Experiment met nieuw
vaccin tegen geelzucht
i
Smaak
voortwee.
Het valt best mee met de veiligheid
Brand neemt af aan
boord van cruiseschip
Caballero Filter.
Energie-werkgroep
Proeven met vrijwilligers
R
Onkruit wilde
soldaat bevrijden
Indonesië wil voor
waterloopkundig
onderzoek steun
Alleen cultuurbarbaren
gooien hun oude boeken weg.
Dus brengt ze naar De Slegte.
De Slegte is een goeie ^j\
voor uw oude boeken.UJ
Prikacties tegen
beleid van Pais
Kunstgebitten vraagt om subsidie
Rita
ill
Ondanks droevig ongeluk met veerpont je op de Oude Maas
DINSDAG 7 OKTOBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Van onze redacteur wetenschappen
AMSTERDAM Over enkele weken beginnen de eerste praktijkproeven met een vaccin
tegen hepatltis-B dat is ontwikkeld door het Centraal laboratorium van de bloedtransfusie
dienst (CLB) van het Rode Kruis ln Amsterdam. Soortgelijke studies lopen in de Verenigde
Staten en Frankrijk met daar ontwikkelde vaccins.
Hepatltis-B is een besmettelijke leve
rontsteking (geelzucht) die wordt
overgebracht doordat het veroorza
kende virus in de bloedbaan terecht
komt De ziekte komt in Nederland
niet erg veel voor. maar een aantal
bevolklngsgroeoen loopt een ver
hoogd risico en de gevolgen kunnen
ingrijpend zijn. Hepatltis-B duurt
lang. zm weken tot zes maanden, en
verloopt in ongeveer één procent van
de gevallen dodelijk
Verreweg de meeste patiënten gene
itn volledig, maar in tien tot vijftien
procent van de gevallen wordt de Bloedplasma
ziekte chronisch, en blijven er klach
ten Wanneer het lichaam er daarbij
niet in slaagt, het virus onschadelijk
te maken, blijft het in hun bloed
circuleren Ook sommige ogenschijn
lijk geheel herstelde patiënten blij
ven verder met het virus rondlopen
Het totale aantal dragers' wordt in
Nederland geschat op 0.4 procent van
de bevolking
gebruikers die zich inspuiten met
nlet-steriele naalden
De „bloedige" besmettingsweg is niet
de enige, omdat het virus bij dragers
ook voorkomt in speeksel, zaadvloei
stof. moedermelk, zweet en andere
ultscheidingsprodukten De besmet
ting kan dus ook worden overge
bracht door intieme contacten en ge
slachtsverkeer. Naast echtgenoten en
kinderen van dragers behoren daar
door mensen met veel verschillende
seksuele partners tot de risico
groepen
hta
Besmetting vis bloedtransfusie is in
Nederland een hoge uitzondering ge
worden. omdat sinds tien Jaar dra
gers door laboratoriumonderzoek
herkend kunnen worden en dan als
bloeddonor worden afgekeurd. Het
risico voor besmetting is wel belang
rijk voor medisch en paramedisch
p personeel dat werkt of in aanraking
r kan komen met bloed van dragers
een verpleegster die zich prikt aan
een gebruikte injectienaald, een tan
darts die zich verwondt aan een in
strument waarmee hij een drager
heeft behandeld. Berucht is het op
treden van hepatltis-B onder drug-
Het CLB bereidt het vaccin dat men
sen uit risicogroepen tegen besmet
ting moet beschermen, uit bloedplas
ma van dragers. Het is de encge bron
van hepatltis-B virus, omdat het tot
nog toe niet mogelijk bleek, het te
kweken Het virus wordt door een
warmtebehandeling onschadelijk ge
maakt. maar kan dan nog wel immu
niteit oproepen tegen een „echte" be-
smettine Na uitgebreid laboratoriu
monderzoek en proeven met apen
(het enige geschikte proefdier) was
het vaccin rijp voor de eerste experi
mentele toepassing bij mensen. Vol
gens goede medische traditie gebeur
de dat bij projectleider dr. V.P. Eijs-
vogel en andere directieleden en me
dewerkers van het CLB zelf. die tot
nog toe geen ongewenste bijwerkin
gen rapporteerden
Men is nu toe aan proeven met grote
re groepen vrijwilligers. Onder ande
re wil men in een groep met sterk
verhoogd besmettingsrisico in ander
half Jaar de praktische bescherming*
waarde van het vaccin vaststellen
Die groep vindt men in samenwer
king met de Amsterdamse Gemeen
telijke geneeskundige en gezond
heidsdlenst onder homoseksuele
mannen met veel wisselende contac
ten. Daar circuleert het virus om een
of andere reden heel sterk, aldus dok
ter Coutlnho van de OG en GD. en we
hebben met deze mensen een vertrou
wensrelatie die dit onderzoek moge
lijk maakt
Marijke Brunt van de Werkgroep Energiediscussie biedt minister Van Aardenne van economische
zaken het plan aan voor de stimulering en begeleiding van de maatschappelijke discussie over de
energievoorziening.
