amer wil meer haast
aken met milieubeleid
kreeg lucht
vaniNasivin
linister eist totale onderwerping aan het systeem
Ziekenfonds volgend
jaar fors duurder
College wil met krakers praten
over ontruiming Groote Keyser
Eis 5000 gulden tegen
Helmondse anesthesist
I»* kere positie van minister Ginjaar bepleit
«rt npeus portret
^itrix moet
neentehuis uit
Premie 8,4 tot 8,7 procent
Jaar cel voor
totaalweigeraar
ïrbijsterende' kernwapenbrief van De Geus op gespannen voet met de grondwet
SDAG 22 OKTOBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
te do
en^
dagïj
at 1st
lar de
et zou
zo m
udem
de ge
ie Sai
Ie Het
tan de
g te
vol i Parlemcntsredactie
n ze iaAG „Terwijl de stapels papier groeien, worden de zeehonden in de Waddenzee nog
ienke geteisterd door chemicaliën, zitten we met een vergiftigde bodem, neemt de lucht-
achte reiniging toe, blijft de stroom van ons afval onhanteerbaar groot, worden natuurgebie-
de b dreigd, is de zee doelwit van allerlei verontreiniging, is de Rijn nog altijd zout; het is een
beerdi it. die met vele voorbeelden aan te vullen zou zijn."
t hoi
^gent merit d
niet
Lambers-Haquebard
te gisteren duidelijk dat
icubeleid van minister Gin-
kindfi te langzaam zijn beslag
len, la n mildere of hardere bewoor-
de m ras dat de grief die alle partij-
hatei ren in de begrotingsbehande-
|a De J- voren brachten,
s, mo
3p de en D'66 richtten die kritiek
lendei 0p het lange uitblijven van
>rden I
PPiJ-a
eel d
ïevoe
n vo .VEGA (ANP) Het nieu-
den, staatsieportret van konin
een l Beatrix ln het gemeente-
'ordt in Wolvega voldoet niet
kom de elsen en moet weg. De
ste derheid van de raad van
laast Istellingwerf is akkoord ge-
dt Bmet het voorstel van B. en
gaan I»1 schilderij waarop Bea-
datet volgens criUcl staat afge-
W als Mn „Westlandse to-
nst i enkoningin" uit het ge-
et ga atehuis te verwijderen,
moe
met doek is vervaardigd door
3 doe Verheij uit Oldeholtpade,
t gq pdracht van het gemeente-
Ti te uur De kosten bedragen
aoede tienduizend gulden. Vol-
E r s burgemeester Boelens
Verheij zich niet aan de
it gehouden dat het
Ij sober moest blijven,
menen dat met name de
ge met hermelijnen
en paleisachtige ach-
id wat pompeus is uitge^
Ook zet het colleg#
ikens bij de herkenbaar-
Van het doek.
ieij zelf meent dat hij zich
aan de opdracht heeft ge-
den. Hij ontkent de bedoe-
te hebben gehad een paro-
op het koningshuls te ver-
„Veel mensen vinden
doek een parodie. Dat
n °iAt hoofdzakelijk door het
fd van Beatrix, zoals ik dat
hilderd heb. Men zegt dat
lijkt alsof ze werd betrapt
rljl ze een appel zat te eten
juist een flinke hap geno-
Maar het is niet mijn
geweest er iets spot
te brengen", aldus Ver
wetgeving. en als die er al is wordt
daar mondjesmaat mee aan de gang
gegaan. „Gebrek aan wetenschappe
lijke kennis mag er niet toe leiden dat
de regering zich aan politieke conse
quenties onttrekt." hield mevrouw
Lambers voor aan de minister, die
dat zelf ln de memorie van toelichting
heeft geschreven. „Maar het neemt
niet weg dat ln de praktijk het wach
ten lang is op talloze rapporten en
studies, vooraleer er maatregelen
worden genomen."
