Iran garandeert vrije doorgang voor schepen 'Ontwikkelingslanden vullen elkaar aan' Vredesprijs voor Adolfo Esquivel aniek bij nieuwe leving in Algerije Positieve stappen Israël Lauwe aanloop naar gesprek Euroraket Extremisten veroordeeld in W-Berlijn Irak bombardeert Abadan Argentijn preekt geweldloos verzet iaad ontkent nanciering nval Oeganda Djilas: Tito was ijdel man "SnAP. ^A JINSDAG 14 OKTOBER 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET ilkenb 2ÜI "EHERAN. BEIROET (AFP, Reuter, AP) Iran heeft gisteren de Verenigde Naties beloofd port» Jlc buitenlandse schepen op de omstreden grensrivier Shatt-el-Arab vrije doorgang te zullen iu5 irlenen Het aanbod kwam terwijl de gevechten met het Iraakse leger in alle hevigheid Erora loorgingen. staan ;urt Waldheim. secretaris-generaal mogen niet meer rijden en voor de benzinepompen staan kilometers lan ge rijen autobussen en taxi's. Door de geringe olievoorraad zou het aantal bruikbare gevechtsvliegtuigen van het Iraanse leger beneden de twee- [secretaris-generaal de Verenigde Naties, had vrijdag beroep gedaan op de twee oorlog- een apKoerende landen de buitenlandse keer.j diepen de gelegenheid te geven hun indei „cht voort te zetten. Naar schatting wor feehonderd vrachtschepen bevon- jorzie: *n zich stroomopwaarts op de Sjatt 1 van Arab op het moment dat de oorlog ie weken geleden uitbrak. Zij kon ter zu i0 daardoor de rivier niet meer ver- Ovei jen. President Bani Sadr van Iran kzaam gisteren dat deze schepen nu kun- enpad >n vertrekken als zij de vlag van de gedee! erenigde Naties voeren en hun la- rende ing niet tussentijds in Iraakse ha- park ens lossen. Hij maakte echter het trotK oorbehoud dat Irak van zijn kant ok mee zou werken. ^oabfegens de legerleiding in Bagdad sporten Iraakse troepen op het punt de igrijke Iraanse oliestad Abadan te nemen. Zaterdag begon het koste aakse leger een groot offensief in de 'n chting van Abadan, maar stuitte 1 2.7 w op onverwacht grote weerstand, nds die tijd is de stad vrijwel onop- lelijk beschoten met raketten en rtillerievuur. De olie-installaties, iaarin tweederde van alle Iraanse lie werd geraffineerd, zijn volgens jggetuigen voor het overgrote deel erwoest. Grote delen van de stad taan in brand. Ook zouden gisteren •langrijke olie-installaties in Ah- p^az. de hoofdstad van de Iraanse Lizen-ï fov"10'6 Khoezistan, zijn verwoest Teidsn oor iraakse troepen waarnemers in Teheran de hele Iraanse samenleving vast tt lopen door een „wanhopig tekort aan olie". Particuliere auto's honderd liggen. Het afgelopen week einde was er al een verminderde acti viteit van de Iraanse luchtmacht waargenomen, maar volgens presi dent Bani Sadr, die als hoofd van de Iraanse defensieraad de acties leidt, kwam dat door het bewolkte weer. Bani Sadr zei dat zijn grondtroepen zeer actief waren en gisteren Iraakse legereenheden „najaagden" die zater dag met behulp van een pontonbrug de rivier Karoen over waren gesto ken. Die brug zou inmiddels al weer vernield zijn. De secretaris-generaal van de Islami tische Conferentie, Said Habib Chat- ti, zal vandaag en morgen naar Tehe ran en Bagdad reizen in een poging de twee landen tot een wapenstil stand te bewegen. Chatti en de Pakis taanse president Zia-Oel-Haq hebben al eerder tevergeefs een poging in deze richting ondernomen. Koning Hoessein van Jordanië, een aanhan ger van de Iraakse zijde in de oorlog, vertrekt vandaag ook op een reis langs de Golfstaten om de situatie te bespreken. Aangenomen wordt dat hij zal proberen steun voor Irak te werven. In Parijs heeft een gewapende man gisteravond geprobeerd de voormali ge Iraanse premier Bakhtiar te ver moorden. De