In gewone klas leren ze het meest SM VVD wil minder koopkracht voor herstel werkgelegenheid Onderwijzers willen wet op middenschool SHEAFFER Hoofdbestuur ABOP wil één schooltype Onderwijs anderstaligen in discussie DE KLEURRIJKE Liberaal verkiezingsprogramma 'samen aan 't werk' 'Navo-taken moeten worden uitgevoerd' "vrijdag 3 OKTOBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 9 Van onze onderwijsredactie AMSTERDAM Het hoofdbestuur van de Algemene Bond van Onderwijzend Personeel (ABOP) streeft naar wettelijke invoering van de middenschool als enig schoóltype voor de jeugd van twaalf tot zestien jaar. Dit blijkt uit de voorstellen die het bestuur heeft gepubliceerd voor de in december te houden algemene vergadering. Het hoofdbestuur van de ABOP gaat niet zover als een studiecommissie die over deze zaak heeft gerappor teerd. Deze commissie wilde zo spoe dig mogelijk een kaderwet voor de ontwikkeling van de middenschool en als vervolg daarop omstreeks 1990 een definitieve wet. Het hoofdbestuur spreekt zich wel onverkort uit ten gunste van algeme ne invoering van de middenschool. Burgemeester van ARP naar WD Van onze parlementsredactie De burgemeester van de Friese gemeente Barradeel (Sexbie- rum) mevrouw W. W. Veenhof is overgestapt van de ARP naar de WD. Zij heeft daartoe besloten, omdat de ARP naar haar mening te zeer pacifisti sche trekken begint te verto nen Als oudrijkspolltieofficier vindt zij deze ommezwaai der halve logisch. „Ik voel mij niet geroepen om mee op te gaan in het CDA. Christen zijn kan je ook in een andere partij. Maar na een lange tijd heb ik de gewetens volle beslissing genomen om niet langer toe te zien. Het CDA gaat te veel de kant op van het interkerkelijk vredes beraad, een levensgevaarlijke organisatie. Ik meen, dat wij in deze onbehaagelijke jaren, die me doen. denken aan de jaren dertig, ons sterk moeten bewa penen'." maar een termijn wordt niet ge noemd. Er zou eerst een kaderwet moeten komen, waarbinnen zowel de experimentele middenscholen als de rest van het voortgezet onderwijs zich konden ontwikkelen in de ge wenste richting. Maar wanneer de tijd rijp zal zijn om de middenschool over de hele linie in te voeren, laat het hoofdbestuur in het midden. Ais de algemene vergadering van de ABOP akkoord gaat met dit voorstel, betekent dit een belangrijke steun voor de nu op een politiek zijspoor staande middenschool-experimen ten. De katholieke en protestants- christelijke organisaties KOV en PCO willen wel meer samenhang in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs, maar dat hoeft niet persé een middenschool te zijn. Het Neder lands Genootschap van Leraren voelt niets voor algemene invoering van de middenschool. Binnen de ABOP, met name in de sectie algemeen voortge zet onderwijs, zal de nu voorgestelde beleidskeuze overigens ook nog wel weerstand oproepen. Het hoofdbestuur van de ABOP stelt verder voor om een actiever beleid te voeren ten aanzien van het vredeson- derwijs. Waar mogelijk zou de bond •ook steun moeten geven aan het In terkerkelijk Vredesberaad en aan het samenwerkingsverband tegen kern wapens. Het bestuur nèemt echter niet de aanbeveling van een studie commissie over, om te verklaren dat Nederland eenzijdige stappen zou moeten ondernemen tot verwijdering van alle atoomwapens en tot vermin dering van de conventionele bewape ning. Ook de uitspraak dat ons land uit de NAVO moet treden, neemt het bestuur niet voor zijn rekening. Het aantal kinderen van buitenlandse