Mevrouw De Boois (PvdA) nam het
de minister vooral kwalijk dat hij de
burger sterk aanspreekt op zijn eigen
verantwoordelijkheid ten aanzien
van het milieu, terwijl men ziet dat de
grote vervuilers, dat wil zeggen het
bedrijfsleven, nog zo gemakkelijk
hun gang kunnen gaan. De PvdA liet
er geen twijfel over bestaan tegen
stander te zijn van het laten liggen
van macht en het bedrijfsleven zelf
met ideeën te laten komen. Daarmee
doelde ze onder meer op het beleid
dat de minister voert als het gaat om
spuitbussen, (plastic) wegwerpflessen
of fosfaatrijke wasmiddelen.
Departementen
PvdA en CDA drongen er op aan dat
Ginjaars positie sterker wordt ten
opzichte van de andere bij het milieu
beleid betrokken departementen.
Lansink (CDA) meende wel bij een
aantal zaken de hand van de minister
te herkennen, maar niet in die mate
als gewenst lijkt. Mevrouw De Boois
(PvdA) vond dat over deze zaken bij
een volgende kabinetsformatie bete
re afspraken moeten worden ge
maakt.
Veldhoen (PvdA) en mevrouw Rempt
(WD) kwamen terug op wat minister
Van Aardenne (Economische Zaken)
in zijn memorie van antwoord had
aangevoerd. Zijn conclusie luidde dat
milieumaatregelen bepaalde bedrijf
stakken benadelen en een nadelige
inlvoed hebben op de betalingsba
lans en de werkgelegenheid
Minister Ginjaar daarentegen wijst
er steeds op dat studies hebben uitge
wezen dat een goed milieubeleid in
groter verband juist winst betekent,
in plaats van dat het per saldo veel
geld zou kosten. Het bedrijfsleven
zou zich meer moeten gaan richten op
dingen waar het milieu mee is ge
diend. Dat levert veel werkgelegen
heid op en bovendien ligt er een
markt voor open. Maar het Neder
landse bedrijfsleven laat tn het alge
meen die kansen liggen.
Zowel PvdA. CDA. als D «S zien ln hel
ontwikkelen van zo'n gerichte Indus
trie veel heil. Ze verweten de minister
gisteren dat hij er nog geen plan voor
heeft ontworpen.
Van onze sociaal-economi
sche redactie
AMSTELVEEN De premie
voor de verplichte zieken
fondsverzekering moet vol
gend jaar fors omhoog. De
commissie financiële zaken
van de Ziekenfondsraad heeft
de raad geadviseerd het pre
miepercentage, dat op dit mo
ment 8,1 bedraagt, op te trek
ken tot een percentage dat
ligt tussen de 8,4 en 8,7 pro
cent. De Ziekenfondsraad zal
zich hierover morgen uit
spreken.
De hoogte van het premiepercentage
ln 1981 is, aldus de commissie, nog
niet precies te berekenen omdat nog
niet vaststaat wat er gaat gebeuren
met de lonen waarover het premie
percentage moet worden berekend.
Wanneer de geraamde loonsomstij
ging van acht procent voor 1981 kan
worden teruggebracht (de bedoeling
van de regering is 5,5 procent), bete
kent dat een daling van de premieop
brengsten per werknemer voor de
verplichte ziekenfondsveizekering.
Landelijk gezien scheelt dat 85 mil
joen per procent lagere loonstijging.
Daar staat weer tegenover dat dan
ook de salarissen van de mensen die
in de gezondheidszorg werken, de
kosten dus. minder omhoog gaan.
Een onzekere factor zijn ook de lonen
van artsen, tandartsen, apothekers
enzovoorts, waarover zelfs voor 1980
nog nauwelijks overeenkomsten zijn
afgesloten. De regering heeft al wel
besloten de tarieven van de vrije be
roepsbeoefenaren tot een bepaalde
norm terug te brengen. De regering
heeft echter, daarop vooruitlopend,
de rijksbijdrage aan de ziekenfonds
verzekering al bij voorbaat fors ver
minderd.
