De oude schoenen van Albeda POLITIEK op 10 strips van hot naar haar jrmatie vrijheid Boete geëist voor diefstal energie stuur 'n brief oefening in overleven f^Cainwnie ©AG 25 OKTOBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET H S 5 V fse autoriteiten lijken een trd spelletje te spelen met ifhjnkelijke vakbeweging So- Door eerst de vakbond erkenning te verlenen en ns bekend te maken dat statuten van de bond een is toegevoegd, waarin de leiding van de communisti- irtij wordt erkend, hebben ilse autoriteiten niet alleen ie verwarring gecreëerd on- aanhang van de bonden, de leiding van de nieuwe satie ook voor een voldongen plaatst, dat hen op dit mo- voor een beslissende keus aanvaarden dat de commu- he partij uiteindelijk toch de blijft uitdelen, ook binnen beweging, öf aankoersen op chtstreekse confrontatie met toriteiten met alle gevolgen t kan hebben voor de tot ;e: iur. df' t sch «J fdach ooi ?ang de Jein deze week in Belgrado op de entie van Unesco weer vele lesteed aan een probleem dat ipig niet echt op te lossen is. robleem laat zich samenvat- de vraag: wie beheerst in de de informatie-kanalen? Die :n zijn voor de sociale en mische ontwikkeling op korte ige termijn van levensbelang, gezegde „kennis is macht" misschien wat oubollig, maar wel waar; zeker in de moderne ileving. die in toenemende planmatig wordt beheerst. Bij T M eheersing spelen informatie. cns. feitenkennis een steeds. Jjt rol. Wie daarover beschikt; :n voorsprong, kan beslissin- invloeden. kan macht uit gaat waar. in de wereld, de zij su c kennis ligt opgeslagen, ont- niet aan de conclusie dat er ets grondig mis is De rijke hebben hier onmiskenbaar norme voorsprong op de ar- -.„T* 'andcn rijken beschikken 'ineïlover een belangrijk machts- ioog> i d. len. h< veela ht spreekt de Derde Wereld en informatie-kloof, die sterk nstnk ar nadeel werkt en waar dus giaztian moet worden gedaan. De ■lselrsing van de informatie-kana- JJJrtJnoei beter, eerlijker worden ;eld. In de taal van conferen- rapporten heet het dan dat ..nieuwe informatie-orde" ;omen. nieuwe orde zijn we totnu- rt zo erg veel opgeschoten bt de discussie hierover steeds indt in een even heftig als prin- tl gevoerd debat over de pers- eid. Wie over informatie praat nvcrmijdelijk ook over de mas- )d< als belangrijke versprei van informatie komen te pra- Vervolgens is het niet zo moci- om aan te voeren dat het beter n beheersen van de informatie- bete! Icn vcrdac*1t vcc' lijkt op het ■axnra willen breidelen van de pers.* •at h zijn natuurlijk allemaal tegen its da breidelen van de pers en dus pk ten we ook tegen die nieuwe aj >rmatie-orde" zijn. Immers, in dasü lieuwe situatie zouden de over- >de u O een veel grotere invloed moe- Jet I het dusver verworven rechten Gezien het stadium waarin de libe ralisering in Polen terecht is geko men. valt te vrezen dat een con frontatie nu onvermijdelijk is. Nog tijdens de rechtszitting noemde vakbondsleider Walesa het onaan vaardbaar dat het primaat van de communistische partij als zodanig in de statuten van de vakbond komt. Het is ondenkbaar dat hij het eenzijdig invoeren van een artikel in de statuten van zijn bond door de autoriteiten waarin dit alsnog gebeurt, over zijn kant kan laten gaan. Hij heeft de laatste weken al herhaaldelijk moeten ervaren dat zijn achterban veel verder wil gaan dan hij zelf op dit moment mogelijk acht. Te vrezen valt dat een harde confrontatie tussen overheid en vakbeweging nu niet te vermijden ten krijgen op die informatie-stro- men. De redenering is op zichzelf juist, maar gaat voorbij aan de werkelijk heid dat ..nieuws" ook handelswaar is. Het is heel aardig om de westerse journalist die in de Derde Wereld rondreist voor te stellen als de ob jectieve waarnemer die speurt naar machtsmisbruik en andere