Geen dissidenten in krijgsmacht
Christen-Turken moeten land uit
Help
Kies uw kado
A
Hoop op snel einde gijzeling
Premier ontvangt Chinese studenten
Vermageringsmiddel
voor vluchtelingen
I
I
ut Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Bewolking
HET WEER
amerlid laakt
inoemingsbeleid
l nister Wiegel
in deze krant Minister wil kernwapendiscussie beteugelen:
lensen mogen
luren bekladden
Hoogeveen
Bevel rechtbank tot vrijlating niet opgevolgd
Trouw
Om te bewaren
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
land
rouw
H S 38STE JAARGANG NR 11072 VRIJDAG 17 OKTOBER 1980
Veel bewolking en af en foe regen, mogelijk ook onweer Middagtempera-
tuur ongeveer veertien graden. Matige wind uit zuidoost tot zuid. windkracht
vier.
Morgen en overmorgen: Nu en dan buien, middagtemperatuur omstreeks
twaalf graden.
Zon op: 07.07 onder 17.37
Maan op. 15.23 onder:
LOSSE NUMMERS 65 CENT
neté
appt
/est
dee\
et de
ede
onze parlementsredactie
HAAG - Het CDA-Kamerlid
der Sanden heeft gisteren een
uitval gedaan naar minis-
fiegel van binnenlandse zaken
14
et de 'ns diens benoeming van een
^gelopen CHU-er" tot burgemees-
an Oss. Het CDA Ls het niet eens
het beleid van de bewindsman
aan de oververtegenwoordiging
CDA-burgemeesters in Noord-
lsl(,|i ant en Limburg een einde te
ItUej fn
ri wees er op. dat de meerder-
van de gemeenteraad van Oss
niet CDA-er wenste. De CDA-
die in de minderheid is, wilde
id van christelijken huize, ze»
ip brieste Van der Sanden:
u heeft een weggelopen CHU-
wmen" Wiegel antwoordde:
lenoemde ls wel van christelij-
e burgemeester van Oss. de
Van Veldhuizen. Ls lid van de
1 en Nederlands hervormd. Hij
't de CHU voor de PvdA kort
t hij in 1972 tot burgemeester
intcn was benoemd. Dit heeft
ls veel kwaad bloed gezet bij de
["omdat men zich in die kring
il had ingespannen voor de be-
g van Van Veldhuizen.
Eredoctor Bonino:
Argentijnen lopen
veel risico
PAGINA 3:
Nederland aast
op aardgas
uit Rusland
PAGINA 4
Archie Shepp
blijft briljant
PAGINA 7:
John Anderson
bloeide te vroeg
PAGINA 9:
Algra eredoctor
als journalist
PAGINA 14:
Oodewaard: De
kernenergie van
zwakste kant
PAGINA ECONOMIE:
Personeel werf
vreest voortbestaan
PODIUM:
Welk gezicht
toont 't CDA?
Premier Van Agt bezoekt van 28 oktober tot 4 november de volksrepubliek China. In
verband hiermee wilde hij op de hoogte worden gesteld van de situatie van Chinese
studenten in Nederland. De premier ontving hen gisteren op het Catshuis.
NEW YORK (AFP, AP, Reuter) President Carter van de Verenigde Staten heeft in zeer
vporzichtige bewoordingen partij gekozen voor Iran in de oorlog van dit land met Irak. Carter
zei gisteren bereid te zijn de Iraanse premier Rajaj te ontmoeten om te praten over de
vrijlating van de Amerikaanse gijzelaars in Teheran. De komst van Rajaj naar de Verenigde
Naties heeft een golf van geruchten veroorzaakt over een op handen zijnde vrijlating van de
gijzelaars.
ADVERTENTIE
Iraakse minister van buitenlandse zaken Saadoen Hammadi
itsboven) luistert naar de betogen in de speciale zitting in de
ligheidsraad over de oorlog.
Iran en Irak In de steek met de be
schuldiging van president Carter dat
Irak agressie pleegde door Iran bin
nen te vallen. De uitlating van Carter
kwam kort voor de aankomst van
premier Rajaj in New York, waar hij
vandaag de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties toe zal spreken. Dit
laatste betekent dat Iran de boycot
van de Veiligheidsraad, die eerder
een „werktuig van de imperialisten"
werd genoemd, heeft opgegeven.