LOENEN i ANP» - Dne leden van.dc
anti-militaristische actiegroep
kruit" zijn gisterochtend aangehot£
den op het terrein van de militaire
strafinrichting Nieuwersluis (ge
raeente Loenen). Het drietal heeft be
kend van plan te zijn geweest een 23
jarige soldaat die in Nieuwersluis' in'
voorarrest zit wegens het wei gered-,
van een dienstbevel te bevrijden
Door het vernielen van de omheuj-
ning drongen de drie Onkruit-leden:
het terrein van Nieuwersluis binnen
Zij hebben daarna geprobeerd
schroeven te verwijderen uit de raajo-
kozijnen van de cel van de soldaat
Bij hun aanhouding hadden zij bur
gerkleding van S. en een breekijzer,
bij zich. Een bewaker van de strafiü;
richting ontdekte het drietal om tWeê.
uur
Dp rijkspolitie in Loenen hiëld
later buiten de strafinrichitng èen
man en een vrouw in een stilstaande
auto aan. Vermoedelijk waren zij ook.
bij de zaak betrokken en van plan^fe-
overvallers en mogelijk de soldaatje
de bevrijdingsactie naar een schuila
dres te brengen
ADVERTENTIE-
Van een on2er verslaggevers
ROTTERDAM-seattle Twee Amerikaanse patrouillevaartuigen houden sinds zondagavond
de wacht bij het verlaten en stuurloos ronddobberende passagiersschip. Prinsendam" in de
grafuch onderzoek in Indonesische Golf van Alaska Getuige de rookwolken boven het vaartuig woedt de brand nog steeds.
SCHIPHOL (ANP) In verband met
het grote probleem van dichtsllbende
havens wU Indonesië graag met Ne
derland samenwerken op het gebied
van waterloopkundig onderzoek
Men wil voldoende wetenschappelij
ke en technische kennis zien op te
bouwen voor het uitvoeren van om
vangrijke projecten, die van grote
betekenis zijn voor de economische
ontwikkeling van het land. De moge
lijkheden van samenwerking worden
beiderzijds verder onderzocht, vertel
de minister Van Trier (wetenschap^
beleidgisteren na terugkomst van
zijn Indonesische reis
Indonesia is bereid mee te werken
aan een tweede Nederlands oceano
wateren vervolg op de expeditie van
de Snellius in de jaren twintig. Het
ondetzoekvaartuig van de marine Hr
Ms Tydeman zal als alles meezit eind
volgend jaar kunnen uitvaren
Nauwere wetenschappelijke samen
werking zal verder voornamelijk lig
gen op het gebied van onderzoek naar
alternatieve energiebronnen en me-
taliurglsch onderzoek. Concrete plan
nen moeten na wederzijdse oriënta-
tiebezoeken van deskundigen worden
opgesteld
Ook de behoefte aan veldwerk van
Nederlandse oriëntalisten kwam ter
sprake Volgens de Leidse javanist
prof. Uhlenbeck. die de reis mee
maakte. is bezoek van Nederlandse
studenten aan Indonesië een absolu
te voorwaarde voor het op peil hou
den van de in ons land aanwezige
kennis van de Indonesische cultuur,
die dreigt langzaam achterop te ra
ken. De belangstelling voor deze stu
die is de laatste tijd weer toegeno
men. na een inzinking in de jaren
zestig President Suharto toonde zich
tegenover minister Van Trier een
warm voorstander van voortzetting
van deze traditie
Zoals wetenschappelijke boeken, ency-
clopedieën.literatuur, atlassen, oude pren
ten, enz. Misschien krijgt u er nog meer
geld voor dan u denkt.
Koek ha ik lel J de Slegte I» Jvulvemtraal 4K-32.
U»H! I'K Amsterdam Tel (Ifrt-JÏWJW Rotterdam. Hen Haag.
Eindhoven, l'lrecht. Arnhem.Kroningen. Haarlem. leiden.