De Ziekenfondsraad kan morgen uit
verschillende mogelijkheden kiezen,
Een daarvan is handhaving van het
prerfiiepercentage op 8.1 procent, wat
een ongedekt financieringstekort van
ongeveer 62 miljoen gulden zal ople
veren, een percentage van 8.5 bij een
risicodekking van (eind 1981) bijna
vier procent. Andere mogelijkheid is:
een premie van 8,7 procent als boven
dien het eigen vermogen niet mag
verdwijnen. Een risicodekking, een
reserve om onverwachte tegenvallers
op te vangen, zou niet nodig zijn als
er een wettelijke bepaling was waar
bij het rijk de verstrekkingen aan de
ziekenfondsverzekerden, ondanks
eventuele tegenvallers, zou waar
borgen.
Zo'n garantie is er echter nog steeds
niet. Wanneer die er wel zou zijn, zou
volgens berekeningen van de Zieken
fondsraad, in 1981 een premie van.
8,37 procent van de lonen van de
werknemers die onder de verplichte
ziekenfondsverzekering vallen, vol
doende zijn.
Muziek in de open lucht in de Amsterdamse Kalverstraat. Ook de baby op de rug van de moeder lijkt
van dit optreden te genieten.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Burgemeester en wethouders van Amsterdam hebben de krakers van de
Groote Keyser per brief uitgenodigd voor overleg over de ontruiming van de kraakpanden aan
de Keizersgracht. De gemeente wil het complex, dat zij voor 1,8 miljoen gulden zal verwerven,
zo snel mogelijk verbouwen tot woonruimte voor jongeren.
Patiënt stierf tijdens operatie
Van onze correspondent
DEN BOSCH De officier van justitie bij de Bossche
rechtbank heeft gisteren vijfduizend gulden boete geëist
tegen een anesthesist van het Helmondse Sint Lambertuszie-
kenhuis. De medicus wordt verdacht van dood door schuld.
Door zijn grove nalatigheid zou op 27 september 1977 een
jonge patiënte tijdens een operatie aan het neustussenschot
zijn overleden.
De rechtszaak duurde maar een
kwartier De verdachte was niet ver
schenen en hij had van een verdedi
ging afgezien. De anesthesist was bij
de fatale operatie verantwoordelijk
voor de narcose en voor de algehele
conditie van de patiënt. Nadat hij de
patiënt echter een bloeddrukverla-
gend middel had toegediend liet hij
de verzorging over aan een niet-ge-
kwalificeerde anesthesie-assistent.
Ook gaf hij onvoldoende instructies.
De assistent gaf de patiënt vervol
gens te veel van het bloeddrukverla-
gende middel, waarna het slachtoffer
overleed. Op het moment van de fata
le operatie had de anesthesist de ver
antwoording voor nog twee operaties.
Lambertusziekenhuis waren in 1977
bijzonder slecht. Er waren twee anes
thesisten en verder alleen nietrge»
kwalificeerde assistenten. Verpleeg
kundigen werden al na een opleiding
van drie weken in de anesthesie aan
het werk gezet. Inmiddels zijn er drie
anesthesisten en is er wël gekwalifi
ceerd personeel. De rechtbank wijst
op 4 november vonnis.
Volgens de officier van justitie, mr E.
Smits van Oyen, had de medicus on
der de gegeven omstandigheden zijn
medewerking aan de operaties moe
ten weigeren. Hij vond dat de anes
thesist goede redenen had om de
zaak bij verstek te laten behandelen.
Een openbare behandeling zou de
arts te zeer aangrijpen en de spannin
gen binnen het ziekenhuis die inmid
dels wat zijn weggeëbd zouden weer
oplaaien.
ADVERTENTIE
Vt» in aluminiumfolie
Wrijf de schoongemaakte vis. molen of filets,
in met boter en verpak deze met enkele schijfje»
citroen, ui en wat peterselie in aluminiumfolie
(randen goed omvouwen anders loopf de boter
eruit). Na 15 20 minuten in een hete oven
is de vis gaar. Voor 't opdienen bestrooien met
wet zout en gemalen peper.