afkomst op,. Nederlandse scholen groeit met de dag. Door voortgaande immigratie, door gezinshereniging en door naar verhouding hoge geboortecijfers bij niet- Nederlanders. In de grote steden is op het ogenblik één op de vijf kinderen van vreemde kompf. ln sommige wijken is de concentratie van buitenlanders nog veèl hoger.'De scholen in deze wijkefj staart daardoor voor grote problemen Want het maakt wel verschil of je alleen Nederlandstalige kinderen - in de klas hebt of een bonte verscheidenheid van nationaliteiten. Het iö moeilijk het totale aantal kinderen behorend tot een culturele minderheid te schatten. Het zijn er waarschijnlijk meer dan honderdduizend en steeds meer scholen krijgen te maken met de vraag, hoe je deze leerlingen opvangt. Het siert minister Pais (onderwijs) dat hij begin dit jaar een nota heeft uitgebracht over het probleem van de culturele minderheden in ons onderwijs. Bij alle kritiek die er reeds op de nota is uitgebracht, blijft toch overeind staan dat hier voor het eerst een poging is ondernomen om een samenhangend beleid uit te stippelen. Ook organisaties van minderheden erkennen dat. Uitgangspunt van de concept beleidsnota van Pais is, dat Nederland een multi-culturele samenleving is geworden. Voor de school betekent dit, dat zij zich moet instellen op de verscheidenheid van culturele achtergronden. Er moet ruimte zijn voor onderwijs in andere talen en culturen als de betrokken groepen daarom vragen. Er moet ook aandacht besteed worden aan de ontmoeting tussen de verschillende culturen. De geschiedenisles kan niet alleen maar over de Nederlandse wapenfeiten gaan, bij aardrijkskunde mag Turkije of Suriname best wat beter uit de verf komen, de taalles krijgt op z'n minst een element van taalvergelijking, en als er fèest gevierd wordt, zal het ook'een beetje Spaans'of Chinees toegaan. In de nota van minist^rPais worden niet minder dan 83 maatregelen opgesomd ter uitvoering van dit beleid. Zij zijn niet allemaal nieuw, maar de lijst geeft wel een goede indruk van wat er minimaal moét gebeuren. Volgens de organisaties van de minderheden .en d,è Schoten is dat natuurlijk nog lang piet genoeg, maar het begin is er. In een serie van zes artikelen zullen Hanneke Wijgh, Johanneke Leestemaker en Piet Hagen een beeld geven van de veelkleurige situatie in het Nederlandse onderwijs. Daarbij zullen verschillende minderheidsgroeperingen en onderwijsvormen de revue passeren. Hoezeer de situatie en de aanpak van plaats tot plaats verschilt, duidelijk is dat de Nederlandse school er een nieuwe taak bij heeft: kinderen opvoeden voor een multi-culturele samenleving. •iska is een Surinaams meisje van negen ?Z<? zit in de derde klas van de openbare basisschool ,„De Kraal", in Arasterdam-Oost. Vorig jaar-feze met haar-ouders naar Neder- I land gekomen. Ze is een van de weinige Surinaanusckinderen op deze school, die nog j maar kórt in Nederland is. De meeste van talk, haar vriendjes en'vriendinnetjes, zoals Ro el fcj.beri,' King. Afiah. Betsy, Vivienne en Media, et fly ^jn al vijf jaar uit. Suriname weg. Zij herinne- ren zich niets tneer van hun schooltijd uit ste^f.Suriname, voor zover ze daar op school zijn 1 geweest. Alleen Mariska kan nog een vergelij- ,t fo. kjflg makera ,jDe school in Nederland is veel teu" ]j$ker Je kunt hier lekker ruzie maken" eflCgHipt ze ondeugend. j vï* Kraal staat midden in de Transvaalbuurt. jit 5 waar de straatnamen hérinneren aan een roemrucht vérleden. De school telt 305 leer lingen Meer dan de helft zijn buitenlanders:, 'Turkcjt."