man. die drie maal mis schoot, werd door politie-agenten omsingeld en gearresteerd. De sluip schutter vuurde vanuit een gebouw tegenover het zwaar bewaakte huis van Bakhtiar, die in juli ook al aan een aanslag ontsnapte. Iraanse volge lingen van ayatollah Khomeini heb ben gezworen Bakhtiar, de laatste premier onder de sjah, te zullen ver moorden. GENÈVE (AFP) De Russische delegatie voor de inleidende onder handelingen over Europese strate gische wapens arriveert morgen middag in Genève. Wanneer de Amerikanen komen voor de ge spreksronde die gisteren had moe ten beginnen, was nog onduidelijk. Ook de komst van de Russen werd pas in de loop van gisteren bekend. De onderhandelaars hebben wei nig haast, concluderen diplomatie ke waarnemers. Dat is begrijpelijk, want hun standpunten staan diametraal te genover elkaar, en boven de te voe ren gesprekken hangt vooralsnog de onzekerheid van de Amerikaan se presidentsverkiezingen. In wes telijke kringen verwacht men dan ook dat de onderhandelingen pas in ernst beginnen na die verkiezing (4 november) en zelfs niet voor de installatie van de president, wan neer het nieuwe kabinet is samen gesteld. Het Amerikaanse besluit om nu al te gaan onderhandelen, berust vol gens diplomatieke kringen op de wens van president Carter, zijn be reidheid daartoe te demonstreren, zelfs in een tijd waarin zijn rege ring bezig is de bewapening op te voeren. Voor de Russen kan er geen sprake zijn van een serieus gesprek over de Euroraketten voordat de politieke situatie in Amerika is op gehelderd. Moskou weet dat presi dentskandidaat Reagan zich ver klaard heeft tegen ratificatie van het SALT-II akkoord over inter continentale wapens. En die ratifi catie is voor de Sowjet-leiders een voorwaarde voor verder zaken doen. De Amerikaanse delegatie zal wor den geleid door M. Spurgeon Ken ny, adjunct-directeur van het Bu reau wapenbeheersing en ontwape ning (ACDA). De benoeming van deze technisch deskundige beves tigt de wens van Washington, de onderhandelingen op een niet te hoog niveau te beginnen en be perkt van opzet te houden. Dat zal knap lastig zijn: de Amerikanen vinden dat het alleen over de in Europa gestationeerde raketten moet gaan, Moskou wil elk wapen systeem erbij betrekken dat zijn grondgebied kan treffen, met name ook vliegtuigen en raketten van onderzeeboten. De onderhandelingen zijn niet al leen voor Europa van belang, con stateren westelijke deskundigen. China is hevig geïnteresseerd, om dat de Russische „Euro-strategi sche" raketten in feite evenzeer „Sino-strategisch" kunnen worden opgesteld. De Sowjet-unie heeft al zo'n vijftig SS-20 raketten in Azië opgesteld, en elke beperking aan de Europese kant zou wel eens als versterking naar het oosten kun nen verhuizen. China volgt dan ook aandachtig de initiatieven van de NAVO om een tegenwicht op te bouwen tegen de ongeveer honderd SS-20's die nu op Europa staan ge richt. Westelijke specialisten sluiten de mogelijkheid uit dat de 450 oudere SS-4 en SS-5 raketten nog zouden verhuizen. Die zijn waarschijnlijk behouden als „wisselgeld" voor de Eurostrategische onderhandelin gen, om daarna te worden afge dankt. Van een onzer redacteuren AMSTERDAM De Argentijn Adolfo Esquivel beschouwt de gisteren aan hem toegekende Nobelprijs voor de vrede niet als een veroordeling van het Argentijnse regime. „Het gaat om ons werk in heel Latijns-Amerika. Wij nemen het niet in de eerste plaats op tégen de militaire dictaturen, maar wel vóór de onderdrukte bevolking", zei hij gisteren in Buenos Aires. intrt laai Ronald Fritzsch (midden) en Ralf Reinders hebben voor de „burgelijke pers" niet meer over dan een lolly. Links achter