Doe meer met vis, omdat'l zo lekker is.
Produkttchap voor Vis en Vi*produkten. t-Gravenhage
Vertegenwoordigers van de Amster
damse kraakgroepen beraadden zich
gisteravond nog op de brief. De ge
meenteraad zal vandaag naar alle
waarschijnlijkheid instemmen met
de aankoop. Het raadsbesluit zal dan
nog voorgelegd moeten worden aan
gedeputeerde staten van Noord-Hol
land. Het rijk heeft inmiddels subsi
dies toegezegd voor verwerving en
verbouwing van de grachtenpanden
ten behoeve van jongeren.
Het College van B. en W. schrijft de
krakers dat het de verbouwing zo snel
mogelijk wil verwezenlijken. Op
nieuw verzoekt het de bezetters amb
tenaren de Groote Keyser binnen te
laten voor het opmeten van de pan
den. De krakers hadden dit eerder
geweigerd, omdat zij de discussie in
buurtgroepen over de aankoop en
eventuele vrijwillige ontruiming wil
den afwachten.
Het college zegt dat het zich wil in
spannen voor het realiseren van zo
veel mogelijk woonruimte voor jon
geren. Het wil daarbij samenwerken
met jongeren en hun organisaties. B.
en w. verklaren dat zij de verbouwing
van de Groote Keyser ook wil bespre
ken met de toekomstige bewoners of
hun vertegenwoordigers. „Toekom
stige bewoners zullen worden aange
wezen volgens de in onze gemeente
geldende distributieregelingen", ai-
dus b. en w.
Krakers hebben eerder laten weten er VprtrOU WPÏ1
niet voor te voelen plaats te maken
voor andere jonge woningzoekenden,
die in de ogen van de gemeente ur
genter zijn.
ADVERTENTIE
Neusverkouden? Nasivin neusdruppels of spray helpen u snel. Uitsluitend
verkrijgbaar bij apotheker of drogist. Lees eerst de gebruiksvoorschriften.
NASIVIN EEN HELE OPLUCHTING MERCK
„Ook zou een diepgaande behande
ling het vertrouwen van de patiënten
in de medische stand kunnen scha
den. Er zouden allerlei tegenstrijdige
getuigenverklaringen komen en wat
moet het publiek daar wel van den
ken. Het vertrouwen in de artsen zou
worden geschokt terwijl vertrouwen
de basis is voor de behandeling. Ook
de nabestaanden van het slachtoffer
zijn niet bij een uitgebreide behande
ling gebaat. Ik ben blij dat de ver
dachte verstek heeft laten gaan."
De officier van justitie achtte dood
door schuld weliswaar bewezen maar
hij zag wel verzachtende omstandig
heden. „Waar gewerkt wordt, worden
fouten gemaakt en de man heeft zijn
straf in de vorm van psychische pro
blemen al gehad. Zijn fout is te verge
lijken met een verkeerde keuze bij
een verkeersongeluk".
Volgens de officier van justitie is her
haling in de toekomst uitgesloten.
„De omstandigheden in het Sint
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM De krijgsraad in Anv
hem heeft gisteren een 22-jarige
dienstweigeraar uit Nijmegen veroor
deeld tot een gevangenisstraf van een
jaar. Tot nu toe was het gebruikelijk
dat zogenoemde totaalweigering,
waarvan ook in dit geval sprake wa^
werd bestraft met achttien maanden
detentie.
In het vonnis wordt onder meer ge
zegd dat degenen die de militaiie
dienstplicht „over de hele linie afwij
zen" (dat wil zeggen: ook geen beroep
willen doen op de wet gewetensbe
zwaren militaire dienst), toch ni^t
van hun handelwijze worden weer
houden door een langdurige vrij
heidsstraf. De krijgsraad heeft bij de
strafoplegging kennelijk rekening ge
houden met de duur van de vervan
gende dienst, die in de regel ook een
jaar bedraagt.
