-nftfL&i Schoolkind, wat gooi je toch weg? Radio- en televisieprogramma's Even puzzelen HET WEER Weerrapporten Variabel WOENSDAG 1 OKTOBER 1980 TROUW/KWARTET 17 De scholen zijn weer begonnen en menig kind gaat met een wel gevuld boterhammen- trommeltje naar z'n klas toe. Moeder heeft het eten voor in de pauze goed in orde ge maakt (of vader, kan ook) maar eet het kind dat ook? Een leraar van een lagere school in de binnenstad van Amsterdam belde me op. Hij zei: „Kom eens hier kij ken wat er in de schöolpau- ze gebeurt. De kinderen smijten hun meegebrachte eten gewoon op straat. Aan de overkant van de school staat een patatkraam. Ken nelijk hebben bijna alle kin deren genoeg zakgeld om aan de patatkraam een uit- gebreid bezoek te brengen." Nu is voor iedereen maar vooral voor het schoolgaan de kind een juiste voe ding van groot belang. „Zorg er in de eerste plaats voor dat niemand zonder ontbijt de deur uitgaat. Melk en zuivelprodukten hebben we daarbij hard no dig. We moeten er rekening mee houden dat de jonge leeftijdsgroep een halve tot driekwart liter melk per dag nodig heeft." Dit zegt hei Nederlandse Zulvelbureau. Maar het is wel zo. dat ook hierover van andere zijde weer stemmen opgaan, die zeggen „melk is niet zo goed voor elk." Te dik Een feit is dat van de lagere schoolkinderen een op de twintig kinderen te dik is. Een op de tien kinderen heeft een teveel aan choles terol. De leerkracht van de lagere school, die graag sug gesties in verband met de juiste voeding wil geven, komt echter voor grote pro blemen te staan. Ten eerste: kom niet op het terrein van de voedingsdeskundige. Ten tweede: kom niet op het terrein van de ouders. Soms weet die leerkracht echter ook niet méér over voeding dan zij (of hij) in zijn opleiding meegekregen heeft. Het Voorlichtingsbu reau voor de Voeding meent dat het aanbeveling zou ver dienen het onderwerp „voe ding" regelmatig op het les rooster te zetten. Dat zou kunnen onder an dere bij aardrijkskunde, va derlandse geschiedenis, taallessen enzovoorts. Voe ding heeft ook maatschap pelijke aspecten. Onderwer pen zoals de herkomst van ons eten, het maken van een goede keuze, de invloed van de reclame op onze voe dingsgewoonten hebben heus wel de belangstelling, ook van kinderen. Het Voe dingsbureau verhuurt een „winkelspel", maar wie er wat werk voor over heeft kan zo'n spel ook best zelf maken van meegebrachte verpakkingen. Dorst Wat kan Je een kind geven dat dorst heeft? Behalve water zijn er verschillende andere mogelijkheden. Er zijn allerlei soorten thee. Naast gewone theesoorten bestaan er ook verschillen de kruidentheeën. Verder is er (hallvolle) melk. karne melk. eventueel met vruch tensap, magere chocolade melk. yoghurt (eveneens met vruchtensappen) milks hakes of anijsmelk. Verder vruchtensappen, tomaten sap, allerlei groente nsap- pen, mineraalwater (eventu eel met enkele druppels ci troen). Het is aanlokkelijk als er een ijsblokje in zwemt waarin bijvoorbeeld een ro de bes is ingevroren. Alle soorten limonade bevatten veel suiker en vrijwel geen andere voedingsstoffen. Een enkel glas is niet zo erg, maar veel limonade is nade lig voor het gebit. De limo nade kan er (mede) de oor zaak van zijn dat een