staat Gerald Klopper. WEST-BERLIJN (DPA. Reuter. AP) Een Westberlijnse rechtbank heeft gisteren zes linkse extremisten we gens terroristische daden veroor deeld tot gevangenisstraffen van tus sen de vijf en vijftien jaar. jGIERS (AFP. Reuter. AP) Nieuwe aardschokken in het iar getroffen gebied rondom de Algerijnse stad El Asnam bben gisteren lichte paniek veroorzaakt bij hulpverschaf- Ts en overlevenden. De bevingen van gisteren hadden een tacht van tegen de vijf op de schaal van Richter (afgelopen l werd 7,5 gemeten)' maar ze waren zwaar genoeg om de en schrik aan te jagen en grote wanorde te veroorzaken. ^woordvoerders van verschil- organisaties heeft de nieu- fcg geen verdere slachtoffers i geen schade aangebracht l in de stad El Asnam ook i kunnen, want die ligt voor Rotste deel In puin ide de hele dag zijn gisteren gswerkzaamheden doorge- mbulances reden af en aan en lillende scholen behandelen chirurgen de duizenden ge- Bij het ziekenhuis is een Jl ingericht voor het verzamelen [n de lijken en aan de rand van de l! worden in noodtempo begraaf- i aangelegd. Ihulp voor de dorpen in het gebied \'nt. nog niet zo goed op gang te 1 gekomen. Slechts zo nu en dan mt er in El Asnam een helikoptei n met mensen uit het gebied rond stad. Ook de coördinatie van de lp tussen de hoofdstad Algiers en Asnam levert moeilijkheden op Haag weK tussen beide steden is overvol tot de hulpmiddelen slechts met It ons ite vertraging aankomen leids- vlo» ag 3M «REIN. KAMPALA (Reuter. AP) jtooedie-Arabië heeft gisteren de fandese beschuldiging tegenge- olten als zou de Saoedischer rege ls de invasie van Amin-getrouwe "alen in het noord-westen van Oe- ida hebben gefinancierd. I officiële Saoedische persbureau I mde de beschuldiging van de Oe [ul oese minister van buitenlandse 15 en' Otema Alimada „vals" en een 'ringswoordvoerder in Riaad zei Saoedi-Arabië de onafhankelijk- I en soevereiniteit van alle landen •ecteert en dus niet met dergeljke Menten verbonden kan worden, vroegere Oegandese dictator Idi T die anderhalf jaar geleden met lp van Tanzaniaanse troepen S. land werd uitgejaagd, woont vol- I geruchten in Saoedi-Arabië. Ri- Ij "eeft Oeganda onder zijn be- 0. 'n teder geval wel krachtig ge mind. j de regering van Soedan ontkent betrokkenheid bij de invasie in [anda. Het ministerie van buiten- use zaken in Khartoem zei dat ban geen soldaten op zijn grond- Z\Z0U tQelaten die de veiligheid vrede van „zuster Oeganda" zou- kunnen bedreigen. Oeganda had 'egd dat de Amin-getrouwe solda- »nw?lt Soedan en Zaïre het land ®n binnengekomen. Zaire had dat eerder verontwaardigd van de b gewezen, zodat het er op begint ken dat die troepen uit de lucht komen vallen Hoeveel doden de ramp veroorzaakt heefh is nog niet met zekerheid te zeggen. Officiële schattingen gaat tot twintigduizend doden, zestigduizend gewonden en ongeveer driehonderd duizend daklozen. De leider van het Internationale Rode Kruis, Jurgen Vittani, zei dat pas over enkele dagen een enigszins betrouwbaar cijfer kan worden gegeven. Momenteel is men nog bezig met speurhonden naar overlevenden onder het puin te zoe ken. maar volgens Vittani zullen die waarschijnlijk donderdag worden te ruggetrokken. Dan is er geen hoop meer dat er nog meer overlevenden gevonden zullen worden. Volgens Vit tani zijn de sanitaire voorzieningen in het getroffen gebied voldoende en hij heeft geen angst dat er een epidemie zal uitbreken. De daklozen zijn ondergebracht in tentenkampen buiten de stad, maar er is een schrikbarend tekort aan dekens en tenten. Het wordt in het gebied 's nachts bitter koud. Vittani zei dat El Asnam voor zeker 80 procent is verwoest en geheel op nieuw