Aanslag op synagoge in Parijs
w
Albeda: geen loonmaatregel
im
es uw kado
autobedrijf
Poolse partijleider
gaat naar Moskou
Fascistische groepering eist verantwoordelijkheid op
zuiver scheerwol
Zelf Gebreid
Neveda Kwaliteit
j met Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Droog en zonnig
HET WEER
In deze krant
De stijl
maakt
Helmut
Schmidt
Verbetering gloeilamp nog
steeds in onderzoek
De mythe
Utrechts
van een
verleden
muzenzoon:
blijkt anders
Diaghilev
te zijn
Rechts-extremisme
is weer terug
Staking rustig verlopen
Dierendag
Werkloosheid
blijft fors oplopen
Noodvoorraad olie
wordt verdubbeld
j j j j j j j j j j i j i j j j j j
Bij de boekhandel bent u goed uit
cccfffrrffere ereree eereeeeè
Havenarbeider
verongelukt
Bouwbedrijf
met honderd
man failliet
CAO-akkoord
in de metaal
^BezorgTroaw een nieuwe abonnee
I
I
I
I
I
I
I
Trouw
H 38STE JAARGANG NR 11061 - ZATERDAG 4 OKTOBER 1980
Droog weer en zonnige perioden. Middagtemperatuur ongeveer zestien
graden. Matige wind uit zuid tot zuidwest windkracht drie tot vier
Morgen en overmorgen:
veranderlijk bewolkt en mogelijk een bui. middagtemperaturen omstreeks
zestien graden.
Zon op: 06.45. Maan op: 02.37
Zon onder: 18.06. Maan onder 17.09.
m n m
Pnnses Manjkestraat 5/hoek Pnnses Beatnx-
laan. Den Haag, tel 070-83.94.53.
LOSSE NUMMERS 65 CENT
PAGINA 13:
PAGINA 15:
PAGINA 19:
PAGINA 9:
WARSCHAU (AFP. AP, Reuter, UPI) De Poolse partijleider
Stanlslaw Kanla gaat eind deze maand naar Moskou om de
Russische regering in te lichten over de koers van de Poolse
regering. De staking van honderdduizenden arbeiders in grote
delen van Polen is gisteren rustig verlopen. Brandpunten
waren opnieuw de havenstad Gdansk en de mijnen in Silezië.
ADVERTENTIE
(fg|i§gfl
P) jdfW cp
ïm! ix
|U-L IrH
-
Kanla zou de Sowjet-Unie willen ver
zekeren dat de toestand ln Polen
weer rustig is, en dat de onvrede bij
een groot deel van bevolking ls
weggenomen. Moskou van zijn kant
wil weten wat de Poolse autoriteiten
verder van plan zijn De regerings
krant Prawda heeft zich bij herhaling
kritisch uitgelaten over de „anti-soci
alistische acties in Polen", die steeds
heviger zouden worden, over de be
trokkenheid van het buitenland en
over vijanden van het socialisme die
het verzet in Polen zouden finan
cieren.
Vervolg op pagina 7
Van onze sociaal-economische re
dactie
DEN HAAG De werkloosheid is in
september in razend tempo blijven
oplopen. Er kwamen ruim 7600 werk
lozen bij, en het totaal staat nu op.
ruim 269.000, terwijl al Jarenlang het
aantal werklozen in de september
maand wat pleegde te dalen, ls ook
met dit gebruikelijke verschijnsel nu
gebroken, zoals het afgelopen Jaar al
vele records op het gebied van de
werkloosheid zijn gebroken.
Vorig Jaar september daalde de werk
loosheid met 5400 naar bijna 213.000.
In de afgelopen twaalf maanden ls de
werkloosheid dus met bijna 55.000
toegenomen. Gecorrigeerd voor in
vloeden van het seizoen staat het
cijfer nu op bijna 266.000, hetgeen een
stijging inhoudt van bijna 58 duizend
in een jaar tijds.
Geheel passend in het beeld van snel
le versombering ontwikkelt zich de
vraag naar personeel. Het aantal va
catures nam af met ruim achtduizend
tot ruim 43.000. Vorig Jaar waren er
eind september nog ruim 66.000 vaca
tures.
ADVERTENTIE
Wie zijn wij?