kind te dik wordt. Echte vruch tensappen bevatten veel vi tamine C maar toch zijn vruchten beter omdat erop gekauwd moet worden. Goed voor de dorst zijn: Wat doe je als een kind geen groente wil eten? Begin met kleine beetjes om aan de smaak te laten wennen. Groenten zijn belangrijke voedingsmiddelen en niet te vervangen. Wil het kind he lemaal niet, vermeng dan de 'groente met een beetje ap pelmoes of iets anders dat het kind lekker vindt. Geef daar echter steeds minder van tot na enkele weken het kind vanzelf de „pure" groente eet. Is appelstroop een gezond broodbeleg? Appelstroop levert ijzer maar dat doen andere voedingsmiddelen ook, bijvoorbeeld vleeswa ren, donkere broodsoorten. Omdat appelstroop veel suiker bevat geldt hier ook: geef er niet teveel van. Lek kernijen om uit te delen als er een feestje is, zijn: stuk jes komkommer, radijsjes, worteltjes, augurken en kleine tomaatjes. Allemaal „snoepgoed" dat niet slecht voor het gebit is. Verder: kleine appels, peren en mandarijntjes. De volgende voedingsmid delen zijn niet slecht voor het gebit maar omdat er be trekkelijk veel zout in zit kunnen ze beter met mate gebruikt worden. Bijvoor beeld kaas. Gebruik voor jonge kinderen jonge of lichtbelegen kaas. Denk ook eens aan de korstloze 40+ of 20+ kaas. Vleeswa ren: stukjes worst, rolletjes worst met augurkjes of rol letjes ham. Voor oudere kin deren zoute koekjes, zout jes, kaascrackers, toostjes met een hartig smeersel, chips, kroepoek, pinda's of noten. FERD'NAND United Feature Syndicale. Ine. -(>25 KARAVAAN IN AFGHANISTAN door James A. Mlchener Copyright 1966 A J G Strengholt N V. i 83 „Dat zal u beslist wel verteld zijn, Herr Miller! Daarom fascineert die pilaar mij. Het geeft mij hoop!" Ik vroeg: „Wat bedoelt u?" „Het bewijst wat ik altijd vermoed heb. Wat we in Duitsland deden de werkelijk verschrikkelijke dingen, die de mensen altijd gedaan hebben." Ik wilde er mijn afkeer over uitspre ken. dat hij de daden van Adolf Hitler wilde verontschuldigen met een be roep op de barbaar Djengiz Khan. Hij voegde er echter reeds bij: „In elke beschaving worden sommige mensen gek. Als we geluk hebben, krijgen we hen vroeg onder de duim. En als dat niet gebeurtHij wees naar de pilaar. Tot middernacht spraken wij over deze opvattingen. Hij zei dat wat hij in Duitsland beleefd had een steeds terugkerende ziekte was. welke alle naties op elk ogenblik overvallen kon. Ik protesteerde tegen zijn theorie van onvermijdelijkheid. Maar Stiglitz was niet te bepraten. Hij zei: „Ik ben nooit in Amerika geweest, maar ik heb uw films gezien en uw boeken gelezen. Ik ben ervan overtuigd, dat het in uw land niet moeilijk zal zijn om vrijwilligers te vinden om de ne gers bij elkaar te drijven en in con centratiekampen te gooien!" „Ho. ho!" riep ik. „Herr Miller, gelooft u niet diep in uw hart, dat u met de negers kunt doen wat wij met de Joden deden?" Ik antwoordde rustig: „Beoordeel ons niet naar een paar gekken, die we hebben!" Hij zei: „U hebt er ontzettend veel! Wij lieten die van ons op de joden los en op zekere dag zult u die van u op de negers loslaten." „Maar nooit een Buchenwald!" Stiglitz gaf toe: „In de aanvang niet. Maar na twee of drie jaar van inten sieve