door de overheden bedreven schandalen; in werkelijkheid is hij helaas vaak ook de agent van een commerciële on derneming die op zoek is naar han delswaar dat in het eigen land aan de man moet worden gebracht. Het resultaat is dat de beter ver koopbare incidenten en schandalen in de Derde Wereld van de pers in het westen meer aandacht krijgen dan de moeilijker uit te leggen dieper liggende problemen. Bij alle mooie woorden die vooral Ameri kaanse vertegenwoordigers bij Unesco aan de persvrijheid wijden, mag die werkelijkheid niet uit het oog worden verloren. Het besef dat er hier iets fout is. klinkt vaag door in de deze week in Belgrado geformuleerde wens dat ..verantwoorde berichtgeving" moet worden bevorderd. Dat is een mooi streven, als het in de praktijk maar niet betekent dat journalisten die „onverantwoord" bericht geven in hun vrijheid mogen worden be knot. Nee. het beleid moet hier inderdaad „bevordering" zijn; stimulering van een betere berichtgeving over de derde wereld door middelen aan te bieden voor de vorming en de tech nische voorzieningen die nodig zijn voor journalistieke arbeid. Daar mee wordt het vraagstuk van de controle op de informatie-kanalen niet echt opgelost. Het betekent wel een stap naar een betere, evenwich tiger voorlichting. Tegelijkertijd kan de aandacht zich dan meer richten op het fundamentelere vraagstuk van de informatie-kloof, dat in wezen een vraagstuk van machtsverdeling is. Dat omvat meer dan alleen de pers. maar het dreigt door de aanhoudende strijd in verbanden als Unesco wel wat op de achtergrond te raken. DEN HAAG Aan de voordeur van het kabinet is na het vooralsnog mislukte loonoverleg deze week omzichtig het bordje „Eigen verantwoordelijkheid" opgehangen. Daarmee aange vend, dat nu toch zo langzamerhand echt de fase is aangebroken, waarin de overheid zal moeten decreteren wat er dient te geschieden. Erg veel trek schijnt de ministers ploeg overigens nog niet te hebben, want de een na de ander ls naar het buitenland afgereisd. En enige bezin ning ls ook wel nodig want het nemen van „de eigen verantwoordelijkheid" is niet niks. Het ls de geladen term waarmee een kabinet zich terugtrekt uit het mijnenveld van partijpolitiek onvermogen, de uitzichtloze discus sie tussen werkgevers- en werkne mersorganisaties en zeker niet ln de laatste plaats die van de eigen aarze lingen. Het ls het politieke moment bij uitstek, waarin een regering al haar gezag bijeen sprokkelt om ei genmachtig de koers te bepalen. Acht maanden geleden moest minis ter Andrlessen van financiën het veld ruimen, omdat hij toen al dit bordje op de voordeur had willen hangen.' Waarom kon of wilde het kabinet toen niet, wat nu onvermijdelijk lijkt? Kortom, waarom heeft het ka binet zich nog maanden van ..zwoe gen en ploeteren" getroost, zoals pre mier Van Agt het omschreef, met zo op het eerste gezicht, geen ander re sultaat dan puur tijdverlies? Het ls niet gemakkelijk op deze vraag een eenvoudig antwoord te geven. Het handigste ls het misschien, poli tiek bedrijven en dus ook het regeren op te vatten als een verdelingsvraag stuk. Het gaat er dan vooral om hoe materiële, maar ook immateriële goe deren zoals macht, status en dergelij ke worden verdeeld. Deze prikkel voor een permanente concurrentie slag ls ln de loop der Jaren ingebed tn een Ingewikkeld netwerk van spelre gels met als voornaamste doel een maatschappelijke consensus, een al gemene overeenstemming te produ ceren. Per slot van rekening ls het voortdurend oorlog voeren knap ver moeiend en voor alle partijen boven dien ook onvoordelig. Drama Hoofdrolspelers ln dit eigentijdse drama zijn het kabinet, ambtelijke en onafhankelijke deskundigen, het par lement en de georganiseerde maat schappelijke organisaties waarvan vakbeweging en werkgeversorganisa