HOLWERDA
Erkend verhuizer
NIET duurder. WEL beter
A knerr 03240-11522
Lelystad: 03200-21600
Kampen: 05202-16852
PARIJS (AFP, AP, Reu
ter, UPI) Bij een aan
slag voor een synagoge
in Parijs zijn gisteravond
zeker vier mensen om
het leven gekomen. Een
fascistische groepering
heeft zich verantwoorde
lijk gesteld.
De explosie in de Rue Copemic in de
16e wijk, waar een zware born, was
gelegd in een auto. Het was de zesde
aanslag op een Joodse instelling in
Parijs binnen korte tijd, maar de eer
ste met dodelijke afloop Zeker tien
mensen zijn ernstig gewond.
Op het moment van de explosie vond
een dienst plaats in de synagoge, in
verband met de sabbath. Er waren
zeker 400 mensen aanwezig. De aan
slag was zo krachtig dat verscheidene
gebouwen in de buurt grote schade
opliepen, en auto's omver werden ge
worpen. In de straat, in de buurt van
de Are de Triomphe, was het zeer
druk en zaten nog veel mensen op
terrasjes.
Onmiddellijk na de ontploffing reden
ambulances af en aan. Door het grote
aantal toeschouwers ontstond bin
nen korte tijd een chaos, die het hulp-
verleningswerk bemoeilijkte. Minis
ter van binnenlandse zaken Christian
Bonnet kwam zelf poolshoogte
nemen.
Kort na de aanslag hield de politie
twee verdachte personen aan. Deze
werden echter na korte tijd weer vrij
gelaten. Zij hadden niets met de ter
reurdaad te maken. Ooggetuigen ver
telden dat na de explosie de vlammen
zeker vijftien meter uit het gebouw
sloegen. De synagoge, waarin ook een
school en een cultureel centrum zijn
gevestigd, is het centrum voor de
liberale Joden in Parijs.
De beweging Faisceaux natlonallstes
Europeens stelde zich verantwoorde
lijk voor de aanslag in een telefoontje
met het persbureau AFP. Een „fais-
ceau" is een groepering, maar ook de
pijlenbundel die het symbool vormde
van de internationale falangisten.
Onlangs heeft de politie een aantal
voormannen opgepakt, maar later
weer laten gaan.
De rabbijn van de synagoge, de Brit
David Williams, zei dat de Joden in
Frankrijk zullen tonen dat „zij niet
bang zijn en dat zullen tonen door te
bidden, vandaag en voor altijd". Mi
nister Bonnet riep de Jonge Joden op
„niet het recht in eigen hand te
nemen".
Een achtergrondverhaal over ex
treem-rechts in Europa staat op pag.
9.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De strategische voor
raad olie(produkten), die in Neder
land ls aangelegd voor tijden van
nood, wordt verdubbeld. Het is de
bedoeling van minister Van Aarden-
ne (economische zaken) om de nood
voorraad zodanig te vergroten dat
deze voor dertig dagen soelaas biedt
indien de olie-aanvoer naar Neder
land geheel zou wegvallen.
Met de aankoop van de extra voor
raad is een bedrag van ongeveer vier
honderd miljoen gulden gemoeid. De
aankoper en de beheerder van de
noodvoorraad (nu: voor vijftien da
gen) is de stiGhting Icova, waarin
overheid en olie-industrie en handel
zijn vertegenwoordigd.
De bom bij de synagoge richtte een enorme schade aan.
Van onze sociaal-economi
sche redactie
DEN HAAG Als vakbewe
ging en werkgevers niet vrij
willig komen tot beperking
van de loonstijging in 1981 tot
minder dan acht procent, zal
de regering toch niet met een
loonmaatregel komen om
zo'n beperking alsnog af te
dwingen. Wel zal de regering
zo nodig maatreglen treffen
om te bereiken dat komend
jaar niet alle inkomens even
veel koopkracht inleveren,
maar de hoge inkomens meer
dan de lage.
Minister Albeda (sociale zaken) ver
klaarde dit gisteren na het loonover-
leg met werkgevers en vakcentrales.