propaganda de Dresident. de kerken, de kranten, de bioscopen, de arbeidersverenigingen begrijpt u dat u heel wat Amerikanen zult vin den, die bereid zijn om met machine geweren de negers neer te knallen?" „Nee!" „Herr Miller, u bent een idioot!" Tot mijn verwondering sprong hij op en rende naar de pilaar, waarop hij met zijn vuist begon te slaan. „Denk u dat Djengiz Khan met deze pilaar begon nen is? Nee, Herr Miller, nee! Dacht u dat ik met zo iets beginnen zou?" Hij beukte zo hard op de pilaar dat ik vreesde, dat hij een bloedende hand zou krijgen. Zwaar ademend kwam hij naast mij zitten. Het was na middernacht. Wij waren beiden uitgeput door de tragi sche gebeurtenis, welke wij die dag in de woestijn meegemaakt hadden, maar de pilaar hield ons wakker en Stiglitz zei zacht: „Denkt u werkelijk, Herr Miller, dat de rapporten, welke de Geallieerden over me hebben, be ginnen met pilaren als die daar? Nee! Ik was een keurig, geëerd dokter in München, getrouwd met de dochter van een groot zakenman s.lid van de kerk. Mijn vrouw en ik zagen enig voordeel in de nazipartij en wij lieten ons inschrijven als lid. Vele rustige mannen en vrouwen deden hetzelfde. In het begin was het makkelijk. De Joden, die wij allemaal verafschuw den hij vertelde mij dit op een toon, alsof ik billijken zou, dat enig redelijk wezen een jood verafschu wen kon werden alleen afgezon derd. Dat was alles, afgezonderd! Op een dag verzocht men mij de gezond heid na te gaan van de joden, die ze gevangen genomen hadden. Ik deed het en ik deed het heel zorgvuldig. Geloof me, Herr Miller, als ik een Jood vond, die een duur geneesmiddel no dig had, dan schreef ik het voor. Er leven vandaag nog heel wat joden, die hun leven te danken hebben aan het feit, dat ik hun die medicijnen bezorgde." Stiglitz knikte, als het wa re tegen zichzelf. Ik was er van over tuigd, dat er nog joden leefden, om dat Dr Stiglitz veel voor hen gedaan had. Hij verzekerde mij: „Als ik ooit voor een rechtbank gebracht werd, zouden de gezondheidsrapporten van de stad München kunnen aantonen waar ik de joden gered heb Dat staat alle maal in de rapporten." Hij keek me smekend aan, een ver moeid, pafferig man, die een tulband droeg. Voorzichtig zocht hij zijn woorden: „Plotseling kwamen er an dere problemen. Een Jood moest geestelijk ziek verklaard worden, zo dat men hem steriliseren kon. De regering verlangde, dat ik een volko men vreemdeling voor drie kwart joods zou verklaren, zodat zijn bezit tingen verbeurd verklaard konden worden. Wordt vervolgd Radio vandaag HILVERSUM I (298 m) VOO: 07.03 (S) Ook Goeie Morgen. 09.03 (S) Muziek terwijl u werkt. 10.02 (S) Kletskop. VPRO: 10.45 (S) Villa VPRO. 13.03 Welingelichte kringen. 13.30 (S) Een klap op je kop. EO: 14.20 (S) Radio-Kleuterkrant. 14.45 Open huis. 16.02 (S) EO-Metterdaad. 16.15 (S) Licht en uit zicht 16.55 (S) EO-Aktief. 17.02 SO Tijd sein. NCRV: 17.45 (S) Theaterorgelbespe ling. 18.11 (S) Hier en nu- woensdagmaga zine. 19.02 (S) Bij de üjd. NOS: 19.30 (S) Hobbyscoop. 20.02 (S) Langs de lijn, sport en muziek. (20.38 Paardekoersen.) 23.02- 24.00 (S) Met het oog op morgen. NCRV: 00.02 (S) Late date. 01.02 (S) Metropole Orkest 01.30 (S) Tussen 60+ en 70- 02.02 (S) Nachtdienst HILVERSUM II (402 m) VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20 Wekkerradio. (7.30, 8.00, 8.30 Nieuws). 