zal moeten worden opge bouwd. Er staan wel nog heel wat huizen overeind maar vanwege in stortingsgevaar kunnen die niet meer bewoond worden. Het is nog de vraag of de Algerijnse regering de stad. die ook al in 1054 door een aardbeving werd getroffen, nog wel op dezelfde plaats zal herbouwen. In het proces, dat een van de langste was in de Westduitse juridische ge schiedenis. ging het vooral om de moord op de voorzitter van de Ber- lijnse rechtbank. Günter von Drenk- mann (1974) en om de ontvoering van de toenmalige voorzitter van de CDU in West-Berlljn. Peter Lorentz, in 1975 De langste straffen. 15 jaar. kregen Ralf Reinders en Till Meyer voor hun aandeel in de ontvoering van Lorentz. Ronald Fritzsch kreeg dertien jaar en drie maanden met inbegrip van een vroegere veroordeling. Gerald Klöp- per kreeg elf jaar en twee maanden eveneens met inbegrip van een eerde- re veroordeling. Andreas Vogel werd bestraft met tien jaar en Fritz Teufel kreeg vijf jaar, hoewel hij als de voor naamste verdachte beschouwd werd. Hij kon na zijn veroordeling de rechtszaal als vrij man verlaten, om dat hij al bijna vijf jaar in voorarrest had gezeten. Hij zei zijn vrijlating „met gemengde gevoelens" te bele ven omdat zijn kameraden in gevan genschap moesten blijven. Hij vond de uitspraak van de rechters een „beetje verrassend" omdat „elders in dit land mensen om niets tot levens lang worden veroordeeld". Behalve Teufel werden alle aange klaagden schuldig bevonden aan gij zeling, ontvoering en chantage plus aan het lidmaatschap van een crimi nele vereniging. Tevens werd hun diefstal en wapenbezit ten laste ge legd. De criminele vereniging was de zogeheten „beweging van de tweede juni", een vertakking van de beruch te Baader-Meinhof-groep die de Bondsrepubliek jarenlang onveilig heeft gemaakt. De rechtbank achtte in tegenstelling tot de procureur-generaal niet bewe zen dat Reinders en Vogel betrokken waren bij de moord op Drenkmann. Het parket had voor Reinders levens lang geëist en voor Vogel vijftien jaar. Ook voor Fritzsch. Klopper en Meyer luidde de eis vijftien jaar. Tegen Teu fel was tien jaar geëist. De verrassende toekenning van de Nobelprijs voor de vrede aan de in vergelijking met andere kandidaten als de Amerikaanse president Carter en paus Johannes Paulus n vrij onbe kende Adolfo Esquivel, is in de eerste plaats een belangrijke steun aan het geweldloze verzet in Latijns-Amerika tegen de onderdrukking. Hoewel het Noorse Nobelcomité in de toelichting bij de toekenning van de prijs hoofd zakelijk verwijst naar zijn activitei ten in Argentinië en hem een „licht in de Argentijnse duisternis" noemt, denkt Esquivel niet in nationale ter men. Hij werkt in alle stilte in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires, maar zijn werk strekt zich uit tot in de meeste Latijns-Amerikaanse lan den. Volgens mensen die hem goed kennen is hij met zijn organisatie een van de drijfveren geweest achter de wending die de (katholieke) kerk in Latijns-Amerika de laatste decennia maakt Van een kerk van de macht hebbers is dat langzaam maar zeker een kerk van de armen en onderdruk ten aan het worden. Geweld Aan vooravond hervatting autonomie-overleg WASHINGTON (Reuter) Israël heeft enkele zeer positieve stappen gedaan om het meningsverschil met Egypte in de onderhandelingen over de Palestijnse autonomie te overbruggen, zo heeft althans een medewerker van de Amerikaanse onderhandelaar voor het Midden-Oosten Sol Linowitz, meegedeeld. Wel was het volgens de medewerker nog te vroeg om van een doorbraak te spreken. Het overleg over de autonomie moet vandaag in Washington hervat wor den, waar ook een Amerikaanse dele