- Marokkanen. Surinamers, Antillia- mJö'jien. 'Enpélsen, Joegosl'avëh. Kaapverdianen ikE en Portugezen: „PSs.het laatste, jaar mogen iT' 'we officiéél'dé Surinamers bij de buitenlan- eters tellen", zégt Rob van IJzerloo, het nog Johge hoofd van de school ST Papiamento UVatk. 1 "T !h verhouding 'met de andere buitenlandse ^T. kinderen geven de Surinaamse kinderen de minste problemen. Direct vanaf het begin v zijn ze in het Nederlands aanspreekbaar. - Toch betekent dit niet dat de Surinaamse en de Antilliaanse kinderen geen extra hulp J nodig hebben. Gerda Rosman, een van de vijf leerkrachten, die speciaal zijn aangetrokken - voor de niet-Nederlandstalige kinderen, weet uit ervaring dat de Surinaamse kinderen veel 1 moeite hebben met de zinsbouw. „Vooral als ze thuis Papiamento praten, halen ze de r begrippen nog wel eens door elkaar." j De Kraal is een grote school met veertien klassen. Dankzij extra subsidie en extra leer- krachten zijn de klassen klein: gemiddeld zo n twintig leerlingen per klas Rob van IJzerloo: „Dit jaar hebbert we gekozen yoor I kleinere klassen. Het dilemma is steeds ot we de buitenlandse kinderen apart les ztlW?n geven of in de klas houden. Wij vinden het beter dat de buitenlandse kinderen gewoon Imee draaien in de klas. Daar leröX-Zé tiöt meest. Vooral in de eerste klassen-werkt dit - goed. Of ze nu Nederlands zijn öf Btflten- -r. Energieproject door Hanneke Wijgh lands, ze moeten toch allemaal leren lezen en schrijven." Hij is niet zo'n voorstander van bi-cultureel onderwijs, waarbij de buitenlandse leerlin gen zowel in de eigen taal als in de Nederland se taal onderwijs krijgen. „Je merkt het aan de oud-leerlingen, die vallen tussen de wal en het schip, omdat ze zo toch een achterstand oplopen. Zij hebben teveel lessen gemist. Je kunt beter erkennen dat de school pluriform is geworden, een samenballing van diverse culturen. Het zijn niet alleen de buitenlandse kinderen, die zich aan de Nederlandse cul tuur moeten aanpassen, ook de Nederlandse kinderen moeten kennis kunnen maken met de taal en de leefwijzen in andere landen." Als voorbeeld noemt hij een energieproject, dat vorig schooljaar is gehouden. „In een klassegesprek werd aan de Turkse kinderen gevraagd hoe zij zich kleden als het koud is en hoe de Turken hun huizen verwarmen. Hetzelfde werd aan de Surinaamse leerlingen en andere buitenlanders gevraagd." Extra hulp aan de buitenlandse kinderen wordt gegeven op drie niveaus. In de A-groep zitten de leerlingen, die. nog helemaal geen Nederlands verstaan. Zij werken onder lei ding van de vijf extra taalleerkrachten, die kleine opdrachtjes meegeven naar de klas. In de B-groep overleggen de klasseleerkracht en de taalleerkracht samen over de hulp, die aan de buitenlandse kinderen wordt gegeven. Zij kunnen al redelijk Nederlands verstaan. In de laatste groep, de C-groep, beslist de klas seleerkracht over de hulp, die moet worden verstrekt. Deze kinderen zijn al goed aan spreekbaar. „In principe", zegt Rob van IJzerloo, „is de hulp alleen bestemd voor de anderstaligen. Maar wij vinden dat ook de Surinaamse en de Nederlandse kinderen, als zij moeite met iets hebben, geholpen moeten worden. Dat voor komt ook dat de Nederlandse ouders denken dat hun kinderen tekort komen door de extra aandacht voor de buitenlanders. Het komt toch voor dat Nederlanders hun kinderen naar de bijzonder school sturen, omdat daar minder buitenlanders op