9.00 Gymnastiek voor de huisvrouw. 9.10 Wa terstanden. NOS: 9.15 Werkbank. 9.25 De vooruitgang. 9.50 Hoor hem. 11.05 School radio. 11.25 Switch on. (5a). 11.35 Horn- Centraal. 12.16 Overheidsvoorlichting Tekst en uitleg. 12.26 Mededelingen voor land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.36 Dingen van de dag. 13.00 Nieuws. 13.11 Horn-Centraal. 13.30 Oude Schoolliedjes. 13.50 Kinderen een kwartje. 14.30 Leef tijd-genoeg. 15.30 Operette. 16.00 De Ge luksvogel hoorspel. 16.45 Lichte grammo- foonmuziek. 17.00 Een blokje Nederlands. 17.24 Mededelingen en politie berichten. 17.30 Nieuws. 17.36 Dingen van de dag. 18.00 Brassbad magazine. R.V.U.: 18.30 Een Staat is nog geen eenheid. P.P.: 18.50 Uitzending van de Pacifistisch Socialisti sche Partij 19.00 De rode Draad. 20.00 VARA-"Klassiek. (I) 20.25 Het zout in de pap, kunstrubriek. 21.05 VARA-Klassiek OI). 22.30 Nieuws. O.S.: 22.40 In de Taai straat. VARA: 23.25 Jazz programma. 23.55-24.00 Nieuws. HILVERSUM III (444 m) KRO: 07.02 (S) Des Engels. 09.03 (S) Van negen tot twaalf. 12.03 (S) De Noenshow. 14.30 (S) De Theo Stokkink Show. 17.03 (S) Stampij. NOS: 18.03 (S) De Avondspits met de Nationale Hitparade. KRO: 19.02 (S) Rauhfaser. 22.02 (S) Rock Tempel. 23.02-24.00 S0 Walhalla. HILVERSUM IV (FM-Kanalen) NCRV: 07.00 Nieuws. 07.02 Het levende woord. 07.10 (S) Preludium. 08.30 (S) Musica Sa cra. 09.00 Nieuws. 09.02 (S) Divertimento. 09.15 (S) Onder de hoogtezon. 10.00 (S) Orkestpalet 12.00 Nieuws. 12.02 (S) Tafel- muziek. (12.02 Pianowerken uit de Roman tiek. 12.25 Opnamen van het Promenade Orkest. 13.30 Platennieuws.) 13.55 (S) Zo juist verschenen. 14.00 Nieuws. 14.02 (S) Trio: kamermuziek voor drie spelers. 14.30 (S) Kerkorgelconcert door Piet van der Steen. 15.00 (S) In kleine bezetting: klassie ke muziek. 16.00 (S) Het grote werk: klas sieke muziek. 16.55-17.00 (S) Kunst- en vliegwerk. TV vandaag NEDERLAND I: 10.00 NOS/NOT: Schooltelevisie 13.00 NOS: Nieuws voor doven en slechthorenden 15.30 VARA: Captain Caveman 1541 Pierre Fabian, jeugdserie 18.07 De wereld rond in tachtig dagen 16.31 De standvastige tinnen sotdaat. sprookje 16.47 In de dierentuin 16.55 Sm eerkees, jeugdserie 17.00 De film van Ome Willem 18.00 NOS: Nieuws voor doven en slechthorenden 18.30 Sesamstraat 18.45 Toeristische tips 18.55 Journaal 18.59 Van gewest tot gewest 19.50 P.P.: Uitzending van de PvdA 20.00 NOS: Cinevisie 20.40 Will Shakespeare, gedramatiseerde serie 21.37 NOS: Journaal 21.55 NOS: Den Haag vandaag 22.10 Panoramiek 22.40 Studio Sport 23.45 NOS: Journaal NEDERLAND II: 18.40 TELEAC: Engels voor beginners. 18.55 NOS: Journaal 19.25 IKON-KRO/RKK: Kenmerk 20.00 NOS: Journaal 20.27 SOCUTERA: Film van de Stuurgroep Sociaal Kulturele Aktiviteiten voor werklozen. 20.32 VOO: Veronica 80/81 21.00 Nationaal TV fruitspel 23.37 NOS: Journaal DUITSLAND I 10.00 Journaal. 10.05 Actu aliteiten. 10.25 Gevarieerd programma. 12.05 Actueel magazine. 12.50 Persover zicht. 13.00-13.10 Journaal. 16.10 Journaal. 16.15 Amusementsprogramma. 17.00 Kin derprogramma. 17.50-18.00 Journaal. (Re gionaal programma: NDR: 9.30-10.00 Kleu terprogramma. 