Knwhede. Antwerpen. Genl
Van onze onderwijsredactie
DELFT Vandaag begint de Alge
mene Bond van Onderwijzend Perso
neel (ABOP) met prikacties tegen het
beleid van minister Pais De acties
zijn een vervolg op de demonstratie
van 1 oktober, toen zestigduizend on
derwijsgevenden op het Malieveld in
Den Haag hun ongenoegen kenbaar
maakten
De afdeling Delft van de ABOP bijt
de spits af Deze week worden allerlei
kleine en grote prikjes uitgedeeld aan
het adres van de minister van onder
wijs. Hier en daar zal gestaakt wor
den, mogelijk worden er bezettingen
georganiseerd en op de Markt zal een
tent opgericht worden, die de naam
„Dr A Pals-school" krijgt
Woensdag zal de heer J van den
Bosch, voorzitter van de landelijke
ABOP. meedelen hoe de prikacties
elders ln het land zullen worden
voortgezet
ADVERTENTIE
Geen losraken of verschuiven
meer van
Niemand, die een kunstgebit heett. behoeft
meer op een kritiek moment in verlegenheid
te raken omdat rijn kunstgebit losschiet of
verschuift Maak een einde aan dit steeds
dreigende ongemak Een weinig Oentofix-
poeder houdt het gebit de gehele dag on
wrikbaar op ?>|n plaats Oentolix geelt U een
gevoel van zekerheid Probeer het nog van
daag Bg apotheken en drogistenien
LEEUWARDEN Bijna vijf jaar na
dat een deel van de toren van de Sint
Bonifatiuskerk te Leeuwarden door
een storm werd geveld, is de herbouw
gereed. Op woensdag 15 oktober zal
de toren aan de Stichting Bonifatius
toren worden overgedragen tijdens
een bijeenkomst in de kerk. De bur
gemeester van Leeuwarden, de heer
J S Brandsma. zal spreken en verder
werken de organist Theo Lambooij
en de Christelijke zang- en oratorium
vereniging Leeuwarden West aan het
programma mee
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Werkgroep Energiediscussie heeft gisteren
aan minister Van Aardenne «economische zaken) een bedrag,
van bijna vijf miljoen gulden gevraagd voor de uitvoering v$ur
een informatieproject over het energievraagstuk. Het project^
zal twee jaar in beslag nemen en zal onder meer bestaan uit
een huis-aan-huis-krant. tentoonstellingen, spellen op hejt
gebied van energie, folders, brochures en ander voorlichtings
materiaal.
De Werkgroep Energiediscussie,
waarin 41 uiteenlopende maatschap
pelijke organisaties samenwerken,
heeft het project opgezet aan de hand
van een onderzoek waaruit bleek dat
onder de organisaties grote behoefte
bestaat aan evenwichtige informatie
over de produktie. de consumptie en
de distributie van energie Naast de
verspreiding van voorlichtingsmate
riaal wil de werkgroep ook kadercur-
Gisteravond laat bestond echter de indruk dat de brand aan het afnemen is.
Volgens de Nederlander Paul Welling,
een van de officieren van de ..Prinsen-
dam". heeft de bemanning haar uiter
ste best gedaan om het vuur de baas
te worden De brand is ontstaan in Insp€Ctl6
een van de hoofdmachines van het
schip. De ruimte waar deze machine
staat werd afgesloten en volgespoten
met koolzuurgas om de brand te ver
stikken Dat heeft niet tot het gewee
ste resultaat geleid
nagenoeg hopeloos was geworden
Met een helicopter verliet de ploeg
toen als laatste het schip
Functionarissen van de Holland
Amerika Lijn hebben gisteravond
meegedeeld dat de ..Prinsendam"
niet met een sproei-installatie is uit
gerust. Dat bemoeilijkte de blussing
De bemanning heeft een tijd gewacht
voordat de brandende machineka
mer weer werd geopend Toen bleek,
dat het vuur zich had uitgebreid in
plaats van dat het was gedoofd Er
kon geen water naar het betrokken
compartiment worden gepompt, om
dat belangrijke onderdelen van de
pompen door de brand waren ver
nield. De blusploeg, onder leiding van
kapitein Cees Wabeke. bleef op het
schip tot het moment dat de toestand
De door de Holland Amerika Lijn
gecharterde sleepboot met aan boord
onder meer kapitein Wabeke arri
veerde omstreeks middernacht in de
buurt van de ..Prinsendam Men be
gon meteen met het ondernemen van
pogingen vat op het rampschip te
AMSTERDAM De verlenging van
de oostlijn van de Amsterdamse me
tro naar het Centraal Station wordt
vrijdag officieel in gebruik genomen.