zitten." Onderwijskundig worden er hoge eisen aan het docententeam van „De Kraal" gesteld. Zij hebben te maken met een veelvoud aan problemen, die vanuit de wijk de school bin nen komen. In de Transvaalbuurt wonen veel werklozen, gebroken gezinnen, buitenlandse werknemers en alleenstaande ouders. Finan cieel kunnen zij vaak maar net het hoofd boven water houden. De huizen in de omge ving zijn verkrot, al worden er ook woningen gerenoveerd. Op ai deze problemen moet de school een antwoord geven. „Steeds meer wordt de school betrokken bij maatschappelijke problemen als jeugdcrimi naliteit, agressie en drugsgebruik. Als team hebben wij ons afgevraagd waar onze gren zen liggen. Moeten wij ons bemoeien met een leerling, die na school uit stelen gaat of die constant spijbelt? Wij vinden van wél. De ouders schuiven steeds maar de zorg van de opvoeding naar ons toe. Nu de vaste normen en gedragspatronen zijn weggevallen, heb ben veel ouders het gezag over hun kinderen verloren. Wij proberen dat gezagsvacuüm een beetje op te vullen. Dat geldt niet alleen voor de buitenlandse kinderen, maar even goed voor de Nederlandse kinderen. Wat dat be treft zijn er geen grote verschillen tussen de diverse groeperingen." Van IJzerloo is positief over de nota Culturele Minderheden in het Onderwijs in Nederland, al vindt hij wel dat de nota te laat komt. „Elke school met buitenlandse kinderen heeft meer leerkrachten gekregen, maar met meer mensen los je de problemen nog niet op. Je moet een beleid voeren. Nu moest elke school zelf het wiel uitvinden. Al die energie, die in het vinden van oplossingen is gestoken, had volgens mij veel nuttiger besteed kunnen worden. In Amsterdam gaan we nu op wijkni veau samenwerken met psychologen en maatschappelijk werkers. Dat lijkt me een goed begin van een beleid." De Stichting Landelijke Federatie van Wel- zijnsinstellingen van Surinamers hoopt dat het principe van de gelijkwaardigheid van de verschillende culturen in Nederland verder gaat dan het vormen van een „multi-folklo- ristische" samenleving. Een Studie Centrum voor de eigen cultuur zoals de Molukse ge meenschap als eerste gaat oprichten, ziet de Federatie als één van de mogelijkheden om gelijkwaardigheid van culturen te bevor deren. Van onze sociaal economische redactie DEN HAAG De WD wil het herstel van de werkgelegenheid voor het overgrote deel laten komen uit het bedrijfsleven. Daartoe moeten zowel overheidsuitgaven als koopkracht de •ikomende jaren wat inleveren, zo blijkt uit het gisteren verschenen WD-verkiezingsprogram. Het beslag dat overheid en sociale uitkeringen leggen op het nationale inkomen, zal met een (procent per jaar moeten inkrimpen. De gemiddelde werknemer zal per jaar ongeveer een 'procent koopkracht moeten inleveren, tenzij men promotie maakt. Het ontwerp program van de WD (voor de jaren 1981-'85 heet „Samen aan 't werk". Het is opgesteld door (een werkgroep van partijbestuur en 'besturen van de VVD-fracties in Tweede en Eerste Kamer. Eind maart zal de algemene vergadering van de WD het program vaststellen. De WD streeft naar zoveel mogelijk economische groei, maar gaat niet op voorhand uit van een bepaald percen tage, zoals in het CDA-program (2,5 procent groei per Jaar) of het PvdA- program (2 procent). In het WD-pro- gram zijn berekeningen gemaakt voor wat er moet gebeuren als de groei uitkomt op 1,5 procent per jaar, het twee, en als het drie procent Nederland dient, aldus het VVD-pro- gram, zijn NAVO-taken onverkort uit te