gatie er aan zal deelnemen. De jong ste positieve ontwikkeling moet ge stalte hebben gekregen tijdens een ontmoeting op het Witte Huis tussen vertegenwoordigers van het Israëli sche ministerie van binnenlandse za ken en medewerkers van Linowitz. Die ontmoeting heeft plaatsgehad op zondag en de Israëliërs zouden een antwoord overlegd hebben op de vra gen die Linowitz de Israëlische en Egyptische regering een maand gele den had voorgelegd. Details over deze antwoorden werden gisteren niet ver strekt. Het autonomie-overleg. over de vorm en inhoud van het Palestijnse zelfbe stuur op de door Israël bezette weste lijke Jordaan-oever en de strook van Gaza had al op 26 mei afgerond moe ten zijn op grond van het op 26 maart vorig jaar tussen Egypte en Israël gesloten vredesverdrag. De tegengestelde visies op belangrij ke punten, zoals de jositie van Jeru zalem, maakten werkelijke vorderin gen echter onmogelijk. Het Israëli sche nedeizettingenbeleid en de uit roeping van Jeruzalem als eeuwige en ondeelbare hoofdstad van de staat Israël, brachten de Egyptische presi dent Anwar Sadat er herhaaldelijk toe het overleg op te schorten. In augustus gebeurde dat voor de derde keer binnen twee maanden. In beide landen waren de verwachtin gen voor het overleg dat vandaag in Washington moet beginnen in eerste instantie niet hoog gespannen, maar misschien hebben de „positieve Is raëlische stappen" daar nu verande ring in gebracht. Het was met name de Amerikaanse president Jimmy Carter die het overleg warm wilde houden en overwegingen, die meer met de Amerikaanse verkiezingen dan met het Midden-Oosten hebben te maken zijn daar niet vreemd aan. Alfonso Esquivel was tot 1974 beeld houwer en docent aan de universiteit van La Plata ten zuiden van Buenos Aires. Daar maakte hij aan het begin van de jaren zeventig het tomeloze politieke geweld mee, dat zijn land dreigde te verscheuren. Het leger van zijn land beantwoordde dit met een staatsgreep en vrijwel ongelimiteerde onderdrukking. Uit deze periode stamt Esquivels afkeer van het ge weld. In 1974 werd hij coördinator van de vredesbeweging Servicio Paz y Justicia, een Latijns-Amerikaanse organisatie (die los staat van de ka tholieke beweging Justitia et Pax). In heel Latijns-Amerika predikte hij het geweldloos verzet „ter overwin ning van het onrecht en herstel van de mensenrechten". Lang niet altijd waren de verzetsbewegingen op dit continent het met de aanpak van zijn beweging eens. Zij vinden dat het geweld van de onderdrukking slechts door het geweld van een gewapende opstand ls te overwinnen. Paz y Justicia staat op het standpunt dat het gebruik van geweld geba seerd is op een fout uitgangspunt: als je iets wilt bereiken moet je niet tegen de onderdrukker strijden, maar eerst de arme bevolking organiseren en bewust maken, zodat die zichzelf in de eerste plaats in leven kan hou den en vervolgens door politieke druk verandering in de situatie kan af dwingen. Deze houding van Esquivel wekte in 1977 het wantrouwen op van de mili taire junta in Argentinië, die hem zonder duidelijke aanklacht achter de tralies zette. Dar werd hij gemar teld en pas vijftien maanden later, op de dag dat het Nederlandse elftal tegen Argentinië de finale speelde van het wereldkampioenschap voet bal in Buenos Aires, onder grote in ternationale druk vrijgelaten. On middellijk daarna ging hij verder met zijn activiteiten voor Justicia en Paz, ondanks de martelingen in de gevan genis nog steeds het geweldloos ver zet predikend. Hij voerde actie voor de vrijlating van politieke gevange nen, kwam op voor het recht op grond van de indianen in Ecuador, liet een onderzoek instellen naar de