ties de belangrijkste zijn. Dit systeem van op elkaar ln werkende krachten wordt ln belangrijke mate gedragen door de Ideologie dat consensus altijd nog voordeliger ls dan permanente strijd, polarisatie, voortdurende sta- door Willem Breedveld kingsconflicten, desintegratie en noem maar op Het systeem heeft meestal redelijk gefunctioneerd. In de eerste na-oor- logse Jaren vooral ook krachtig ge steund door het opbouwldeaal en ook ln latere Jaren werd het gedragen door een sterke economische groei. De democratiseringsgolf van de Jaren zestig betekende een eerste kracht proef, later nog verzwaard door een periode van voortdurende economi sche stagnatie. Sinds het kabinet- Blesheuvel ls er geen centraal ak koord meer afgesloten. Desondanks bleven partijen vasthouden aan het zo langerzamerhand voorspelbare ri tueel: de jaarlijks terugkerende kop pen ln de kranten van eerst het mis lukken van het overleg met een vraagteken, luttele weken later ver vangen door een uitroepteken. Maar weliswaar worden er sinds Jaar en dag geen klinkende akkoorden meer afgesloten, het ritueel ls daar mee nog allerminst overbodig, omdat het tenminste aangeeft waar ergens de maatschappelijke consensus ligt. Op basis daarvan kon het kabinet de partijen nu eens hun gang laten gaan en dan weer eens Ingrijpen. Of de aldus bereikte uitkomsten fraai ge noemd mogen worden, hangt sterk af van Iemands smaak en zijn plaats ln het systeem. Feit is ln leder geval wel dat deze uitkomsten zelden veraf la gen van een soort grootste gemene deler en daarmee droegen deze bljna- akkoorden in belangrijke mate bij tot het handhaven van de maatschappe lijke vrede. Onder druk De economische stagnatie en de daarmee gepaard gaande geringere beschikbaarheid van goederen heb ben het systeem de laatste jaren scherper onder druk gezet. Het kabinet-Den Uyl heeft de hieruit voortvloeiende frustraties zoveel mo gelijk willen opvangen door de werk nemers tegemoet te komen ln hun immateriële verlangens. Het kabinet legde een zwaar accent op allerlei hervormingsvoorstellen en steeds sterker aan de wind zeilend het poogde matiging te vertillen in garan ties voor meer werkgelegenheid. Men kan zijn twijfels hebben over de mate waarin het kabinet in deze doelstel ling ls geslaagd. Veel hervormings voorstellen bleken sterk opgeblazen te zijn en omgekeerd viel de loonma tiging ook nogal eens aan de magere kant uit. Het was ln leder geval een beleid, dat rekening hield met de po sitie van een vakbondsbestuurder, die zijn achterban op een of andere manier duidelijk zal moeten maken dat matiging voor een eenvoudige werknemer voordelig ls. Het optreden van het kabinet-Van Agt betekende een breuk met deze lijn. Voor de Duitse tv kondigde pre mier Van Agt opgelucht aan dat het optreden van zijn kabinet een verfris sende adempauze zou betekenen na het socialistische gedram over her vormingsvoorstellen. En tn de daarop volgende regeringsverklaring werd een zekere terugtred van de overheid centraal gesteld. In deze politiek pas te het ook de kaarten niet te zetten op de matiging. Weliswaar was het mooi meegenomen als het gebeurde. Maar vooralsnog was het voldoende dat de overheid de broekriem zou aanhalen In een optimistische bui meende het kabinet zelfs de koopkracht tot twee keer het modale Inkomen te kunnen garanderen. Het barre economische getij ging het kabinet echter ln klimmende mate parten spelen en daarmee ging een scherpe koerswijziging gepaard, na melijk een van matigen még, naar een van matigen móet. Eerst toen openbaarde zich echter ln volle om vang het ontbreken van de voorwaar den voor zo'n matiglngsbeleld. In de laatste begroting bleek het zelfs niet mogelijk enigermate concreet aan te geven hoeveel werkgelegenheid die nieuwe matlglngslljn zou opleveren. Betrouwbaar