18.00 Regionaal magazine. 18.30 Actualiteiten. 18.45 Kleuterserie. 18.55 Onkel Brasig erzahlt, ty-serie. 19.25 Regionaal magazine. 19.59 Programmao verzicht. WDR: 8.10 t/m 11.55 Schooltelevi sie. (9.30 Kleuterprogramma). 18.00 lm schönsten Bilsengrunde, tv-serie. 18.30 Licht muziekprogramma. 18.40 lm schön sten Bilsengrunde, tv-serie. 19.15 Actuali teiten. 19.45 Das Kriminalmagazin, tv-se rie.). 20.00 Journaal. Aansl.: Verkiezingen. 20.15 Der Aufstieg Ein Mann geht verlo ren, tv-spel. 21.45 Informatief programma. 22.30-23.00 Actualiteiten. 23.00 Sport 0.30- 0.35 Journaal. DUITSLAND II 16.45 Kleuterprogramma. 17.00 Journaal. 17.10 Taxi, tv-serie. 17.40 Gevarieerd programma. 18.20 Reportage. 19.00 Journaal. Aansl.: Verkiezingen. 19.30 Gegen den Wind, tv-serie. 20.15 Actueel magazine. 21.00 Actualiteiten. AansL: Ver kiezingen. 21.20 Die Füchse, tv-serie. 22.10 Consumententips. 22.15 Religieus pro gramma. 23.00 Verhaal. 0.25 Journaal. - DUITSLAND NDR 7.50-8.05 Gymnastiek. 8.05 t/m 13.05 en 16.30 t/m 17.30 Schooltele visie. 18.00 Kleuterprogramma. 18.30 Na tuurfilmserie. door Hans de Jong Weerrapporten van gisteren v en temperaturen Horizontaal. 1. onbegroeid, 5. koud en vochtig, 9. wiel, 10. wandversiering, 11. tijdperk, 12. levenslucht, 14. wa terbekken, 15. gemetselde rand, 19. vlijtig, 21. drijftil, 22. platte steen, 23. wijnmaat, 26. ellende, 29. zuiver, 31. nobel, 33. vreemde munt, 34. grond soort, 35. priem, 36. kenteken, 37. coupe. Verticaal. 1. metalen haak, 2. lokspijs, 3. bloedhuis, 4. zuil met grafschrift, 6. ongevuld, 7. vlaktemaat, 8. tijding, 13. werelds, 14. bouwstof, 16. een wei nig scheel, 17. bloem, 18. vernis, 20. onderricht, 24. ketting, 25. gebogen, 26. insekt, 27. lusthof, 28. plaats in Gelderland, 30. lof, 32. hogepriester te 8ilo. Oplossing vorige puzzel: 1. dadel, 2. liter, 3. stand, 4. teint, 5. cavia, 6. leder, 7. karig, 8. enter, 9. polis, 10. kader, 11. genie, 12. moede, 13. paria. DIANA CERES PANDA De natuur regelde het goed. In de nacht van maandag op dinsdag re gende het. In het noorden viel plaat selijk vijf millimeter, in het midden en zuiden minder. In de ochtend wer den de gordijnen keurig opzij gescho ven door de zon die ons opnieuw begeleidde op een goed herfstdagje. Westelijke winden hielden het kwik op een middagniveau van zestien tot zeventien graden, iets lager dan we de laatste tijd gewend waren, maar toch zeer redelijk voor de tijd van het jaar. De barometers werden „aangedre ven" door een flinke uitloper van ho ge druk die geïnspireerd werd door een maximum van ruim 1030 millibar boven Frankrijk. Maar, hoe rapper de luchtdruk stijgt, hoe vlugger we doorgaans een ander weertype krijgen. We zien dat van daag. Na een vrij zonnig begin van de dag versluiert bewolking de zon en gaat het warmtefront van een nieuwe naar IJsland optrekkende stormde- pressie enige regen en motregen afle veren. De wind krimpt na een koude nacht naar zuid-west of zuid en neemt in kracht toe. Het klinkt wat somber maar dat is het toch in wezen niet. Na regen komt ook in dit geval weer zonneschijn. De depressie wordt zo diep dat de wind tussen IJsland en Schotland uitschiet tot windkracht tien elf