De secretaris van de krijgsraad, ma
joor mr T. H. P de Roos, ontkende
gisteren dat uit dit vonnis mag wor*
den afgeleid dat de rechters „om"
zijn, zoals dat heet Volgens hem mag
niet de conclusie worden getrokken
dat totaalweigeraars in de toekomst
een gevangenisstraf van een jaar, in
plaats van anderhalf jaar, te wachten
staat.
Het openbaar ministerie, dat ook in
deze zaak de gebruikelijke straf vair
achttien maanden detentie had ge^"
eist, is onmiddellijk in beroep gegaan
bij het Hoog Militair Gerechtshof!
Het hof heeft tot nu toe ook door-^
gaans totaalweigeraars met achttien!
maanden gestraft.
Meindert J. F. Stelling
a brief van 14 oktober aan de bevel-
ers. zet de minister van defensie De
zijn visie uiteen inzake de positie
de militairen die bezwaren hebben
Jn de kernwapens. Kort gezegd komt
A Werop neer, dat er wel over kernwa-
mag worden gediscussieerd, als de
egr»ioering van de taken van de krijgs-
ht inclusief de atoomtaken maar
aarborgd blijft. En als de discussie
leiden tot het standpunt dat niet
jer kan worden ingestemd met het
en gebruik van kernwapens, dient
de krijgsmacht maar te verlaten.
iddels mag men uit loyaliteit met de
^Tjnisatie, de eigen mening ook niet te
lelijk naar buiten brengen.
beroep op loyaliteit met de organisatie als
[king bij het uiten van de eigen mening, is
geheel misplaatst wanneer het gaat om zaken
geweten naar voren moéten worden gebracht,
leer het zaken betreft die het voortbestaan van
'olk steeds meer bedreigen en zelfs de gehele
[beid in gevaar brengen. Het zou dan ook ln
1 zijn met de loyaliteit aan de mensheid, wan-
Men ter wille van de eigen kleine groep zou
ver- Dat zou ten diepste een verloochening zijn
Christus" verzoenend lijden terwille van heel de
®eid. terwille van alle volkeren der aarde.
'aardig optreden van de politieke leiding van de
a niet acceptabel en dient aan de kaak te
jwi gesteld. Zo belijdt de politieke leiding van
•hand, dat de volkeren te allen tijde verblijven
de bescherming en heerschappij van de begin
man het volkenrecht, zoals deze voortvloeien
tussen de volkeren gevestigde gebruiken, de
van de humaniteit en de eisen van het
ibare rechtsbewustzijn. Het is dan onwaarach-
wanneer men desalniettemin de krijgsmacht
«t met geweldsmiddelen, die geen wapens meer
zijn en die bij gebruik de hele aarde zullen vergifti
gen en radioactief besmetten, en de mensheid zullen
verminken.
Dat laatste heeft immers niets meer te maken met
humaniteit En de gevolgen van de inzet van kern
wapens zijn toch ook in strijd met de eisen van het
openbare rechtsbewustzijn, zoals dat op nationaal
niveau kenbaar is uit de uitspraken van de kerken
en het Humanistisch Verbond tegen de kernwapens,
alsook uit de vele protestacties, en op internationaal
niveau uit de resoluties van de Algemene Vergade
ring der Verenigde Naties waarin het gebruik van
kernwapens in strijd met het volkenrecht wordt
verklaard.
De staat behoort op te treden overeenkomstig de
gedane toezeggingen. De voorbereidende handelin
gen. In casu de opbouw van de strijdkrachten en de
bewapening, dienen daarvan ook te getuigen en
daarmee in overeenstemming te zijn. Dit dient
voortdurend te worden getoetst en behoort punt van
overleg te zijn tussen regering en parlement.