moord op een aantal mijnwerkers in Bolivia en Justicia y Paz richtte over het hele continent basisgemeenschappen op. Een van die gemeenschappen, in de Braziliaanse plaats Alacamar, pleegt nu al geruime tijd met succes lijdelijk verzet tegen een grootgrondbezitter, die de kleine boeren na tientallen jaren plotseling van zijn land af wil zetten. Begin dit jaar maakte Adolfo Esqui vel een reis door Europa, om morele steun te vragen bij kerkelijke organi saties en bewegingen voor de men senrechten. Hij riep hier op geen wa pens meer aan Latijns-Amerikaanse landen te verkopen, ook niet aan be vrijdingsbewegingen. In dit verband hekelde hij president Carter, die ener zijds oproept de mensenrechten te respecteren en anderzijds wapens stuurt naar dictatoriaal geregeerde landen als El Salvador. Tijdens zijn verblijf in Nederland zei hij het niet terecht te vinden dat een gewapende revolutie, zoals in Nicaragua, in de Westerse pers zoveel aandacht krijgt, terwijl de geweldloze strijd van ande re volken vaak ook succes heeft. Waar in Argentinië de guerrillastrijd heeft gefaald, zal de mobilisatie van de bevolking wel slagen, aldus Esqui vel, die onder anderen door de Brazi liaanse kardinaal Arntz voor de No belprijs voor de vrede is voorge dragen. Ons commentaar staat op pag. 5 NEW YORK (Reuter, AFD) De overleden president Tito van Joe goslavië was bezeten van pracht en praal. Dit schrijft Milovan Dji las, eens Tito's vriend in het verzet tegen de Duitsers, in zijn biografie over Tito, waarvan het Ameri kaanse weekblad Newsweek een uittreksel heeft gepubliceerd. Volgens Djilas, nu een dissident in Joegoslavië, had Tito nooit ook maar één belangrijke gedachte over het Joegoslavische commu nisme, maar was hij expert in het stelen van de ideeën van anderen. door Nico Kussendrager In het Metropolitan-museum in New York wordt op het ogenblik een schitterende tentoonstelling gehouden van Nigeriaanse kunst. Daar blijkt eens te meer hoe vroeger een levendige handel bestond binnen West-AIrika, net als elders in wat nu de derde wereld heet. De eerste zeereizen zouden hebben plaatsgevonden over de Indische Oceaan, van de Rode naar de Chinese zee. Oude landroutes liepen dwars door Alrika, Azië en de Amerika's, zo blijkt uit een serie publikaties van de Verenigde Naties. Van die economische samenhang binnen de derde wereld is weinig over. De economieën van de vroegere koloniën wérden afgestemd op de belangen van de moederlanden. De wegen kwamen naar de kust te lopen, koop vaardijschepen koersten noordwaarts, grondstoffen en andere handelswaren gingen naar Engeland, Frankrijk, Nederland. Nog steeds gaat het leeuwendeel van de uitvoer van de derde wereld naar het westen. Om dat patroon te doorbreken wordt ge streefd naar meer samenwerking tussen ont wikkelingslanden. Hiertoe ls binnen de Vere nigde Naties een nieuwe afdeling opgericht voor zoals het in het jargon heet: „TDC". technische samenwerking tussen ontwikke lingslanden. Directeur is de Soedanees Hus sein, Idris, die in eigen land'onder meer staatssecretaris voor landbouw was. Praktisch In zijn kantoor aan het United Nations Plaza in New York noemt hij overdracht van tech nische en wetenschappelijke kennis van het ene ontwikkelingsland aan het andere „een zeer praktische manier van samenwerking." Sommige landen in de derde wereld zijn nu eenmaal wat meer ontwikkeld dan andere, de een is op dit terrein goed, de ander op dat. Daarom kunnen die landen elkaar zonder al te veel kosten helpen. Het is goedkoper en vaak gemakkelijker dan samenwerking tus sen Noord en Zuid." Technici uit ontwikke lingslanden kennen de omstandigheden en de moeilijkheden ook