Waarnemers zien hierin een nieuw
bewijs dat Iran weer aansluiting
poogt te vinden bij de internationale
gemeenschap.
Hoewel Carter gisteren zei bereid te
zijn Rajai te ontvangen, waarschuw
den Amerikaanse regeringsvoorlich-
ters daar al te veel optimisme uit te
putten. Eerder op de dag had een
Amerikaanse televisieomroep ge
meld dat er in Teheran al wordt on
derhandeld over de vrijlating van de
52 Amerikaanse gijzelaars. De om
roep WLS, die zei het nieuws uit „zeer
exclusieve bron" te hebben, meldde
dat alle gijzelaars weer terug zijn
gebracht naar de Amerikaanse am
bassade. voorbereiding van de over
dracht.
Na de mislukte Amerikaanse bevrij
dingsactie eerder dit jaar waren zij
over heel Iran verspreid. In ruil voor
de vrijlating zou Iran volgens WSL
vijf Amerikaanse vliegtuigen en lege
ronderdelen krijgen. Een bron in het
leger zou hebben bevestigd dat dit
materiaal voor verzending klaar ligt.
De Amerikaanse regering ontkende
echter de berichten.
Terwijl de oorlog in Iran nog steeds
door ging, leek geen van beide partij
en weinig vorderingen te maken. Iran
bombardeerde voor de derde achter
eenvolgende dag installaties nabij de
Iraakse hoofdstad Bagdad, zonder
echter al te veel schade aan te
richten.
Het Amerikaanse dagblad Washing
ton Post schreef gisteren dat de Vere
nigde Staten met een aantal bondge
noten in het geheim toch een interna
tionale vloot hebben gevormd die de
Straat van Hormoez moet bescher
men in het geval de olietoevoer dreigt
te worden afgesneden. De Verenigde
Staten en Israël zullen vandaag een
verdrag tekenen, waarin de VS zich
verplichten Israël olie te leveren voor
het geval daar door een crisissituatie
een tekort aan zou ontstaan.
PERSHAWAR (Reuter) De Pakistaanse regering geeft
per maand heel wat geld uit aan het opslaan van niet te
gebruiken voedsel en kleren die naar Pakistan zijn ge
stuurd ten behoeve van de Afghaanse vluchtelingen in
dat land. Dit heeft een hulpverlener van de VN donderdag
verklaard.
Uit de VS zijn 16.000 blikjes met
een of ander vermageringspoeder
gestuurd, waar de vluchtelingen
absoluut niets aan hebben.
Op de
blikjes staat bovendien de waar
schuwing dat voor gebruik eerst
een arts geraadpleegd dient te
worden en dat de inhoud niet ge
schikt is voor kinderen, oudere
mensen, zwangere vrouwen en zo
gende moeders Meer dan de helft
van de 1.1 miljoen vluchtelingen
behoort tot een van deze groepen.
Deze blikjes en honderden weg-
gool-luiers. die zijn gestuurd door
een Amerikaans bedrijf, nemen
een groot deel van eenpakhuis in
Peshawar in beslag. Verspreid
over andere pakhuizen in de om
geving liggen balen tweedehands
kleren, hoofdzakelijk srakke broe
ken. minirokken, bh's en schoenen
met hoge hakken, kleding, die Af-
ghanen niet dragen. De hulpverle
ner van de VN spreekt in dit ver
band van „ongeschikt en beledi
gend."
onie correspondent
OOGEVEF.N Iedereen die
'hoefte heeft aan het beklad
en van muren kan dat sinds
indaag doen in Hoogeveen.
*n grote klomp beton is door
'gemeente Hoogeveen als
«•commercieel aanplaksel
Tjaatst in een winkelpassa-
Men kan zich op deze plek
dan niet met spuitbus uit-
fethouder G. van der Haar:
VM* blijkt dat het bekladden
Rn bijvoorbeeld telefooncel-
PJn nu afneemt dan overwegen
r van dergelijke zuilen
W strategische punten in Hoo-
'veen te plaatsen". Bij niet-
"nwcrcièle doeleinden be-
ii,' °°k bet gebruik van de
tijdens bijvoorbeeld de
«••dingen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Drie gezin
nen van Turkse christen wor
den in de Bijlmerbajes vast
gehouden hoewel de presi
dent van de rechtbank in Am
sterdam gistermiddag hun
vrijlating heeft gelast. De
Turken, die om politiek asiel
hebben gevraagd, zullen za
terdag naar hun geboorteland
worden uitgewezen.