De regering wil de bruto loonstijging
komend Jaar beperkt zien tot zes pro
cent Zonder ingrijpen of vrijwillige
extra matiging komt er echter acht
procent uit de bus. Uit uitspraken
van minister Van der 8tee (financiën)
is afgeleid dat de regering zou ingrij-
pen als er geen vrijwillige beperking
tot beneden acht procent komt Maar
Albeda zei„Ik spreek tegen dat er een
dictaat komt als de sociale partners
niets doen en het acht procent wordt
Ik denk dat dan niets zal gebeuren,
tenzij er morgen een nieuwe oliecrisis
uitbreekt of zo."
„Maar Ik kan niet leven met een Inko-
mensprent waarin iedereen evenveel
inlevert," ging Albeda verder. Het ka
binetsbeleid, zoals het er nu ligt, zou
ertoe lelden dat alle inkomens van
hoog tot laag anderhalf procent in
koopkracht achteruit gaan. Ook op
dit punt heeft het kabinet vakbewe
ging en werkgevers gevraagd via
loonafspraken te komen tot een eer
lijker verdeling van de offers. „Op dit
punt zal de regering zo nodig haar
verantwoordelijkheid nemen," aldus
Albeda. Daarbij denkt hij aan een
opgelegde attopplng van prijscom
pensatie of van vakantietoeslag voor
hogere inkomens, of een combinatie
van belde.
ADVERTENTIES
verzekeringen.
ZEKER WETEN!
Tel. 030 - 334145
V
V
K-
V
V
c
V
Tot 31 december 1980:
Annie Oosterbroek-Dutschun
DORSTIG ALS HET LAND
Deze nieuwe Omnibus bevat de boeken:
Hart tegen hard-. De Kruishoeve en Tante
Johanna.
Drie indrukwekkende en onvergetelijke
streekroman# van deze onvoorstelbaar po
pulaire schrijfster.
Totaal 470 blz„ gebonden met een fraai
kleurenomslag.
Normale prijs 30.-
NU SLECHTS 15,-
Uw voordeel 15.-
•v
Het is onzeker of er na gisteren nog
een tweede ronde voor het centrale
loonoverleg komt, zoals het kabinet
wenst. De werkgevers willen dat het
kabinet miljarden extra bezuinigt in
1981, en dat door middel van de prijs
compensatie in de lonen wordt ge
moeid, hetzij door de compensatie te
'schonen' voor vergoeding van hogere
energieprijzen, hetzij door gewoon de
compensatie op 1 januari en eventu
eel ook op 1 juli voor iedereen te
korten.
Aan extra bezuinigingen eisen de
werkgevers 2,7 miljard gulden bij de
overheidsuitgaven en aan beknotting
van de prijscompensatie drie pro
cent. De opbrengst van de bezuinigin
gen moet mede worden gebruikt voor
lastenverlichting, zodat de koop
kracht niet verder zou hoeven dalen
dan bij de huidige kabinetsplannen.
Werkgeversvoorzitter Van Veen
noemde gisteren extra bezuiniging en
beknotting van prijscompensatie
„onmisbare elementen" voor een cen
traal loonakkoord. .Indien in de ko
mende weken definitief zou blijken
dat op deze twee punten geen afspra
ken zijn te maken, zien wij geen rol
voor de Stichting van de Arbeid." De
werkgevers sturen ln dat geval zon
der centrale loonafspraken direct aan
op CAO-onderhandelingen in de be
drijfstakken.
Voor alle drie de vakcentrales
FNV. CNV en de raad MHP (hoger
personeel) is schoning of andere
beknotting van de prijscompensatie
onbespreekbaar. CNV-voorzitter Van
der Meulen voegde eraan toe dat dit
standpunt wel kan veranderen als
bijvoorbeeld de oorlog Irak-Iran com
pleet uit de hand loopt. „Dan ont
staat voor ledereen een nieuwe situa
tie. Maar op dit moment is met het
ROTTERDAM De 26-jarige haven
arbeider F. Sik is bij een ongeluk op
het terrein van Seaport Terminals in
zijn woonplaats Rotterdam om het
leven gekomen. De man raakte bedol
ven onder drie bundels hout van dui
zend kilo elk, waarbij hij dodelijk
letsel opliep.
ROOSENDAAL (ANP) De recht
bank in Breda heeft gisteren Dekkers
bouwbedrijf in Roosendaal en de
twee dochterondernemingen failliet
verklaard. Hierdoor zijn de 98 perso
neelsleden werkloos geworden.