voeren. In december 1981 moet Nederland zijn aandeel leveren in de vorm van plaatsing van een aantal kruisraketten, tenzij er voor die tijd met de Sowjet-Unie overeenstem ming is over wederzijdse verminde ring van het aantal raketten. De VVD wil de ontwikkelingshulp handhaven op het huidige niveau, ondanks de teruglopende economi sche ontwikkeling. Het buitenlands beleid voor het Midden-Oosten moet gericht zijn op een vredesregeling tussen Israël en zijn buurlanden waarbij wordt tegemoet gekomen aan Palestijns zelfbestuur. Erken ning van de PLO kan pas plaatsvin den als deze organisatie afziet van terreurdaden en van het doel Israël te vernietigen. wordt. De koopkracht van de particu liere inkomens is steeds sluitpost in de WD-sommen. Bij een groei van 1,5 procent, moet de modale man anderhalf procent koopkracht per jaar inleveren, tenzij men promotie maakt („incidenteel loon"). Wordt de groei twee procent, dan moet per jaar een procent koopkracht worden inge- lever. en bij een groei van 2,5 procent, wordt de inlevering een half procent per jaar. Het effect van het incidente le loon is in de WD-sommen gesteld op gemiddeld een procent koop kracht per jaar. Koopkracht De voorzitter van de VVD, Korthals Aites (rechts) en politiek leider toelichting, op het gisteren gepubliceerde ver- Kiezingsprogramma van de VVD Het WD-program laat zich niet dui delijk uit over de vraag of iedereen evenveel koopkracht moet inleveren, of dat wellicht de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen. Wel staat er enerzijds in het program „de laagste gezinsinkomens worden zoveel mogelijk ontzien", en wordt anderzijds „inkomensgelijktrekking terwille van de nivellering afgewezen, omdat inkomensverschillen in een gezonde maatschappij niet kunnen worden gemist". Fractievoorzitter Rietkerk voegde ter toelichting hier aan nog toe, dat geen garantie te geven valt voor behoud van koop kracht van de laagste inkomens, en dat bij een nivellerende verdeling van de offers moet worden opgepast dat de prikkel om te werken niet wordt aangetast. Volgens het WD-program moeten er grotere loonsverschillen komen tussen de bedrijfstakken Het program meldt verder .dat bij de be lastingen het gebruik van aftrekpos- ADVERTENTIE De minister van defensie heeft gisteren in Den Helder een veertig meter hoog fregatdok in gebruik gesteld. Met de bouw daarvan was 85 miljoen gulden gemoeid. Op deze foto biedt het dok onderdak aan Ilarer Majesteits Tromp. ten moet worden beperkt zodat het ningbouw tot 120.000 eenheden per belastingtarief „beduidend verlaagd" jaar. Daarnaast komen er in hetVVD- kan worden. plan 40.000 arbeidsplaatsen beschik baar door opvulling van moeilijke vacatures en verbetering van de ar- - beidsmarkt door onder meerstrenge- De VVD wil de groei van het aantal re toepassing van de norm „passende werknemers bij de overheid met een- arbeid" op werkzoekende werklozen derde afremmen, zodat er de komen- Al met al komen er op deze manier de vier jaar nog maar 40.000 bijko- 230.000 volledige arbeidsplaatsen be- men. In het bedrijfsleven moeten er schikbaar. Hiervan wil de WD 70 000 in die periode 150.000 nieuwe arbeids- als deeltijdbanen verwezenlijken, zo- plaatsen. hijkopien. waarvan 30.000 in dat 300.000 werkzoekenden aap, wérk de bouw door opvoering van dé'wo- geholpen kunnen 'worden. Arbeidsplaatsenplan ELKE SHEAFFER SCHRIJFT ZO GOED ALS HIJ ERUIT ZIET. SHEAFFER EATON Informatie: 070-836304

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 9