat, ook onder oorlogsomstan digheden. Ook als er kernwapens worden gebruikt, zullen ze hun taak uitvoeren Het enige is dat ze niet zelf die knop in willen drukken." Vooral deze laatste zin is voor mij onbegrij pelijk en onverteerbaar. Alsof er enig verschil is tussen het zelf drukken en het mogelijk maken dat een ander dit doet. Als Nederlands militair ben je lid van de NAVO-strijdmacht. Of je nu zelf de atoomtrekker hanteert of Je collega, de verantwoordelijkheid hiervoor is voor beiden gelijk. Dat gold ook in '44-'45 met confentionele wapenen, ongeacht op welke plaats een militair zich bevond of in welke functie. En het werd gedaan uit bitte re noodzaak, doch met schroom, dus niet uit een oogmerk van 'Befehl ist Befehl', anders zouden er niet zovelen zijn, die het hiermee nog steeds moei lijk hebben. Ter wille van de duide lijkheid wijs ik gaarne op het volledig eens te zijn met een mondiaal streven de atoomwapens te vernietigen. DRIEBERGEN J. A. Imhoff Onder redactie van Heieen van Batenburg Vragen uitsluitend In envelop en dus niet per briefkaart sturen aan postbus 91463, 2509 EB Den Haag. Per vraag twee postzegels van 60 cent bijvoegen. Beslist niet aan de buiten? kant opplakken. Geheimhouding Is verzekerd. ig: Ik wil u iets vragen over mijn keus is het waar dat deze plant ln winter een rustperiode nodig ft? De plant bloeit toch ook ln de iter wanneer hij ln de warme ka- bUJft staan? Wanneer moet de keus gesnoeid worden? Het ls Jammer dat de «te mensen hun hibiscus geen periode meer geven, want deze ut heeft wel degelijk zo'n periode lig Het ls wel waar dat hij 's wln- in de warme kamer blijft bloeien, w na één of twee seizoenen is de ot dan volkomen uitgeput. Ook Kit door de warme overwintering blad erg gevoelig voor insekten en bt gauw onder de beestjes te zlt- Wlllen we dus wel langer plezier deze plant hebben, moet hij van- oktober-november op een koele •ts gezet worden (bij voorbeeld ln I koele slaapkamer). Een tempera lt van 12 tot 15 graden C. ls uitste kend. In deze periode weinig water geven, maar wel goed oppassen dat de struik niet helemaal verdroogt. Het ls niet erg als de plant dan wat blad verliest. Het snoeien kan het beste ln het voorjaar gebeuren, febru ari-maart. De hibiscus wordt dan me teen verpot en weer warmer gezet, liefst ln de volle zon. Maar vooral niet op de tocht. Vraag: Wat ls de betekenis van de ln het hugenotenkniis verwerkte sym bolen? Antwoord: Het hugenotenkruls stelt voor: Het kruis onze enige hoop. De acht punten van het kruis wijzen op de acht christelijke deugden: leven zonder boosheid, barmhartigheid, be reidheid tot het lijden van vervolging, liefde tot rechtvaardiging, verdriet over de zonde, vreugde ln God. ge rechtigheid en reinheid van hart. Meer bijbels kan men denken aan Galaten 5; 22, waar gesproken wordt over de vruchten van de Geest. De krans van het kruis wordt gezien als vier lelies, die moeten uitdrukken de trouw aan het gezag, maar bovenal aan het kruis van Christus. De knop jes aan de krans worden dan gezien als vlammen om het werk van de Heilige Geest uit te drukken. De duif onderaan het kruis ls het teken van de Heilige Geest, beloofd aan allen die zich aan Jezus toevertrouwen, hen de mond openend tot blij getui genis. hun hart vormend tot de liefde. Vraag: WIJ zijn ln het bezit van een kleine viool. Aan de binnenkant van de kast zit een papleren plaatje waar op staat: An toni us Straduarlus Cre mona Anno 1681. Kunt u ons ophel dering geven wat betreft oorsprong en eventuele waarde. Antwoord: An toni Stradivari wordt beschouwd als de grootste vloolbou wer aller tijden. Hij werd geboren tussen 1640 en 1650 en stierf ln 1737 HIJ werkte In Cremona, de naam die op het plaatje ls vermeld. Een echte Stradivari us-viool ls een grote zeld zaamheld; er worden dan ook onge looflijk hoge prijzen voor betaald Maar niet Iedere viool waar de naam van Stradivarius op staat, ls van deze grote meester. Het aantal vervalsin gen ls legio. Juist uit de periode 1670- 1690 (uw viool uit 1681 valt daaron der) ls nauwelijks een echte Stradiva rius over. Over de oorsprong en waar de van uw Instrument valt dan ook weinig te zeggen. Vraag: Bestaat er een apparaat om van oud papier briketten voor de ópen haard te maken? En zo Ja, waar kan lk dat krijgen? Antwoord: Zo'n apparaat bestaat! Het ls de Handy Paper Fire Machine, verkrijgbaar ln de bouwmaterialen- handel en open-haard-speciaalzaken Eventueel rechtstreeks te bestellen bij de fabrikant van dit machientje De Vuurhaard bv. Piusstraat 42, 5038 WT Tilburg, tel. 013-320926. De prijs is 100, Inclusief