Vanaf zaterdag kan de bevolking
over het nieuwe tracé rijden. Er zijn
drie nieuwe stations Waterlooplein.
Nieuwmarkt en Centraal Station, het
laatste ls met een ondergrondse tun
nel verbonden met het spoorstation
van de NS. Het tracé tussen Weesper-
plein en Centraal Station is bijna
twee kilometer lang en geheel onder
gronds.
krijgen Hoewel er nog geen beslis
sing is genomen over de haven waar
heen het gehavende schip zal worden
gebracht houdt men er rekening mee
dat de sleepreis acht dagen in beslag
zal nemen. Eenmaal in een droogdok
moet een uitvoerige inspectie uitwij
zen of het schip te repareren is
De bemanning en de passagiers van
de Prinsendam. onder wie het Neder
landse echtpaar Chris en Mies Karei-
se uit Reeuwijk en de vrouw van
kapitein Wabeke. zijn gisteren per
vliegtuig naar Seattle gebracht Daar
zijn ze in hotels ondergebracht. Van
daag zullen ze mogelijk huiswaarts
keren. De bemanning van de ..Prin
sendam" blijft voorlopig in Seattle
De Canadese kustwacht gaat volgens
de laatste berichten deskundigen op
brandblusgebled Inzetten om te po
gen de brand aan boord van het crui
seschip „Prinsendam" tot staan te
brengen. Men doet dit omdat de vrees
bestaat dat anders de olie. die nog in
het schip aanwezig is in de Golf van
Alaska zal stromen
sussen houden om het aantal mensen,
dat voorlichting kan geven, uit te
breiden
Minister Van Aardenne heeft de aan-'
vraag voor financiële steun doorgege-
ven aan de stuurgroep van de zoge
noemde maatschappelijke discusfte
over de energievoorziening. Deze bre
de discussie, waarin het informatie
project van de werkgroep een rol zou
kunnen vervullen, is echter nog niét
van de grond gekomen Volgens Jan"
Dogterom van de werkgroep is de
aanvraag voor subsidie voor het in
formatieproject met afhankelijk van
het doorgaan van deze discussie de
werkgroep wil zo snel mogelijk met
de uitvoering beginnen
Begroting
De werkgroep meent dat het gevraag-*
de bedrag voor het informatiepakket,
«bijna vijf miljoen gulden, in twee
jaar te bestedeni geen onoverkomelijk
ke problemen zou mogen geven. Jan-
Dogterom wees er gisteren op dat op_
de begroting van het ministerie van*
economische zaken voor de maai
schappelijke discussie voor dit jaar.
acht miljoen gulden is uitgetrokken
De twijfel aan die discussie groeit,
terwijl er bovendien nog steeds geer-
voorzitter voor de stuurgroep is ge
vonden. Onze aanvraag is in feite een
geschenk voor Van Aardenne aldus
Dogterom
Een brancard van een reddingshelikopter is neergelaten in een van
de stampvolle reddingsboten van het cruiseschip De Prinsendam.
waarop zaterdag brand uitbrak. Alle opvarenden werden gered.
„Begrijp jij waarom ze zeggen dat hij
in de roos heeft geschoten?"