De rechtbankpresident, mr W. Bor-
gerhoff Mulder, beval in een kort ge
ding de Turken vrij te laten, omdat
de buitenlanders na hun aanhouding
in Enschede en Hengelo enkele we
ken geleden niet verhoord zijn. Ook
zijn zij niet gewezen op de mogelijk
heid dat zij bij de rechtbank om op
heffing van nun gevangenneming
kunnen vragen. Vanwege deze vorm
fouten in de procesgang gelastte de
president hun vrijlating. Het bezwaar
tegen het beval tot uitwijzing wees
hij echter van de hand. Een vierde
gezin uit Turkije had de uitwijzing
wel terecht aangevochten en ook de
ze mensenmoesten volgens de presi
dent van de rechtbank worden vrijge
laten.
Alleen deze familie mocht gister
avond uit de Bijlmerbajes vertrek
ken. De adjunct-directeur van het
huis van bewaring liet de andere drie
gezinnen niet gaan op last van het
ministerie van justitie. Tevergeefs
trokken de advocaat van de Turkse
christenen, mr. W. van Bennekom. en
leden van de steungroep 40 Plus gis
teravond naar de Bijlmerbajes om de
gezinnen op te halen.
In de loop van de avond werden de
Turken verhoord door de inspecteur
van de vreemdelingenpolitie Somers.
Bij zijn komst in het huis van bewa
ring had de inspecteur al een blanco
bevel tot in bewaring stelling bij zich.
„Ik ga de mensen nu verhoren en dan
is de zaak rond", aldus de politieman.
Ontstemd
Mr. Van Bennekom was zeer ont
stemd over de behandeling van de
drie gezinnen. „Dit is een spelletje
van justitie om de gemaakte fouten
te herstellen. De mensen worden als
nog gauw verhoord en dan als de
wiedeweerga op het vliegtuig naar
Turkije gezet. Het feit dat de presi
dent van de rechtbank de in bewaring
stelling niet rechtmatig vindt, legt
justitie gewoon naast zich neer. Het is
duidelijk, deze gezinnen moeten met
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Defensieminister De Geus vindt dat er in de
krijgsmacht in principe geen plaats is voor beroepsmilitairen
met gewetensbezwaren tegen kernwapens. Die mensen moe
ten naar zijn opvatting maar ontslag nemen. Weigeren ze dat
onder handhaving van hun bezwaren, dan zou de minister
gedwongen ontslag overwegen, maar of dat ook gebeurt hangt
mede af van de plaats die betrokkene in de militaire maat
schappij inneemt.
Dit blijkt uit een brief die drs De
Geus gisteren aan de drie
krijgmachtonderdelen heeft ge
stuurd en uit zijn toelichting daarop
voor het NOS-journaal. De brief is
een duidelijke poging van de minister
om de discussie in militaire kring
over de aanvaardbaarheid van kern
wapens te beteugelen. In die zin is de
brief ook direct gericht aan het adres
van de luchtmachtkapltain M. F
Stelling, alhoewel diens naam niet in
het stuk voorkomt. Stelling heeft de
laatste tijd veel stof doen opwaaien
met zijn openlijke verzet tegen de
kernwapens.