Grondwet
Tot nu toe heeft een dergelijke toetsing ten aanzien
van de kernwapens niet plaatsgevonden. Het parle
ment heeft nimmer de vraag gesteld of de inzet van
kernwapens wel ln overeenstemming is met de
grondwet en met het volkenrecht. Inmiddels is het
wel zo, dat praktisch alle analyses uitwijzen dat de
inzet van kernwapens de vernietiging van onze sa
menleving met zich mee brengt. De grondwet echter
zegt dat het de taak van de krijgsmacht is de
belangen van de staat te beschermen. Welk belang
van de staat wordt dan door het inroepen van de
vernietiging beschermd?
De Staten-Generaal faalden toen zij de uitspraak
van de minister van defensie, dat inzet van alle
nucleaire middelen tegen zowel militaire als stedelij
ke en industriële doelen tot de mogelijkheid be
hoort, niet toetsen aan het Verdrag inzake de voor
koming en bestraffing van het misdrijf genocide. Zij
verzaakten hun taak. omdat die uitspraak evenmin
werd getoetst aan het beginsel dat militair geweld
niet mag zijn gericht tegen burgers of tegen onverde
digde steden, dorpen, woningen of gebouwen. En zo
zouden er nog wel meer regels te noemen zijn
waaraan getoetst had moeten worden.
De minister van defensie stelt in zijn brief dat het
defensiebeleid, inclusief de atoomtaken. op demo
cratische wijze tot stand is gekomen. Dit lijkt mij in
strijd met het gegeven dat over de invoering van de
kernwapens nimmer vooraf overleg met het parle
ment heeft plaatsgevonden. Die uitspraak gaat ook
voorbij aan het gegeven dat de minister nog nooit
een reëel beeld heeft geschetst van de te verwachten
uitwerkingen ook op langere termijn van de
inzet van kernwapens in de verschillende scenario's.
Hij weigert zelfs die gegevens te verschaffen, on
danks het feit dat keer op keer wordt gezegd dat de
grootst mogelijke openheid zal worden betracht. Tot
voor kort is ook altijd onder andere tevens door de
maatregelen van de Bescherming Bevolking de
schijn opgehouden dat een nucleair conflict wel te
overleven zou zijn.
Bovendien geeft de minister met zijn verwijzing
naar de goedkeuring van het parlement voor het
defensiebeleid te kennen, de implicaties van de
verwerping van het Befehl-ist-Befehl-principe niet
ten volle te doorgronden. Immers, die verwerping
houdt in dat men zich niet kan beroepen op een
ontvangen opdracht, ook al is die opdracht gegeven
door een autoriteit die handelt in overeenstemming
met de kennelijke wil van de politieke leiding van de
staat. Met andere woorden: bij de beoordeling of een
bepaald gebruik van geweld of een bepaald gewelds
middel in overeenstemming ls met de wetten en
gebruiken van de oorlog, is niet van belang dat de
Staten-Generaal met het beleid hebben ingestemd,
maar dient een toetsing plaats te vinden aan die
wetten en gebruiken. Die toetsing heeft, zoals ook
prof. Röling het onlangs nog stelde, in Nederland
nimmer plaatsgevonden. In de Algemene Vergade
ring der Verenigde Naties is die toetsing wel gebeurd
en daar is men tot de conclusie gekomen dat de inzet
van kernwapens in strijd is met de wetten en gebrui
ken van de oorlog.
Toverformules
Voor het overige worden in de brief van de minister
nog eens alle bekende argumenten voor de handha
ving van de kernbewapening op<een rijtje gezet. Als
bezwerende toverformules moeten zij kennelijk alle
argumenten daartegen uit de krijgsmacht bannen.
Met geen woord wordt gerept over de conclusie van
de Verenigde Naties, dat de mensheid moet kiezen:
óf ontwapenen, óf de vernietiging onder ogen zien.
Er wordt in het geheel niet ingegaan op de zorg van
zo vele politici, polemologen en militairen, dat de
huidige strategie alleen maar leidt tot een steeds
grotere onveiligheid. Er wordt niet ingegaan op de
juridische argumenten ontleend aan de Grondwet,
de Wet Oorlogsstrafrecht en het volkenrecht, dat er
eigenlijk helemaal geen sprake kan zijn van een
kernwapentaak voor de krijgsmacht. Ook wordt
niets gezegd over de bezwaren van de kerken tegen
de atoomwapens of over de verklaring van het
Humanistisch Verbond in deze.