ADVERTENTIE
teen*
itkef
ïjdN
ïrk
er*
DORDRECHT Het ongeluk op de Oude Maas. waarbij een binnenvaarttan-
ker met rampzalige gevolgen een veerbootje ramde, heeft misschien
begrijpelijk nieuw voedsel gegeven aan het hier en daar levende vooroor
deel dat het op de Nederlandse vaarwegen slecht gesteld is met de veiligheid
Dit zou dan ook geen wonder zijn omdat de wetgeving voor de binnenvaart
achterloopt, op het vakmanschap van de schipperij het nodige is aan te
merken en het niet nauw genomen wordt met de voorschriften
4 J - b*
Mr. A P. Mensert Spaander
man. commandant van de
rijkspolitie te water in Zuid
west Nederland, vindt dat al
lemaal zwaar overdreven. In
dianenverhalen over dronken
schippers en jonge, onervaren
jongens die zomaar op een
schip worden gezet wijst hij
helemaal van de hand. Zeker,
theoretisch is het toegestaan
op 16-jarige leeftijd met een
schip op de Nederlandse bin
nenwateren te varen, met uit
zondering dan van de Waal en
de Lek. rivieren die tot het
internationale Rijngebied
worden gerekend en waarvoor
men het zogenaamde Rijn
schipperspatent in zijn bezit
moet hebben om er op te mo
gen varen. Die 16-jarige schip
per bestaat echter niet
Iedereen begrijpt dat geen en
kele reder of eigenaar een al
gauw een miljoen kostend
schip zou toevertrouwen aan
een jongen die bij wijze van
spreken nog nooit water heeft
gezien Laat staan, zoals in
een tv-uitzending is gesugge
reerd. dat een jonge knaap de
kans zou krijgen met een gas
tanker van 9 miljoen te gaan
varen. Het zijn verhalen die
nergens op gegrond zijn. Veel
eer volgt een jongen met
schippersaspiraties eén van
de opleidingen van het Ko
ninklijk Onderwijs voor de
binnenvaart. Binnenkort
moet men trouwens een diplo
ma hebben om als schipper
aan het scheepsverkeer op de
Nederlandse binnenwateren
te mogen deelnemen
Gediplomeerd
Dat wil intussen niet zeggen
dat er maar weinig gediplo
meerde schippers zijn. Het te
gendeel is waar De meesten
van hen varen ook op de Rijn
en dit houdt automatisch in
dat er een diploma voor han
den moet zijn in de vorm van
het Rijnschipperspatent The
orie is ook op het water dus
wel iets anders dan de prak
tijk
Commandant Mensert Spaan
derman geeft toe dat de wet
geving voor de vaarwegen
veel eenvoudiger is dan die
voor het wegverkeer Een sim
pel voorbeeld In het wegen
verkeersreglement is het pro
bleem van het alcoholgebruik
nauwkeurig geregeld De rijk
spolitie te water moet een al
gemeen artikel uit het wet
boek van strafrecht gebruiken
waarin als overtredingen (das
niet'als misdrijven!» worden
aangemerkt het plegen van
gevaarlijke handelingen in
staat van dronkenschap ..Al
leen uit. preventieve overwe
gingen heb ik al eens voorge
steld dit nader te regelen
Maar niet omdat het alcohol-
Een van de kinderen die
bij de ramp met de veer
pont van 7-wijndrecht
naar Dordrecht in het wa
ter waren geraakt, wordt
door een ziekenbroeder
naar een ambulance ge
bracht.
probleem op het water zo ver
schrikkelijk groot zou zijn
Als het in mijn wijde gebied
een of twee keer gebeurt dat
tegen alcoholmisbruik moet
worden opgetreden dan is het
veel.' aldus de districtscom
mandant
Er staat overigens een geheel
nieuwe wetgeving op stapel,
die zoveel mogelijk in over
eenstemming zaJ zijn met de
internationale wetgeving
zoals die in het Rijngebied
geldt. Het eerst vermoede
lijk begin volgend jaar zal
de binnenschepenwet van
kracht worden. Volgens deze
nieuwe wet moeten schippers
en kapiteins van binnensche
pen ook buiten het internatio
nale Rijngebied in het bezit
zijn van een diploma. Dat zal
voor de huidige schipperij
geen ingrijpende gevolgen
hpbben. want zeer veel schip
pers en kapiteins zijn gediplo
meerd
Vaarreglement
In het zogenaamde vaarregle
ment worden de verkeersre
gels te water geregeld. Daarin
staat niets over de noodzake
lijkheid dat een schip gekeurd
moet zijn. Ook dit wordt in de
nieuwe wet geregeld, evenals
trouwens het feit dat de be
manning bepaalde diplomas'
moet hebben. In aanmaak is
inmiddels ook een nieuw ver
keersreglement voor het wa
ter. het binnenvaartpolitie
reglement. Het gaat het huidi-
ge vaarreglement vervangen
en is aangèpast aan het Rijn-
vaartpolitiereglement dat
voortdurend gemoderniseerd
wordt
Tenslotte is een begin ge-
maakt met het ontwerpen van
een vaarwegenwet. te vergelij-
ken met de wegenverkeerswet
waarin vragen worden beant
woord zoals bijvoorbeeld
Wat. is een openbare vaar -
weg?" En waarin wellicht ook
bijzondere scheepvaartmis-
drijven- of overtredingen kun
nen worden omschreven
Commandant Mensert Spaan
derman juicht de internatio
nalisering van de wetgeving
van harte toe. Zij zal de inten
sieve scheepvaart in Neder
land ten goede komen omdat
zij meer houvast zal verschaf
fen Daar is de veiligheid uite
raard mee gebaat, hetgeen
overigens niet betekent dat
het daarmee - hoe diep het
droeve ongeluk op de oude
Maas ook is te betreuren op
het ogenblik bijzonder slecht
zou zijn gesteld