Het bouwbedrijf kwam in financiële
problemen, door het uitblijven van
orders en door grote renteverliezen
op onverkoopbare appartementen.
De pogingen tot overneming door een
ander bedrijf liepen op niets uit
Beter is het uitgepakt voor Techno-
vum Raam uit Roosendaal. Het fail
lissement dat onafwendbaar leek ls
afgewenteld, omdat enkele schuldei
sers bereid waren de financiële pro
blemen van dit ramenbedrijf te ver
lichten. Ook de fiscus toonde zich
niet ongenegen.
Het bedrijf moet wel worden „afge
slankt", maar het werk voor het me
rendeel van de 48 man personeel
blijft behouden.
CNV alleen over aftopping van prijs
compensatie te praten
FNV-voorzitter Kok vertelde dat be
houd van de huidige prijscompensa
tie vooral sociaal-psychologisch be
langrijk is. De Tweede Kamer heeft al
eens een D'66-motie aangenomen
waarin op schoning voor hogere ener
gieprijzen wordt aangedrongen. „Wij
willen best zakelijk meediscussiëren
met de politieke partijen.
Vervolg op pagina 3
Ons commentaar staat op pag. 5
Van onze verslaggevers
ZOETERMEER Vakbeweging en
werkgevers in de grootmetaal zijn er
gisteren in geslaagd een CAO-ak
koord te bereiken voor de werkne
mers in de metaal en elektrotechni
sche industrie (ongeveer 270.000
man). In die CAO, die zal lopen van 1
april 1980 tot en met 31 december
1981, is bepaald dat vooruitlopend
op de invoering van een nieuw func
tie kl2ssific a tiesys teem het over
grote deel van de werknemers een
toeslag krijgt van 75 gulden per kwar
taal.
Volgens de voorzitter van de organi
satie van metaalwerkgevers ir. W. J.
ter Hart, betekent het akkoord een
loonsomstijging die binnen de acht
procent blijft. Die acht procent loon
somstijging werd door het Centraal
Planbureau verwacht en ook het ka
binet heeft daarmee rekening gehou
den bij de prognose in de Miljoenen
nota.
In het CAO-principeakkoord is on
dermeer opgenomen: herstel van de
prijscompensatie en verwerking van
de (Albeda)toeslag van 26 gulden per
1 Januari 1981. Dat wil zeggen: een
salarisverhoging van één procent,
wat in de praktijk neerkomt op mini
maal 26 gulden. Het minimum aantal
vakantiedagen bedraagt dit Jaar 21
dagen. Daarbij komen twee extra
roostervrije dagen, en in 1981 zullen
dat er drie zijn.
De ondernemers in de metaal streven
ernaar om voor 1981 het nieuwe func
tiewaarderingssysteem operationeel
te hebben. De werkgevers en vakbe
weging zijn ook een. nieuwe regeling
van de vredesplicht overeenge
komen.
Er zal een procedureruimte moeten
blijven voor informatie en overleg
over alle mogelijke conflictstof. Wan
neer een conflict rijst en de vakbewe
ging besluit over te gaan tot actie dan
moet dat vier weken van tevoren wor
den bekend gemaakt.
Vervolg op pagina 3
ADVERTENTIE
Neveda Meteor - tijdelijk f 2.50 per boL Voor f 27.50
breit u ai een fijne trui in de nieuwste modekleuren.
Kaartrnmap Europa (A) Twee Dick Braaa poppetjes (B)
De kaarten van alle landen van Europa Twee leuke hangpoppetjes van stof.
in een handig formaat boekje. Origineel Dick Bnina
Donkerbruine kunsilederen omslag. ontwerp.
4 Hoofrn
eierdopjes (Dj
op sierlijk
blank houten
hangplankje
plus een
zandlopertje
als garantie
voor zacht,
gekookte
eieren.
Astheotiek Slavisch kleedje (C)
met fraai diermotief.
Als onderlegger of voor de sier.
Maak iemand abonnee op Trouw, hel ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee.
ft>stcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres:
_Giro._
Rasicode en plaats:
_TeL:_
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van 17.50
Kado naar keuze: QA DB. DC DD. (aankruisen a.u.b.1
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
Voor bezorginformatie 020-5626264
i