ofte wel zware storm. Wel licht als contrast steekt op onze breedte het inmiddels beroemd ge worden hogedrukgebied van de Azo- ren tot Noord-Rusland de kop op. Als alles volgens plan verloopt, zal ook dat warmtefront van vandaag slechts een deukje In het Westeuropese mooi weer gebeuren teweeg brengen. Na vandaag klaart het opnieuw op. Zoals deze herfst vaker gebeurde, komt er dan juist over onze omgeving een afzonderlijk hogedrukgebied te lig gen. Dit draagt ertoe bij dat de eerste week van oktober een uitstekende naam zal krijgen. Volgens de compu- terkaarten zal het hogedrukcentrum zaterdag naar Midden-Europa ver huizen. Dan leeft de zuidelijke tot zuidoostelijke wind weer iets op. Op die kaarten van het weekeinde kijken de „oude wijffies" Je vanaf het conti nent stralend aan. De wind heeft in september een grote voorliefde voor de richting zuid ver toond. Dat blijkt uit de volgende fre quentieverdeling ontvangen uit Roo sendaal: noord drie procent, noord oost drie procent, oost drie procent zuid-oost negentwintig procent, zuid twintig procent, zuid-west vijftien procent, west twaalf procent en noord-west vijftien procent. Er zijn ook al een paar neerslaghoeveelhe den over september binnengekomen: in Vught viel maar 22 millimeter, in Zuid-Beijerland 25 millimeter, Hoog Boeren 32 millimeter wat nogal een verschil is met de 76 millimeter van Heerenveen. Dat is ongeveer de nor male september-hoeveelheid. De zon scheen in Roozendaal gedurende 165 gedurende (berekend), wat een over schot van veertien uur betekende. De gemiddelde temperatuur was daar met 16.2 graden 1.7 graad boven nor maal. Het aantal zomerse dagen was twee, het aantal dagen van twintig graden of warmer zestien, in Gorre- dijk vijftien. In Zuid-Beijerland was het etmaalge middelde met 15.9 graden precies een graad boven normaal. De gemiddelde luchtdruk in Roosendaal werd bere kend op 1018 millibar tegen 1016 mil libar normaal en deze waarnemingen zijn verricht op het station van waar- amateur Peter A. Kentie. Mevrouw Van Gurbsen-Kronenburg in Hengelo heeft zondagavond vanuit haar flat de zon op schitterende wijze zien ondergaan. „Hij zakte als een prachtige vuurbol uitbundig mooi naar de horizon", vertelde ze. Ikzelf zag een paar dagen terug ,<e maan als een grote vurige bol aan de oostelijke horizon opkomen. Door buiging van de lichtstralen tijdens de lange weg door de dampkring lijkt zo'n hemelli chaam groter dan hij in werkelijkheid is. Verder is rood de kleur, die een groter doordringingsvermogen heeft dan de andere, vandaar die rode aan blik. Eindhoven Den Helder Rotterdam •Twente Vlisslngen Zd. Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Frankfort Genève Helsinki Klagenfurt Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Maliorca Nice licht bew. 16 Oslo licht bew. 1» Parijs zwaar bew. 24 Rome licht bew. 25 Spilt zwaar bew. Stockholm zwaar bew. 18 Wenen regen 20 Zürich licht bew. 30 Casablanca zwaar bew. 22 Tunis onweer HOOGWATER 2 ofct VHsalngan 744-2040, Hadng- vIMaluton 8.09-20.49, Rotterdam 10.01-22.28, Scha- vanlngan 9.00-21-29, Umukten 9.42-22JS, Oen Hafcter 0.32-13.20, Harllngan 2.38-1947, OaWHJI 5.11-19.11.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 17