verzendkosten 110. U kunt het natuurlijk ook zelf proberen volgens de ouderwetse met hode: oud papier weken, tot ballen knijpen en daama goed laten drogen Vraag: Vijftien Jaar geleden, of lan ger, stond er ln Trouw een feuilleton, Mary Verghese. Het ging over een arts ln India die leprapatiënten aan hun vingers opereerde. Ik zou graag dit boek nog eens willen lezen, maar weet de naam van de auteur niet, en lk ben er ook niet zeker van of de titel juist ls. Ik kon het ln de bibliotheek onder deze naam niet vinden. Weet u de juiste titel en de naam van de schrijver. Antwoord: De tijd gaat toch minder snel dan u denkt, want het ls niet vijftien maar pas acht Jaar geleden dat het feuilleton onder de titel Dok ter Mary Verghese ln Trouw gepubli ceerd werd. Het ls geen wonder dat u het ln de bibliotheek niet terug kon vinden, want het boek, dat ln 1969 bij Boekencentrum verscheen, droeg als titel Tien vingers. De schrijver ls D. Clark Wilson. Het ls al geruime tijd uitverkocht, maar het ls vast nog wel ln de bibliotheek aanwezig. Vraag: Hoe lang heeft men nog recht op AOW-ultkering voor gehuwden nadat de echtgenoot(e) ls overleden? Antwoord: De weduwe of weduwnaar ontvangt gedurende de maand van overlijden van de partner en vijf maanden daama nog de AOW-ultke ring voor gehuwden. Vraag: In een ring die lk onlangs erfde zit een gouden dollar uit 1853. Heeft dit geldstuk veel waarde? Antwoord: In 1853 werden volgens de muntcatalogus ln de Verenigde Sta ten viermaal gouden dollars aange maakt. De waarde van de munten kan zeer sterk uiteenlopen, van 180 tot zelfs 1500 dollar toe. Vraag: Wij hebben een schilderij ln ons bezit, voorstellende de Nieuwe Kerk aan het Spui ln Den Haag. De schilder is Völlmer. Is er lets over hem bekend? Antwoord: Ja Frans Völlmer ls een schilder die naam gemaakt heeft en waarover lk u dus wel iets vertellen kan. Dat ls lang niet altijd het geval. Er zijn veel meer onbekende dan be kende grootheden en het gebeurt dan ook dikwijls dat er over leven en werk van zo'n kunstenaar niets geschreven is dat wil niet zeggen dat ze geen mooie schilderijen gemaakt hebben Völlmer was een Haagse schilder. HIJ werd geboren ln die stad op 26 februa ri 1913 en overleed te Wassenaar op 24 februari 1961. Hoewel hij woonde en .werkte ln Den Haag, was hij veel op reis. HIJ bezocht geen kunstacademie maar vormde zichzelf. Hij schilderde en tekende niet alleen, maar maakte ook glas-ln-lood ramen. Bekend zijn zijn muurschilderingen ln de land bouwhogeschool te Wageningen (plant- en dler-motieven). Völlmer was lid van Pulchri Studio en van de Haagse Kunstkring. In het Haags Ge meentemuseum zijn verschillende werken van hem te zien. Vraag: Op de betonnen vloer van de bijkeuken van onze woning die we sinds kort betrokken hebben, zitten een paar grote olievlekken. Hoe kun nen we deze verwijderen? Antwoord: Oude olievlekken die lang op het beton op het beton hebben Ingewerkt zijn moeilijk weg te krij gen. Probeert u het eens zo: neem eerst de vloer met een hete soda- oplossing af. Bedek daama de olie vlekken met een papje, gemaakt van benzine en krijtwit. Na ongeveer vier uur. wanneer het papje volkomen ls opgedroogd, verwijdert u het papje. Zijn de vlekken dan nog niet hele maal verdwenen, dan deze behande ling herhalen. Vraag: Waar kómt toch de gewoonte vandaan wanneer er iemand niest, „gezondheid" te roepen? Antwoord: Een aardige vraag. Zon der erbij na te denken roepen we (veelal in koor) „gezondheid" bij een meestal volkomen onschuldige prik keling van de slijmvliezen, zonder ons af te vragen waar deze raadselachtige gewoonte vandaan komt De ooreaak gaat terug tot het bijgeloof ln de tijden van voor onze Jaartelling. Toen JUbfllu'to en nog vele eeuwen nadien was men ervan overtuigd dat iemand die zijn mond opendeed bij het niezen, grote kans liep via de mondopening allerlei kwade geesten binnen te krij gen. Vandaar dat iedereen die in de buurt was meteen probeerde het slachtoffer te helpen door een luide wens voor diens gezondheid te laten horen. Mogelijk dacht men ook dat het forse geluid de boze geesten zo zou laten schrikken dat ze op de vlucht zouden slaan. Vraag: Welke betekenis heeft de naam Hendrik? Antwoord: Hendrik ls een germaanse mannennaam, waarvan het tweede gedeelte is afgeleid van „rijk" in de betekenis van machtig. Het eerste hangt mogelijk samen met helm woonplaats. De betekenis zou dus zijn: machtig ln zijn woonplaats, ook wel de opperste van het huls. De naam ls door een groot aantal vorste lijke personen gedragen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 11