Het ls Interessant de rol van minister Albeda in deze ontwikkeling nader te bezien. Als geen ander bleef hij conse quent vasthouden aan de maatschap pelijke consensus en dat alles vanuit de filosofie dat consensus weliswaar niet het fraaiste maar in ieder geval toch een redelijk betrouwbaar resul taat oplevert. Binnen het kabinet De president van Botswana, dr. Masyre, brengt op het ogenblik een officieel bezoek aan Nederland. Gisterochtend werd hij op paleis Lange Voorhout in Den Haag door prins Bernhard ontvangen. ZUTPHEN (ANP) Tegen een 23-Jarige Chinese restaurant houder ls door de officier van justitie bij de rechtbank ln Zutphen, mr. L. Montljn, giste ren honderd gulden boete ge ëist wegens „diefstal van ener gie". De man had enige maan den geleden door middel van een truc vanuit een telefooncel ln Beekbergen voor slechts één kwartje tien minuten lang met zijn ouders ln China gebeld. De truc was dat de mar de incas seerimpulsen ln de cel onder drukte door de microfoon met een draadje te aarden. Een PTT-ambtenaar ontdekte dit ln de centrale, sprong ln zijn auto. en betrapte de Chinees. De truc is volgens de PTT ln de nieuwe telefooncellen niet meer mogelijk Sterabonnementen. zones, strippenkaarten, het duizelt sommigen een beetje. Er ls dit Jaar dan ook heel wat veranderd voor reizigers met het openbaar vervoer. Er zijn er die er hele maal niet meer uit komen Wel uit de bus en de tram natuur lijk. maar met de strippenkaart gaat er nogal eens iets mis op plaatsen waar Je zelf het aantal zones moet bepalen en zelf moet afstempelen Aan de andere kant zijn er ook mensen die heel handig met de strippenkaart om weten te springen en er alles uit halen wat er in zit. Want dat ls heel wat als Je het goed uitkient. Zoals die 65-plusser uit Oronln- gen die op één kaart van 4.75 naar Rotterdam reisde. Dat kan als Je een tienstrippenkaart (van 4,75 dus) als dagkaart ge bruikt. Er komt dan een stem pel dwars overheen en daarna kun Je desgewenst van de eerste bus tot de laatste rit blijven rondtoeren en overstappen op welke bus Je maar wilt. Wie nog geen 65-plusser ls, de kinderleef tijd ls ontgroeid en niet als hond door het leven gaat. heeft overi gens twee van die kaarten no dig, en kan dus voor 9,50 van hot naar haar. Nu heeft die reislustige Oronln- ger er volgens zijn verhaal wel twaalf uur voor nodig gehad om ln Rotterdam te komen. Terug gaan op dezelfde dag was er dus niet bij. Maar het kan een stuk korter BIJ de KNVTO, de ver eniging (van transportonderne mingen) waar ze alles van bus-- sen en strippenkaarten afweten, hebben ze voor ons uitgerekend dat Je de afstand Groningen- Rotterdam ln 9'/, uur met de bus kimt doen. Of liever: met bus sen, want Je moet zes keer over stappen en met vier soorten bussen reizen, althans bussen van vier maatschappijen We gaan uit van iemand die vroeg uit de veren ls en bereid ls om 5.50 uur ln de ochtend ln Oroningen op de bus (Drentse Vervoer Mij) naar Assen te stap pen, waar hij om 6.28 uur aan komt. Overstappen op de bus naar Meppel (ook DVM) die om 6.33 uur vertrekt en om 8.03 uur arriveert. De (DVM-bus naar Zwolle gaat pas om 8.50 uur, dus ln Meppel ls er tijd om minstens twee koppen koffie te drinken In Zwolle (aankomst 9.43 uur) ls er maar tien minuten speling om op de VAD/Flevodlenst naar Amersfoort over te stappen, en dat zal ongeveer zo blijven tot Rotterdam, zodat het raadzaam ls brood mee te nemen, anders wordt het niks met de lunch. Maar zo ver ls het nog niet. We zijn nog onderweg naar Amers foort. waar de bus om 12.10 arri veert. Een kleine tien minuten later ls de volgende bus. van Centraal Nederland ditmaal, al weer op weg naar Utrecht Aan komst Centraal Station: 13.22 uur. Vandaar gaat het (om 13.30 uur) met West^Nederland naar* Schoonhoven, waar de