beter. Iemand uit Ne pal die in Sri Lanka werkt weet wat onderont wikkeling is. en is niet verbaasd als er plotse ling bij voorbeeld geen elektriciteitssnoer meer te krijgen is. De kennis is ook veel meer toegesneden op de behoeften van andere landen in de derde wereld. Een struikelblok bij samenwerking tussen Noord en Zuid is, aldus Idris, dat veel techni sche en wetenschappelijke kennis in handen is van multi-nationale ondernemingen en wordt beschermd door patenten. „Een reden Hussein Idris te meer de kennis die binnen de derde wereld bestaat uit te wisselen," meent Idris. De grote bedrijven zijn ook niet werkelijk geïnteres seerd in de ontwikkeling van de derde wereld. Voedselgewassen, vertelt de Soedanees, zijn belangrijk voor kleine boeren, maar de multi nationale ondernemingen houden zich er wei nig mee bezig omdat ze geen winst opleveren. Idris noemt een groot aantal voorbeelden van technische en wetenschappelijke samenwer king in de derde wereld. China helpt Soedan bij de verwerking van katoen, India werkt samen met Egypte voor waterbeheer, Indiase wiskundigen werken in Swaziland, Oostafri- kaanse landen wisselen kennis uit voor de bestrijding van sprinkhanen, Brazilië met een groot potentieel aan wetenschappelijke kennis steunt Angola, waar ook Portugees wordt gesproken, in Afrika wordt een tienja renplan opgesteld voor de verbetering van vervoer in het werelddeel, tussen Caribische en Arabische landen worden ervaringen uit gewisseld over de rol van de vrouw en nade len die „ontwikkeling" voor haar kan hebben. Informatie Belangrijk voor verdere wetenschappelijke samenwerking, aldus Idris, is de opzet van een informatiesysteem, zodat ontwikkelings landen van elkaar weten wat ze doen. Kenia kan heel goed bezig zijn met een onderzoek naar veeziekten, terwijl iets dergelijks in Ni geria al is afgerond. „Er moet een computer systeem komen opdat iedereen door een druk op de knop kan zien wat de ander doet, of al gedaan heeft." Een dergelijk systeem bestaat al wel, maar het staat nog in de kinderschoe nen, en is niet geënt op de belangen van de ontwikkelingslanden. Van de onlangs gehouden speciale zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties over ontwikkelingssamenwerking is de directeur voor technische samenwerking bij de VN niet erg onder de indruk: „Zeker zo belangrijk voor de derde wereld zijn vergade ringen tussen ontwikkelingslanden." Problemen Er zijn verscheidene conferenties over onder linge samenwerking geweest, in Buenos Ai res, in Nairobi en in Genève. Zij het dat de westerse landen daar ook bij waren, omdat de vergaderingen plaatsvonden in het kader van de Verenigde Naties. Zij zouden soms nogal wantrouwend staan tegenover de „ontr hechting", aldus Idris, „maar zelf heb ik van een dergelijk wantrouwen niets gemerkt. In tegendeel: er bestaat juist steun voor samen werking tussen ontwikkelingslanden." Hij ziet wel andere problemen. Bij sommige afdelingen binnen de Verenigde Naties was wat weerstand tegen weer een nieuwe organi satie, terwijl ook tegenstellingen en macht strijd binnen de derde wereld een rol spelen. Ivoorkust zou de voorkeur kunnen geven aan een Canadese wetenschapper boven iemand uit Nigeria, een land dat net als Ivoorkust invloed zoekt in West-Afrika. Een oliedeskun- dige uit Iran heeft weinig te zoeken in Irak. Het meest vergaande samenwerkingsver band in de derde wereld (de Oostafrikaanse gemeenschap) spatte uiteen door politieke en economische tegenstellingen tussen Kenia. Tanzania en Oeganda. Schouderophalend zegt Idris: „We moeten zoeken naar wat ons bindt, niet naar wat ons scheidt."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7