Teleurgesteld
De luchtmachtkapitein reageerde
gisteravond zeer teleurgesteld op de
actie van minister De Geus: ..De mi
nister probeert de discussie over
kernwapens binnen de krijgsmacht
bij voorbaat de kop in te drukken, het
is gewoon intimidatie." aldus kapi
tein Stelling. Hij heeft hierbij van een
aantal collega-militairen steun gekre
gen. die daarover ook contact met de
minister hebben opgenomen
Zijn opvatting dat het aanvaarden
van kernwapens in strijd is met het
internationaal oorlogsrecht en dat de
mensen die wel tot inzet van kernwa
pens bereid zijn. derhalve als misda
digers kunnen worden aangemerkt,
heeft onder het Nederlandse officiers-
korps voor onrust gezorgd. De Neder
landse vereniging van officieren heeft
de minister van defensie onlangs per
open brief tot een duidelijke stelling-
name op dit punt opgeroepen. Die is
er nu dus gekomen
Beroep
Kapitein Stelling is overigens aller
minst van plan nu maar ontslag te
nemen. Integendeel. Hij heeft beroep
bij de ambtenarenrechter aangete
kend tegen het feit dat zijn vrijheid
van meningsuiting wordt beperkt en
tegen de beslissing van de legerlei
ding dat hij wegens zijn bezwaren
beperkt inzetbaar is. Stelling vreest
dat deze beperking nadelig is voor
zijn militaire carrière. Hij gaat er van
uit dat niet hij. maar de defensie
organisatie het verkeerde standpunt
in deze zaak huldigt. „Ik mag daar
van niet het slachtoffer worden." zegt
hij.
Stelling meent dat hij zich ook niet
De Geus
bij de kernwapenstrategie behoeft
neer te leggen, ondanks het feit dat
een meerderheid van het parlement
het regeringsbeleid op dit punt
steunt. „Ook die parlementaire meer
derheid handelt daarmee in strijd
met de internationale verdragen. Op
mijn beroep daarop, gaat niemand
echt in," aldus Stelling
De Tweede Kamercommissie voor
defensie zal volgende week donder
dag de brief van minister De Geus
bespreken. Van de regeringsfracties
CDA en WD valt er voor Stelling in
ieder geval weinig steun te verwach
ten. De CDA-defensiedeskundige
Couprie: „Ik heb best begrip voor de
bezwaren van Stelling tegen de kern
wapens. die liggen ook in mijn lijn.
Maar dan moet hij wel accepteren dat
hij beperkt inzetbaar is, doet hij dat
niet, dan kan hij beter ontslag ne
men. Hij kan niet eisen dat hij als
kernwapenbezwaarde toch eventueel
bij een kernwapenonderdeel wordt
geplaatst. Stelling wil defensie ten
aanzien van de kernwapens omtur
nen zonder dat dat enige invloed op
zijn carrière heeft, maar dat kan
niet." aldus Couprie.
Vervolg op pag. 3, kol. 1
Zestienduizend blikjes vermageringsdieet voor de Af
ghaanse vluchtelingen in Pakistan. Je moet er maar op
komen. En dan die weggooi-luiers, ook nooit weg. En wat
doen de Pakistanen daarmee? Bewaren, in pakhuizen.
Wat een ontzettend keurige mensen, eigenlijk.
Kaartemnap Europa (A)
De kaarten van alle landen van Europa
in een handig formaat hoekje
Donkerbruine kunsilederen omslag
Twee Dick Bruna
poppetjes (B)
Twee leuke hangpoppetjes van stof.
Origineel Dick Bnina ontwerp.
Authentiek Slavisch
kleedje (C)
mei fraai diermoiief. Als onderlegger
of voor de sier.
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blank houten hang-
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren
het eerste het beste vliegtuig weg."
Mr. Van Bennekom zal vandaag op
nieuw een kort geding bij de recht
bank in Amsterdam aanspannen om
de uitzetting te voorkomen. Volgens
hem hebben de Turkse gezinnen er
recht op dat de mogelijkheid van een
vrije tocht naar België (uit welk land
zij naar Nederland kwamen) wordt
onderzocht. Bovendien hoopt de Am
sterdamse advocaat dat er langs poli
tieke kanalen op justitie druk wordt
uitgevoerd om met de Belgische au
toriteiten in overleg te treden.
De christen-Turken hebben tegen
over hun advocaat verklaard abso
luut niet naar Turkije te willen terug
keren uit vrees voor acties van fana
tieke moslims. "We gaan liever dood
of blijven liever langer in Nederland
in de gevangenis dan dat we naar
Turkije worden teruggestuurd.' aldus
de uit Istanboel afkomstige Turken.
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee
Adres nieuwe abonnee:
Pbstcode en plaats:Giro:
Uw- naam:
Uw adres.
Bastcode en plaats:
_Tel.:
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalpenode
een welkomstkoning van f7.50
Kado naar keuze: DA. DB. CDC DD. (aankruisen a.u.b.)
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven)
Voor bezorginformatie 020-5626264
Lees een krant met overtuiging: TrOUW