reiziger bij de halte Kerkstraat om 14.29 uur uitstapt en ln diezelfde straat drie minuten later op de bus naar Rotterdam stapt Als le die laatste bus gehaald heeft van zoveel bussen kan er best eens eentje vertraging oplopen, en daar gaat je mooie reissche ma dan komt hij om 15 20 uur op Rotterdam CS aan Intussen heeft onze reiziger ln die 9'/i uur stil zittend een mooie winst gemaakt: zijn kaart telt tien strippen, normaal goed voor negen zones, maar hij heeft welgeteld zeventig zones voor zijn geld gekregen. En daar kan ie desgewenst nog veel verder voor ook. want terug op diezelf de dag gaat toch niet meer, of er zou om ongeveer half één "s nachts nog een bus uit Assen naar Oroningen moeten gaan, en dat lijkt ons sterk. De winst zit 'm natuurlijk ook ln het geld, want met de trein ben Je (dagre tour) ƒ37,50 kwijt, zo goed als vier keer zoveel. Alleen ben Je wel al om kwart voor negen ln Rotterdam, als Je per trein om 5.55 uur uit Groningen vertrekt. En Je kunt nog dezelfde dag terug. Belangrijk als Je haast hebt. maar wie, zoals die Gro ninger 65-plusser, „tijd zat" heeft, ziet per bus nog eens wat van Nederland. De Chileen Hector Enrique Flgueroa Yanex (28) was een aan komend accountant en lid van de socialistische partij, toen hij ln 1973, direct na de militaire staatsgreep ln zijn land. gevan gen werd genomen. Hem werd evenals de nu ln ballingschap le vende Rafael Merino Mercado ten laste gelegd, de schoten te hebben gelost waardoor ln au gustus 1972 ln de Chlleens stad Concepción tegenover het hoofd bureau van de socialistische par tij een sergeant van politie ge dood werd. Uit -het vooronder zoek zou zonneklaar zijn geble ken dat de schoten niet uit het partijgebouw gelost werden, maar toch werd ln september 1973 Flgueroa Yanex gearres teerd en beschuldigd van de moord. In oktober 1978. ruim vijf Jaar na zijn arrestatie dus, werd hij veroordeeld tot twintig Jaar gevangenisstraf wegens mede plichtigheid aan de dood van de politieman, waartegen hij overi gens beroep heeft aangetekend In oktober 1979 vluchtte hij uit de gevangenis van Concepción. Dit is mevrouw Phyllis Millet die met haar dochters Roberta en Katie tijdelijk in de privé- schullkelder achter in hun tuin in Londen is gaan wonen. De kelder, groot genoeg voor twaalf mensen, ligt twee meter onder de grond, heeft elektrisch licht, verwarming en (koud) stromend water, toiletten, radio en tv en een voorraad gedroogd en inge blikt voedsel voor zeker een Jaar. Het gezin Is bang voor een atoomoorlog en wil vast een paar dagen wennen aan het le ven In de schuilkelder. Moeder en de kinderen brengen de tijd coet met spelletjes en huiswerk, en vader gaat als altijd naar zijn werk, een gewoonte waarvan hij natuurlijk zal moeten afstappen als de nood aan de man komt. Moeder Millet, er van overtuigd dat ze de atoomoorlog zo zal overleven aan wat ze daarna moet doen heeft se blijkbaar nog niet gedacht vindt dat leder een recht op zijn eigen nood- onderkomen heeft. Waarbij ze gemakshalve vergeet dat niet ie dereen getrouwd is met een mil jonair die bovendien zelf deze kelders levert. De „oefening in overleven" komt dus aardig in de buurt van een reclamestunt voor vader. maar werd tien dagen later al weer opgepakt en vervolgens meer dan vier maanden geïso leerd opgesloten gehouden. Vol gens Amnesty was de accountant niet aansprakelijk voor de dood van de sergeant; waarschijnlijk wordt hij gevangen gehouden op grond van zijn vroegere activitei ten binnen de socialistische par tij, die direct na de coup van 1973 verboden werd. Beleefde (ln Spaanse of Engels gestelde) brieven, waarin u ver zoekt om de vrijlating van Hector Enrique Figueroa Yanex of ten minste wijziging van zijn straf ln verbanning (die mogelijkheid biedt decreet nummer 504) kun nen gericht worden