De brief is wat dit betreft dan ook ronduit verbijste
rend. Het lijkt wel alsof men zo geschrokken is van
de verklaring van de Generale Synode van de Neder
landse Hervormde Kerk ln 1962, dat men zich sinds
dien heeft afgesloten voor de maatschappij en heeft
geweigerd kennis te nemen van alle ontwikkelingen
in het denken over de kernbewapening. En wel in zo
sterke mate, dat zelfs niet is doorgedrongen dat de
Adviescommissie inzake vraagstukken betreffende
ontwapening en internationale veiligheid en vrede
een officieel adviescollege van de regering Ln
haar advies van 31 januari 1978 heeft opgemerkt, dat
in de huidige situatie onder meer de volgende maat
regelen ter terugdringing van de bewapening kun
nen worden overwogen:
een beleid van voorbeeldwerking waarbij men
maatregelen van wapenreductie neemt in de ver
wachting dat de tegenpartij zich dezelfde maatrege
len ten doel stelt, dus in het vertrouwen dat een
eenzijdige stap nagevolgd zal worden door de andere
partij;
eenzijdig te nemen maatregelen ongeacht wat de
tegenpartij doet."
Inmiddels staat de brief van de minister van defen
sie op gespannen voet met de Grondwet. Dit vanwe
ge het feit dat in die brief de norm wordt gesteld, dat
de militair zichzelf aan de hand van het in het
staatsrecht in deze onbekende beginsel van loyali
teit ter zake van de vrijheid van meningsuiting
beperkingen dient op te leggen. Commandanten
kunnen aan de hand van deze vage norm uitingen
van ondergeschikten toetsen, hetgeen op grond van
een dreigende negatieve beïnvloeding van de carrièj
re tot de nodige repressie van de vrijheid van me!
ningsuiting aanleiding kan geven.
Gevaarlijk
Hoe bedenkelijk en gevaarlijk de benaderingswijze
van de minister is, blijkt overigens ook uit het feit
dat hij los van de brief aan de bevelhebbers
schrijver dezes een brief heeft doen toekomen, waar
in wordt kenbaar gemaakt dat van een officier niet
mag worden verwacht:
dat hij een zeer uitgesproken mening heeft over
het bezitten en de inzet van kernwapens door dó
krijgsmacht, die niet overeenstemt met het regef
ringsstandpunt terzake;
dat zijn mening ondermeer voortvloeit uit d i
geloofsovertuiging en uit de opvattingen over he£
humanitaire oorlogsrecht;
dat hij zijn opvattingen over de problematiek
van de kernbewapening regelmatig ondermeer irr
dagbladen en periodieken publiceert. -
Hier wordt de totale onderwerping aan het systeem
geëist. Er wordt in het geheel geen ruimte meer
geboden voor discussie. En het verwijt aan een
officier dat deze zijn mening baseert op zijn geloofs
overtuiging en zijn visie inzake het oorlogsrecht is
een ontkenning van alle grondrechten, is een uiting
van denken in termen van Befehl ist Befehl.
Hoe kan een ministe.r die zegt christen te zijn. eer*
dergelijke brief verzenden; hoe kan een Christeij
Democratisch Appèl een dergelijke handelwijze ac
cepteren?
Tekenen zich in beide brieven de contouren van d^"
totalitaire staat al af, de staat die ter wille van de',
handhaving van het systeem elk kritisch denkerC
van het individu wenst te onderdrukken? Kan het
parlement, kan het Nederlandse volk instemmen
met deze tendens, terwijl wij ons in onze defensie-;
inspanningen juist richten op de handhaving van de
democratische verworvenheden?
Meindert J. F. Stelling is kapitein van de koninklif
ke luchtmacht.