aan: Senor Sergio Fernèndez Fernédez. Mi nistro del Interior Minlstrio del Interior Ediflclo Diego Porta- les Santiago. Chile. Minister Albeda inventariseert zijn tas. vond hij echter weinig weerklank voor deze beleidsopvatting. Het werd een eenzaam gevecht, waarbij Albeda uiterlijk een steeds stolcijnser ge zicht trok. Cartoontekenaars herken de er al gauw de trekken van een wat vermoeide Sint Bernhardshond in. Dit neemt niet weg dat Albeda op beslissende momenten toch voet bij stuk heeft weten te houden. Een aan tasting van de sociale uitkeringen wist hij van al te gretige handen te vrijwaren door een koppeling met de lonen ln de wet vast te leggen. Hij hield ook voet bij stuk toen minister Andrlessen het moment aangebroken achtte om de oude spelregels met voeten te treden. Andrlessen wilde forser bezuinigen en de lonen voor meer Jaren aan banden leggen. Albe da hield ook vol toen het kabinet de afgelopen zomermaanden alsnog het gelijk van minister Andrlessen wilde bewerkstelligen door andermaal met een loonmaatregel op de proppen te willen komen. Het ls een gevecht geworden om de handhaving van de oude spelregels, het zoveel en zolang mogelijk willen sleutelen aan het bereiken van een maatschappelijke consensus, hoe ge brekkig dan ook. Zo'n gevecht be hoeft echter een actieve overheid, die bereid ls krachtig ln te spelen op de wensen en verlangens van de sociale partners. Dat ls een verre van eenvou dige opgave, omdat die verlangens moeilijk zijn te realiseren. Ga er maar eens aan staan om de wens van mati ging ln ruil voor werkgelegenheid be leidsmatig handen en voeten te ge ven; of om de economie te sturen, een speerpuntenbeleid van de grond te krijgen, of om een sectorstructuurbe- leld op te tulgen. En dat alles ook nog op een voor de vakbeweging inspire rende manier. In linkse kringen wor den de mogelijkheden daarvoor stee vast overschat. .Lauwheid Het Is echter weer het andere uiterste om. zoals het kabinet, op de meeste van deze punten een opmerkelijke lauwheid aan de dag te leggen Lang zaam maar zeker ls het daarmee in een situatie beland dat het ook niet meer hoeft. De positie van het be drijfsleven ls nu zozeer verslechterd, dat er snel wat moet gebeuren De fractievoorzitter van het CDA, Lub bers. heeft dit moment tijdens de algemene beschouwingen indringend gemarkeerd. Zijn betoog kwam er op neer, dat gericht beleid natuurlijk mooi ls en dat er te zijner tijd ook aan gewerkt moet worden, maar dat nu eerst een omvangrijke lastenverlich ting noodzakelijk is. In het verlengde van dit betoog flatteerde hij op voor hand een krachtige loonmaatregel, los van de vraag wat er overigens aan gericht beleid gerealiseerd dient te worden. Op dit punt accepteerde ItfJ mist en vaagheid. Met deze opstelling degradeerde Lub bers de pogingen van Albeda om een maatschappelijke consensus te be werkstelligen tot een achterhoede-ge vecht. Daarmee legde hij de basis voor een politiek experiment, name lijk het treffen van een loonmaatregel die waarschijnlijk ver af ligt van een consensus. Daarmee ook zullen de oude spelregels overboord worden ge zet, overigens zonder dat er nieuwe voor ln de plaats zijn gekomen. Het kon weieens gevaarlijk zijn oude schoenen weg te gooien voor men nieuwe heeft. door Fctzr Pijlman Tehuis Het is modern en speels gebouwd met glazen wanden in de gangen. Alles is nieuw of pas vervangen, slechts de bewoners zijn hier oud. Hun kamers staan vaak volgestouwd met meubels die er nauwelijks passen. Men heeft maar weinig onderhoud; een kleine vaat om af te wassen. Ik ben er op bezoek gegaan. Het was er warm en erg benauwd, hun lichamen zijn gauwer koud. De wereld is hier ver vandaan. Een ziekenhuis waar iedere dag de dreiging is van het ontslag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5